2
Nieuwsbulletin voor de elektrotechnische installatiebranche
45 jaar Hateha Op 1 juli 1966 bestaat Hateha 45 jaar. Hoewel dit geen officieel lustrum is, toch een moment om even bij stil te staan, zeker in deze soms nog roerige tijden. Continuïteit bieden door op een goede manier samen te werken staat bij ons altijd hoog in het vaandel en dat blijkt zich te bewijzen. Ook hebben we altijd continuïteit geboden als het gaat om de beurs Elektrotechniek. Reeds vanaf de voorloper van de beurs Elektrotechniek -de Enprodex in 1970- zijn we op iedere editie van de beurs Elektrotechniek exposant geweest! We vinden dit van groot belang voor het imago van onze branche en voor het contact met u, onze klant.
2011
Op korte afstand
Het Dura Vermeer kantoor neemt een prominente plaats in in het kantorenpark Oosterbosch te Hengelo
Het nieuwe kantoor van Dura Vermeer Bouw Hengelo neemt zowel door de vormgeving als door de ligging in kantorenpark Oosterbosch een prominente plaats in. Het kantoor is ontwikkeld en gebouwd door eigen medewerkers van het bouwbedrijf. Om dit representatieve pand ook na zonsondergang de welverdiende aandacht te geven, werd besloten het aan te lichten. Moeilijkheidsgraad Filament Licht BV kreeg opdracht om een lichtplan te maken, de installatie van de armaturen werd uitgevoerd
door Unica Hengelo BV. Een bijzondere moeilijkheidsgraad werd gevormd doordat de armaturen, zoals op de foto’s te zien is, aan de voorzijde slechts op een afstand van drie meter vanaf het aan te lichten vlak geplaatst
Het thema van de komende beurs Elektrotechniek “Duurzaam Contact” willen we dan ook graag invullen samen met u. U kunt zich nu al registeren via www.hateha. nl en vergeet niet uw agenda alvast te blokkeren! Wij schudden u graag de hand op onze stand B 010 in hal 12 vanaf 3 oktober. Hans Arentsen Directeur Hateha
Dura Vermeer Hengelo - ook na zonsondergang in evenwicht met de omgeving
Lees verder op pagina 2
Colofon nummer 2, 16 e jaargang, juni 2011 Konnekties is het nieuwsbulletin van Hateha Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. te Hazerswoude Rijndijk. Konnekties verschijnt 4 x per jaar. Redactie-adres: Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude-Rd Telefoon: 071 - 341 90 09 Fax: 071 - 341 35 59 E-mail:
[email protected]
AGENDA
Een recent overzicht van onze activiteiten vindt u altijd op www.hateha.nl/activiteiten
27 en 28 september 2011 Ecomobiel Ahoy, Rotterdam 3 t/m 7 oktober 2011 Elektrotechniek 2011 Jaarbeurs, Utrecht, hal 12, stand B 010 6 t/m 8 december 2011 Elektro Vakbeurs 2011 Evenementenhal, Hardenberg
2
De rand van de toegang tot de parkeergarage was de enige plek waar de armaturen voor de voorgevel gemonteerd konden worden, waardoor zij slechts op 3 m afstand van het pand staan
De breedstralende Nightscape B armaturen geven ook in de breedte voldoende licht
konden worden. Voor de armaturen aan de achterzijde was iets meer afstand mogelijk op de eerste verdieping. Het bleek geen eenvoudige opdracht om armaturen te vinden die op deze korte afstand toch een egale verlichting konden realiseren voor het pand met een afmeting van 20 meter in de hoogte en 52 meter in de breedte.
breedstralende uitvoeringen (voor meer lichtopbrengst naar de zijkanten) met asymmetrische reflector. De asymmetrische reflector, waarbij de reflectorhoek ver naar de onderkant van het armatuur ligt, zorgt voor een lichtuitval die extreem hoog reikt. De Meyer designarmaturen, die aan de voorzijde in het zicht gemonteerd, zijn sluiten met hun fraaie vormgeving goed aan bij dit representatieve kantoor.
Meyer Nightscape – de mooiste oplossing Filament vond de oplossing in de Meyer Nightscape A en B armaturen voor halogeenmetaaldamp. Er werd gekozen voor de
Nightscape B armaturen van 250 Watt, die op de begane grond gemonteerd werden. Voor de achterkant kon worden volstaan met zes Nightscape A armaturen van 150 Watt, omdat deze gemonteerd werden op de eerste verdieping en niet vijf, maar slechts vier verdiepingen hoeven aan te lichten. Op deze wijze zijn voor- en achterzijde optisch gezien gelijkwaardig verlicht. Door gebruik van de halogeenmetaaldamp lichtbronnen wordt zo ook ’s nachts de meest natuurlijke kleurweergave bereikt. Door de enigszins ingehouden lichtsterkte wordt voorkomen dat het pand er ’s nachts te veel uitspringt, maar in harmonie is met het landschap.
In evenwicht Aan de voorzijde is gekozen voor zes
De Meyer Nightscape met bijzonder laag liggende asymmetrische reflector zorgt voor lichtuitval in de hoogte
Aan de achterkant van het pand konden de armaturen op de eerste verdieping gemonteerd worden, zodat de Nightscape A uitvoeringen van 150 Watt hier toereikend zijn
Signaal
Wijzigingen NEN 3140 De NEN 3140 ‘Bedrijfsvoering van elektrische installaties – laagspanning’ is na dertien jaar aangepast. De NEN 3140 is gebaseerd op de
Europese norm EN 50110-1 en de nieuwe editie bevat de relevante Europese bepalingen, gecombineerd met de Nederlandse aanvullingen daarop. Hiermee heeft u dus in één norm alles bij elkaar om de bedrijfsvoering van uw
elektrische laagspanningsinstallaties op correcte wijze in te richten. Voor meer informatie, ook over de wijzigingen, kunt u terecht op de website van het Nederlands Normalisatie Instituut, www.nen.nl.
Vraag meer informatie aan over Meyer via de antwoordkaart
De vakman
AMAXX®
brengt flexibiliteit bij Niverplast
Niverplast in Rijssen fabriceert verpakkingsmachines voor uiteenlopende industrieën. Hun productie varieert van dozenopzetmachines en “plastic bag inserters” tot complete machinestraten met vulmachines, sealers en tapers. Diverse voorzieningen Voor de nieuwbouwhal vroegen zij huisinstallateur Van Losser Installaties uit Rijssen om advies omtrent de (stroom)voorzieningen. Door de diversiteit aan machinerie is in de nieuwe hal zowel stroomvoorziening nodig in verschillende voltages en ampèrages alsmede data- en persluchtaansluitingen. Omdat er regelmatig wisselende opdrachten voorbijkomen, die steeds op andere plaatsen in de fabriek gebouwd moeten kunnen worden, was het plaatsen van vaste pilaren niet handig, zij zouden in de weg kunnen staan. Van Losser ging op zoek naar een meer flexibele oplossing. Praktisch Bij MENNEKES werd een oplossing gevonden in de AMAXX® combinaties. Hierin zijn voedingen opgenomen in 230 en 400 volt, 16 en 32 ampère voor bijvoorbeeld de verpakkingsmachines. Daarnaast zijn er 230 volt contactdozen voor de voe-
dingen van handgereedschappen en 400 volt voedingen voor bijvoorbeeld lasapparatuur. Data-aansluitingen, in de vorm van CEPEX datacontactdozen van MENNEKES zijn steeds tijdelijk nodig voor machines, die geprogrammeerd worden met individuele software, geschreven door een system integrator. De persluchtaansluitingen zijn bedoeld voor het schoonspuiten van verschillende machines en onderdelen in aanbouw. Een speciale montageplaat die reikt tot het midden van de combinatie zorgt dat de combinatie in balans hangt. Het gebruik van een ketting en een flexibele voedingskabel maakt het geheel beweeglijker. Eenvoudige ophanghaakjes aan de ketting maken het mogelijk om de combinaties op verschillende hoogten te gebruiken. Beveiligd Dat de Doepke beveiligingen in de vorm van aardlekschakelaars en installatie-automaten in de AMAXX® combinaties zelf zijn opgenomen in
De nieuwe hal is flexibel in te delen omdat er geen vaste plaatsen zijn voor voedingen e.d.
plaats van in de meterkast heeft als voordeel dat lokale kortsluiting of overbelasting altijd snel opgespoord kan worden, terwijl de installatie in de rest van de fabriek blijft functioneren. Voor Van Losser was het gemakkelijk installeren, omdat zij alleen een enkele kabel hoefde aan te sluiten aan de volledig voorbedrade AMAXX® combinatie. Machines testen De verpakkingsmachines moeten getest worden voor ze bij de klant worden afgeleverd. Ook hier geldt dat bij het testen van een bepaalde machine alleen de apparatuur uit kan vallen die achter de betreffende combinatie zit, de rest van de hal blijft gewoon functioneren. Met de MENNEKES AMAXX® combinaties heeft Van Losser voor Niverplast een ideale oplossing gevonden die Niverplast meer flexibiliteit brengt en bovendien meer continuïteit geeft in de productie.
Een medewerker van Niverplast gebruikt 400 volt voeding om te slijpen
Vraag meer informatie aan over MENNEKES via de antwoordkaart
Voorheen werden de verschillende voedingen, data- en persluchtaansluitingen vast gemonteerd op pilaren of wanden
Deze machines worden aangestuurd door software en worden zo nodig aangesloten op een MENNEKES CEPEX datacontactdoos in de AMAXX® combinatie
Voor beveiliging van de achterliggende apparatuur zijn Doepke installatieautomaten en aardlekschakelaars al in de combinaties ingebouwd
De persluchtaansluiting wordt bijv. gebruikt om de lopende band schoon te houden tijdens montage van de machine
3
All Green Vehicles neemt ’t voortouw in elektrisch rijden All
Green
Vehicles
(ofwel
AGV)
uit
Oosterhout is dealer, consultant en ontwikkelaar van elektrische voertuigen en aandrijflijnen. Zij heeft zichzelf tot doel gesteld de automotive markt open te breken en elektrische voertuigen beschikbaar en betaalbaar te maken.
Ook de eerste elektrische vrachtwagen van de Technische Unie is hier geassembleerd
De opdrachten voor het assembleren van elektrische aandrijving in bestaande auto’s zijn momenteel nog grotendeels subsidiegerelateerd. De opdrachten komen vooral van overheden, gemeentes of instanties die subsidie krijgen voor deze milieubewuste keuze. AGV is het verst in deze ontwikkelingen en levert momenteel elektrisch aangedreven auto’s voor Nederland, Duitsland, België, Groot Brittannië en Ierland. Assemblage met MENNEKES contactdozen AGV assembleert de auto’s met een elektrische aandrijving, inclusief accu’s en contactdozen. Het wagenpark dat zij fabriceren reikt van personenvoertuigen tot vrachtwagens, beide in diverse grootten. Voor de assemblage gebruiken zij uitsluitend contactdozen die voldoen aan de in Europa algemeen aanvaarde, en door MENNEKES ontwikkelde, norm. Taxi’s voor Amsterdam In Amsterdam rijden vanaf medio dit jaar de welbekende "Yellow Cabs" als taxi. AGV had opdracht gekregen om vijf van deze nostalgische taxi's te assembleren voor elek-
De elektrisch aangedreven Spirra heeft een topsnelheid van 250 km/h
trisch rijden. In de Yellow Cabs worden zowel de accupacks als de volledige aandrijflijn gemonteerd. Voor het laden worden de MENNEKES laadcontactdozen volgens modus 3 gemonteerd. Bij dit modus 3 laden is de contactdoos in de auto voorzien van een vergrendelactor en is zowel het laadcontactmateriaal aan voertuigzijde als aan laadzijde vergrendeld. Deze taxi's zullen hiermee in staat zijn om te laden op 16A, 230V en de actieradius ligt rond de 230 kilometer. Grotere capaciteit voor vrachtvervoer In verband met het ontbreken van uitlaatgassen en de toch enigszins beperkte actieradius is elektrisch vervoer bijzonder geschikt voor stadsdistributie. Voor zwaarder vrachtvervoer is echter meer (laad)capaciteit nodig om de zwaardere wagens en hun ladingen op een efficiënte manier op hun bestemming te krijgen. AGV biedt hiervoor diverse soorten vrachtwagens in de range tot 15 ton. Een u wellicht bekend voorbeeld hiervan is de eerste volledig elektrische vrachtwagen van de Technische Unie. Deze grotere wagens hebben geen batterijcapaciteit van 24 of 42 kWh zoals hun kleinere broertjes, maar van 80 tot 200 kWh. CEE-materiaal Omdat de vrachtwagens en zwaardere bussen voor personenvervoer zo snel mogelijk moeten laden, zijn deze momenteel nog voorzien van CEE-contactmateriaal 63A, 400V van MENNEKES omdat hun laadcapaciteit groter is
4
Voor meer informatie over contactmateriaal voor elektr
Ter verduidelijking voor het publiek zien we hier een gewoon stopcontact…..
…… in werkelijkheid gebeurt het laden van zwaardere wagens met CEEcontactmateriaal van MENNEKES
dan 32A van de genormeerde EV-contactdoos. In de toekomst zal ook hiervoor de Europese standaard toegepast gaan worden.
deze voortvarendheid ook de reden dat de All Green Vehicles deelnemers – de 12 tonner MAN en de “AGV Connect” – afgelopen mei de enige waren die de rally van 172 kilometer Den Bosch – Eindhoven - Helmond volledig uit hebben uitgereden.
Rallywinnaar Betere batterijpacks, enthousiasme, know how en secuur uitgedachte teststraten geven AGV een duidelijke voorsprong in deze nieuwe markt. Hun laatste innovatie is een 3D animatie die uitrekent hoe ver een bepaalde auto kan rijden, rekening houdend met de specifieke gegevens als gewicht, afstand, het aantal starts en stops en dergelijke variabelen. Deze 3D animatie helpt de vervoerders c.q. berijders om een efficiënte planning voor de (stads)ritten te maken. Misschien is al
Elektrische tanken ziet er op afstand nog hetzelfde uit als gewoon benzine tanken, maar heeft een duidelijk positiever effect op ons milieu
risch rijden kunt u contact opnemen met onze verkoop
Specials Naast de gangbare personen- en vrachtvervoerwagens richt AGV zich ook op bijzondere wagens met elektrische aandrijving. Fraaie voorbeelden hiervan zijn de volledig elektrische sportwagen Spirra, met een topsnelheid van 250 km/h en de elektrisch aangedreven buggy, waarmee Tim Coronel aan de Dakar rally wil gaan deelnemen.
Verschillende kleuren ledverlichting geven de status aan: laden, klaar of storing
De eerste welbekende “Yellow Cabs” vanaf heden ook in Amsterdam
Modus 3 laadcontactdoos in de “Yellow Cabs”
5
In de praktijk…
Echt goud? Jawel! Toen het schakelmateriaal op de begane grond in een rustig gelegen villa in Engelen, Den Bosch, na drieëntwintig jaar vervangen moest worden was de eigenaar op zoek naar schakelaars die zouden passen bij de gouden accenten in zijn woning. Hij dacht aan messing of een “gouden” randje, echt goud was niet zijn eerste gedachte.
De uitdaging Enorm Th. Engering, speciaalzaak in ijzerwaren, gereedschappen en elektra uit Den Bosch werd in de arm genomen om het materiaal uit te zoeken, te bemonsteren en te monteren. Sjaak Engering ging voor hem op zoek en verbaasde zijn opdrachtgever met twee bijzondere opties van JUNG – de programma’s “Goudkleurig” en “Goud”, beide in de strakke LS 990 vormgeving. Met het commentaar van Sjaak Engering dat echt goud “toch niet te betalen” zou zijn, was de uitdaging voor de opdrachtgever een feit. Zuiver goud Serieus werd er gekeken naar beide soorten luxe schakelmateriaal. Het programma “Goudkleurig” was op zich een leuk idee, maar bestaat slechts uit
metaal met een goudkleurige coating. Deze liefhebber van echt goud vond dat toch een karig alternatief. Het programma “Goud” daarentegen bestaat uit een metalen basis die verguld is met zuiver goud van 24 karaat. Compleet Nog even bestond de vrees dat er bij zo’n bijzonder programma alleen maar schakelaars geleverd konden worden, maar die zorg bleek onterecht. In deze woning zijn ook alle contactdozen, afdekkingen voor tastdimmers en afdekkingen voor serieschakelaars uitgevoerd in zuiver goud. Zelfs de telefooncontactdozen en data-aansluitingen zijn mogelijk in dit echte, glanzende, zuivere goud. De bezoeker wordt met goud ontvangen
6
Vraag meer informatie aan over JUNG via de antwoordkaart
Voor zekerheid over de werking schrijft de NEN 3140 voor dat aardlekschakelaars eenmaal per jaar getest moeten worden. Testen betekent normaal gesproken een stroomonderbreking, waardoor apparatuur ontregeld kan worden. U kunt hierbij denken aan ziekenhuizen of industrieën met computergestuurde (productie)processen.
JUNG Goud – voor de liefhebber
Omdat het niet mogelijk is om twee aardlekschakelaars parallel te plaatsen heeft Doepke de Twin aardlekschakelaar ontwikkeld. Hierbij neemt de tweede aardlekschakelaar de functie over van de aardlekschakelaar die getest wordt. Zo komt de continuïteit niet in gevaar en wordt veiligheid gegarandeerd.
Nieuwe Touch PC “Smart-Pilot” voor KNX De JUNG Smart-Pilots zijn onderdeel van de nieuwe generatie intuïtieve bedienpunten voor JUNG KNX. De derde generatie Facility Pilot software (FAP 3) is standaard geïnstalleerd op deze Touch PC’s.
Het schakelmateriaal JUNG Goud is voorzien van een laag 24 karaat goud
Nieuwe features De Smart-Pilot beeldschermen hebben een breedbeeldformaat van 16:9. De Smart-Pilots zijn verkrijgbaar in drie verschillende maten, 10”, 15” of 19” en zijn voorzien van elegante designramen in glas (alpine wit of zwart) met aluminium. Deze nieuwe Touch PC’s hebben een microfoon en een luidspreker voor communicatie met bezoekers. Een vlakke webcam kan op de designramen worden gemonteerd.
Vraag meer informatie aan over deze nieuwsflitsen via de antwoordkaart
Nieuwsflitsen
Het glanzende goud geeft een fraaie weerspiegeling
Met de Facility Pilot 3 biedt JUNG een overzichtelijkere visualisatie met intuïtieve bediening, die ook op de andere bedienpunten (zoals de iPod Touch, de iPhone of de iPad) terug te vinden is. Een standaard bibliotheek van meld- en bedienelementen in de software maakt een intuïtieve opbouw van de grafische schil mogelijk.
Nieuwsflitsen
De Twin aardlekschakelaar is verkrijgbaar in tweeof vierpolige uitvoering, 16A, 30mA.
ieuwsflitsen N
Twin aardlekschakelaar van Doepke
7
Alle documentatie is ook aan te vragen of te downloaden via www.hateha.nl
Uw woning comfortabel en optimaal gericht op de toekomst
Ook is er een compacte Nederlandstalige KNX catalogus uitgekomen voor installateurs, waarin alle actuele KNX artikelen zijn opgenomen.
Infoflitsen
Member of
Vertegenwoordiging voor Nederland:
Vertegenwoordiging voor België
HATEHA Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude-Rd
Stagobel Electro Karrewegstraat 50 B-9800 Deinze
Tel.: 071.3419009 · Fax: 071.3413559
[email protected] www.hateha.nl www.jung.nl
Tel.: +32/09/3 81 85 00 Fax: +32/09/3 81 85 01
[email protected] www.stagobel.be
Hotel Santos Porta Fira, Barcelona/Spanje
Uitgerust met het JUNG universeel relaisstation, aanwezigheidsmelders, tastsensoren en hotelcardschakelaars. Design: LS 990 in wit Architecten: Toyo Ito met b720 arquitectos, Barcelona
Vertegenwoordiging voor Nederland:
HATEHA Elektrotechnische Handelsonderneming B.V. Postbus 111 2394 ZG Hazerswoude-Rd Tel.: 071.3419009 Fax: 071.3413559
[email protected] www.hateha.nl www.jung.nl
installatie concept
www.elux.nl
Het intelligente systeem voor slimme gebouwen
Comfortabele functionaliteit Het JUNG 2-draadssysteem
In de nieuwe Nederlandstalige brochure over het 2-draadssysteem vindt u een uitgebreide toelichting op het relaisstation, het nieuwe dimstation en de fraaie bedienpunten: sensormodule en vlakke tasters.
In deze rubriek vindt u vragen vanuit de markt, met de antwoorden, die u ook terugvindt op onze website, onder de kop i-help. Betreft: gelijke KNX adressen Vraag: In het KNX project dat ik aan het programmeren ben, worden zowel een KNX IP interface - IPS 100 REG - als een KNX USB data-aansluiting - 2130 USB (REG) gebruikt. Programmeren lukt echter niet. Heeft dit te maken met het feit dat beide units op dezelfde buslijn zitten? Antwoord: Het is wel mogelijk om deze KNX apparaten op één buslijn te plaatsen. Het probleem in dit geval is dat de interface en de USB-aansluiting beide hetzelfde busadres (15.15.255) hebben meegekregen als fabrieksmatige instelling. Omdat beide KNX apparaten als controle data communiceren, bijvoorbeeld checksums, kan de IP interface ontregeld raken. Dit is niet alleen bij JUNG het geval, het gebeurt op deze wijze bij alle fabrikanten. Eenvoudig op te lossen Het is niet mogelijk om twee dezelfde adressen te gebruiken voor apparaten die op een zelfde buslijn zijn aangesloten. Het is dan ook zaak om het fysieke adres van de USB data-aansluiting, te wijzigen. Daarna kan de KNX installatie gewoon geprogrammeerd worden.
www.elux.nl
2011/12
Beeldprijslijsten vanaf april 2011 Van onze fabrieken Doepke, Meyer & Schuch zijn beeldprijslijsten uit met de prijzen die geldig zijn vanaf april 2011.
R1 en R2 software Voor de IP interface kan dit bij beide software-uitvoeringen R1 en R2 voorkomen. voering voor omgevingstemperaturen tot 70º C.
SCHUCH Leuchten Preisliste Explosionsgeschützte Leuchten Feuchtraumleuchten Industrieleuchten Außenleuchten Notleuchten
IP interface IPS 100 RE
Bezoekt u ook eens onze website
8
www.hateha.nl
USB data-aansluiting 2130 USB REG
USB data-aansluiting 2130 USB
K o n n e k t i e s i s g e d r u k t o p m i l i e u v r i e n d e l i j k P A PIE r
Intelligente sturing van uw woning
Speciaal voor uw particuliere relaties heeft JUNG een vernieuwde Nederlandstalige KNX brochure uitgebracht, waarin o.a. de nieuwe generatie met intuïtieve Smart-Pilot Touch PC’s is opgenomen.
