MOEDER TERESA STICHTING ULFT Hulp aan de allerarmsten Tel.: 0315-685640 Fax: 0315-327300
Banknummer: NL49RABO0363853545 Gironummer: NL23INGB0001183103 Commerzbank Emmerich: DE41320800100753115100 Handelsregister: 09098465 Email:
[email protected] Internet:: www.moederteresa.com
Nijverheidsweg 13B 7071 CH Ulft
.
NIEUWSBULLETIN Jaargang 1, nummer 4.
Belevingsverslag Roemenië-reis 2014 Een gezelschap van veertien personen bestaande uit bestuursleden van de stichting, leden van steungroep Helpende Hand, vrijwilligers, relaties van de SOL en belangstellenden bracht van 25 tot 29 september een bezoek aan Oradea en omgeving. Een verslag over hoop, kansen, kansloze mensen, huisjes en trots. In Roemenië wordt immers geen aandacht aan de Roma en hun levensbehoeften geschonken. Het is niet een vergeten bevolkingsgroep, maar een genegeerde groep. Donderdag 25 september: Het is iets na 05.30 uur als de eersten van het reisgezelschap in Ulft arriveren. De oogjes nog klein en nieuwsgierig naar wat deze reis voor ervaringen meebrengt. Na een kop koffie in de kantine van de MTS verdelen we ons volgens het schema in de drie auto’s en de alom bekende gele MTS-bus. Die is volgeladen met winterkleding die in Oradea wordt
afgeleverd. Een voorspoedig eerste deel van de reis volgt. De deelnemers wisselen bij de diverse rustmomenten van auto en leren hun reisgenoten kennen en de verhalen van hen die al eerder in Roemenië waren. Na tussenstops in Duitsland en Oostenrijk bereiken we na 1100 kilometer rond 19.00 uur de Hongaarse grens. In Hotel Paprika in Hegyeshalom, gelegen aan de Hongaarse autobaan, wordt gestopt. We schuiven aan voor de avondmaaltijd, een schnitzel voorzien van een imposant bord groentes en zoeken onze kamers op.
Een van de vele MTS-projecten. Vrijdag 26 september: Deze ochtend is het wederom vroeg dag.
Harry Verhey meldt zich om 07.00 uur mooi op tijd als eerste in de ontbijtzaal. Na een Hongaars ontbijt pakken we snel de auto in, we willen immers niet te laat in Oradea arriveren. Via Boedapest komen we bij de Roemeense grens waar een colonne van kilometers wachtende vrachtwagens symboliseert dat één Europa best lekker ‘bekt’, maar dat daar in de praktijk nog lang geen sprake van is. We verzetten onze horloges, in Roemenië is het een uur later. De industriestad Oradea heeft ruim 200.000 inwoners, maar biedt een troosteloze entree. Waar een paar nieuwe fabrieken in eerste instantie aardig ogen, komen al snel de leegstaande asgrauwe gebouwen in het zicht. Leidingen lopen boven de grond, het oogt er smerig en verkeersdeelnemers rijden lomp in de rondte
maken en voorbereidingen te treffen. Wij strekken met plezier even de benen en zijn onder de indruk van de omvang van de winkel, de kledingvoorraad, de vriendelijkheid van de mensen. Meteen wordt het plan opgevat de tientallen dozen winterkleding uit de bus te laden. Er wordt een ketting gevormd, de dozen gaan van hand tot hand en in no-time is de bus leeg.
.
Harry en Leo, de meegebrachte spullen gaan van hand tot hand. Aankomst in Oradea. Om 15.00 uur arriveren we bij de Fundatia Maica Teresa Oradea. We worden hartelijk ontvangen door de medewerkers Ili, Imi, Tünde en Manyi. Ook Cathja Nagy-Meuleman en Mimy Meuleman zijn er, zij zijn reeds vooruit gegaan om kwartier te
De bestuursleden Leo Kok en Johan Küster gebruiken de tijd voor een afspraak met de lokale aannemer die de MTS-huisjes bouwt en het onderhoud pleegt. Met hem worden de gemaakte afspraken punt voor punt nagelopen. Het blijkt dat de man nog de nodige werkzaamheden te verzetten heeft.
Tegelijkertijd drinkt de rest van de delegatie met voorzitter Mimy Meuleman een kop koffie en we eten een heerlijk Roemeens broodje gezond. Nadat de bus is ingeladen met broden en voedselpakketten gaan we niet veel later de auto weer in. We brengen als eerste een bezoek aan het watertappunt Saldabagiu. Daarna gaan we de heuvels in naar Uileacu de Munte. Daar waar het in de winter 40 graden kan vriezen staat een badhuis dat er is neergezet door de MTS. Inwoners van deze enclave kunnen er een paar uur per dag terecht om er de was te doen en te douchen. Het project ziet er op een ingezakte dakgoot na erg netjes en verzorgd uit, de beheerster is trots als haar een pluim wordt gegeven over hoe netjes zij het onderhoudt.
Menselijke uitwerpselen niet ver van de huisjes zorgen voor een gevoel van afschuw. In dit huis wonen gezinnen die het moeilijk hebben. Het stinkt er niet alleen buiten een uur in de wind, binnen is het niet veel anders. Naast de huisjes staat een schuur waar illegaal Palenka wordt gebrouwen. Dit tot drank verheven sterk alcoholhoudende sapje trekt buurtbewoners die met grote jerrycans enorme hoeveelheden komen halen. Bij de huisjes geven we broden en levensmiddelen af.
Bij het huisje op de berg is een stinkzooi.
Het veelgebruikte Uileacu de Munte.
badhuis
in
Iets verderop staan in Uileacu twee Hendriksen-huisjes. Als we er arriveren, komt een indrukwekkende geur ons tegemoet.
Onderaan de heuvel houden we halt bij Anna Toja (wederom Uileacu de Munte) die het eerste door MTS gebouwde huisje bewoont. Het is een schrijnende situatie, een huisje dat van binnen amper het aanzien waard is. Deze verstandelijk gehandicapte vrouw bewoont het huis met haar kinderen. Het laat zich raden dat van een gedegen opvoeding niets terecht komt. En toch zijn de bewoners blij met de initiatieven van de MTS, zo blijkt.
Voorheen wonend in plaggenhutten en holen in de grond afgedekt met een golfplaat en wat plastic is een dak van de MTS een enorme vooruitgang. Dat er ook andere situaties zijn, getuigt het project iets verderop. In Cetariu staan vijf MTS-huisjes in een blok. Deze zijn dicht bij de bebouwde kom van het dorp gerealiseerd. Bij twee huisjes is er door de bewoners een aanbouw gepleegd en binnen ziet het er netjes uit. Van stank is geen sprake en de in het huis woonachtige vrouw toont trots haar verblijf.
Bij de ingebruikname van MTShuisjes worden de oude hutjes zo snel mogelijk met de grond gelijk gemaakt om te voorkomen dat deze nieuwe bewoners krijgen. In Susturogic staat een MTS-huis van Timmerfabriek Hendriksen. Vanwege de sponsoring is het voor Annerieke Hendriksen een speciale gewaarwording. Binnen wordt de Nederlandse delegatie verrast door een man met glinsterende ogen. Hij vertelt in gebroken Roemeens vol passie over zijn viool en laat de aanwezigen een stukje horen. Hoewel hij er het symfonie-orkest niet mee gaat halen is het mooi te zien hoe hij geniet.
Cathja praat met een van de kinderen in Cetariu. Er liggen kleden op de grond, de kachel zorgt voor een behaaglijke warmte. Waar ik ook niet aan kan wennen is de deur die wijd open blijft staan en ook de aanwezigheid van het hele oude tv-toestel dat aanstaat. Het lijkt geen primaire levensbehoefte en toch weten de Roma op een of andere wijze allen een oude tv te bemachtigen. Terug in de auto vertelt Johan over de maatregelen die genomen worden, het onderhoud en de nieuwe huisjes.
De violist maakt indruk op het Nederlandse gezelschap. Het schemert intussen en na een lange dag wordt ons verblijfadres in
Oradea opgezocht. Na een Roemeense maaltijd en een paar biertjes gaat het licht uit. Tussen alle ellende door haal ik me de violist voor ogen, en de vreugde die de man ondanks zijn situatie uitstraalde. Zaterdag 27 september: Uitslapen is er niet bij, na het ontbijt gaan we voor een lange dag weer de auto in. In Saniob beginnen we bij een project waar de MTS in het verleden samen met het Almende College (locatie Wesenthorst) enkele huisjes heeft gebouwd. Cathja vertelt over een meisje dat de eerste jaren van haar leven alleen maar zittend doorbracht, de grote gezinnen en het misselijkmakende gedrag van vaders ten opzichte van hun dochters. Het wemelt van de kidz, goed is te horen dat ze allen naar school gaan. Naast educatie vindt hier ook aansluiting bij de andere Roemenen plaats, ook al denken die er vaak anders over. Annie Schuurman en José Peters van de Stichting Ontwikkelingswerk Lichtenvoorde (SOL) kijken naar het huisje in Saniob dat in het verleden door de SOL-inzet kon worden gebouwd. Beiden zijn onder de indruk van de MTS-verrichtingen. Speciaal programmaonderdeel is daarna de opening van acht nieuwgebouwde huisjes voor acht gezinnen in Sannicoleau de Munte. Nadat eerst onder luid gejuich pakketten zijn uitgedeeld, wordt duidelijk dat dit werk nooit klaar is. Naast de woningen die MTS hier
gebouwd heeft, wonen onderaan de heuvel mensen in plaggenhutten, in krotten waar wij onze hond niet zouden laten liggen of ons paard niet zouden willen stallen.
In Sannicoleau de Munte worden pakketten en broden uitgedeeld. Een man ligt op bed, en lijkt niet meer lang te leven te hebben. Mijn adem stokt, ik weet even niets te zeggen.
Sannicoleau de Munte. André Nibbelink van het Nederlandse gezelschap maakt het
meeste contact met de locals. Hij is onafscheidelijk met zijn camera en tovert met zijn foto’s glimlachen op het gezicht van de kinderen. Na de foto laat hij ze zien hoe ze op de gevoelige plaat zijn vastgelegd, ze glimmen van trots. André heeft veel gelezen over de Roma en weet zijn medereizigers veel te vertellen. Ik zie Ton en Marijke Schreur rondlopen. Als vrijwilligster in Ulft ziet Marijke wekelijks de enorme partijen kleding en andere hulpgoederen voorbij komen. Hier in Bihor ziet ze met eigen ogen de noodzaak van de Ulftse inspanningen. Bij de ceremonie is er een toespraak van Mimy, ook de burgemeester doet een woordje.
bieden. In mijn gedachten denk ik dat dit te vrijblijvend is, het zou best van hen geëist mogen worden.
De openingsceremonie. Een lid van het provinciaal parlement kan dan niet achterblijven, ook hij spreekt ons toe. De ceremonie duurt mij te lang af, evenals verscheidene Roma. De meesten willen zo snel mogelijk de ranja en de cake, versnaperingen die vanwege het feestelijke karakter worden uitgedeeld. Mimy wijst de Roma op de kansen en mogelijkheden die de huisjes hen
De Roma luisteren, verschillende mensen houden een toespraak welke ook weer vertaald wordt in het Roemeens, Nederlands en Hongaars.
hier meegewerkt aan de inrichting. Het is leuk om naast felgekleurde huisjes nu ook een van de andere MTS-projecten te zien. Het vele speelgoed wordt getoond en Harry schenkt er een grote zak vol knuffelberen. De leidinggevende is vereerd en spreekt de wens uit om in de toekomst ook een TV met DVD in te kunnen zetten.
De linten werden doorgeknipt. Een applaus brengt me onder een stralende zon snel terug in de Roemeense werkelijkheid. Mimy wordt onderscheiden voor de vele verdiensten van haar en de stichting waarvan zij de aanvoerder is.
De onderscheiding voor Mimy. Na deze stop van enkele uren bezoeken we een kinderdagverblijf in hetzelfde plaatsje. De MTS heeft
Het kinderdagverlijf. Dit om het voor handen zijnde lesmateriaal op DVD aan de kinderen te kunnen tonen. Wij bezoeken hierna een weeshuis dat in een oud kasteel in Sacueni is gehuisvest. De burgemeester die eerder Mimy in het zonnetje heeft gezet, wijkt nog geen moment van onze zijde en is trots ons een en ander te kunnen vertellen. Het gedachtegoed van Moeder Teresa wordt namelijk op meerdere manieren in de wereld verspreid. We krijgen een lokale lunch voorgeschoteld, eentje die door ons als erg lekker wordt omschreven.
Het volgende project is een wakeup-call. In Rosiori is het vies, smerig en er hangen rond de honderdvijftig kinderen rond als we de ‘straat’ binnenrijden. Hoewel er ruimte is, heeft slechts een enkeling een tuin waar groente verbouwd wordt.
Jongeren in Rosiori. Cathja verhaalt over de problemen, de omvang van het project, meiden die voor prostitutie-doeleinden worden opgehaald. De pakketten worden in ontvangst genomen, ik vind de sfeer allesbehalve gezellig. Kansloos krijgt voor mij wederom een gezicht.
Mensen in Rosiori maken een verveelde indruk. Niet veel later word ik blij. Een kleine commune in Tamaseu heeft
de was buiten hangen, de huisjes zien er zowel van buiten als van binnen onderhouden uit en een vrouw verhaalt over haar twee werkende zoons. Het is een lichtpuntje van hoe het verschaffen van onderdak een zet in de goede richting is. Zo hoort het ook, schetst Jan Ordelmans van De Berkel. Hij heeft veel armoe gezien elders ter wereld, maar ook hij is geraakt door de Roma in Bihor. In Parhida heerst bedrijvigheid. Moeders koesteren er hun kinderen, een beeld dat lang niet overal te zien was. We keren terug naar de winkel en laden de laatste pakketten in voor zondag. Ook gaan er honderden lege dozen mee die in Nederland hergebruikt worden. Voor de laatste Roemeense avond gaan we naar ons hotel. Hier volgt een spontaan idee om geld in te zamelen voor een TV en Dvd-speler voor het kinderdagverblijf dat we eerder op de dag bezocht hebben. We zamelen 460 euro in, waardoor we een tastbaar geschenk achterlaten. Zondag 28 september Nadat de bagage in de auto’s is geladen, rijden we naar als eerste naar het huisje dat dankzij de opa en oma van Annerieke jaren geleden kon worden geplaatst. Het is te zien door het bord aan de gevel, hetgeen voor Annerieke en ‘schoonzus in wording’ Anne Scholten een speciale gewaarwording is.
destijds van de grond getild. Zijn ambitie om de stekjes op te kweken en die vervolgens in de tuintjes van de Roma-familie te ontwikkelen en te verkopen, heeft hij laten varen. Te hoog gegrepen, zo geeft hij reeds op de heenweg aan. Eenmaal in Roemenië moet ik hem gelijk geven. Zelfstandigheid is iets wat de Roma niet met de paplepel is ingegoten Annerieke met de bewoners van het door opa en oma gesponsorde huis. Er is een stuk aan het huis gebouwd, er ligt een stuk zeil op de schone vloer en de tuin wordt netjes onderhouden. Cathja vertelt de bewoners in St. Imreu over het bezoek en dat Annerieke graag het door haar grootouders mogelijk gemaakte huisje wilde zien. De bewoonster maakt van de gelegenheid gebruik om aan Annerieke te vragen wanneer de verf komt, aangezien het verblijf na al die jaren wel een kwastje gebruiken kan. Enigszins in verlegenheid gebracht antwoordt Annerieke dat ze dat niet weet. Twee kilometer verder ligt het MTSkassenproject. Hier werken de beheerders van de Maica aan het poten, het plukken en gereedmaken van de groentes. Zo komen er dankzij het project aardappelen, tomaten, aardbeien in de diverse voedselpakketten. Harry toont zich positief verrast als hij de kassen ziet. Door een financiële inspanning in samenwerking met een donatie van de Rabobank heeft hij dit project
Een van de kassen waar eigen groentes worden gekweekt die vervolgens worden uitgedeeld. De kassen staan er echter goed bij, er hangen tomaten, zowel plukklare tomaten als groene rakkers die nog enige tijd en warmte nodig hebben.
In Sallard is ten tijde van ons bezoek een marktje. In het iets verderop gelegen Sallard heerst onvrede over een niet goed functionerend waterpunt, iets
waarover Johan na terugkomst in Nederland gelijk met de aannemer contact zoekt. Het valt op dat waar de huisjes in lijn staan opgesteld, er veel meer rust heerst dan waar de huisjes aan beide zijden van een pad zijn gebouwd. Ik krijg een hand van een jochie van een jaar of zes. Hij heeft blote voeten, maar schiet een bal naar me toe. Voetballiefhebber als ik ben, doe ik een trucje met de bal en pass hem terug. Hij heeft glinsterende ogen en glimlacht. Hij steekt zijn duim op als we wegrijden. Dankjewel, zo lijkt hij te zeggen. Na het afscheid van onze Roemeense gastheer en gastvrouwen Ili, Imi, Tünde en Manyi op de parkeerplaats van een supermarkt, een groepsfoto en wat kleine boodschappen aanvaarden we de terugreis.
De groepsfoto. Onder de indruk van hetgeen we gezien hebben, het bespreken van problemen en mogelijke oplossingen gaat het via de Hongaarse grens en Oostenrijkse grens richting Duitsland. Daar arriveren we tegen 20.15 uur na de eerste 740 kilometer
in pension Memminger. We zijn vermoeid door de ervaringen en de kilometers. Voor 00.00 uur heerst er een serene rust in het pension.
Onderweg naar huis. Maandag 29 september: Deze dag bestaat uit de resterende 760 kilometers naar Ulft. Iedereen laat zijn gedachten de vrije loop. Na een uitgebreide stop bij Würzburg, knallen we de laatste honderden kilometers door. Tussen 16.35 en 17.15 uur druppelen de auto’s binnen bij de winkel in Ulft. Na een kop koffie gaat iedereen ‘op hoes an’. Ton steekt een duim op bij het afscheid. Ik moet denken aan dat jochie op blote voeten voor een krotje in Sallard. De duim omhoog als een dankjewel, met glinsterende ogen, …..recht uit het hart. Foto’s: André Nibbelink Tekst: Remko Alberink
