Nieuwsbrief. Wederopbouw: een jong hoofdstuk in de monumentenzorg en stedenbouw. In dit nummer speciale aandacht voor Wederopbouw in Haarlem

juli 2 0 1 2 |

jaa r gang 2 1 | numme r 2 | oplage 1 9 5 0

Nieuwsbrief een uitgave van histo r ische ve r eniging hae r lem

In dit nummer speciale aandacht voor Wederopbouw in Haarlem Bezoek ook de expositie, t/m 29 september elke zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur in de Hoofdwacht aan de Grote Markt.

Drie van de auteurs van het boek: Siem Schaafsma, Johannes van der Weiden en Gerard W. Moolenaars. (De vierde auteur is Piet Roos.) Foto: Donald van Hasselt.

Wederopbouw: een jong hoofdstuk in de monumentenzorg en stedenbouw De opening van de expositie Wederopbouw in Haarlem, vrijdag 27 april, was een mooie gelegenheid om meer te weten te komen over de wederopbouwperiode in Nederland en de situatie in Haarlem. In onze stad was die situatie anders dan in veel andere steden, doordat onze stad vrijwel onbeschadigd uit de Tweede Wereldoorlog kwam; minder dan 1% van het woningbestand (ca. 300 woningen) waren beschadigd of verwoest. Zo werd het in Haarlem meer een kwestie van expanderen en achterstand inhalen.

en stedenbouw - zijn zich ervan bewust dat de wederopbouw een unieke erfgoed-laag is in onze recente geschiedenis, met een geheel eigen verhaal over snelle groei, expansie, opbouw en in enkele gebieden een letterlijke wederopbouw van verwoeste woningvoorraad. Kwetsbaar Het vaak zeer bescheiden wooncomfort van de wederopbouwwoningen, maakt ze in onze tijd ook kwetsbaar; de woningen en de gebieden staan vaak als eerste op de nominatie om te verdwijnen bij renovatie en herontwikkeling. Kwaliteit, ruimte en comfort lopen achter bij de huidige eisen, en ze ‘verliezen’ het zogezegd vaak van oudere gebouwen en ensembles die we sneller als monumenten zien.

Lezing De middag begon met een lezing door Mw. Drs. Anita Blom, senior specialist naoorlogs bouwen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Haar lezing hielp de ogen te openen voor het tijdvak en zijn bijzondere verhaal. De monumentale kwaliteit van de wederopbouwperiode wordt door het grote publiek eigenlijk maar zelden gezien. Weinigen - uitgezonderd geïnteresseerden in bouwkunst

Ruimte en groen Maar wie oog krijgt voor de periode, ontdekt toch meer. Allereerst de stedenbouwkundige kwaliteit. Veel ruimte en groen en soms een Lees verder op pagina 2

1

Actueel nieuws vindt u altijd op www.haerlem.nl

Colofon: Dit is een uitgave van de Historische Vereniging Haerlem www.haerlem.nl Verenigingszetel: de Hoofdwacht, Grote Markt 17 Postadres: postbus 1105, 2001 BC Haarlem Secretaris: (023) 529 39 00 Gironr: 377882 Het blad verschijnt vier keer per jaar. ISSN: 1570-4785. Redactie: Theo van der Vlugt Vormgeving: Tekst & Uitleg Haarlem Druk: drukkerij Excelsior Haarlem (sponsor) Verzending: Paswerk

mooie verbinding met water. Een tweede element is de verrassende eenheid die in sommige wijken nog goed bewaard is: hele straten en blokken in één korte periode gebouwd. Tenslotte heeft de periode nog een ambassadeur: dat is de persoonlijke herinnering. De wederopbouwperiode is voor velen de eigen jeugd. Geschiedenis en persoonlijke herinnering verbinden zich met elkaar. En dan is er soms weinig voor

nodig om de belangstelling te wekken. In de presentatie van Anita Bom waren dat een paar nostalgische Jaren Zestig Foto’s. Bij het tonen daarvan ging er direct een ‘oh ja’ door de zaal. In Amsterdam trok een dergelijke foto-expositie in het stadsarchief een groot publiek. En de expositie heeft er beslist ook bijgedragen aan de discussie over behoud van wederopbouwhuizen, -blokken en -straten.

1 Peter van Wingerden introduceerde bij de lezing in het Archeologisch Museum de spreker, Mw. Drs. Anita Blom, Senior specialist naoorlogs bouwen bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. 2 Bij de aanbieding van het boek Wederopbouw in Haarlem, sprak mede-auteur Johannes van der Weiden naast waarderende woorden over de aandacht van de gemeente ook over de urgentie van samenwerking bij bescherming, renovatie en herontwikkeling. Hij stelde dat bij renovatie tenminste respect moet zijn voor de ruime opzet en de samenhang

met groen die deze straten en wijken zo bijzonder en karakteristiek maakt. 3 Het werd een overhandiging van twee eerste exemplaren: aan Wethouder Jan Nieuwenburg en Margot Haasdonk, beleidsmedewerker monumenten van de Gemeente Haarlem. Zij ontving speciale dank voor haar gewaardeerde medewerking. 4 Daarna kon de expositie worden bekeken in de Hoofdwacht. Dat kan nog de hele zomer t/m 29 september, elke zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Foto’s: Donald van Hasselt.

1

3

Boek Na de lezing werd in de Hoofdwacht het boek Wederopbouw in Haarlem aangeboden aan Wethouder Jan Nieuwenburg. Daarbij werd o.a. met waardering gesproken over de aandacht die het onderwerp inmiddels ook bij het gemeentebestuur heeft. Aansluitend werd de expositie geopend.

2

4

2

Jonge Muggen

Werkgroep Jonge Muggen schrijft geschiedenis!

‘Dit is een bijzonder moment, deze bijeenkomst gaat niet alleen over geschiedenis, het is ook geschiedenis!’ Na dit compliment van Piet de Rooij aan de werkgroep, gaf hij de aanwezigen in het Archeologisch Museum inzicht in de mening van de jury over de zeven ingezonden profielwerkstukken geschiedenis van Haarlemse eindexamenkandidaten. Kort schetste hij welke onderwerpen door de leerlingen waren gekozen en hoe zij daaraan invulling hadden gegeven. Omdat zij allemaal verschillend waren, waren ze moeilijk vergelijkbaar, hetgeen de jury voor een lastige taak zette. De doorslag bij de eindbeslissing gaven eigenzinnigheid, intellectuele nieuwsgierigheid en presentatie.

over de manier waarop de Vietnamoorlog in de popmuziek heeft doorgeklonken. De jury vond dit een originele keuze, zowel qua onderwerp als presentatie. Het was een evenwichtig opgebouwd stuk, met een goede zakelijke toelichting op de context en op de gekozen muziek. Daarom werd dit werkstuk beloond met een eervolle vermelding. Het was een mooie middag, die 10e mei in het Archeologisch Museum, met veel ouders, docenten en hulpvaardige verenigingsleden: volgend jaar weer! Marjorie Vroom

De eerste Grote Haerlem Mug-prijs 2012 is gegaan naar Lisa Bosman en Madelon Rambonnet van het Coornhert Lyceum voor hun werkstuk ‘Nederland en de slavernij in Suriname’. De jury vond dit werkstuk een zeer evenwichtig overzicht geven van een beladen kwestie. De situatie in Suriname na de onafhankelijkheid in 1975 komt er misschien te rooskleurig uit, gezien ook de huidige problemen rond de amnestiewet, maar belangrijker is het om vast te stellen dat op basis van een overtuigende bronnenlijst een helder zicht wordt geboden op de koloniale erfenis van Nederland. Het werkstuk ‘Vietnam: de klanken van een oorlog’ van Nemo Koning en Wouter Padmos van het Lyceum Sancta Maria, is geen werkstuk in de gewone zin, maar vooral een dvd. Het is een documentaire

De juryleden en organisatie De winnaars van de hoofdprijs en de eervolle vermelding

3

Expositie, boek en aandacht van gemeente en woningcorporaties

Wederopbouw staat nu ook in Haarlem echt op de agenda In de periode 1945 tot 1965 heeft in Nederland een tot dan toe ongekende bouwactiviteit plaatsgevonden. In de eerste plaats betrof dat de bouw van woningen, voornamelijk in vooraf geplande nieuwe wijken die meestal niet geleidelijk, maar in korte tijd werden aangelegd. Het werden royaal opgezette wijken met lage dichtheden, veel groen, en voorzieningen als kerken, scholen, winkels, speelplekken; maar vrijwel zonder bedrijven. Dáárvoor ontstonden, vanuit de in de jaren dertig geformuleerde planologische filosofie van ‘de scheiding van functies’, aparte bedrijfsterreinen. Nu een halve eeuw oud Die wijken zijn nu, in 2012, om en nabij een halve eeuw oud. Vanaf ongeveer 2000 wordt veel van wat toen gebouwd is gesloopt, of grondig gerenoveerd: dat is de wederopbouw van de wederopbouw. Juist daarom is er alle aanleiding om een grondige inventarisatie te maken van de bouw uit deze zogenaamde ‘wederopbouwperiode’, en aan te geven wat daarvan uit cultuurhistorisch oogpunt waardevol is, en wellicht behouden zou moeten blijven. In veel plaatsen gebeurt dit al, zoals in Leiden, Nijmegen en Apeldoorn. In Amsterdam zijn door de gemeentelijke afdeling Monumentenzorg van alle na-oorlogse wijken waarderingskaarten gemaakt, en zijn 100 bouwwerken en complexen in 2008 voorgedragen als gemeentelijk monument. Op landelijk niveau is een honderdtal objecten en ensembles uit de periode 1945 tot 1958 aangewezen als rijksmonument. Dat betreft een breed scala van bouwwerken: woningen, verzorgingsinstellingen, bedrijfsgebouwen, winkels, stations, kerken, gemalen, benzinestations, scholen en zelfs de ventilatietorens van een tunnel (de Velsertunnel).1 Van objecten uit de periode na 1958 vindt momenteel een inventarisatie plaats. “Doelstelling van het rijk is dat de periode 1940 - 1965 in de toekomstige inrichting van Nederland herkenbaar aanwezig blijft op gebiedsniveau. Ondanks

- of misschien ook dankzij - de massale en soms nietsontziende ontwikkelingen, zijn er in deze periode veel ideeënrijke, innovatieve en ongekende ontwerpen gerealiseerd (...). De bijzondere eigenschappen van deze gebieden verdienen meer publieke aandacht en de meest bijzondere gebieden een publieke bescherming.”2 Inventarisatie in Haarlem In Haarlem is aan de cultuur-historische betekenis van de wederopbouwwijken tot nu toe geen aandacht besteed. Een kleine werkgroep uit de Historische Vereniging Haerlem heeft daarom een inventarisatie gemaakt van de wederopbouw-stedenbouw, -architectuur en -beeldende kunst in Haarlem. Deze inventarisatie is zeer uitgebreid, maar niet geheel volledig: al weer gesloopte objecten zijn weggelaten, evenals die panden die zo ingrijpend gewijzigd zijn dat ze hun oorspronkelijke karakter goeddeels verloren hebben. Soms is er erg veel van hetzelfde. Dan is de inventarisatie beperkt tot voorbeeldprojecten. De grens van 1965 is meestal streng aangehouden. Omdat de voorbereiding van het ene bouwproject wat langer duurt dan die van het andere, kan het voorkomen dat van vrijwel identieke projecten het ene wel is opgenomen en het andere niet. De inventarisatie heeft geleid tot de publicatie van het boek Wederopbouw in Haarlem; stedenbouw, architectuur, beeldende kunst, door: Gerard W. Moolenaars, Piet Roos, Siem Schaafsma en Johannes van der Weiden. Ook de jaarlijkse expositie in de Hoofdwacht staat in het teken van de Wederopbouw. Beschermwaardig in Haarlem Uit de inventarisatie is een selectie gemaakt van ongeveer dertig projecten, stedenbouwkundige situaties en kunstwerken in de openbare ruimte die waard zijn behouden te blijven (‘beschermwaardig’). De publicatie toont zowel de inventarisatie als de voorkeurselectie. De begeleidende

1 Monumenten van herrezen Nederland. Amersfoort (Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten RACM): 2007. 2 Kiezen voor karakter. Visie erfgoed en ruimte. Den Haag (Ministerie van O,C en W), juni 2011, p. 53.

4

tentoonstelling toont voornamelijk de beschermwaardige objecten en ensembles. Ook is er een korte film te zien die achtergrondinformatie geeft over de periode. Het onderzoek had niet verricht kunnen worden en het boek had niet kunnen verschijnen zonder de medewerking en steun van anderen. In het bijzonder kunnen worden genoemd: Alan Barker en Albert Laterveer en medewerkers van de gemeente Haarlem op het gebied van de Monumentenzorg, de cartografie en het bouwarchief. In de laatste fase was de digitale medewerking van Berry Feith onmisbaar. Elan Wonen heeft middels een sponsorbijdrage de uitgave en de expositie mede mogelijk gemaakt. Uit het Voorwoord dat Johannes van der Weiden schreef, in de uitgave Wederopbouw in Haarlem. Het boek bevat, naast de inventarisatie en de beschermwaardige objecten en ensembles, ook een interessante inleiding op het onderwerp Wederopbouw.

Een aanwinst voor uw Haarlembibliotheek: Wederopbouw in Haarlem; stedenbouw, architectuur, beeldende kunst, door: Gerard W. Moolenaars, Piet Roos, Siem Schaafsma en Johannes van der Weiden. Normale verkoopprijs 12.50. Haerlem-leden betalen 10.Het boek is verkrijgbaar in de Hoofdwacht tijdens de openingsuren van de expositie.

Buitenplaatsen in en om de Haarlemmerhout Het jaar van de Historische Buitenplaats en het thema Groen van Toen van de Open Monumentendagen komen samen in het onderwerp: ‘Buitenplaatsen in en om de Haarlemmerhout’. In Haarlem vormde de Haarlemmerhout vanaf de zeventiende eeuw het middelpunt van eromheen gelegen buitenplaatsen. De namen van de buitenplaatsen spreken wat dat betreft

boekdelen, zoals Spaar en Hout, Oosterhout, Zuiderhout, Uyt ten Bosch, Eijndenhout, Bosch en Vaart, Spruijtenbosch en Westerhout. Vanaf eind negentiende eeuw namen villaparken en woonwijken de lokaties van de buitenplaatsen over. Maar er bleef ook veel bewaard, zelfs tot vandaag de dag. En de

Detail uit de kaart van Daniel Engelman 1794 (Bron Noord-Hollands Archief)

5

Haarlemmerhout bleef door de eeuwen heen het kloppende hart van al die buitenplaatsen en opvolgende villaparken en buitenwijken. Op 23 september voert de wandeling langs de rand van de Hout en maakt zo de relatie tussen buitenplaatsen en de relicten daarvan met de Haarlemmerhout beleefbaar. Zie ook: agenda september.

Wederopbouwkunst: soms op en soms achter de gevel Het boek Wederopbouw in Haarlem besteedt ook aandacht aan beeldende kunst uit de periode. Voor veel Haarlemmers zijn geveldecoraties en reliëf-kunstwerken, een vertrouwd beeld. Vaak zijn ze te vinden op gevels. Maar soms ook binnen in de gebouwen. Een mooi voorbeeld daarvan is: schoolgebouw “De Dolfijn”, Jan Gijzenkade 305. Het bevat een werk uit 1961 van Hans Wiesman, aangebracht in de school die in 1961 werd gebouwd als de rooms katholieke lagere Kardinaal de Jongschool. Het stelt het Scheppingsverhaal voor, waarbij in kleurrijke en vloeiende overgangen de zeven dagen van de Schepping op symbolische wijze zijn weergegeven. Ruimte Dankzij het streven naar ruimte voor het werk van Wiesman door architect Nico Andriessen kon dit werk voltooid worden. Achtereenvolgens worden van boven naar beneden de zeven scheppingsdagen uitgebeeld: het donker en licht van de eerste dag, het water van de oceanen van de tweede dag, de aarde met het water van de derde dag, de zon en de maan, de vogels en de vissen, de dieren en de

mensen en tenslotte de (zevende) rustdag. Mensen lijken dieren te worden en de vissen vervloeien in het water. Een wirwar van lijnen en rondingen die in een aureoolvorm lijken op te lichten voeren de aandacht over het gehele vlak. De glas - appliqués die in de muurschildering zijn verwerkt zorgen een bijzondere eenheid met de architectuur. De glas- appliqué ramen zijn bewerkt met waarschijnlijk een hamer en een bijtel waardoor de kleuren door de breukvlakken van het glas nog feller zijn. Mooi hersteld De school is in 2011 is verbouwd tot een multifunctioneel centrum. Familieleden van een van de nieuwe gebruikers hebben het wederopbouw-kunstwerk in maart 2012 gerestaureerd. Dat was nodig want tijdens de verbouwing aan de school waren er diverse beschadigingen ontstaan. Ad Otten heeft de verschillende gaten gevuld en Dorine van Broekhuizen heeft monsters van de kleuren genomen en bij laten maken. Hierna heeft zij de opgevulde gaten en de vlakken waarin deze zaten opnieuw geschilderd. Martin Busker

6

7

Links: Generaal Spoorlaan, Delftwijk 1946. Aan de voorzijde met een haag afgescheiden tuintjes en een plantsoen. De in- en uitwendige hoeken zijn inspringend en verlaagd uitgevoerd. Onder: Arthur van Schendel plantsoen, Delftwijk, 19551965. Woonblokken als coulissen begrenzen de groene ruimte. Een gave eenheid van bebouwing, groenaanleg en straatmeubilair. Rechts: Prinses Beatrixdreef Parkwijk. Door bomen begeleide dreef als route van winkelcentrum naar park. De dreef fungeert ook als ontmoetingsruimte.

‘Met alles was men zuinig, behalve met ruimte’ De eerste, en meest in het oog springende, kwaliteit van bijna alle wederopbouwgebieden in Haarlem is de stedenbouwkundige structuur, in het bijzonder het hier en daar zeer geslaagde samenspel van bebouwing, groen en water. Het groen is nu (in 2012) mooi volgroeid. Er zijn prachtige royale groene zones, zoals de Prinses Beatrixdreef in Parkwijk, het Engelandpark aan de westkant van de Europawijk, de Poelpolder aan de oostkant van de Boerhaavewijk, het Arthur van Schendelplantsoen in Delftwijk. Maar ook tussen de wooncomplexen kan men hier en daar verrassende, kleine groengebieden tegenkomen. En hoe zuinig er noodgedwongen vaak ook werd gebouwd,

met ruimte werd in ieder geval niet zuinig omgesprongen; de woningdichtheid is voor de huidige begrippen over het algemeen uitzonderlijk laag. Daardoor wordt tegenwoordig op allerlei plaatsen verdichting overwogen of al uitgevoerd. Behoedzaamheid is daarbij geboden: een grote kwaliteit van deze wijken, misschien wel de belangrijkste, is juist de ontspannen ruimtelijkheid. Fietsen langs de wederopbouw De bijzondere stedebouwkundige structuur, de ruimtelijkheid en het samenspel met groen en water is nog altijd zeer goed te beleven. Om dat te kunnen doen zijn twee fietstochten door de wederopbouwgebieden

8

ontworpen. En er zijn twee momenten vastgesteld om dat gezamenlijk te kunnen doen, aan de hand van een deskundige gids. De twee fietstochten zijn gepland op de volgende data: 18 augustus in Centrum en Zuid-oost; aanvang 14 uur, vertrek vanaf de Hoofdwacht. 25 augustus, eveneens om 14 uur, maar dan op een ander vertrekpunt: vanaf de arcade van het Mendelcollege. De tocht voert dan naar Noord en Oost. De fietsroutes zijn nog in de maak. Indien u ondertussen de tochten liever op eigen gelegenheid wilt maken, kijk dan binnenkort op www.haerlem.nl

9

Column

Wederopbouwgeuren, wederopbouwkleuren, wederopbouwklanken...

Zelf heb ik ooit een paar jaar in een huis uit de wederopbouwperiode gewoond, een huis uit 1954 in Den Bosch. Ruim, maar weinig frivool. Weinig details zijn me bijgebleven, behalve dat het was gebouwd van rode baksteen en dat het was voorzien van een ruime zolder waar ik ‘riddertje’ speelde met behulp van een door mijn vader geknutseld schild en zwaard. Ik was 9 toen we daar kwamen wonen. Het was een twee-onder-een-kap woning, gebouwd door een rijk geworden handelaar in vodden en oude metalen. In het ene deel van het huis woonde zijn dochter met haar gezin; in het andere mijn vader, moeder en ik. Soms moest ik de huur in een envelop gaan bezorgen bij de eigenaar, die hartje stad woonde op een gezellige bovenwoning. Omdat ik ‘enigs kind’ was, mocht ik een hondje uit het asiel. Helaas, het hondje stierf na korte tijd aan hondenziekte, en ook van het tweede hondje had ik niet veel plezier. Joppie, zoals het heette, was er op een gegeven moment vandoor gegaan. Jaren later bleek dat het hondje mee was gelopen met een leverancier – als ik het wel heb een groenteboer - uit een dorp, drie kilometer verder gelegen die het had gehouden. Toen

we dat toevallig te weten kwamen, zijn we het terug gaan halen; het is nog jaren bij ons gebleven. Het huis had een tuin. De buren waren, zoals vrijwel iedereen daar, Rooms-Katholiek. Als ik in de tuin aan het spelen was (ik stopte er schatten in de grond in houten sigarendoosjes en schreef de plek waar ze lagen op kiezelsteentjes, die ik in een gat in een muur verstopte, waar ze nooit meer uit te voorschijn kwamen; misschien liggen die schatten er nog wel, of zijn ze gevonden door een verbaasde latere bewoner), hoorde ik uit de openslaande deuren van de muren mijn leeftijdsgenootjes op monotone wijze voor mij onbekende woordenketens opdreunen: de catechismus, zoals mij werd verklaard. Aan de overzijde stonden wederopbouwflats met daaronder winkels. De drogist verkocht zowel salmiak als zwart op wit. Bij de bakker kocht je roze ‘bazokajoe’-kauwgum, die korte tijd een weeïge smaak afgaf. De woningen boven de winkels waren verhuurd aan leden van het plaatselijke orkest. De bewoners oefenden in mijn herinnering de ganse dag muziek en wel allemaal tegelijk. Stonden de ramen open, dan gaf dat een

kakafonie aan geluid. En dan al die braakliggende speelveldjes, en de bouw waar je onbelemmerd toegang toe had. Soms hielp ik de licht gemechaniseerde melkboer (was het een ijzeren hond, of een soort huisje op wielen aangedreven door een tweetaktmotor?) bij het bezorgen van zijn waren in de portiekflats. De flessen melk, karnemelk, vla, yoghurt en papvarianten waren herkenbaar aan een afwijkende kleur. Soms was de dop als geheel gekleurd: felrood, -groen of -blauw, soms blank met een gekleurde band erop. De lege flessen werden weer ingenomen, soms – als ze niet goed gespoeld waren - roken ze zuur en vertoonden ze nog sporen van de oorspronkelijke inhoud. Daar waren wel speciale ragertjes voor te koop, maar niet iedereen had die kennelijk in huis. De associaties met wederopbouw­ architectuur zijn voor mij dus vooral zintuigelijk in de vorm van kleuren, geuren en geluiden. En ook al zijn ze van jaren geleden… Ze zijn nog snel op te roepen. Peter van Wingerden

Eerste exemplaar Jaarboek 2011 aangeboden aan Plebaan Ogtrop Plebaan Ogtrop was dit jaar de eerste die het Haerlem Jaarboek 2011 in handen kreeg, uitgereikt door Peter van Wingerden, op donderdag 31 mei in de Societeit Vereniging. De aanleiding daartoe ligt in het eerste artikel van het Jaarboek, waarin André Numan, werkzaam als conservator bij het Amsterdams Archeologisch Centrum van de UvA en actief lid van de Archeologisch Werkgroep, schrijft over het ontstaan en de historie van de plek waar de Kathedrale Basiliek St. Bavo is gebouwd. Plebaan Ogtrop gaf een toelichting op dit onderwerp. Jan Spoelder gaf een toelichting bij zijn artikel ‘Een Haarlemse instituteur in de negentiende eeuw, Cornelis Spoelder (18421925). Zijn artikel vertelt een stuk geschiedenis over een boeiend aspect, de private sector, van ons vaderlandse onderwijssysteem. Bestuur en de bezoekers van de bijeenkomst, spraken hun waardering uit voor de redactie, onder voorzitterschap van Ab van der Steur. Het jaarboek bevat - vanwege de jubileumeditie eenmalig - ook foto’s van bestuurders en werkgroepen, waarvoor dank aan Maarten van Wamel.

10

‘Deze vijf verdienen wat ons betreft de status van rijksmonument’ Van de 167 geïnventariseerde Wederop­ bouw-objecten zijn er 32 geselecteerd; zij zouden voor een vorm van bescherming in aanmerking moeten komen. Ze hoeven niet meteen monumenten te worden, ze kunnen bijvoorbeeld ook in een bestemmingsplan worden veiliggesteld. Deze 32 vormen de kern van de expositie. Van deze 32 zijn er vervolgens vijf als echt bijzonder bestem­ peld. Die vijf verdienen wat de werkgroep betreft de status van rijksmonument.

Het zijn: - De Pastoor van Arskerk in Parkwijk 1 - De Mons Aureaschool aan de Garenkokerskade 2 - Het baksteenreliëf van de broodfabriek Vermaat aan de Krugerkade 3 - Het Voormalige VVV-gebouw aan het stationsplein 4 - De flat Haarlem Hoog in Haarlem ZuidWest 5

4

1

4

2

3

11

5

Agenda

Excursies en Lezingen

Juli Zaterdag 14 juli Rondleiding Kasteel Keukenhof Let op: het is niet de Bloembollententoon­ stelling! Het juiste adres (ook voor tomtom) is Stationsweg 166, 2161 AM Lisse. Meldt u tussen 11.00 en 11.30 uur bij de poort als lid van de Historische Vereniging Haerlem. Daarna kunt u op het terrein parkeren. Na de ontvangst met een kopje koffie volgt een anderhalf uur durende rondleiding met een gids door het interieur van het onlangs gerestaureerde Kasteel Keukenhof. Aansluitend individueel bezoek aan de historische tuinen waar ook beeldende kunst te zien zal zijn, o.a. van Karel Appel.

Max. 30 deelnemers. Opgeven verplicht via [email protected] of via Joan Patijn 06-27072966/023-5270190 (voicemail) o.v.v. uw mailadres of telefoonnummer en het aantal deelnemers. Deelname ¤ 12,00 p.p. Verzoeke dit bedrag vóór vrijdag 6 juli over te maken op ING rekening 377882 van de Vereniging Haerlem o.v.v. Keukenhof. Afzeggen met restitutie is mogelijk tot 6 juli 2012. NB: U komt op eigen gelegenheid naar Kasteel Keukenhof. Joan Patijn kan eventueel bemiddelen bij het vervoer. Bel ook Joan Patijn voor inlichtingen op de dag zelf, 06-27072966

en Carl Philipp Emanuel Bach. Entree voor dit concert bedraagt ¤ 17,50; leden van onze vereniging krijgen vijf euro korting en betalen dus ¤ 12,50. Kaarten kunt u bestellen via de website http://www.organfestival.nl/nl/program via de link ‘Bestel’. De ledenkorting geldt op vertoon van uw ledenpas. Vrijdag 27 juli 2012 (21.00 uur) Gratis orgelconcert voor onze leden door Jos van der Kooy in de Grote of St. Bavokerk Besloten concert op het koororgel. Tijdens de twee weken van het Internationaal Orgelfestival Haarlem wordt één avond aan het koororgel gewijd. Stadsorganist Jos van der Kooy heeft twee jaar geleden al eens voor een boeiende avond gezorgd. Na afloop kunnen de leden van de Vereniging Haerlem en van de Vereniging Vrienden van de Grote Kerk elkaar in de Brouwerskapel ontmoeten. De Historische Vereniging Haerlem en de Vereniging Vrienden van de Grote of St. Bavokerk werken nauw samen in het kader van de Stichting Erfgoed Haarlem. Om van deze samenwerking blijk te geven is voor de leden van beide verenigingen dit feestelijk concert georganiseerd (gratis toegang).

Augustus Zaterdag 18 en 25 augustus Fietstochten langs de Wederopbouw in Haarlem Naar aanleiding van de huidige tentoonstelling in de Hoofdwacht organiseert de werkgroep Gebouw en Omgeving twee fietstochten door Haarlem. Nadere informatie kunt u tegen die tijd vinden op de website van de vereniging, www.haerlem.nl

Zondagmiddag 15 juli Orgelconcert met ledenkorting In het openingsweekend van het Internationaal Orgelfestival Haarlem speelt Leo van Doeselaar met een klein strijkers-ensemble in de kleine zaal van de Philharmonie, met gebruik van een aldaar te plaatsen klein orgel. Op het programma staan werken van John Stanley, Johann Christian Bach, Wolfgang Amadeus Mozart

September Zondagmiddag 2 september Architectuurwandeling Zuiderhout Onze gids is Klaas de Jong. Ook Tuinwijk-Zuid van J.B. van Loghem wordt niet vergeten. Start 14.00 uur. Startpunt en eindpunt bij de Crayenesterbrug op de grens van HaarlemHeemstede. Dat is aan het eind van de Willem de Zwijgerlaan waar die via de brug overgaat in de winkelstraat (rechts) Jan van Goyenstraat. Daar is ruime parkeergelegenheid; er is ook een cafeetje enz. Max. 15 deelnemers. Deelname ¤ 4,00 p.p. inclusief wandelpauze met een drankje. Opgeven verplicht via [email protected] of via Joan Patijn 06-27072966/023-5270190 (voicemail) o.v.v. uw mailadres of telefoonnummer en het aantal deelnemers. Zondag 23 september Buitenplaatsen rond de Hout Wandeling van de werkgroep Parken en Groen in het kader van het jaar van de historische buitenplaatsen. Meer informatie in de volgende Nieuwsbrief en op www.haerlem.nl.

Historisch Café: komende edities: maandag 24 september en maandag 19 november

Kijk regelmatig op www.haerlem.nl voor excursies en lezingen. En nog belangrijker: zorg dat uw mailadres bij ons bekend is, dan ontvangt u automatisch uitnodigingen en (soms ook) herinneringen: [email protected]

12