NIEUWSBRIEF UITGAVE 1 APRIL 2012
1
Voorwoord Dit is de eerste nieuwsbrief van het project de Paarse Poort! U ontvangt deze nieuwsbrief omdat u op de één of andere wijze betrokken bent bij dit project. We willen u daarom graag op de hoogte houden waar de diverse organisaties in het project mee bezig zijn. Kent u personen die wellicht ook belangstelling hebben, dan stellen wij het op prijs als u deze nieuwsbrief doorstuurt. Heeft u als deelnemende organisatie nieuws te melden? Of andere op- of aanmerkingen? Dan bent u van harte welkom om dat te mailen aan
[email protected] of
[email protected].
Bezoekerscentrum wordt groeneducatief Buitencentrum Bijdrage Staatsbosbeheer door projectleider Theo de Bruin
Betrokken partijen bij de Paarse Poort Met het project de Paarse Poort willen Staatsbosbeheer, de gemeente Hellendoorn, het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug en de provincie Overijssel de aantrekkelijkheid en belevingswaarde vergroten van het noordelijke entreegebied van het Nationaal Park. Het entreegebied wordt opnieuw ingericht en het bezoekerscentrum van Staatsbosbeheer wordt verbouwd en uitgebreid tot Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug. Het bezoekerscentrum wordt een groen-educatief centrum waar naast Staatsbosbeheer ook IVN, Centrum voor Natuur- en Milieu Educatie, het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug en de Sterrenwacht samen gebruik van gaan maken. In het laatste kwartaal van 2012 zullen de werkzaamheden van dit project worden afgerond. Eind december zal het nieuwe Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug kunnen worden opgeleverd.
Wat is er tot dusver gebeurd? Op vrijdag 16 december 2011 vond de aftrap van het project plaats. Gedeputeerde Maij van de provincie Overijssel, wethouder Beintema van de gemeente Hellendoorn en regiodirecteur van Staatsbosbeheer de heer Winterman hebben gezamenlijk het bouwbord onthuld. De gedeputeerde heeft de eerste schop in de grond gezet, letterlijk, en heeft een vossebesplant uitgegraven. Met deze actie werd het startsein gegeven voor de verbouwing van het bezoekerscentrum tot Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug.
2
Dit jaar zijn er ook al heel wat hoogtepunten gepasseerd. Zo is er in januari een tijdelijke unit geplaatst van waaruit Staatsbosbeheer toch nog bezoekers aan het Nationaal Park kan ontvangen om hen te informeren. In februari is men begonnen met de voorbereidingen voor de bouw van het Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug. De bouwwerkzaamheden zullen ongeveer negen maanden in beslag nemen. Op 8 maart is een overeenkomst gesloten tussen Staatsbosbeheer, de eigenaren van Dalzicht en de gemeente Hellendoorn over de horeca en het parkeren in het entreegebied van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug. De overeenkomst maakt deel uit van het project de Paarse Poort.
De werkzaamheden aan het Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug zijn in volle gang. Het centrale deel blijft staan, daar komt de koepel van de Sterrenwacht bovenop. De contouren van de nieuwe vleugels beginnen al vorm te krijgen. Het wordt een echte ontmoetingsplek waar mensen hun bezoek aan het nationaal park kunnen starten of afsluiten. Dat kan vanuit de expositieruimte maar ook vanuit de horeca in het pand zelf. Naast Staatsbosbeheer en het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug gaan ook IVN, Centrum voor Natuur- en Milieu Educatie en de Sterrenwacht van dit multifunctionele groen-educatieve gebouw gebruik maken.
Tijdelijk onderkomen Het huidige bezoekerscentrum is tijdens de bouw gesloten. Er is een tijdelijke voorziening ingericht met voldoende ruimte om mensen te ontvangen en te informeren over de natuur en de voorzieningen op de Sallandse Heuvelrug, inclusief een tijdelijke winkel.
In de nieuwsbrief leest u meer over een en ander. Veel leesplezier!
Gezamen
lijke arra
ngemen ten
Het bezo ekerscen trum wo IVN, Cen rdt een m trum voo ultifunct r N a Park De tuur- en ioneel g Sallands M ebouw. ilieu Edu e H c e a uvelrug van dit g t ie , h et Nation en de St ebouw g aal errenwa ebruik m verse or c h aken. Na t gaan o ganisatie ok ast prese s, hebbe tief Buite ntaties v n alle pa ncentrum a n de dirtijen va afgespro n het gro te gaan ken geza ontwikke e n educamenlijk a len. De S hebben rrangem terrenwa de tekst enten cht, het C voor een dels ron NME en eerste g d. het IVN ezamenli jke folde r inmid-
3
“Natuurlijke Verwondering”- Natuurwerkplekken IVN Een bijdrage van IVN Hellendoorn-Nijverdal door Willem Zuethoff
Overeenkomst parkeren en horeca voor entreegebied Nationaal Park Bijdrage gemeente Hellendoorn door projectleider Bert Protzman
Een ‘aangekleed’ model - schaal een op vijf - van de Natuurwerkplekken die we als IVN willen realiseren in het nieuwe Buitencentrum zorgde 19 januari voor lichte opwinding. Buiten was het koud en kil, maar tussen de verhuisdozen in een gestript bezoekerscentrum groeiden de warme gevoelens bij de aanwezigen. De presentatie van Monique Rietbroek en Josephine Oudijn van Ontwerpbureau ROO maakte de tongen los en deed het enthousiasme groeien.
Trolleys Natuurwerkplekken flexibel inzetbaar
4
Twaalf coördinatoren en bestuursleden van het IVN en enkele vertegenwoordigers van SBB waren 19 januari present bij de inspirerende uiteenzetting van de dames Rietbroek en Oudijn. Deze lieten in een heldere presentatie zien hoe met zes trolleys de Natuurwerkplekken zijn te realiseren. De trolleys zijn verrijdbare kastjes die je van buiten en binnen kunt optuigen met een schat aan informatie, onderzoeksmaterialen en prikkelende opdrachten. Ze zijn flexibel in te zetten, straks, in de ruimtes van het nieuwe Buitencentrum. De trolleys zijn ook te gebruiken door bezoekers als er geen IVN’ers in de buurt zijn. Ze zijn gemakkelijk te verplaatsen, zodat ze straks in de multifunctionele ruimte bij elkaar kunnen worden gezet om er bijvoorbeeld met een schoolklas mee aan de slag te gaan.
Geologietrolley als voorbeeld Het schaalmodel van de trolley stal zonder meer de
show. Deze was ‘aangekleed’ als ‘geologietrolley’. Tot nu bleven de verhalen en ideeën over de natuurwerkplektrolleys voor de meesten erg abstract. Nu iedereen met eigen ogen kon zien hoe de uitwerking straks in de praktijk kan zijn, groeide bij de aanwezigen het enthousiasme. We hebben ROO gevraagd om nog tekeningen op schaal te maken van een trolley met en een trolley zonder apparatuur (met name zonder touchscreen). Ook vroegen we een handleiding te schrijven voor de uitwerking van de trolleys en aan te geven welke informatie de komende tijd moet worden aangeleverd om deze te kunnen inrichten. Het gaat hier immers om een klus die voor een vrijwilligersorganisatie als de onze geen gewone kost is.
Staatsbosbeheer, de eigenaren van Dalzicht en de gemeente Hellendoorn hebben op donderdag 8 maart een overeenkomst gesloten over de horeca en het parkeren in het entreegebied van het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug.
Afspraken over parkeren en horeca De drie partijen hebben de afspraken over het gebruik en beheer van de parkeerplaatsen en over de exploitatie van horeca in het gebied geactualiseerd. Ook zijn afspraken gemaakt over het toevoegen van
eventuele nieuwe dagrecreatieve voorzieningen aan het entreegebied om zo, onder voorwaarden, een verdere doorontwikkeling van het gebied als hoofdsteunpunt mogelijk te maken. Het gaat dan om voorzieningen die een bijdrage leveren aan een duurzame instandhouding van het natuurgebied en de aanwezige recreatieve infrastructuur. Daarnaast is afgesproken dat Dalzicht de horeca in het nieuwe Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug, de opvolger van het Bezoekerscentrum, zal exploiteren.
Van schaalmodel naar dummy De voortgang van het project werd besproken tijdens de bestuursvergadering van 30 januari. Op 13 februari vond een vergadering plaats met de coördinatoren van de werkgroepen. Voor een deel van de coördinatoren was het de eerste kennismaking met het bordpapieren model. Op deze avond meldden zich de eerste “kartrekkers” voor de vijf andere trolleys aan. Eén van onze vrijwilligers heeft inmiddels een dummy, een model op ware grootte, van een trolley gemaakt. Deze werd op 15 maart gepresenteerd tijdens een overleg van de dames van ROO met een aantal “kartrekkers”. Daar werden ook definitief de thema’s van de Natuurwerkplekken vastgesteld. Naast Geologie zijn dat de Flora, de Fauna, de Seizoenen, Mens en Landschap (cultuurhistorie) en een “Creaknutsel- en proeventrolley”.
Planning eind mei input gereed Een groot deel van de Natuurgidsen van het IVN maakte op 19 maart kennis met het schaalmodel en de dummy. Dat gebeurde ook tijdens de Jaarvergadering van onze afdeling op 30 maart jl. De kartrekkers van zowel de Flora- als de Fauna-trolley gaan op 19 april in overleg met de dames van ontwerpbureau ROO. In mei volgt overleg met kartrekkers van de andere trolleys. Josephine Oudijk en Monique Rietbroek gaan ervan uit dat eind mei alle input voor de zes trolleys is aangeleverd, zodat deze daarna grafisch verwerkt kan worden. Dan moeten ook de definitieve bouwtekeningen rond zijn en kan op zoek worden gegaan naar een bouwer van de trolleys.
5
Sterrenwacht met planetarium
Buitenruimte wordt opnieuw ingericht Bijdrage gemeente Hellendoorn door projectleider Bert Protzman De gemeente Hellendoorn is bezig om, samen met Staatsbosbeheer, de plannen voor de buitenruimte rondom het nieuwe buitencentrum en de noordelijke entree tot het Nationaal Park De Sallandse Heuvelrug verder uit te werken. De entree wordt vernieuwd. Uitgangspunt is dat het gebied, komende vanaf de Grotestraat, de Nijverdalsebergweg eind 2012 opnieuw is ingericht.
Webstructuur
ook onderdeel uit van de paden in dit web. De ene plek zal groter zijn en anders ingericht dan de ander. Het zwaartepunt van het web komt ten zuidwesten van het buitencentrum te liggen, een centrale verblijfs- en ontmoetingsplek voor de bezoekers. De gebieden tussen de plekken worden gekenmerkt door een heideachtige inrichting’. Aan de hand van dit concept wordt er een ontwerp van de buitenruimte opgesteld. Als alles volgens planning verloopt zal het ontwerp in juni worden gepresenteerd.
Filo • • • •
De Sterrenwacht Hellendoorn komt in het Buitencentrum De Sallandse Heuvelrug van Staatsbosbeheer. De locatie, gelegen aan de rand van een prachtig groot natuurgebied, is ronduit uniek te noemen. Er is weinig lichtvervuiling, er kunnen bij helder weer wel tegen de 2000 sterren met het blote oog worden waargenomen.
es
Koepel n functi sse u t n e g in d in b r e v r t voo
zorg sofie: Padenweb
Vertrekpunt voor het uitwerken van de plannen is een webstructuur. Dit concept kan als volgt worden samengevat: ‘een web van paden die de belangrijkste plekken in het gebied met elkaar verbindt. Op de kruisingen van paden is er ruimte om te ontmoeten en het situeren van functies die iets met de plek te maken hebben, zoals de TOP, de halteplaatsen, de toegang tot de wandelpaden/-routes in de omgeving etc. Het terras van het nieuwe buitencentrum maakt
Bijdrage Sterrenwacht Hellendoorn door Cor Kolthof
Met een diameter van 6 meter is de koepel van de sterrenwacht ruim bemeten. In de koepel staat een zeer modern instrumentarium voor een publiekssterrenwacht. Twee telescopen en een zonnetelescoop vormen de belangrijkste instrumenten. De hoofdtelescoop heeft een spiegel van 41 cm en is speciaal geschikt om de maan en de planeten van het zonnestelsel goed te kunnen zien.
entraal c n a ta s s e ti c n u f reid liggende p rs e v l a Voor meer informatie: u n e d n se ver de heide o s je d Verbindingen tus www.hellendoorn.nl/diensten/projecten/paarse-poort a a p e id e ro istorisch geg h p o d n re u rd o b kende routes re p s Voort lf e z n a v n e Sky-Walknte plekken ere, logische ld e h ssa n a re v te n n i re n e s e li Een op het zuiden gericht observatieplatform, Skyn e rg Rea o rb e v n a v Walk genaamd, is de plek waar bezoekers de sterrenefbaar maken le e b n e r a a b ik hemel met het blote oog of met een verrekijker kunBere
nen waarnemen. Ook overdag valt er veel te beleven, het uitzicht vanaf deze hooggelegen Sky-Walk over de Sallandse Heuvelrug is ronduit prachtig.
Nieuw logo Voor de nieuwe sterrenwacht is ook een nieuw logo ontworpen. Bij dat ontwerp hebben vrijwilligers van de sterrenwacht zich vooral laten inspireren door de prachtige en werkelijk unieke stijlkenmerken van het nieuwe gebouw. In de kleurstelling van het logo zijn de natuurlijke kleuren van de Sallandse Heuvelrug bodem, namelijk zand en steen te herkennen. Door deze kenmerken en in combinatie met de koepelvorm van een sterrenwacht, kan worden gesproken van een duurzame “brand marketing” van de nieuwe sterrenwacht. Al met al mag zondermeer worden gesteld dat de nieuwe sterrenwacht voor de gemeente Hellendoorn en de omliggende regio een echte aanwinst mag worden genoemd. Een aanwinst voor de inwoners van de gemeente en regio maar ook voor de vele bezoekende toeristen.
Voor meer informatie over de sterrenwacht: www.sterrenwachthellendoorn.nl.
Planetarium 6
Bij een sterrenwacht kan een Planetarium natuurlijk niet ontbreken. De sterrenwacht beschikt straks over een uiterst modern 360 ° rondom projectieplanetarium op de eerste etage van de toren. In dat planetarium kan de bezoeker – ook als het bewolkt is - genieten van een actuele virtuele sterrenhemel of instappen voor een ruimtereis langs de planeten van het zonnestelsel.
de geheven op de ondertekening van Op 31 december 2011 werd het glas ontwerpen het voor n Desig orst Binkh ureau overeenkomst met het ontwerpb en maken van de koepel.
7
december 2011
januari 2012 maart 2012
Bijdragen Het project komt tot stand door financiële bijdragen van de provincie Overijssel, Staatsbosbeheer, LEADER West Twente, Regio Twente en de gemeente Hellendoorn.
Vormgeving: Bjorn Souver ijn | Repro
december 2011
gemeente Hellendoorn
Een verslag in foto’s:
