Nieuwsbrief April 2012 Inhoudstafel 1. VRAAG EN ANTWOORD OVER HET BELANG VAN KINDERRECHTEN
P2
2. RIO+20 GELINKT AAN KINDERRECHTEN
P3
3. DERDE FACULTATIEF PROTOCOL BIJ HET VN-VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND
P5
5. HET PLATFORM & HAAR LEDEN
P6
6. AGENDA INZAKE KINDERRECHTEN
P7
Nieuwsbrief – April 2012/1
1. VRAAG EN ANTWOORD OVER HET BELANG VAN KINDERRECHTEN U vraagt zich misschien af: wat is het belang van kinderrechten binnen ontwikkelingssamenwerking? Hieronder vindt u drie veelgestelde vragen rond kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking, met de nodige antwoorden. 1. Wat is de toegevoegde waarde van kinderrechten binnen ontwikkelingssamenwerking? Investeren in kinderen en hun rechten draagt bij aan een duurzame, geïntegreerde, en effectieve ontwikkelingssamenwerking. "Investeren in kinderen is de beste investering die een samenleving kan maken. Respect voor hun rechten is de beste garantie voor economische groei en vormt de motor van duurzame ontwikkeling." (UNICEF, 2000, Armoedebestrijding begint met kinderen). Naast de 'intrinsieke' waarde (morele en wettelijke verplichting), is er dus een 'instrumentele' waarde. Het maakt programma’s effectiever, duurzamer en efficiënter. Daarnaast hebben kinderen en volwassenen niet noodzakelijk dezelfde noden. Door hier rekening mee te houden, kan er binnen programma’s op een aangepaste en duurzame manier gewerkt worden. In het slechtste geval, kunnen programma's leiden tot grotere schendingen van de rechten van kinderen. Tenslotte zijn kinderen belangrijke actoren voor verandering. Kinderen hebben vaak informatie en inzichten, die volwassenen niet hebben, en ze zijn ook meer bereid om dit te delen. 2. Waarom naast gender, milieu, sociale economie, HIV/aids, handicap, nog een extra thema om te integreren in programma’s voor ontwikkelingssamenwerking? Gender, HIV/aids, handicap en kinderrechten gaan in de eerste plaats over het niet vergeten van een belangrijk deel van de bevolking in ontwikkelingslanden. Als we deze groepen niet in ontwikkelingsprogramma’s betrekken, wordt een groot deel van onze doelgroep onbewust uitgesloten, waardoor een specifiek ontwikkelingsprogramma in vraag gesteld kan worden. Een eerste stap is bijvoorbeeld het werken met participatieve methodes zoals focusgroepen, die een afspiegeling zijn van de samenleving en waarin bijgevolg kinderen, vrouwen, personen met HIV / AIDS en met een handicap vertegenwoordigd zijn. 3. Hoe kunnen we kinderrechten integreren in onze programma’s? In de eerste plaats kunnen kinderrechten geïntegreerd worden in het proces en de methodes voor planning, monitoring en evaluatie van uw programma: context-analyse, identificatie van de stakeholders, risicoanalyse, SWOT, etc. Er kan ook samengewerkt worden met andere organisaties met expertise rond kinderrechten, die kunnen bijdragen tot het proces van integratie van kinderrechten binnen een specifiek programma. Bijkomend kunnen programmamedewerkers een basisvorming volgen rond kinderrechten.
En uiteindelijk is er de « return on investment » als we ons realiseren dat we niet onbewust meer dan 50% van onze eigen doelgroep hebben uitgesloten van onze interventies op het terrein.
Nieuwsbrief – April 2012/2
2. RIO +20 GELINKT AAN KINDERRECHTEN De Rio+20-top over duurzame ontwikkeling wordt georganiseerd in Rio de Janeiro van 20 tot 22 juni 2012. Wereldleiders, komen samen met duizenden deelnemers van overheden, de private sector, NGO's en andere groepen, om vorm te geven aan armoedebestrijding, sociale rechtvaardigheid en milieubescherming op onze steeds meer dichtbevolkte planeet. Het is duidelijk dat kinderen en kinderrechten hierbinnen een heel belangrijk aandeel hebben, want 50% van de wereldbevolking bestaat uit kinderen. Klimaatveranderingen hebben een grote impact op het welzijn van kinderen. Kinderen zijn ook de verantwoordelijken van morgen en actoren van verandering voor duurzame ontwikkeling. Daarom kan de Rio+20-top niet voorbij gaan aan kinderen en hun rechten.
Intergenerationele verantwoordelijkheid Duurzame ontwikkeling gaat over intergenerationele verantwoordelijkheid. Dit is de collectieve verantwoordelijkheid om te zorgen voor een veiligere, schonere, gezondere en meer inclusieve wereld voor de kinderen van vandaag, en voor hun kinderen. Kinderen moeten de kans krijgen om gezond op te groeien, een goede opleiding te krijgen, en beschermd te worden tegen geweld en verwaarlozing. Kinderen moeten ook toegang hebben tot belangrijke ‘ecosysteemgoederen en diensten’, zoals schoon water, schone lucht en voedsel. Maar, vandaag worden deze eisen bijlange niet gehaald: 180 miljoen kinderen onder de vijf jaar zijn onherroepelijk geremd in hun groei (“stunting”); 99 miljoen kinderen hebben nog steeds geen toegang tot verbeterde drinkwaterbronnen, en 208 miljoen hebben geen toegang tot veilige sanitaire voorzieningen. (Unicef, 2012). Klimaatgerelateerde rampen en equity Rampen en conflicten brengen het welzijn, de groei en ontwikkeling van kinderen ernstig in gevaar. Zo lopen ongeveer 375 miljoen mensen per jaar het risico op klimaatgerelateerde rampen. En landen beïnvloed door conflict en instabiliteit zijn reeds goed voor 2/3de van de kinderen die sterven voor de leeftijd van vijf jaar. Rampen en conflicten houden ook cycli van uitsluiting, kwetsbaarheid, genderongelijkheid, en armoede in stand – wat de risico’s verhoogt en een bedreiging is voor ontwikkeling. Zo zullen bijvoorbeeld door het klimaat veroorzaakte natuurrampen onevenredig de armen en achtergestelden in de wereld beïnvloeden. Bij deze groep horen ook inheemse kinderen, minderheidsgroepen en kinderen met een handicap. Daarom moet gelijkheid of equity ook een basisprincipe zijn van duurzame ontwikkeling. (Unicef, 2012).
Nieuwsbrief – April 2012/3
Participatie van toekomstige generaties De kinderen en jongeren van vandaag en morgen zijn de leiders van duurzame ontwikkeling voor toekomstige generaties. Zij moeten versterkt worden om hun toekomst te beïnvloeden, hun rechten te claimen en hun zorgen te uiten op internationaal, nationaal en lokaal niveau. Het betrekken van kinderen en jongeren is niet alleen principieel goed, maar verbetert ook de resultaten voor duurzame ontwikkeling. Talrijke ervaringen in de landen van het Zuiden hebben aangetoond dat kinderen actoren voor verandering zijn die vooruitgang in de samenleving bewerkstelligen. Kinderen zijn de verantwoordelijken van morgen en moeten daarom de nodige kennis en vaardigheden krijgen om later de basis te vormen voor een stabiele en duurzame samenleving.
De Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers heeft op 22 maart 2012 een resolutie goedgekeurd voor Rio+20 waarin kinderen vermeld worden als een kwetsbare groep voor de gevolgen van klimaatverandering, voornamelijk in ontwikkelingslanden en in de minst ontwikkelde landen.
Meer informatie over klimaatverandering en kinderrechten kan u vinden in het rapport via onderstaande link: www.unicef.org/environment/index_60332.html Meer informatie over Rio+20 vindt u via onderstaande link www.un.org/en/sustainablefuture Meer informatie over de Belgische resolutie over Rio+20: www.dekamar.be/FLWB/PDF/53/2110/53K2110001.pdf
Nieuwsbrief – April 2012/4
3. HET 3DE FACULTATIEF PROTOCOL BIJ HET VN-VERDRAG INZAKE DE RECHTEN VAN HET KIND : PROCEDURE VOOR DE COMMUNICATIE VAN SCHENDINGEN VAN DE RECHTEN VAN HET KIND Het Verdrag inzake de rechten van het kind (1989) is het eerste wettelijk bindend internationaal instrument dat voor kinderen een volledig scala van rechten opneemt - burgerlijke, culturele, economische, politieke en sociale rechten. De vier belangrijkste beginselen van het Verdrag zijn non-discriminatie, toewijding aan het belang van het kind, het recht op leven en ontwikkeling, en het recht op participatie. Het verdrag bestaat al meer dan 20 jaar. Ondertussen zijn er twee aanvullende protocollen aangenomen. Eén over de verkoop van kinderen, kinderprostitutie en kinderpornografie en één over de betrokkenheid van kinderen bij gewapende conflicten. De Algemene Vergadering van de Verenigde Naties heeft op 19 december 2011 het derde facultatief Protocol bij het VN-Verdrag inzake de rechten van het kind aangenomen. Dit Protocol voorziet in een procedure voor de communicatie van schendingen van de rechten van het kind. Nu kunnen kinderen die het slachtoffer zijn van misbruik en schending van hun rechten een klacht indienen bij het Comité voor de Rechten van het Kind van de Verenigde Naties. Het derde facultatief Protocol werd geopend voor ondertekening door Staten, waaronder België, tijdens een ondertekeningsceremonie op 28 februari 2012. Het treedt in werking na de ratificatie door tien staten. Net als de vorige twee protocollen, voegt dit derde protocol een procedureel mechanisme toe voor het Comité voor de Rechten van het Kind dat toelaat om communicaties over gevallen van schending van de rechten van het kind te ontvangen en te onderzoeken, en om bezoeken in landen uit te voeren om de schendingen van de rechten van het kind te onderzoeken. Dit facultatief Protocol zal zowel de internationale bescherming van de rechten van het kind versterken en eveneens de capaciteiten van het Comité om haar toezichthoudende rol te vervullen. Het zal een aanvulling zijn op de versterking van onafhankelijke nationale organisaties voor de verdediging van de rechten van het kind. Dit nieuwe protocol zal het Comité voor de rechten van het kind ook de mogelijkheid geven om te reageren op noodsituaties zonder op het volgend periodiek rapport van de betrokken Staten te moeten wachten.
Meer informatie over het derde optioneel protocol kan u vinden via onderstaande link : www.childrightsnet.org/NGOGroup/childrightsissues/ComplaintsMechanism
Nieuwsbrief – April 2012/5
4. HET PLATFORM EN HAAR LEDEN Het Platform is een samenwerkingsverband met expertise op het gebied van kinderrechten en ontwikkelingssamenwerking. Het Platform organiseert allerhande activiteiten om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren in België voor kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking.
Verschillende ontwikkelingsngo’s en onderzoekscentra zijn actief lid, evenals onafhankelijke experts met terreinervaring en/of een specifieke expertise inzake kinderrechten en ontwikkelingssamenwerking. Het Platform organiseert allerhande activiteiten om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren in België voor het belang dat gehecht moet worden aan kinderrechten binnen ontwikkelingssamenwerking. Zo verleent het Platform advies aan het beleid en verzorgt het opleidingen over dit thema, gericht aan overheden en NGO’s.
Huidige leden van het Platform: UNICEF België, Plan België, ECPAT België, 11.11.11, SOS Kinderdorpen, Geomoun, VIC Kinderrechten ngo, Entraide et Fraternité, Croix Rouge de Belgique, Dynamo International, Centre for Children in Vulnerable Situations, Professor Wouter Vandenhole (Universiteit AntwerpenUNICEF Leerstoel), Professor Eugeen Verhellen (hoogleraar emeritus Universiteit Gent), Professor Isabelle Ravier (Centre Interdisciplinaire des Droits de l’enfant), Luisa Maria Aguilar (onafhankelijk expert).
Bijkomende informatie over het platform en interessante documenten kunnen ook teruggevonden worden op de blog van het Platform: http://kinderrechteninontwikkelingssamenwerking.wordpress.com Platform Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking Secretariaat UNICEF België Anneleen Van Kelecom
[email protected] Keizerinlaan 66 1000 Brussel Tel. : 02 230 59 70
Nieuwsbrief – April 2012/6
5. AGENDA KINDERRECHTEN Activiteit
Organisatie
Boekvoorstelling SOS « Ik weet niet Kinderdorpen waarom », debat en tentoonstelling
Kadogo: een VIC tentoonstelling Kinderrechten voor en door ngo (ex)kindsoldaten
Datum en plaats
Programma
Bijkomende informatie
8/05/2012 Bozar
19u: Welkom 19u30: Officiële voorstelling boek ‘Ik weet niet waarom’ 20u: Debat “Luisteren we wel echt naar het verhaal van kinderen?” Moderator: Hans Van Crombrugge, doctor pedagogische wetenschappen 21u: Receptie 18/04/2012 tot Op woensdag 18 april 27/04/2012 om 18u wordt de Stadscampus – De tentoonstelling Grauwzusters: plechtig geopend en Lange Sint Annastraat toegelicht door Prof. 7 Dr. Wouter Vandenhole 2000 Antwerpen en Yannick Weyns
03/05/2012 tot 18/05/2012 LDC Ruelenspark: Erasme Ruelenspark 35, 3001 Heverlee (Leuven)
Op vrijdagavond 4 mei vanaf 19u wordt de tentoonstelling toegelicht door Hélène Flaam, die onderzoek verrichte in OostCongo. Deze 21/05/2012 tot gespreksavond wordt 01/06/2012 georganiseerd in LDC Ter Putkapelle: samenwerking met Bosstraat 11, 3012 Bana Wilsele (Leuven) Speciale rondleidingen 05/06/2012 tot worden voorzien voor 29/06/2012 scholen Leuven Provinciaal Noord-Zuid Centrum: H. Verrieststraat 22, Roeselare
Gelieve uw aanwezigheid (+ naam partner) te bevestigen voor 25 april via
[email protected]
In het kader van een project in Oost-Congo organiseert VIC Kinderrechten ngo een tentoonstelling met schilderijen, tekeningen en foto’s die de problematiek van kinderen in conflicten in de schijnwerpers plaatst. Tijdens de Gentse Feesten gaat de tentoonstelling door in de Machariuskerk en worden er workshops voorzien Meer informatie kan u verkrijgen via
[email protected] of op het nummer 02/203.42.40
14/07/2012 tot 23/07/2012 Machariuskerk: SintMachariusstraat, 9000 Gent
Nieuwsbrief – April 2012/7