NIEUWSBRIEF april 2013
Stand van Zaken voorbereiding Noordring
Stand van Zaken De Noordring is de 380 kV-hoogspanningsverbinding die tussen Bleiswijk en Beverwijk wordt aangelegd. De Raad van State heeft onlangs de beroepen behandeld die zijn ingediend op het definitieve Inpassingsplan. Isidoor Hermans licht toe wat er de komende tijd zal gebeuren.
zie pagina 2 Caroline van Dalen van het Ministerie van Economische Zaken legt uit hoe de procedure bij de Raad van State werkt en wat er verwacht kan worden van de uitspraak. zie pagina 4 Grondeigenaren en gebruikers van percelen van het beoogde tracé van de hoogspanningsverbinding krijgen bezoek van een rentmeester die informatie geeft en toestemming komt vragen om het perceel te betreden. zie pagina 7 De voorbereidingen op het gebied van archeologie, landschapsinrichting en opstijgpunten zijn in gang gezet. zie pagina 16
EN VERDER: Transformatorstation Vijfhuizen en foto’s van een bovengrondse aanleg
RANDSTAD 380 kV
Om de nieuwe hoogspanningsmasten te mogen bouwen, is op basis van het Luchtvaart Indelingsbesluit (LIB), een Verklaring van geen bezwaar van de Inspectie voor Leefomgeving en Transport (ILT) nodig. ILT heeft deze verklaring verstrekt en heeft daarin voorwaarden met betrekking tot het markeren van de masten opgenomen. De voorwaarden betreffen onder meer obstakelmarkering en obstakellichten (rode lichten) aan te brengen op de masten en het hangen van bolmarkeringen. Het doel hiervan is het vereiste veiligheidsniveau voor de luchtvaart en de omgeving van Schiphol te garanderen.
Stand van Zaken TenneT bouwt de komende jaren in heel Nederland nieuwe 380 kV-hoogspanningsverbindingen om de leveringszekerheid van stroom te kunnen blijven waarborgen en om aan de toenemende vraag naar energie te voldoen. De eerste nieuwe verbinding is de 380 kV-hoogspanningsverbinding door de Randstad, bestaand uit de Zuidring en Noordring. De Zuidring loopt van Wateringen naar Bleiswijk en wordt binnenkort in gebruik genomen. Onderstaand de stand van zaken bij de Noord ring; de nieuwe verbinding die tussen Bleiswijk en Beverwijk wordt gerealiseerd. Het definitief Inpassingsplan van de Noord ring heeft tot 9 november 2012 ter inzage gelegen en daar zijn 40 beroepen op ingediend. Op 26 en 27 maart zijn deze beroepen, samen met het verweerschrift van de Ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu behandeld door de Raad van State. TenneT heeft de beide ministeries hierbij ondersteund en geadviseerd. Beverwijk-Vijfhuizen Door TenneT zijn vorig jaar voor de realisatie van dit tracégedeelte van de Noordring alle vergunningsaanvragen ingediend bij de bevoegde instanties. De ontwerp-vergunningen die op grond van deze aanvragen door deze instanties zijn opgesteld liggen sinds 12 april ter inzage. Er geldt een periode van zes weken voor het indienen van zienswijzen tegen deze ontwerp-vergunningen. Na het doorlopen van de gebruikelijke beroepsprocedure tegen de definitieve vergunningen, kan TenneT begin 2014 starten met de uitvoering van het gedeelte Beverwijk-Vijfhuizen. Op dit moment zijn ook de gesprekken gestart met grondeigenaren en pachters over de af te sluiten
2
Randstad 380 kV | april 2013 |
zakelijk recht overeenkomsten. Deze zijn nodig om straks op en onder de grond van iemand anders deze nieuwe hoogspanningsverbinding te kunnen bouwen en te beheren. Hierover leest u verderop in deze nieuwsbrief meer. TenneT voert daarnaast voor de verdere uitwerking van de plannen al overleg met diverse instanties zoals gemeenten en Rijkswaterstaat om, als de uitvoering kan beginnen, goed voorbereid te zijn. Dat is natuurlijk ook zeker afhankelijk van de uitspraak van de Raad van State over het Inpassingsplan. Vijfhuizen-Bleiswijk Voor het traject Vijfhuizen-Bleiswijk is TenneT bezig met de aanbestedingsprocedure (zie ook p. 14). Deze procedure is erop gericht een aannemer te contracteren. Deze aannemer zal de vergunningaanvragen mee gaan voorbereiden voor het tracégedeelte Vijfhuizen-Bleiswijk. Die ontwerp-vergunningaanvragen worden naar verwachting in november ingediend bij de bevoegde gezagen en weer ter inzage gelegd in het eerste kwartaal 2014. Communicatie Vanaf eind 2013 zal er een Informatiepunt komen in het projectgebied tussen Beverwijk en Vijfhuizen. Hier kunnen bewoners terecht met vragen en opmerkingen, maar kunnen zij ook eventuele schades melden. Bij de realisatie van de Zuidring is gebleken dat zo’n Informatiepunt zeker voorziet in een behoefte. Zo kan TenneT alle betrokkenen tijdig en uitvoerig informeren. Isidoor Hermans Projectmanager Randstad 380 kV-hoogspanningsverbinding
Mastmarkering voor Wintrack-masten rondom Schiphol Voor de hoogspanningsverbinding Randstad 380 kV geldt in de nabijheid van Schiphol het Luchtvaart Indelingsbesluit (LIB). Dit besluit stelt grenzen aan de hoogte van bouwwerken in de omgeving van de luchthaven. Het LIB is erop gericht te voorkomen dat het gebruik van de grond en de bebouwing op en rond Schiphol een gevaar zou kunnen vormen voor de veiligheid van het luchtverkeer. Bij de Noordring zijn er twee gebieden waar de hoogspanningsmasten hoger zijn dan aangegeven door het LIB: het tracédeel Beverwijk – Vijfhuizen (mast 30-39) in de gemeente Haarlemmerliede en Spaarnwoude en het tracédeel Vijfhuizen – Bleiswijk (mast 1- 14) in de gemeente Haarlemmermeer. Deze masten krijgen daarom een aangepast uiterlijk. Mastmarkering TenneT gaat voor het bovengrondse deel van de hoogspanningsverbinding gebruikmaken van de Wintrackmast. Deze mast bestaat uit twee pylonen. De markering van de mast bestaat uit de volgende onderdelen (zie ook afbeelding). • De oostelijke pyloon (‘Schipholzijde’) wordt vanaf de onderste geleider (draad) tot aan de top voorzien van 7 rood/witte banden, te beginnen met een rode band vanaf de onderste geleider. • In de top van de oostelijke pyloon komen rode lichten die ’s nachts branden. • De bliksemdraden, dit zijn de draden die helemaal bovenin hangen, worden verdeeld over de twee draden om de 30 m voorzien van rood/witte bollen.
Alternatieven onderzocht Deze wijze van mastmarkering is de uitkomst van een proces dat de Ministeries van Economische Zaken, Infrastructuur en Milieu, ILT, TenneT en de gemeenten Haarlemmerliede en Spaarnwoude en Haarlemmermeer samen hebben doorlopen. Oorspronkelijk werd gevraagd om beide pylonen vanaf het maaiveld tot in de top van rood/witte banden te voorzien. Omdat dit veel visuele impact heeft voor de omwonenden, heeft ILT op verzoek van TenneT een aantal alternatieven onderzocht. Dit heeft eind 2012 geresulteerd in een mastontwerp met de hierboven beschreven en op de afbeelding weergegeven markering. De vergunningen voor deze masten zijn op 12 april ter inzage gelegd. Het betreft hier de vergunningen voor de masten 30 tot en met 39. Het vergunningentraject voor de masten 1 tot en met 14 zal pas eind van het jaar starten.
Randstad 380 kV | april 2013 |
3
RANDSTAD 380 kV Caroline van Dalen, projectleider Randstad 380 kV Procedure Raad van State
In afwachting van de uitspraak Bij de Raad van State zijn ruim 40 beroepen ingesteld tegen het Inpassingplan voor de Noordring. Op 26 en 27 maart vond de zitting bij de Raad van State in Den Haag plaats. Tijdens de zitting kregen de appellanten, de ministers en TenneT de mogelijkheid om -naar aanleiding van de ingediende beroepsschriften- vragen van de Raad van State te beantwoorden. De uitspraak van de Raad van State volgt in principe binnen zes weken. Maar vanwege de omvang en complexiteit van het beroep zou het echter kunnen dat het langer duurt. Caroline van Dalen, projectleider Randstad 380 kV bij het Ministerie van Economische Zaken, beschrijft de procedure.
Waar gaan de beroepen globaal over? “Veel beroepen gaan over de keuze om het tracé op een bepaalde locatie bovengronds of ondergronds aan te leggen. Eerder was bijvoorbeeld bij Nieuwe Wetering het voornemen om de verbinding ondergronds aan te leggen. Maar uiteindelijk heeft de politiek gekozen om daar de verbinding bovengronds te bouwen vanwege het feit dat de verbinding op grotere afstand van de woningen te realiseren is in vergelijking met de nieuwe verbinding bij de wijk Floriande in de gemeente Haarlemmermeer. Ook de magneetvelden van de hoogspanningsverbindingen en de schadevergoedingen van TenneT zijn onderwerp van veel beroepen. Daarnaast stellen eigenaren van percelen en huizen vragen die specifiek zijn voor hun situatie: waarom het tracé niet iets kan opschuiven, bijvoorbeeld.” Hoe ziet de procedure eruit? “De Raad van State heeft alle beroepen toegestuurd aan het Ministerie van Economische Zaken en ons verzocht om samen met het Ministerie van Infrastructuur en Milieu een verweerschrift op te
4
Randstad 380 kV | april 2013 |
“Eigenaren stellen vragen die specifiek zijn voor hun situatie: waarom het tracé niet een stukje kan opschuiven, bijvoorbeeld.” stellen. We reageerden met een algemeen verweerschrift, waarin werd ingegaan op de algemene beroepsgronden. Ten aanzien van de meer (locatie)specifieke punten uit de beroepschriften, zoals over de mastposities, is een aanvullend verweerschrift opgesteld. Op 26 en 27 maart vond de zitting plaats bij de Raad van State. Daar kregen alle partijen, ook de (vertegenwoordigers van de) ministers, de mogelijkheid om vragen van de Raad van State te beantwoorden of bepaalde beroepen of verweerschriften toe te lichten. De Raad van State zou medio mei met een uitspraak kunnen komen. Vanwege de omvang en complexiteit van het project en het aantal beroepen kan het echter zo zijn dat het langer duurt.” Wat is een verweerschrift? “Ze bevatten een reactie op in de beroepschriften aangevoerde bezwaren en argumenten (gronden). De verweerschriften lichten in meer algemene zin onder meer de keuze voor de beperkte toepassing van ondergrondse 380 kV kabels (maximaal 20 km), en het voorzorgsbeleid met betrekking tot
magneetvelden toe. In het aanvullende verweerschrift worden met name de (locatiespecifieke) tracékeuzes van de ministers toegelicht waarbij aandacht wordt besteed aan de afwegingen die daarbij een rol hebben gespeeld. Een aantal grondeigenaren vraagt zich ook af waarom er in het bestemmingsplan geen mastposities staan. Dat is gebruikelijk. Het geeft TenneT de mogelijkheid om na gesprekken met grondeigenaren binnen de lengte van het tracé de mastposities nog iets te optimaliseren. Dat wordt ook uitgelegd in het aanvullend verweerschrift. Verder staat er een toelichting in op de berekeningen die door DNV KEMA zijn uitgevoerd met betrekking tot de gevoelige bestemmingen. Ook wordt aandacht besteed aan schadevergoeding.” Wat verwacht het Ministerie van Economische Zaken van de uitspraak? “De Raad van State zal kijken of de ministers voldoende gemotiveerd een besluit hebben genomen. De ministers vinden het een weloverwogen besluit. Daarin is zo goed als mogelijk rekening
gehouden met alle belangen. De Raad van State zal nu haar oordeel geven. Dat is natuurlijk voor iedereen spannend.” Wat gebeurt er als de Raad van State anders oordeelt en het Inpassingsplan vernietigt? “Afhankelijk van op welke grond een inpassingsplan wordt vernietigd, zullen we samen met TenneT bekijken wat er moet gebeuren om een nieuw besluit te nemen. Het is moeilijk om daar nu algemene uitspraken over te doen.” Heeft de procedure ook betrekking op het transformatorstation Vijfhuizen? “In de rijkscoördinatieregeling van de Noordring van Randstad 380 kV is transformatorstation Vijfhuizen niet meegenomen. Toen werd besloten om de Randstad 380 kV-hoogspanningsverbinding via de rijkscoördinatieregeling aan te leggen, was in eerste instantie niet de verwachting dat er een extra transformatorstation nodig zou zijn. Toen bleek dat een behoorlijk aantal kilometers ondergronds zou worden aangelegd en de 380 kV-hoog-
Randstad 380 kV | april 2013 |
5
RANDSTAD 380 kV Hoe vergaat het de rentmeesters?
Streven naar minnelijke overeenstemming “Vanwege de omvang en de complexiteit van het project kan de uitspraak langer duren dan de verwachte zes weken.”
Rentmeesters bezoeken alle grondei-
spanningsverbinding de 150 kV-verbinding in het noordelijke gedeelte gaat vervangen, was er toch een extra 380 kV-station nodig. Dat is transformatorstation Vijfhuizen. Daarvoor is een aparte procedure opgestart, ook via de rijkscoördinatieregeling. Ze zijn in zoverre met elkaar verbonden, dat zonder het transformatorstation Vijfhuizen de nieuwe verbinding vanuit Beverwijk niet in gebruik kan worden genomen. De Raad van State heeft beide beroepszaken tegelijk behandeld.”
traject van de Noordring. Ze geven infor-
Kan er al werk worden verricht? “In principe wel, maar voor de Noordring moet de procedure voor de uitvoeringsvergunningen nog
worden doorlopen. Tegelijk met het Inpassingsplan is een aantal vergunningen verstrekt, maar met name bouwvergunningen, moet nog worden verleend. Daarom kan TenneT nog niet zoveel doen (alleen zal bij station Vijfhuizen de grond worden voorbelast). Voor het noordelijke gedeelte van de Noordring, van Beverwijk naar Vijfhuizen, liggen sinds 12 april de vergunningen ter inzage. Voor het zuidelijke deel zullen de vergunningaanvragen ongeveer in november worden verstuurd. Het noordelijke gedeelte is het meest urgent, ook omdat Randstad 380 kV de 150 kV-hoogspanningsverbinding daar vervangt.”
Raad van State: wat is er zoal besproken? Tijdens de Raad van State is de eerste dag vooral gesproken over een aantal bovenliggende algemene thema’s die terugkomen in de ingediende beroepen. Op 27 maart, de tweede zittingsdag, is vooral meer specifiek ingegaan op de locatie specifieke beroepen en gesproken over de ligging van het tracé. Onderwerpen waarover onder meer werd gesproken:
20 kilometer ondergronds
Het thema ‘maximaal 20 kilometer ondergronds’ komt terug in een aantal ingediende beroepen. Er zijn vragen over de onderbouwing dat 20 kilometer ondergronds daadwerkelijk het maximum aantal kilometers is.
Magneetvelden Rondom het thema ‘hoogspanningsverbindingen en gezondheid’ komen met name de ‘magneetvelden’ meerdere malen aan de
6
Randstad 380 kV | april 2013 |
orde. Er is uitvoerig gesproken over onderzoek naar de effecten van magneetvelden op zowel mens als dier.
Schade Er is lang gesproken over zowel vermogensschade als inkomensschade en eventuele bijkomende en overige schade. Ook is er gesproken over de mogelijkheden voor bewoners die met hun woning in de specifiek berekende magneetveldzone komen te liggen. Daarbij is door TenneT toegelicht dat aan bewoners wiens woningen op basis van het inpassingsplan binnen deze zone (0,4 Microtesla) van de nieuwe verbinding staan, een voorstel tot uitkoop wordt gedaan. Indien betrokkenen liever in hun woning blijven wonen, kan een beroep gedaan worden op vergoeding van schade op basis van waardevermindering. Het uitgangspunt hierbij is dat de vermogens- en inkomenspositie voor en na de aanleg van de hoogspanningsverbinding voor hen gelijk blijft.
genaren en -gebruikers op het beoogde matie en proberen afspraken te maken over het gebruik van de percelen door TenneT. Er zijn eigenlijk twee mogelijke redenen voor hun bezoek: ZRO en betredingstoestemming.
ZRO Op de locaties waar de verbinding is ingepland, wil TenneT graag een zakelijk rechtovereenkomst (ZRO) afsluiten met de grondeigenaren en grondgebruikers. Dat is een overeenkomst waarin de afspraken worden opgenomen over gebruik van de grond voor de aanleg en instandhouding van de hoogspanningsverbinding. Momenteel vinden voor het tracé van Beverwijk naar Vijfhuizen de eerste gesprekken over ZRO’s plaats. TenneT probeert in de eerste helft van 2013 hierover op een minnelijke wijze overeenstemming te bereiken met de grondeigenaren en -gebruikers. Voor het tracé van Vijfhuizen naar Bleiswijk volgen de gesprekken in de tweede helft van dit jaar. “We zitten in een fase waarin de rentmeesters vooral veel vragen beantwoorden,” zegt Ronald van Meer Dijksman, projectleider Zakelijk Recht Randstad 380 kV. “Agrariërs willen ook graag de stand van zaken weten met betrekking tot de onderhandelingen tussen LTO en TenneT over de
“TenneT wil graag een zakelijk rechtovereenkomst afsluiten met de grondeigenaar of -gebruiker.” vergoedingen. Ook spreken ze hun wensen en verwachtingen uit over de uitvoeringsfase.” De rentmeesters informeren hen onder meer over waar de bouwwegen komen en welke materialen we bij de aanleg daarvan gebruiken. “Ook de planning van de uitvoeringsfase is onderwerp van gesprek,” vertelt Van Meer Dijksman.
Betredingstoestemming De tweede taak van de rentmeesters is om voorafgaand aan de uitvoeringsfase - betredingstoestemming aan de eigenaren en gebruikers van de percelen te vragen. De aannemer heeft bodemgegevens nodig om bijvoorbeeld het mastfundament te kunnen uitwerken. Aan de hand van
Randstad 380 kV | april 2013 |
7
RANDSTAD 380 kV
“De rentmeesters informeren over waar en hoe de bouwwegen zullen komen. Ook planning en uitvoering komen aan de orde.” de gegevens beslist hij ook hoe hij de kabel legt, en hoe grondwater moet worden afgevoerd dat eventueel naar boven komt bij een open ontgraving. Het is ook belangrijk om te weten of de bodem verontreinigd is. Er vindt - daar waar nodig op basis van het MER - ook nader archeologisch onderzoek plaats. Dat kan natuurlijk niet zomaar. De rentmeesters vragen hiervoor betredingstoestemming. “Een aantal grondeigenaren geeft geen betredingstoestemming,” vertelt Ronald van Meer Dijksman. “Dat hangt veelal samen met het feit dat er nog geen onherroepelijk Inpassingsplan is. Sommige grondeigenaren zeggen: waarom zou ik jullie al toelaten op mijn terrein, als nog niet 100 procent vaststaat dat de verbinding daadwerkelijk hier komt?”
Gedoogplicht Ongeveer 25 procent van de grondeigenaren heeft geen betredingstoestemming gegeven. TenneT stapt in zo’n geval naar de gemeente om gedoogplicht aan te vragen. Als de burgemeester de gedoogplicht oplegt, betekent het dat de grondeigenaren door de gemeente worden verplicht om TenneT op hun percelen te gedogen. In de gemeenten Haarlemmermeer, Rijnwoude en Lansingerland zijn onlangs ongeveer 25 gedoogplichten opgelegd.
8
Randstad 380 kV | april 2013 |
Eén van de grondgebruikers bij wie de gedoogplicht is opgelegd, heeft de stap naar de rechter gezet. Hij wilde onder andere weten of de onderzoeken al mogen worden uitgevoerd, terwijl er nog geen onherroepelijk Inpassingsplan is. Daarnaast maakte hij zich zorgen over eventuele schade die kan ontstaan bij de uitvoering van de onderzoeken. Volgens de voorzieningenrechter van de rechtbank in Haarlem is het besluit tot de oplegging van de gedoogplicht voor voorbereidende onderzoeken terecht genomen. TenneT mag de onderzoeken uitvoeren, ondanks dat er nog geen onherroepelijk Inpassingsplan is. Van Meer Dijksman: “Maar ook na eventuele oplegging van de gedoogplicht wil TenneT in overleg blijven met belanghebbenden en met hen duidelijk communiceren over de uitvoering van de onderzoeken. TenneT zal bij de uitvoering van de onderzoeken proberen zo min mogelijk schade te veroorzaken. Gebeurt dat wel dan hoop ik dat de getroffene direct contact opneemt met de rentmeester of, als hij vindt dat de afhandeling niet goed verloopt, met de afdeling Grondzaken van TenneT. Zeker met het slechte weer van de afgelopen maanden, kan het best zo zijn dat een grondeigenaar schade ondervindt. Het is aan TenneT om dit zo goed mogelijk af te handelen.”
Verklarende woordenlijst Zakelijk rechtovereenkomst Een zakelijk rechtovereenkomst is een privaatrechtelijke overeenkomst waarin partijen afspreken dat TenneT de in de overeenkomst aangegeven grond mag gebruiken voor de aanleg en instandhouding van de hoogspanningsverbinding.
Rentmeesters bezoeken alle grondeigenaren en gebruikers op het beoogde traject van Randstad 380 kV. TenneT vraagt rentmeesters om betredingstoestemming te verkrijgen, zakelijk recht overeenkomsten af te sluiten en om informatie te geven aan de rechthebbenden.
Betredingstoestemming
LTO
Een betredingstoestemming is een toestemming van de eigenaar - en eventueel grondgebruiker aan TenneT om op zijn/haar gronden onderzoeken te verrichten die nodig zijn voor het verder kunnen uitwerken van het project . TenneT betaalt daarvoor een medewerkingsvergoeding aan de betreffende eigenaar en grondgebruiker, en ze vergoedt eventuele schade ten gevolge van de onderzoeken.
Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) is belangenbehartiger van agrarische ondernemers, onder andere bij onderhandelingen over vergoedingen voor het betreden en gebruiken van landbouwpercelen.
Rentmeester Een rentmeester was vroeger vaak een beheerder van goederen, meestal van onroerend goed, in opdracht van een eigenaar. Tegenwoordig adviseert een rentmeester op het gebied van onder andere grondzaken, grondbeleid, onteigeningen, schadevergoedingen en gebiedsontwikkeling.
Gedoogplicht betredingstoestemming Gedoogplicht is de door de Burgemeester aan de rechthebbende opgelegde plicht (op basis van de Belemmeringenwet Privaatrecht) om TenneT op zijn terrein toe te laten en voorbereidende werkzaamheden in het kader van de uitwerking van het project te gedogen.
Randstad 380 kV | april 2013 |
9
RANDSTAD 380 kV
De aanleg van een hoogspanningsverbinding 8. Montage Wintrackmast
1. Als eerste worden er veldonderzoeken uitgevoerd naar o.a. cultuurtechniek, milieu, grondwater, archeologie, flora & fauna en geotechniek.
7. Wintrackmasten worden in delen aangeleverd 3. Slaan van heipalen
9. De geleiders worden met lier en remmachines door de tijdelijke wielen in de masten getrokken
6. Fundering gereed
4. Aanbrengen van wapening 10. Doorverbinden van de geleiders in hoekmasten
2. Voordat de bouwwerkzaamheden starten, wordt er een toegangsweg naar de mastlocatie aangelegd. De uitvoeringswijze van de toegangsweg is afhankelijk van de ondergrond.
10
Randstad 380 kV | april 2013 |
11. Na afronding van de werkzaamheden: opruimen en herstellen in oorspronkelijke staat van de bouwplaats en toegangsweg
5. Storten van beton
11
Randstad 380 | april 2013 Randstad 380 kVkV | april 2013 ||
RANDSTAD 380 kV Fasering en vergunningen
beroepen die zijn ingediend tegen het Inpassingsplan. Daarna is het Inpassingsplan hopelijk onherroepelijk. Daarmee ligt het tracé vast, maar stel dat er een werkweg voor je deur komt te liggen, met veel vrachtverkeer, en je denkt dat hij net zo goed verderop kan liggen, dan is het natuurlijk wel belangrijk om daarop een zienswijze in te dienen. Aan de hand van je zienswijze kunnen we de werkweg mogelijk nog aanpassen.”
Drie fasen voor inzage vergunningen De vergunningen voor de Noordring van
Waar kun je de conceptvergunningen vinden? Vanaf 12 april liggen de ontwerpvergunningen ter inzage voor het noordelijke deel van de Noordring. Dat is de tweede fase van het vergunningentraject. In de lokale kranten staat wanneer je kunt inspreken. Op de website van Bureau Energieprojecten www.bureau-energieprojecten.nl wordt dit aangekondigde Ze liggen verder ook op de gemeentehuizen van Beverwijk en Haarlemmermeer en bij het Ministerie van Economische Zaken ter inzage.
de hoogspanningsverbinding Randstad 380 kV worden in drie fasen ter inzage gelegd. Wenda van Dijk is vergunningencoördinator bij TenneT. Ze licht het gefaseerde vergunningentraject toe.
Eerst de procedure rondom de Noordring. Hoe zit die in elkaar? “Een uitbreiding van het hoogspanningsnet van 220 kV en hoger valt onder de rijkscoördinatieregeling. Dat betekent dat alle bestuurlijke en juridische zaken in één procedure worden gecoördineerd. Er is een Inpassingsplan, dat is het bestemmingsplan op rijksniveau. Daarnaast zijn er uitvoeringsmodules voor de vergunningen. In sommige gevallen loopt dat helemaal samen. Dan wordt het Inpassingsplan gelijktijdig met alle vergunningen ter inzage gelegd. Voor de Noordring geldt dat er meerdere uitvoeringsmodules zijn.” Waaruit bestond de eerste fase? “In de eerste fase heeft het Ministerie van Economische Zaken het Inpassingsplan ter inzage gelegd. Daarbij zaten de belangrijkste natuurvergunningen voor het hele traject, van Beverwijk naar Bleiswijk. Iedereen kon een zienswijze indienen. Daarna gingen het Inpassingsplan en de vergun-
ter inzage hebben gelegen, is geen beroep ingediend. Wel zijn er 40 beroepen tegen het Inpassingsplan ingediend. Deze beroepsschriften zijn op 26 en 27 maart behandeld door de Raad van State en de uitspraak wordt voor de zomer verwacht.” En de tweede fase? “Die heeft betrekking op de vergunningen van het noordelijke gedeelte van de Noordring, van Beverwijk tot Vijfhuizen. Vanaf 12 april liggen de ontwerpvergunningen ter inzage. Het gaat onder meer om omgevingsvergunningen voor de masten, de watervergunningen, en een aantal vergunningen van ProRail, Rijkswaterstaat, het Recreatieschap en de Provincie. In totaal zijn er 15 vergunningen, nodig op het gebied van bouw, milieu, tijdelijke werkwegen en water. De definitieve vergunningen zullen rond de zomer ter inzage worden gelegd.”
“Er zijn 15 vergunningen nodig voor de masten: watervergunningen en vergunningen van ProRail, Rijkswaterstaat, het Recreatieschap en de Provincie.” ningen ter inzage in vastgestelde vorm. Wie eerder een zienswijze had ingediend, kon een beroep instellen. Op 9 november 2012 was hiervoor de termijn verstreken. Tegen de vergunningen die al
12
Randstad 380 kV | april 2013 |
Wanneer gaat de derde fase van start? “De derde fase, waarin alle vergunningen worden aangevraagd voor de tijdelijke werkzaamheden en definitieve situatie van de nieuwe verbindingen
“De urgentie om het noordelijke deel van de Noordring aan te leggen is groter dan het zuidelijke deel, daarom zijn die vergunningen eerder aangevraagd.” tussen Vijfhuizen en Bleiswijk, staat voor halverwege november 2013 op de agenda. Begin 2014 zullen de ontwerpvergunningen ter inzage liggen. Voor dit gedeelte zijn het ongeveer twintig vergunningen.” Is het niet gek om de vergunningen zo lang na het Inpassingsplan aan te vragen? “In een normale situatie regel je ook eerst een bestemmingsplan. De rijkscoördinatieregeling voorziet erin dat je het allemaal tegelijk kan regelen, zodat de procedure beter en sneller kan worden gestroomlijnd. De gegevens voor het zuidelijke deel van de Noordring waren echter nog niet beschikbaar. De urgentie om het noordelijke deel aan te leggen, is hoger dan voor het zuidelijke deel. De bouw van het noordelijke deel moet echt in 2014 starten, om in de leveringszekerheid van de stroomvoorziening te kunnen blijven voorzien. Daarom zijn die vergunningen eerder aangevraagd.” Hoe veel zin heeft het om een zienswijze op een vergunning in te dienen? “Naar verwachting zal de Raad van State voor de zomer van dit jaar een uitspraak doen over de
Hoe moet je zienswijze indienen? Dat kan door een brief te sturen naar het adres op de website van Bureau Energie projecten. Met een zienswijze kun je aangeven waarom je wel of niet eens bent met de ontwerpvergunning. Dat kan gedurende een periode van zes weken. Een zienswijze indienen over het tracé kan niet meer; de Raad van State doet immers naar aanleiding van de ingediende beroepen hierover - naar verwachting - voor de zomer een uitspraak. Het gaat in dit geval dan ook om wat er in de vergunning staat, bijvoorbeeld de plaats van de masten of de werkweg. Het Ministerie van EZ coördineert de beantwoording op de zienswijzen. In de definitieve vergunningen is terug te zien wat er met de zienswijzen is gebeurd. Het kan bijvoorbeeld zijn dat een werkweg ergens anders komt naar aanleiding van een zienswijze. Tegen de definitieve vergunningen kan beroep worden aangetekend, maar alleen als je eerder een zienswijze hebt ingediend. Rond de zomer zullen de definitieve vergunningen ter inzage worden gelegd.”
Randstad 380 kV | april 2013 |
13
RANDSTAD 380 kV Guido Volman, projectmanager realisatie Randstad 380 kV
Voorbereidende werkzaamheden voor de aanleg Hoe benut TenneT de komende periode? Guido Volman, projectmanager realisatie Randstad 380 kV bij TenneT, beschrijft de voorbereidingen voor de aanleg van de Noordring.
De Noordring bestaat uit twee delen, waarvoor de bouwwerkzaamheden, en dus ook de voorbereiding, niet geheel gelijktijdig zal verlopen. De start van de uitvoering van het traject van Beverwijk naar Vijfhuizen staat gepland in 2014. Voordat er werkzaamheden kunnen plaatsvinden, moeten er nu eerst werkplannen worden gemaakt. TenneT start samen met de aannemer met het opstellen van deze plannen, en het overleg daarover met bijvoorbeeld gemeenten en grondeigenaren. Het uitvoeringstraject van het tracégedeelte tussen Vijfhuizen en Bleiswijk start later. Het contracteren van een civiele aannemer, een belangrijke keuze, staat op het programma voor het tweede kwartaal van dit
14
Randstad 380 kV | april 2013 |
Vijfhuizen - Bleiswijk: aanbestedingen
Informatie en tijdelijke overlast
Alle civiele werkzaamheden en het amoveren (slopen) van de bestaande masten worden verzorgd door één contractpartij. Deze aannemer, of dit samenwerkingsverband van aannemers, is zowel verantwoordelijk voor de aanleg van de ondergrondse kabels, de horizontaal gestuurde boringen, het amoveren van de bestaande masten, de nieuwe mastfundamenten,
Pas als in het begin van 2014 wordt gestart met de aanleg van de toegangswegen en bouwplaatsen tussen Beverwijk en Vijfhuizen zullen omwonenden iets merken van de voorbereidende werkzaamheden. Bouwverkeer rijdt langs met bouwmateriaal. Op de mastlocaties zullen gebieden ter grootte van 40 x 60 vierkante meter, tot soms zelfs 80 x 100 vierkante
ook in Delft voor de Zuidring is ingericht. Guido Volman: “We doen ons best om overlast zo veel mogelijk te beperken. Van tevoren voeren we overleg met betrokkenen over de beste routes en het gebruik van materiaal voor de werkwegen. We werken zoveel mogelijk tijdens kantooruren. Maar soms moet daarvan worden afgeweken, bijvoorbeeld bij een horizontaal gestuurde boring. Als je met een horizontaal gestuurde boring begint,
“We zoeken een partij die groot genoeg is om zowel ontwerp als realisatie goed ten uitvoer te brengen.”
jaar. TenneT gebruikt de periode daarna om de vergunningsaanvragen voor dit gedeelte gereed te maken. Over de benodigde werkterreinen en werkwegen zal ook overleg plaatsvinden met de grondeigenaren en – gebruikers. In november 2013 moeten de aanvragen worden ingediend bij de bevoegde gezagen, waarna ze in het eerste kwartaal van 2014 ter inzage worden gelegd.
Beverwijk - Vijfhuizen: werkplannen maken Op 12 april zijn de vergunningen voor het traject van Beverwijk naar Vijfhuizen ter inzage gelegd. Naar verwachting zijn ze in het eerste kwartaal van 2014 onherroepelijk. In de tussentijd moeten er werkplannen
komen, die precies omschrijven welke werkzaamheden er gaan plaatsvinden, wanneer, en hoe lang deze duren. “Het bevoegd gezag stelt bepaalde eisen bij het verlenen van een vergunning,” vertelt projectmanager Guido Volman. “De aankomende tijd gaan we zaken nog eens specifieker uitwerken. Bij een aanvraag die twee jaar van te voren plaatsvindt, weten we nog niet alles. Een vergunning voor het bouwen van een juk voor het trekken van de geleiders over de snelweg, geldt bijvoorbeeld voor twee jaar. Het bevoegd gezag kan als eis stellen dat we een actueel werkplan opstellen en nader aangeven op welke data we precies van plan zijn om aan de slag te gaan.”
de werk-, en toegangswegen en de opstijgpunten. Volman: “Het gaat om een design- én constructiecontract. De aannemer moet niet alleen kunnen uitvoeren; hij moet ook het ontwerp maken van alle uitvoeringswerkzaamheden. We zoeken een combinatie van partijen die groot genoeg is om zowel ontwerp als realisatie goed ten uitvoer te brengen.” De aanbestedingen gaan dus niet over één nacht ijs. Voor de opdracht komen alleen erkende partijen in aanmerking. Per onderdeel zijn er meerdere aannemers door TenneT erkend. Een aantal van hen kan onderling een consortium vormen, een tijdelijke combinatie om een tijdelijke samenwerking aan te gaan. Volman: “We letten bij de aanbesteding op een groot aantal factoren. Hoe schat de contractpartij de risico’s in en hoe elimineert hij ze? Welke prijs vraagt hij? Kan hij nog een optimalisatie in de planning realiseren? Is de contractpartij groot genoeg om deze opdracht aan te kunnen? Hoe regelt hij de logistiek van de werkzaamheden? Je hebt natuurlijk te maken met een keten van werkzaamheden. Daar komt veel coördinatie en flexibiliteit bij kijken.”
meter, als bouwterrein worden ingericht. Vanaf de openbare wegen zullen afritten naar de werkwegen komen. Sommige onderdelen, zoals het heien van de fundering van de masten, zal mogelijk voor geluidsoverlast zorgen. Via de digitale en gedrukte nieuwsbrief en de website www.randstad380kvnoordring.nl wordt iedereen van de werkzaamheden en eventuele lokale overlast op de hoogte gehouden. Via de contactpagina op de website kan men met alle vragen over de uitvoering bij TenneT terecht. Daarnaast komt er een informatiepunt, zoals dat
kun je hem niet halverwege stilleggen omdat het avond wordt. Het vervoer van bouwmateriaal en de Wintrackmasten, die uit België komen, vindt zo mogelijk ook tussen zeven en vijf overdag plaats.” Groen dat tijdelijk moet wijken voor de bouw van de Noordring, wordt vervangen en/of conform het Landschapsplan in de nieuwe situatie ingepast. In overleg met het bevoegd gezag en de landschapsarchitect kiest TenneT een beplanting die het best bij de nieuwe situatie past.
Randstad 380 kV | april 2013 |
15
RANDSTAD 380 kV De stand van zaken...
Voorbereidingen op het gebied van archeologie, landschapsinrichting en opstijgpunten Archeologie Sinds de vorige nieuwsbrief is er één nieuw archeologisch onderzoek uitgevoerd. Voor het tracé van de 150 kV-hoogspanningsverbinding bij Hazerswoude-Rijnwijk was de archeologische verwachtingswaarde op basis van het MER hoog. Het gebied ligt direct ten zuiden van de oude Romeinse rijksgrens. De kans was dus groot dat de onderzoekers op sporen uit de Romeinse tijd zouden stuiten. In de loop van het 150 kV-tracé en bij een mastlocatie zijn acht boringen uitgevoerd. Lauren Bruning van archeologisch adviesbureau Hazenberg Archeologie vertelt: “We hebben niets gevonden. Waarschijnlijk zijn archeologische sporen in het verleden verdwenen. In ieder geval hoeft er geen vervolgonderzoek plaats te vinden.” Er zal nog archeologisch onderzoek plaatsvinden in de gemeente Haarlemmerliede-Spaarnwoude. Op de mastlocaties van de 380 kV-hoogspanningsverbinding is de archeologische verwachting daar gemiddeld tot hoog. Per mastlocatie worden er drie boringen uitgevoerd, om te kijken of de bodemopbouw intact is en om te onderzoeken of er archeologische vondsten zouden kunnen worden aangetroffen. Is dat het geval, dan zal er mogelijk vervolgonderzoek plaatsvinden. Bruning kan nog
precies onder de bestaande hoogspanningslijn lagen. De nieuwe lijn ligt ongeveer vijftig meter verderop. Van Veelen: “Onder golfers zou de angst kunnen ontstaan dat ze met de golfbal de nieuwe 380 kV-verbinding raken. Door één mast iets hoger te maken, kan het golfspel echter ongehinderd doorgaan. Je ziet, het gaat niet alleen om het aanplanten. Soms moet je met andere oplossingen komen.” In het Prins Bernardbos, onderdeel van Park Groene Weelde, komt een opstijgpunt te staan. Bij de opening van het bospark is door prins Bernard een ‘Prins Bernardboom’ geplant. De landschapsarchitect onderzoekt met de betrokkenen hoe de boom behouden kan blijven. niet veel zeggen over wat ze verwacht te vinden. “Misschien vinden we sporen uit de Romeinse periode, maar de aanwezigheid van Middeleeuwse sporen is ook mogelijk.” Het contact tussen de archeologen en de grondeigenaren is goed, zegt ze. De onderzoeken veroorzaken weinig overlast. De archeologen komen niet met voertuigen op de percelen en de boringen worden met handboren uitgevoerd. Ze zijn maximaal vier meter diep. Als het onderzoek is afgerond, wordt de grond weer dichtgemaakt.
Bij het bedrijventerrein BleiZo, bij Bleiswijk, gaat de verbinding het station in. Hier wordt een
“Landschapsinpassing gaat niet alleen om aanplanten. Soms moet je met een andere oplossing komen.” natuurlijke parkzone ingericht, waardoor het zicht vanaf de A12 in relatie tot de nieuwe hoogspanningsverbinding wordt geoptimaliseerd. De Noordring telt in totaal 11 opstijgpunten. Een opstijgpunt is een plek waar een ondergrondse hoogspanningskabel overgaat in een bovengrondse hoogspanningslijn, of andersom natuurlijk. Ook bij een aantal van deze opstijgpunten zijn landschappelijke inrichtingsmaatregelen voorzien.
Inpassing en opstijgpunten Momenteel maakt TenneT afspraken met de betrokken partijen over de te nemen maatregelen in het kader van de landschappelijke inpassing bij realisatie van de Noordring. Er is een landschapsplan opgesteld (opgenomen in het door de ministers vastgestelde Inpassingsplan) met daarin voor tien locaties landschappelijke inrichtingsmaatregelen. Samen met onder andere gemeenten, particulieren, beheerders en bedrijven werkt landschapsarchitect Jhon van Veelen in opdracht van TenneT deze maatregelen uit tot uitvoerbare plannen. Voor een aantal locaties is creativiteit vereist. Zo heeft Van Veelen uitvoerig overlegd met de eigenaar en de architect van de golfbaan in Recreatiegebied Spaarnwoude. De architect ontwierp de baan dertig jaar geleden zodanig dat de afslagen
16
Randstad 380 kV | april 2013 |
Inrichting (gezien vanuit ‘t westen) Park Groene Weelde bij Combi-Opstijgpunt 380/150 kV. Nader uit te werken op basis van Landschapsplan..
17
Randstad 380 | april 2013 Randstad 380 kVkV | april 2013 ||
RANDSTAD 380 kV Transformatorstation Vijfhuizen
Meerdere vliegen in één klap door hechte samenwerking Binnenkort spreekt de Raad van State zich uit over transformatorstation Vijfhuizen. In afwachting van de uitspraak kan al een aantal voorbereidingen worden getroffen.
“We proberen het zicht op de polder zo groen mogelijk te maken.” Theo Molier, projectleider
Op 26 en 27 maart vond de zitting bij de Raad van State in Den Haag plaats. Tijdens de zitting kregen alle appellanten de mogelijkheid om vragen van de Raad van State te beantwoorden –naar aanleiding van door hen ingediende beroepen. De vragen hadden betrekking op zowel het voorgestelde tracé van de Noordring als op het nieuwe hoogspanningsstation Vijfhuizen. De Raad van State vroeg het ministerie een verweerschrift in te dienen waarin op de gronden van beroepen wordt ingegaan. Twee ervan zijn volgens het Ministerie van Economische Zaken (EZ) niet ontvankelijk, omdat de belanghebbenden geen zienswijze hebben ingediend. “Op de overige beroepen heeft het ministerie een inhoudelijke reactie gegeven,” vertelt Marijke
18
Randstad 380 kV | april 2013 |
Reuver van EZ. “De verwachting is dat er rond de zomer een uitspraak komt van de Raad van State. Daarna hoopt TenneT te kunnen beginnen met de uitvoering. Reuver: “Nu al kunnen omkeerbare voorbereidingen worden getroffen, omdat het Inpassingsplan in werking is getreden, en er niet om een voorlopige voorziening is verzocht.”
Geplande werkzaamheden In april 2013 wordt de grond voor het toekomstige transformatorstation anderhalve meter opgehoogd. De grond zakt vanzelf terug naar een meter boven maaiveldniveau. Daarnaast worden nu de bestekken (uitgewerkte bouwplannen) geschreven voor het transformatorstation. De transformatoren, spoelen en schakelinstallaties kunnen dan
worden besteld. In oktober start men dan –na contractering van de aannemer(s)- met de bouw van het station. Natuurlijk onder voorbehoud van een positieve uitspraak van de Raad van State. Eind 2015 moet het klaar zijn. Het transformatorstation moet af zijn voordat de Noordring van de Randstad 380 kV-hoogspanningsverbinding in gebruik kan worden genomen.
Definitieve wegstructuur De gemeente Haarlemmermeer bereidt zelf ook een bestemmingsplan voor. Rondom het transformatorstation moet een tweede Bedrijventerrein komen, De Liede geheten. Deze samenloop van plannen biedt mogelijkheden om de overlast voor omwonenden te beperken. Theo Molier is binnen TenneT
projectleider voor de bouw van het transformatorstation. Hij stelde de gemeente voor om de wegenstructuur voor het station zo aan te leggen dat hij ook past in de opzet voor het bedrijventerrein De Liede. Molier: “Het zou zonde zijn om een tijdelijke weg te slopen en dan weer een nieuwe aan te leggen. Wij hebben de wegenstructuur zo aangepast dat hij direct dienst kan doen voor de bouw van het station, in de eindsituatie het station ontsluit en past in de inrichting van het uiteindelijke bedrijventerrein. Dat betekent dat de wegen zwaarder moeten zijn. Erg veel scheelt het overigens niet: wij moeten er natuurlijk ook al met transformatoren van vierhonderd ton overheen.” Het meest effectief zou zijn als TenneT direct de definitieve weg
kon aanleggen. Daarvoor moet echter ook het riool worden aangelegd. Dat is lastig in de winterperiode. Molier: “Maar als het lukt, doen we het.”
baar is in de gemeentelijke plannen voor de bedrijventerrein de Liede. Daarmee hebben we een stap naar de bewoners kunnen maken.”
Hechte samenwerking
Meedenken met bewoners
Zowel Molier als Reuver zijn te spreken over de samenwerking tussen de belanghebbende partijen. Marijke Reuver: “Als rijk moet je alle belangen afwegen, omdat je bevoegd gezag bent. De gemeente, de provincie en het ministerie hebben soms verschillende ideeën over wat er moet gebeuren, maar we zijn wel altijd open in gesprek gebleven. We hebben goed gekeken naar de lokale omstandigheden, onder andere door het station zo te verplaatsen dat het wat verder van de huizen komt te staan, en het ook goed inpas-
Ook Theo Molier probeert zo veel mogelijk mee te denken met de omwonenden. “Wat wij kunnen doen, is zorgen dat het aangezicht op de polder vanaf de Ringvaart zo prettig mogelijk is. Daarom planten we langs de weg bomen rondom het transformatorstation. We proberen het nu al zo groen mogelijk aan te kleden, ongeacht wat er verder gaat gebeuren.”
19
Randstad 380 kV | april 2013 |
planning Beverwijk
Randstad 380 kV Noordring 380kV bovengronds (solo)
J
IJmuiden
d !
D
380kV bovengronds (combi)
D
D
380kV boring
Zaandam
D D
D
380kV open ontgraving
D
D
150kV boring
D
DD D D D D D D D D
150kV open ontgraving
Spaarndam
Opstijgpunt
f
PKB corridor Bestaande verbindingen
Haarlem
!
eerste kwartaal 2014 eerste kwartaal 2015
1 2
D D D D D
D D
D D D
D D
D D
D
D
pSchiphol
Hoofddorp
D D
D D
D
3 4
Lisse
km
Nieuw - Vennep
Uithoorn
Nieuwe Wetering
Katwijk aan Zee
Roelofarendsveen
Katwijk a/d Rijn
m
d !
Rijpwetering
Hoogmade
Leiden Leiderdorp
Wassenaar
Voorschoten
J
Hazerswoude - Rijndijk
Alphen a/d Rijn
Hazerswoude - Dorp
Leidschendam Benthuizen
Voorburg
J
Zoetermeer
Station Bleiswijk DD
d !
Moerkapelle
Bodegraven
Waddinxveen
D
a
D
D
D
D
D
Aan deze tekening kunnen geen rechten worden ontleend. © TenneT TSO B.V.
D D D D
Eerste kwartaal 2013 – tweede kwartaal 2013
Hillegom
D D D D D DD
0
a
• Ingebruikname verbinding VijfhuizenBleiswijk
Mijlpalen Station Vijfhuizen
Station Haarlemmermeer
´
• Ingebruikname verbinding BeverwijkVijfhuizen (inclusief station Beverwijk)
Eind 2017
D
D D
D
m
• Procedure vergunningen VijfhuizenBleiswijk
Eind 2015
Vijfhuizen
150kV te amoveren
D
• Procedure vergunningen BeverwijkVijfhuizen
150kV ondergronds
D
tweede kwartaal 2013 eerste kwartaal 2014
Heemstede
D DD D D D D D D D D D D D D D D D D D D D D
• Procedure Raad van State
150kV bovengronds D D D
Amsterdam
d Station Vijfhuizen
380kV bovengronds
Eerste kwartaal 2013 – tweede kwartaal 2013
Station Beverwijk
D
Mijlpalen voor de nieuwe Randstad 380 kV-hoogspanningsverbinding Noordring tussen Beverwijk en Bleiswijk
Velsen
s
• Procedure Raad van State
Medio 2013
o
• Start voorbereidingen bouwfase station Vijfhuizen
2015
n
• Ingebruikname station Vijfhuizen
d
Contact
026-373.32.39 www.randstad380kv.nl
[email protected]