Nieuwsbrief Sportlandgoed De Haamen
Nummer: Datum: Opsteller:
5 Januari 2012 Dick Leijen
Inleiding In mei van het vorig jaar heeft u voor het laatst een nieuwsbrief ontvangen over het Sportlandgoed De Haamen. In die nieuwsbrief is uitvoerig ingegaan op de bouw van de 2e sporthal en de financiële mee- en tegenvallers van dat project. Ook de activiteiten voor het totale sportlandgoed zijn toen kort beschreven.
Een barrièrevrije infrastructuur die deze voorzieningen met elkaar verbindt en met een royale parkeerplaats voor gehandicapten.
Al deze voorzieningen komen centraal op het sportlandgoed te liggen, rondom het huidige sportcomplex De Haamen.
e
Inmiddels is de 2 sporthal ruim 4 maanden in gebruik en is het Voorlopig Ontwerp voor het Sportlandgoed De Haamen afgerond (zie bijlage 1). U wordt uitvoerig geïnformeerd over dit Voorlopig Ontwerp in de Commissie Inwonerszaken van januari. In deze Nieuwsbrief wordt vooral ingegaan op een onderwerp dat tot dusver minder nadrukkelijk aan de orde is geweest in de nieuwsbrieven en andere communicatie over het Sportlandgoed De Haamen. Dat onderwerp is het Centrum voor Aangepast Sporten. Wat is het Centrum voor Aangepast Sporten? Een belangrijk onderdeel van het Sportlandgoed De Haamen vormt het Centrum voor Aangepast Sporten. Voor alle duidelijkheid, dat centrum is niet één gebouw of één voorziening, maar omvat alle voorzieningen op het Sportlandgoed die toegankelijk zijn of worden voor ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Dat zijn met name: Het Sportcomplex De Haamen bestaande uit 2 sporthallen, een zwembad en het dagactiviteitencentrum van SGL. Twee barrièrevrije tennisbanen, waarvan de baansoort in overleg met LTC BRZ wordt vastgesteld. De atletiekbaan. De aangepaste fysio-/fitnessvoorziening. Enkele recreatieve buitensportvoorzieningen (b .v. outdoor bocciabaan).
Overigens kunnen/zullen ook andere voorzieningen worden ingezet voor aangepast sporten. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de G-teams voor het voetbal, het honkbal voor blinden, etc. Wat is de achterliggende gedachte bij dit Centrum voor Aangepast Sporten? Het aantal inwoners van de Regio Westelijke Mijnstreek als geheel en van de gemeente Beek in het bijzonder zal krimpen. Het aantal inwoners van Beek is al enkele jaren op rij afgenomen en die afname zal zich verder doorzetten. Ook zal het aantal ouderen fors toenemen en de jeugd zal in aantal stevig afnemen. Het sportpark De Haamen wordt in de huidige situatie vrijwel uitsluitend gebruikt door lokale verenigingen. De helft van de leden van deze verenigingen zijn jeugdleden, terwijl ouderen nog maar mondjesmaat in het ledenbestand voorkomen. Je hoeft geen ziener te zijn om te kunnen voorspellen dat – bij ongewijzigd beleid – het aantal verenigingsleden de komende jaren zal afnemen en het gebruik van De Haamen zal dalen. Alleen als de gemeente Beek en de verenigingen erin slagen om ook andere gebruikersgroepen naar het sportpark te trekken, kan het draagvlak voor de sportvoorzieningen op De Haamen behouden blijven. Gezien de bevolkingsprognose heeft de gemeente Beek gekozen voor de groeiende groep ouderen, chronisch zieken en gehandicapten als belangrijke nieuwe doelgroep voor De Haamen.
Dit ook omdat de sportdeelname binnen deze groep nog relatief laag is en de gemeente deze achterstand wil wegwerken. Daartoe dienen de sportvoorzieningen echter toegankelijk te worden gemaakt voor deze doelgroepen. De gedachte daarbij is dat sportvoorzieningen die geschikt zijn voor de groep ouderen, chronisch zieken en gehandicapten ook geschikt zijn voor alle andere sporters (andersom niet het geval). Ook geldt dat de doelgroep vaak op andere tijden wil sporten (vooral overdag) dan de verenigingsleden (vooral avonden en weekeinden).
(Cheetahs), karate (Do Weng), tennis (BRZ), voetbal (VV Caesar) en zwemmen (ZSB en SGL). De jaarlijkse Sportintegratiedag in Beek kent zijn gelijke niet in Limburg en daarbuiten.
Kortom, de realisatie van een Centrum voor Aangepast Sporten kan leiden tot meer bezoekers aan het Sportlandgoed zonder dat dit ten koste gaat (in tegendeel zelfs) van het gebruik door verenigingen. Zit de doelgroep wel te wachten op een Centrum voor Aangepast Sporten? In het afgelopen jaar hebben vele overleggen plaatsgevonden met vertegenwoordigers van Beekse verenigingen, met omwonenden, met maatschappelijke instellingen en geïnteresseerde Beekse inwoners. Niet zelden werden tijdens deze overleggen twijfels geuit over het Centrum voor Aangepast Sporten. “Prestigeproject”, “luchtkasteel” en “hier zit Beek niet op te wachten” zijn termen die vaak zijn gehoord. Achterliggende gedachte bij deze opmerkingen waren twijfels over de behoefte onder ouderen, chronisch zieken en gehandicapten aan een Centrum voor Aangepast Sporten. In reactie op deze twijfels, de volgende feiten: Het Centrum voor Aangepast Sporten bestaat voor een deel al en wordt goed gebruikt! De gemeente Beek heeft al een behoorlijke traditie op het gebied van aangepast sporten. De belangrijkste wapenfeiten zijn: Het Sportcomplex De Haamen wordt in de huidige situatie al druk bezocht door ouderen, chronisch zieken en gehandicapten. Het aantal bezoekers van het zwembad De Haamen bestaat bijvoorbeeld voor meer dan de helft uit de doelgroep (dus ongeveer 50.000 bezoekers per jaar!). Ook geldt dat de Stichting Gehandicaptenzorg Limburg inmiddels met 200 cliënten per week gebruik maakt van het sportcomplex en het dagactiviteitencentrum. Het merendeel van de Beekse verenigingen dat gebruik maakt van De Haamen voert op dit moment al activiteiten uit voor chronisch zieken en gehandicapten. Er zijn bijvoorbeeld mogelijkheden voor badminton (BC Genhout) handbal (BFC), honk- en softbal
Bron: Fotograaf José Swelsen
Kortom, aangepast sporten is geen illusie, maar dagelijkse praktijk op De Haamen. De kern van de plannen voor het Centrum voor Aangepast Sporten is het aanpassen van sportvoorzieningen zodat deze beter geschikt zijn voor de bestaande gebruikers en het aantal aangepaste sporters kan toenemen. Het komende half jaar starten weer nieuwe initiatieven Het komende half jaar zullen weer enkele nieuwe sportactiviteiten voor de doelgroep op de Haamen worden gestart. Die nieuwe activiteiten zijn:
Er zal een start worden gemaakt met handboogschieten op het sportpark. De mogelijkheden voor aangepast badminton worden uitgebreid in samenwerking met de BC Genhout. Gestart wordt met een groep boccia-spelers.
Last-but-not-least geldt dat het Huis voor de Sport uitvoerig onderzoek heeft gedaan naar de sportbehoefte onder de doelgroepen. Daaruit kwam ondubbelzinnig een grote behoefte aan aangepaste sportvoorzieningen naar voren. Waarom ook een centrum voor talentontwikkeling? Een van de belangrijke redenen voor het Centrum voor Aangepast Sporten is de huidige sportdeelname van chronisch zieken en gehandicapten. Die sportdeelname is relatief laag. Verhoging van de sportdeelname is gewenst vanuit het oogpunt van gezondheid, van sociale contacten, etc. Meer nog dan bij reguliere sporters zijn rolmodellen nodig om chronisch zieken en gehandicapten aan te zetten tot sporten. Er is geen betere stimulans denkbaar dan het succes van Paralympische topsporters uit de regio. Probleem is dat de regio op dit moment nauwelijks talenten voortbrengt. Een centrum waar talenten zich verder kunnen ontwikkelen wordt daarom door de Provincie Limburg gezien als een belangrijke voorwaarde om de sportdeelname van chronisch zieken en gehandicapten te kunnen verhogen. De provincie vindt het dan ook belangrijk dat De Haamen in Beek over een dergelijk centrum voor talentontwikkeling gaat beschikken. Het afgelopen jaar heeft de gemeente Beek een onderzoek laten uitvoeren naar de opzet van een dergelijk talentencentrum. Daaruit is een groeimodel naar voren gekomen voor de realisatie van dit centrum startend met breedtesport en dit stap voor stap uitbouwen naar topsportbegeleiding voor enkele speerpuntsporten (bijvoorbeeld atletiek, handboogschieten en boccia). Kan Beek een Centrum voor Aangepast Sporten betalen? In oktober 2010 heeft de gemeenteraad het groene licht gegeven voor de Bouwvoorbereidingsfase van het Sportlandgoed De Haamen, inclusief het Centrum voor Aangepast Sporten. Destijds leefden de volgende gedachten over de financiering van alle plannen:
1. Een deel van de investeringen moet de gemeente in ieder geval doen, om de grootste tekortkomingen aan de accommodaties van de lokale verenigingen weg te werken. Indien deze accommodaties zodanig worden aangepakt, dat zij daarna ook geschikt zijn voor aangepast sporten, slaat de gemeente twee vliegen in één klap. 2. De realisatie van het Centrum voor Aangepast Sporten leidt ertoe dat de Regio Westelijke Mijnstreek bereid is om financieel bij te dragen aan het project. 3. De verwachting was dat specifieke fondsen zouden bijdragen aan de totstandkoming van het centrum en dat marktpartijen zouden investeren. 4. Het gebruik van De Haamen door de grote groep ouderen, chronisch zieken en gehandicapten zou leiden tot exploitatievoordelen, waarmee een deel van de investeringen kan worden gedekt. De financieringsbronnen 1 t/m 3 hebben hun actualiteit nog niet verloren. Nog steeds geldt dat de gemeente enkele tekortkomingen aan het park dient op te lossen. Ook geldt dat de regio nog immer bereid is (een budget is inmiddels geoormerkt voor De Haamen) om bij te dragen aan het project. Verder geldt dat gestart is met het concreet benaderen van verschillende fondsen om financieel bij te dragen. Ook particuliere investeringen zijn geen illusie gebleken. Een fysio-/fitnessexploitant is bereid gebleken om een dergelijke voorziening voor eigen rekening en risico op De Haamen te realiseren en inmiddels is de gemeente in overleg met een ander type bedrijf (ook passend binnen het concept) over vestiging op De Haamen. Over de exploitatievoordelen daarentegen heerst nu onduidelijkheid. Het huidige kabinet heeft grote wijzigingen aangekondigd in de AWBZ en het persoonsgebonden budget (PGB). Zowel AWBZ als de PGB’s waren belangrijke peilers voor de aanname dat de exploitatie van De Haamen fors zou kunnen verbeteren. Immers, door de AWBZ en de PGB’s waren zorginstellingen en individuele cliënten in staat de prijs voor het gebruik van De Haamen te betalen. De gevolgen van het veranderde kabinetsbeleid voor de bekostiging van De Haamen zijn op dit moment niet volledig bekend. De gemeente Beek heeft echter al wel een risico-analyse laten uitvoeren. Uit die risico-analyse blijkt dat het veranderde beleid ook grote kansen biedt (er worden substantiële budgetten overgeheveld
van de AWBZ naar de gemeenten (WMO)). Die overheveling biedt grote kansen voor Sportlandgoed De Haamen, mits: De Haamen toegesneden arrangementen gaat aanbieden voor de verschillende doelgroepen passend in het WMO-beleid. De Haamen daadwerkelijk het regionale Centrum voor Aangepast Sporten gaat worden (m.a.w. dat ook de buurgemeenten budgetten inzetten vanuit de WMO voor De Haamen). Gezien het belang voor de exploitatie van De Haamen wordt de komende maanden een afzonderlijk traject doorlopen om de financiële gevolgen van het nieuwe rijksbeleid voor De Haamen gedetailleerder vast te stellen. Hoe verder? Het komende half jaar wordt het Definitief Ontwerp voor het Sportlandgoed De Haamen (inclusief het Centrum voor Aangepast Sporten) uitgewerkt. De uitwerking vindt plaats voor de volgende onderwerpen: Sportinhoudelijk: Welke sporten, voor welke doelgroepen worden exact aangeboden (sportactiviteitenkalender) Accommodaties en Voorzieningen: de uitwerking van het Voorlopig Ontwerp naar een Definitief Ontwerp (keuze voor materialen, ondergrond, uitwerking civieltechniek, etc.). Beheer en exploitatie: Beheerplan inclusief de exploitatiebegroting. Omstreeks juni wordt aan de gemeenteraad het totaalplan voorgelegd op basis waarvan de raad kan een go/no-go besluit kan nemen.
