NIEUWSBRIEF SPECIAL COLLOQUIUM

NIEUWSBRIEF SPECIAL COLLOQUIUM

Colofon : Redacteur:

Bert Devlieghere

Lay-out: Bernard Nachtergaele Bart Verbauwhede Bert Devlieghere Fotografie: Bart Verbauwhede Els Coppens Credits foto ‘Hubble Panoramic View of Orion Nebula Reveals Thousands of Stars’: NASA,ESA, M. Robberto (Space Telescope Science Institute/ESA) and the Hubble Space Telescope Orion Treasury Project Team Credits foto van de Aarde: NASA Goddard Space Flight Center

2007 © VZW Vrienden van Luk & Rita Wortegemstraat 7, B-9771 Nokere

inhoud  Voorstelling van het colloquium, de tentoonstelling en het programma

P. 4-5

Gastspreker Edgar Mitchell

P. 6-8

Financiering van het colloquium

P. 9

Interview met Patrick Stal: levenskunstenaar

P. 10-16

Gastspreker Meester Ines Wouters

P. 17

Gastspreker David Lorimer

P. 18-19

Gastspreker Dr. Marc Luyckx Gisi

P. 20-21

Literatuur: ‘the way of the explorer, an apollo astronaut’s journey through the material and mystical worlds’ door Dr. Edgar Mitchell met Dwight Williams

P. 22-24

3

De mensen uit de VZW “Vrienden van Luk en Rita” zullen hun ervaring in bewustwording schetsen en wat dit betekent voor hun leven en gezondheid. De VZW bestaat uit mensen die aan bewustzijnsgroei doen samen met Luk en Rita. Bewustwording is het je letterlijk bewuster worden van wat je (eigenlijk onbewust tot nog toe) denkt, voelt en doet, zodat je op een bewuste manier keuzes maakt en verantwoordelijkheid neemt voor je leven. Veel mensen zijn op zoek naar een zinvoller, gezonder en natuurlijker leven. Anderzijds is Bewust-Zijn voor velen een onbekend terrein. Het colloquium wil politici, academici, gezondheidsen welzijnswerkers, bedrijfsmensen en alle geïnteresseerden informeren over de wereldwijde wetenschappelijke en politieke evoluties op het gebied van Bewust-Zijn en spiritualiteit en het belang van een goede wetgeving hieromtrent in België en in Europa.

GASTSPREKERS Dr. Edgar Mitchell (USA) is een voormalig astronaut die als zesde man voet aan grond zette op de maan. Tijdens de terugkeer van zijn maanreis werd hij bij het zien van de Aarde “overspoeld door een diep waarachtig gevoel van universele verbondenheid”. Sinds deze ervaring maakt hij van de wetenschappelijke en mystieke betekenis van bewustzijn zijn levenswerk. Hij richtte het ‘Institute of Noetic Sciences’ op dat meer dan 30 jaar onderzoek verricht naar de verbinding tussen wetenschap en bewustzijn. David Lorimer (UK) is schrijver en programmadirecteur van het ‘Scientific and Medical Network’, een interdisciplinair netwerk van meer dan 10.000 academici die wetenschap, bewustzijn en spiritualiteit integreren. In 2003 verscheen zijn boek ‘Radical Prince’ over de visie en het werk van Prins Charles. Dr. Marc Luyckx Ghisi (B) is decaan aan de ‘CBA Business School’. Hij was gedurende 10 jaar lid van de befaamde “Forward Study Unit” think-tank, gecreëerd door EC President Jacques Delors.

Meester Inès Wouters (B), advocate aan de balie in Brussel en expert in mensenrechten, is partner in de advocatenfirma ‘Afschrift’. Zij is tevens directeur van TELFA (Trans European Law Firms Alliance).

INFO, VOORVERKOOP & INSCHRIJVEN: WWW.VRIENDENVANLUKENRITA.ORG

PROGRAMMA VRIJDAG 23 MAART 8.45u Onthaal met koffie 9.30u Kadering van de vzw en het colloquium* 9.40u The Role of Consciousness Growth in Social Transformation door David Lorimer (E)

PROGRAMMA ZATERDAG 24 MAART DE TENTOONSTELLING “BEWUST-ZIJN, KUNST & WETENSCHAP”* OPEN VOOR HET PUBLIEK VAN 9U TOT 21U

10.00u Bewustzijnsgroei, belicht vanuit ervaringen*

13.15u Onthaal

10.45u Pauze

14.00u Kadering van de vzw en het colloquium*

11.15u A View from Space – part one door Dr. Edgar Mitchell (E)

14.10u The Role of Consciousness Growth in Social Transformation door David Lorimer (E)

12.00u OPENING TENTOONSTELLING “BEWUST-ZIJN, KUNST & WETENSCHAP”* (enkel voor de deelnemers van het colloquium)

14.30u Bewustzijnsgroei, belicht vanuit ervaringen*

12.30u Walking lunch

16.00u Pauze

14.00u Bewustzijn, verantwoordelijkheid voor maatschappij*

16.30u Bewustzijn, verantwoordelijkheid voor maatschappij*

14.30u Legislation: Is there Room for Consciousness Growth in Europe? door Meester Ines Wouters (E)

16.45u Political and Economical Choices for the 21st Century door Dr. Marc Luyckx Ghisi (E)

15.00u Political and Economical Choices for the 21st Century door Dr. Marc Luyckx Ghisi (E)

16.15u Conclusie door de sprekers (NL/E)

15.30u Pauze 16.00u A View from Space – part two door Dr Edgar Mitchell (E) 16.45u Conclusie door de sprekers (NL/E) *door ‘Vrienden van Luk en Rita’ (NL) DE TENTOONSTELLING “BEWUST-ZIJN, KUNST & WETENSCHAP” OPEN VOOR HET PUBLIEK VAN 17U30 TOT 21U

15.15u A View from Space door Dr. Edgar Mitchell (E)

*door ‘Vrienden van Luk en Rita’ (NL) 16.45u Alle deelnemers kunnen gratis de tentoonstelling bezoeken

B

COLLOQUIUM

BEWUST-ZIJN DE VERANTWOORDELIJKHEID VOOR GEZONDHEID & MAATSCHAPPIJ EEN HOLISTISCH PERSPECTIEF, WETENSCHAPPELIJK BELICHT

BELFORT HALLEN VAN BRUGGE 23 & 24 MAART

GASTSPREKERS:

Dr. EDGAR MITCHELL, ASTRONAUT & STICHTER VAN THE INSTITUTE OF NOETIC SCIENCES David Lorimer (Scientific & Medical Network), Dr. Marc Luyckx Ghisi en Mtr. Inès Wouters

23 MAART 9u30 - 17u | PRIJS: €75 incl. drinks & walking lunch | Reservatie verplicht ZATERDAG 24 MAART 13u30 - 17u30 | PRIJS: €15 Voorverkoop | €18 aan inkom INFO, VVK & INSCHRIJVINGEN: V R I J DA G

vriendenvanlukenrita.org

www. TENTOONSTELLING BEWUST-ZIJN, KUNST & WETENSCHAP

Met werk van oa. Patrick Stal, Dr. Masaru Emoto, Dr. Deepak Chopra, Gregg Braden,... foto’s: NASA, ESA

GASTSPREKER DR. EDGAR MITCHELL

THE INSTITUTE OF NOETIC SCIENCES

De stichter: EDGAR DEAN MITCHELL Edgar Mitchell werd geboren op 17 september 1930 in Hereford, Texas, USA. Zijn basis- en middelbaar onderwijs volgt hij in New Mexico. In 1952 behaalt hij het diploma van Bachelor in de Wetenschappen, richting Industrieel Management. In datzelfde jaar treedt hij toe tot de Amerikaanse Zeemacht. Na zijn basisopleiding volgt hij in 1953 een opleiding tot piloot. Hij behaalt zijn brevet in 1954 en wordt gestationeerd in Okinawa. Hij bekwaamt zich steeds verder en wordt ook officier. Vanaf 1957 maakt hij deel uit van een aanvalseskadron op een vliegdekschip (tot 1958) en tevens is hij testpiloot (tot 1959). Daarna gaat hij weer verder studeren en behaalt het diploma van Bachelor in de wetenschappen, richting Aeronautisch Ingenieur (1961) en het diploma van Doctor in de Wetenschappen, richting Aeronautische en Astronautische Wetenschappen. Van 1964 tot 1965 is hij hoofd management van het Navy Onderzoeksbureau voor Bemande Ruimtelaboratoria. Tevens volgt hij een opleiding aan het Centrum voor Bemande Ruimtevaart, waar hij als laureaat wordt bekroond. In april 1966 wordt hij geselecteerd voor de training van astronaut. Na back-up opdrachten voor de missies van Apollo 9 en Apollo 10, maakt hij zelf , als piloot van de maanlander, deel uit van de bemanning van Apollo 14, samen met Alan B. Shephard (commandant) en Stuart Roosa (piloot van de moedercapsule). Zijn missie duurt van 31 jan tot 9 feb. 1971. Hij verblijft daarbij 33 uren op de maan. Bij zijn terugkeer naar de aarde, zittend in de smalle capsule, en bij het zien van de aarde, die vrij rondvliegt in het heelal, wordt Mitchell overweldigt door een diep gevoel van universele verbondenheid. Hij omschrijft het zelf: “De aanwezigheid van het goddelijke was bijna tastbaar, en ik wist dat het leven in het universum geen toeval is, afhankelijk van bepaalde omstandigheden…. De kennis kwam direct tot mij.” (Zijn verhaal vertelt hij zelf in zijn boek: ‘The Way of the Explorer: An Apollo Astronaut’s Journey Through the Material and Mystical Worlds’). Na zijn veilige terugkeer op aarde ontmoet hij andere mensen die eveneens op zoek zijn naar een meer omvattende kijk op de realiteit. Hij blijft nog een korte tijd bij de NASA werken, o.a. als back-up voor Apollo 16. In 1973 sticht hij het Institute of Noetic Sciences.

Geschiedenis van het IONS Na zijn maanreis staat Mitchell voor een kritische uitdaging. Als een wetenschapper op gebied van fysica, was hij opgeleid om zijn aandacht te richten op de objectief waarneembare buitenwereld in een tijd dat er enorm geloof was in de triomf van de technologie als ongezien meesterschap over de wereld. Maar zijn nieuwe ervaring leidt hem naar nieuwe hypothesen: misschien is de realiteit veel complexer, subtieler en mysterieuzer dan de conventionele wetenschap hem deed geloven; misschien zou een dieper begrijpen van bewustzijn (innerlijke ruimte) kunnen leiden naar een nieuwe kijk op de realiteit waarbij objectief en subjectief, buiten en binnen, worden gezien als gelijkwaardige aspecten van het mirakel en mysterie van Zijn. Hij zoekt andere mensen op , die net als hijzelf, ervaren dat de realiteit veel omvattender is dan tot dan toe werd geloofd. Zij besluiten om de innerlijke wereld van de menselijke ervaring te onderzoeken met dezelfde striktheid en hetzelfde kritische denken dat het mogelijk maakte voor de Apollo 14 om naar de maan te vliegen en terug. In 1973 stichtte deze kleine groep wetenschappers het IONS. Sinds 1987 publiceert het instituut een tijdschrift: ‘Shift: At the Frontiers of Consciousness’. Vandaag, drie decennia later, draagt het instituut zijn missie uit als een wereldwijde onderzoeks- en educatieve non-profit organisatie met als basis Petaluma, Californië. De organisatie IONS is een non-profit ledenorganisatie (= soort VZW), die baanbrekend onderzoekswerk leidt en sponsort op gebied van de mogelijkheden en de kracht van bewustzijn (met inbegrip van waarnemingen, geloof, aandacht, bedoeling en intuïtie). Het instituut exploreert fenomenen die niet noodzakelijk volgens de conventionele wetenschappelijke modellen verlopen, terwijl er wel vastgehouden wordt aan de strikt wetenschappelijke normen. Het instituut is geen spirituele organisatie, politieke beweging of single-cause instelling. Wat betekent NOETIC ? Het woord ‘noetic’ komt van het Griekse ‘nous’, waarvoor geen duidelijk equivalent bestaat in het Engels of het Nederlands. Het verwijst naar ‘innerlijk weten’, een soort intuïtief bewustzijn – een directe en onmiddellijke toegang tot kennis achter wat beschikbaar is voor onze normale zintuigen en de kracht van het denken. NOETIC SCIENCES Noetic wetenschappen zijn exploraties van de natuur en de mogelijkheden van bewustzijn, gebruik makend van verschillende wegen tot kennisverwerving (met inbegrip van intuïtie, het voelen, het denken en de zintuigen). Noetic wetenschappen exploreert de “innerlijke cosmos” van de mens (bewustzijn, ziel, geest) en hoe die zich verhoudt tot de “uiterlijke cosmos” of de fysische wereld. Het doel van dit werk is individuen te ondersteunen in de ontwikkeling van hun eigen bewustzijn (door het ontwikkelen van hun eigen menselijke en creatieve mogelijkheden) als grondslag voor een collectieve transformatie naar een wereld gebaseerd op Vrijheid, Wijsheid en Liefde.

7

De missie van het IONS wordt dan ook omschreven als: ” Het exploreren van de grenzen van bewustzijn om individuele en sociale transformatie en transformatie van de hele wereld te bevorderen”. De werkzaamheden van het instituut bestaan dan ook uit: - exploreren van de grenzen van bewustzijn, - bruggen bouwen tussen wetenschap en bezieling, - onderzoeken van de subtiele energieën en de krachten van heling, - onderzoek doen op gebied van de wetenschap van liefde, vergeving en dankbaarheid, - bestuderen van de effecten van bewustzijn en toewijding, - zoeken naar het begrijpen van de basis van de belangrijkste wereldbeschouwingen, - beoefenen van de vrijheid van denken en geest. Research en opleiding De afdeling Research en Opleiding omvat stafleden van het eigen onderzoekslabo in Petaluma en een uitgebreide schare medewerkers over de hele wereld. Het werk van IONS richt zich op het transformeren van de huidige denkbeelden over de relatie tussen bewustzijn en materie. Vandaag richt het onderzoeks- en opleidingsdepartement van IONS zich op 3 primaire domeinen van wetenschappelijk onderzoek: 1. De menselijke mogelijkheden In dit domein onderzoekt men de verschillende bewustzijnsniveaus, vertrekkend vanuit de stelling dat er menselijke capaciteiten bestaan, die veel verder rijken dan de conventionele veranderstellingen over hoe en wat we zijn. 2. Integrale gezondheid en Heling Dit onderzoek richt zich op de integratie van oude geneeswijzen, hedendaagse medische wetenschap en nieuwe wereldbeelden. 3. Nieuwe wereldbeschouwingen Nooit eerder in de geschiedenis kwamen zoveel culturen, geloofssystemen en nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen zo snel met elkaar in contact. Kan een mengeling van ouden en hedendaagse wijsheid helpen om transformerende modellen van leven in de 21e eeuw genereren ? Of moeten we iets totaal nieuw zoeken ? (Nvdr: Je kunt een indrukwekkend overzicht vinden van de wetenschappelijke vooruitgang op dit gebied in het boek van Jan Wicherinck: ‘Ontheemde Zielen Ontwaken, een samengaan van wetenschap en spiritualiteit’ Je kunt het vrij downloaden (in het Nederlands en Engels) op www.soulsofdistortion.nl ). Netwerk van gemeenschappen over de wereld Het netwerk bestaat uit meer dan 200 groepen in Amerika, Afrika, Europa en Azië. Zij vormen een actieve en dynamische verzameling van mensen, toegewijd om de grenzen van bewustzijn te onderzoeken. Deze groepen sponsoren lezingen, conferenties en ervaringsuitwisselingen in hun respectievelijke locaties. Elke groep is een zichzelf-organiserende, zelfsturende vrijwilligersvereniging, die onafhankelijk van IONS opereert. In Europa zijn er groepen in Denemarken, Engeland, Duitsland, Nederland, Noorwegen, Spanje en Zwitserland. Wie meer informatie wenst kan terecht op www.noetic.org .

8

U kan het colloquium nog steeds steunen door een sweater of Tshirt te bestellen op: www.vriendenvanlukenrita.org

Hoe financieren we ons colloquium? Een verslagje van de activiteiten naar aanloop van ons Colloquium In de maand december hebben we met onze VZW op verschillende kerstmarkten gestaan oa. in Waarschoot, Varsenare, Bellem en in de school ‘De Keimolen’ in Kruishoutem.Ook op de cadeaubeurs van Oxfam in Brugge waren we van de partij. Zoveel kerstmarkten betekende ook voorzien in voldoende koopwaar. Vele weken voordien waren alle Vrienden van Luk en Rita druk in de weer met het ontwerpen van T-shirts en sweaters, kaarsen gieten, wafeltjes koekjes en cakejes bakken, notenpasta’s maken, geurzakjes stikken, en een hele reeks nieuwe confituren bereiden. We vulden daarmee prachtige kerstmanden. We maakten ook lekkere soepen en bakten taarten en quichen. Je merkt het al …het resultaat was schitterend! We hadden een prachtige stand met een ongelofelijk uitgebreid assortiment aan zelfgemaakte produkten. Zomaar voorbij lopen was vrijwel onmogelijk; de geur van al dat lekkers kwam je zo tegemoet … De verkoop van dit alles was een zeer groot succes; we verkochten voor 2.474 euro en verzamelden we 2362 handtekeningen. Op onze sponsortochten vonden we heel wat mensen en zelfstandige ondernemers die van harte sponsorden. Het ingezamelde bedrag gaat integraal naar de organisatie van het colloquium. U kan de desbetreffende stand van zaken op onze website volgen. Alle steun is nog steeds welkom.

Rosine Branteghem

Els Coppens 9

LEVENSKUNSTENAAR Interview met Patrick Stal Kan je voor de lezer zeggen hoe je ertoe gekomen bent om een kunstenaar te worden? Ik schilderde en tekende in de weekends en s’avonds. Wanneer de kinderen klein zijn vragen ze minder tijd. Als ze wat groter zijn, zijn er meer boodschappen te doen. Wanneer ik ging werken, schilderde ik s’avonds na het eten boven in het atelier en in het weekend werkte ik in de tuin. Op een bepaald moment had ik zoiets van “het is goed maar ik wil toch meer”. Heel mijn leven op die manier kunstenaar zijn, is maar half. Ik heb dat altijd gevoeld, dat is maar half en dat gaat niet. Natuurlijk, je stopt er altijd maar energie in. Eerst ging ik gaan werken en was Rita thuis voor de kinderen. De kinderen werden groter en gingen naar school. De overschakeling is geleidelijk aan gekomen. Rita is meer en meer fulltime beginnen werken en ik heb op een bepaald moment gezegd ik stop. En voila, Patrick Stal na die 15 jaar hebben we gewoon de rollen omgewisseld. De kinderen kwamen s’middags naar huis en ik zorgde voor de boterhammetjes. Ze waren dan 5-6 jaar, dat ging dan. Rita had er heel die tijd voor gezorgd en ze was daar blij mee. Ik ben content dat ik die stap gezet heb. Rita zegt dat ook: “had je dat niet moeten doen, dan blijf je gefrustreerd rondlopen”. Ook terwijl ik ging werken, was ik al begonnen met lesgeven de woensdagavond en de vrijdagnamiddag. De woensdagnamiddag gaf ik tekenles aan kinderen. Ik gaf al een paar jaar cursussen tekenen en schilderen voor ik stopte met werken. Met het vooruitzicht van: “als ik dan stop met werken, blijf ik mijn cursussen geven en bouw ze verder uit”. Het moet ook zijn tijd hebben. Ik gaf ook cursussen in de vakantie. Nu geef ik alleen nog les in mijn atelier de dinsdag de ganse dag, de woensdagavond en de zaterdagen (4 zaterdagen op een jaar, een lente-, zomer-, herfst- en winterdag). Tijdens de vakantie ga ik veel zelf gaan tekenen. Juli, augustus en september neem ik mijn tekenmateriaal en ik ben op weg tekeningen en schetsen gaan maken en, ook kleine schilderijtjes. Geen grote, die maak ik in het atelier. Het artistiek tekenen is eigenlijk gekomen vanuit een eenzaamheidsgevoel. Mijn vader is gestorven op mijn 18de. Mijn moeder was verpleegster en ze was ook veel weg. Broers, zussen en vrienden had ik niet. Ik was wel in een atletiekclub. Daarin heb ik vele jaren doorgebracht en mij er veel in “gejeund”. Er was een zeer kameraadschappelijke sfeer. Ik heb er veel gelopen, veel getraind, veel afgezien. Soms was het pezen… ik heb letterlijk en figuurlijk veel zwarte sneeuw gezien. De trainingen en de veldlopen deed ik zeer graag. Thuis was ik graag in de tuin en in de natuur. Toch kan je niet heel je leven een kluizenaar “Corsica” olieverf op doek, 70 x 90 cm blijven. Op een bepaald moment zei een vriend van mijn vader van “zou je niet beginnen lopen, je kunt je inschrijven in de atletiekclub.” En zo ben ik beginnen lopen. Uren heb ik rondjes gelopen, thuis in de grote tuin. Jaren aan een stuk heb ik dat gedaan en dan Belgische & provinciale kampioenschappen meegelopen. Ik liep goed en ik liep graag. Het was voor mij alsof ik schilderde. Ik beperkte mij niet. Ze mochten mij ook niet aan banden leggen met bijv. “ge moet nu presteren”. Ik had iets van: “ik doe het op mijn eigen manier. Gaat het goed, dan gaat het goed. Is het een dag minder dan is het ook goed”. Als ze op voorhand zeiden: “van je zou moeten die plaats of die plaats 10

“Vogezen” olieverf op doek, 70 x 90 cm

halen”, dan antwoordde ik van “we zien wel effen aan”. Als je dan een slechte dag hebt, dan is het één en al teleurstelling en ik moet dat niet weten. Daarna heb ik een hele periode minder gelopen ook met te gaan werken en meer te schilderen. De laatste 10 jaar ben ik dan terug begonnen met wat meer wedstrijden te lopen hier en daar bij de veteranen. “Maar ik voel me geen veteraan! Ik liep liever met al die jonge gasten. Ik kon schoon meegaan met die jonge gasten.” Ik heb dan ook 3 marathons gelopen. Nu loop ik nog, maar geen wedstrijden en marathons meer. Het is ook een keuze maken. Mijn tekenen, mijn huishouden, het werken in de tuin …. Dat is genoeg. Ik heb mij daar schoon bij neergelegd. Voor mij is dat een beslissing. Ik heb 3 marathons gedaan en ik kan het en moet het niet meer bewijzen. Wedstrijden lopen ook, oh god, voor wie en voor wat? Als ik er voor mezelf er plezier in vind. Nu loop ik nog een keer of 3 in de week. En verder het huishouden, een beetje kuisen, boodschappen doen. Er kruipt daar ook veel tijd in. Het klassieke beeld van een kunstenaar is dat het mensen niet-van-deze-wereld zijn, dromerig, onverstaanbaar en ontoegankelijk, soms onverzorgd, soms heel excentriek, vaak alleen met kunst bezig, de rest interesseert hen niet. Wat is voor jou kunstenaar zijn?

“Saskia” potloodtekening

Ik werk veel in de tuin en in de moestuin. Voor mij is werken een hobby. In de tuin werken is een hobby. Het woord werken…voor anderen is het werken. Ik geniet ervan om fysiek bezig te zijn. Ik voel me s’avonds soms wel moe. Ik heb gezweet, ik stink naar het zweet en dan een douche een beetje eten… Dat is dan een zalig gevoel. Als je het graag doet, dan is dat geen werk. Het mag nog zo groot zijn… Uit die dingen haal ik ook veel energie en inspiratie. Door in de natuur rond te lopen, te kijken, in de aarde bezig te zijn, met stenen bezig te zijn, kasseien te leggen, een pad leggen… Het inspireert om een tekening te maken, om kleuren te zien. Het ene voedt het andere. Het schilderen voedt het buitenwerk en het buitenwerk voedt het schilderen. Veel kunstenaars zitten op hun atelier en ze schilderen en ze tekenen en dit is voor hen kunstenaar zijn. Op het moment dat ze hun atelier verlaten en ze gaan buiten dan is dat zogezegd iets anders. Ik kan me voorstellen dat dit voor veel kunstenaars frustrerend moet zijn om van hun atelier weg te gaan. Ik veralgemeen dat natuurlijk niet maar ze moeten dan een pint bier of ik weet niet wat hebben om zich goed te voelen. Als ik’ buiten’ ben dan heb ik geen pint bier of verdovende middelen nodig. De zon is goed en zelfs de regen ook. Als ik in de regen kan werken dan “jeun” ik mij. Dan zeg ik tegen de regen van: “plets er maar op los. Hoe meer modder, hoe beter”. Als een mens zich daar aan overgeeft… dat loutert ook. Dat is ook kunstenaar zijn. Bewust-zijn is belangrijk. 11

Het verschil tussen niet-kunstenaar zijn en wel kunstenaar zijn is bewust-zijn. Het bewust-zijn zit er meer tussen. Ik zal het zo zeggen: “iedereen die met bewust-zijn spit, is een kunstenaar. Iedereen die met bewust-zijn een taart maakt, een steen legt, een vijver aanlegt,… is een kunstenaar.” Op het moment dat je het maar juist om den brode doet en met tegenzin dan verlies je jouw kunstenaarschap. Of je nu schildert of niet of je met die titel rondloopt of er een bord aan je deur hangt van kunstenaar of niet, dat maakt geen verschil. Voor iedereen is dat hetzelfde, bij iedereen zit dat gegeven. Als je er bewustzijn aan toevoegt, dan ben je kunstenaar. Of je nu schrijver, fotograaf, huisvrouw of huisman bent, dat speelt allemaal geen rol. Het is de intensiteit waarmee je iets doet, dat is belangrijk. Ik kan een tekening maken die relatief schoon is, maar dat ik het gevoel heb: “dat is niet van een kunstenaar gemaakt“ - Ik kan dat al niet meer. Ik zou dat kunnen doen maar ik moet ze niet verkopen. En als ik ze verkoop zo veel te beter. Maar als ik in mijn achterhoofd zit met ‘ik moet een reeks tekeningen maken voor die tentoonstelling want er zal daar goed verkocht worden’… dan ben ik al vertrokken. Dat is al genoeg, want dan sluit je jezelf uit. Bewust-zijn is er dan “Feniks” olieverf op doek, 100 x 115 cm niet. Je maakt het in functie van die tentoonstelling of het is dan snel gemaakt,… maar dat is geen kunstenaar zijn. Kunstenaar zijn heeft niets met techniek te maken. Je kunt bewust een taart maken en dan ben je een kunstenaar. Klopt het dat iemand een aangeboren talent heeft of niet? Iedereen heeft het talent in hem. Maar we leven niet dat ene dagje of -ik zal het nu eens ruimer trekken- we leven niet dat ene leven alleen. Wat hebben we in vorige levens uitgestoken? Als je kijkt naar sommige mensen en ziet dat ze eigenlijk niets met hun talenten gedaan hebben, hoewel ze er hadden. Andere hebben ze benut, terwijl ze niet veel talent hadden, maar ze hebben er toch iets mee gedaan. En dat bouwt op. Iedereen heeft talent. Maar wat doe je er mee? De mensen die nu leven, wat doen ze nu met hun talenten? Kunnen ze koken, maar koken ze? Kunnen ze schrijven, maar schrijven ze? Hoe klein het ook is, het gaat over de energie en de bezieling die ze erin steken. Wat hebben ze in vorige levens gedaan? De ene hebben misschien wel heel hun leven “verbrasd”. De anderen hebben levens opgebouwd. Kijk naar een Michelangelo, wat dat die mens in zijn leven heeft gedaan. Die zal ook weerkeren met de dosis die hij heeft opgebouwd. Hij keert terug, dus hij bouwt erop voort. Supertalenten, wel dat zijn die figuren. Ze sterven, maar ze komen terug. Die muziekanten die aan 5 of 6 jaar op de piano spelen en later de Elizabeth wedstrijd winnen… dat zijn die figuren. Beethoven…die mensen hebben die energie opgebouwd, ze hebben er de inspanningen voor gedaan, gezweet, de tranen er voor gelaten, … dat bouwt op. Ik moet zeggen, toen ik 17 of 18 jaar was, wist ik niet dat ik nu zou kunnen tekenen of schilderen. Ik ben daar nooit mee bezig geweest. Ik ben begonnen met een pastel tekeningetje, gewoon uit mijn fantasie. Ik weet het nog zeer goed. Ik heb het hier nog steeds zitten. Ik vond dat mooi van kleur. En zo ben ik naar de natuur beginnen werken. Dat ging allemaal tamelijk vlot. En dan een potje, een vaasje. Dat ging er gelijk niets op. Ik had iets van: ”Ik kan dat goed, dus ik ga dat voortdoen”. Ik kon evengoed gezegd hebben: ‘ik blijf werken en een carrière uitbouwen en laat mijn kunstenaarsschap varen”. 12

“Stilleven” kleurpotloodtekening, 32 x 41 cm

Maar het is ook een keuze geweest van mij. Voor het ene ben ik niet in de wieg gelegd, voor het andere wel. Ik heb die stap uiteindelijk gekozen. Ergens is het dat. Bewust-zijn eraan toevoegen. Tegenwoordig heb je veel mensen met zoveel talenten, maar als je ziet wat er maar uit de bus komt, dat is zeer miniem, hé. De mensen die komen tekenen hier, die gebruiken hun talenten . Er zijn er misschien tientallen die zouden willen komen tekenen, maar die zeggen: “die tijd en dat geld, dat kost te veel…” Als ik zie wat er hier uit het atelier gaat van tekeningen en schilderijen, dat geeft voldoening. In feite leer ik de mensen niet tekenen. Door mijn atelier open te stellen en door de energie geef ik hen de kans om hun talenten naar buiten te “Mijn vader” acryl op doek, 53 x 53 cm brengen. Daar gaat het over. Als je er voor open staat en je komt in het atelier en je geeft je over aan de energie zelf, aan de deugddoendigheid en aan de inspiratie, komen er automatisch ook dingen naar boven bij de mensen. Ze zitten klaar. Zo simpel is het. Het kan wel een dag moeilijker gaan. Dat is bij mij ook zo. Het is teken dat er ook dingen moeten afgewerkt of gelost worden of dat er door iets moet gegaan worden. Dat bewust-zijn maakt van een mens een kunstenaar. De intensiteit waar je iets mee doet. Een timmerman die met bezieling een kastje maakt. Maar als de schoffel erachter zit, dan brokkelt het “kunstenaar-zijn” af. De Ziel is een beetje verdwenen. Dat is ook belangrijk. Kom je ook moeilijkheden tegen als je schildert? Als je schildert, kom je jezelf tegen. Je komt alle facetten van jezelf tegen. Je schone kant en ook je lelijke kant. Een mens heeft een schone kant, een liefdevolle kant, mededogen, noem maar op… Maar je hebt ook een duveltje in jezelf, de ambetanterik, de dwarsbomer, de oorlogmaker. Wij hebben in feite alle twee de kanten in onszelf. Door dingen te doen, door beelden te maken, te schilderen, door muziek te maken (als het echte muzikanten zijn), wordt je met jezelf geconfronteerd. Automatisch zie je die spiegel. Als je aan een emmer water met vuil erin schudt, dan zal het water troebel zijn. Maar als je het laat bezinken, dan zal je klaar water zien. Op het moment dat je met die dingen bezig bent, dan zak je automatisch meer in jezelf.. Wat je ook tekent of schildert of gelijk welke vorm dat je naar buiten brengt je komt alle facetten van jezelf tegen. Het is iedere keer bewust zijn. Tekenen en schilderen is eigenlijk een meditatie. Een gedicht schrijven ook. Het zijn allemaal vormen om jezelf dichter te leren kennen. Is dat niet het probleem van veel kunstenaars? Je hebt er veel die het niet meester kunnen. De grote meesters… velen maken zich van kant, storten zich in de drank. Het zijn in mijn ogen grote meesters, maar die de energie niet aankunnen. Van Gogh ook. Hij heeft enorm veel talenten. Hij is miskend geweest en is zo van de weg af geraakt. Hij had dat bewust-zijn nog niet om te beseffen wie hij eigenlijk was. En zo zijn er dus veel in de geschiedenis. Ook veel muzikanten die over deze zieleenergie beschikken, het voelen en er een stuk mee naar buiten komen (maar te weinig), lopen zo verloren in hun dingen. Ze maken zich van kant, dat is het extreme, of storten zich in de drank. “TIJD: Poort naar de eeuwigheid”

montagewerk, hout en uurwerkmateriaal

13

Wat is de evolutie in uw werk? Heel in het begin ben ik begonnen met het figuratief tekenen en het schilderen met olieverf. Dan heb ik een hele periode -ook de tijd van de academie- jaren aan een stuk abstract gewerkt. Vlotte en vlugge abstracte werken. Eens ik fulltime thuis was, begon ik meer en meer figuratief te werken onder andere met kleurpotlood en Chinese inkt. Doordat ik er meer tijd kon aan geven, kon ik ook verfijnder en figuratiever werken. Het abstract werken is minder en minder geworden. Nu zijn het vooral stillevens, figuren, landschappen in allerhande technieken zoals kleurpotlood, Chinese inkt, olieverf, acryl,… Boetseren is er dan ook bijgekomen. Dat is ook in mindere mate. Schilderen en tekenen is in feite de hoofdbrok. Ik maak ook graag foto’s, maar het zijn er veel in functie van mijn tekenen en schilderen. Ik leg zo onderwerpen vast en ik zie dan wel wat er verder uit de bus van komt. Sommige vergroot ik wel eens, die als foto op “Macht” kleurpotloodtekening, 64 x 70 cm zich mooi zijn. Andere gebruik ik om schilderijen of tekeningen van te maken van een plaats die iets nalaat bij mij. Hoeveel werken heb je al gemaakt? Ik heb het onlangs nog eens opgeschreven: van schilderijen en tekeningen zijn het boven de 500, schetsen en kleine tekeningen niet inbegrepen. Van deze heb ik er een paar honderd.

Je geeft ook teken- en schilderlessen: kan iedereen (leren) tekenen en schilderen of moet je aangeboren talent hebben?

14

Talent heeft in feite iedereen en door de omstandigheden komt het naar boven. Natuurlijk heb je ook een gradatie daarin. Er is maar één Merckx, bij wijze van spreken, één Beethoven, één Michelangelo. Je hebt er ook een top 100 in. Mensen die supergetalenteerd zijn. Maar ze moeten het ook nog waar maken. Ze moeten ook nog oefenen, kappen, schilderen en … Ze komen ook de uitdagingen tegen. Je hebt mensen die minder getalenteerd zijn, die het even graag doen maar op hun niveau . Voor die mensen is dat ook belangrijk. In welk niveau je ook zit, waar je ook zit in die top 100, het is belangrijk voor de persoon zelf. De eerste is belangrijk, de honderdste is ook belangrijk. Het is even belangrijk voor ieder persoon dat ze dat talent gebruiken. Het resultaat is anders. Het resultaat zal misschien wereldomvattender zijn van bijv. Michelangelo. Je hebt een kleinere beeldhouwer, “Remiremont, (Vogezen)” olieverf op doek, 70 x 90 cm

die even schone werken maakt, maar waar je misschien nog nooit van gehoord hebt. Dat is het verschil. Michelangelo is belangrijk. Die mens op de 100ste plaats is even belangrijk. Zo niet, nog belangrijker zelfs. Omdat Michelangelo zich 100% bewust is van wat hij kan en wat hij wil. De mens op de 100ste plaats heeft ook talent, maar moet meer iets hebben van “ik moet het doen voor mijzelf, ik moet het bewijzen voor mijzelf”. Het bewijzen valt dan ook op een bepaald moment weg. En dan is het gewoon van “ik doe het”. Het doen is belangrijk. Dat je het gebruikt en dat je er iets mee doet, dat is het belangrijkste. Wat zijn jouw kunstenaar?

dromen

als

Ho, gewoon op die weg mogen voort doen. Lesgeven, tekenen en schilderen en dat ik mag gezond “La Bresse, (Vogezen)” olieverf op doek, 50 x 60 cm blijven. Dat is belangrijk. Dat mijn ogen mij niet in de steek laten,… mijn handen. Er mee voortdoen, nog jaren aan een stuk. Ook met bezieling. Dat er mensen komen naar mijn lessen, want zonder mensen… maar daar zie ik geen probleem in. Er moet hier geen heel voetbalstadion zitten. De mensen komen, ze zijn welkom. Ik jeun mij. Op de weg voortdoen, dat is een beetje mijn wens.

Bernard Nachtergaele & Bart Verbauwhede “Tulpen” kleurpotloodtekening, 30 x 34 cm

15

“Rododendron” kleurpotloodtekening, 34 x 44 cm

Biografie Patrick Stal Patrick Stal werd geboren op 12 februari 1951. Tekenen en schilderen begon reeds van in zijn jeugd. Eerst heel figuratief, later evolueerde zijn schilderkunst naar abstractie met felle kleuren/ koppen, verwrongen figuren. De kleur was heel contrasterend. Het schilderen wordt een vieren van zowel vreugde als verdriet, liefde en haat, agressie en tederheid…. Een tekening van een vuilnisbelt met fabriek heeft iets magisch en heel moois door het gebruik van de kleuren combinatie. Patrick is een heel veelzijdig kunstenaar die zowat alles uit zijn palet als tekenhanden krijgt. Het spanningsveld tussen heel figuratief werk en abstract is gebleven. Dit wil zeggen dat hij tot op de dag van vandaag de twee maakt. Zijn figuratieve werken stralen een sublieme schoonheid uit waarop het dier, de figuur, het oudje, de bloem, het landschap als het ware leeft! Je voelt gewoon de levenskracht naar je toekomen. Het gaat voorbij het fotografische beeld ook al is het perfect lijkend. Zijn abstracte werken momenteel zijn een weergave van gevoelsmomenten, kleurvlakken, stippen en vormen een uitingsmogelijkheid van ervaren belevenissen in contact met de wereld. Een middel om steeds dieper de leegte in zichzelf te ervaren. De technieken die hij gebruikt zijn even veelzijdig zoals olieverf, acrylverf, aquarel, pen, potlood, kleurpotlood, pastel. R.A. Het werk van Patrick Stal zal te zien zijn op de tentoonstelling :

Bewustzijn, Kunst en Wetenschap

op 23 en 24 maart in de Belfort hallen van Brugge

Patrick Stal Tinhoutstraat 42 8730 Oedelem www.kreativiteitsatelier.be [email protected]

GASTSPREKER MEESTER INÈS WOUTERS

MEESTER INES WOUTERS Inès Wouters studeerde rechten aan de U.L.B. (Université Libre de Bruxelles). Zij behaalde haar diploma met grote onderscheiding in 1984. Ze vervolledigde haar opleiding met een aanvullend diploma Comparative Law aan de Mac Gill University in Montreal (Canada). Sindsdien is ze advocate aan de balie te Brussel en maakt deel uit van het advocatenkantoor AFSCHRIFT te Brussel. Dit kantoor werd in 1994, op initiatief van Mr Thierry Afschrift, omgevormd tot “l’Association Afschrift”; een associatie van advocaten gespecialiseerd in fiscaal recht met vertakkingen in Madrid en Genève. Sedert 1 september 2006 is de associatie , in het kader van een Europese groepering, verbonden met de associatie DOUTREPONT, gespecialiseerd in wetgeving op het vlak van media, technologische informatie en intellectuele eigendom. Naast haar praktijk als advocate is Inès Wouters ook lector in Tax Management aan de Solvay Business School te Brussel. Tevens is ze lid van het directiecomité van TELFA (Trans European Law Firms Alliance). TELFA werd opgericht in 1990 en is een Europese associatie van onafhankelijke advocatenkantoren met meer dan 600 advocaten in Europa . Het administratief centrum is gevestigd te Brussel. TELFA organiseert vooral meetings voor haar leden om onderwerpen onderling te bediscussiëren. Op die manier verzekeren ze een pan-Europese service van hoge kwaliteit aan hun cliënten. Naar aanleiding van een rechtszaak tegen persoonlijke kennissen, werd haar interesse voor mensenrechten van minderheidsgroepen ten volle gewekt. In 1996 startte Inès Wouters dan ook met het verdedigen en vertegenwoordigen van religieuze, filosofische en therapeutische minderheidsgroepen in België. Vanuit haar Europese contacten heeft ze zich verder verdiept in de diverse Europese wetgevingen over dit onderwerp. Ze heeft ondertussen deelgenomen aan verschillende conferenties en seminaries en publiceerde verschillende artikelen terzake. Voor meer informatie: - www.afschrift.be - www.telfa.be

17

GASTSPREKER DAVID LORIMER

SCIENTIFIC AND MEDICAL NETWORK

THE SCIENTIFIC AND MEDICAL NETWORK (U.K.) Geschiedenis Het Scientific and Medical Network (S.M.N.) werd opgericht in 1973 door George Blaker (wetenschapper), Dr. Patrick Shackleton (arts) en Sir Kelvin Spencer, vertrekkend vanuit hun gezamenlijk verlangen wetenschappelijk onderzoek en wetenschappelijke modellen van de realiteit te verzoenen met de spirituele dimensie van het leven, om zo de dialoog te openen tussen wetenschappers en spirituele leiders met diverse achtergronden. De visie van het S.M.N. was van in het begin sterk holistisch: een organisatie die door geen enkele denkwijze wordt beperkt, maar integendeel open staat voor inzichten vanuit elk soort menselijk onderzoek. De stichters geloofden dat noch de orthodoxe religie, noch de conventionele wetenschap, in hun huidige vormen, voldoende waren om te antwoorden op dringende vragen over het bestaan en over de mysteries van de Kosmos. Zij waren ervan overtuigd dat nieuwe wegen van denken en nieuwe interdisciplinaire benaderingen nodig waren om bruggen te bouwen en nieuwe wegen te zoeken. Het Netwerk was aanvankelijk een selecte club van wetenschappers en artsen (waarbij men slechts op voordracht van andere leden kon toetreden ) om te discussiëren over kwesties, ideeën en onderwerpen als niet-lokaal bewustzijn, alternatieve vormen van heling en paranormale fenomenen, die taboe waren in orthodoxe kringen. Nu is het Netwerk uitgegroeid tot een internationaal erkende organisatie, die conferenties organiseert en publicaties uitbrengt over thema’s die wetenschappelijke en spirituele onderwerpen overstijgen en met een open lidmaatschap voor elkeen die akkoord gaat met de doelstellingen en waarden van de organisatie. Doelstellingen a. Een veilig forum scheppen voor de kritische en open discussie over ideeën,die verder gaan dan conventionele paradigma’s in wetenschap, geneeskunde en filosofie. b. Het integreren van intuïtieve inzichten in de rationele analyses van het onderzoekswerk. c. Het aanmoedigen van respect voor de aarde en de gemeenschap; wat een spirituele en holistische benadering inhoudt. d. Het uitdagen van de bruikbaarheid van ‘het wetenschappelijk materialisme’ als een exclusieve basis van kennis en waarden.

18

Leden S.M.N. is boven alles een gemeenschap, samengesteld uit academici, beroepsmensen en studenten, die ernaar uitkijken om hun geloof in wetenschap en seculiere filosofie op één lijn te brengen met het geloof in de spirituele dimensie van het leven. Het is een plaats om gelijkgestemde zielen te ontmoeten, om te dialogeren en te discussiëren over research, theorie en ideeën en om vriendschappen te voeden. Het Netwerk telt duizenden leden in meer dan 50 landen wereldwijd. De lokale groepen zijn autonome groepen van leden en hun gasten, die elkaar ontmoeten voor lezingen en discussies. Zij maken geen formeel deel uit van het Netwerk. DAVID LORIMER, programma-directeur S.M.N. David Lorimer werd gevormd in Eton College en studeerde vervolgens aan de universiteiten van St-Andrews en Cambridge. Na een tijdje gewerkt te hebben in het bankwezen, spendeerde hij een aantal jaren aan het onderwijzen van moderne talen en filosofie aan Winchester College. Van 1986 tot 2000 was hij algemeen directeur van het Scientific and Medical Network. Nu is hij er programma-directeur en uitgever van het tijdschrift van de organisatie. Hij is auteur en uitgever van een 10-tal boeken, waarvan de recentste zijn: ‘De Radicale Prins: de practische visie van de Prince of Wales’, ‘Thinking Beyond the Brain’ en ‘Science, Consciousness and Ultimate Reality’. Hij is tevens uitgever van ‘Omnipedia’, het tijdschrift van The International Futures Forum (I.F.F.); een non-profit organisatie – opgericht in 2001 – die de uitdagingen wil aangaan om deze complexe wereld een duurzame toekomst te geven. David Lorimer is ook vicevoorzitter van de Swedenborg Society en van de Horizon Foundation (internationale vereniging die studies doet over bijna-dood ervaringen in Groot-Britannië) Daarnaast is David Lorimer vice-voorzitter van de ‘Wrekin Trust’ en van de ‘University of Spirit Forum’. De Wreking Trust is een opvoedkundige liefdadigheidsinstelling, die zich inlaat met de spirituele natuur van de mensheid en het universum, en maakt deel uit van een wereldwijde beweging naar een persoonlijke en planetaire transformatie. De ‘Wrekin Trust’ werd opgericht in 1971 door Sir George Trevelyan. De organisatie heeft als doel alle leermogelijkheden te promoten die mensen van alle achtergronden ondersteunen: a. in hun zoektocht naar zingeving, b. in hun exploratie van een holistische en spirituele wereldvisie, c. in hun ontwikkeling als bewuste instrumenten van creatieve verandering. Eén van de activiteiten van ‘Wrekin Trust’ is het sponsoren van de ‘University of Spirit Forum’, een associatie van organisaties en individuen, die een breed en inclusief begrip over de natuur van spiritualiteit delen en een gemeenschappelijk doel hebben: het exploreren, voorzien en promoten van spirituele opvoeding. Elke medewerker werkt op verschillende manieren binnen de spirituele dimensie van leren. De bedoeling op langere termijn is het ontwikkelen van een volwaardige ‘University for Spirit’ als een alternatief opvoedkundig model, gebaseerd op spirituele opvoedingsprincipes. Meer informatie op: - www.scimednet.org - www.ufsforum.org - www.sirgeorgetreveljan.org.uk

19

GASTSPREKER Dr. MARC LUYCKX GHISI

DECAAN AAN DE CBA BUSINESS SCHOOL IN ZAGREB VOORMALIG LID VAN DE BEFAAMDE 'FORWARD STUDY UNIT' OPGERICHT EC VOORZITTER JACQUES DELORS

Dr. MARC LUYCKX GHISI Marc Luyckx werd geboren te Leuven op 20 april 1942 en woont momenteel in Sint Joris Weert, nabij Brussel. Hij behaalde het diploma Burgerlijk Ingenieur (1960), het Baccalaureaat Filosofie (1961) en een Licentie in de Katholieke Theologie (1967) aan de K.U.L. In 1972 promoveerde hij tot Doctor in de Russische en Griekse Theologie aan het ‘Pontificio Istituto Orientale’ in Rome. Hij beheerst 9 talen waaonder het Grieks, het Russisch en het Braziliaans. Van 1990 tot 1999 was hij raadsman bij de Europese Commissie Voorzitters Jacques Delors en Jaques Santer als lid van de ‘Cel Studie van de Toekomst’. Hij was één van de organisatoren van het EU programma “De Ziel van Europa” en organiseerde ontmoetingen van commissievoorzitter Delors met religieuze leiders en filosofen. Vandaag doet hij futurologisch onderzoek en is decaan van de ‘CBA Business School’ in Zagreb (Kroatië) en is expert binnen de Europese Commissie voor de Informatieprogramma’s. Hij is lid van het uitvoerend comité van de ‘Club van Rome’ in Brussel en lid van het ‘Internationaal Adviescomité van Auroville’ (India).

Vision 2020 ’Vision 2020’ is een denktank van vooraanstaande futurologen, wetenschappers en denkers, die de huidige veranderingen in de maatschappij analyseren, een toekomstvisie voor verdere ontwikkelingen trachten te formuleren en nieuwe middelen proberen voor te stellen om de realisatie van die toekomstvisie mogelijk te maken. In dit kader heeft Marc Luyckx Ghisi een opmerkelijk boek gepubliceerd onder de titel ‘Au-delà de la modernité, du patriarcat et du capitalisme’. (1)

Visie van Marc Luyckx Ghisi op de toekomstige ontwikkeling van onze maatschappij

20

De belangrijkste boodschap is dat we wereldwijd in een tijd van culturele verandering leven, die belangrijker is dan de Renaissance. We verlaten het modernisme (de moderne tijd), d.w.z. een manier van denken die te rationeel, te verticaal en te patriarchaal (waarden als oorlog, controle,…) is. In onze huidige wereld wordt alles wat niet rationeel is, als onbestaand beschouwd: bv het leven na de dood en alle diepere dimensies van onze levens. Deze dimensies, die niet te herleiden zijn tot een rationele orde, worden dus niet aanvaard.

De moderne en rationele waarden zijn efficiënt om de wetenschap en technologie op buitengewone wijze te ontwikkelen; om naar de maan te gaan. Maar ze blijken onmogelijk om ons efficiënt te helpen wanneer het gaat om de toekomst van onze planeet en onze omgeving te bedenken. Indien we ons modern industrieel systeem van consumptie, vervuiling,etc… blijven aanhouden, is de mensheid in levensgevaar. We weten het wel, maar verkiezen er liever niet aan te denken. Veel mensen zijn het daar niet meer mee eens. Er ontwikkelt zich een zeer sterke positieve twijfel. De mensen zoeken reeds ergens anders, zelfs al pogen de heersende machten hen ervan te overtuigen dat er geen alternatieven zijn. Sommigen zijn bezig een grondige verandering uit te proberen, een herontdekking van lichaam, hart en ziel. Binnen deze groep van 25% Europese en Amerikaanse burgers, zijn 66% vrouwen. De vrouwen hebben geen problemen of wroeging om de patriarchale gemeenschap te verlaten, waar ze altijd een secundaire rol werden toebedeeld, ondanks alle beweringen van het tegendeel. Ze zijn dus de dag van morgen in stilte aan het voorbereiden. De mensheid is hen een enorme erkentelijkheid schuldig. We moeten gaan naar een transmoderne beschaving, fundamentele verdraagzaamheid zonder te relativeren, met een volledige gelijkheid tussen culturen en religies, mannen en vrouwen; een cultuur van vrede i.p.v. oorlog, een cultuur die de omgeving respecteert en beslissingen neemt die een positieve toekomst voorbereidt voor de komende generaties; een cultuur die een superieure graad van bewustzijn en ethische verantwoordelijkheid bereikt; een cultuur die de spirituele dimensie op een intelligente wijze reïntegreert. Het verlaten van de moderne tijd is mogelijks een herontdekking van de wereld. D.w.z. de verbazende herontdekking van de harmonie tussen onze intelligentie, ons lichaam en onze ziel. In feite herontdekken we onze ziel - die het modernisme heeft ontkend – die in ons een krachtige en ongekende energie doet opborrelen. Deze energie, die ons leven van binnenuit verandert, noem ik de herontdekking.

(1) Marc Luyckx Ghisi: ‘Au-delà de la modernité, du patriarcat en du capitalisme: La société réenchentée’, Editions l’Harmattan, Paris, ISBN 2-7475-0780-7.

21

LITERATUUR: ‘The Way of the Explorer, An Apollo Astronaut’s Journey Through the Material and Mystical Worlds’ door Dr. Edgar Mitchell with Dwight Williams In zijn boek vertelt Dr. Mitchell hoe hij na vele jaren van intensieve training zijn droom in vervulling zag gaan door deel te nemen aan een ruimtevlucht naar de maan. Toch was voor Dr. Mitchell niet het landen op de maan zelf de meest overweldigende ervaring, maar de openbaring die hij beleefde op de terugweg: een overweldigend en extatisch gevoel van universele verbondenheid en eenheid. Terug op aarde, stelde hij zich een nieuw doel, namelijk een wetenschappelijke achtergrond te vinden voor deze intrigerende ervaring. Hij hoopte zo een meer accurate visie van realiteit te kunnen blootleggen. Hij stichtte The Institute of Noetic Sciences om onderzoek te kunnen sponsoren in het domein van bewust-zijn. Hij werd opnieuw een ontdekkingsreiziger, nu in de innerlijke ruimte. In het begin van dit boek brengt Edgar Mitchell de lezer naar zijn jeugd waar hij zich aangetrokken voelde tot exploreren en vliegen. Al zijn keuzes in zijn studies en latere militaire carrière waren gericht op luchtvaart. Toen de Sovjets in 1957 de Spoetnik lanceerden, wist hij zeker dat ook hij ooit de ruimte wou gaan verkennen. Hij specialiseerde zich in ruimtevaart en kon uiteindelijk, in 1966, voor de NASA in Houston gaan werken. Voor Mitchell was dit een fascinerende periode van voorbereiding. Hij vroeg zich af wat een mens er toe aanzet om de ruimte te exploreren. In deze uitgestrekte kosmos smelten het fysieke en spirituele in elkaar. Zouden we ooit het universum begrijpen en dus ook onszelf? Mitchell werd nieuwsgierig naar de ware aard van ‘bovennatuurlijke’ fenomenen zoals telepathie. Hij ontmoette in die tijd twee wetenschappers met wie hij kon praten over de mysteries van bewustzijn. Natuurlijk was zijn aandacht voornamelijk gericht op de voorbereidingen van de reis. In het boek krijgt de lezer een levendig en spannend verhaal van de periode voor de opstijging van het ruimtetuig en van de uitzonderlijke reis naar de maan. De lezer deelt de wonderlijke en spannende momenten. En, met Edgar Mitchell, lopen we op de maan. Zo’n missie vraagt een uiterste concentratie en slechts op de terugweg vindt Dr. Mitchell de tijd om te relaxen en in stilte te genieten van het succes van de missie. In deze vredige staat van zijn, treedt hij binnen in een andere dimensie van bewust-zijn. Het Leven en Universum openbaart zich in een overweldigend gevoel van universele verbondenheid. Deze ervaring betekende voor Edgar Mitchell een innerlijk weten dat hij verder wilde exploreren op een wetenschappelijke manier. Zo wilde hij een completer beeld krijgen van de realiteit met inbegrip van de domeinen waar traditionele wetenschap tot dan toe nog niet gekomen was. Spirituele ervaringen werden namelijk altijd overgelaten aan het domein van religie. Hij sticht het Instituut van Noetic Sciences als middel om onderzoek te verrichten. Gedurende de volgende 30 jaar werkt Mitchell aan een nieuw model van de werkelijkheid dat hij het ‘dyadisch model’ noemt. In het boek kunnen we stap voor stap de uitleg van dit model volgen. Aangezien dit slechts een boekbespreking is, moet ik me beperken tot enkele hoofdlijnen, wetende dat ik onrecht doe aan de zorgvuldig opgebouwde logica en bewijsvoering in dit boek. Net zoals voor Darwin is evolutie voor Mitchell de basis van het leven. Darwin stelde dit echter voor als het gevolg van toevallige mutaties die meer kans boden op overleven. Volgens Mitchell is intentionaliteit echter de sleutel die het exponentiële karakter van de evolutie verklaart. Intentionaliteit is tot nu toe zowel door wetenschap als religie genegeerd. De wetenschap zoekt pure wetmatigheid, de religie zoekt het ingrijpen van God. 22

foto: ESA/NASA

Intentionaliteit is echter het antwoord voor heel sterke spirituele demonstraties zoals energetische genezingen of telekinese. Mitchell is hiervan verschillende keren getuige geweest. Het probleem is, wanneer men zulke fenomenen bestudeert, dat dit een open geest vraagt omdat zowel ongeloof als geloof de uitkomst vertekenen en de ervaring van de realiteit in de weg staan. Maar dank zij de ontdekkingen van de quantumfysica, die onthulde dat materie uit energie bestaat – beschikken we toch over een kader om de interferentie tussen geest en materie te bestuderen en in zekere mate te meten. Hoe dan ook, deze interferentie is een kenmerk van elke observatie aangezien elke ‘zogezegd’ objectieve waarneming van uiterlijke fenomenen ervaren worden door een subject, dat steeds een interpretatie geeft. Het is de fundamentele functie van bewustzijn om betekenis te geven aan de informatie die wij via onze uiterlijke en innerlijke zintuigen ervaren. Die informatie heeft de vorm van een energiepatroon dat waargenomen wordt. Deze energiepatronen zijn niet-lineaire, onomkeerbare patronen. Zij zijn niet voorspelbaar, zij creëren de toekomst met elke fluctuatie.De intentionaliteit is de motor voor groei, voor evolutie, voor het creëren van de toekomst. Het bewustzijn interpreteert de informatie en kan door het ontvangen van signalen van onbehagen of welzijn het leerproces voeden. Intentionaliteit, bewustzijn en een leerproces vormen de basis van alle leven en evolutie. Edgar Mitchell bouwt vanuit deze basis een dyadisch model op waarbij de dyaden zoals de twee zijden van een munt zijn. Ze kunnen niet apart bestaan en kunnen enkel samen gezien worden als men bereid is om de focus op één zijde los te laten, en een breder gezichtsveld in te nemen. Geest en materie zijn zo’n dyade. Het nulpuntsenergie-veld, dit is een begrip uit de quantum-fysica dat duidt op de oceaan van microscopische vibraties die alles met alles verbindt, is drager van beide aspecten. Dit energieveld bevat alle informatiepatronen die we door observatie, intuïtie en innerlijk gevoel kunnen waarnemen, ook non-lokaal, dwz vanop afstand. Intuïtie en gedachte, religie en wetenschap zijn zulke dyaden. Het zijn aanvullende capaciteiten die een completere beeld van de realiteit bieden. Intuïtie is een natuurlijke capaciteit van het gehele lichaam, het is geen hersenfunctie. Het ontstaat in de innerlijke stilte van meditatie. Voor Dr. Mitchell is het een ongelofelijk vermogen van waarneming dat nog wacht om geëxploreerd en ontwikkeld te worden. Dit vermogen om informatie op te vangen uit het nulpuntsenergieveld, gaat gepaard met de staat van het bewustzijn waarin men zich bevindt. Edgar Mitchell beschrijft deze bewustzijnsniveaus met de termen van de Oosterse mystieke traditie: de Samadhi-staat is de hoogste staat van bewustzijn, het is het ultieme gevoel van verbondenheid en harmonie met de processen van de natuur en de Appolo 14 Edgard Mitchell 23

nulpuntsenergie. Het geeft een gevoel van extase. In de existentiële staat ervaren wij dingen als gescheiden maar we zijn ons nog steeds bewust van de verbinding. Daaronder bevindt zich de ego-staat waarin de meeste mensen leven. Het is gekarakteriseerd door verlies van gevoel van eeuwigheid, wat betekent dat ook het extase-gevoel verdwijnt. Er is een sterk gevoel van scheiding tussen het ‘ik’ en de subjecten errond. Onder de ego-staat zijn er de lagen van persona, waar er malaise, depressie, angst en wanorde zijn. Therapie kan hier helpen om nieuwe betekenis te geven aan energiepatronen en meer harmonie geven aan natuurlijke processen. Welbehagen is het gevolg. Mitchell legt uit dat bewust zijn gekoppeld kan worden aan fysieke evolutie en dat dit inherent is aan alle wezens. Zelf-bewust zijn daarentegen vraagt een hogere evolutie van de hersenen. Het leerproces is gebaseerd op intentionaliteit en bewust zijn. Beide zijn inherente karakteristieken van de natuur. Natuur ís een leerproces. Mitchell gebruikt de term mentaliteit om de brede waaier van mogelijkheden aan te geven om met (opgeslagen) informatie om te gaan. In harmonie zijn met de processen van de natuur, brengt gevoelens van vreugde met zich mee, vooral in de Samadhi-staat waarbij elke cel van het lichaam met de nulpuntsenergie resoneert. Gevoelens van pijn of onbehagen wijzen op falen. Succes en falen zijn geen morele ideeën, zij zijn dyaden van het leerproces van de natuur. Binnen dit dyadisch model, dat hier heel onvolledig is beschreven, slaagt Mitchell erin elk fenomeen zijn plaats te geven. Dyaden zijn de uiting van de creatieve energie die de zaden draagt van het leerproces. In het hoofdstuk ‘Portraits of reality’ (portretten van de realiteit) krijgt de lezer een bijzondere fascinerende kijk op het model in het kader van vragen zoals ‘Is er een multidimensioneel universum? Bestaan engelen? Wat met ervaringen van vorige levens? Wat is dood? Wat is liefde?’ Belangrijker echter dan deze informatie op zich, is de vraag: wat betekent deze wijsheid voor ons, mensen? Intentionaliteit als een creatieve bron voor de toekomst, gecombineerd met het vermogen om te leren, betekent dat elk individu volledig verantwoordelijk is voor het soort toekomst dat hij of zij kiest en dat alle individuen verantwoordelijk zijn voor onze collectieve toekomst als mensen op aarde. Als mensen bezitten wij de wonderlijke overlevingskwaliteit van zelfbewustzijn en het zal van ons afhangen of wij zullen verder doen met het vernietigen van de aarde of eerder onze capaciteiten gebruiken om de mensheid naar een harmonieuze samenleving te leiden. Edgar Mitchell’s grondige onderzoek, heldere logica en hartelijke manier van schrijven zijn een inspiratie voor de lezer om zelf ‘explorer’ te worden op een innerlijke reis en zijn Zelf te ontdekken. Het boek laat de smaak na van de innerlijke vreugde die die gepaard gaat met deze zoektocht. Ik wens ook jullie een goede reis. 24

Gerda Onderbeke