NIEUWSBRIEF. november Voorwoord van de voorzitter. We blijven strijden! Pagina 1

november 2015 Voorwoord van de voorzitter

Victor Doorn

Pagina 1

NIEUWSB R I E F We blijven strijden! Ja, dat is een confronterende kop. Maar het is nodig en laten we eerlijk zijn, daar is VVG-PGB toch voor opgericht. Om te strijden voor uw pensioenbelangen bij Pensioenfonds PGB, maar ook landelijk in de politiek, de SER, bij de vakbonden, etc. etc. Ik heb het al eerder gemeld, de pensioenfondsen gaan qua rendement, op de laatste twee kwartalen na, prima. Dat geldt zeker voor het onze, Pensioenfonds PGB. Maar er speelt meer. De rente wordt in Europa en in Amerika kunstmatig laag gehouden door de Centrale Banken; het bevordert de economische ontwikkeling als het geld goedkoop is. Pensioenfondsen moeten hun verplichtingen ook op langere termijn zeker stellen. Dat betekent dat ze met het gemiddelde rentepercentage van het afgelopen jaar hun verplichtingen voor de komende 20 jaar moeten berekenen. Voor de periode daarna dienen ze een percentage te hanteren dat wordt vastgesteld door De Nederlandsche Bank. Beide percentages zijn dermate laag, dat de dekkingsgraad die van zo’n groot belang is voor onze pensioenen, daardoor zakt. Niemand gelooft dat de rente de komende 20 jaar en daarna gemiddeld zo laag zal blijven, maar zo is de nieuwe wet. Pensioenfondsen moeten minimaal een dekkingsgraad van 105 hebben, dus 5% meer dan ze denken echt nodig te hebben. Ook dat is wettelijk geregeld. Ons pensioenfonds stond eind derde kwartaal op 102,5 en heeft al enige maanden geleden een zogenaamd “herstelplan” moeten indienen. Dat is een plan waarin, met heel veel regels van De Nederlandsche Bank, 10 jaar vooruit wordt gekeken. Eigenlijk dus in de kristallen bol. De fondsen mogen daarbij natuurlijk niet beweren dat de rente over 5 jaar wel weer rond de drie procent zal liggen, dat verbieden overheid en DNB. Kortom de Nederlandse regering en De Nederlandsche Bank hebben rigide regels uitgevaardigd om er helemaal zeker van te zijn dat pensioenfondsen nooit geld tekort zullen komen. Dat beleid geldt na de crisis ook voor banken en verzekeringsmaatschappijen, maar daar heeft de overheid de afgelopen jaren ook fors bij moeten springen. Bij de pensioenfondsen hebben ze nooit wat bijgelegd. Wel hebben ze in het verleden, tijdens het Kabinet Lubbers, met belastingmaatregelen “de brede herwaardering” genaamd, de fondsen leeggehaald. Veel pensioenfondsen hebben toen premievrije regelingen bedacht en er zijn ook pensioenfondsen die hun hoge reserves aan werkgevers hebben uitgekeerd om hoge belastingaanslagen te voorkomen. Wij als gepensioneerden zijn dus elke keer weer het slachtoffer van maatregelen die de politiek en De Nederlandsche Bank bedenken. Terwijl de pensioenfondsen gewoon gebaseerd zijn op afspraken tussen werkgevers en werknemers, waarbij wij gepensioneerden sinds verleden jaar ook de nodige zeggenschap hebben. Als de overheid er zich niet mee zou bemoeien, dan hadden we nu geen problemen gehad. Maar die overheid blijft zich er wel mee bemoeien, dus blijven wij als VVG-PGB voor uw belang strijden, tot de laatste snik. Bij het Pensioenfonds PGB zelf, via de door ons voorgedragen bestuurders en in het VerantwoordingsOrgaan. Op zich hebben wij niet te klagen over hoe het bij ons pensioenfonds gaat, maar we houden de vinger aan de pols. Op landelijk niveau staan we zij aan zij met onze Koepel ‘de KNVG’ die goed samenwerkt met de NVOG en het CSO. Die

Maar die overheid blijft zich er wel mee bemoeien, dus blijven wij als VVG-PGB voor uw belang strijden, tot de laatste snik.

koepels hebben vorig jaar gezamenlijk een rapport uitgebracht “Naar een nastrevenswaardig pensioenstelsel” genaamd. Onlangs hebben KNVG, NOOM, NVOG, PCOB en Unie KBO een nieuwe studie uitgebracht “Mogelijke richting voor een nieuw pensioenstelsel” die aan de staatssecretaris en de SER is overhandigd. Daaruit kunt u eens te meer afleiden dat we voortdurend meedenken en strijdvaardig zijn. Met uw steun kunnen we dat blijven waar maken. Victor Doorn, Voorzitter VVG-PGB

PGB Nieuws

PGB heeft een nieuw herstelplan PGB heeft een nieuw herstelplan dat geldt vanaf 1 januari 2015. Het herstelplan is gemaakt omdat de dekkingsgraad eind 2014 te laag was. Het herstelplan is gebaseerd op de nieuwe regels van de overheid per 1 januari 2015. In het herstelplan staat welke maatregelen PGB wil nemen om te zorgen dat de dekkingsgraad op het wettelijk vereiste niveau komt. Dat niveau is bij PGB 121 procent. Pensioenfonds PGB moet van de overheid uiterlijk binnen 12 jaar uitkomen op deze gewenste dekkingsgraad. Mogelijke maatregelen Elk jaar wordt het herstelplan geëvalueerd. Als het herstel niet snel genoeg gaat, worden maatregelen genomen om de financiële situatie te verbeteren. Deze maatregelen zijn: - het niet of niet volledig geven van toeslagen; - het verlagen van de opgebouwde pensioenen en de pensioenuitkeringen. Op dit moment zijn geen extra maatregelen nodig, omdat PGB tijdig kan herstellen. Meer risico bij beleggen In het herstelplan staat ook welk beleid het bestuur van PGB voert om de financiële situatie te verbeteren. Het beleggingsbeleid is vanaf 2015 aangepast om de kans op groei van het vermogen én een hoger pensioen voor de deelnemers te vergroten. Om een hogere dekkingsgraad te krijgen, is meer vermogen nodig. Als de rente daalt zijn meer reserves (vermogen) nodig om in de toekomst alle pensioenen te kunnen betalen. Hogere premie in 2016 De premie wordt niet ingezet om het vermogen te herstellen. Op 23 oktober heeft PGB besloten dat de premie die werkgevers en werknemers betalen voor hun huidige pensioenregeling omhoog gaat in 2016. Dat is nodig omdat de pensioenregeling duurder is geworden. Wanneer kan PGB verhogen? Het PGB probeert het pensioen elk jaar met 2 procent te verhogen, maar of dat kan is afhankelijk van de dekkingsgraad. Vanaf een dekkingsgraad van 110 procent kan het pensioen omhoog met een percentage tussen 0 en 2 procent. Vanaf een dekkingsgraad van 130 procent gaan de pensioenen omhoog met 2 procent. Wanneer kan PGB verlagen? PGB moet het pensioen verlagen als de dekkingsgraad vijf jaar lang lager is dan 105 procent. Of dat verwacht wordt dat het meer dan tien jaar duurt voor de dekkingsgraad weer hoger is dan ongeveer 121 procent.

Als de rente daalt zijn meer reserves (vermogen) nodig om in de toekomst alle pensioenen te kunnen betalen

Pagina 2

Huidige dekkingsgraad 102,5% (gemiddelde over afgelopen 12 maanden. Actuele dekkingsgraad op 30 sept 97,6% berekening op basis van de UFR methode (rente die de DNB voorschrijft) Korten wanneer de dekkingsgraad 5 jaar lang lager is dan 105% Indexeren in kleine stapjes vanaf 110% Beleidsdekkingsgraad te bereiken in 2027 = 121% Rendement tot en met 3e kwartaal -0,4%

Meningen verdeeld over gevolgen premieverhoging Meer premie betalen voor dezelfde pensioenregeling? Of toch maar de regeling versoberen als de premie vanaf 2016 omhoog moet? Dat is een lastige keuze,

zo bleek onlangs op een informatiemiddag van PGB voor vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers en gepensioneerden. De meningen van werkgevers en werknemers zijn ongeveer gelijk verdeeld, zo bleek uit een peiling onder de bezoekers. Feit is dat de pensioenpremie van PGB volgend jaar omhoog moet. De premie per eenheid pensioen gaat van 19,5 procent naar 21,5 procent voor de basisregeling van PGB. Die boodschap van bestuurder Bert Coenradie kwam niet onverwacht want voor de zomer maakte PGB al bekend dat er een premieverhoging in het verschiet ligt. Inmiddels heeft het bestuur de basispremie vastgesteld. Vertegenwoordigers van werknemers en werkgevers in de verschillende bedrijfstakken (of bedrijven) bepalen vervolgens of ze hun pensioenregeling ongewijzigd in stand willen houden. Daar moeten ze dan vanaf 2016 meer pensioenpremie voor gaan betalen. Ze kunnen ook besluiten hun regeling te versoberen. De premie gaat gedempt omhoog. Dat komt omdat er rekening wordt gehouden met een rekenrente die hoger is dan de actuele rekenrente. Gaat de actuele rente stijgen, dan kan de premie niet onmiddellijk weer omlaag. Besluit PGB oktober 2015 De komende maanden bepalen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers in de verschillende sectoren en bedrijven of ze hun pensioenregeling bij Pensioenfonds PGB willen veranderen of niet. Voor 1 januari 2016 moet dat duidelijk zijn. De komende jaren wil Pensioenfonds PGB beheerst verder groeien.

PGB-Partnerpensioen Plus De premie voor PGB-Partnerpensioen Plus gaat volgend jaar ook iets omhoog. Hoeveel precies hangt af van de opbouw van het ouderdomspensioen. Bij een opbouw van 1,75 procent ouderdomspensioen gaat de premie van 2,1 procent (2015) naar 2,3 procent in 2016. Deelnemers met PGB-Partnerpensioen Plus krijgen hierover een brief.

Naamsverandering PGB

Bij de foto: Van links naar rechts: de heren Arnold Verplancke, (dagvoorzitter) en Tom Vollebergh en Bert Coenradie, bestuursleden PGB spreken de aanwezigen toe. Deze konden hun mening geven met behulp van de uitgereikte stemkastjes.

Op de informatiebijeenkomst op 3 september jl. maakte bestuursvoorzitter Ruud Degenhardt bekend dat PGB vanaf 2016 officieel Pensioenfonds PGB heet. Die naam sluit beter aan bij het multisectorale fonds dat PGB de afgelopen jaren is geworden. Het pensioenfonds voert inmiddels pensioenregelingen uit van en voor sociale partners in twaalf verschillende sectoren. Daar komen er per 1 januari 2016 nog twee bij. De komende jaren wil Pensioenfonds PGB beheerst verder groeien. Dat is nodig om toekomstbestendig te zijn en professioneel te kunnen werken. PGB wil het draagvlak verbreden om kosten te delen en meer mogelijkheden te hebben voor vermogensbeheer. Andere onderwerpen die die middag aan bod kwamen, waren het beleggingsbeleid en pensioencommunicatie. PGB heeft zijn beleggingsbeleid veranderd. Vanaf dit jaar wordt iets meer risico genomen om meer kans te maken op rendement. Daarbij is rekening gehouden met de uitkomst van een onderzoek naar risicobereidheid onder de deelnemers. De rendementen in de afgelopen jaren hebben er nog niet toe geleid dat PGB weer toeslag kan geven. Dat komt door nieuwe financiële regels, de lage rente en de hogere levensverwachting. De pensioencommunicatie wordt aangepast aan nieuwe wettelijke regels. Nieuwe deelnemers krijgen straks gelaagde startcommunicatie (Pensioen 1-23) en er is ook een Pensioen 1-2-3 checklist voor werkgevers op komst. Pensioenfonds Elsevier naar PGB

Pensioenfonds Elsevier naar PGB Pagina 3

Het pensioenfonds van Reed-Elsevier wordt opgeheven. De pensioenregeling van de uitgever gaat eind dit jaar over naar PGB. Dat heeft het bestuur van het pensioenfonds, dat ruim € 800 miljoen onder beheer heeft, bekendgemaakt aan de deelnemers.

Reed-Elsevier, dat tegenwoordig Relx Group heet, wilde al jaren af van het eigen Nederlandse ondernemingspensioenfonds. Uit een toekomststudie is gebleken dat het zelfstandig voortbestaan van het fonds niet in het belang van de deelnemers is, omdat het fonds relatief klein is en aan dalend aantal actieve deelnemers heeft. Daardoor lopen de kosten op en dalen de premie-inkomsten. Daarnaast is binnen de onderneming een nieuwe regeling afgesproken die het huidige fonds niet goed kan uitvoeren. De werkgever stuurt al sinds 2013 aan op een individuele regeling voor de ruim 1700 actieve en ongeveer evenveel gepensioneerden deelnemers.

Column Arnold Verplancke

Waar blijven de toeslagen? Sommige mensen kunnen zo bozig, zo verongelijkt reageren. Ook als het over pensioenen gaat. “Als ik in het VNU Pensioenfonds was gebleven. Als ik niet via het Wegener fonds nu bij PGB zat. Dan had ik wel 20% meer pensioen gehad.” Wat moet ik dan zeggen als gerespecteerd PGB-bestuurder? ‘Man waar klaag je over, je hebt altijd een eerlijk salaris verdiend en je hebt nu een goed pensioen, meer dan ik. Waar zeur je over op je zeventigste?’ Nee, dat kan ik niet maken als bestuurder! Of: ‘Misschien had je helemaal niet zoveel verdiend als je niet bij Wegener terecht was gekomen, dus ook niet zoveel pensioen opgebouwd.’ Nee, ook maar niet doen! Houd je in. Minister Dus ik zei: “Zinnen die beginnen met ‘als…’ daar heb je niet zoveel aan. Ik kan ook wel denken: áls ik vroeger op de HBS beter mijn best had gedaan bij Duits en Frans, dan was ik misschien nu wel minister van Buitenlandse Zaken. Maar helaas…” Hij moest er gelukkig om lachen. Zelf vulde hij half aan: “Als ik niet met mijn buurmeisje was getrouwd…. Ach, laat maar zitten.” Daar kwam ik goed van af. Hij heeft natuurlijk niet helemaal ongelijk. PGB heeft de afgelopen twaalf jaar weinig toeslagen kunnen geven om de prijsstijgingen bij te houden. De achterstand bedraagt inmiddels een procent of vijftien. De oorzaken zijn bekend: de rente die enorm gedaald is, zelfs naar ongekend lage niveaus. De gepensioneerden die steeds langer leven en aan wie meer jaren pensioen moet worden uitbetaald dan verwacht en waarvoor dus geen premie was betaald. Nog een wonder dat PGB geen pensioenen heeft moeten verlagen zoals menig ander fonds. Maar het niet-indexeren van pensioenen vormt op den duur ook een ondermijning van de koopkracht. Dat zal ik niet ontkennen. Gelukkig leven we in een tijd van lage inflatie. Wanneer? “Wanneer gaat PGB de pensioenen weer indexeren,” kwam zijn volgende vraag. “Ook al weet ik dat we daar geen onvoorwaardelijk recht op hebben,” voegde hij er haastig aan toe, om mij voor te zijn. Dat is een lastige vraag. Volgens onze toezichthouder AFM kan ik het beste zeggen: Reken voorlopig maar nergens op. Dat is gezien de langzaam maar zeker dalende dekkingsgraad (dg) misschien ook het beste antwoord. We kunnen pas toeslagen gaan geven boven een dg van 110% en we staan nu op ongeveer 102,5%. “Maar jullie herstelplan dan?” Ja inderdaad, volgens ons wettelijk herstelplan zouden we over een jaar of drie al de grens van 110% kunnen passeren. Maar dat is slechts een rekenexercitie met allerlei (toegestane) schattingen. Onder meer over een stijgende rente. Géén voorspelling. Komen de aannames niet uit, gaat de beurs omlaag, of de rente, of alle twee, dan komt er niets van terecht.

Pagina 4

Haalbaarheid “Pensioenfondsen moeten tegenwoordig toch ook een haalbaarheidstoets uitvoeren? Wat zegt die dan?” Een lastige vragensteller is het halve werk! Inderdaad, maar dit door de overheid helemaal voorgekauwde rekenmodel levert duizenden scenario’s voor de lange termijn. Kijken we niet naar de slechtste en ook niet naar de meest positieve, maar naar de middelste uitkomsten, dan zouden de PGB-pensioenen op lange termijn ongeveer 95% ‘pensioenresultaat’ geven. Dat betekent zoiets als: ze zullen stijgen om de koopkracht

voor 95% bij te houden. Maar kijken we naar de (bijna) somberste scenario’s dan kunnen de pensioenen zelfs op lange termijn nog 10% beneden het huidige bedrag zakken. “Wat kan ik daar nu mee, met dat soort berekeningen,” klonk het bijna wanhopig. “Niets,” zei ik eerlijk. “Houd je nou maar vast aan het gegeven dat er de komende jaren nog géén indexatie in zit. We doen ons uiterste best om die grens van 110% dekkingsgraad te bereiken, hoewel de politiek met steeds nieuwe rekenkundige obstakels komt. De meeste gepensioneerden bij andere fondsen zitten helaas in precies hetzelfde schuitje.” Arnold Verplancke Bestuurder PGB en gepensioneerd

KNVG/NVOG nieuws De KBVG heeft een brief aan de fractievoorzitters van de Tweede Kamer geschreven waarin zij aangeeft het onrechtvaardig te vinden dat het kabinet Rutte heeft besloten tot een structurele belastingverlaging van 5 miljard euro voor de werkenden. Daarmee passeert men bewust de gepensioneerden. Dat is tegen de achtergrond van de inkomensontwikkeling van gepensioneerden onrechtvaardig, vanuit de beginselen van het belastingrecht principieel onjuist en bovendien een vorm van leeftijddiscriminatie. De gehele brief is te vinden op de website van de KNVG. Gesprek delegatie ouderenorganisaties met staatssecretaris Klijnsma Op 8 september vond een gesprek plaats met staatssecretaris Klijnsma en een delegatie van de ouderenorganisaties. De delegatie bestond uit Jaap van der Spek (voorzitter NVOG, mede namens PCOB en NOOM), Martin van Rooijen (voorzitter KNVG), Joop Beugelsdijk (UNIE KBO), Jos Berkemeijer en Gidy Koopmans, beiden covoorzitter van de Pensioen Commissie. Gebleken is dat de staatssecretaris onze inbreng serieus neemt, onze brieven goed leest en met ons in gesprek wil blijven. Van onze kant hebben we een indringend pleidooi gevoerd voor een meer structureel en formeel overleg, omdat de groep gepensioneerden (3,3 miljoen Nederlanders) groeit en een wezenlijk deel vormt van de samenleving. De staatssecretaris heeft hier nota van genomen en wil daar verder haar gedachten over laten vormen. In ieder geval wil zij zeker met ons doorpraten op relevante momenten en over relevante onderwerpen. Op ons aanbod om op ambtelijk niveau over de verschillende onderwerpen verder te praten, reageerde zij positief. Op ons verzoek heeft de staatssecretaris toegezegd met minister Asscher (die gaat over het onderwerp ‘koopkracht’) te overleggen hoe met ons zo spoedig mogelijk na Prinsjesdag kan worden gesproken over de koopkrachtsituatie van de gepensioneerden. De doorrekening van het Centraal Planbureau (CPB) van de Prinsjesdagvoorstellen is dan bekend en ook de cijfers van het NIBUD (in onze opdracht speciaal voor ouderen opgezet) kunnen in het gesprek worden meegenomen.

NVOG stuurt brief aan Tweede Kamer commissie financiën

Pagina 5

De maanden oktober en november staan in het teken van de begrotingsbehandelingen in de Tweede Kamer. Die beginnen met de behandeling van het Belastingplan 2016. Aan zet is daarvoor nu de vaste commissie financiën. Vanuit de ouderenbonden (NOOM, NVOG, PCOB en UnieKBO) is daarom aan hen een notitie gestuurd, die nog eens kort samenvat wat de belangrijkste punten van commentaar zijn op de belastingplannen van het kabinet voor 2016 en (deels) 2017. Lees hier de notitie. We benadrukken onder meer onze grote zorg voor ouderen die hun huur- of

zorgtoeslag gaan verliezen, en de tijdelijkheid (alleen 2016!) van de koopkrachtverbetering voor ouderen met geen of een beperkt aanvullend pensioen. De bonden pleiten er dan ook voor die maatregelen aan te passen, en de koopkracht van ouderen echt te gaan repareren.

Algemeen nieuws Doorwerken voor AOW’ers gemakkelijker gemaakt Vanaf volgend jaar wordt het voor AOW’ers makkelijker om door te werken op basis van een arbeidsovereenkomst, bij de eigen of bij een andere werkgever. Op dit moment zijn AOW’ers die willen doorwerken vaak aangewezen op werk via een uitzendbureau of als ZZP’er Het wordt daarbij voor werkgevers aantrekkelijker om AOW’ers langer in dienst te houden, zodat langer gebruik kan worden gemaakt van hun kennis en ervaring. Zo wordt bijvoorbeeld de opzegtermijn van hun contract één maand en wordt de loondoorbetaling bij ziekte teruggebracht naar dertien weken in plaats van twee jaar, ook omdat AOW’ers geen recht hebben op WIA. Werkgevers vinden de loondoorbetaling bij ziekte nu vaak nog een belangrijke belemmering om gepensioneerden in dienst te houden of aan te nemen. In 2018 worden de nieuwe maatregelen geëvalueerd. Dan wordt bepaald of de loondoorbetaling bij ziekte tot zes weken wordt teruggebracht. Om verdringing van andere werknemers te voorkomen, worden ook werkgevers in de publieke sector verplicht doorwerkende AOW’ers als eerste te ontslaan bij een reorganisatie. Die regel geldt al voor de private sector. Ook is een werkgever niet verplicht om in te gaan op een verzoek van een AOW’er om het aantal werkuren uit te breiden. Sinds 1 juli van dit jaar hebben ook AOW’ers als gevolg van de Wet Aanpak Schijnconstructies, net als andere werknemers, al recht op ten minste het minimumloon. Als er een cao van toepassing is, moet een AOW’er uiteraard hetzelfde cao-loon ontvangen als andere werknemers die hetzelfde werk doen. In de Wet werk en zekerheid is al geregeld dat een werkgever het contract bij het bereiken van de AOW-leeftijd zonder tussenkomst van UWV of rechter kan opzeggen. Ook hoeft er geen transitievergoeding betaald te worden. Wanneer een AOW’er daarna in vaste dienst wordt genomen gelden wel weer de gewone ontslagregels. Behalve dat er ook dan geen transitievergoeding betaald hoeft te worden bij ontslag.

Op termijn dreigt korting voor meer pensioenfondsen

Pagina 6



De wijziging van de lange termijn rente (ultimate forward rate ufr) voor pensioenfondsen, die onlangs is afgekondigd door De Nederlandsche Bank, kan er toe leiden dat volgend jaar vijf relatief kleine pensioenfondsen zouden moeten korten. Op basis van de huidige inzichten lijkt het er op dat er in de periode 2016-2020 verder geen fondsen zijn die kortingen moeten doorvoeren. Wel zouden ongeveer 25 fondsen een korting moeten doorvoeren in 2020 omdat de beleidsdekkingsgraad dan vijf jaar lang zonder onderbreking onder het minimaal vereiste eigen vermogen ligt. Dit betreft in totaal ongeveer 700.000 deelnemers, waarbij de korting voor een enkel fonds kan oplopen tot 10 procent. Dat staat in het rapport ‘Onderzoek gevolgen lage rente en ufr voor de financiële positie van pensioenfondsen’ dat in opdracht van staatssecretaris Klijnsma is opgesteld. Het rapport gaat eerst uitgebreid in op de gevolgen voor de pensioenpremies en kijkt vervolgens naar de dekkingsgraden en wat dat betekent voor de pensioenen zelf. ‘’Een lagere rente heeft ook invloed op de dekkingsgraad. De waarde van de verplichtingen stijgt omdat pensioenfondsen meer vermogen nodig hebben om met dezelfde zekerheid het pensioen uiteindelijk te kunnen uitbetalen. Het effect van een lagere rente voor de bezittingen van pensioenfondsen is mede afhankelijk van het beleggingsbeleid. Wanneer de beleidsdekkingsgraad van een pensioenfonds lager is dan het vereist eigen vermogen moeten fondsen een herstelplan indienen. Door de aanpassing van het ftk is er meer ruimte om externe schokken, zoals de dalende rente, geleidelijk te absorberen.

Eventueel noodzakelijke kortingen kunnen worden uitgesmeerd, terwijl indexaties pas na een redelijk herstel worden toegekend.’’ Het onderzoek berekent daarbij dat de recente aanpassing van de ufr op basis van de huidige verwachtingen t.a.v. de rente in de markt leidt tot een neerwaarts effect op de dekkingsgraad per ultimo 2015 van 2,4% en per ultimo 2020 van 5,5% of te wel circa 60 miljard euro. De staatssecretaris heeft het rapport aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarbij schrijft ze: ‘’Het is duidelijk dat pensioenfondsen last hebben van de aanhoudend lage rente. Iedereen is zich daar zeer van bewust. Een aanhoudende lage rente vergroot het spanningsveld tussen premie, risico en ambitie. Er is meer premie nodig om dezelfde ambitie te kunnen waarmaken. Bij een lage premie moet meer risico worden genomen.’’ Volgens de staatssecretaris lijken de gevolgen op korte termijn van de lage rente te overzien. ‘’Met de aanpassing van het financieel toetsingskader (ftk) is er meer ruimte om externe schokken, zoals de dalende rente, geleidelijk te absorberen. Eventueel noodzakelijke kortingen kunnen worden uitgesmeerd. Daar staat tegenover dat indexaties pas na een redelijk herstel worden toegekend. Bij een aanhoudend lage rente wordt de situatie voor sociale partners en pensioenfondsen echter steeds moeilijker. Het kabinet zal dan ook samen met de andere betrokken partijen de ontwikkelingen van de rente in de gaten blijven houden, ieder vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid.’’

Situatie pensioenfondsen verslechtert verder

Door sterke daling van de aandelenkoersen is de situatie de laatste tijd helaas aanzienlijk verslechterd.

De financiële situatie bij de pensioenfondsen is de laatste maanden verder verslechterd. Dat komt door de aanhoudend lage rente en de daling van de beurskoersen. Vijf van de grootste fondsen hebben laten weten dat ze niet genoeg geld in kas hebben om al hun pensioenbeloften na te komen. Bij het ABP is de dekkingsgraad in september gedaald naar 95,8 procent. De beleidsdekkingsgraad, dat is de gemiddelde dekkingsgraad over 12 maanden, daalde met 1,6 procentpunt naar 99,7 procent. ‘’Het gevolg is dat indexatie van de pensioenen steeds verder uit beeld raakt,’’ aldus bestuursvoorzitter Corien Wortmann-Kool. ABP meldt ook dat het beleggingsresultaat in het derde kwartaal negatief was, - 3,1 procent. Bij het pensioenfonds voor de metalektro PME daalde de beleidsdekkingsgraad eveneens tot onder de 100 procent. Dit is hoofdzakelijk het gevolg van een scherpe daling van de actuele dekkingsgraad, die in het derde kwartaal daalde van 102,2% naar 94,1%. De actuele dekkingsgraad daalde vooral door de stijging van de pensioenverplichtingen (door een daling van de rentecurve) en door negatieve aandelenrendementen, meldt PME. Zoals bekend zijn de pensioenen de laatste jaren niet of nauwelijks met de inflatie mee gestegen. Daardoor hebben gepensioneerden al minstens 10 procent aan koopkracht ingeleverd. Bovendien hebben enkele fondsen de pensioenen daadwerkelijk moeten verlagen, hoewel dat tot nu toe niet het geval is bij Pensioenfonds PGB. De situatie is de laatste tijd aanzienlijk verslechterd door de sterke daling van de aandelenkoersen. Deze zomer zagen de vijf grootste fondsen hun vermogen daardoor met 18 miljard euro verdampen ‘’Indexatie (koopkrachtbehoud van de pensioenen en pensioenrechten) raakt voor miljoenen Nederlanders steeds verder uit het zicht’’, stelt ook de koepelorganisatie Pensioenfederatie dan ook. Ook bij PGB is de situatie in de afgelopen tijd verslechterd. In het derde kwartaal daalde de dekkingsgraad naar 102,5 procent.

‘Afschaffen doorsneesystematiek heeft gevolgen voor arbeidsmarkt’ Als de doorsneesystematiek wordt afgeschaft, bouwen ouderen minder pensioen op. Dat kan er toe leiden dat ze eerder besluiten de arbeidsmarkt de rug toe te keren, terwijl het overheidsbeleid langer doorwerken als doelstelling heeft.

Pagina 7

Dat schrijft Ed Westerhout, CPB-medewerker en UvA-econoom, op persoonlijke titel in een artikel ‘De mooie kant van de doorsneesystematiek’ op de web-

site MeJudice. Het kabinet wil dat de doorsneesystematiek (gelijke premies en gelijke opbouw) vanaf 2020 wordt afgebouwd. ‘Het gaat daarbij in de discussie veel over de kosten van die transitie’, aldus Westerhout. Die kosten worden geschat op €100 mrd. ‘De transitieproblematiek is van groot belang, maar ik wil ook aandacht vragen voor mogelijke nadelige gevolgen voor de arbeidsmarkt. Die zijn een beetje ondergesneeuwd.’ Bij de huidige doorsneesystematiek bouwen werknemers in de huidige regeling in de tweede helft van hun loopbaan meer pensioen op dan de premie rechtvaardigt. Jongeren betalen te veel. Bij een gelijke premie in combinatie met degressieve opbouw bouwen oudere werknemers veel minder pensioen op dan in het huidige systeem. ‘Als ouderen daar inzicht in hebben, kan dat een reden zijn eerder te stoppen met werken. Per saldo levert hun pensioenbijdrage immers minder op’, aldus Westerhout.

Belangenbehartiging voor leden van VVG-PGB

Met een voordelig treinkaartje naar de Ledenvergadering?

Momenteel zijn wij bezig een aantal mogelijkheden te onderzoeken om voor onze leden aan belangenbehartiging te doen. Wij denken aan de volgende mogelijkheden: - Faciliteren van kortingen op de ziektekostenverzekering, voor zover daar via de voormalige werkgever nog geen gebruik van wordt gemaakt - Een kortingstarief op reizen via de Nederlandse Spoorwegen voor het bijwonen van onze jaarvergadering. Het tarief daarvoor wordt dan € 7.00 voor een retour vanuit alle Nederlandse bestemmingen. - Korting op theatervoorstellingen - Korting op het toegangsbewijs voor de 50+ beurs in Utrecht - Computer cursus/ondersteuning voor ouderen via Seniorenweb (zie hieronder) Wat de ziektekosten verzekering betreft is het van belang dat dit contact via de (ex) werkgever loopt, omdat zo de beste condities kunnen worden aangeboden, ook voor kleine aantallen werknemers. Wij hopen u hierover in onze volgende nieuwsbrief verder te kunnen informeren. Zie ook onze enquête.

Veiligheidsrisico’s op internet Veiligheid staat voorop, ook online. Want al sinds het ontstaan van internet proberen criminelen via het wereldwijde web mensen op te lichten. SeniorWeb zet voor u de bekendste veiligheidsrisico’s op internet op een rij. Misschien hebt u al eens gehoord van termen als phishing, malware, ransomware en spam. Phishing Phishing betekent het hengelen of vissen naar gevoelige informatie. In de meeste gevallen proberen internetcriminelen mensen via de mail naar een valse website van bijvoorbeeld een bank- of een creditcardbedrijf te lokken. Door een gebruikersnaam, wachtwoord of andere informatie op te geven, staan nietsvermoedende computergebruikers gevoelige gegevens af. Het gevolg laat zich raden: fraudeurs gebruiken de gestolen gegevens om de bankrekening leeg te plunderen. Bij phishing lijkt het dus net of u een e-mail (of telefoontje) uit naam van bijvoorbeeld de bank ontvangt. In werkelijkheid is deze e-mail afkomstig van een internetcrimineel. In het bericht staat doorgaans een hyperlink naar een nagemaakte website van de bank.

Pagina 8

Malware Malware is een verzamelnaam voor kwaadaardige software zoals virussen. Het doel van malware: de computer beschadigen, privacygevoelige informatie onderscheppen, advertenties tonen of de controle van de pc overnemen. Malware kan op diverse manieren op een computer terechtkomen, bijvoorbeeld via de installatie van een gratis programma of via een schimmige website. Een goede virusscanner beschermt de pc tegen de meeste malware. Gebruik altijd een

virusscanner en zorg dat deze scanner regelmatig een volledige systeemscan uitvoert. Verder is het raadzaam om altijd de nieuwste updates van Windows te installeren. Hiermee dicht Microsoft regelmatig veiligheidslekken in het besturingssysteem.

Ransomware Ransomware is een zeer agressieve vorm van malware. Als u hiermee te maken krijgt, gijzelen internetcriminelen uw pc. Er verschijnt een melding op het scherm dat u alleen toegang krijgt na het betalen van een geldbedrag. De oplichters zeggen dat ze uit naam van de politie handelen. Er verschijnt bijvoorbeeld een melding dat er nog een verkeersboete openstaat. De ‘politie’ blokkeert de computer totdat het bedrag is betaald. Uiteraard is dit bericht in werkelijkheid niet afkomstig van de politie en uw pc blijft soms ook na betaling vergrendeld. Bent u onverhoopt slachtoffer van ransomware? Betaal in ieder geval nooit het gevraagde bedrag! Er bestaan verschillende methoden om ransomware te verwijderen. Een bekende manier is door uw pc in de veilige modus op te starten en het programma MalwareBytes Anti-Malware uit te voeren. U leest in het artikel ‘Malwarebytes Anti-Malware gebruiken’ hoe dit programma werkt. Als deze methode het probleem niet oplost, kunt u Windows opnieuw installeren. Schakel hiervoor zo nodig een specialist in. Spam Spam is ongewenste e-mail. Veel e-maildiensten hebben een spamfilter waardoor deze e-mails in een aparte map zijn verzameld. De inhoud bestaat bijvoorbeeld uit een reclameboodschap of mededeling dat u een prijs hebt gewonnen. Ga nooit op dergelijke berichten in. Als er in het bericht een hyperlink aanwezig is, kunt u daar beter niet op klikken. Hiermee installeert u mogelijk een virus of komt u op een phishingwebsite terecht. Veilig internetten Wilt u meer lezen over veilig internetten? Lees dan onze tip ‘Hoofdregels veilig internetten’.

Zie: https://www.seniorweb.nl/artikel/malwarebytes-anti-malware-gebruiken

Pagina 9

Word lid van SeniorWeb Wilt u meer leren over veilig internetten, of bijvoorbeeld het instellen van uw privacy? Of wilt u meer kunnen doen met uw computer of tablet? Word dan nu lid van SeniorWeb en profiteer van onze unieke actie [url: https://www. seniorweb.nl/pgb] U bent de resterende maanden van 2015 gratis lid en in 2016 betaalt u slechts € 29,50. Bovendien ontvangt u het praktische computerboek Veilig en vertrouwd online cadeau. Tevens ontvangt u als VVG-PGB lid gratis een boekje met 10 onmisbare tips over onder meer veiligheid, foto’s op de iPad zetten en internet.

Colofon VVG-PGB Bestuur:

Voorzitter: Victor Doorn, tel. 055 - 3604796 [email protected] Tweede voorzitter: Hans Brader, tel. 076 - 565 75 97 [email protected] Secretaris: Frits Lahnstein, tel. 024 - 641 99 71 [email protected] Postadres secretariaat: Schellingshof 8, 6573 DK Beek Ubbergen Penningmeester: Piet Rietkerk, tel 06- 23340815, [email protected]

Bestuurslid/ledenadministratie: Tonnie Klein Hemmink, tel. 06 - 51605411 [email protected] Postadres ledensecretariaat: Hunzestraat 18, 7555 WB Hengelo Mailadres ledenadministratie: [email protected] Bestuurslid/communicatie: Geer Meershoek, tel. 06 - 13199587 [email protected] Bestuurslid: Thijs Reuder, tel. 06 – 52616833 [email protected] Website: www.vvgpgb.nl Algemeen mailadres: [email protected]

Pagina 10