Nieuwsbrief Mei 2016

Nieuwsbrief Mei 2016 Door omstandigheden krijgt u deze keer een Nieuwsbrief “oude stijl” samengesteld door Heleen Medema met daarin de agenda, verslagen en waarnemingen met tal van foto’s. Eerst even dit: De KNNV afd. Assen is sinds kort door de belastingdienst aangemerkt als een 'algemeen nut beogende instelling (ANBI)'. Dit houdt in dat periodieke giften in hun geheel mogen worden afgetrokken van de inkomstenbelasting. Dit zijn giften die voor een periode van minimaal 5 jaar zijn vastgelegd middels een notariele akte of met een schriftelijke overeenkomst. Gewone giften mogen pas worden afgetrokken als een drempelbedrag wordt overschreden.

 Agenda voor leden én jeugdleden ! 

Zaterdag 28 mei, Fiets excursie Assen start 14.00 uur Fietsen langs de meanderende randen van Assen. Fietsexcursie, met aandacht voor de natte natuur. Onbekende beekjes, sloten, vaarten: er komt van alles voorbij. Duur: 1,5 á 2 uur. Start: Duurzaamheidscentrum Assen, Bosrand 2, Assen. Opgave niet nodig. Zie: ivn.nl/afdeling/assen en knnv.nl/assen



28 mei Wadexcursie , zeilend met de Najade naar de mossel- en oesterbanken bij Schiermonnikoog, op de terugweg door de sluis het Lauwersmeer op met mogelijkheid om de Zeearend te kunnen spotten. Vertrek 10.00 uur, haven Lauwersoog, terug ongeveer 17.00 uur. Kosten € 57,50 . Inclusief zeiltocht, Werelderfgoed Waddengids, koffie, thee, vlierbloesemlimonade. Lunchpakket zelf meenemen. Opgave Janet Frieling, [email protected]

Zwartkopmeeuw en Kokmeeuw



29 mei: Orchideeënwandeling Gasterense Duinen van het Drentse Landschap. Start om 10.00 uur. bij infopaneel van het Drentse landschap op de parkeerplaats aan de Oudemolenseweg bij Gasteren. Een gids vertelt over de natuur en landschap in dit prachtige gebied en over de Brede Orchis in het bijzonder. Waterdichte schoenen en verrekijker wordt aanbevolen!

Gevlekte Orchis, foto Bertil Zoer



4 juni: voor IVN leden cq vrijwilligers uit Groningen en Drenthe die groene activiteiten organiseren voor en met ouderen. Ook voor geïnteresseerden die nog niet actief zijn! Het is een inspiratiebijeenkomst: Groen Grijs & Gelukkig , van 9.00 tot 14.00 uur. Locatie café Zwanenveld, Oosteind 33 in Norg. Aaanmelden via het aanmeldingsformulier op NMP Podium. Kijk op de site van www.ivn.nl



Ook op 4 juni kunt u mee doen met Natuur onder de Loep. In korte workshops van maximaal 1 uur maakt u kennis met al het kleins in de natuur. We bestuderen telkens een andere soortgroep: gallen, mieren, mossen, slakken, bijen, zweefvliegen, pissebedden en nachtvlinders. Dit gebeurt buiten, tijdens een wandeling in het veld. Enthousiaste deskundigen vertellen onderweg over de leefwijze, het vinden én het herkennen van

soorten. Het geheel vindt plaats in de buurt van Elp en duurt van 15 uur tot ongeveer middernacht. Tussendoor wordt gezorgd voor een eenvoudige en lekkere avondmaaltijd. Deelnemers krijgen materialen om de soorten goed te kunnen zien (loep!) en te herkennen (zoekkaarten). Die mag u meenemen om thuis verder te kunnen studeren. Natuur onder de Loep is gratis dankzij een bijdrage van 'Groen en Doen'. Het is geschikt voor zowel de beginnende als de gevorderde natuurliefhebber. Niet geschikt voor kinderen. Diliana Welink en Pauline Arends. Kijk op: http://www.groenendoen.nu/projecten/457

Mier lest dorst



12 juni Zomerfeest in Asserbos Zondag 12 juni, 11.00 uur – 16.00 uur

Tijdens het Zomerfeest staan IVNjeugdafdeling Scharrelkids "de Zevenster" en IVN-KNNV met een kraam op de markt. Ook veel andere verenigingen en organisaties zijn aanwezig. In de kraam van de Zevenster zijn verschillende dingen te doen o.a. braakbalonderzoek. Deelname is gratis. Locatie: Duurzaamheidscentrum Assen en kinderboerderij Asserbos Bosrand 2 en 1, Assen. Opgave niet nodig. Informatie: [email protected]



17 juni: excursie naar natuur- en waterbergingsgebied de Onlanden (met bijzondere planten en dieren) , door Natuur en Milieufederatie Drenthe. Met WetlandWacht Wim van Boekel op pad. Tevens bezoek aan het biologisch vleesveebedrijf “t Hoogeveld. De capaciteit van de touringcar is bepalend voor het maximale aantal deelnemers. Excursie is gratis: opgeven via https://nl.surveymonkey.com/r/excursie17juni



17 juni: lezing en workshop “Eetbare wilde planten” Een ander kijk op onkruid door Cindy de Jonge. Locatie Duurzaamheidscentrum Assen om 19.30 uur. -Wat is onkruid? En wat is dan een wilde plant? -Als je je vijand leert kennen, ga je hem dan ook waarderen?

-Wat heeft ‘Verrukkelijk onkruid’ te maken met schoon drinkwater? -Wildplukken? Hoe begin je… -Wildplukken? Waarom zou je… -Culinaire keukengeheimen, een tipje van de sluier… KOSTEN: € 3.00 (kosteloos voor KNNV en IVN leden) NB: Aanmelden via: www. cin-inhetgroen .nl of Cindy: 06-41244986 of per email [email protected]



19 juni: Jeugdprogramma "Gezoem om de Bloem" van 14.00 -16.00 uur. De dag wordt zo mogelijk samen met een imker georganiseerd. We gaan kijken naar het belang van bijen voor de natuur en onze eigen voedselvoorziening. Daarnaast gaan we zeker honing proeven of iets doen met bijenwas. Locatie: Duurzaamheidscentrum Assen Bosrand 2, Assen. Kosten voor niet-jeugdleden € 2,50 Informatie en opgave:

[email protected]

Gezoem op de bloem..



26 juni excursie van FOGOL : Vogelvaartocht met de Schuttevaer ( zie foto) voor single natuurliefhebbers, niet om te speed daten maar om met gelijkgestemde vrijgezellen onder elkaar vogels , vlinders etc te bekijken. Met lezing aan boord van Koos Dijksterhuis (columnist dagblad Trouw) Kijk op de site van www.fogol.nl



Bijzondere Bomen cursus in Assen . Let op: gewijzigde data! Start op 7 september a.s.



Cursus Bijzondere Bomen



Probleemstelling De gemeente Assen beschikt over een redelijk fraai en divers bomenbestand, deels verspreid over de wijken van de stad. Maar wie kent ze? Wat leeft er in en rond de bomen? En hoe kunnen we bomen in stand houden ondanks bezuinigingen en oprukkende verstening. Doel van de cursus Bijzondere Bomen: Inwoners meer betreken bij het groen in hun wijk door een betere kennis van de ecologie van bomen en de bomen die er zijn. Inwoners aanzetten tot verdere vergroening en ontstening van hun wijk en hun tuinen. Kennismaken met enkele boomsoorten als centrale spil van een ecosysteem, soortenkennis opbouwen van flora en fauna voorkomend op deze boomsoorten en ecologische relaties verkennen tussen abiotische en biotische factoren rond deze bomen. Tijdens excursies wordt vanuit dit kader ook gekeken naar bomen in vergelijkbare milieus, Basis bieden voor verdere studie van flora en fauna en daarmee in staat zijn waarnemingen te doen die uiteindelijk gebruikt kunnen worden voor natuurbeheer en/of natuurbescherming (doelstelling Groen & Doen subsidie regeling).

Kunnen meedenken over het stedelijk groen(beheer) t.a.v. bomen in het bijzonder. Kosten: De cursus wordt betaald uit de ontvangen subsidie en is daarmee gratis voor deelnemers. Tijdens de cursus kan gebruik gemaakt worden van aanwezige materialen zoals determinatiewerken of een loep. Docent: Kees Boele, bioloog, docent en natuurpresentator (eigenaar Natuurpresentaties, Haren), Johan Wessel, natuurkenner en adviseur groen gemeente Assen. Cursuslocatie: Duurzaamheidscentrum Assen, Bosrand 2 te Assen Data / tijd: 7 en 9 september theorie (19.30 – 22.00 uur), excursies 17 september en 2 oktober & 9 oktober (13.30 – max 16.00 uur) 

Programma: : Introductie ecologie bomen : bijzondere bomen in Assen : excursies in 3 à 4 wijken Lesmateriaal: Twee PowerPoint presentaties worden digitaal beschikbaar gesteld, Natuurpresentaties zorgt voor loepes en determinatie literatuur.



Informatie en opgave: de cursus is bedoeld voor inwoners gemeente Assen. [email protected]. Info www.natuurpresentaties.nl

Opgave:

 Mededelingen en verslagen uit de IVN-KNNV afdeling Assen: Jarig Op 12 mei is KNNV-er Vogelaar Evert Rietsema 90 jaar geworden. Dat vierde hij met zijn kinderen aan de Lesturgeonstraat. Zijn vogelgroepje heeft 18 mei met hem het glas geheven en gelunched. Evert was volop in de gelegenheid om uitgebreid zijn verhalen te doen. We hebben afgesproken dit te herhalen tot en met zijn 100ste verjaardag. Op de foto:

Evert Rietsema met de VWG in het veld. Helaas heeft hij onlangs het vogelen moeten opgeven. Over hekjes en heidepollen klimmen en klauteren wordt hem toch te zwaar.



Natuurfotografiewerkgroep is op 12 mei jl aan het fotograferen geweest op “het landje” van Marian Blom. Bloemen, vogels en insecten werd er vooral macro gefotografeerd. Daarna toog het groepje door naar het vlondertje bij de parkeerplaats aan het Balloërveld. Daar waren met name prachtige libellen te spotten: Viervlek, Noordse Witsnuit, Vuurjuffer, Azuurjuffer etc zie foto hieronder.

Foto’s Marian Blom

Paring Noordse Witsnuitlibel



Plantenwerkgroep: Gecoördineerd door Dick Vuijk zijn enkele leden van de werkgroep wilde planten (Dick Vuijk, Cindy de Jonge, Hes Meijer, Magda de Groot, Marian Blom, Marien van Westen) bezig geweest bij het Balloërveld zgn Permanente Quadranten (PQ’s) = permanente markeringen van vierkanten van 2 x 2 meter uit te zetten t.b.v. planteninventarisatie over langere termijn (járen) . Het veld "Tichelhûs", liggend aan de rand van het Balloërveld, is in 2014 afgeplagd door SBB om de natuur rond de bovenloop van het Smalbroekerloopje te herstellen. De plantenwerkgroep gaat de ontwikkeling van de vegetatie van dit gebied de komende jaren volgen. Hoe dat gebied zich wijzigt o.i.v. verandering van de waterloop. Het uitzetten van die PQ’s is voorwerk wat nu gedaan moet worden t.b.v. inventariseren. Voor wie mee wil inventariseren: Contactpersoon van de plantenwerkgroep: Dick Vuijk [email protected]

Quadranten voor de planten inventarisatie uitzetten. 

De Vogelwerkgroep vergaderde op 18 mei j.l. Peter Klomp gaf een o.a. een lezing over Verwarrende vogels en verwarrende en verwarde vogelaars! Een keur aan kleurafwijkingen bij vogels en de juiste benaming bij de bepaalde kleurafwijking. Zie ook de publicatie over dit onderwerp van Hein van Grouw (Naturalis). Het mysterie van de gouden spreeuw, witte mus en staartmees met gedeeltelijk witte kop is op gelost dankzij de zoektocht van Peter Klomp. Het heeft allemaal te maken met de carotenoïden of melaninen. Voor een verslag hierover mail naar Marian Blom [email protected].

Slootjes dag Scharrelkids, Foto’s Maurice Hummel



SLOOTJESDAG met Scharrelkids “de Zevenster” op zondag 22 mei 2016.

Op zondag 22 mei heeft scharrelkids 'de Zevenster' samen met het DCA de jaarlijkse Slootjesdag gehouden. Het was even spannend met het weer, maar gelukkig bleef het vrijwel de gehele middag droog. De opkomst was daarom ook best goed. In totaal zijn er zo'n 50 kinderen, samen met ouders en/of grootouders, geweest. Alle kinderen kregen de IVN scharrelkids zoekkaart waterdiertjes mee en gewapend met een schepnet gingen ze op pad op zoek naar waterdiertjes bij de oude ijsbaan in het Asserbos. Vrijwel alle waterdiertjes op de zoekkaart (en nog veel meer) zijn gevonden: kikkers, salamanders, stekelbaarsjes, watertorren (o.a. de geelgerande watertor en de grote spinnende watertor), staafwantsen, waterschorpioenen, bootsmannetjes, schaatsenrijders, poelslakken, posthoornslakken, bloedzuigers, schrijvertjes, waterspinnen en zoetwatermosseltjes. Natuurlijk zijn er ook veel larven en kikkervisjes gevonden. Ook is er nog een koker van een kokerjuffer gevonden. Al met al is er dus heel veel leven gevonden tijdens de Slootjesdag! En ook is Assen weer heel wat nieuwe slootjesexperts rijker! Voor de Slootjesdag 2017 zou het wellicht fijn zijn om iemand van het KNNV erbij te hebben om alle waterdiertjes precies op naam te brengen. Bij deze dus de oproep!

Kort verslag IVN-Jaarvergadering op 19 april 2016 De Jaarvergadering-2016 stond vooral in het teken van bestuurlijke zaken. Een belangrijk onderwerp was de vorming van een bestuurlijke koepel, samen met de KNNV-afdeling Assen. Medio februari is hierover een extra vergadering gehouden. De beide afdelingen blijven bestaan en hebben een eigen bestuur. Maar de beide besturen vormen samen een koepel. De leden hebben unaniem ingestemd met het voorstel om op deze wijze de beide afdelingen te besturen. Tevens hebben we in deze Jaarvergadering afscheid genomen van onze voorzitter Jenny Koppert en van Theo van der Made. Zij beiden hebben zeven jaar in het bestuur gezeten. Met applaus en een presentje werden zij hartelijk bedankt voor hun inzet. Als nieuw bestuurslid konden we Maurice Hummel verwelkomen. Maurice is al heel actief als leiding bij de Scharrelkids - de Zevenster. Jaap van Roon, secretaris.

Waarnemingen: 

Hero Moorlag meldt: In de Boerenveensche Plassen ten oosten van Pesse zijn enkele beheermaatregelen genomen, zoals diepplaggen en verbreden van oevers. Dat trekt 3 oeverlopers aan, 2 zwarte ruiters, 2 kieviten en een kleine plevier.

Oeverlopers, Foto Hero Moorlag



Kai Waterreus: De Slanke Sleutelbloem bloeit in April!

Foto Kai Waterreus



Roodborst brengt serenade bij Jan Klever in de tuin. Zaterdagavond 21 mei zaten we buiten te eten. Opeens komt er een paartje roodborst op een muurtje vlak bij ons zitten, op nog geen 3 meter afstand. Toen begon het mannetje een hele ballade te zingen voor zijn geliefde. Jammer dat ik geen fototoestel naast me had liggen. Als ik opsta om een toestel te halen vliegen ze natuurlijk weg. Maar hij bleef maar aan het zingen. Toen toch maar voorzichtig opgestaan om een fototoestel te halen. Ze trokken zich er niets van aan en bleven zitten. Ze hadden kennelijk alleen maar oog voor elkaar. Terug met het toestel en nog enkele foto's kunnen maken voor ze tenslotte wegvlogen. Het geheel duurde zeker wel 4-5 minuten.

. Klever



Roodborst paartje van Jan

Twee Roerdompen in de lucht! Kan dat? Vanmorgen – 21 mei- had ik een excursie georganiseerd in de omgeving van Staatsbossen van Elp en de Holmers. (Nationale Vogelweek 2016, Vogelbescherming).Tijdens de excursie loop ik gedurende een kort stuk over het fietspad langs de Holmers en ga dan via hetzelfde fietspad richting de Staatsbossen. Op weg er naar toe hoorden we geen Roerdomp. Voor de excursieleider een lichte teleurstelling, temeer omdat de vogel vrijwel altijd hoorbaar aanwezig is. Op gegeven moment worden twee grotere vogels waargenomen die rustig in elkaars omgeving vliegen. Eerste gedachte: twee Buizerds of twee Blauwe Reigers?Maar door de kijker was het meteen duidelijk: twee Roerdompen. We hebben een tiental minuten kunnen genieten hoe de vogels boven de Holmers bleven vliegen. ( Zie foto)Veelal in elkaars omgeving vliegend, of rustig achter elkaar vliegend. Het leek op geen enkel moment dat er agressie/rivaliteit was tussen de vogels. Ik had meer het idee dat het een soort display of baltsvlucht was.

2 Roerdompen

Op internet heb ik wat zoekwerk verricht. Het enige dat ik lees is dat het mannetje soms een vlucht maakt boven het territorium. Dat is dus iets anders dan dat wat ik dacht op weg naar huis, nl. balts tussen man en vrouw. Heeft iemand meer informatie? Ik ben nieuwsgierig. Mail naar [email protected] Roelof Manting,

 Diliana Welink: Ook de bosmieren hebben lentekriebels! Op zonnige dagen komen ze diep vanuit de grond naar de oppervlakte om massaal te zonnen. De zonnewarmte maakt ze actief. Dat kun je ook zien. Eerst bewegen ze traag, maar ze gaan steeds sneller lopen! Als ze opgewarmd zijn duiken ze het nest weer in, waardoor het nest ook langzaam opwarmt.Soms vind je de zonnende mieren op een onverwachte plek. Gewoon tussen het gras, geen mierennest te zien. Dat is het winternest. Je ziet vanaf die plek een 'straat' van mieren lopen. Als je die volgt, kom je bij het zomernest. Soms wel 10 meter verderop. Als je goed naar deze straat kijkt, zie je dat de 'buitendienstmieren' die richting het zomernest lopen, andere mieren dragen. De mieren die de andere kant op lopen zijn 'leeg' en gaan nieuwe 'binnendienstmieren' halen. De binnendienst houdt niet zo van licht en buitenlucht, dus alleen op deze manier kan het zomernest weer van voldoende werkvolk worden

voorzien. Op drukke dagen hoor je de mierenvoetjes ritselen - zo veel!

Zonnende mieren

 Op het Fochteloöerveen bloeit de Keverorchis nu in een ruime aantallen langs het oude schelpenpaadje. Op een afgeplagd stukje zie je overal rondbladig Zonnedauw verschijnen. Ook is al het blad te zien van de Gevlekte Rietorchis. Foto’s Heleen Medema

Grote Keverorchis

Zonnedauw

 Ten slotte: het boek “Libellen in Drenthe” is in tweede druk en in herziene uitgave weer verkrijgbaar!!! Mail naar [email protected] je naam en adres en maak € 26,-- over( inclusief verzendkosten) naar Triodosbank rek.nr NL12TRIO0254400752 Website www.libellen-drenthe.eu Azuurwaterjuffer, Foto Heleen Medema

Einde Nieuwsbrief

KNNV afd. Assen Secretaris Bert Evers [email protected]

.

.

.

IVN Assen Secr. Jaap van Roon [email protected]