NIEUWSBRIEF MAART 2015

NIEUWSBRIEF MAART 2015 Graag presenteren we u de nieuwsbrief van Bèta Steunpunt Oost. Klik hier om de nieuwsbrief te lezen Klik hier om de nieuwsbrief in pdf te downloaden. In deze nieuwsbrief vindt u interessante bijeenkomsten voor de volgende maanden en kijken we met het nieuwe DOT-programma ook al weer vooruit naar het nieuwe schooljaar. Verder hebben op Saxion en Windesheim diverse activiteiten voor havisten plaatsgevonden. Tot slot blikken we terug op de geslaagde conferentie Twents Meesterschap. Genoeg te doen dus, we nodigen u van harte uit! En wensen u veel leesplezier met deze nieuwsbrief, Namens de coordinatoren van Beta Steunpunt Oost. Ingrid Breymann

Actueel DOT’s en PLG’s in schooljaar 2015-2016 Vanuit de Universiteit Twente/ELAN zijn we druk bezig met de voorbereidingen voor het komende schooljaar en het samenstellen van een aantrekkelijk aanbod docentontwikkelteams (DOT’s) en professionele leergemeenschappen (PLG’s). Op www.utwente.nl/elan/opleidingenenprofessioneleontwikkeling/professioneleontwikkeling/dots/ staat een overzicht van de geplande DOT’s voor het komende schooljaar. Neemt u op tijd contact op met uw leidinggevende om de benodigde uren voor deelname te reserveren? Het aanmeldformulier vindt u ook via bovenstaande pagina. Voor vragen en suggesties kunt u contact opnemen met Jan van der Veen ([email protected]) of Fer Coenders ([email protected]).

Havo toptalent wordt uitgedaagd Afgelopen jaar is Saxion samen met een drietal scholen uit het voortgezet onderwijs gestart met de ontwikkeling van een uitdagend programma voor havisten die meer kunnen en willen. Daarbij wordt het gedachtegoed van het Saxion Honours Programma geadopteerd. Inmiddels vonden er al drie pilots plaats op diverse schoollocaties en volgt er nog een vierde in april. De ontwikkeling en uitvoering van de pilots is een co-productie van de scholen en de Honours-studenten. Zo vonden bijvoorbeeld van 18 tot en met 20 februari de Talentendagen Havo plaats bij het Bonhoeffer College in Enschede. Twaalf scholieren uit 4 havo kregen, onder begeleiding van twee Honours-studenten, drie dagen lang de mogelijkheid hun talenten te ontdekken en verder te ontwikkelen. De leerlingen moesten solliciteren voor deelname, zodat alleen de meest gemotiveerde leerlingen overbleven. Daarna werkten zij in twee groepen drie dagen aan twee verschillende opdrachten: de veilige school en de gezonde school. Op de derde dag werden de adviezen aan de schoolleiding gepresenteerd in aanwezigheid van de trotse ouders. De groep met de opdracht de gezonde school was uiteindelijk de winnaar! Van een bedrijfsbezoek bij de Rabobank, een workshop presenteren en onderzoeken tot het houden van interviews met een diëtiste of een politieagent, het programma van deze Talentendagen Havo was zeer leerzaam en divers. De redenen waarom de scholieren graag mee wilden doen aan deze Talentendagen Havo zijn divers. Eén scholier gaf aan dat hij school te simpel vindt. ‘Deze opdracht daagt mij nu echt uit!’ Anderen leren juist op welke manier ze het beste feedback aan elkaar kunnen geven. Naast de inhoudelijke sessies vonden er elke dag één of meerdere (zelf)reflectiemomenten plaats. Bewustwording van eigen houding en persoonlijke groei stonden daarbij centraal. Alles werd zorgvuldig begeleid door de ervaren Honours-studenten van Saxion. Andere pilots vonden eerder plaats in januari bij Het Assink Lyceum en Twents Carmel College, locatie de Thij. Op 8 tot en met 10 april vinden de Talentendagen Havo plaats bij het Twents Carmel College, locatie Lyceumstraat. Wilt u meekijken of meer informatie? Neem dan contact op met Arjan van Basten.

Cursus: Bèta-beroepen in de les & Bedrijfs-docent-ontwikkelteams (DOT): beroepsgericht lesmateriaal ontwikkelen Hoe kunt u in uw lessen bèta-beroepen introduceren? Veel leerlingen plaatsen bèta en techniek nog onder de noemer nerds, overalls en vieze handen. Door activiteiten te ontwikkelen op het gebied van bèta-beroepen voor leerlingen kunnen deze vooroordelen weggenomen worden. Als docent heeft u vast al eens ervaren dat als leerlingen (beter) zicht hebben op verdere studie en beroep, zij een flow krijgen; ze raken gemotiveerd. Cursus of DOT? Als u realistische context-gebonden situaties in de klas wilt brengen, kunt u de cursus volgen of deelnemen aan de DOT gastlessen voor bedrijven. Verbreed de horizon van leerlingen en laat zien in welke context kennis en vaardigheden van exacte en technische vakken gebruikt worden. Ook voor het vak NLT zijn mooie bruggen te maken vanuit de module naar de realiteit van een bedrijf. Dit aanbod maakt deel uit van de STEM Teacher Academy die in het schooljaar 2014-2015 van start is gegaan. Het is een landelijk project met als doel docenten exacte vakken en technische vakken meer te betrekken bij beroepsinformatie zodat zij lesstof kunnen koppelen aan voorbeelden uit de praktijk. U krijgt een gedegen scholing door bedrijfsbezoeken, speed daten, expertlessen en discussie met collega’s en door, in de DOT, lesmateriaal te ontwikkelen. De cursus is ontwikkeld door de domeinen Bewegen & Educatie en Techniek van Windesheim. We hebben een aantal bedrijven geselecteerd waarmee u intensief kennismaakt. Daarnaast brainstormt u met medewerkers van bedrijven en instellingen over de mogelijkheden in de les. Samengevat: 







Bezoek bedrijven in de eigen regio (technologie, metaalnijverheid en ontwerptechnologie), kortom bedrijven waar veel medewerkers met een bètaberoep werken en ga 1-op-1 in gesprek met enkele van hen. Ontdek hoe dat werk aansluit op de in de les behandelde stof. Doe inspiratie op met masterclasses van professionals uit het bedrijfsleven en lectoren van Windesheim over beroepsgerichte vervolgopleidingen in de regio Zwolle en leg de verbinding tussen studie en beroepscontext. Wissel kennis en inzichten uit met de andere cursisten, met professionals uit het bedrijfsleven, inspireer elkaar, help elkaar het onderwijs verbeteren. Van leren voor school naar leren voor de toekomst en het leven. Ontwikkel lesmateriaal dat leerlingen aanspreekt, kies werkvormen die zich lenen om aan de slag te gaan met bètaberoepen en toets de doelen die u met uw lesmateriaal wilt bereiken, samen met bèta-collega’s. In feite zijn de cursus en de DOT aanvullingen op elkaar.

U kunt deelname aan de cursus en de DOT combineren als u lesgeeft in de bovenbouw havo of vwo. De DOTgroep heeft dan een andere invulling voor het middagprogramma. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Wim Rietberg en Huub Schoot via het mailadres [email protected], of telefonisch met Huub Schoot 06 54762172.

Kennis-maken met leskoffer quantumwereld Quantumwereld is een nieuw onderdeel in het examenprogramma natuurkunde. Om dit onderwerp enigszins tastbaar te maken voor leerlingen zijn er een aantal practica nodig. Om deze reden is het afgelopen jaar vanuit ELAN en Twente Academy (Universiteit Twente) een leskoffer ontwikkeld met de volgende leerling- en demonstratiepractica: dubbelspleetexperiment, foto-elektrisch effect, waterstofspectrum en kleurstofspectrum. Graag laten we u de experimenten zien en willen we samen met u bespreken hoe u ermee in de klas aan de slag kunt gaan. We willen daarvoor een nascholingsmiddag in mei of juni op de Universiteit Twente organiseren. Graag nemen we hierbij uw ideeën en wensen mee. U kunt hiervoor contact opnemen met Ingrid Breymann, en ook interesse in deelname alvast kenbaar maken. Datum en programma publiceren we eind april op onze website.

Mastermath: Dutch Master Program in Mathematics Net als voor natuurkunde (zie vorige nieuwsbrief) is de Universiteit Twente/ELAN betrokken bij het ontwikkelen en verzorgen van nieuwe lesmodules voor docenten wiskunde. Deze zijn bedoeld voor docenten in opleiding tot eerstegraads wiskundedocent die vakinhoudelijke kennis in hun eigen vooropleiding missen en voor docenten in het kader van nascholing, die graag hun wiskunde willen bijhouden. Onderstaande modules worden vanaf schooljaar 2015-2016 aangeboden: Eerste semester:   

Fundamenten Meetkunde Analyse

Tweede semester:    

Geschiedenis Algebra/Getaltheorie Stochastiek Toegepaste Wiskunde

De bijeenkomsten vinden plaats in Utrecht op vrijdagen en woensdagavonden. Omvang: 6ECTS (168 h). Meer info over inhoud modules, docenten, aanmelding, kosten e.d. kunt u verkrijgen via [email protected].

Vernieuwde website voor Programma Bètatechniek Saxion Met trots presenteert het Programma Bètatechniek Saxion zijn vernieuwde website. Op deze nieuwe site vindt u alle informatie rondom het programma, haar activiteiten en met wie er allemaal wordt samengewerkt. Het Programma Bètatechniek Saxion is zowel intern als extern hét aanspreekpunt voor de promotie van techniek en techniekeducatie. Dit onder andere door activiteiten te organiseren voor primair onderwijs, voortgezet onderwijs, ROC’s en bedrijven vanuit verschillende thema's en technische richtingen. Neem vooral een kijkje op de vernieuwde site. Mocht u naar aanleiding van dit bezoek vragen hebben, neem dan gerust contact op. Meer informatie over het Programma Bètatechniek Saxion: www.saxion.nl/betatechniek

Agenda 26 maart: Conferentie Bètasteunpunten in Nederland Op donderdag 26 maart 2014, van 14.00-18.30 uur, vindt de conferentie ‘Bètasteunpunten in Nederland’ plaats in het SLO-gebouw in Utrecht (Lange Viestraat 371, 3511 BK, Utrecht). Het thema van de dag is Driehoek van Samenwerken. Er staan interessante workshops op het programma. Er is onder andere aandacht voor de kennisbasis, de modulaire opleiding tot natuurkunde-docent en wetenschapsoriëntatie. En natuurlijk is er ruimte voor uitwisseling van good practices. Doekle Terpstra, voorzitter Techniekpact, is de keynote-spreker. Namens de bèta-decanen zal professor Han de Winde tot slot zijn bevindingen van de dag met ons delen. Ga voor meer informatie naar: www.betanova.nl/formulieren/conferentie2015/ en meldt u daar online aan.

30 maart: regiobijeenkomst Ondernemend Talent Op maandag 30 maart, van 16.00-18.30 uur, vindt de eerste regiobijeenkomst van het talentnetwerk Overijssel en Oost-Gelderland plaats. Locatie is gebouw de Gallery op de Universiteit Twente. Tijdens deze bijeenkomst staat het thema Ondernemend Talent centraal. Er vinden twee parallelle sessies voor po en vo plaats, waarbinnen verschillende scholen hun Good Practices presenteren. De inleiding wordt verzorgd door Jong Ondernemen en we sluiten gemeenschappelijk af onder het genot van een kom soep met broodjes. Meer informatie kunt u vinden op op talentstimuleren.nl/werkgroep/23-talentnetwerk-overijssel-oostgelderland/kalender/activiteit/385-regiobijeenkomst-ondernemend-talent-po-en-vo. Deelname is gratis, graag zo spoedig mogelijk aanmelden bij Marieke Rinket: [email protected]

31 maart / 28 april: Dag Proefstuderen bij Technische Wiskunde Voor 5e en 6e klas vwo leerlingen die interesse hebben in het vak wiskunde organiseert de opleiding Technische Wiskunde aan de Universiteit Twente een dagje Proefstuderen bij Technische Wiskunde. De leerlingen kunnen ervoor kiezen om op 31 maart of 28 april 2015 van 10:30 uur t/m plm 16:00 uur op het universiteitsterrein in Enschede deze dag te volgen. Wij willen de leerlingen laten ervaren hoe het is om ‘student bij Technische Wiskunde’ aan onze universiteit te zijn. We hebben hiervoor een programma opgesteld met verschillende soorten wiskunde waar ze tijdens de studie Technische Wiskunde mee te maken kunnen krijgen. Het programma bestaat uit verschillende onderdelen en de leerlingen gaan zelf aan de slag in een workshop en practicum. Programma 10.30 uur 10.45 uur 11.15 uur 12.45 uur 13.15 uur 13.45 uur 15.15 uur 16.00 uur

Ontvangst door de opleidingsdirecteur dr. Jan Willem Polderman College wiskunde Workshop ‘Wiskunde helpt epidemieën te beteugelen’ LUNCH College wiskunde Practicum ‘Wiskundig modelleren van een ijsjes vraagstuk’ Borrel bij de studievereniging Abacus van de afdeling Toegepaste Wiskunde Einde programma

Deelname aan Proefstuderen is gratis. Aanmelden kan via het inschrijfformulier.

23 en 24 april: Bouw met collega’s een 3D printer Een 3D printer kopen is één, een 3D printer zèlf bouwen is twee. Door zelf een open-source 3D printer te bouwen kent u deze van binnen en buiten. Als er iets niet goed werkt, kunt u hem zelf repareren. U kunt zelf reserveonderdelen printen. U kunt hem uitbreiden en verbeteren. Tijdens deze workshop gaat u een Prusa i3V2 in elkaar zetten en kunt u deze meenemen naar school. De workshop is voor twee à drie docenten die als groep de printer bouwen. Professionele doelen voor de docent zijn: 

 

Het doorgronden van de techniek achter een 3D printer; elektronisch en mechanisch. Programmeren van een interface. Een eerste stap voor het onderdeel ‘ontwerpen’ in het nieuwe examen. Een analytische aanpak bij printproblemen.

Data 1,5 dag; donderdagmiddag 23 en vrijdag 24 april. Locatie: Zwolle Campus. Lab 21 Kosten Per groep docenten (max 3): € 800, Dit is inclusief koffie/thee en lunch op vrijdag. U krijgt naast een handleiding ondersteuning van een ervaren docent en assistenten. Aanmelden: Graag zo spoedig mogelijk een opgave van het aantal groepjes en de schoolnaam via mail bij Huub Schoot, of telefonisch op 06 54762172.

22 juni: Afsluitende bijeenkomst eduScrum Op maandag 22 juni van 15.00-18.00 uur in Waaier 3 van de Universiteit Twente zullen de eduScrum cursussen van het afgelopen jaar worden afgesloten. De cursisten delen door middel van presentaties hun ervaringen met de cursus en vooral met het gebruik van het geleerde in hun eigen klassen met de aanwezigen. Ter inleiding zal Jan van Rossum eduScrum en onderzoek naar de effectiviteit van eduScrum toelichten. De middag wordt afgesloten met een drankje. Deze middag is zowel bedoeld voor deelnemers aan de cursussen als voor docenten of schoolleiders die zich oriënteren op de mogelijkheden van eduScrum. Aan deelname zijn geen kosten verbonden, wel vragen we u zich aan te melden via de volgende link: www.utwente.nl/elan/opleidingenenprofessioneleontwikkeling/inschrijfformulieren/2015-02-26bijeenkomst-eduscrum/ Na aanmelding krijgt u per e-mail een bevestiging. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Fer Coenders.

Studiemiddag wiskunde in juni Net als vorig jaar zal de afdeling Toegepaste Wiskunde van de Universiteit Twente in Enschede in juni weer een Studiemiddag Wiskunde organiseren voor docenten van middelbare scholen en andere belangstellenden. Op deze manier kunnen geïnteresseerden geïnformeerd worden over relevante onderwerpen uit de wiskunde. Houdt u onze website in de gaten voor datum en programma!

Terugblik 3-havo leerlingen nemen eigen vingerafdrukken onder de loep Maandagochtend 9 februari kwamen havo 3 leerlingen van het Bonhoeffer College op bezoek bij Saxion. Aanleiding hiervoor was dat zij zich op school bezig houden met een project op het gebied van Dactyloscopie (leer van vingerafdrukken), dat ter ondersteuning dient bij de profielkeuze. Het bezoek aan Saxion zorgde ervoor dat de leerlingen de theorie in de praktijk brengen. Ze kregen namelijk een proefles Forensisch Onderzoek. Deze les werd begeleid door drie studenten uit de studentenpool van het Programma Bètatechniek. Zij studeren Forensisch Onderzoek en Crime Sciences. Tijdens de proefles hebben de leerlingen hun eigen vingerafdrukken onderzocht, geleerd hoe ze deze zichtbaar maken en hoe ze braak sporen veilig moeten stellen. Daarnaast kregen ze de kans om hun eigen haren en vezels eens goed onder de loep te nemen. De havisten vonden de les erg interessant en waren enthousiast om zelf aan de slag te gaan. De activiteiten die het Programma Bètatechniek Saxion voor het voortgezet onderwijs verzorgt, zijn gericht op profiel- en studiekeuze. Voor havisten die grote interesse in een technische studie hebben zijn er speciale programma’s/oriëntatielessen, zodat zij zich zo goed mogelijk kunnen oriënteren. Meer informatie over het volgen van een proefles of andere oriënteerde activiteiten vindt u op de site van Programma Bètatechniek Saxion:www.saxion.nl/betatechniek.

Wiskunde D-dag Saxion Maandag 9 maart vond de Wiskunde-D dag plaats bij Saxion Enschede. Jaarlijks wordt deze dag georganiseerd vanuit het Programma Bètatechniek Saxion en is bedoeld voor havisten met wiskunde D in hun pakket en dus met een sterk bètaprofiel. Leerlingen kwamen naar Saxion om een aantal workshops te volgen die inhoudelijk gekoppeld zijn aan diverse technische studies. Ze krijgen hierdoor een goed beeld wat zij met Wiskunde D in de praktijk kunnen. Vanuit de opleiding Mechatronica leerden de leerlingen om een LEGO Mindstorms EV3 robot te programmeren en een route te laten rijden. In het kader van de opleiding Industrieel Product Ontwerp/Werktuigbouwkunde mochten ze in tweetallen aan de slag met het programma Solid Works om een 3D model te ontwerpen. Tijdens de workshop, ontwikkeld door de studenten van de opleiding Technische Informatica, mochten ze hun wiskundig inzicht gebruiken om een schakelsysteem te ontwikkelen. De gehele dag – inclusief de workshops - werd verzorgd door studenten van Saxion. Hierdoor kregen de havisten volop de gelegenheid om met hen in gesprek te gaan om alles te weten te komen over de opleidingen en hoe het is om te studeren op Saxion. Het was een zeer intensieve dag, maar we kunnen terugkijken op een geslaagde dag met leuke workshops en zeer enthousiaste en leergierige leerlingen. Meer informatie over het Programma Bètatechniek Saxion vindt u op www.saxion.nl/betatechniek.

Wiskunde D lessen op Windesheim weer gestart Opnieuw veel belangstelling, gemotiveerde groep! Eind januari zijn de lessen Logica voor leerlingen uit het voortgezet onderwijs op Windesheim weer van start gegaan. Deze module is onderdeel van het vak Wiskunde D. Er was wederom veel belangstelling. De scholen die deelnamen waren het Carolus Clusius College uit Zwolle, Greijdanus College uit Zwolle en het Vechtdal College uit Ommen en Hardenberg. Er konden weer twee klassen worden gevormd, samen ruim 50 leerlingen! De lessen voor de module Logica worden gegeven door Wim Rietberg, docent bij de Informatica opleidingen en Ines Hukic, docent wiskunde aan de lerarenopleiding-VO van Windesheim. Beide docenten spreken zich zeer positief uit over de groep: “De leerlingen zijn gemotiveerd en hebben er zin in!” De leerlingen krijgen theorielessen met opdrachten. Hierbij wordt het theoretisch deel vooral verzorgd op Windesheim en de oefeningen op de eigen school. Lessen vinden dan ook de ene week plaats op Windesheim en de andere week op de eigen school. Inhoudelijk wordt eerst de propositie- en vervolgens de predicatenlogica behandeld. De module wordt afgesloten met een toets. Leerlingen ervaren de lessen op Windesheim als nuttig. Ze vinden het leuk om op een hogeschool rond te kijken. Ook al zijn sommigen al wel eens op een open dag geweest, college krijgen voelt toch net iets anders dan normaal. Omgekeerd vinden de docenten dit ook een leuke afwisseling met de ‘gewone’ lessen.

Terugblik Twents Meesterschap 2015 Hebt u ook deel genomen aan de zevende editie van ‘onze’ conferentie Twents Meesterschap op 28 januari jongstleden aan de Universiteit Twente? Veel docenten uit het primair en voortgezet onderwijs, schooldecanen, beleidsmakers, schoolleiders, wetenschappers, studenten en andere professionals namen deel aan het een programma waar onderzoek, praktijkervaringen en ‘lessons learned’ bij elkaar kwamen. De keynotes van Bas Haring over wetenschapsfilosofie en Bram Nauta over ‘Het onzichtbare circuit’ werden uitgezonden via een live videolessen verbinding. Beide sprekers hebben toestemming gegeven de opnames hiervan te delen. Bekijk de keynote van Bas Haring Bas Haring is Nederlandse filosoof en informaticus, schrijver van kinderboeken en populairwetenschappelijk werk, televisiepresentator bij de RVU als ook hoogleraar aan de Universiteit van Leiden, waar hij de leerstoel ‘publiek begrip van wetenschap’ bekleedt. In zijn lezing gaat hij in op de vraag: “Hoe kun je van leerlingen toekomstige wetenschappers maken?” Hij vertelt over het leren stellen van goede vragen, zowel onderwijs praktisch als wetenschapsfilosofisch en het gebruik van open vragen versus gesloten vragen. Het stellen van gesloten vragen, zoals dat ook in het televisieprogramma Proefkonijnen wordt gedaan, staat centraal in zijn lezing. Bekijk de keynote van Bram Nauta Bram Nauta is hoogleraar Integrated Circuit Design, faculteit EWI, Universiteit Twente. In de keynote geeft Bram Nauta een inkijkje in stand van zaken van het ontwerpen van chips. Hij laat je in 3D door een chip reizen en laat zo de enorme complexiteit zien die met het blote oog niet waarneembaar is. De Wet van Moore, die al decennia het tempo van de chip miniaturisatie dicteert, heeft gemaakt dat er steeds meer kán op een vierkante millimeter. Maar de wet heeft ook gezorgd voor de ‘onzichtbaarheid’ van fraaie staaltjes van ontwerptechniek. Iets daarvan en van de bevlogenheid van de ontwerper, zal in deze lezing wel zichtbaar zijn. Voor een foto-impressie van deze dag kunt u terecht bij www.utwente.nl/lerarenconferentie/fotomedia/2015/.