Nieuwsbrief Maart 2010 Nieuws Masterclasses Systeemdenken Sinds januari organiseert IMI een reeks inspirerende Masterclasses Systeemdenken. Voor de vraagstukken waarin wij en onze klanten dagelijks werken - met veel actoren, simultaan schakend op verschillende borden - biedt systeemdenken inzicht, overzicht en helpt bij het voorbereiden van interventies. Elke Masterclass introduceert één van de vele talen, waarin we over systemen kunnen spreken en denken. Ze zijn afzonderlijk te volgen, je maakt kennis met de basisbeginselen van één van de systeemtalen én er wordt geoefend om te ontdekken wat je ermee kunt in je eigen praktijk. Doel is leren zien hoe we systemen creëren en veranderen. De eerste drie Masterclasses gingen over sociotechniek, Senge en regieopstellingen. De volgende staan op het programma:
8 april: Systeemverstrikking/Systeembewustzijn - Robert Cooper en Joseph Beuijs - door Marjorieke Glaudemans 27 april: Leven met Paradoxen - Smith en Berg - door Jan Lelie 20 mei: De vraag is niet 'wie leidt ons?' maar 'wat leidt ons?' - Over fractale zelfsturing in sociale systemen - door Julien Haffmans 3 september: Spiral Dynamics: terug naar de bron - door Julien Haffmans.
Meer informatie over Masterclasses, aanmeldformulier of de agenda: http://www.imi.nu/#/inspiratie
Ondernemen in Onderwijs Op 30 maart 2010 presenteert Nathalie Lécina van IMI haar concept Ondernemen in Onderwijs op een podium voor het Pact op Zuid in Rotterdam. De kern van haar betoog is dat sommige leerlingen die misschien niet passen in het gewone ‘schoolse’ lessysteem, uitstekende ondernemers kunnen zijn. Daarvoor ontwikkelde zij een aanpak, die kan bijdragen aan het tegengaan van schooluitval. 30 maart 2010 1600 -19.00 uur, Creative factory, Rotterdam Zie ook www.pactopzuid.nl, of mail Nathalie:
[email protected]
Collega Pieter van Dijk vertrokken Na bijna vijf jaar met veel plezier bij het IMI gewerkt te hebben heeft Pieter van Dijk er voor gekozen voor zichzelf te gaan werken, te beginnen met een lange klus “in house” bij een opdrachtgever. Veel succes, Pieter!
Nieuw collega: Rense Bos Sinds 1 maart 2010 hebben wij een nieuwe collega: Rense Bos. Rense (1986, bestuurskundige) organiseert, initieert, jaagt aan en onderzoekt. De vraag die hem drijft is hoe de overheid de lokale kennis, kunde en kracht van mensen kan faciliteren en gebruiken. Rense kijkt kritisch naar de bestaande processen en structuren binnen organisaties, en plaatst hier regelmatig vraagtekens bij. Dit deed hij voor het ministerie van Binnenlandse Zaken in zijn opdracht om het Programma Burgerparticipatie te ondersteunen met de thema's burgerparticipatie, burgerinitiatieven en interactief beleid.. En dit gaat hij doen bij IMI. Rense neemt de uitdaging aan om samen met bewoners, overheden en andere partijen op zoek te gaan naar het ondenkbare: een passend participatief proces. Als bestuurskundige heeft Rense een fascinatie voor de vele dimensies van het openbaar bestuur. Hij is afgestudeerd op een onderzoek naar de productie van interactief beleid door gemeenteambtenaren en heeft hiervoor een afwegingskader gemaakt. Zijn privétijd spendeert hij aan het benutten van de lokale kracht van Kameroenese partners om een scholencomplex in het Noorden van Kameroen te bouwen.
Inspiratie Boek: “Ruimte geven. Ruimte nemen. Democratische dilemma’s van politici, burgers en projectleiders” Ab van Luin (Habiforum), Guido Enthoven en Nathalie Lécina (IMI) reflecteren ieder in een essay op de praktijk van gebiedsontwikkeling. De inbreng hiervoor komt uit een reeks bijeenkomsten met wethouders, raadsleden, burgers en projectleiders. Het thema? Het spanningsveld tussen de participatieve en representatieve democratie. Enkele citaten: “Stap af van de ‘anonieme avonden’ waarbij zogenaamd iedereen langs kan komen, maar niemand echt uitgenodigd is” “Moderne bestuurders staan voor de opgave om kwaliteit, legitimiteit en voortvarendheid bij planvorming te combineren. Dat vergt een bijna bovenmenselijke balanceerkunst. Wel richting geven, maar niet autistisch opereren.” “Bij gebiedsontwikkeling vanuit beheer als dominant perspectief zijn burgers veel beter dan wie ook in staat ervaringen, kennis en kunde in te brengen.” Interesse? Stuur een mail naar
[email protected] ovv Ruimte geven. De eerste 30 boeken worden gratis verstuurd!
Boek: “Combineer wat je hebt. Duurzaamheid door het verbinden van maatschappelijke functies.” Zorg in de eigen woning ontvangen is prettiger en goedkoper. Een snelweg die energie opwekt en transporteert is beter voor het milieu en goedkoper. Onder steeds meer mensen groeit het inzicht dat dergelijke combinaties inkomsten opbrengen en kosten besparen. Niet eerder is een diepgaande analyse gemaakt van wat (re)combineren nu werkelijk is. In dit boek is een methode gevonden en worden aanknopingspunten gegeven om combinaties te kunnen beoordelen. Jurgen van der Heijden (AT Osborne) stelde het boek samen, Nathalie Lecina van IMI was een van de co-auteurs. Zij laat zien dat de vernieuwende kracht om te komen tot nieuwe recombinaties start bij mensen die ruimte krijgen of nemen om hun fantasie te gebruiken, nieuwe paden in te slaan en te experimenteren. Ruimte nodig voor het ‘mens-zijn’. In het hoofdstuk ‘Ruimte gezocht! Vernieuwing begint bij mensen’ geeft Nathalie haar beeld op de werkelijkheid van vernieuwing. Ze is van mening dat vernieuwing begint bij een heruitvinden van onszelf. De bezieling, de verwondering, de pit om risico’s te nemen en de creativiteit van mensen zijn
volgens Lécina van belang om tot vernieuwing te komen. En juist dat is zo belangrijk voor een duurzame ontwikkeling van de maatschappij. Haar expertise ligt op het gebied van sociale innovatie en organische procesvoering. Door haar achtergrond als projectmanager gebiedsontwikkeling, koppelt ze haar expertise graag aan de praktijk. In haar optiek gaan denken en doen hand-in-hand. Klik hier voor bol.com
Twee mooie artikelen geplaatst! In het NRC Handelsblad van 25 januari schreef Guido Enthoven een artikel naar aanleiding van het rapport van de Commissie Davids. Indien het kabinet lessen wil trekken uit dit rapport, zal zij het voorwaardelijk verbod op contact tussen Kamerleden en ambtenaren moeten loslaten. Lees het artikel op: http://imi.nu/#/publicaties. In Guido’s experiment met een interactieve dissertatie verscheen 5 februari het laatste deel in het blad PM. Guido Enthoven beschrijft de rol van maatschappelijke organisaties en 'watchdogs' bij het controleren van het overheidsbeleid in de Verenigde Staten. Lees het artikel op:http://imi.nu/#/publicaties
Projecten Wat is IMI aan het doen? Hellie van Hout werkt aan verbetering samenwerking beleid en uitvoering bij LNV en regisseert Regiobijeenkomsten Sneller en Beter (VenW), Willemijn Dekker werkt aan de Provinciale Duurzaamheidsmeter en zoekt stagiaires voor Operatie Atlantis. Janjoost Jullens werkt aan de afronding van Lessons Learned op de A2 (RWS) en schrijft een handboek participatie voor nieuwe raden en colleges (VNG), Elsbeth Koek evalueert samenwerking in het Oude Westen van Rotterdam. Guido Enthoven schrijft aan zijn promotie Informatie en Politiek, Nathalie Lécina werkt met jongeren in Move your Skills en ontwikkelt een kansrijke aanpak voor voortijdig schoolverlaters in het MBO. Larissa Verbeek faciliteert in Futurecenter Rijkswaterstaat voor de communicatiestrategie Kaderrichtlijn Water en zoekt deelnemers voor Kunstmest 3, Pieter-Jan Bouwmeister organiseert een maatschappelijke dialoog over biobased economy, Rense Bos houdt een presentatie over burgerparticipatie (voor het CPP) en verkent het thema beleidsmediation.
IdeeRijk: hoe kan de rijksoverheid ideeën uit de samenleving beter benutten? Vanuit het Ministerie van Binnenlandse Zaken wordt het initiatief genomen tot Idee Rijk: een rijksbrede visie met bijpassend instrumentarium op het benutten van ideeën uit de samenleving. Het IMI is gevraagd hiervoor een eerste verkenning te doen, door tien casussen te onderzoeken waarin de Rijksoverheid ideeën uit de samenleving genereert en benut. Wat speelt er, wat zijn bruikbare handvatten voor Idee Rijk en wat zijn de belangrijkste denkrichtingen voor de toekomst? Deze verkenning dient als input voor een verdere ontwikkeling van visie en instrumentarium. IMI onderzocht aan de hand van websites, rapporten en interviews tien casussen met een grote variëteit. Wisselend van groot opgetuigde en sterk gefocuste ontwikkeltrajecten als Leven met Water en Innovatie in Dialoog (EZ), tot in budget en menskracht beperkte platforms voor ‘unsollicited proposals’ zoals Idee VROM en Idee V&W. We waren daarbij telkens op zoek naar wat is effectief, waar loop je tegenaan en wat zijn de belangrijkste ontwikkelrichtingen voor de toekomst? Parallel aan het onderzoekswerk hebben wij een aantal intensieve denksessies gevoerd met een ronde tafel van experts.
IMI leverde een rapportage met daarin tien uitgebreide casusbeschrijvingen, een analyse en aanbevelingen naar de toekomst. Naast een aantal randvoorwaarden zoals bestuurlijk commitment, geld en menskracht, hebben wij een aantal denklijnen voor Idee Rijk voorgesteld. De belangrijkste elementen uit ons advies: het belang van scherpe vragen van de overheid aan de samenleving; nut en noodzaak van goede regisseurs om ideeën verder te brengen; experimenten met 2.0 toepassingen zoals social communities. Meer info? Mail Janjoost Jullens:
[email protected].
Maatschappelijke dialoog over de biobased economy Hoe gaan wij in Nederland structureel de petrochemische grondstoffen vervangen door groene grondstoffen? Deze transitie naar een Biobased Economy (BBE) is een belangrijk speerpunt van het kabinetsbeleid. De ambitie is hoog: Nederland wil een rol van betekenis op dit terrein vervullen. Het gaat om een samenspel van agro-industrie, chemie, energie en logistiek, vier sectoren waar Nederland sterk in is. De realisatie van een BBE vraagt om een structurele maatschappelijke verandering van overheid tot bedrijfsleven en industrie, van natuur- en milieuorganisaties tot burgers. IMI heeft van het Interdepartementaal Programma Bio-based Economy.de opdracht gekregen om in 2010 een maatschappelijke dialoog met de stakeholders te organiseren. De dialoog richt zich op de kansen en maatschappelijke randvoorwaarden van de transitie naar een BBE. De focus ligt derhalve op het maatschappelijke veld, maar er is ook zeker aandacht voor de koppeling met andere ‘ velden’ (wetenschap, industrie, marktpartijen).
Kernpunten van de opdracht zijn: • •
•
Beter inzicht en begrip voor elkaars standpunten. Zicht op kansrijke ontwikkelingssporen bij BBE waarbij welvaartsgroei en duurzaamheid met elkaar verbonden worden. Verkenning van mogelijke coproducties tussen overheid en NGO’s.
Meer info? Mail Pieter Jan Bouwmeister:
[email protected].
Tamtam Sneller en beter gaat stokje doorgeven Halveren van de doorlooptijd van een ruimtelijk of infrastructureel project èn een betere besluitvorming - hoe doe je dat? Het programma Sneller&Beter (VROM, VenW) ontwikkelde hiervoor nieuwe werkwijzen gaat met ondersteuning van IMI de regio in om deze over te dragen. Zeven bijeenkomsten Meer weten en aanmelden? Kijk op de site van Sneller& Beter: http://sneller.txnt.net/agenda/
Civic journalism Sinds januari van dit jaar bekleedt Joris Luyendijk de Leonardoleerstoel (voor dubbeltalenten) aan de Universiteit van Tilburg. Verder is hij bekend als MiddenOostenjournalist en schrijver van onder meer Een goede man slaat soms zijn vrouw en Het zijn net mensen – beelden van het Midden-Oosten. Joris Luyendijk test sinds 2009 een nieuw model van journalistiek, gebaseerd op andere hiërarchieën dan de bestaande. De krant van de 21e eeuw zou in zijn visie minder een autoritaire meneer, en meer een eloquente discussieleider moeten zijn. Hij breidt de krant uit tot een community van experts: onder lezers bevinden zich mensen die veel meer van bepaalde onderwerpen afweten dan de journalist. Daar valt veel kennis mee te oogsten. Luyendijk doet dit in en rond de column Joris begint bij zichzelfin het NRC-weekblad, met als casus de elektrische auto. Aan de Universiteit van Tilburg geeft hij de masterclass Journalistiek voor de 21e eeuw. Lees hier meer.
37 ways for a better world IMI werkt regelmatig samen met Marc Heleven. Deze Belg verricht geavanceerde websearches naar de ‘state of the art’ rond een bepaald thema. Een mooi voorbeeld zijn de ’37 ways for a better world’ die Marc op eigen initiatief bij elkaar heeft gezocht.
Zie http://www.slideshare.net/marcnewshoestoday/37-ways-for-a-better-world
Leuke links: www.delimes.nl DeLimes | een Sterk NetMerk is een netwerk van actievelingen die gedreven zijn door hun gedeelde passie voor organiseren vanuit de kracht van mensen. Het merk dat hen verbindt staat voor samen schitteren, vakmanschap en gedeelde waarden.
http://www.circusdergedachten.nl/ Bijzondere gedachten, ideeën en filosofieën zijn de acts in het circus der gedachten, omdat vernieuwende ideeën de motor van de vooruitgang zijn.