Nieuwsbrief. Jubileum editie. houten schepen en mensen. speldjes en een lintje. 25 jaar drijvend erfgoed

SBH

Nieuwsbrief

Jubileum editie houten schepen en mensen speldjes en een lintje

25 jaar drijvend erfgoed

Najaar 2015

Stichting Behoud Hoogaars

Inhoud

Van de redactie pagina 2 Voorwoord - Van de voorzitter pagina 3 Te waterlating Boreas pagina 4-5 Boreas en de bouwers pagina 6-7 Palaver 16 mei pagina 8-9 Deze dag nemen ze ons nooit meer af pagina 10-11 Theo Kloet pagina 12 Wout Dijkstra pagina 13 Hans Kole de penningmeester pagina 14-17 SBH laat zich zien pagina 18-19 De H.W. van Loon Hardzeildag pagina 20-25 van Loon lied - Piet Baay pagina 26 Omkijken met een vooruitziende blik pagina 27 SBH jeugdvaren wat doe je daar mee? pagina 28 Wie de jeugd heeft... pagina 29 Heeft de SBH jeugd de toekomst? pagina 30 Informatie SBH - weet u dat in 2016 pagina 31 De SBH vloot anno 2015 pagina 32

Van de redactie

U kent ongetwijfeld de uitdrukking: “Met je neus in de boter vallen”. Nu heb ik persoonlijk deze ervaring nooit meegemaakt, letterlijk dan. Maar zo moet het voelen als je als nieuw aangetreden redacteur van een periodiek als dit gelijk met een jubileumnummer, en nog wel in kleur mag starten. Ik ben er dan ook erg trots op het voor u liggende nummer van onze nieuwsbrief te hebben mogen mede- redigeren en coördineren. Echter, niet zonder de enthousiaste medewerking van de redactieraad! Er is in korte tijd heel veel werk verzet. En dit toch allemaal op basis van vrijwilligerswerk. In dit jubileumnummer wordt teruggekeken naar enerverende gebeurtenissen uit het afgelopen ruim halve jaar. Zo wordt aandacht geschonken in woord en beeld aan de restauratie geschiedenis en de tewaterlating van de Boreas, de feestelijkheden van de 16e mei, en aan de

2

Redactie adres:

Stichting Behoud Hoogaars Zuidwal 63 4341 CH Arnemuiden [email protected] De Nieuwsbrief is een publicatie van de Stichting Behoud Hoogaars en wordt toegestuurd aan alle donateurs en relaties.

Redactie:

Jaap Murre, Rian Coumou, Aleid Rosink, Caroline Taal, Vincent van Dijk, Klaas Tenwolde Gast schrijvers:Tineke Appelo, Ruud Dreesman, Rene de Haas, Pim Kriek.

Foto’s:

Piet Stroo, Wim van de Berge, Ruud Dreesman, Lou Blok, Gaston Timmerman, Caroline Taal, Richard Abbink en diverse gast fotograven

Bijdragen van:

Verzending: Weerwerk, te Middelburg

Deze speciale editie wordt mede mogelijk gemaakt door: Damen Shipyards

van Loon Hardzeildag. Tevens gaan een aantal stukken over medewerkers die een lintje of speld ontvingen op die 16e mei. Ook het artikel over Hans Kole en zijn nauwgezetheid als penningmeester bevat veel over het nabije verleden van de Stichting. Maar er wordt ook vooruit gekeken. In diverse stukjes wordt aandacht geschonken aan het belang van het betrekken van de jeugd bij onze activiteiten. Zeer belangrijk dat de opkomende generaties worden betrokken bij de doelstellingen van onze stichting en het verwezenlijken hiervan. Zoals reeds gezegd ben ik erg trots op dit nummer en dank ik de sponsoren en schrijvers en niet in de laatste plaats de mederedactieleden voor hun inbreng. Jaap Murre, redacteur- coördinator


Voorwoord Zilver Zeeuws Erfgoed Maritiem erfgoed is onlosmakelijk verbonden met onze waterrijke provincie. Het is één van de meest onderscheidende onderdelen van het Zeeuwse cultureel erfgoed. Vanwege ons rijke maritieme verleden heeft het een grote rol gespeeld de geschiedenis van onze Delta, van de visserij, de handel, de logistiek en de mensen! We moeten er trots op zijn maar ook zuinig mee omgaan. Stichting Behoud Hoogaars heeft al 25 jaar bijgedragen aan het behoud en het meer zichtbaar maken van het maritiem erfgoed in onze provincie.

Van de voorzitter Voor u ligt een speciale editie van de nieuwsbrief van de Stichting Behoud Hoogaars. Deze uitgave is met grote zorg en veel inspanning van de redactiecommissie tot stand gekomen ter gelegenheid van het 25 jarig bestaan van de Stichting. Er is veel gebeurd in die 25 jaar. Het aantal schepen is gegroeid van 1 schip, te weten de Yerseke 36, Andries Jacob, in de beginjaren tot een vloot van 8 schepen.

Vrijwilligers met passie voor maritiem erfgoed, met kundigheid en plezier, als ware ambassadeurs van onze provincie Zeeland; ik feliciteer van harte alle mensen die direct en indirect verbonden zijn bij de Stichting Behoud Hoogaars met hun zilveren jubileum en wens de Stichting als trotse beschermheer een goede vaart op weg naar goud! Han Polman Commissaris van de Koning in de provincie Zeeland Beschermheer van Stichting Behoud Hoogaars

Han Polman

We hebben inmiddels een van onze medewerkers bereid gevonden om de functie van coördinator jeugdzaken op zich te nemen om daarmee een eerste aanzet te geven om een zekere van verjonging te realiseren. Met de groei van het aantal schepen is er ook een toenemend aantal taken te vervullen binnen de Stichting. Deze taken kunnen niet allemaal door het bestuur worden vervuld. Momenteel is het bestuur doende een inventarisatie te maken van taken welke op werkgroep niveau kunnen worden verricht. Zeer binnenkort hopen wij te komen met een nieuw beleidsplan, waarin naast een visie op de toekomst dit mede omschreven zal zijn. Zodra dit het geval is gaan wij actief op zoek naar kandidaten binnen ons medewerkersbestand die bereid zijn om daar invulling aan te geven. Tenslotte, de voornaamste doelstelling van de SBH blijft: het instandhouden van het ons ter beschikking staande Zeeuws varend erfgoed.

Deze vloot bestaat nu uit een visserman Hoogaars, een jacht Hoogaars, een Hengst in visserman uitvoering, een Steekhengst, een Peilboot en drie Hollandse bootjes. Het aantal vrijwilligers is in die jaren gegroeid tot meer dan 140. Dankzij de inspanningen van een groot aantal van onze vrijwilligers kunnen wij deze vloot in stand houden en voor vaartochten bemannen. We realiseren ons dat, mede door de nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen, verhoging van de pensioenleeftijd en dergelijke, er een niet onbetekenende vergrijzing van het medewerkersbestand optreedt. Dit heeft ons doen Veel lees- en kijkplezier met deze speciale nieuwsbrief. beseffen dat het steeds meer noodzakelijk wordt om meer jeugd en daarmee een jongere generatie te betrekken bij Namens het bestuur onze stichting. Jan Scherpenhuijsen

3


De tewaterlating van de Boreas

De laatste week voor de tewaterlating: We lijken het te halen! door Tineke Appelo zo hebben we een mooie slaapplaats zijn beschilderd door Han Reijnhout zelf! Natuurlijk met een visser en een gecreëerd onder de tent, je moet het maar bedenken! Het schip wordt naar vissersvrouwtje, beeldschoon! Dit voor zijn meesterwerk: de bouw van buiten gehaald en komt op de helde Boreas en de sympathieke manier ling te staan. (later blijkt dat de slee niet geborgd was en het schip had zo waarop hij het hele proces heeft aanmaar naar beneden kunnen sjeezen.) gestuurd. Dan is het zover: Mevrouw Visser de laatste eigenaresse van de Boreas, gooit een emmer water tegen de boeg en wenst haar een lange en behouden vaart. Alle toeters loeien, we blazen op fluitjes en voor we het goed en 16 mei, de grote dag! wel in de gaten hebben vliegt de Boreas met een noodvaart de helling af. Al vroeg springt de Boreas bouwVervaarlijk helt het schip naar stuurploeg rond op de werf. Peter Schou- boord, ik durf niet meer te kijken, ten en Siem den Boer, van Den Boer een spectaculaire duik - het zal toch Sails, slaan de zeilen aan. De fokke- niet……….Dan richt het schip zich schoten worden gemaakt en de geilij- weer op, Karel en Sjaak Oosterling nen op maat gebracht en geplitst. De aan boord zien we beteuterd om zich grootschoot inscheren, grootzeil hij- heen kijken. Teveel vaseline op de sen aan de topval, zeilval en rakban- helling? den vastzetten enz, enz. Dan hijsen dat spul: Vol verwachting klopt ons Daar drijft ze dan, het ziet er prachtig hart: het ziet er uitstekend uit! uit! Met de kraan van Melis Middelburg wordt ook de mast op het schip gezet. Er wordt met schragen en planken een steigertje gebouwd voor de ceremonie.

Multitasken? Moet je hier es komen kijken! Schuren, kleuren met D 1, schoonmaken, opruimen, vallen inscheren, smeedwerk zwart schilderen, puntjes op de i dus. Onze jongste medewerker Ferron uit Arnemuiden verleent hand en spandiensten. Je hoeft hem maar aan te kijken en het is al klaar! Er wordt hooi gehaald, ja je leest het goed. De wimpel wordt aan het scheerhout genaaid en Karel Koenen, de grote coördinator heeft het weer gepresteerd om een werkdag van 12 uur te maken. Vrijdag: absoluut geen doorsnee dag op ons anders zo rustige werfje in Erremue. Je snapt niet dat het allemaal kan op één dag! Met behulp van onze SBH mensen kan er dus héél veel. Zo buffelen we door voor de deadline van morgen, zaterdag 16 mei. De helling wordt nog eens in de vaseline gezet. Karel heeft een rood/wit gestreept dekbed overtrek ingebracht, daar wordt dus het hooi in gepropt,

4

Ondertussen is het op de werf een drukte van belang. De harde kern is verkleed in visserskostuum en er zijn veel oude bekenden vandaag, die elkaar jaren niet gezien hebben.

De nodige mensen aan boord voor de bezichtiging en dan een proefvaartje rond het brameneiland, op de fok terug gezeild, wat een feest.

Laat de rest van de festiviteiten nu Dan is er een verrassing: Het wordt maar doorgaan. Onze Boreas ligt te druk op het schavot: Theo Kloet pronken in de Arne. wordt geridderd! Karel Koenen krijgt een oorkonde, dan nog een klein toe- Wat een dag! spraakje van Peter Schouten voor de bouwploeg. Peter zelf mag ook nog niet afstappen, als fervent klompdrager, krijgt hij een paar nieuwe klompen, niet zomaar klompen, deze exemplaren


5


Van drijvende bloembak tot volwaardig zeilschip. door Jaap Murre

Dit artikeltje over de wedergeboorte van de Boreas pretendeert geen uitputtend verslag te worden vanaf begint tot einde, maar meer een impressie van de ervaringen en belevenissen van de scheepsbouwmeester en medewerkers. In namen noemen schuilt een gevaar. Heel snel wordt iemand vergeten of onderbelicht, zeker als je als auteur niet van meet af aan bij de gebeurtenissen betrokken bent geweest. Toch wil ik een poging wagen een hommage te brengen aan de mensen van de Boreas.

konden door Co Ruissen en anderen tekeningen en bestek worden gemaakt, nog net voordat de restanten helemaal waren in- en doorgezakt. Aan de hand van de vele foto’s die gemaakt zijn wordt duidelijk dat het schip vrijwel geheel van het vlak tot het topje van de mast is herbouwd, waarbij slechts weinig van het origineel kon worden gebruikt. Onder de bezielende leiding van scheepsbouwmeester Peter Schouten is dit karwei geklaard, dankzij de inzet van een flinke vrijwilligersgroep. In een minutieus bijgehouden Toen op 16 mei j.l. de Boreas van de “dagboek “ van Karel Koenen valt helling liep in Arnemuiden, was dit te lezen hoe en hoeveel er gewerkt de apotheose van een project, dat in en verwerkt moest worden. Hij feite geen restauratie was geweest, vertelde mij dat de motivatie enorm maar zoals Peter Schouten mij was en ondanks kleine tegenslagen vertelde, eerder een vernieuwbouw. bleef de stemming er in en werd Want te restaureren viel er niet veel er met enorme progressie gewerkt. aan de zielige hoop hout, die uit Gerrit Zomer nam met de smid veel de streken rond Kortenhoef op een ijzerwerk voor zijn rekening. Rhett dieplader tot ons kwam en op de werf Eekels het feitelijke smeedwerk op werd neergezet. Foto’s van het schip basis van gegevens verstrekt door op de oorspronkelijke “vindplaats” Gerrit. Door anderen zijn liters gemaakt, tonen een half gezonken Owatrol verwerkt. Theo Kloet bak vol struiken en bloemen. maakte de zwaarden, anderen Eenmaal wat toonbaarder gemaakt zaagden, schuurden, enzovoort. bleek er een schip van het type Tineke Appelo vertelde trots de steekhengst onder te zitten en werd proppen te hebben vervaardigd en een restauratieplan gemaakt. in de gaten te hebben gelijmd. Veel Met veel kunst- en vliegwerk vasthouden en aanreiken was haar

6

job. Zij heeft het als zeer plezierig ervaren te hebben gewerkt met al deze geweldige vakmensen van de bouwploeg. Voor Ineke Eegdeman was het ’s woensdags een belevenis pennen en dergelijke te mogen schaven en schuren, schuren, schuren. En van de leukste dingen was een uitstapje naar het Maritiem Museum in Rotterdam om in het archief modellen van steekhengsten te gaan bekijken. Het overige publiek was aangenaam verrast een echte scheepstimmerman op zijn onafscheidelijke klompen door het museum te zien banjeren. Eenmaal buiten kwam natuurlijk zijn sigaar op de proppen. Tineke zorgde veel voor de inwendige mens en met name haar vissoep was een ommetje waard. Wie zeker niet vergeten mag worden was Ferron, onze jongste bouwer. Hij kwam een keer kijken op Koningsdag, vertelde Karel, en kwam vervolgens ieder vrij moment. Enorm veel plezier heeft Ferron gehad en de ploeg van hem. Nogmaals, ook de niet in dit artikel direct genoemden hebben, getuige de uitlatingen van Peter, Karel, Ineke en Tineke heel erg veel plezier in de herbouw c.q. vernieuwbouw van de Boreas gehad en verdienen zeer veel respect en dank.


Van links naar rechts: Achterste rij, Hans Loeve met hoed, Kees Sanderse, Marinus Los, Karel Koenen, Theo Kloet, Willem Hamelink, Peter Schouten. Voorste rij, Hans Priester, Ruud Dreesman, Tineke Appelo. Sjaak Oosterling, Ineke Eegdeman, Willem van Vliet. Niet op de foto: Piet Stroo is druk met fotograferen van de dag en Gerrit Zomer is op Kreta.

7


Palaveren

Op 16 mei

25 jaar SBH

waren we te gast in de grote bouwloods van de werf in Arnemuiden. De geur van eikenhouten krullen, teer en verf hing nog in de ruimte. De Boreas die in deze loods de laatste jaren gerestaureerd is, was kort vóór 16 mei naar buiten gereden om op diezelfde dag later onder grote belangstelling te water te worden gelaten.

werk voor de SBH heeft verzet. Hij maakt daar zelf niet veel woorden aan vuil, maar we weten allen dat hij tussen bedrijven door bergen werk verzet. Alle boekingen verlopen via hem en met het toenemen van de tijd en wensen levert dat ook veel meer gedetailleerde vragen en werk op. Die zilveren speld is dus door hem meer dan verdiend.

door Rene de Haas weten te geven. Na een wat beduusd begin na de vorige spreker wist hij iedereen te boeien met mooie tekeningen over de oude visserij en visserijtechnieken op de Zuiderzee.

Na deze twee inleidingen hebben we met alle aanwezigen onder leiding van het panel de vraag besproken: “Hoe kan de SBH een nieuwe koers Met vereende krachten is de loods Na dit intermezzo kon het probepalen?” Het nieuwe roer van de opgeruimd waardoor hij goed bruikgramma worden voortgezet. Frits YE 36 dat al gereed ligt om het baar was om daar ruim honderd Loomeijer van het maritiem museum oude te vervangen diende als pagasten te kunnen ontvangen. Samen met hen zijn we deze feestdag begon- in Rotterdam hield een sprankelende neltafel. Daarachter zaten Martine voordracht waarbij hij erop wees dat van Lier, Ria Geluk, Henk Hulst, nen met een palaver. Het is alleszins het toch vooral de fun-factor is die Frits Loomeijer en Pieter Blussé van de moeite waard om bij een 25-jarig jubileum weer oude gezichten te zien, vrijwilligers ertoe brengt om op wat Oud Alblas. Tezamen goed voor een voor wijze dan ook actief bezig te enorme dosis kennis over behoudsorbanden aan te halen, samen plannen te maken voor de toekomst en dat op zijn voor het behoud van het nautisch ganisaties, oude schepen en inzichten erfgoed. Daarna nam Henk Hulst, over hoe je in de huidige maatschapook zeker feestelijke wijze te doen. veertig jaar lang voorzitter van de pelijke context met je behoudswerk Tevens is het zinvol om met alle Botterstichting in Elburg, ons mee om kunt gaan. verzamelde kennis en vaardigheden in zijn verhaal over de Botters van stil te staan bij wat de afgelopen 25 Elburg en de manier waarop ze met Voor de beantwoording van de bojaar de SBH gebracht heeft en hoe vereende krachten daar de Bottervengenoemde vraag hebben we eerst onze toekomst eruit kan zien. Het de feiten op een rijtje gezet: geplande korte welkomstwoordje van stichting de huidige vorm hebben onze voorzitter Jan Scherpenhuijsen nam wat meer tijd in beslag omdat er nog een laatste verandering in het programma was opgetreden. Een van onze oprichters, Gerrit Zomer, sprak ons vanuit het buitenland via een filmscherm toe en lichtte toe dat een van de harde werkers van de SBH het verdiende om eens extra in het zonnetje gezet te worden. Het was een mooi opstapje naar de uitreiking van de zilveren SBH-speld aan Hans Kole die al ruim twintig jaar, niet alleen als penningmeester, maar ook in vele andere hoedanigheden veel Henk Hulst Frits Loomeijer

8


de stichting bestaat 25 jaar; heeft inmiddels 8 schepen onder haar beheer; is een vrijwilligersorganisatie met 144 actieve medewerkers en 850 donateurs; de gemiddelde leeftijd van de medewerkers ligt boven de 65; we zeilen met vissersschepen; we hebben tot nu toe een klein jeugdteam; de subsidie van de overheid neemt af; de jeugd en nog werkende medewerkers hebben maar beperkte tijd beschikbaar; bij de jeugd is een groot potentieel aanwezig en de jonge mensen willen graag zeilen. Daarna hebben we geïnventariseerd waar we nou precies in de dagelijkse praktijk tegenaan lopen: als de stichting wil blijven voortbestaan dan is samenwerking noodzakelijk en dat werkt in de praktijk niet altijd goed. De vergrijzing van de medewerkers vraagt om voortdurende aanwas om de continuïteit te waarborgen. Het zicht op de visserij en al wat daarmee te maken heeft vervaagt. Voor de bekendheid en zichtbaarheid van de SBH zijn we afhankelijk van deelname aan nautische evenementen. Visserijactiviteiten worden beperkt en bepaald door weten regelgeving en de jeugd heeft meer interesses dan alleen maar zeilen met oude schepen.

meren over het werk van de SBH. Eén van de belangrijkste acties, het betrekken van jeugd bij de SBHactiviteiten, hebben we inmiddels al vormgegeven door een coördinator jeugd aan te wijzen. Deze is al op een innovatieve manier bezig om jonge mensen warm te laten lopen voor het varen met de schepen. Als dat enthousiasme er is komt er op termijn ook wel een bijdrage vanuit hen aan het onderhoudswerk en daarmee aan het totale behoudspakket van onze schepen.

het behoud van ons maritiem erfgoed verzekeren zodat we met vertrouwen de toekomst tegemoet kunnen gaan. Na een afsluitend dankwoordje van onze beschermheer is het palaver onder het genot van een visje en een eerste drankje afgesloten. Inmiddels was het buiten weer wat opgeklaard zodat alle aanwezigen zich buiten konden scharen rondom de Boreas voor het volgende feestelijke onderdeel van deze dag.

Voor de Stichting Behoud Hoogaars was deze ochtend een mooie, zinvolle start van deze feestelijke jubiAan de invulling van alle overige leum dag en vormde de bijeenkomst opties wordt gewerkt. Een goede uit- tevens een goede opsteker voor onze Omdat ons doel voor de toekomst is en voering daarvan kan het behoud van toekomst. blijft: het nautisch erfgoed te behouden de Stichting Behoud Hoogaars en en door te gaan op de ingeslagen weg hebben we gezamenlijk met de aanwezige gasten een aantal opties geïnventariseerd die leidend kunnen zijn voor de SBH in haar toekomstvisie. De belangrijkste daarvan in willekeurige volgorde zijn: ROC betrekken bij restauratieprojecten; De jeugd aan tafel zetten en actief betrekken bij het uitvoeren van alle activiteiten; Varen met de jeugd verhoogt de funfactor; Visserijwetenswaardigheden doorgeven aan de jeugd en hen ook bekend maken met onderhoudswerk; Schoolopdrachten en varen combineren; Zorg dat je in beeld bent als stichting en zichtbaar voor de buitenwereld; Samenwerking met scouting en de visserijschool; De leerschool gebruiken; Particulieren betrekken bij het behoudswerk; Verbinding met andere erfgoedorganisaties. Structureel samenwerking zodat we samen sterk staan; Kleinere boten op trailers showen; Zorgen voor folders op de schepen en informeer de bootsmannen; Betrek kennissen en vrienden bij de SBH; Betrek bezoekers van de werf bij de schepen; Zorg voor een fotoboek aan boord met informatie over het schip; Medewerkers en schippers opleiden zodat zij gasten kunnen infor-

9


Deze dag nemen ze ons .....

Rode Poontjes in de pan De neusvleugels van menige werfbezoeker krulden al aan de poort. De geur van gebakken vis, teer, taan en de smidse kwamen je op die 16e mei al tegemoet. Op de vuurduvels van de mannen uit Woudrichem wentelden de rode poontjes zich nog eens lekker in de pan. En geduldig wachtte een rij visliefhebbers met gulzige monden op hun beurt. Het visserijmuseum uit Woudrichem en de mannen van de vishaler DD 13 pakten op 16 mei groots uit. De vriendschappelijke banden met Woudrichem dateren al uit de jaren 90, toen zij regelmatig met hun zalmschouwen aan de Van Loon Hardzeildagen meededen. Daar vis bakten, zeilden en meevoeren naar de mosselfeesten in Antwerpen. Ook nu waren zij er weer. En niet alleen met visbakken en visroken, maar ter gelegenheid van ons feest, ook met een touwslager, een blokkenmaker, een nettenboeter, een mandenvlechter en met hun vrouwen. Langs de kade op de werf, waar de TH 49 met botvisserij uitrusting lag bij de andere houten schepen, vonden zij hun stek. En vele bezoekers schuifelden langs en genoten. Daaronder zag je bekende koppen uit Woudrichem, zoals Richard Abbink, Rolf van Andel en anderen. Zij waren er. Zeilmaker Siem den Boer legde de laatste hand aan het tuig van de Boreas. En Rhett Eekels stookte zijn smidse nog eens lekker op, terwijl Karel Koenen datzelfde deed met de taanketel. En de haringkar van Arno Polderman uit Vlissingen deed goede zaken. Er was geur en kleur die dag en het weer knapte zienderogen op. De vissermanhoogaars Arm 17 uit Zierikzee bracht met haar dampende ketel een partij verse garnalen aan wal, die door de vaardige handen van de Arnemuidse vissersvrouwen bliksemsnel werden gepeld. Er kwam aanstekelijke muziek uit de accordeon van Hans van der Werf en het draaiorgel van Wout Dijkstra leek nooit vermoeid te raken. Ook de klompenmaker en scheepsboekenhandelaar waren content. Zo’n duizend bezoekers, groot en klein, jong en oud, kuierden die dag over de werf. En zij bromden van genot......

10

door Klaas Tenwolde


.... nooit meer af

11


THEO KLOET Toen Theo zo’n 22 jaar bij de Stichting was, ging het soms kriebelen. Hij was een man die vanaf het begin dag en nacht klaar stond voor de SBH. In een eerder interview dat ik met hem had, vertelde hij al dat hij ooit zijn eerste Kerstdag had opgeofferd aan de YE 36, vanwege gigantische problemen op dat schip. Maar ook maakte hij in de begin jaren wel 72 vaartochten per seizoen. Hij was toen zo’n beetje de enige schipper, omdat veel loodsen, die natuurlijk ook konden schipperen, nog volop aan het werk waren. Hij zegt zelf: “ Ik was er altijd!” Zo’n drie jaar geleden voelde hij dus af en toe een kriebel. Niet dat hij veel met die kriebel deed. Een beetje jeuken en dan ging het weer voorbij. Maar toch: de kriebel bleek van het hardnekkige soort. En bestond uit woorden: ‘Wanneer krijg ik nou eens een schouderklop?’

12

door Rian Coumou En toen was hij even de kluts kwijt. Hij hoorde woorden, maar het drong nauwelijks door. Plots was het over. “ En daar stond ik dan met die doos van waardering in mijn handen” Dat hij wat uit zijn evenwicht was, bleek later die dag, toen hij over een bord struikelde en met zijn lange lijf en de decoratie languit op de grond terecht kwam. Meer dan acht maanden geleden, ontstond er een noodzakelijke geheimzinnigheid rond Theo. Zijn vrouw Hennie werd in het complot betrokken. De kinderen hoorden dat zij op een bepaalde dag op de Werf moesten verschijnen, maar wisten niet waarom. Theo mocht van niets weten. En zo stond hij daar dan, die 16e mei, in zijn schipperstrui met ballen, gebreid door Tineke Appelo. Hij vermoedde niets. Opeens hoorde hij: “ Kloet, waar is Kloet?” Hij moest naar de Boreas komen.

Hij mist soms de kneuterigheid van vroeger. Klein, iedereen kende iedereen. Nu ziet hij de SBH bijna als een bedrijf dat draait om zijn vrijwilligers. In die 25 jaar heeft hij veel meegemaakt, leuke en soms ook minder leuke dingen. Maar de SBH loslaten, nee, Theo hoopt nog wel even door te modderen op de werkplaats. Tussen haakjes: bij navraag bleek de kriebel verdwenen!


Wout Dijkstra

de man van het draaiorgel

door Rian Coumou Een bezoek aan Wout Dijkstra in Bruinisse is een belevenis. Hier had Klaas mij al op voorbereid. Maar als je zijn huis binnenkomt, waan je je in een museum: scheepsmodellen, een boegbeeld, etalagepoppen met klederdrachten, kleinere poppen die ook in klederdracht zijn, heel veel oude koffiemolens, Keulse potten, enzovoort, enzovoort. Zo kleurrijk als zijn huis, zo kleurrijk is ook Wout.

Hij vertelt over zijn leven: hij is altijd verbonden geweest met water. Hij klom op van ketelbinkie tot kapitein. Na zijn pensionering bleef Wout zich met schepen bezig houden. Hij werd voorzitter van De Nieuwe Zorg, een stichting waarbij het gaat om het restaureren van de laatste Zeeuwse Schouw. Hij heeft zelf ook een platbodem, waar, zoals hij zelf zegt, altijd veel werk aan is. Ook heeft hij een mini sleepbootje, een opduwertje. Hij noemt dat zijn ”speeltje” . Zijn zoon Jaap is al drie jaar bezig om de wereld rond te zeilen. Op dit moment is Jaap weer in Bruinisse, en sleutelt hij met zijn vader aan de boot. Ieder vrij moment gaat daar in zitten. Bovendien schildert Wout nu een Zeeuwse leeuw op het zeil. Maar bij de Stichting is Wout ook bekend als de man met het draaiorgel. Op 16 mei was hij aanwezig en zorgde hij voor sfeer met zijn muziek. Hoe kijkt hij zelf terug op die dag? “ Hartstikke leuk, wat een sfeer” Hij vertelt dat hij en zijn vrouw bevriend zijn met Lieve Kusse en zijn vrouw. Er volgt een verhaal over hoe de twee echtparen naar Liverpool gingen om op zoek te gaan naar de scheepsmodellen die de opa van Lieven ooit maakte. Wout is donateur van de SBH. Hij hoopt nog lang verbonden te zijn. De open dagen op de werf zal hij blijven bezoeken. Hij zou het geweldig vinden als het schip van zijn zoon ooit nog eens daar zou kunnen liggen. Voor ik vertrek, ga ik samen met Wout nog even kijken naar dat wereldschip. En natuurlijk wil ik ook zijn Zeeuwse leeuw zien. De contouren zijn getekend, Wout merkt op dat het misschien op dit moment meer op een ijsbeer lijkt dan op een leeuw. Ik twijfel er niet aan dat deze kleurrijke man van een ijsbeer een leeuw kan maken!

13


Hans Kole - Al 20 jaar penningmeester op zijn geheel “eigen wijze”.

door Klaas Tenwolde

Video boodschap Eigenzinnig, slim en gedreven. Zo typeerde SBH oprichter Gerrit Zomer, vanuit zijn vakantieverblijf op Kreta, een medewerker die hij al 20 jaar zich in ziet zetten voor het belang van de stichting. Dat gebeurde via zijn video boodschap vanwege het 25 jarig jubileum van de stichting. Deze werd tijdens het feestelijk palaver op 16 mei in de timmerloods vertoond. Hij daagde het bestuur uit om die persoon, wiens naam hij persoonlijk aan de voorzitter bekend zou maken, te decoreren met de zilveren hoogaarsspeld. En die wordt spaarzaam uitgereikt. Aldus geschiedde. Voorzitter Jan Scherpenhuijzen deelde in de timmerloods het in geruime getale aanwezige publiek mede, dat het bestuur had besloten om deze persoon te onderscheiden Het betrof Hans Kole, al 20 jaar de penningenbaas van de stichting. Jan onderstreepte de grote verdienste van Hans: “Deze reikt verder dan zijn penningmeesterschap alleen. Hans werkt vaak buiten het gezichtsveld van velen. Springt in gaten die anderen laten vallen en houdt er een geheel eigen werkwijze op na. Hij werkt met visie en gedrevenheid. Zijn werkwijze wordt in eerste aanleg niet altijd door iedereen begrepen, maar dient steeds het belang van de stichting. Daarvoor oogst hij dan op een later moment veel waardering. Maar dat komt niet altijd voor het voetlicht”. Vandaag wel, want Hans wordt gedecoreerd. Jan vraagt aan oud voorzitter Ria Geluk om op Hans de zilveren speld te bevestigen. Ria kwijt zich met verve van haar taak en probeert met chirurgische precisie de revers van zijn uit de twintiger jaren daterende keperen jas te doorgronden. Maar de stof blijkt zo stug, dat het aanprikken van een long door Hans zijn torso, permanent op de loer ligt. Nadat vele minuten in stilte zijn verstreken, rondt Ria deze operatie met succes af. De speld stond. Absoluut hoogtepunt daarna was de spontane uitreiking van een magnum KETEL 1 door Pim Kriek. En er verscheen een waarneembare glimlach op het gelaat van de gedecoreerde.

Verrast? Ja, dat was Hans wel: “Trots dat hem de unieke hoogaarsspeld ten deel viel. Hans: “Dat had ik zeker niet verwacht en ik was deels met stomheid geslagen.

Want normaal zijn die weggelegd voor vertrekkende voorzitters vanwege hun verdiensten voor de club. Ik vind het fijn om deze onderscheiding te krijgen. Het is toch een stukje waardering voor je inzet al die jaren. En zeker telt voor mij de hoek waaruit de voordracht afkomstig was”. Vroeger Het zout zit Hans in het bloed. “Thuis werd er veel gevaren. In het begin staken we met ons gezin met een Kievitje 680 zelfs over naar Engeland. Het ging vaak over bootjes. M’n vader was jarenlang penningmeester van “het Werfje” in Goes. En m’n opa van moeders zijde, Brammetje Pols uit Yerseke, was visser. En daar sjouwde ik al vroeg mee. Bij Tonny van der Have (de Turk) aan boord op de YE 42 in de mossels. Die had nog op een hengst gevaren. Dan draaide ik als schooljongen aan de grote lieren om de korren te doen.

Aan tafel Inmiddels een half jaar later, schuif ik aan tafel op de Bogardstraat. Een puik in de verf zittend monument in de binnenstad van Middelburg, waarvan menige SBH-er de binnenkant wel kent. Het 18-e eeuwse kabinet, een kloek model van een vissermanhoogaars en dito schilderij aan de wand. Hans is niet veel veranderd in die twintig jaar. Als dertiger kwam hij bij de SBH en is inmiddels dik de vijftig gepasseerd. Grijzend aan de slapen, nog immer dezelfde uitstraling. Een piraatje draaiend, dezelfde tred. De glazen staan klaar......

14


Maar moest er wel een krukje onder, anders kon ik er niet bij. Mijn vader en hij waren goede vrienden. Later volgden de kokkels. De verhalen aanhoren van de vissersgeslachten van vroeger, ik deed het graag. De van der Haves, de Munck. Op zondag in de kroeg in Yerseke kwamen schippers langs, waarvan de knecht zich ziek had gemeld. Of je mee kon. De volgende morgen om 4.00 uur ging ik. Oesters inpakken voor de Kersttijd. Dat ging 24 uur per etmaal door. Dan nam je een koud biertje in een warme ruimte, en kon je gloeiend naar buiten tot de volgende schoft”. Japanse oesters “Op een keer werden er op zondag Japanse oesters afgeleverd in Yerseke. Ze moesten worden gelost, maar niemand wilde dat doen. Toen deed ik dat maar. Een vrachtwagen met tien ton jute zakken alleen lossen met een elektrisch karretje. En de oesterputten in. Ik was toen 14. Achteraf gezien ben ik waarschijnlijk degene geweest aan wie men de Japanse oesterplaag de danken heeft”.

weinig of geen comfort. Dat raakte mij. Het was daar een “gouden” tijd. Veel fooi. Zeker van degenen die ik met het rubberbootje bij de haveningang met regelmaat van de platen moest trekken”. 1995 “Toen viel mijn oog op een aanstekelijke advertentie in de PZC. De SBH vroeg een penningmeester. Inmiddels was thuis de boot weg en ik wilde toch weer wat met bootjes doen. En ik wist wat een oude hoogaars was. Dus solliciteerde ik en had een gesprek met de toenmalige voorzitter en secretaris. Ze oordeelden mij, vanwege mijn financiële achtergrond, geschikt en ik werd benoemd tot penningmeester. Het was natuurlijk ook een zware taak, zo’n stichting met één bootje en een twintigtal vrijwilligers. Overigens bleek mij later dat er maar één sollicitant was”.

Lillo “Mijn eerste optreden was kort daarna op weg naar de mosselfeesten in Antwerpen. Daarvoor lag in Lillo voor genodigden de Rembrandt van Rijn klaar van vice-voorzitter Wijnand van Gessel. Ook ik werd daar Havenmeester verwacht en door mijn vader afgezet. Jan de Klerk, die “Rinus de Munck was havenmeester in Yerseke. Ik ben ook nog nooit met het schip had gevaren, was kapitein. een jaar of zes zijn hulp geweest. Dan had je met de Maar dat was geen probleem. Want volgens Jan was watersport te maken, maar ook met de visserij. Dat was het: “ook maar een bootje”. Ik zat daar als vreemdeeen heel leuke tijd. Rinus had zelf een bolletje. Een mooi ling. Op een zeker moment werd ik aangesproken door platbodempje. En op een dag, toen er nog geen sprake Theo Kloet: “Oh, dus jij bent de nieuwe penningmeeswas van een SBH, liep de YE 36 de haven van Yerseke ter. Dan moet ik voortaan zeker mijn bonnetjes bij jou binnen. Zou best kunnen zijn dat die toen al van Adri inleveren ”. Ik beaamde dit. Er waren biertjes en door de Jonge was. De schoonheid van het schip, het oer, de Jan Kees werden de mossels aan de kook gebracht. geschiedenis, de visserij. De mensen. Geen jachtmensen Ik voelde me al snel thuis. maar juist die voor het pure gaan, genoegen nemen met

15


20 jaar later Hoe hou je het al 20 jaar vol? “Dat is de liefde voor het onderwerp in combinatie met de mensen er omheen. Alleen doe je dat niet. Als je samen deze liefde deelt en met een ploeg werkt waarvan 80% enthousiast is, dan heb je een wereldteam. Maar ik heb altijd in de eerste plaats het behoud van “de bootjes” voor ogen gehad en nog steeds. Daar zijn we als SBH voor.

Hans is immers geen doorsnee mens.

“Ik doe dat deels bewust om zaken voor z’n werk te zetten. Langdurig overleg leidt niet altijd tot rendement. Daarom regel ik via de telefoon en per email veel zaken direct af. Ik benut kansen. Ja, dan passeer je wel eens mensen. Als dat eigenzinnig heet? Maar ik heb ook wel eens eigenzinnige ideeën die op een later moment toch weer gedeeld worden. Een aardig voorbeeld is het onDat penningmeesterschap is maar 15% van mijn werk. langs afmeren van de platbodems voor het MAS tijdens De rest heeft te maken met alles wat er binnen de stich“Water-rAnt Antwerpen”. Dat gebeurde op een manier ting omgaat. Kijk, ik ben geen timmerman, dus onderdie men niet kende. En s’avonds werden de platbodems houd en restauratie zijn aan mij niet besteed. De rest wel. uitvergroot met Led verlichting. Onbekend maakt onbeWant ik probeer als bestuurslid alle kansen te benutten mind. Dan doet het me goed dat een ouwe rot als Rolf die langskomen. Om te zorgen dat onze schepen ook Bringman van de Jan Korneel enthousiast reageert als hij voor de toekomst behouden blijven. Aangepast beleid is ziet dat het lukt. “Volgende keer doe ik het ook”. daarvoor hard nodig. Financieel zijn we gezond. In die 20 jaar is een behoorlijke buffer opgebouwd. Beslist nodig om de schepen in de vaart te kunnen houden, want het zijn geldverslindende objecten. Vanwege de lage rentestand schat ik in dat bij ongewijzigd beleid er over 5 of 10 jaar een tekort is. Het is een belangrijke bestuurstaak om dat te voorkomen. Een bestuur dat zegt: “wie dan leeft, dan zorgt”, bestuurt slecht”. Spin in het web Wie hoogaars zegt, zegt Hans Kole. Voor velen is hij binnen en buiten de stichting “het gezicht”. De constante factor die al vele bestuursleden zag komen en gaan. Hij beschikt over een enorme dossierkennis van de stichting en het Zeeuwse varend erfgoed in het algemeen. Hij kent de schepen, hij kent de mensen. Hij bouwt permanent aan zijn netwerk, om de stichting te kunnen positioneren binnen de wereld van het maritieme erfgoed. Hans: “De telefoon is altijd naar mij doorgeschakeld. Ook email komt bij mij binnen. En berichten via social media. Daardoor kom ik vaak als eerste in contact met mensen die vragen hebben. Bijvoorbeeld over het boeken van een vaartocht. Het valt mij trouwens op dat het varen met bedrijven afneemt. De doelgroep verlegt zich meer naar particulieren met specifieke vragen. Op deze veranderende vraag moeten we inspelen. Mijn betrokkenheid bij evenementen is toegenomen. Geweldig belangrijk voor onze stichting om een ontmoetingsplek te zijn voor eigenaren van deze oude schepen. En de schoonheid van het varend erfgoed te kunnen delen met de samenleving”. Hans is tijdens de van Loon Hardzeildag aan boord van de Hercules al jaren de steun van het wedstrijdcomité. En traditioneel is hij uitsluitend deze dag te zien met een donkerbruine goedgevulde (kunst?)lederen aktetas van ver voor de Tweede Wereldoorlog die hiervoor speciaal bewaard wordt. Met daarin slechts enkele bescheiden met betrekking tot de wedstrijd. Verder niets dan lege briefjes. Maar traditie is traditie. Eigenzinnig Een kwaliteit die door meerderen wordt genoemd en wordt ervaren.

16

Ja, ik kan ook heel duidelijk zijn als ik zie dat er ongelukken dreigen te gebeuren. De keer dat ik op de werf was en zag hoe levensgevaarlijk een stelling rond een schip was gebouwd. Dat zag zelfs ik als penningenbaas. Ik schoot uit m’n slof en greep in. Om twee redenen. Ten eerste om te voorkomen dat er mensen van ons onder zou komen te liggen en ten tweede om te voorkomen dat ik als bestuurder privé voor de gevolgschade aansprakelijk zou worden gesteld. Want veilig werken is een bestuursverantwoordelijkheid. Daar maak je op zo’n moment geen vrienden mee. Dat mag je wat mij betreft best eigenzinnig noemen. Want waar bemoei ik me eigenlijk mee. Het zijn techneuten die het zelf wel beter weten. Waar ik ook van hou is “out of the box denken”. Hoe kan je er als stichting voor zorgen dat er steeds weer wat verrassends gebeurt. Met de schepen, met de mensen. Laten zien hoe veelzijdig de hoogaars kan zijn in onze samenleving. Daarover een ballonnetje oplaten. Lekker gek doen. Ook daarin kan ik eigenzinnig zijn. Maar altijd het behoud van de bootjes voor ogen”. Hoogtepunten “De beginjaren waren fantastisch. Ik kwam in een hele leuke sfeer terecht. Het was net één familie. We hadden alleen nog de YE 36 in eigendom en de Wet in beheer. En met Theo en Piet werden er met dat kleine clubje vaak reisjes gemaakt onder de noemer van “oefentochten”. Waar we trouwens nooit omkwamen van dorst en honger, want daar werd wel voor gezorgd. En we kwamen bij elkaar over de vloer. De vloot groeide. Ik vond het altijd een hoogtepunt als na de grote restauraties, waarvoor hard gebuffeld werd, de schepen weer te water gingen. Ik herinner mij hoe tijdens


de tewaterlating van de Alcyon, Flup en Ju een vuurwerkshow gaven. Vuur en hout. Hoe verzin je het. En dan die trotse koppen zien van de mannen en vrouwen die er aan hadden gewerkt. Het beschilderen van de zeilen van de YE 36 in 1999 tijdens de kunst en Cultuurroute in Middelburg was ook zo’n hoogtepunt. Kunstenaars en hoogaarzen samen. Zoals dat ook in Veere gebeurde tijdens de eerste helft van de vorige eeuw. Kijk naar Schütz, Schönberg, Vaarzon Morel, van Dijk. In de loop van de jaren zijn de evenementen verder uitgebouwd. Ook dat heeft de stichting op de kaart gezet. De laatste Van Loon Hardzeildag was voor mij de mooiste sinds 1928. Ik heb enorm genoten van het kolderieke tafereel en de geweldige sfeer onder de figuranten en de deelnemers”.

Je hoeft je eigen club niet op te heffen. Want je vrijwilligers identificeren zich daarmee. Ga niet de concurrentie aan met de bruine vloot. Daar gaat het om de grote gezelschappen. Bij ons om de kleine die iets speciaals willen. Vertel het verhaal over de schepen. Het gebruik, de omgeving. Over de Zeeuwse Delta. Het gaat om “beleven”. Beperk je niet alleen tot Cultuurbehoud, maar haak ook aan bij het Provinciale Beleid op het gebied van Recreatie en Toerisme. Ga met de VVV in overleg. Maak speciale arrangementen met het Zeeuwse bedrijfsleven rond de “Zilte Zeeuwse Zaligheden”. Wees creatief en werk hierin samen.

Uitdaging voor de toekomst “De SBH hééft toekomst. Maar dat vraagt om creatief besturen. Maak het mogelijk dat mensen die nog werken of studeren in het weekend bij de stichting terecht kunnen. Niet alleen om te varen, maar ook om te klussen aan de schepen of ander werk. Denk na hoe je de jeugd kunt interesseren en activeren voor ons varende erfgoed. Ontwikkel daarvoor een doordacht jeugdprogramma. Denk na hoe eigenaren van hoogaarzen en hengsten met grijze koppen geholpen kunnen worden. De schepen moeten behouden blijven. Daar is geld voor nodig en creativiteit. Een teruglopende bezettingsgraad in de verhuur vraagt van de SBH nieuwe doelgroepen en nieuwe toepassingen. We moeten meer aansluiting zoeken bij programma’s, zoals: “Beleef de Delta”. Het is meer dan alleen rondvaren met de hoogaarzen. Door “living history” het visserijverleden uitbeelden. Zoals in Antwerpen tijdens Water-rAnt. De botvisserij laten zien. Daar is Hans Loeve een kei in. Op de mosselpercelen met de YE 36 een trekje doen en mossels koken aan boord. In het Lodiekse gat droogvallen en te voet naar de weervisserij. Dat boek je niet via internet. Dat is maatwerk. Dat vraagt om overleg en nog eens overleg. De visserijcultuur in stand houden. Daar staan we voor. Dat moet onderdeel zijn van het Provinciaal Cultuurbeleid. Gewoon doen, sjouwen, regelen. Je moet je presenteren. Geef samen met de Provincie en de andere Behoud-organisaties opnieuw inhoud aan het maritieme erfgoed in de Zuidwestelijke Delta”. Hoe zie je dat Hans? “Heel eenvoudig. Beconcurreer elkaar niet, maar werk met een open mind samen. Want we hebben allemaal soortgelijke problemen. Begin bijvoorbeeld vanuit een centraal punt de vaartochten te boeken. Zorgen dat de bootjes kunnen varen.

Dan volgt de rest met de andere maritieme Behoud-organisaties vanzelf. Je moet vertrouwen hebben in elkaar. Dat moet groeien in de praktijk om ook andere zaken op te kunnen pakken. Dat vraagt om een aangepaste visie en actief beleid van onze stichting en overkoepelend voor de hele Zeeuwse regio”. Hans zonder de SBH? “Dan zou ik veel vrije tijd extra krijgen. Maar zo lang ik kan, blijf ik bij deze bootjesclub. In welke hoedanigheid of vorm dan ook. Voorwaarde is dat behoud bootje nummer 1 blijft. Maar je moet er wel leuke dingen mee doen. Alleen varen kan niet meer. Samen sterk! En creatief zijn. Daar blijf ik me voor inzetten. Op geheel “eigen wijze”

17


SBH laat zich zien in Nederland Dag van de watersport te Middelburg

Volkoren festival! te Middelburg

Meevaren met onze hele vloot te Veere

18


en daarbuiten Tour de France Neeltje Jans

Sail Amsterdam 35 jaar Burgsluis

Water-Rant te Antwerpen

19


kano Verennigebulder va samen ging Vestin n Schutter “de Fl werking m g Veere, inij wedstres” uit Vlis et Schietve singen r ijd in. , luiddeniging e de

De H.W. van Loon Hardzeildag maar dan anno 1928 20


Historisch tafereel Omdat de SBH 25 jaar bestaat, keren we dit jaar terug naar de oorsprong van deze zeilrace. Het archief werd geopend en bronnen onderzoek legt artikelen bloot uit “de Kampioen”, “de Vlissingsche Courant” en “het Vrije Volk” Maar ook de biografie over het leven van Hendrik Willem van Loon ( prof. dr. Kees van Minnen) biedt houvast en inspiratie om er dit jaar eens een “historisch tafereel van te maken”. Onder het motto: “Herleef de Hardzeildag uit 1928 aan den lijve”. En als dan ook nog kleinzoon Dirk van Loon zich meldt, die speciaal voor dit doel uit Canada wordt ingevlogen, kan dit initiatief bijkans niet meer kapot.

21


De H.W. van Loon Hardzeildag 2015 Een zeilfeest der Arnemuider visschers. Grauwe lucht en een oostelijke wind. Dat waren de weersomstandigheden op dien vierden augustus van 1928, toen in Veere de gehele garnalenvloot uit varen ging. Er werd door Hendrik Willem van Loon en zijn comité, een nog nooit eerder gehouden zeilrace georganiseerd voor de Arnemuider en Veersche visschers. Om wat “reuring in dien garnalenketel” te krijgen. En niet alleen voor de eeuwige roem, maar ook gewoon om de harde knaken, veertig in totaal. Daarom was het dringen geblazen bij de startlijn voor de Campveersche Tooren. Alwaar Van Loon en Philips op het dak het gekrioel gadesloegen, voordat de spriet getuigde vloot bijkans in kiellinie het Veersche Gat uit suisde. En een schitterende apotheose viel hun ten deel, toen in de loop van de middag de hoogaarzen terugkeerden. Enkele koplopers ramden elkaar, om maar als eerste door de finishlijn de haven in te kunnen varen. Frits Philips betaalde de schade. En plotsklaps scheen schier elk visschersvaartuig averij opgelopen te hebben. Ruig allemaal, maar wel leuk. Wegens succes geprolongeerd Deze zeilrace leek eenmalig. Maar in 1993 werd dit initiatief door de Stichting Behoud Hoogaars, wegens het succes in 1928, geprolongeerd. En vanaf dat moment is het een jaarlijks terugkerend gebeuren, dat met de beste wil van de wereld niet meer van de platbodem wedstrijdkalenders af te krijgen is. Mooi weer Maar anders dan in 1928, was op dien 18e juli van 2015 de lucht stralend blauw. En de wind woei uit het westen en was matig. Terwijl de dag ervoor, tijdens de aanbrengtocht op de Oosterschelde, de koeien nog van de Noord-Bevelandse dijk dreigden te waaien. We boften maar. Als we het voor het zeggen hadden gehad, dan hadden we dit weer gekozen. De vloot En zo verzamelden zich voor de Campveersche Tooren een schitterende vloot van Zeeuwse, Vlaamse en Hollandse platbodems die deze memorial zouden vieren en varen. Samen met de old gaffers die uit binnen- en buitenland de

22

Van Loon al meerdere jaren als pleisterplaats beschouwen en onze graag geziene gasten zijn. Om er met elkaar, met de schilderachtige zeiltjes in top, een waardige revival van 1928 voor Veere van te maken. Veel volk op de been Het toegestroomde volk, bestaande uit notabelen, burgers, visschersvolk en toeristen, was die zaterdagmorgen al vroeg op de been. Het merendeel in twintiger jaren outfit, en een ieder in blijde verwachting. Want het tot leven gewekte “van Loon Comité uit 1928” maakte zijn opwachting. Om straks vanaf het bordes van het stadhuis, dat voor deze gelegenheid was verplaatst van de Markt naar het rondeel, zich tot het gehoor te richten. Er was koffie en ter gelegenheid van het jubileum een speciaal gedraaide bolus met feestelijk opschrift voor elke gast.

door Klaas Tenwolde

Toespraken en zang Vanaf het bordes volgden enkele korte toespraken door de leden van het Comité. Maar nog voor burgemeester Buijs Ballot als eerste spreker één zin kon debiteren, scandeerde het volk: “een driewerf hoera”, gevolgd door een luid

applaus. Men had er kennelijk zin in. De heer Van Loon wees er nog op, dat er geen enkele bedoeling, plan of opzet met het initiatief was. Behalve vandaag: “een goeden en schoonen zeilwedstrijd te hebben, waarbij niet alleen het hardzeilen Het Comité werd beoordeeld, maar ook sportiviteit en zeilkwaliteiten”. De heer Philips voegde hieraan toe, “dat de 40 zilveren rijksdaalders daarom bestemd waren voor het schip dat het mooiste zeilde”. Als extra prijs werd een tinnen miniatuurmodel van een visschermanbotter uitgeloofd voor degenen die het meest ludiek/ authentiek anno 1928 waren gekleed. Dit, ter beoordeling van het Comité, dat hierin werd bijgestaan door Jan Paul Loeff, voorzitter van de enkele dames. En naast de andere Stadsraad van Veere, kroop in de prijzen, zoals de zilveren Jetty, huid van Van Loon. En hij wás was er de houten pollepel voor het Van Loon! Rob van der Zwaag, burgemeester van Veere, kroop in de laatste binnengekomen schip. En huid van burgemeester Buijs Ballot. voor elke schipper een fles KETEL 1 MATUUR jonge genever. Tot slot En Toine Poppelaars, dijkgraaf van wees de heer Philips de schippers Waterschap de Zeeuwse Stromen, nog eens met klem op het ronden van in die van Frits Philips. Kees van Minnen, directeur van het Roosevelt boei 3, bekend als de Elias. De samenkomst werd opgefleurd Studycenter en Van Loon kenner met muziek van de fanfare en ook bij uitstek, sloot aan als lid van het Comité. En zij vervulden hun rol met het Van Loon lied van een tot op heden onbekend gebleven componist, verve! werd door het volk uit volle borst en zonder enig voorbehoud ten gehore De fanfare bracht. Kortom er was jolijt. Blaasmuziek en trommelgeroffel kondigden in de verte de komst De wedstrijdcommissaris aan van het comité. Gezeten in Wedstrijdcommissaris Carel Peterson een Chevrolet uit 1928 arriveerden kweet zich vervolgens met verve zij voor het stadhuis, daarbij van zijn taak. Hij gaf instructies geëscorteerd door fanfare aan de schippers over de regels die “Humoreske”. De heren Van Loon, tijdens de wedstrijd in acht moesten Philips, burgemeester Buijs Ballot worden genomen en welke baan er en Van Minnen, mengden zich met zoal gevaren moest worden. Zijn het volk, terwijl enkelen vergezeld verontschuldiging die hij ‘en passant’ werden door hun eega’s. maakte voor zijn nogal schamel De sfeer was geanimeerd.


afstekende kleding ten opzichte van de rest, hetgeen overigens door niemand werd ontkend, werd in dank aanvaard. Gekrioel Geleidelijk aan maakten de schippers los en het gekrioel in het wedstrijdveld begon. Men probeerde, zoals altijd, de beste posities in te nemen, om als eerste over de startlijn te schieten als de KETEL1 Stoomsleper Hercules met de penetrante stoomfluit het startsein liet horen. En wedstrijdklasse, na wedstrijdklasse voegde zich in het wedstrijdveld.

SS Hercules Aan boord van de SS Hercules nipten de Comitéleden tijdens een korte pauze even een glaasje weg en verorberden een hapje. De verrichtingen op het water werden ook toen nauwlettend gade geslagen.

Drukte vanjewelste Op de wal was er veel volk op de been, dat zichtbaar genoot van het zeilspektakel. Zo druk was het in al die jaren nog niet geweest. De kleine maritieme markt waar kinderspelletjes waren, kraampjes stonden met maritieme waar en gebakken visch werd verkocht, werd goed bezocht. En de Wasschappelse Heiploeg sloeg er met hun gezang Fanfare en Teunis De fanfare Humoreske was inmiddels lustig op los. Niet te beroerd om de ingescheept aan boord van de antieke belangstellenden telkens weer uit te leggen wat ze aan het doen waren. Sleepboot Teunis. Daarvan klonken de slagen van de langzaamloper Wilhelmina alleen al als muziek in de oren. Aan boord van de antieke sleepboot En de fanfare blies er lustig op los, Wilhelmina bevonden zich gasten, zowel in het wedstrijdveld, langs fotografen en pers die op het water de wal als in de haven van Veere. de ontwikkelingen volgden en een Waar het volk zich spontaan liet verleiden tot het maken van een enkel bijzonder belangstelling toonden voor de schoonheid onder zeil van de danspasje. verschillende scheepstypen. Een windje 3 à 4 beaufort was A/b van “de Lange Pier” prachtig voor de meeste schepen om de gang er in te houden, maar vooral om fraai te kunnen zeilen. Ook de KNRM hield een oogje in het zeil.

Het Van Loon Comité had zich inmiddels aan boord begeven van het historische directievaartuig “de Lange Pier”. Zij aanschouwden de strijdende platbodems en old gaffers op hun zeilkwaliteiten en uitstraling en dachten er het hunne van. Voor de beoordeling stelde Hendrik Willem van Loon criteria op, die door het Comité werden aanvaard.

Fraai zeilen De botter BU 16 liet zich met alle lappen bij van haar mooiste kant zien en ook de gaff cutter Victoria uit Engeland was met haar bemanning een schoonheid om te zien. En de opvarenden van de Friesche boeier “Mientje”, de 100 al gepasseerd (het schip dan), zorgden alleen al voor een historisch tafereel. Strijd Er werd in het wedstrijdveld ook strijd geleverd. De loef afgestoken, om de begerenswaardige prijzen die

elk jaar te winnen zijn, binnen te kunnen halen. Met de Zilveren Jetty op kop uiteraard. Zo rond een uur of vier uur was het afblazen geblazen, onder het toeziend oog van het Van Loon Comité. Zodat elke discussie over de eindtijden bij voorbaat werd voorkomen. En dat was ook zo! Geleidelijk aan zochten de afgeblazen vaartuigen de rust op van de wal. Aarskoor De bemanningen verplaatsten zich daarvoor naar het bordes van het stadhuis, waar de fanfare voor amusement zorgde. Ook werd door het bijeengeraapte aarskoor het door Bart de Grauw gecomponeerde Jubileumlied ten gehore gebracht. Onder professionele begeleiding van “Humoreske” ontstond er een welluidendheid, waarvan de zangers zelf onder de indruk raakten. Het applaus van het volk, dat pas na geruime tijd verstomde, bevestigde dat. In retraite De comitéleden trokken zich terug voor de prijsbepaling. Zij werden daartoe geadviseerd door de wedstrijdcommissie over de zeiltijden, door de dames over de fraaiste kleding en hadden zo hun eigen inzichten over het fraaiste zeilen. Aldus kwamen zij tot een slotsom die tijdens de prijsuitreiking geopenbaard zou worden.

23


plassen vermaakten. Hij benadrukte daarbij de eensluidendheid van het comité en haar adviseurs. Dat de prijs door de familie Vermeulen werd gewaardeerd staat buiten kijf, getuige de foto. Good Old England De heer van Loon maakt vervolgens de winnaar bekend van de 40 zilveren riksen, bestemd voor het schip dat deze race het mooiste heeft gezeild. Op een uiterst professionele, maar begrijpelijke manier voor een ieder, geeft hij zijn beschouwing op het Prijsuitreiking verloop van de wedstrijd en deelt Burgemeester Buijs Ballot richt het meerdere complimenten uit aan woord tot de genodigden, de burgerij, schippers over hun zeilprestaties. de varensgezellen en de toeristen. Hij dankt allen die naar Veere zijn gekomen om: “dezen schitterend geslaagden wedstrijd te volgen”. Ook dankt hij Hendrik Willem van Loon voor diens initiatief, hetgeen spontaan wordt bezegeld met een “driewerf hoera”. De criteria die door hem waren opgesteld zijn door de comitéleden zorgvuldig toegepast. Dit leidde tot de unanieme conclusie, dat the gaff cutter “Victoria” uit 1897 van Howard Wheelton uit Pin Mill, de fraaiste zeilprestaties had laten zien. Howard en zijn lieftallige echtgenote waren onder de indruk en namen de 40 “zilveren riksen”, die speciaal voor deze historische dag waren vervaardigd en in jute waren gehuld, met genoegen in ontvangst.

pollepel uit handen van mevrouw van Minnen in ontvangst. Haar reactie: “ik wist vanmorgen nog niet dat ik vandaag met de peilboot een wedstrijd zou zeilen en mag warempel nu ook nog een prijs in ontvangst nemen”. De professor en de Van Loon biografie Vervolgens is het woord aan Prof. Dr. van Minnen. Deze reikt aan de comitéleden, dus ook aan de heer H.W. van Loon persoonlijk, de door hem geschreven biografie uit over diens leven. En geeft daarnaast een korte impressie van zijn ervaringen deze dag die onverminderd positief zijn. De boeken worden, ook door kleinzoon Dirk van Loon, in dank aanvaard. Dank Burgemeester Buijs Ballot dankt tot slot het visschersvolk voor de deelname aan deze Hardzeildag en hoopt dat het initiatief nog vaak herhaald mag worden. Hij relativeert zijn inbreng met de woorden: “dat hij slechts de woordvoerder was van het Comité”. Hij dankt de leden die het werk hebben verricht uit Veere, maar ook de niet Veerenaeren die hun krachten aan deze wedstrijd gaven. Ook valt hem, na deze bijzondere dag, nogmaals een “driewerf hoera” ten deel.

Genever De burgemeester geeft tot slot het woord aan de Commissaris van de Koning in Zeeland, de heer Polman. De zilveren Jetty e.a. Deze heeft een zeer bijzondere Het comité vervolgt de uitreiking mededeling te doen, nog voordat Dirk van Loon van de prijzen die jaarlijks te winnen elke schipper uit handen van het Kleinzoon Dirk van Loon maakt zijn en licht de oorsprong van elke comité een fles KETEL 1 MATUUR aansluitend van de gelegenheid prijs in het kort toe. De uitslag van de jonge genever in ontvangst mag gebruik om een authentiek winnaars vindt u in deze nieuwsbrief. nemen. Waaraan overigens door de document van zijn grootvader aan de SBH eenmalig, vanwege het 25 jarig burgemeester te overhandigen. Opdat Bijzondere vermelding verdient jubileum, ook nog een transparante deze kan worden toegevoegd aan de Sanne Koenen, die de trotse winnaar miniatuur vissermanhoogaars wordt collectie die de gemeente Veere in werd van de houten pollepel. Zij toegevoegd, haar bezit heeft. gleed immers met de peilboot “Luctor en Emergo” als laatste over De CdK en Piet Baaij Mientje de finishlijn. Met zichtbaar genoegen, De Commissaris roept vervolgens Hendrik Willem van Loon, die zomaar ook verbazing, nam zij de de naam om van schipper Piet Baaij. even aandachtig heeft geluisterd Volledig overrompeld wordt hij, naar zijn 70 jarige kleinzoon, maakt die bijna 25 jaar de zorg had voor nu bekend welk schip de tinnen jachthoogaars de Wet anno 1909, op miniatuur visschermanbotter won. het bordes geroepen. Er is waardering Deze behoudprijs gaat naar Maarten en dank voor zijn uitzonderlijke en Vermeulen en zijn gezin, eigenaar belangeloze inzet voor het behoud van de boeier Mientje. Zij straalden, van dit schip dat al die tijd in beheer met hun stijlvolle maritieme kleding, is bij de SBH. Maar ook voor zijn de parasol consequent ten hemel deskundigheid als schipper en gericht, de grandeur uit van een zijn “voorbeeldige” gastheerschap eeuw geleden. Zoals dat zich voltrok aan boord. Daarom krijgt hij de op de speeljachten waarmee de spaarzaam toegekende zilveren gegoeden van destijds zich op de hoogaarsspeld uitgereikt en een

24


magnum KETEL 1 (3ltr). Waarvoor Piet zijn dank uitspreekt. Voor mevrouw Baaij waren er bloemen. Wilhelmus En dan zet het volk spontaan “het Wilhelmus” in. Met muzikale begeleiding van de fanfare “Humoreske” zorgt dit voor een zeer waardig afscheid van deze bijzondere van Loon Hardzeildag. En een ieder ging zijns weegs. “Jawel, het was een tafereel.........”

Van Loon uitslagen 2015: Vrijdag op de Oosterschelde was er voor de liefhebbers van een stevige bries meer dan genoeg. De wedstrijdleiding besloot de aanbreng race niet te laten doorgaan zodat iedere schipper naar eigen inzicht de reis naar Veere kon maken. Zaterdag was er minder wind zodat ieder schip met vol tuig aan de start kon verschijnen. Het zonnetje scheen en het publiek en de zeilers konden van een prachtige wijdstrijd genieten.

anno 1928

Zaterdag

Schipper

Zilveren Jetty Rudolf Schönbergprijs Campveerse Toren Bokaal Masttop vd Meulen Arnemuider Masttop Pollepel Erfgoed prijs Old Gaffers Boskalis troffee kleding anno 1928 Zilveren riksen

Ed van der Dussen Maaike Steenstra Frans Hamers Marco van Belzen Jan Schuurman Sanne Koenen Luuk Platschorre Karel de Leeuw Feije Boxem Maarten Vermeulen Howard Wheelton

Schip Nieuwe Maen De Verleiding Zeekot de Wet BU 16 Luctor et Emergo Windroos Jason Jetty Mientje Victoria

25


van Loon Lied

REFREIN Als de vloot van Arnemuiden Uitvaart om op zeil te strijden, En Van Loon en Philips op de toren staan Ze aanschouwen hoe de strijd zal gaan.

Op de melodie van “Als de klok van Arnemuiden” Tekst: Klaas Tenwolde (1997)

Grauwe lucht en oostelijke winden De vloot doorklieft het zilte Veersche Gat Veertig riksen zijn er te verdienen En een kruik voor ieders zeemanschap. REFREIN Wend het roer en laat het zwaard maar vallen Kies dan je koers en vaar naar open zee. Rond “Boei 3” achter de Zeeuwse duinen Keer terug naar onze Veersche Ree.

PIET BAAY

door Rian Coumou

Het overviel Piet, toen hij op de 18 juli van dit jaar de zilveren speld kreeg. “Als ik er van geweten had, was ik niet eens gegaan. Waarom ik nou? Er zijn er zo veel die zich inzetten voor de Stichting”. Een paar jaar geleden interviewde ik Piet voor de Nieuwsbrief. Uit zijn hele verhaal bleek de liefde voor het water. Zowel de binnenwateren als het grote water kende hij als geen ander. Met De Wet voer hij zelfs naar Denemarken. Piet is een vakman, van wie je op aan kan. De Wet voer hier wel bij. De jachthoogaars zag er altijd pico bello uit. Alles piekfijn onderhouden, goed in de verf en netjes. Gasten die meevoeren, roemden het schip en de schipper. Voor het bestuur was het dan ook geen vraag of Piet een onderscheiding zou krijgen. Voor hen stond dit als een paal boven water! Gelukkig dus dat Piet er niets van wist die 18e juli, en dat de speld gewoon opgespeld kon worden!

26

Rust hij nu op zijn lauweren? Eigenlijk verwachtte ik dit wel, maar het kostte mij bijna een week om Piet eindelijk aan de telefoon te krijgen. Druk als een klein baasje met van alles en nog wat. De afgelopen week hielp hij zijn zoon die in Sluis een recreatiecentrum heeft. Hoe ziet hij de toekomst van de SBH? “Een groep enthousiaste mensen, maar wel een club waarvan de leden steeds ouder

worden. Er zouden echt meer jongeren moeten komen. En ja, nu ze ook de pensioenleeftijd steeds verder gaan verhogen, betekent dit dat de medewerkers dus ook steeds ouder zullen zijn”. Gelukkig is Piet het levende bewijs dat De Stichting ook in de toekomst nog veel profijt van ouderen kan hebben


Omkijken met een vooruitziende blik. Het is inmiddels dus 2015, we hebben er ruim 20 jaar op zitten als Jullie Jubileumjaar 2015 zit er (bijna) trouwe en trotse hoofdsponsor van op, nog even omkijken met een voor- de Van Loon Hardzeildag én van de Stichting Behoud Hoogaars en we uitziende blik. hebben kans gezien om er samen Even omkijken gaat wat mij betreft zo'n ruime 20 jaar terug, het moment ruim twintig keer een mooi lustrum van te maken, ingewijden weten dat dat wij, KETEL 1 / Nolet Distillery, werden gevraagd om een bijdrage te dit soms een hele klus was, maar we zijn er altijd uit gekomen ! leveren aan de eerste 'moderne' Van Loon. Wij mochten in het afgelopen jaar bij een aantal evenementen aanweWelgeteld acht flessen KETEL 1 zig zijn, bij de Jubileumviering in moesten er 'geleverd' worden, één voor elk deelnemend schip, we brach- Arnemuiden, in Burghsluis (Jubileum Watersportvereniging en Tour ten er twaalf, een volle doos sjouwt de France) met sterke SBH-inbreng namelijk veel makkelijker dan een en natuurlijk bij de Van Loon Hardaangebroken doos en toen we op de maandag na het evenement een tele- zeildag en het was fantastisch om foontje kregen van Gerrit Zomer over tijdens deze evenementen te zien dat waar en wanneer hij de overgebleven de Stichting Behoud Hoogaars leeft en bruist als nooit tevoren, de 'oude vier flessen KETEL 1 terug mocht bokken' gaan schouder aan schouder brengen voelde ik onmiddellijk 'dat we hier nog niet van af waren' ! Beste SBH-ers.

met de 'jonge honden' en gezamenlijk gaan ze er vast en zeker voor zorgen dat de SBH-vloot de wind vol in de zeilen houdt de komende jaren !!! Ik spreek de hoop uit dat we nog heel lang samen kunnen op trekken daar waar dat voor beiden mogelijk en nuttig is en wens u allen privé, zakelijk én op het water een behouden vaart en veel gunstige wind !!! Pim Kriek Nolet Distillery Schiedam

27


SBH Jeugdvaren wat doe je er mee

In 2014 is een start gemaakt om de Zeeuwse jeugd kennis te laten maken met onze Schepen door hen onder begeleiding en instructie te laten varen met onze gerestaureerde historische vissersschepen. De laatste jaren zijn wij deze activiteiten bewuster gaan opzetten. Al eeuwen varen deze schepen in de Zeeuwse wateren en dat willen wij graag zo houden. Om ook voor de toekomst het varen, onderhoud en restauratie van deze schepen te kunnen waarborgen hebben wij de jeugd/jongeren hard nodig. Hun betrokkenheid nu, geeft een garantie voor de toekomst, die nodig is om dit varend erfgoed te behouden voor Zeeland, Nederland en Europa. Het bestuur van de Stichting Behoud Hoogaars heeft bewust deze koers ingezet. Ons plan is om een werkgroep ‘ Jeugdvaren SBH’ op te zetten. Dhr. Krijn Hamelink is hier reeds actief mee bezig en zal dit ook in de toekomst verder enthousiasmeren en ondersteunen. Kortelings hebben zeilactiviteiten met de Waterscouting tot enthousiaste reacties geleid. De jeugdleden van watersportvereniging ‘De Arne’ en van de Catamaran club hebben al actief kennisgemaakt met

28

het varen op historische schepen. Ook van hieruit kwamen er positieve reacties. Vanuit de jeugd van Arnemuiden hopen wij dat naast die ene zeer actieve jongeman, nog de nodige andere jongens en meisjes zullen volgen. Op 21 oktober 2015 is er een aantal uitzendingen op de televisie gewijd aan de Amerikaanse komische sciencefiction geregisseerd door Robert Zemecckis ‘Back tot he Future.’ Op 21 oktober was deze film ook weer te zien in de bioscoop. Er wordt hierin een beeld geschapen hoe men in 1985 de toekomst zag. Deze toekomst was gesitueerd op 21 oktober 2015. Dan hebben wij het dus over dit jaar. In het licht van deze sciencefiction laat ik mijn gedachten gaan over hoe ik straks in de toekomst het jeugdzeilen zie. Geen zelf-zeilende Hoogaarzen maar va(k)arkundige jongeren die er plezier in beleven om met deze schepen te varen en ze te onderhouden. Ik zie respect voor materiaal en elkaar en ja, men zal zijn schoenen nog zelf moeten strikken. Uitgangspunt vormen de ideeën van de jongeren .

door Ruud Dreesman

Als bestuur hebben wij naar wat mogelijkheden gekeken en naar boven kwamen ( hierbij) diverse ideeën, zoals het betrekken van de basisschool van Arnemuiden en voorts van de brugklassen van het voorgezet onderwijs, ROC Scalda, (en) Hogeschool Zeeland , University College Roosevelt en Maritiem Instituut De Ruyter. (maritiem instituut). Daarnaast zijn er veel andere organisaties binnen het Zeeuwse die zich bezig houden met jeugd- en jongerenwerk. Tevens denken wij aan leer-werktrajecten. Er zijn al wat contacten gelegd en wij hopen dat er spoedig meer kennismakingen zullen komen. Dus als u geïnteresseerd bent geraakt of meer wilt weten, graag beantwoorden wij uw vragen en luisteren wij naar uw ideeën.


Wie de jeugd heeft…. In het kader van het verder betrekken van de jeugd bij het varen met oude visserschepen en de kennisoverdracht van oude visserstechnieken, had ik een gesprek met Anko van der Wielen, secretaris van de Stichting Behoud Elburger Botters. Binnen deze stichting is een aantal mensen actief om met name de jeugd het “bottervaren” eigen te laten maken. Daarnaast wil men de jeugd bewust maken van de waarde van het varend erfgoed. Een derde punt is de overdracht van de kennis van oude visserstechnieken. Dit alles als investering in de jeugd om te zijner tijd het stokje van de oudere garde te kunnen overnemen en er continuatie van de doelstellingen plaatsvindt. In Elburg heeft men de beschikking voor de jeugd over een bottertje van circa 8 meter, de Elburg 47. Dit schip is gerestaureerd binnen een eigen leer-werkproject en is recent in september te water gelaten tijdens de Elburger Open Monumenten Botterdagen.

Op een vraag hoe de respons bij de jeugd is, vertelde Anko mij dat de jongeren die actief zijn veelal kinderen zijn van de in de stichting reeds actieve vrijwilligers uit Elburg en directe omgeving. Er is een Project Cultureel Erfgoed ontwikkeld over het leven van een Elburger bottervisser. Daarnaast is een lesbrief ontwikkeld voor groep 7 van de basisscholen. Dit lesproject wordt afgerond met een bezoek met opdrachten aan de werf, het smederijmuseum en de voormalige visafslag. Voorts is er een jaarlijkse botterwedstrijd, gesponsord door de Rabobank, voor het voortgezet onderwijs. Elke school krijgt dan één of twee botters ter beschikking, waarop schipper en opstapper door de stichting worden geleverd en overige bemanning door de school. Er wordt door de jeugd geen specifieke visserijtechniek bedreven, maar wel wordt tijdens de winterperiode aandacht aan educatie besteed door het bestuderen van verschillende methodes van visvangst.

door Jaap Murre Gevraagd naar ondersteuning van gemeentewege of heemkundige en andere culturele instellingen, vernam ik dat geen bijdrage hunnerzijds wordt verkregen, maar dat de eerder genoemde lesbrief van het Project Cultureel Erfgoed is ontwikkeld in samenwerking met het Cultuurplein Noord-Veluwe. Deze instelling kan men vergelijken met de Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Naast de activiteiten in Elburg zijn er boven de rivieren nog twee gelegenheden om de oude visserijtechnieken te beoefenen, één in Workum en één in Enkhuizen. Daar is vooralsnog geen jeugd bij betrokken. Ik heb Anko gevraagd hoe hij de toekomst van het varend erfgoed ziet. Men is hierover zeer optimistisch en de aanmelding van nieuwe jonge en enthousiaste vrijwilligers is groot. .Zeer belangrijk, want zo besloot Anko ons aangename contact: Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Dank aan Anko en de Stichting Behoud Elburger Botters.

29


Heeft de SBH jeugd de toekomst? Als iemand de gedachte had dat SBH een club voor alleen 50- en 60-plussers is……..dat klopt niet. Er bestaat zelfs een heus jeugdteam! Een hechte groep van 12 enthousiaste jongemannen van tussen 25 en 30 jaar oud . Ze kennen elkaar door en door. En zeilen kunnen ze, bij de meesten is het met de paplepel ingegoten. Het is een apart stel binnen de SBH. Enkelen zijn onder de stichting opgeleid tot schipper, anderen zijn maat 1 of 2, maar allemaal gek van varen met oude schepen. En als het even kan wordt er aan een of andere wedstrijd meegedaan, zoals half oktober met de jaarlijkse Blue Peter Race op de Grevelingen. Opvallend is dat vanuit de SBH dit jaar zelfs alleen door het jeugdteam wordt deelgenomen, met één schip, de Alcyon dit keer. In de kajuit van de Alcyon, waar na afloop van alweer een intensieve oefening in de aanloop naar de Blue Peter even wordt uitgeblazen met een biertje, komt de vraag ter sprake hoe de toekomst van de stichting er uit zou kunnen zien volgens de jongere garde.

Hoe zien jullie zelf je rol nu en in de toekomst? Laat ons vooral als team in onze waarde, het groepsgevoel is voor ons heel belangrijk. Gebruik ons voor zaken als het meedoen aan evenementen en races. Maar ook in de sfeer van training en opleiding van nieuwe leden kunnen we ons steentje bijdragen”. Arthur: “We zitten allemaal in een drukke periode van ons leven, zowel privé als met werk of studie, dat laat weinig ruimte om er nog dingen naast te doen”. En inderdaad, als het daarom gaat zijn het jongens van deze tijd, sommige met 2 banen. Zoals Justin: “Naast mijn normale baan bij een aannemer zit ik momenteel ook op de tractor als aardappelrooier, leuk werk maar ook best zwaar”. Of Willem die machinist is op de grote vaart, dus veel weg is en dan lange dagen maakt.

Is er wel voldoende aandacht voor jeugdbeleid binnen de Stichting? Moeten er dingen veranderen? Willem: “De manier waarop nu dingen worden georganiseerd is niet altijd aansprekend voor jongeren, bijv. als het gaat om evenementen.” Hebben we over pakweg 20 jaar nog steeds springlevende SBH? Een Als voorbeeld geeft hij de Van Loon Hardzeildagen : “Erg leuk, paar man uit de groep is aanwezig. maar de entourage er omheen Het begint afwachtend, maar al heeft ook wel wat oubolligs.” snel komende tongen los. Kees, Kees: “Met heel simpele zaken zou die net als zijn vader Karel meestal je dat al kunnen veranderen, bijv. schippert, heeft een duidelijke mening. “Wij zijn hier begonnen als door na afloop een bandje te laten optreden. En dan moet je natuurlijk vriendengroep, daar zit ook onze ook de bar wat langer oplaten. kracht en betrokkenheid. Maar verwacht niet alles van de jeugd. Je moet er juist voor zorgen dat je ouderen aantrekt en zeilervaring laat opdoen. Deze categorie waarbij de kinderen de deur uit zijn en werken minder belangrijk wordt is de directe toekomst van de SBH. Het is goed dat zij meer verantwoordelijkheden nemen voor de belangrijke kerntaken zoals het onderhoud en de restauratie van de schepen en natuurlijk het bestuurswerk. Zij hebben daar de tijd en de ervaring voor. Maar nogmaals, het zou goed voor het gezicht van de SBH zijn als oud en jong gezamenlijk de onder ons beheer staande monumenten op het water gebruikt waar ze voor zijn gemaakt, namelijk zeilen”.

30

doorVincent van Dijk Verder zou ik zeggen dat meer ingezet moeten worden op het trainings- en opleidingen beleid. En dan bedoel ik niet alleen met een gerichtheid op jongeren, maar ook zodanig dat je ouderen meer actief aan het zeilen krijgt”. Willem vult aan: “Er moet dan dus meer systematiek komen, kijk daarvoor ook eens hoe andere verenigingen dat doen. Een goed voorbeeld is de Arne, die hebben een heel actief en effectief jeugdzeilbeleid. Op zich is samenwerking met andere verenigingen denk ik heel belangrijk”. Justin: “Als je meer jeugd wil trekken dan zul je ook iets aan het imago moet doen, daar kun je natuurlijk ons jeugdteam als uithangbord voor gebruiken. Misschien moet dat meer zichtbaar worden”. Arthur: “En zorg voor het juiste klimaat. Ik bedoel, in het begin interesseerde ik me eigenlijk helemaal niet voor oude schepen, ik wilde alleen zeilen. Maar toen ik zag hoe leuk het was om als groep op een platbodem te zeilen, was ik snel om”. Willem: “Precies, en daar moet je dus de voorwaarden voor scheppen, wellicht ontstaan er dan meer groepen dan alleen ons jeugdteam”. Het biertje is leeg, maar echt uitgepraat lijken we nog lang niet. Een discussie als deze verdient een vervolg, maar voorlopig vraagt de Blue Peter alle aandacht! Gefeliciteerd met jullie 2e plaats!


Informatie SBH Stichting Behoud Hoogaars Zuidwal 63, 4341 CH Arnemuiden telefoon : 0118—410045 IBAN NL87INGB0000126979 BIC – INGBNL2A internetsite : www.hoogaars.nl [email protected]

Beschermheer van de SBH

Commissaris van de Koning in Zeeland, de heer J.M.M. (Han) Polman

Bestuur Beleidssector:

Voorzitter: Jan Scherpenhuizen Vicevoorzitter: Bart Bouwmeester Penningmeester, Hans Kole Secretaris: René de Haas

Donateurs

Donateurs zijn hard nodig om de activiteiten van de Stichting financieel mogelijk te maken. Bij een donatie van € 22 of meer ontvangen donateurs het blad CONSENT en Nieuwsbrieven. Ook kan elke donateur op een van de donateurdagen meevaren op een van de schepen van de Stichting. Donateurdagen worden aangekondigd in deze nieuwsbrief. Nieuwe donateurs kunnen zich aanmelden via ons secretariaat, telefonisch, schriftelijk of per e-mail via [email protected]

Word Vrijwilliger

Regelmatig is de SBH op zoek naar nieuwe vrijwilligers, die met hun kwaliteiten kunnen bijdragen aan: - schippers en maten - restauratie en onderhoud - promotie activiteiten met evenementenkraam - publicaties, zoals Nieuwsbrief, documentatie, website en overige werkzaamheden Aanmelden is mogelijk via [email protected] of 0118-410045

Bestuur Werkgroepsector:

Boeken en varen: Sjaak Oosterling Onderhoud en restauratie: Ruud Dreesman Documentatie/communicatie: Museaal: Gaston Timmerman

Heeft u affiniteit met houtbewerken of oude ambachten?

Kom eens een dagje kijken op de werf. En ervaar hoe gemotiveerd en gezellig ons team van vrijwilligers is. Werkzaamheden zoals: meten, zagen, schaven, schuren, lijmen, schroeven, breeuwen, verven en vooral iets willen bijdragen aan en iets willen leren over de bouw van dit soort klassieke schepen. Informatie en opgeven via [email protected] of 0118-410045

Wil je leren zeilen op een platbodem en als maat of schipper meezeilen? Wij hebben een zomer training programma. Elke dinsdag en donderdag avond of donderdag middag uur in de zomermaanden van mei tot september. Informatie en opgeven via [email protected] of 0118-410045

Weet u dat in 2016... * De SBH voor de van Loon commissie een voorzitter en secretaris zoekt en *

* * *

* * * *

*

dat u via [email protected] informatie kunt krijgen. We bezig zijn met maken van fraaie vaar arrangementen! Wij het fijn vinden als u hand en spandiensten komt verlenen bij van Loon. Wij de zondag na van Loon onze hele vloot presenteren en u mag meevaren op een schip naar keuze tegen een vrijwillige bijdragen in de fooienpot! De van Loon in 2016 op 15-17 juli gevaren wordt. Wij graag weer meedoen met het VOLkorenfestival op 4 en 5 juni 2016 in de haven van Middelburg. Wij voor vaarvermaak voor jong en oud zorgen tijdens de Watersportdag op 4 juni 2016 in de haven van Middelburg. De vaartochten ook online geboekt kunnen worden. Op specifieke dagen je ook individueel een tocht kan boeken Al de activiteiten van Stichting Behoud Hoogaars, mede wordt mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland.

31


Hollandse boot Botje

TH 49 Drie Gebroeders

Steekhengst De Boreas

Hollandse boot De Gebroeders

YE 36 Andries Jacob

Hollandse boot ter restauratie

Peilboot Luctor et emergo

Jacht Hoogaars Alcyon

SBH Vloot anno 2015 32

Nieuwsbrief. Jubileum editie. houten schepen en mensen. speldjes en een lintje. 25 jaar drijvend erfgoed

Recommend Documents