Nieuwsbrief In Memoriam - B.K.S. Iyengar Gesprek met Max Strom
Yoga en poëzie In Memoriam - Emile Mot Estafette interview met
Josette van Leeuwen
Jaargang 36 • Nummer 2014-3
Inhoudsopgave Foto-impressie van het internationale yogacongres in Zinal
Redactioneel & coverfoto
4 Gesprek met Max Strom
8
5
6
Internationaal yogacongres in Zinal
B.K.S. Iyengar 1918 – 2014
12
14
Collegiaal
Reactie op Yoga zonder geloof
16
Yoga en poëzie
24
Van het bestuur
28
26
EstafetteInterview
Retraite in de Harz
Doe-het-zelfontspanning
18
Emile Mot 1934-2014
15
30 Recensie
Yoga en meer...
31
Foto’s: Robert Klik © 2014
september 2014 3
Francien Goudsbloem
[email protected]
Els Krop
[email protected]
Een impressie van het
Redactioneel
internationale yogacongres in Zinal
Afscheid
Dit jaar is van 24 augustus tot 29 augustus 2014 voor de
Heb je ook zin in een inspirerende week in een schitterende
Het overlijden van de grote yogaleraar B.K.S. Iyengar op 95
van René Tol en verslagen over workshops, retraites en Zinal
41e keer het yogacongres in Zinal georganiseerd door de
omgeving in de Zwitserse Alpen? Noteer dan 16 augustus
jarige leeftijd, is wereldnieuws geweest en kan niemand uit
2014. De nieuwe rubriek Yoga en poëzie is ingebracht door
Europese Yoga Unie (EYU).
tot en met 23 augustus 2015 in je agenda. Dat is de week
de yogawereld zijn ontgaan. In dit nummer een reactie van
John Hoft. Het is weer een goed gevulde Nieuwsbrief.
Het accent van dit congres lag op 3 van de 5 Niyama’s, con-
waarin het volgende Europese congres gehouden wordt.
form het achtvoudige pad van Patanjali. Zij waren: Tapas,
Het thema is dan ‘vreugde’.
Voor mij is na ruim vier jaar de tijd gekomen afscheid te
Svadhyaya, en Ishvara pranidhana. Al meteen tijdens de
Hieronder vind je een foto impressie.
Pascal Poell en Anne Bjørndal op het heengaan van deze bijzondere yogaleraar.
nemen als redacteur.
opening van het congres belichtte de eregast, Sraddhalu
Onze collega Emile Mot, een zeer betrokken VYN lid, is op 80
Het voeren van de redactie vraagt behoorlijk wat tijd en er
Ranade, van de ashram van Sri Aurobindo, Pondicherry,
jarige leeftijd na een kort ziekbed op 29 juni 2014 overleden.
is altijd een deadline, want de Nieuwsbrief moet op tijd zijn.
India het belang dat wij als yoga-gemeenschap bijdragen
De uitspraak van Emile Mot: “Elke minuut dat je je druk
Het was een leuke tijd om samen met collega´s een nieuwe
aan meer positiviteit in de wereld. De drie bovengenoemde
maakt om je verleden, gaat af van je toekomst”, geeft zijn
vorm te geven aan onze Nieuwsbrief. Ik hoop dat er snel
leefregels, niyama’s, kunnen hierbij helpen.
positieve houding tijdens zijn leven aan. Miriam Wapenaar,
een energieke collega zich aanmeldt bij het bestuur voor
Het congres vond plaats in een prachtig Zwitsers bergdorp
Quirine Lensvelt-Ruys en Wil Spruyt geven een reactie op dit
deze functie. De oproep staat in het bestuurlijke deel van dit
waar je uitzicht hebt op bergtoppen met gletsjers. In Zinal
plotseling overlijden.
nummer.
zijn de leslocaties verspreid over het dorp en dit jaar waren
Verder in dit nummer o.a. een gesprek met Max Strom door
Geniet van een mooie kleurrijke herfst!
omgeving waarin je vanzelf geïnspireerd raakt.
Francien Goudsbloem
De VYN werd vertegenwoordigd door een aantal bestuurs-
er zelfs twee zalen in het nabijliggende dorp Grimentz. Een Yvonne Esser, een reactie van Jozef Kiekens op het artikel
Coverfoto
leden Els Krop, Anne Bjørndal, Ingrid Coenen en Chris
Bakasana of Kraanvogel
pese collega’s over het stimuleren van de yoga en de uit-
Bieze als docent. Anne en Els vergaderden met de Eurowisseling van kennis. In de vergadering zijn de Europese statuten aangepast en er is een nieuw kernteam benoemd
Ik ben Yvonne Hoogendoorn uit Rotterdam. Deze foto
tegen je bovenbenen zodat je je onderrug nog dieper kunt
dat de Unie gaat leiden. Er is ook een nieuwe groep die de
heeft mijn man Bram gemaakt op onze vakantie in Ibiza.
uitstrekken. Dit geeft meteen meer ruimte in je buik en borst.
organisatie van het congres in Zinal in 2015 op zich neemt.
In een prachtig gebied nabij het strand Ses Salinas, je
Daardoor kun je je schouders dieper innemen. Blijf onge-
hebt daar prachtige rotsformaties.... helder blauw zee-
veer 3 tot 4 adembewegingen in deze eindstand,
water... de lucht zo mooi... DE STILTE. Ga gehurkt zitten en plaats je armen tussen je knieën. Zet je handen plat voor je op de vloer op ongeveer schouderbreedte uit elkaar met de vingers gespreid en iets naar binnen wijzend. Buig dan de ellebogen naar buiten om van de achterkant van je armen steunpunten voor de knieën te maken. Beweeg
terwijl je vrij en gelijkmatig blijft ademen.
De Nederlandse docenten op het congres waren Pauline
vloer. In deze houding worden de pol-
Mullink met o.a. Yoga door de seizoenen heen; Chris Bieze
sen, armen,schouders en buikspieren
met o.a. Yoga in klank, klank in yoga en Pieter Scheffe met
en de buikorganen versterkt. Het concentratievermogen
en
Je mat is je laboratorium.
het
vermogen om je inwendig te focussen worden bevorderd net zoals het evenwichtsgevoel. Let op: Leg om je te beschermen in het begin tegen omvallen een blok of
je je voeten een voor een
meditatiekussen voor je en trek je kin in als je
het begin kun je oefenen met
en lezingen.
Breng je voeten daarna weer naar de
dan iets naar voren zodat op kunt tillen van de vloer (in
Het congres bood zeer interessante en leerzame workshops
je evenwicht verliest. Want dan kom je met de kruin op de vloer en niet met je gezicht.
één been optillen). Ga direct mee met de druk van je armen
4 Yoga Nieuwsbrief
Yvonne Hoogendoorn - www.yogardam.nl
september 2014 5
Anne Bjørndal
[email protected]
B.K.S. Iyengar 1918 – 2014
Biografie B.K.S. Iyengar
In Memoriam
Met het overlijden van B.K.S. Iyengar op 20 augustus is de
Iyengar demonstreerde de yogahoudingen voor verschil-
wellicht grootste yogameester, yogacharya, van onze tijd
lende hoge gasten aan het hof van de Maharaja van Mysore
heen gegaan. De yogagemeenschap wereldwijd is hem ont-
(zelf leerling van Krishnamacharya). Hij begon toen ook de
zettend veel dank verschuldigd voor zijn enorme bijdrage
verschillende toepassingen van yoga te onderzoeken. Door
aan het doorgeven en voor velen toegankelijk maken van
zijn eigen positieve ervaringen ontwikkelde hij therapeuti-
de yogatraditie.
sche en medische toepassingen van zowel yogahoudingen
B.K.S. Iyengar of Bellur Krishnamachara Sundaran Iyengar
als ademtechnieken.
zoals zijn naam volop luidt, werd 95 jaar geleden geboren in
Kenmerkend voor de yogavorm, die naar hem vernoemd
het stadje Bellur in Karnataka, Zuid India. Hij was het 11e uit
is, zijn de discipline, de precisie en zorgvuldigheid, waar-
13 kinderen en had als kind een zwakke gezondheid.
mee worden gewerkt. Het uitvoeren en het lang aanhouden
Hij overwon tyfus, malaria en tuberculosis en zou later zeg-
van de houdingen gebeurde volgens de uitlijningen van het
gen dat hij zijn leven te danken had aan yoga. Hij kwam
lichaam met adem als ondersteuning. Zijn bekwaamheid en
reeds op jonge leeftijd daarmee in aanraking en werd door
toewijding waren bijzonder, en de yogawereld is hem ook
Krishnamacharya als zijn leerling geaccepteerd. Door zijn
dankbaar voor alles, wat hij aan kennis en inzicht heeft door-
huwelijk werden zij schoonfamilie van elkaar.
gegeven.
Iyengar Yoga Centrum Oosterhout en Breda Al 25 jaar
Hij ontmoette de beroemde violist Yehudi Menuhin in de
We danken vanuit het diepst van ons Hart onze leraar en
B.K.S. Iyengar gaf de mensheid een zeer gedegen systeem
jaren vijftig van de vorige eeuw. Zij raakten bevriend en
voorbeeld B.K.S. Iyengar.
van yogabeoefening.
Iyengar gaf Menuhin privélessen. Menuhin werd een
Guruji is overleden op woensdag 20 augustus 2014. Het
Yoga kwam binnen bereik van velen. Over de hele wereld
toegewijde yogi en zou Iyengar, ‘zijn beste vioolleraar ooit’
droevige nieuws bereikte mij ’s morgens vroeg in Duitsland,
zijn ontelbaar veel mensen door hem geïnspireerd. Onze
noemen.
waar ik met een aantal collega’s een vierdaagse bijscholing
gedachten is ook bij de familie van Guruji.
Mede door Yehudi Menuhin werd Iyengar geïntroduceerd
volgde. Een bijscholing op hoog niveau en waarvan de deel-
We zullen hem allemaal missen. Het was een voorrecht hem
in het Westen. Hij richtte yogascholen op in vele landen.
nemers Guruji persoonlijk kenden. We hebben een mantra
persoonlijk gekend te hebben en ik koester de vele momen-
Iyengar yoga wordt tegenwoordig in 77 landen onderwezen
meditatie gedaan en daarna wat tijd voor ons zelf genomen.
ten aan zijn bureau, op de veranda of in de yogazaal met
en zijn boeken zijn in 31 talen verschenen. Time Magazine
In de meditatie kreeg ik het beeld van Krishna die de pijl van
hem. Hij was een keerpunt in mijn leven en heeft het een
noemde hem in 2004 één van de 100 meest invloedrijke
Arjuna naar het doel begeleid. Guruji als pijl en het Licht als
dieper betekenis gegeven. Het is in geen woorden uit te
personen ter wereld met name voor het voor een groot
het doel.
drukken wat hij heeft betekend. Geetaji heeft mooi woorden
publiek toegankelijk maken en algehele acceptatie van
Gediplomeerde docenten: Pascal Poell en Irma Menssink Hildebrandlaan 49 4904 HA Oosterhout Tel. 0162-456422 E-mail:
[email protected]
www.iyengar-yoga-breda.nl
6 Yoga Nieuwsbrief
gesproken op zijn crematie. Guruji gaf onvoorwaardelijke
yoga te faciliteren. Zijn thuisbasis was Pune India, waar zijn
Er was behoefte om het thuis front te spreken en op face-
liefde aan zijn gezin, familie, de mensen om hem heen en
instituut tot de absolute wereldtop behoort. Cursussen
book was meteen een stroom van berichten. Verder hebben
aan de gehele mensheid. Onvermoeibaar tot letterlijk aan
zijn jaren van tevoren al volgeboekt. Zijn dochter Geeta
we aangepast les gekregen geheel in de geest van B.K.S.
zijn dood bleef hij inspireren, lesgeven, lezingen geven in
heeft nu de leiding en zet zijn traditie voort samen met zijn
Iyengar. Het was heilzaam om zo de dag te kunnen door-
India en over de hele wereld.
zoon Prasanth. Dit is geheel in overeenstemming met de
maken met gelijkgestemden en de kracht om het verdriet te
Laten we proberen in zijn Geest verder te leren, leven en gaan
traditie waaruit hij voortkomt. Kennis wordt doorgegeven aan je
transformeren tot een besef van Vrede. Hij reist ongetwijfeld
schijnen, zoals de ruwe diamanten die we volgens hem waren.
kinderen, opdat zij het werk kunnen voortzetten.
naar het Licht. Uiteindelijk heeft hij dit leven losgelaten en
Guruji, uit het diepst van onze harten, oneindige dankbaarheid.
Hij heeft vele treffende uitspraken over yoga gedaan een
onthechting is volledig.
ervan is: “Je lichaam is een tempel, houdt het schoon en
With respect and love,
zuiver, zodat de ziel erin kan verblijven.” - “Yoga brengt
Pascal Poell
lichaam adem en geest bij elkaar.” Bij Iyengar werd geen
Iyengar Yoga Centrum
detail over het hoofd gezien. Zijn nalatenschap zal ons
Oosterhout en Breda
blijven inspireren. Anne Bjørndal, lid bestuur VYN
september 2014 7
Yvonne Esser
[email protected]
Mensen zeggen dat ze graag meer intimiteit willen hebben, maar dat
Gesprek met Max Strom
krijg je niet van social media.
Max Strom is een Amerikaanse yogadocent, die wereldwijd
gemakkelijkste weg kiezen. Bijvoorbeeld de zithouding is
dat is onzinnig want bij elke ademhaling wordt het middenrif
lezingen, workshops en trainingen voor yogadocenten
heel belangrijk bij ademoefeningen. Uitleggen en laten zien
aangesproken. De longen zitten in de borstkas. Als je
verzorgt op basis van zijn eigen jarenlange onderzoek naar
wat verschillen zijn is belangrijk; het gaat niet alleen om
teveel naar de buik ademt, kan de borstkas niet voldoende
en persoonlijke ervaring met yoga. Hij heeft het boek De
gehoorzamen en autoriteit. Er moet een vertrouwensrelatie
uitzetten, waardoor het ademvolume kleiner wordt. In de
adem van het leven geschreven. Voor de Yoga Nieuwsbrief
ontstaan.
yoga worden verschillende ademoefeningen aangeboden, die niet geschikt zijn voor beginners. Het lijkt er ook op dat
schreef Yvonne Esser een recensie van dit boek. (zie YNB 2014-1) Aankomende zomer komt zijn tweede boek
Y: Er zijn veel verschillende manieren om rechtop
iHappiness uit bij Uitgeverij AnkhHermes. Dit was een
te zitten. Sommige mensen zitten in balans met veel
aanleiding om hem te spreken voor de Yoga Nieuwsbrief.
ademruimte. Anderen zitten in een overstrekking,
Max blaast een ballon op nadat hij naar de buik heeft
Op verzoek van de redactie heeft Yvonne Esser het gesprek
waardoor ze zichzelf belemmeren in hun ademruimte.
geademd en een ballon waarbij hij de ribben bewust
gehouden op donderdag 17 april in Utrecht, waar Max Strom
Laat u mensen zelf ontdekken en voelen wat voor hun de
zijwaarts laat uitzetten om aan te tonen dat het ademvolume
verbleef voor een aantal workshops.
meest optimale zithouding is?
in het laatste geval veel groter is.
niemand weet wat een volledige yoga-ademhaling inhoudt.
M: Mijn ervaring is dat de meeste mensen die beginnen Y: Sinds wanneer verzorgt u trainingen voor
aan yoga heel weinig lichaamsgevoel hebben. Dansers of
In yogahoudingen zie ik bij cursisten overal te wereld vaak
Y: Ik heb gelezen in ‘de adem van het leven’ over de drie
yogadocenten?
mensen die ‘martial arts’ beoefenen voelen vaak wel veel,
dat alleen de buik beweegt en dat de borstkas stijf gehouden
zuilen (lichaam, emotie en geest) en dat er oefeningen
M: Ik verzorg trainingen over de hele wereld sinds 1999.
maar mensen die de hele dag achter hun bureau zitten
wordt. De adem is een leidraad voor het uitvoeren op een
zijn voor elke zuil. Is het een gekke gedachte om
Sinds 2006 geef ik workshops bij Yoga Moves in Utrecht. Elk
voelen soms niet eens dat hun schouderbladen kunnen
goede manier van de yogahoudingen.
te bedenken dat het een relatie heeft met de 3
jaar bezoek ik ongeveer 10 landen en 45 steden wereldwijd;
bewegen over de bovenrug en zetten zichzelf helemaal
onlangs heb ik nog een training in Beijing gegeven.
vast bij veel bewegingen die ze maken. Dus eerst laten we
Y: ….de borstkas moet van vorm kunnen veranderen?
Macclean?
cursisten de juiste houding aannemen; in de loop van de tijd
M: Ja, dat klopt. Veel mensen zeggen dat baby’s goed naar
M: Ik geloof dat de mens meer is dan zijn hersenen. Het
gaan ze leren subtieler te voelen.
hun buik ademen. Maar het is niet de bedoeling dat we op
hart heeft ook een eigen intelligentie. Er is sprake van
dezelfde manier ademen als baby’s. Kijk naar hoe ze hun
een eenheid, alles is verbonden. Ik denk niet zoals een neuroloog.
Y: U geeft lezingen èn workshops? M: Dat klopt, soms wordt er alleen gepraat over diverse
hersenlagen, zoals beschreven in de Tri-une Brain van
onderwerpen, soms zijn het bewegingsworkshops, andere
Y: Gaat het leren voelen tijdens bewegingen
behoefte doen in een luier. Het is toch niet de bedoeling, dat
keren alleen ademworkshops.
gemakkelijker tijdens eenvoudige bewegingen dan bij
wij dat ook doen op die manier? Y: Alle zuilen zijn verbonden en het is mogelijk om
het uitvoeren van asana’s? Y: Wat is de rode draad in uw trainingen?
M: Ja, je moet eerst de basisbeginselen aanleren. Je moet
Y: Heeft de liggende houding niet ook invloed op de
via lichamelijke oefeningen invloed uit te oefenen op
M: Ik probeer mensen zichzelf te laten herinneren wie ze
echter niet alleen bezig zijn met ontspannen bewegingen,
wijze waarop geademd wordt?
emoties?
werkelijk zijn en waartoe ze in staat zijn. Daarnaast verschaf
maar ook kracht opbouwen. Daarnaast leren ruimte te
M: Ja, houding heeft invloed op de adem.
M: Absoluut!
ik hen handvatten om sterker te worden. Ik ben een soort
maken waar het strak is. Je doet vloeiende bewegingen; de
gids voor hen.
adem heeft daarbij een begeleidende rol. Ik start vaak met cursisten te laten staan met gebogen benen en laat dan
Y: Hoe ziet u de rol van een yogadocent? Sommige
de Ujjayi-adem doen. Deze adem wordt veel gedaan in de
yogadocenten stellen zich op als autoriteit, die weet wat
bewegingslessen, maar ik heb ook een flink aantal andere
goed is voor de leerlingen. Andere yogadocenten vinden
ademoefeningen.
het heel belangrijk is, dat cursisten zelf leren ontdekken wat goed is voor hen, waarbij ze als een soort gids
Y: …daar ben ik, ademtherapeut zijnde, erg nieuwsgierig
fungeren.
naar, omdat ze niet in uw boeken staan beschreven.
M: Er is een delicate balans tussen alleen maar gids zijn
M: Dat klopt. Het is al moeilijk genoeg om iemand ‘face
en leiderschap. Ik vind niet dat yogadocenten zich moeten
tot face’ te leren goed te ademen. Uit een boek is het voor
opstellen als een soort guru of dat ze mensen steeds moeten
mijn gevoel zo goed als onmogelijk. Als je geïnteresseerd
vertellen wat ze nog niet goed doen, maar tegelijktijd denk
bent, kun je aan workshops deelnemen. Er bestaan veel
ik wel dat het belangrijk is om beginners goed te instrueren,
misverstanden, ook in de yogawereld over het werken met de
zodat ze de oefeningen optimaal aanleren en niet de
adem. Er wordt veel gesproken over middenrifademhaling;
8 Yoga Nieuwsbrief
Y: In uw boek las ik dat er lichamelijke oefeningen zijn
Mijn ervaring is dat de meeste mensen die beginnen aan yoga heel weinig lichaamsgevoel hebben.
en ademoefeningen en mentale oefeningen en dat ze allen belangrijk zijn. M: Inderdaad. Alle oefeningen zijn belangrijk en hebben invloed op verschillende gebieden. Het werkt holistisch. Y: Hoe belangrijk is het proces lichaamsbewustwording in uw lessen? M: Heel belangrijk, want veel mensen dissociëren van hun lichaam. Ze verliezen op deze wijze het contact met zichzelf. De manier waarop we tegenwoordig leven veroorzaakt de problemen. Mensen moeten zich weer realiseren waar het over gaat in het leven, maar ze nemen liever een pil dan na te denken over wat er aan de hand is.
september 2014 9
Social media, zoals Facebook, is in feite a-sociaal. Het is niet persé verkeerd, maar het is geen goed medium om echt contact te houden met vrienden. MEDITATIE ~ YOGA-WEEKENDEN SPECIALISATIES ~ BIJSCHOLINGEN BASISOPLEIDING
HATHA RAJAYOGA
14 donderdagavonden, verdiepend, oriënterend als inleiding tot de praktijkopleiding
Y: Heeft dat niet ook te maken met de lineaire benadering
Y: Het hoeft niet te verdwijnen, maar we moeten leren er
in de medische wereld? Als je naar een dokter gaat
beter mee om te gaan?
wordt er alleen gekeken naar de klacht, die vervolgens
M: Dat is mijn boodschap. Mensen zeggen dat ze graag
wordt behandeld.
meer intimiteit willen hebben, maar dat krijg je niet van social
M: ...Daar ben ik het mee eens. De oplossing ligt in een
media. In mijn nieuwe boek zeg ik dat alle technologie je
andere manier van in het leven staan. Daar gaat mijn nieuwe
leven gemakkelijker zou moeten maken en niet moeilijker.
boek ‘there is no app for happiness’ over.
Het zou ons dichter bij elkaar moeten brengen en niet verder
Er is in dit boek een heel hoofdstuk gewijd aan
uit elkaar. Je moet je bij alles afvragen of het jou dient.
slaapproblemen; er staat informatie over de neurologische Y: U zegt dat elk uur achter je computer een uur minder
achtergrond ervan beschreven.
met je naasten is….
OPLEIDING TOT
YOGA
DOCENT(E)
BIJSCHOLING JA A RT R A I N I NG
MEDITATIEBEGELEIDING
de vierjarige opleiding start medio januari; hatha/raja yoga (ashtanga) - esoterie; filosofie (oost - west) chakraleer; kundalini, meditatie en ademleer. aanvang eerste vrijdag van de maand 11.00 tot 15.00, 1x per maand; 10 keer; je kunt maandelijks instappen
Y: In het boek staat dat technologie ons ongelukkig
M: Ja, het is niet hetzelfde. Ik reis veel en vind dat e-mailen
maakt?
en skypen het niet halen bij naast elkaar zitten aan de
M: Niet alle technologie: ik ben zelf dol op google-maps,
ontbijttafel, maar als je geen andere mogelijkheid hebt om
wikipedia, gps, google. Ik gebruik het veel en zeg niet dat
elkaar te spreken is het op één na beste wat je kunt doen.
alle technologie slecht is. Maar technologie gebruiken voor ons sociale leven is een grote misvatting. Mensen spreken
Y: U schrijft dat we van alles leren op school, maar niet
met elkaar in korte zinnetjes tekst, terwijl uit onderzoek
hoe we gelukkig moeten zijn. Is het niet belangrijker om
blijkt dat onze communicatie 90% non-verbaal is. Dus we
te leren hoe we tot rust kunnen komen, zodat we in de
gebruiken maar 10% van ons vermogen als we per sms
stilte kunnen ontdekken wat werkelijk belangrijk is voor
communiceren. Gebruik sms voor het doorgeven van korte
ons?
boodschappen; zoals de trein is te laat o.i.d., maar niet voor
M: Je kunt allebei doen. Het één hoeft het andere niet uit te
het emotionele deel van de communicatie. Social media,
sluiten. Ik vind ook niet dat we kinderen moeten leren hoe
zoals Facebook, is in feite a-sociaal. Het is niet persé
ze gelukkig kunnen zijn, maar dat ze het verschil tussen
verkeerd, maar het is geen goed medium om echt contact te
vermaak en geluk moeten onderzoeken. Mijn definitie van
houden met vrienden.
geluk is het dagelijkse gevoel van een betekenisvol leven hebben. Kinderen moet geleerd worden dat er een verschil is tussen plezier najagen en voelen/beseffen wat je goed doet. We zijn zo druk met onze kinderen naar school laten gaan en ze voorbereiden op de toekomst, dat ik denk, dat we hele
HARA
ONTWIKKELING
belangrijke zaken over het hoofd zien. Yoga kan een bijdrage
één maal per veertien dagen op de donderdag.
leveren bij het weer naar binnen leren gaan en onderzoeken wat nu echt van waarde is.
Yogabindu
Aangesloten bij: Vereniging van Yoga leerkrachten Nederland Union Européenne de Yoga.
10 Yoga Nieuwsbrief
voor info en studiegids: LeoXIIIstraat 55, 5046 KH Tilburg T: 013-5350760 / 5356137 E.
[email protected] I: www.blikopener.info
Satyananda Yogacentrum
* bijscholingen & workshops * Satyananda Yoga boeken * schapenwollen matten, latex onderlaag * neuskannetjes - tongschrapers * yogakussens * yoga nidra cd's - mala’s - chakra kaarten www.yogabindu.nl
Mijn definitie van geluk is het dagelijkse gevoel van een betekenisvol leven hebben. september 2014 11
Pascal Poell
[email protected]
Margriet van Kampen
[email protected]
Collegiaal Ustrasana
asana.
houding is voorbereidend voor de gevorderde achterover
te versterken, zoals in een goed opgebouwde cobra en
de noodzaak van de eerder aangegeven beenversterkende
Leerlingen zijn vaak angstig. Wat is een goede aanleer
of
Kameel
is
geen
buigingen, het corrigeert de aanwezige oneffenheden in de
sprinkhaan. In deze twee houdingen heb je nog de ‘veilige’
oefeningen. In eerste instantie hoef je niet ver te gaan, hoef
methode volgens jullie?
wervelkolom. Leerlingen kunnen zich ademloos voelen, of
steun van de grond aan de frontzijde van het lichaam. Zo raakt
je niet perse met je handen je voeten te bereiken. Na enige
krijgen hyperventilatie, het gevoel over te moeten geven,
tevens je geest gewend aan openheid. Wees nieuwsgierig als
oefening kan je wel je voeten tot aan je voeten komen. Die
Pascal Elke asana heeft zijn eigen uitdaging. Wat is moeilijk
misselijkheid of hoofdpijn door het achterover buigen. Dit
een kind, ook naar je angsten toe. Met aandacht, liefdevol.
kunnen plat op de wreef liggen of op de tenen. In de eindfase
of eenvoudig? Het hangt van een aantal factoren af zoals
maakt ze ook angstig voor deze houdingen. Geeta verklaart
Waarnemen en genieten van het feit dat je je rugspieren
bovenbenen naar voren houden, bekken opwaarts, borst
constitutie, conditie, leeftijd en ervaring. In de beschrijving
dat dit vooral komt door stijfheid van de wervelkolom
sterker voelt worden. Verder gaan we werken aan de stijfheid
opheffen. Ademen!! Correct terugkomen: Niet gedraaid maar
van 200 asanas noemt B.K.S.Iyengar in zijn eerste boek
en luiheid van de lever. Juist Ustrasana en Adho Mukha
van bovenrug en schouders. Bij voorbeeld tegen een muur.
rustig op de voeten gaan zitten, óf vanuit stand terugkomen.
Ustrasana als 16de houding. De eerste 15 houdingen zijn
Savanasana noemt ze als voorbereiding, om de fysieke en
Niet te ver van de muur afstaan, armen tegen de muur op
In dat geval de buikspieren aanspannen (evt. met een stevige
staande houdingen. Het moet niet gezien worden als het
zeker ook de mentale obstakels weg te halen. Het hoofd kan
strekken, je borst naar de muur toe bewegen en je heupen
ujjayi): strekking in de onderrug. Dan komt ook het hoofd als
ideale oefen schema, maar als een structurele uitleg van a
voor beginners beter recht op worden gehouden. Pas als
van de muur af, dus naar achteren en ietsje omlaag brengen.
vanzelf op, zonder duizelingen. Je kunt ook beginnen met
tot z. Hij geeft ook voor elke houding een moeilijkheidsgraad
de handen gemakkelijk bij de hielen kunnen komen, kan de
Dit zal pijnlijk voelen voor de schouders – een confrontatie
tegen de muur te oefenen, dan gaat het wat lichter: ga dan
van 1 tot 60, en Ustrasana heeft een 3, net als Utthita
leerling het hoofd ook naar achter brengen. Als de handen
met de stijfheid van bovenrug en schouders. Je zult gaan
iets van de muur afstaan en breng de bovenbenen tegen de
trikonasana en Virabhadrasana I. En ter vergelijking,
niet bij de hiel komen kan men een stoel nemen. Op de
ontdekken hoe de onderrug altijd overwerk heeft moeten
muur aan en voer de houding dan op dezelfde wijze uit.
Tadasana, Vrksasana en Virabhadrasana II hebben een
knieën voor de stoel en dan met de handen naar achter op
verrichten (ook nu weer) en hol aanvoelt. Naarmate je door
1. Er is hier wel al een relatie te leggen tussen de stevige
de stoel zitting. Als dat beter gaat kan men langs de voorst
regelmatige oefening steeds meer in staat bent de bovenrug
stoelpoten de handen stap voor stap
te strekken en dus je borstzijde te openen, zal je merken dat
steeds lager brengen. De houding
de holling in de onderrug gaat verdwijnen. Adem observeren.
moet in het begin niet lang worden
Inademen: ruimte, ontspanning en strekking in de borst.
aangehouden. Het er in komen
Uitademen: strekking en kracht, die gaat doorwerken in de
en
benen en geopende heupen, om te beginnen met achteroverbuigingen. Virabhadrasana I is bijvoorbeeld ook sterk werkend op het openen van de lies en de borstkas. Bij Ustrasana zegt
hij
bij
de
uitwerking
dat
mensen met hangende schouders en gekromde boven rug er baat bij hebben, en de wervelkolom zijn veerkracht terug krijgt, en dat het zelfs zonder bezwaar door oudere mensen kan worden beoefend.
eenvoudige
Margriet en Pascal beantwoorden vragen van collega’s. Heb je ook een vraag? Stuur een mail naar de redactie.
ademhalingen
rug; vertrouwen. En natuurlijk hoort daar ook een correct
daarna weer terugkomen, maakt dat
gebruik van de benen bij , want bij de ustrasana staan we
men minder snel last heeft van de
op de knieën, die dicht bij elkaar staan en door het contact
weerstand en angst. Dan kan dat wel
met de grond bijeen gehouden worden. Been-versterkende
een aantal keer herhaald worden.
oefeningen
Eventueel kan ook een steun voor
beenspieren aan de binnen-, en buitenzijde van het been
het hoofd zelf worden gegeven, met
evenwichtig gaan samenwerken. Dan is er in de ustrasana
bijvoorbeeld een bolster en dekens.
een opwaartse strekking naar de onderrug toe mogelijk, die
enkele
rustige
(staande
asana’s)
zorgen
ervoor
dat
de
nu, evenals de bilspieren, ontspannen en breed kan blijven.
Zoals gezegd is dit niet arbitraire, en het lesgeven heeft ook Guruji en zijn kinderen Geeta
Geraadpleegde literatuur:
Let op: het samentrekken van de bilspieren veroorzaakt
en Prashant veel ervaring en groeiend inzicht gegeven. Zo
B.K.S. Iyengar: Yoga Dipika (Light on Yoga)
een samentrekking van de onderste rugspieren, waardoor
kun je zeggen dat Guruji’s boek ‘Yoga Dipika’ als asana
Geeta S. Iyengar: Yoga in Action, Preliminary course
de onderste rugwervels naar voren gedrukt worden. Een verkorting i.pv. verlenging van de onderrug, en dat resulteert
academisch kan worden gezien. In dit nieuwe millennium heeft Geeta een helpend praktisch
Margriet Vaak roepen achteroverbuigingen angstgevoelens
vaak in een waarschuwende pijn in de overgang onderrug/
boek geschreven voor beginners, en natuurlijk ook voor
op, omdat je jezelf ‘aan de frontzijde’ volledig opent en
heiligbeen. Let op bij de uitvoering: Staande op de knieën
leraren. Zie de literatuurlijst onderaan.
kwetsbaar maakt. In onze kindertijd gaf dat geen problemen
leg je de handen in de onderrug om contact te houden –
In dit boek, bedoelt voor echte beginners in yoga, begint
maar naarmate we ouder worden, voelt dat doorgaans
niet duwen- borst opheffen! Voel je de opheffing van de
ze uitgebreid met staande houdingen, en pas aan het eind
steeds bedreigender voor ons. Het lichaam neemt onbewust
borst zich vertalen in een strekking in de onderrug? Als je
behandelt ze de basis achterover buigingen. Ze noemt dan
een afschermende houding aan, en opent zich niet meer zo
het eng vindt mag je het hoofd nog iets opgericht houden,
eerst Chaturanga Dandasana omdat dit de wervelkolom
makkelijk. Bovendien raakt het ook nog eens gewend aan
anders voorzichtig naar achteren brengen. Strek je lichaam
spieren sterk maakt en de dijen ook. Vervolgens beschrijft
voorover gebogen bureauwerk. Bovenrug en schouders zijn
dan voorzichtig naar achteren – niet inzakken- terwijl je toch
ze Adho Mukha Svanasana, Dhanurasana en Salabhasana
dan stijf geworden. Begin daarom eerst met het leren strekken
het lichaamsgewicht aan de voorkant van je bovenbenen
voor ze als laatste houding Ustrasana behandelt. De laatste
van de (boven)rug en schouders en ook de rugspieren
houdt. Dit vergt veel kracht van de bovenbenen, vandaar
12 Yoga Nieuwsbrief
www.yoganederland.nl
september 2014 13
Johan Hoft
[email protected]
Johan Hoft
Yoga en poëzie
Retraite in de Harz
Ooit kreeg ik van een cursist
In Juli gingen we samen naar de retraiteweek Chakra’s
De praktische lessen overtroffen onze verwachting. Als yoga
een boekje met daarin
en Archetypen begeleid door Francien Goudsbloem. Een
docenten met een lange leservaring hebben wij veel nieuwe
yogagedichten.
originele aanpak om de yoga filosofie en Jungiaanse
oefeningen geleerd, die wij goed in onze lessen kunnen
‘Yoga poems by Leza Lowitz’.
archetypen bijeen te brengen. Wij zijn tenslotte als
integreren. Verrassend waren voor ons de bekende asana’s.
Daarin lezend zag ik de
Europeanen opgegroeid in een Christelijke cultuur en het is
Met veel persoonlijke aandacht kregen wij zulke goede tips
meerwaarde van poëzie bij
Berghouding
goed om bewust te worden van de parallellen tussen deze
bij de opbouw, zodat de uitdrukking ‘puntjes op de i zetten’
twee werelden. Alle dagen hadden een vast rooster met
onvoldoende de lading dekt. Het was een intensieve week
Een aantal heb ik vertaald
Hier sta ik dan!
hatha yoga, ochtend- en avondmeditatie. In de vrije uren
zowel lichamelijk als emotioneel en geestelijk. Wij hebben
en voorgedragen in mijn
Voeten voelen wortelend
kregen we een opdracht mee, gerelateerd aan de lesstof.
verschillende lagen bij ons zelf (her)ontdekt, waarbij Francien
yogagroepen en bij de
grondig de aarde.
Meestal gingen we wandelen in de prachtige omgeving,
voor een veilige situatie zorgde. Tijdens de vrije uren konden
intervisiegroep yogadocenten
Stevig en stabiel
met wandelgids Connie, die ook heerlijke vegetarische
wij bij haar terecht, waarvan sommigen gebruik hebben
Den Haag. Het is met veel
gelijk een berg
maaltijden verzorgde. De retraite was niet alleen werken,
gemaakt. Wij keerden terug naar huis, opgeladen, vol nieuwe
enthousiasme ontvangen.
rijs ik met haar kracht aandachtig
wij hadden ook voldoende tijd voor elkaar. De laatste
inzichten en met gevoel van sterke verbondenheid. Een
Aangezien ik poëzie een
door lijf en leden
avond hebben wij bij yoga-collega Matthias Herse mantra’s
retraite die wij iedere yogi kunnen aanraden.
warm hart toe draag en zelf
naar de kruin
gezongen. Een bijzondere ervaring.
ook gedichten schrijf kon
van mijn goddelijk bestaan.
het beleven van de yoga.
Elly Trommelen; Ineke de Kleine; Fieke Leneman; Marilyn Böger; Olga Marschal; Ria Penterman
het niet anders dan dat ik ‘het’ helemaal uit mezelf liet
Gewrichtige scharnieren
stromen. Gebruik makend
komen soepel tot rust.
van het resonantie vermogen
In de schaal van het bekken
van klanken die een
worden emoties geofferd
yogahouding nog dieper doet
in een heilige graal
beleven. Daartoe onderzoek
van stromend leven.
ik eerst een yogahouding in al zijn facetten raak
Mijn hart klopt zachtjes
geïnspireerd en schrijf het
aan de poorten van de hemel.
op.
Wervels worden warme toetsen
Bij het voordragen wordt
door mij harmonieus bespeeld.
de yogahouding ook
Met een fier geheven hoofd
aangenomen.
leeg van doldraaiend denken,
Ik heb er al een aantal laten
hoor ik in de ademstroom
ontstaan.
het zachte lied van
Hierbij een eerste
mooi menselijk bestaan
kennismaking met één ervan. Wie weet volgen er meer!
O mens, schakel tussen hemel en aarde verbonden met alles om zich heen, raak de kern met handen in Namasté
v.l.n.r. Elly, Connie Roeles (wandelgids, assistent en kok), Olga, Ria, Ineke, Marilyn, Fieke.
nooit alleen.
14 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 15
Een onzuivere geest
Jozef Kiekens
[email protected]
gedraagt zich als een vijand, een zuivere geest
Reactie op ‘Yoga zonder geloof’
gedraagt zich als een vriend.
Jozef Kiekens (Narayana, naam die hij in 1962 kreeg van
In golven
Die illusie is niets anders dan je eigen geest. De Amrita-
Maar de moderne yogaleraar roept zichzelf uit tot seculiere
Swami Satchidananda),is voorzitter van Yoga Vedanta,
Yoga kwam naar het Westen in golven. Eerst kwam het in
bindu Upanishad zegt: “Mana eva manushyanam karanam
atheïst. Van Zelfvervreemding gesproken! We hebben het
afdeling Aalst van The Divine Life Society, Rishikesh
de vorm van de Theosofie. De naam Rama van yogapionier
bandha mokshayoh”; “De geest van de mensen is voorwaar
met die woorden natuurlijk over God? Wie is God? De oude
en redacteur en verantwoordelijk uitgever van het Yoga
Rama Polderman was geen inwijdingsnaam, maar zijn doop-
de oorzaak van hun gebondenheid en verlossing.”
wijzen waren daarin heel duidelijk: God is avangmanasag-
Magazine.
naam. Zijn ouders waren theosofen. Hij was het jongetje dat
De mens is met andere woorden zijn eigen vijand en ook zijn
ocharam, niet te meten met de geest en de spraak. Hij is
Onderstaand zijn reactie op het artikel van René Tol
in Ommen de heilige vlam aanstak tijdens het bezoek van
eigen grote vriend. Een onzuivere geest gedraagt zich als
onuitspreekbaar en ondenkbaar, maar Hij is zijnbaar (gnya-
‘Yoga zonder Geloof’ dat gepubliceerd werd in de Yoga
Krishnamurti.
een vijand, een zuivere geest gedraagt zich als een vriend.
nagamyam, benaderbaar door kennis van de Kenner).
Nieuwsbrief 2013-4 en 2014-2
Later kwam yoga in de vorm van Hatha Yoga, het knopen
Je wil bijvoorbeeld ’s morgens vroeger opstaan om te medi-
De geest is nooit in staat de waarheid te bevatten. Zelfs het
maken met het lichaam. Een van de promotors was de Brus-
teren. Je programmeert je GSM. Hij doet zijn plicht. Wat doe
stoffelijke heelal ontsnapt aan zijn greep. Waar is het begin
De drijfveer
selaar André Vanlysebeth. Hij organiseerde in 1968 en 1969
jij? Je legt hem het zwijgen op en je slaapt nog een paar uur.
van de tijd, de grens van de ruimte, het begin van de oorzake-
Ik ben geen lid van jullie vereniging, wel een sympathisant.
yogacongressen. De 2000 stoelen waren gedurende een
Dit is de enige moeilijkheid. Patanjali zegt dan ook: “Yoga
lijkheid? Dit zijn alle transcendente vragen waarop alleen een
Vele jaren geleden stond ik aan de doopvont van de Vereni-
week elke dag bezet.
is de beheersing (nirodha) van de golven in de geest.” Hij
antwoord komt als men de geest achter zich heeft gelaten.
ging van yogaleerkrachten. Ik leerde de stichters kennen in
De Hatha Yogi die hij uit India had meegebracht, beklom het
gebruikt het woord beheersing, omdat de staat van yoga het
Zinal. Ze deden een beroep op mij, omdat ik al enkele jaren
podium gekleed in een bokserpeignoir. Hij liet dat kleding-
resultaat is van veel oefening. “Dan rust de Ziener in zich-
Ervaringsgericht
ervaring had met wat zij van plan waren te doen. Ik werd
stuk zakken en toonde trots zijn lichaam. Het was de tijd van
zelf”, zegt hij ook. Kan iets duidelijker zijn?
Yoga is in dat streven een ervaringsgerichte wetenschap. Wat
tweemaal uitgenodigd op jullie jaarlijkse yogadagen, waaraan ik heel goede herinneringen bewaar. Yoga zonder geloof dreef me tot schrijven. Ik aarzelde geruime tijd denkend: “Waar bemoei je je mee?” Maar de gedachte: “Misschien heeft iemand er iets aan”, overwon. Dit is de wereld Iets wat populair wordt, begint vanzelf te degenereren. Zo zegt men
Yoga wordt meestal beoefend om te kunnen blijven doorgaan met het leven op dezelfde zinloze manier.
dat Engels de wereldtaal is, maar
de flitscamera’s. Zijn demonstratie
men nodig heeft is doorzettingsvermogen of de vasthoudend-
en het geflits waren hallucinant.
heid van een bloedzuiger, passie en geloof. Voor passie hebben
De echte yoga werd naar het Wes-
Yogis een mooi woord, namelijk bhakti. Het is de mengeling van
ten gebracht door mensen die aan de voeten hadden gezeten van de grote verlichte wijzen van India, zo-
Centrum Zweiersdal Workshops en bijscholingen (VYN)
2014 – 2015
drie soorten liefde: de liefde van een man voor zijn trouwe en kuise echtgenote, zoals de oude Schrift zegt, de liefde van een moeder voor haar kind en de liefde van een vrek voor zijn geld.
als Swami Sivananda, Ramana Ma-
door onder andere
harshi, Papa Ramdas, Anandamayi
William Yang, Alberto Paganini, Jaap Bresser, Eric Staals, Lea Vos Patty Jongemaets, Marijke Ludwig, Jacques Lewensztain, Tetske Hoitsma, Dieke Bikker, Maartje van Hooft.
slaaf van die bhakta. Geloof betekent: geloof in de woorden van
Critical Alignment Yoga
het op. Ik zat naast hem en vertaalde zijn woorden of ik nooit
Ma, Aurobindo enz. Die wijzen waren allen verankerd in de wijsheidtraditie van de Vedas en in de Upanishads, de filosofische sluitstukken van die Vedas. De Vedas zijn alle
het is juister te zeggen dat slecht Engels de wereldtaal is.
gebaseerd op vier Mahavakyas of grote uitspraken, die alle
Zo vergaat het ook yoga. Het doel van yoga is de Zelfver-
dezelfde betekenis hebben: Bewustzijn is het Absolute; Ik
werkelijking.
ben het Absolute; Gij zijt Dat; Dit Zelf is het Absolute.”
Maar dat is meestal ver van ons bed. Het begint in de moderne tijd hard te branden onder voeten van vele mensen
Woorden schieten tekort
en als ze het geluk hebben op het yogapad te komen zou
We zijn in wezen iets hoogst wonderbaars, zo wonderbaar
er, als ze echt willen worden geholpen, iets fundamenteels
dat er geen woorden voor zijn. Dé vraag is: waarom weten
moeten veranderen.
we dat niet? We leven onder invloed van een grote illusie,
Maar nee, yoga wordt meestal beoefend om te kunnen blij-
Maya genoemd. Dit betekent letterlijk: niet dat. We zien de
ven doorgaan met het leven op dezelfde zinloze manier. En
dingen op een volstrekt vertekende manier, zoals iemand
dat werkt tot op zekere hoogte, want de beoefening van yo-
die een stuk touw in de schemering verwart met een slang.
gahoudingen, -ademoefeningen en -ontspanning neemt een
Zijn angst verdwijnt zodra hij de waarheid inziet, al laten de
groot deel stress weg van het lichaam en de geest.
gevolgen van de angst zich nog een hele tijd gevoelen.
4 level basis- en vervolgtrainingen o.l.v. Gert van Leeuwen
Weekend met Alberto Paganini Stilte weekend o.l.v. Lea Vos
www.zweiersdal.nl Weverstraat 65 - 6862 DK Oosterbeek Lea Vos 06 42315757
[email protected]
Als men die bhakti bezit, zeiden ze, wordt Godalmachtig zelf de de Schrift en de Guru. Swami Satchidananda stelde bij zijn bezoek aan ons (1962) vast dat de kennis van het Engels beperkt was. Hij zei: ‘Jullie moeten me vertalen’. Mijn broer vond dat geen goed idee, maar ik pakte iets anders had gedaan. Waar de Guru je plaatst, daar ben je. De mens onderscheidt zich van het dier door zijn verstand. Het verstand kan maken, maar het kan ook breken. De essentie van alle spiritualiteit heeft te maken met de manier waarop we met ons verstand moeten omgaan. Mensen moeten hun verstand zo gebruiken dat de wereld er beter van wordt en niet zo dat hij er miserabel van wordt. Het lichaam en de geest zijn beide gemaakt van dezelfde stof. Het lichaam is grof, de geest is subtiel. De geest is moeilijk te beheersen. Het lichaam is gemakkelijker te beheersen. Via het lichaam en de adem brengt men de geest onder controle. Yoga gaat van buiten naar binnen, van grof naar subtiel. Tot slot, als je je hand in het vuur steekt, verbrandt ze of je het gelooft of niet.
16 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 17
Van het bestuur Wereldyogadag
Het VYN bestuur Voorzitter
Secretariaat
Penningmeester
De VYN gaat in 2015 aandacht besteden aan de Wereldyogadag. Op deze dag geven yogadocenten wereldwijd belangeloos
Els Krop
Chris Bieze
Marian Faasen
les. De cursisten doneren een vrijwillige bijdrage voor een goed doel. We zullen je van het hoe en wanneer op de hoogte
[email protected]
Oudeweg 22
Eikenlaan 31a
houden.
06 - 21 41 67 21
9608 PM Westerbroek
3203 BE Spijkenisse
[email protected]
[email protected]
Nieuw (aspirant) bestuurslid
050 - 404 2926
01 81 - 61 63 11
Petra Jansen kondigde op de ALV in mei aan dat zij haar taken als bestuurslid Aanmeldingen graag aan een opvolger wil overdragen. Lenske Jonker heeft interesse in deze vacature. Zij wordt nu door Petra ingewerkt en ze loopt ook mee in de
ma/di/do 9.30 - 12.00 uur ING:IBAN:NL05 INGB 0005 3638 36
bestuursvergaderingen. We hopen Lenske op de ALV in mei aan jullie voor te stellen.
ABNAmro:IBAN:NL15 ABNA 0539 0160 98 Aanmelden nieuwe leden
Public Relation
Organisatie congressen
Petra Janssen
Maroesja Grabijn
Ingrid Coenen
[email protected]
[email protected]
[email protected]
04 87 - 51 69 58
06 - 29 29 73 92
Bijscholingscommissie
Toetsingscommissie
Yvonne Martin is in september 2014 een opleiding tot yogadocent op Curacao gestart. Zij heeft een verzoek bij de
René Tol
Anne Bjørndal
vereniging ingediend om toegelaten te worden tot het erkenningstraject.
[email protected]
[email protected]
Hierbij stelt de vereniging de leden in de gelegenheid om eventuele aanbevelingen of bezwaren kenbaar te maken. Dit
06 - 46 22 02 00
026 - 364 10 60
dient schriftelijk te gebeuren, ter attentie van het secretariaat, binnen 1 maand na het verschijnen van deze Nieuwsbrief.
06 - 27 49 20 25
Anonieme reacties worden niet in behandeling genomen.
Mededelingen Klachtenfolder Op voorstel van de klachtencommissie is onze klachtenfolder aangepast. Hij is ook in een nieuw jasje gestoken dat prettiger leesbaar is op internet. Je vindt de nieuwe versie op onze website onder Downloads.
Aanmelding nieuwe opleiding
Vacature red a c t e u r voor de VYN nieuwsbrief Voor onze (print) nieuwsbrief zijn we op zoek naar een nauwkeurige, zelfstandige en flexibele Redacteur. Je hebt een vlotte pen, bij voorkeur een achtergrond in de communicatie / journalistiek. Er zal 2x per jaar een redactieoverleg zijn
Internationaal yogacongres Zinal
met het bestuurslid voor de PR en de vormgever. Je onderhoud contact met het VYN- bestuur, uitgevers, adverteerders,
Voor in je agenda: het internationale yogacongres 2015 zal plaatsvinden van 16 augustus tot en met 23 augustus in het
auteurs/columnisten. Je wordt verantwoordelijk voor het verzamelen van inhoud, het redigeren en schrijven van teksten
Zwitserse bergdorp Zinal.
over alles wat voor de yogaleden interessant kan zijn. Hiervoor is een goede kennis van de yogawereld belangrijk. De aangeleverde inhoud redigeer je dusdanig dat het aansprekend in de nieuwsbrief komt. Het merendeel van de teksten
Kennismakingsdag met de vereniging.
waar je aan werkt zijn teksten voor print. Mogelijk vragen we je om teksten te schrijven voor online nieuwsbrieven en
De VYN organiseert op 16 november een kennismakingsdag voor derde- en vierdejaars yogadocent-studenten en net
persberichten. Je maakt (in samenspraak met het bestuurslid PR) een jaarplanning voor de uitgaven en bewaakt de
afgestudeerden. We ontvangen hen in de Roos in Amsterdam. We hopen onder hen veel nieuwe leden te werven.
deadlines. Graag wil je meedenken over de verdere ontwikkeling van de nieuwsbrief en de uitbreiding op online gebied. Er staat een kleine vergoeding tegenover de werkzaamheden.
ALV en workshops november 2014
Heb je interesse in deze functie? Stuur dan een mail met je motivatie en je cv naar
[email protected].
Er is geen ALV nodig in november omdat er geen agendapunten zijn. We zien jullie graag weer op de ALV in mei in Elspeet.
18 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 19
Voor derde- vierdejaars studenten en afgestudeerden 2014
Kennismakingsdag 16 november
Bijscholingscommissie
De Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN) organiseert een kennismakingsdag op 16 november in spiritueel centrum De
Alleen nieuw erkende bijscholingen worden in deze rubriek bekend gemaakt. De volgende bijscholingen zijn na bespreking in
Roos in Amsterdam. Deze dag is alleen voor derde- en vierdejaars studenten en afgestudeerden van de erkende opleidingen.
de Bijscholingscommissie erkend:
Programma
Yin Yoga
10.00 uur
ontvangst met thee en koffie. Uitleg over de activiteiten van de VYN.
10.15 - 12.15 uur
workshop Maartje van Hooft met Yoga en Aplomb en
lezing van Erik Bruijn met de Rol van de meester.
12.15 - 13.15 uur
lunch
Docent
Eric Staals
13.15 - 15.15 uur
workshops Romanie Noordergraaf Bekken(bodem) mulah bandha, eerste chakra en
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Daphne van Lunzen Yoga en eerste hulp.
Datum
8 november 2014, 10.30 tot 16.30 uur
15.15 - 15.45 uur
afsluiting
Kosten
€ 90,00 excl.btw.
Punten
VYN 5
De derde- en vierdejaarsstudenten ontvangen een uitnodigingsbrief via hun opleidingen.
Inhoud
Yin yoga gaat uit van het ontspannen van spieren in een asana. Hierdoor komt er ‘beweging’ in de dieper gelegen lagen in en rondom de gewrichten zoals: bindweefsels, kapsels en ligamenten. Het kan als prachtige aanvulling beoefend worden naast de vele Yan gerichte yogavormen.
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
Geen brief ontvangen? Vraag het je opleiding. Deugdenyoga Aanmelden en betaling
Inhoud
Deugdenyoga is een nieuwe vorm van yoga waarbij, zoals de naam het al zegt, deugden centraal staan. De yoga
U kunt zich aanmelden tot 1 november via de website www.yoganederland.nl. Uw inschrijving is pas definitief na ontvangst
filosofie zit vol met prachtige deugden, maar deze zijn vaak zo subtiel opgenomen dat ze niet altijd even sterk tot
van betaling á € 30,-.Dit bedrag is inclusief lunch. Graag overmaken vóór 1 november op NL05INGB0005363836 t.n.v. VYN
ons doordringen. Deugden zijn zielskwaliteiten en vormen de basis van onze humaniteit en sociale interactie. Moed,
te Spijkenisse onder vermeldingen van kennismakingsdag en uw volledige voor- en achternaam.
begrip, verdraagzaamheid, openheid, vreugde, vriendelijkheid en mededogen zijn allemaal deugden die we wel eens bewust of onbewust toegepast hebben. Deugdenyoga helpt deze kwaliteiten te versterken zodat we voller in het
Neemt u deel aan deze dag en besluit u dit jaar lid te worden dan betaalt u geen inschrijfgeld á € 40,-.
leven komen te staan. Docent
Patty Jongemaets
Bijscholingspunten
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Leden van de VYN verplichten zich om hun kennis en vaardigheden op peil te houden door bijscholingen te volgen. Voor
Datum
15 november 2014, 10.30 tot 16.30 uur
erkende bijscholingen krijgt u punten.
Kosten:
€ 90,00 excl.btw.
Voor het volgen van deze volledige dag ontvangt u 4 bijscholingspunten. Via de website van de vereniging kunnen leden hun
Punten
VYN 5
bijscholingspunten registreren.
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
Heeft u vragen dan kunt u een mail sturen naar ons secretariaat:
[email protected].
Yoga Nidra, ontspanning die verder gaat… Inhoud
Yoga Nidra is een ontspanning die verder gaat… Het woord Nidra betekent ‘slaap’, yoga is balans/evenwicht. Yoga Nidra is een staat van algehele balans waarin de twee hersenhelften in harmonie worden gebracht. Yoga Nidra is een ontspanning die veel dieper gaat dan slaap. Het is een systematische methode om totale fysieke, mentale en psychische ontspanning teweeg te brengen. In deze toestand kunnen spanningen geleidelijk worden los
Volg Vereniging Yogadocenten Nederland nu ook op Facebook! Deze is al door 397 leden geliked en er zijn 105 leden actief in de groep VYN!
20 Yoga Nieuwsbrief
gelaten, spierspanningen, emotionele spanningen én mentale spanningen. Yoga Nidra kan een waardevolle aanvul ling betekenen in het lesgeven. Docent
Lea Vos
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Datum
29 november 2014, 10.30 tot 16.30 uur
Kosten
€ 90,00 excl.btw.
Punten
VYN 5
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
september 2014 21
Zeven Lotusbloemen uit Bhutan Inhoud
Verjongingsoefeningen uit Bhutan/ Himalaya. In 1948 werden zij in het Westen bekend. Jeugd is leeftijdsloos en laat
Balanceren in het autonome zenuwstelsel (tweedaagse bijscholing) Inhoud
Naast het reguleren van spanning en ontspanning, wordt ook veel van ons complexe en sociale gedrag gereguleerd
de levenskracht en de onbegrensde mogelijkheden van een menselijk lichaam zien. Onmogelijke dingen kunnen
door het autonome zenuwstelsel. Mensen kunnen daardoor onbewust blijven hangen in stressresponsen en steeds
mogelijk worden, zeven oefeningen, een voor iedere dag.
moeilijke situaties vermijden, of overmatig sterk reageren op relatief kleine gebeurtenissen.
Docent
Marijke Ludwig
Recente wetenschappelijke literatuur biedt veel ingang om de complexe en genuanceerde werking van het autonome
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
zenuwstelsel te vertalen naar de Yoga. Want Yoga biedt bij uitstek de handvatten om vaardig te leren manoeuvreren
Datum
13 december 2014, 10.30 tot 16.30 uur
Kosten
€ 107,50 excl.btw.
Docent:
Maartje van Hooft
Punten
VYN 5
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Data
21 maart en 11 april 2015 , 10.30 tot 16.30 uur
Kosten
€ 180,00 excl.btw.
Punten
VYN 10
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen De kern van Yoga, masterclass Kunst van het ontspannen Inhoud
In deze Masterclass maken we kennis met de spirituele yoga traditie die een zeer effectief hulpmiddel is om ons
door de dynamiek van het autonome zenuwstelsel en zo onnodige spanning af te voeren en vitaliteit op te bouwen.
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
vanuit bewustwording de natuurlijke scheppingsdans van geest en lichaam terug te vinden. Wat is je ware natuur? En hoe ontdek je het? En wat houdt dat in? Deconditioneren, bewust worden en ontspannen
Acro Yoga
zijn de basis van deze benadering. Het helpt in het herontdekken van je oorspronkelijke kalmte en rust om intenser
Inhoud
De essentie van deze Yoga vorm is het cultiveren van vertrouwen, verbinding en speelsheid, in jezelf en met je partner. AcroYoga vermengt de principes van:
aanwezig te zijn als open ontvankelijke aandacht levend vanuit je ware natuur. Iets wat men meestal moeilijk weet te vinden in ons veeleisend snelle hedendaagse levensstijl.
• yoga: fysieke beoefening om de onrust van het denken te kalmeren;
Docent
Jacques Lewensztain
• traditionele Thaise massage: helende aanraking door acupressuur en strekkingen;
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
• acrobatische principes: de structuur van je lichaam gebruiken om elkaar te dragen.
Datum
24 januari 2015, 10.30 tot 16.30 uur
Docent
Dieke Bikker
Kosten
€ 90,00 excl.btw.
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Punten
VYN 5
Datum
28 maart 2015, 10.30 tot 16.30 uur
Kosten:
€ 90,00 excl.btw.
Punten
VYN 5
Info/opgave:www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen Yoga Nidra ervaren en verdiepen Inhoud
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
Yoga Nidra is een bijzondere ontspanningsoefening, het is een krachtige techniek die iets toevoegt aan de algemene voordelen van een ontspanning. De oefening is ontwikkeld door Swami Satyananda. De lichamelijke ontspanning
Yoga Vederlicht
wordt bereikt door het terugtrekken van de zintuigen - Pratyahara. Je lijkt dan te slapen maar het is een psychische
Inhoud
Vederlicht, dit woord roept meteen een gevoel van moeiteloosheid op. En daar gaat het om in deze asana’s.
slaap ofwel een diepe ontspanning met een innerlijk bewust-zijn. Door visualisaties en beelden die worden gebruikt
Wat zijn de ingrediënten die een houding licht en op den duur zelfs moeiteloos maken? De eerste stap is de inzet van
ga je in Yoga Nidra de (op) weg naar binnen, weg van de uiterlijke ervaringen. Deze dag kan je Yoga Nidra ervaren
de bekkenbodem. Verder de aandachtspunten die uitgaan van de anatomie van het lichaam. De bijscholingen van
zoals die bedoelt is door Swami Satyananda, het is een workshop om je eigen yoga nidra te verdiepen.
Marijke Ludwig zijn geliefd onder onze collega’s en worden druk bezocht.
Onderwerpen zullen oa zijn: de hoofdpunten en structuur van een Yoga Nidra, het Sankalpa, lange en korte Yoga
Docent
Marijke Ludwig
Nidra’s en achtergrond informatie.
Locatie
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Docent
Maaike Chavanu
Datum
18 april 2015, 10.30 tot 16.30 uur
Datum
24 januari 2015, 10.00 tot 17.30 uur
Kosten
€ 107,50 excl.btw.
Kosten
€ 98,00 incl kasteel lunch en reader
Punten
VYN 5
Punten
VYN 6
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
Info/opgave 04 86 - 47 55 9 18
[email protected] Kum Nye, Lichaam en geest in balans Inhoud:
Kum Nye Yoga is een prachtige methode om lichaam en geest in balans te brengen. Deze zachte vorm van yoga uit Tibet, waarin vooral gewerkt wordt met zachte, aandachtige bewegingen, in een rijke aanvulling op de Hatha Yoga zoals wij die in het westen kennen.
Docent:
Tetske Hoitsma
Locatie:
Centrum Zweiersdal, Weverstraat 65, 6862 DK Oosterbeek
Datum:
7 februari 2015, 10.30 tot 16.30 uur
Kosten:
€ 90,00 excl.btw.
Punten
VYN 5
Info/opgave www.zweiersdal.nl/yoga/workshops&bijscholingen
22 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 23
Atie Olff
[email protected]
Een doe-het-zelfontspanning voor het eerste chakra
Het bewuste zijn in de stof
Zoals in de herfst de bladeren gemakkelijk en moeiteloos naar beneden dwarrelen, zo kunnen ook wij uitademend loslaten, dingen laten gaan.
In de eerste stap van deze laatste doe-het-zelfontspanning
Stap 1. Een adem- en bewustwordingsoefening
Stap 2. Een doe-het-zelfontspanning: “Op weg naar licht
Wat je kwijt wil, laat je meegaan. Als het genoeg is, houd je
gaan we ademen op het ritme van de adem van Moeder Na-
Zit in kleermakerszit of anderszins goed rechtop, vanaf
en onmetelijkheid”
er mee op en voel je na. Je zou op dit moment als het ware
tuur. Zij ademt in het voorjaar in, in de zomer houdt ze haar
stuitje tot kruin versmolten met de grond. Alles wat boven is
Lig languit op je rug met je benen een stukje uit elkaar. Je
de geur van warme aarde kunnen ruiken, waarmee je altijd
adem vast, om in de herfst langer uit te ademen om al haar
laat je vrij. Span even je bilspieren snel aan en laat ze weer
kunt als je een rode granaat bezit deze in een van je han-
stevig verankerd bent en kracht uit kunt putten met armen
bladeren kwijt te kunnen raken om uiteindelijk in de winter
los, aan en los, tot je voelt dat je lood- en loodzwaar zit.
den in je handpalm houden met de gesloten vingers daar
om uit te kunnen strekken naar het licht en het onmetelijke.
stil en leeg te kunnen zijn. Tijdens de laatste ontspanning
Stel je heupen en bekkenbodem voor als een ronde schaal.
omheen. Leg deze hand op je onderbuikgebied met de
Als het voldoende is, stop je er mee. Spreek tot slot innerlijk
kunnen we een ondoorzichtige rode granaat in een van de
Die ronde onderkant, als je er tegenaan duwt, duikelt om
andere hand daar omheen. Richt de aandacht op je beide
of hardop uit:
beide handen houden. Deze steen heeft namelijk door zijn
en richt zich telkens weer op. Voer dit nu uit. Adem in, houd
voeten. Stel je voor dat er bij je hielen een gat zit. Als je
”Op weg naar Licht en onmetelijkheid weegt mijn rugzak
kubische kristalvorm een extra werking op het aardechakra.
een korte adempauze, ga uitademend als een stijf duike-
gevuld zou zijn met warm wit zand, is het mogelijk, dat bij
licht“.
Hij verbindt het stuitgebied met het hartchakra, actie met
laartje naar rechts, blijf even leeg van adem en kom dan
elke uitademing zand uit je je hielen wegstroomt. Blijf hier
liefde, daadkracht met hulpvaardigheid.
inademend weer omhoog met daarna een korte pauze na
mee doorgaan, tot je benen leger en leger gaan aanvoelen.
Sinds juni 2011 is het de bedoeling van deze doe-het-zelf-
de inademing. Voer dit ook uit naar links opzij en weer te-
Ook uit het aanrakingsgebied van het brede bekken/onder-
ontspanningen geweest om ruimte te scheppen voor nieuwe
rug en naar voren en terug. Herhaal dit, tot je langer gaat
rug gebied kan elke uitademing warm zand wegstromen in
mogelijkheden. Zodat wat vorm krijgt in ons denken en han-
uitademen dan inademen. Dan stop je. Voel hoe loodzwaar
de onderlaag. Ook waar de bovenrug en armen en achter-
delen levensadem krijgt in de wereld. Misschien wel meer
je zit, alsof je versmolten bent met de plek. Laat tijdens de
hoofd de grond raken, gebeurt dit. Je hoofd gedraagt zich
dan we voor mogelijk houden!
uitademing alles in je los. Zoals in de herfst de bladeren
als een zandloper, die alsmaar leger en leger wordt door het
gemakkelijk en moeiteloos naar beneden dwarrelen, zo kun-
zand wat wegstroomt. Laat op dit moment alle zorgen en
nen ook wij uitademend loslaten, dingen laten gaan. Kijk, of
verplichtingen die in je wonen los. Doe dit hoorbaar, blaas
je hierna dieper en rustiger ademt dan hiervoor.
elke uitademing hoorbaar door je lippen heen naar buiten.
Organiseert Organiseert -
De 4-jarige opleiding tot yogadocent
-
1-jarige opleiding tot docent zwangerschapsyoga
Organiseert - Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten -
-
De 4-jarige opleiding tot yogadocent
-
1-jarige opleiding tot docent zwangerschapsyoga
-
Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten
De 4-jarige opleiding tot yogadocent Nieuwsgierig?
-
Nieuwsgierig? 1-jarige tot zwangerschapsyoga Bel of mailopleiding voor informatie metdocent de Yoga Academie Nederland
-
Bel of mail voor informatie met de Yoga Academie Nederland Zeer interessante bijscholingen voor yogadocenten - Email :
[email protected]
-
Tel.
: 0297-284597
-
Of kijk op
: www.yoga-academie.nl
Nieuwsgierig?
-
Tel. Email Of kijk op
: 0297-284597 :
[email protected] : www.yoga-academie.nl
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
Bel of mail voor informatie met de Yoga Academie Nederland Erkend door de Vereniging van Yogaleerkrachten Nederland Voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie G
YO
G A D O C E NT E
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
N
LA ND
V E R E NI
DER
GI
N
: 0297-284597 :
[email protected] : www.yoga-academie.nl NE
va
nd
Un
i
e
Tel. Email Of kijk op
li d
-
e Eu
ga ropese Yo
Erkend door de Vereniging van Yogaleerkrachten Nederland Voldoet aan de eisen van de Europese Yoga Unie
24 Yoga Nieuwsbrief
Onze activiteiten vinden plaats in Amsterdam
september 2014 25
Emile Mot 7 maart 1934 - 29 juni 2014
In Memoriam “Elke minuut dat je je druk maakt om je verleden, gaat af van je toekomst.” Emile Mot In het begin van de zomer hoorde ik dat Emile Mot plotse-
Niemand heeft het zien aankomen, zijn vrouw Cuja en
ling was overleden. Het verzoek van het bestuur om een in
hijzelf evenmin, dat de nog altijd actieve 80-jarige Emile
memoriam te schrijven, riep veel herinneringen op uit mijn
ineens nog maar zo kort te leven. Ruim 30 jaar geleden
bestuurlijk verleden. Daarin speelde Emile steeds weer een
ontmoette ik Emile als yoga collega in Apeldoorn. Daar viel
bijzondere rol.
hij op door zijn duidelijke meningen, zijn eigenzinnigheid en
Emile heeft veel voorwerk gedaan voordat het project ‘certi-
zijn neiging tot filosoferen. Hij was altijd bereid het debat
ficeren’ werkelijk vorm kon krijgen. In 1998 schreef ik in de
aan te gaan en was één van de weinige collega’s waarmee
nieuwsbrief: inmiddels zijn we beland bij concept 8 van het
je gedachten rond het verschilsdenken uit de Swabhawat
basisdocument Certificeren Yogaleerkrachten. Er is snel en
van Saswitha kon uitwisselen. Dat hebben we in die begin-
efficiënt gewerkt en met name Emile Mot verzet enorm veel
tijd van onze ontmoeting ook regelmatig gedaan, de laatste
werk om een zo goed en sluitend mogelijk concept aan te
jaren is dat helaas verwaterd. Tijdens intervisie bijeenkom-
bieden. Hij is bij veel deskundigen te rade gegaan en zal
sten van de yogadocenten in Apeldoorn waren Emile en
zelfs zijn rechtenstudie deels in dienst stellen voor dit pro-
Cuja, tot een aantal jaren geleden, altijd van de partij. Tot
ject. Helaas is het project toen niet afgerond, vanwege de
op hoge leeftijd gaf hij nog yogales. In mijn tijd als voorzit-
(on)nodige weerstand, maar dat lag zeker niet aan het zorg-
ter nam Emile regelmatig het woord in de vergaderingen
vuldige (voor)werk van Emile. Als reactie hierop schreef Emi-
om ideeën in te brengen ter verbetering van het yogavak.
le ‘waarom is een examen aan het einde van een opleiding
Bij het opzetten van de KLAC hadden we veel steun aan de
wel acceptabel en certificeren van een ervaren yogadocent
kennis van Emile rond wet- en regelgeving en het functio-
niet?’.
neren van de rechtspraak. Kortom, een markant lid van de
Naast zijn werk als ingenieur bij TNO heeft hij altijd yogales-
Vereniging, die door de jaren heen altijd heeft mee gedacht
sen gegeven. Hij was van de oude Saswitha-generatie. Na
over de verdere professionalisering van ons vak, is heen
zijn pensionering is hij rechten gaan studeren waardoor zijn
gegaan. We wensen zijn familie en in het bijzonder Cuja
juridische kennis goed van pas kwam in de klachtencommis-
heel veel sterkte om hun weg zonder hem te vervolgen.
sie (KLAC) van de Vereniging.
Quirine Lensvelt-Ruys
Life moves.
Deze uitspraak van Emile stond op het overlijdensbericht en
There’s no death.
sie gezeten. De commissie bestond uit deskundigen op me-
There’s no birth. Life is like a river... moving without any stop. B.K.S. Iyengar
was zo’n treffende uitspraak voor hem. Ruim vijf jaar heb ik met Emile voor de VYN in een adviserende klachtencommisdisch, financieel, bestuurskundig en onderwijskundig vlak. Emile was de deskundige op het juridische gebied. Emile’s inbreng was altijd goed onderbouwd en hij kon aardig uitweiden over het ‘Nederlands recht’. Hij hield niet van zweverige visies. In deze KLAC-periode was ik vanwege een auto-ongeluk drie maanden uit de roulatie. Emile stond als een van de eerste aan mijn bed en dat deed me zeer goed. Hij bracht me weer helemaal op de hoogte van alles. De zin die boven zijn overlijdensbericht stond is ook voor mij van toepassing, waarbij wij ons verleden met een oorlog en zijn vernietigingsproces deelden. Ik bewaar prettige herinneringen aan Emile. Met veel gevoel voor humor verschilden we geregeld van mening maar kwamen we er altijd weer uit. We zullen hem missen. Wil Spruijt
Hij heeft zich altijd verdiept in allerlei aspecten van yoga en heeft dat in de diverse artikelen, van tantra tot rugpijn, geuit in de Nieuwsbrief. Emile was een bijzonder mens, die zich op vele manieren heeft ingezet voor de vereniging en yoga. Hij wist veel, had een groot gevoel voor humor en hield ervan mensen wakker te houden en aan het denken te zetten. Miriam Wapenaar
26 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 27
Josette van Leeuwen
[email protected]
Het ontdekken van de yogaparels is een geheim, het beoefenen van yoga vraagt
Estafette Interview
om geduld, inzet en toewijding.
Josette van Leeuwen In deze rubriek vertellen docenten iets over zichzelf en
Naast yogadocent ben ik opgeleid tot mindfulnesstrainer
Hoe ziet jouw dagelijkse yogadiscipline eruit?
Yoga ondersteunt ons fysiek, mentaal, emotioneel en
beantwoorden een aantal vragen. De geïnterviewde geeft
en counselor. Verder heb ik een aantal ontspannende cd’s
Ik leef yoga! Hoe ziet het er niet uit? Ik ben altijd met yoga
spiritueel. Soms lijkt het saai, soms is het confronterend of
het stokje door aan een collega.
uitgebracht. Ik heb ontdekt hoe leuk ik dat werk vind, het is
bezig, dag in, dag uit. Overal ervaar ik yoga, in de manier
uitdagend. Sommigen zoeken toch meer uitdaging en gaan
een spannend en creatief proces waar ik veel in kwijt kan.
waarop ik denk, voel, me gedraag etc. of ik nou alleen ben
liever sporten. Dat begrijp ik wel, hoewel de kwaliteiten
of met anderen. Ik ervaar de yogadiscipline niet uitsluitend
van yoga zich niet laten vergelijken met die van sport, ze
door asana’s uit te voeren.
vullen elkaar juist goed aan. Ik zie mensen stoppen op het
Mijn naam is Josette van Leeuwen (52 jaar). Vanaf mijn 22ste beoefen ik yoga. Voordat ik me volledig toelegde op het
Wat is jouw levensmotto?
yogapad heb ik gewerkt in uiteenlopende sectoren. Ik ben
Houd het ontspannen!
oorspronkelijk opgeleid tot museoloog met als specialisatie
moment dat het interessant wordt. Het ontdekken van de Wat kan je absoluut niet weerstaan?
yogaparels is een geheim, het beoefenen van yoga vraagt
Chocola en natuurlijk alles wat liefde bevat!
om geduld, inzet en toewijding. Belangrijk daarbij is dat je
communicatie, marketing & pr. Ik heb onder meer gewerkt
Op welke eigenschappen word je het liefst niet
in de culturele en museale sector en later in de modesector.
aangesproken?
Het gaf me weinig voldoening en eind jaren negentig besloot
Ik vind dat ik soms wat te gedreven en daardoor ongeduldig
Welke rol spelen je cursisten voor jou?
Yoga kan de samenleving mede positief beïnvloeden. De
ik het roer om te gooien. Ik startte met de yogadocenten
ben. Dan raak ik uitgeput en vermoeid. Yoga helpt mij een
Een belangrijke rol, zonder cursisten kan ik geen yogales
omgang met elkaar, de aarde en onszelf verbeteren, ons
opleiding aan de Yoga Academie Nederland. Een goede
stap terug te doen, dingen te relativeren. Wanneer ik in mijn
of –cursus geven. In iedere cursist herken ik iets van mijzelf,
meer bewust doen worden van wie we zijn en wat we doen
keuze, ik leerde er veel en had het erg naar mijn zin.
kracht ben realiseer ik me hoezeer we allemaal maar een
dat geeft mij veel inzichten.
gedurende de korte tijd dat we hier op aarde vertoeven.
Gedurende de yogaopleiding kwam ik mijn toenmalige
kleine onderdeel zijn van het grote geheel. Als ik terugkijk
Franse echtgenoot tegen. Vanwege mijn huwelijk brak ik
had ik 10 jaar geleden nooit gedacht dat ik het werk zou
Welke toekomst zie je voor yoga in onze samenleving?
Aan wie geef jij dit stokje door?
de opleiding af en ging in Parijs wonen. Daar heb ik me
doen wat ik nu doe. Mede daardoor ben ik geworden wie
Yoga is al jaren hip. Of al deze mensen de diepere betekenis
Aan Marilou Hermens, zij is gastdocent van onze specialisatie
o.m. beziggehouden met kunst, film en fotograferen, een
ik nu ben. Alleen soms heb ik het gevoel dat ik geen tijd
van yoga ervaren weet ik niet, ik hoop het van harte. De
dit jaar, een zeer toegewijde collega!
inspirerende tijd! In 2003 raakte ik zwanger. Dit goede nieuws
te verliezen heb, dat maakt dat ik te gedreven overkom.
tijd zal het leren. Ik vind het een goede ontwikkeling dat de
werd al snel overschaduwd daar ik een knobbeltje in mijn
Toch deel ik graag mijn evaringen op dit gebied, ik voel me
drempel naar yoga in het Westen laag is, en dat velen er
borst ontdekte. Ik bleek een ernstige vorm van borstkanker te
schatplichtig. Ik werk met hart en ziel voor kankerpatiënten
baat bij blijken te hebben.
hebben. Dat bracht de nodige spanningen met zich mee. Al
en deze stichting, ik kan niet anders.
goede begeleiding krijgt van een professionele yogadocent.
snel erna kreeg ik een miskraam en strandde mijn huwelijk. Ondertussen
volgde
ik
een
medisch
behandeltraject,
Wie zou je graag nog eens ontmoeten?
onderging een borstamputatie en chemokuren. In diezelfde
Mijn zojuist overleden vader, hij is afgelopen juni gestorven,
periode overleed, na een kort ziektebed, mijn moeder aan
ik mis hem enorm! Verder zou ik graag alle kankerpatiënten
acute leukemie.
die zo genoten van de H-yogales willen ontmoeten, wat zou
Na deze zware periode heb ik zo goed en zo kwaad als dat
het mooi zijn een feest of reünie voor hun te organiseren.
ging mijn leven opgepakt. Ik voelde me vaak kwetsbaar en verdrietig. In 2006 rondde ik de yogaopleiding af en begon
Welke ervaring in yoga heeft jou het meest getroffen?
yogales te geven, dat vond ik best spannend. Inmiddels heb
Het verwerken en herstellen van een ziekte als kanker
ik veel lotgenoten mogen begeleiden. Het geeft mij enorm
met behulp van yoga en meditatie vond ik een intensieve
veel voldoening om zo de kwaliteit van het leven van (ex-)
ervaring. Het was confronterend en pijnlijk, toch heeft het
kankerpatiënten te helpen verbeteren.
me ook veel gebracht. Ik heb geleerd hoe ik mijzelf kan
In 2007 richtte ik stichting Yoga & Kanker op. Vanuit
helen door stil te worden, te leren luisteren naar mijn diepste
de stichting ontwikkelde zich de specialisatie ‘Yoga bij
verdriet en angsten. Het was ook eenzaam. Ik was hierin
Kanker’. Tegenwoordig begeleid ik deze opleiding met een
mijn eigen leraar. Juist in die verstilling ontvouwen zich
team gastdocenten. Het is bijzonder fijn om collega’s en
vanzelf alle antwoorden.
kankerpatiënten te informeren wat de mogelijkheden zijn van yoga bij kanker. Inmiddels beschik ik over een sfeervolle yogastudio midden in Amsterdam.
28 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 29
Trude Matla - van der Veer
[email protected]
Recensie
Yoga en meer...
‘TERUG van nooit weggeweest’ de reizen van Odysseus
Wie moe is kan fouten maken en soms ongelukjes
de klap was zo hard dat wel mijn linker elleboogpuntje eraf
door Jan van Delden
veroorzaken. Tegen het eind van het yoga lesseizoen slaat
brak.
Recensent Ina Fischer;
[email protected]
de behoefte aan rust en tijd voor mijzelf toe. Ook al probeer
Na een consult bij de huisarts de volgende morgen,
ik met onvermoeibaar optimisme en luchthartige blijheid
volgde de rest van de dag in het ziekenhuis met wachten,
Volgens de achterflap een boek, dat met name mensen zal
Waarom zou je het boek niet lezen?
een zonnige houding te laten zien. Ook stress van mijn
onderzoek, nuchter blijven in alle betekenissen van het
aanspreken die geïnteresseerd zijn in de Advaita, beter be-
Omdat het een nogal rommelige stijl heeft; enerzijds heeft
partner of een andere dierbare maakt mij soms gespannen,
woord, wachten, foto’s, wachten, ct scan, wachten, tot
kend als non-dualiteit.
het boek de pretentie de Advaita wat toegankelijker te ma-
waardoor ik fysiek onvoorzichtig word en bijvoorbeeld
aan de beslissing: uiteindelijk geen operatie, wel een hele
Dat laatste is op zich al een lastig begrip omdat, zodra je
ken en hij verhaalt ook regelmatig over zijn eigen ervaring in
keihard mijn teen stoot, iets laat vallen, knoei, me brand
kilo gips rond mijn gebogen arm, van de oksel tot aan de
probeert uit te leggen wat non-dualiteit is, je tegelijk al stuit
de vorm van ‘Jantje’. Het is echter de ‘Jantjestaal’ die nogal
terwijl ik iets uit de oven haal en – waar ik niet trots op ben
knokkels. Thuisgekomen, moe en het hele gedoe meer dan
op het probleem van woorden en begrippen waarmee deze
kinderlijk overkomt en die bovendien weinig praktische aan-
- met een watje gedrenkt in nagellak remover mijn oogmake
zat, kostte het me uren om alle lessen van de volgende
ultieme ervaring niet uit te leggen is. Juist omdat de erva-
wijzingen geeft voor het dagelijkse leven. Die staan soms
up begin te verwijderen. Au!
ochtend en avond af te zeggen.
ring van eenheid waar hier op gedoeld wordt alle woorden
nogal in contrast met meer dragende zinnen over de ‘ul-
Dat ik een paar keer bijna ben gevallen, wil ik het liefst
De eerste week was leerzaam, want ik was behoorlijk
overbodig maakt.
tieme helderheid’ die jij bent en die volledig boven goed en
vergeten. Het voelde als een waarschuwing, daar was
afhankelijk van de hulp van mijn man. Na een week werd er
En eerlijk gezegd is dat ook het probleem waarmee het hele
kwaad uitgaat. ‘In jouw beleving dood je niet, doe je niets en
ik me van bewust. En toch bereikte de spanning een
wat lichter gips aangebracht en stak mijn hand eruit vanaf
boek doordesemd is. Jan van Delden zal de laatste zijn om
laat je niets; alleen Zeus regelt alles. Geef alle verantwoor-
hoogtepunt, of liever gezegd een dieptepunt, op een avond
de pols. Het begon allemaal wat te wennen, ik had me ermee
dit te ontkennen; hij zelf geeft ook aan dat de ervaring van
delijkheid aan Zeus en de zevende dag is een feit, ondanks
aan het eind van een heerlijk Paasweekend op Vlieland.
verzoend en werd steeds handiger. Ik gaf weer yogalessen,
eenheid hooguit bij benadering is aan te geven via metafo-
de oorlog of wat dan ook. Het is uiteindelijk niet wat er ge-
Na een chaotisch drukke ontscheping, waarbij we onze drie
waarbij ik zoveel mogelijk meedeed en thuis oefende ik
ren en (mijn toevoeging) poëzie. Waarom zou je het boek
beurt dat ons gevangen houdt , maar onze beleving ervan’
kleindochters in het oog moesten houden, kwamen we op
in gedachten mijn armen, schouders en bovenrugspieren
lezen?
(blz. 243). Dit lijkt een beetje op de redenatie die Tom Waits
de parkeerplaats in Harlingen aan.
om ze in conditie te houden. Ik visualiseerde mijzelf, rustig
De invalshoek is origineel: het oeroude epos van de Odys-
ooit eens bezong in een lied: ‘the piano is drunk, not me’.
Omdat er nog een rugzak op straat stond zou ik even mijn
doorademend in een perfecte handstand. Gelukkig mocht ik
seus te belichten vanuit het non-duale perspectief. De
Inhoudelijk vind ik gewoon dat hij een aantal onjuistheden
veiligheidsgordel afdoen, opstaan van de bijrijdersplaats en
meerijden naar het congres.
Odysseus was voor mij zo’n verhaal die iedereen schijnt
ventileert over bijvoorbeeld de eerste kinderjaren: ‘Odys-
uit de auto stappen. Omdat mijn been in de riem van mijn
Na 31 dagen, drie weken voor de zomerstop, werd ik verlost
te kennen en waaruit naar hartelust wordt geciteerd, maar
seus en Circe (een geliefde of ‘de verliefdheid) vormen een
schoudertas haakte (dom!) viel ik vervolgens keihard op het
van het gipsverband. De revalidatie kon beginnen. Daarover
waarvan ik eerlijk gezegd nauwelijks het verhaal kende. Dus
eenheid. Hij leeft onafgebroken in de natuurlijke staat, een
asfalt.
meer in de volgende column.
voor een niet-klassiek geschoolde leek als ik, was dit een
toestand van ononderbroken gelukzaligheid en harmonie
Ja, hoor! Ik bracht echt het geleerde tijdens de cursus
mooie kans om me te verdiepen in dit verhaal. Voor de an-
zoals we die in de eerste drie levensjaren ervaren’. Dat vind
valbreken in praktijk, kwam op mijn onderarmen, handen,
dere niet-weters: Odysseus gaat over een Griekse held uit
ik nogal een boude en domweg naïeve bewering en wordt
buik en knieen terecht, keurig met mijn hoofd opzij. Maar
de oudheid die op reis gaat en na veel omzwervingen, ont-
ook echt niet onderbouwd door de werkelijkheid van alle dag
beringen, oorlogen (Paard van Troje!), moord- en vechtpar-
gezien de enorme psychische problematiek die ontstaat bij
tijen weer thuis komt.
een onveilige hechting in de eerste levensjaren. Als je vanuit
De reis, de gebeurtenissen en vooral de thuiskomst mag je
dit paradigma doorredeneert dwingt dat bij mij niet zoveel
opvatten als symbool voor een mensenleven; je was al thuis
respect af en het boek geeft daar ook niet echt praktische
maar nu weet je het pas…
handvatten voor maar dat is dan ook weer typisch de non-
Dus ja, het verhaal van Odysseus is interessant, er worden
duale, ongrijpbare benadering. Het leven zorgt voor zichzelf
steeds korte stukjes van het verhaal vertelt waarna Jan ver-
maar het grootste gedeelte daarvan ben je zelf aan het han-
volgens probeert de essentie te vertalen naar ons huidige
nesen. Maar dit wisten we toch al?
mensenleven. Daarmee is het ook een boek om stukjes en
Ik hoop dat ik je met deze recensie het in ieder geval gemak-
in herhaling te lezen; je moet echt even wennen aan de hoe-
kelijker voor je heb gemaakt om te kiezen om het boek al
veelheid namen (de meeste kun je overheen lezen maar het
dan niet te lezen.
maakt het lezen er niet gemakkelijk op). Verder zet het je wel aan het denken over wat non-dualiteit zou kunnen zijn. Als symbool gebruikt hij daarvoor de golf en het water. In het dagelijks leven identificeren wij ons zo met het golf-zijn dat we vergeten dat we allemaal water zijn.
30 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 31
Activiteitenkalender door VYN-leden Alleen VYN leden kunnen hun activiteiten plaatsen in de Yoganieuwsbrief.
Retraite Light of Being-SacredDance
Voorwaarden: kosten € 10,- p.keer en p.activiteit; aanleveren kopij volgens vaste indeling met korte tekst voor: wat–wanneer–
Wanneer
20-23 oktober2014
waar–wie en max. 250 tekens incl.spaties tbv:info.
Waar
Het ‘Light of Being’ retraite centrum (Lighthouse)
Kopij mailen naar
[email protected] De activiteit wordt geplaatst als de kosten voor plaatsing ontvangen zijn op
in de Belgische Eifel
girorekening 5363836 (IBAN: NL05INGB0005363836) of bankrekening 539016098 (IBAN: NL15ABNA0539016098) t.n.v.
Wie
Jeanine Eikelboom en Barbara van der Hoeven
Vereniging Yogadocenten Nederland, Spijkenisse, o.v.v. activiteiten kalender.
Info
De Sri Ananda dans van Anandajay brengt je in contact met je verlangen om samen te zijn met je innerlijke
Specialisatie Yoga bij Kanker Wanneer
Workshop Voelen en gevoelens
Zelf en dat wat je ervaart tot uitdrukking te brengen.
14-16 november 2014
11 zaterdagen:20 sept 2014 t/m 20 juni 2015
Wanneer
10.00-17.00 uur
Waar Het ‘Light of Being’ retraite centrum (Lighthouse)
Retraite ‘Kom tot jezelf’
Waar
WG-plein 108, Amsterdam
in de Belgische Eifel
Wanneer
18-21 december 2014
Wie
Gespecialiseerde yoga- en gastdocenten
Wie
Barbara van der Hoeven
Waar
Het ‘Light of Being’ retraite centrum (Lighthouse)
o.l.v. Josette vanLeeuwen
Info
Een interactieve worskhop waarin jeleert ‘door-
Info
in de Belgische Eifel
Professioneel yogales geven aan (ex-)kankerpa-
voelen’ tot in de kern van je gevoelens en daar je
Wie
Jeanine Eikelboom en Annâme Meletopoulos
tiënten. zie www.yogaenkanker.nl , 020 6122780
sensitieve zelf ontmoet.
[email protected]
Info
Een meditatief weekend waarin je ruimte krijgt om met
54 VYN punten
www.lightofbeing.org/retraites.htm
jezelf te zijn in het Licht van het Zijn met o.a yoga, meditatie, adem, mantra,stilte, wandelen. contact@
Vijf bijzondere Indiase meditatievormen en hun relatie met
Retraite Light of Being-Yoga
de chakraleer
Wie
Wanneer
zaterdag 29 november 2014 van 9.45 – 16.45 uur.
Waar
yogastudio Hazenkamp, Nijmegen
Wie
Stella van Dinten (Acanta Bijscholingen)
Info
Aum chakrameditatie; Eenwordingsmeditatie;
lightofbeing.org www.lightofbeing.org/retraites.htm
Alberto Paganini (yogadocent, filosoof, auteur en oprichter YogaSoma te Brugge)
Verdiepingsdag Mindfulnessyoga
Wanneer
24-27 november 2014
Wanneer
zaterdag 19 december , 10.00-17.00 uur.
Waar
Het ‘Light of Being’ retraite centrum (Lighthouse)
Waar
Holistisch Centrum De Bron, Kraggenburg
in de Belgische Eifel
Wie
Ina Fischer
Mantra japa met mala; Tratak; Mealprayer, vanuit
Wie
Annâme Meletopoulos en Barbara van der Hoeven
Kosten
€ 65,- incl. lunch en hand-out, na 1 dec € 75,-.
de chakrapsychologie. Bronnen: Santosh Puri
Info
Een meditatieve yogavorm: bewegen en leven
Info
Op deze dag ga je ervaren hoe je de nieuwste in-
ashram Haridwar, Parmarth Niketan ashram
vanuit de verbinding met jezelf en het samen zijn
zichten rondom neuroplasticiteit van onze hersenen,
Rishikesh en Saswitha traditie. 6 VYN punten,
met alles wat je
[email protected]
simpel en actief kunt inzetten en leer je hoe men dat
€ 95,-- incl. BTW, handleiding, lunch.
www.lightofbeing.org/retraites.htm
in de yoga- en Vipassanatraditie al langer intuïtief wist.
www.acanta.nl; 024-3441052
www.inafischer.nl Retraite Light of Being-SelfHealing
Verdiepingsdag Mindfulnessyoga en Vipassana meditatie Wanneer
Zondag 28 september/19 oktober /9 november en
Wanneer
28-30 november 2014
PranaYogaFlow TT I - 7 dagen met Alberto Paganini
Waar
Het ‘Light of Being’ retraite centrum (Lighthouse)
Wanneer
in de Belgische Eifel
23 november van 10.00 tot 16.00 uur
23 februari t/m 1 maart 2015 (voorjaarsvakantie NH)
Waar
Yogacentrum Bunnik Smalleweg 8a
Wie
Annâme Meletopoulos en Jeanine Eikelboom
Waar
Yogalotus, Vliegdenweg 6B te Bussum
Wie
Gabrielle Bruhn
Info
Door energetische punten op je lichaam aan te
Info
Teacher training van ca 50 uur voor gevorderde
Info
Wij praktiseren Mindfulnessyoga volgens de
raken laat je levensenergie in jou stromen, je voelt
yogacursisten en yogadocenten die deze inspirerende,
methode van Frank J. Boccio. Ook beoefenen we
je heel en innerlijk vervuld.contact@lightofbeing.
speelse, verdiepende en vernieuwende yogavorm in
loop- en zitmeditatie en de “Metta” of compassie
org www.lightofbeing.org/retraites.htm
hun lessen willen integreren en/of hun eigen praktijk
meditatie. Dit alles met zorg voor jezelf en zoveel
willen verdiepen. Minimaal 10, max. 14 deelnemers.
mogelijk in stilte met elkaar. Kosten: € 40.- per
Kosten: € 790,- incl.btw. Eerste 4 aanmeldingen €
dag, meer informatie en inschrijving:
40,- korting. VYN 36 punten Info: E: pranayogaflow@
[email protected]
yogalotus.nl - T: 035-6833871/0645 154 838 Meer info: www.yogalotus.nl
32 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 33
Alberto Paganini
PranaYogaFlow TT1 7 dagen
23 feb – 1 mrt 2015
in Bussum Erkende bijscholing VYN 36 pnt
Gesignaleerd
Colofon
Wil jij een van onderstaande boeken/cd’s recenseren? Stuur
De Yoganieuwsbrief wordt uitgegeven door de Vereniging Yogadocenten Nederland (VYN), opgericht op 23 maart 1978, ter behartiging van de belangen van yogadocenten en als informatiepunt voor yogacursisten. De VYN is lid van de Europese Yoga Unie. De Yoganieuwsbrief verschijnt vier keer per jaar aan het eind van ieder kwartaal en heeft een oplage van 1050 exemplaren. De Yoganieuwsbrief wordt onder leden en yogascholen verspreid en wordt digitaal via de website www.yoganederland.nl gepubliceerd. De inhoud van de Yoganieuwsbrief is openbaar.
Hester Ligtvoet
Eline Snel
€ 15,-excl.verzendkosten
Paperback, met audio-cd,141 pagina’s
bestellen via: hesterligtvoet.com
ISBN9789025901387
Subtiele en pure pianomuziek
€ 17,99
voor diepe ontspanning, (yin)yoga,
Eyeopener voor iedereen die met
mindfulness en meditatie. De schoonheid van stilte en
pubers te maken heeft. Speciale
ontroering... De verstilde muziek helpt de gedachtestroom
aandacht voor examenstress een
tot rust te laten komen, waardoor er ruimte en vertrouwen
belangrijke bron van onrust bij pubers.
ontstaat simpelweg te zijn in het NU.
Praktische oefeningen op de bijgesloten CD.
Hester Ligtvoet (Amsterdam 1974) Pianist en yogatherapist.
Eline Snel, ook schrijfster van ‘Stilzitten als een kikker’ put voorbeelden uit haar eigen praktijk als trainer, maar ook uit
CD “Shima”
haar ervaring als moeder.
Ron Broekhart
Opzegging van het VYN lidmaatschap kan alleen schriftelijk via het secretariaat. De opzegging moet voor 1 december van het lopende jaar door het secretariaat zijn ontvangen. Je opzegging is definitief wanneer je een bevestiging hebt ontvangen. Bij opzegging dient het muurschild, indien gehuurd van de VYN, geretourneerd te worden aan het secretariaat. Redactie Francien Goudsbloem,
[email protected], 020 - 785 11 25, 06 - 40 18 20 78.
Locatie: Yogacentrum Lotus Vliegdenweg 6B. 1406 MZ Bussum
Opmaak en vormgeving Christiane Gathmann Drukwerk en verzending Drukkerij de Waal, Langeweg 13 3245 KE Sommelsdijk Medewerkers aan deze aflevering Chris Bieze, Els Krop, Maroesja Grabijn, Yvonne Hoogendoorn, Margriet van Kampen, Pascal Poell, Trude Matla, Atie Olff, Jozef Kiekens, Miriam Wapenaar, Wil Spruijt, Quirine Lensvelt-Ruys, Elly Trommelen, Ineke de Kleine, Fieke Leneman, Marilyn Böger, Olga Marschal, Ria Penterman, John Hoft, Josette van Leeuwen, Ina Fischer, Yvonne Esser, Anne Bjørndal
bestellen via: ronbroekhart.nl
Nina Mende
‘Shima’, dat liefde betekent in het
€ 14,95
Sanskriet. Deze muziek zou uitermate
bestellen via:
[email protected]
geschikt zijn voor de ontspanning van baby’s en ouders. Elk
Opstaan met yoga, lezen over yoga,
nummer wordt begeleid door geluiden uit de natuur, zoals
koken met yoga, yoga met je kind,
vogels in het bos, een zacht ritmische regen of de golven
weetjes over yoga en nog veel meer.
Kopij voor de activiteitenkalender door leden VYN in ‘Word font Verdana 11pt. volgens vast formaat sturen naar het secretariaat.
van de zee die aanspoelen op het strand.
De kalender is gemaakt door en voor
Gegevens en tarieven 2014 t.b.v. advertenties
Muzikant en filmmaker Ron Broekhart (1958) is vanaf 2009
yogaliefhebbers, maar is ook bedoeld
volledig werkzaam in Yoga Studio Jnana Delft.
voor iedereen die nog niet aan yoga doet. Nina Mende heeft drie passies: yoga, koken en haar
Sluitingsdata voor kopij en advertenties Yoganieuwsbrief jaargang 36 17 november - YNB 2014-4 (verschijnt week 52, eind december) Kopij zonder opmaak in Word font Verdana 11pt. sturen naar
[email protected].
pagina
formaat
leden
niet-leden
1/1 (zwart/wit)
190 x 277 mm
€ 105,-
€ 210,-
1/1 (kleur)
idem
€ 210,-
€ 420,-
Meditatie op het werk
kinderen. Ze is (kinder)yogadocent, heeft een kleine
1/2 (zwart/wit)
190 x 135 mm
€ 57,50
€ 115,-
Sharon Salzberg
kinderyogastudio.
1/2 (kleur)
idem
€ 105,-
€ 210,-
Paperback
1/4 (zwart/wit)
68 x 190 mm of 92 x 135 mm
€ 36,50
€ 73,-
224 pagina’s
1/4 (kleur)
idem
€ 57,50
€ 115,-
ISBN9789021556543
1/8 (zwart/wit)
68 x 92 mm
€ 20,-
€ 40,-
€ 18,95
1/8 (kleur)
idem
€ 36,50
€73,-
Meditatie op het werk leert je gezonder
Advertenties sturen naar het secretariaat: Chris Bieze, Oudeweg 22, 9608 PM Westerbroek,
[email protected], 050 - 404 2926 (ma, di, do 9.30-12 uur). Graag uw advertentie insturen onder vermelding van het gewenste formaat in mm en publicatienummer nieuwsbrief.
omgaan met tijd, stress en emoties door middel van een reeks oefeningen, kernmeditaties en minimeditaties. ter wereld, is medeoprichtster van Insight Meditation Society,
Zetspiegel 190 mm breed en 277 mm hoog pdf-bestand - resolutie: 300 dpi; tekst, afbeeldingen en foto’s binnenwerk in zwart, tekst, afbeeldingen en foto’s op kaft binnenkant of achterkant in CMYK zonder snijtekens en kaders
geeft al 30 jaar meditatielessen en heeft verscheidene
Over plaatsing van artikelen, brieven en advertenties beslist het bestuur van de VYN.
Sharon Salzberg is een van de belangrijkste meditatieleraren
boeken op haar naam staan.
Foto cover Bakasana – Yvonne Hoogendoorn
G
va
GADOCENTEN YO RLAND DE NE
Yoga Scheurkalender 2015
li d
€ 14,95
Aanmelden/info: E:
[email protected] T:035 6833871 www.yogalotus.nl
e
Ruimte Geven & Dichtbij Zijn
ni
CD “Stillness Into Silence”
VERENIG IN
dan een mailtje naar
[email protected]
U nd a og e Eu ro p e s e Y
www.yoganederland.nl Het informatiepunt voor yoga! Voor docenten: belangenbehartiging en contact met collega docenten. Voor (potentiële) cursisten: vind een erkende yogadocent.
VYN secretariaat: Oudeweg 22, 9608 PM Westerbroek ✆ 050-4042926 •
[email protected]
Foto Bram Hoogendoorn
34 Yoga Nieuwsbrief
september 2014 35
SPECIALISATIE (50 punten VYN) Adem en Ontspanning – inzichten uit de methode Van Dixhoorn Neem nu een abonnement: 4 nummers voor t 32,00
Voor verrijking en ontwikkeling van lichaam en geest ���������������������������������
����
�������������������������������������
�������������� ��������
�������������������
���������������� ������������
�������������������������
Al 25 jaar hét platform voor yoga • • • • • •
traditie interviews kennis trends impact kwaliteit
��������������������� �
Attendeer je cursisten op Tijdschrift voor Yoga Ga voor een inkijkexemplaar naar:
W W W. T I J D S C H R I F T V O O RY O G A . N L
Evaluatie toont aan dat de cursus een waardevolle aanvulling is op elke yogaopleiding. Inhoud:Veel cursisten komen met spanningsklachten naar de yogales. Het is niet gemakkelijk om een ieder voldoende te bieden om te leren ontspannen of ‘goed’ te ademen. In de cursus wordt aandacht besteed aan de theorie met betrekking tot spanning/ontspanning en overspanning, het werken volgens het procesmodel, de rol van de adem in het geheel, actief en passief ontspannen e.a. Aan het eind van de specialisatie is er meer inzicht gekomen in het belang van het herstellen van een natuurlijke adembeweging en in het geleiden van mensen met spanningsklachten. Deelnemers hebben meer handvatten gekregen om in te zetten in de yogales en hen is duidelijker geworden waar op te letten bij het navragen. Veel nieuwe instructies, die een zinvolle basis kunnen vormen voor de asana’s in een yogales, worden aangeboden en geoefend. Leiding: Yvonne Esser yogadocente, docente Adem- en Ontspanningstherapie methode van Dixhoorn Data: 9 en 23 januari, 6 februari, 6 en 27 maart, 10 en 24 april, 22 mei, 12 juni, 11 september 2015 (10 vrijdagen). Bij voldoende aanmelding voor de zomer start er ook een cursus in sept. 2014 Locatie: midden van het land Tijd:10-16 uur Kosten:850 euro (excl. boek ‘Ontspanningsinstructie’) Informatie: www.yoga-aot-maarssen.nl Opgave:
[email protected] of 0346-561142
W W W. Y O G A . N L
- School of Spiritual Awareness o.l.v. Anandajay
Yoga - Meditatie - PeaceBreathing - SelfHealing - SacredDance KoshaMassage - Prayers - Levensbegeleiding
Meditatieve en inspirerende retraites in de Belgische Eifel www.lightofbeing.org/retraites.htm
Saswitha Yoga Opleiding
inspirerend – verdiepend – professioneel 4 jarige erkende opleiding – 20 zaterdagen per jaar
www.yoga-docentenopleiding.nl
[email protected] – 030-2310911
cursussen workshops bijscholingen
zie onze website voor het actuele aanbod
w w w.yoga-saswitha.nl