Nieuwsbrief Friends of Young Bethlehem (FofYB) Juni 2010
Gaza vanuit Betlehem bekeken: nabij en veraf Bij het AEI volgde men de gebeurtenissen rond de Flotilla met hulpgoederen naar Gaza op de voet. Het AEI gaf ook een verklaring uit waarin ontzetting werd uitgesproken over de doden en gewonden die vielen onder de buitenlanders en over het enteren van schepen die overduidelijk hulpgoederen brachten. Wanneer je met jongeren in Betlehem praat, dan valt het op hoezeer Gaza zowel nabij is als veraf. Nabij, omdat Palestijnen in Betlehem zich verwant weten met de Palestijnen in de Gazastrook. Men beseft hoe groot het isolement en de tekorten in Gaza zijn – een stuk groter dan op de Westelijke Jordaanoever. Maar Gaza is ook veraf. Bijna alle jongeren in Betlehem en op de Westoever zijn nooit in Gaza geweest. Toen begin juni een groep bezoekende Duitse en Nederlandse jongeren aan Palestijnse jongeren van het AEI vroegen hoe de laatsten naar Gaza keken, zeiden de Palestijnen: “Net als jullie kennen we Gaza alleen van de TV.” Zoals de Israelische journaliste Amira Hass schreef in Haaretz (9/6) is het Israelisch beleid al sinds het begin van de jaren negentig erop gericht geweest om Gaza van de West Bank af te scheiden en zo een twee staten-oplossing steeds minder denkbaar te maken.
De RRCA in Nederland Sinds vele jaren heeft het Arab Educational Institute jongeren- en vrouwengroepen die, afgezien van de examen- en vakantieperiodes, wekelijks bij elkaar komen. Op het moment zijn er zes groepen, drie jongeren- en drie vrouwengroepen. (Daarnaast nog een groep van ouders, die elkaar maandelijks zien). De motieven wisselen. Leden vinden het misschien wel op de eerste plaats leuk om elkaar te zien. Ook zorgen de groepen voor afwisseling in het vaak wat saaie leven dat zo wordt gekenmerkt door een fundamenteel gebrek aan bewegingsvrijheid
Blz. 1/5
vanwege de checkpoints en de Muur. De groepen bepalen zelf wat voor thema ze oppakken. Vaak verbindt het AEI bepaalde projekten of vieringen met de groepsbijeenkomsten. Toch is er een aktiviteit die min of meer standaard is. Dat is de RRCA, oftewel de Read, Reflect, Communicate and Act methode. Een ingewikkelde naam voor iets dat eigenlijk eenvoudig is. De RRCA duurt meestal maar kort. De leden kiezen een citaat uit de Bijbel of Koran, of uit een geschrift over geweldloosheid; ze lezen het citaat zorgvuldig, laten het in stilte bij zichzelf bezinken, praten er samen over en zoeken daarna naar simpele mogelijkheden om de boodschap in het eigen leven toe te passen. Het citaat kan een politiek heet hangijzer betreffen, maar ook gewone huis-, tuin- en keukenaangelegenheden. Wat vooral aangenaam wordt gevonden, is het moment van rust en reflectie. In de Palestijnse situatie raak je voortdurend opgejaagd, gefrustreerd, gemanipuleerd, en ga zo maar door. Er zijn steeds genoeg redenen om heel boos of verdrietig te worden. De groepsleden zeggen dat de RRCA hun innerlijk evenwicht helpt. Het lezen van een kort citaat dat niet per se uit je eigen geloofs- of inspiratiebron komt, verruimt bovendien de horizon. Zo heeft de RRCA zich ontwikkelt tot een beschermd moment in de groepsgesprekken. Timu Kota RRCA was lang een Betlehemse aangelegenheid. Daar komt nu verandering in. Vorig jaar werd het AEI gecontacteerd door Timu Kota, een Nederlandse jongerengroep die jongeren wil stimuleren om samen plannen en ideeen in de werkelijkheid te verwezenlijken. Timu Kota betekent: “Team Droom.” Timu Kota was geinteresseerd te zien hoe de RRCA kan worden toegepast in een Nederlandse context door moslimse, christelijke en joodse jongerenwerkers. Ze ontving van Oxfam Novib een subsidie om hiervoor een project op te zetten. In mei j.l. kwam een groep van Nederlandse jongerenwerkers op bezoek en in de huidige maand juni vindt een tegenbezoek plaats. De Nederlandse jongerenwerkers op bezoek in Betlehem vonden het interessant om te zien hoezeer het moslim-christelijk samenleven in de Palestijnse samenleving geworteld is en hoe het lezen uit moslimse en christelijke inspiratiebronnen een logische keus voor reflectie is. Het AEI zelf is natuurlijk heel benieuwd naar de ervaringen met de RRCA buiten het Betlehemse.
Het Soemoed Verhalenhuis
Het Soemoed Verhalenhuis bij de Muur rond het Graf van Rachel in Betlehem is zich aan het uitbreiden. Met behulp van een subsidie van de Nederlandse Straatkrant heeft het AEI meer armslag en is nu besloten om een vrijkomend apartment naast het Huis te huren zodat meer groepsbijeenkomsten kunnen worden gehouden. Ook is er nu (meer) slaapruimte voor buitenlandse, waaronder Nederlandse Blz. 2/5
vrijwilligers. Maar belangrijker is eigenlijk dat de aktiviteiten in en vanuit het Huis zijn toegenomen. Niet alleen zijn er onder de bezielende leiding van coordinator Rania Mourra meer vrouwengroepen opgericht, maar te merken valt ook dat de in de groepen aktieve vrouwen meer zelfbewust naar voren treden. Dat is bijvoorbeeld onder invloed van bezoekende buitenlandse groepen die graag meer willen horen over het dagelijks leven van families die in de buurt wonen. Rania: “De vrouwen spreken beter Engels, willen meer dingen vertellen, dragen hun ‘verhaal’ beter uit, en bezoeken elkaar ook onderling meer.” Vrouwenkoor Een laatste ontwikkeling is de oprichting van een vrouwenkoor gedirigeerd door Odette Sleibi, een nuchtere vrouw die het begrip “soemoed” op het lijf geschreven is. Een paar liederen van het koor werden onlangs eind mei ten gehore gebracht tijdens een bijzondere dienst ter gelegenheid van de Wereldweek voor Vrede in Palestina en Israel, een initiatief van de Wereldraad van Kerken, gesteund door onder meer KerkinActie (de belangrijkste financier van het Verhalenhuis). Lokaal werd het initiatief gezamenlijk uitgewerkt door de organisaties AEI, Siraj, Sabeel en Wi’am - bij wiens nieuwe kantoor vlak voor de Muur genoemde dienst plaatsvond. Een van de koorvrouwen, Melvina, schrijft zelf liederen, waaronder een die het samenleven van moslims en christenen onderstreept en een ander over soemoed. Eerder wilde ze uit verlegenheid niet dat haar naam publiekelijk werd genoemd, zegt Rania, maar nu is dat wel OK. Ook dat vindt ze progressie. Veel van de vrouwen frequenteren het Verhalenhuis, voor een praatje, computerwerk of een groepsbijeenkomst. Rania is er trots op dat totnogtoe geen vrouwen zijn afgehaakt (afgezien van de enkeling die verhuist) en dat er alleen maar nieuwe bij komen. “Ze willen doorgaan, zelfs met hun kinderen erbij,” zegt ze over de nieuwste groep van jonge vrouwen. In de gesprekken wordt de politiek niet speciaal opgezocht, maar komt deze bijna automatisch aan de orde. Ook al omdat de bezoekende groepen geinteresseerd zijn in politieke items, spreken de leden zich tegenwoordig gemakkelijker over zaken als de Muur uit. (Voorheen waren sommigen geneigd om dat soort onderwerpen geheel te mijden, want je weet maar nooit wat de gevolgen zijn). Wel leggen de vrouwen grote nadruk op mensenrechten en burgerrechten, “wij kiezen niet voor een politieke partij.” Te merken is ook dat “soemoed” als begrip meer inhoud heeft gekregen en dat de vrouwen zich ermee identificeren: “Doel van ons werk is de Palestijnen hier te houden, ondanks de Muur,” zo horen we.
Conferentie Soemoed en de Muur, 30 april en 1 mei, 2010 De conferentie Soemoed en de Muur die op 30 april en 1 mei j.l. plaatsvond, en waarover eerder in deze Nieuwsbrief is geschreven, was een doorslaand sukses. Vanwege de solide organisatie en omdat het onderwerp aansloeg onder de kleine 200 deelnemers. En omdat de kosten (net) konden worden gedekt door subsidies van Oxfam Novib, Cordaid en de Straatkrant.
Blz. 3/5
Een team van academici werkte samen om het geheel organisatorisch op de rails te krijgen. In het team waren er vertegenwoordigers van de Oxford Brookes University (UK), Paris-East University, Al Quds Open University (Oost-Jeruzalem), Bethlehem University, de Universiteit van Utrecht (Dr Irna van der Molen van het Centrum voor Conflictoplossing) en het AEI. Een twintigtal Palestijnse en buitenlandse sprekers – waaronder in het buitenland woonachtige Palestijnse academici – roerden onderwerpen aan die varieerden van de gevolgen van de echte Muur en het verzet ertegen tot denkbeeldige scheidingsmuren zoals die volgens enkele Amerikaans-joodse sprekers zijn opgetrokken rond hun gemeenschap en welke die gemeenschap belet de Palestijnse (en Israelische) realiteit te zien. De conferentie mondde uit in een pleidooi voor “Muurstudies.” Er zijn verschillende follow-ups: natuurlijk een conferentiebundel, maar ook een electronisch platform om ervaringen uit te wisselen en een onderwijskundig traject waarvoor het AEI heeft getekend.
Kort
Interviews over de betekenis van “soemoed.” Zie voor de laatste afleveringen met Nora Carmi (Sabeel), Abdelfatah Abu Srour (Rowwad in Aida kamp), Salah Ta’amari (goeverneur van Betlehem) en Zoughbi Zoughbi (Wiam): http://www.spiritofsumud.ps/gal.shtml
Checkpointspel. Via dit moderne Ganzenbordspel krijg je inzicht in hoe de checkpoints in de region Betlehem werken, waar je vergunningen voor nodig hebt, en welke checkpoint je al dan niet mag passeren. Inmiddels is er een Nederlandse vertaling van het checkpointspel uit, mogelijk gemaakt door KerkinActie.
Eind dit jaar organiseert IKV Pax Christi in samenwerking met het AEI en Sabeel een solidariteitspelgrimage naar Palestina en Israel, met intensief contact met de plaatselijke bevolking in Betlehem. Voor wie dit jaar belangstelling heeft, neem kontakt op met IKV Pax Christi in Nederland, Myriam Braakhuis (
[email protected]).
Het AEI De Friends of Young Bethlehem ondersteunt het Arabisch Onderwijs Instituut (of Arab Educational Institute, AEI) dat aktief is onder Palestijnse jongeren, vrouwen en leerkrachten op de Westelijke Jordaanoever. Een van AEI’s centrale doelstellingen is de versterking van de soemoed onder de bevolking.
Blz. 4/5
Letterlijk betekent het Arabische word soemoed standvastigheid of volharding, veerkracht of moreel. In een situatie dat je min of meer opgesloten zit vanwege honderden checkpoints in het gebied en ook niet veel hoop hebt te putten uit vredesbesprekingen, hebben vooral jongeren weinig toekomstperspektief. Maar veel docenten, ouders en jongeren zelf leggen zich hier niet bij neer. Het AEI probeert vorm te geven aan deze wil om de hoop niet op te geven. Zo worden In het Jeugdhuis van het AEI in het jaar 2010 de volgende aktiviteiten ondernomen:
Wekelijkse bijeenkomsten van een kids’ group, twee teenager-groepen en een groep van universitair gevormden/postgraduates, met gesprekken en diskussies over onderwerpen die jongeren aangaan.
Excursies voor Palestijnse jongeren om de Palestijnse en Betlehemse omgeving beter te leren kennen. Vaak gaan de excursies naar christelijke en moslimse plaatsen zodat jongeren elkaar’s religieuze achtergronden beter leren kennen.
Gelegenheden om muziek te maken en computerfaciliteiten voor degenen die thuis niet over Internet beschikken.
Het organiseren van eenvoudige parties ter ontspanning en om elkaar beter te leren kennen.
Het meedoen aan het maken van video’s en foto’s over het dagelijks leven van Palestijnse jongeren, georganiseerd door AEI’s School voor Communicatie
Het communiceren van zulke produkten naar jongeren elders.
De AEI zomerschool eind juni en begin juli, wanneer alle jongeren en vrouwengroepen workshops en curssussen volgen die door internationale vrijwilligers worden gegeven.
Deelname in de zomer aan enkele internationale jeugdkampen.
Voor meer informatie Voor meer informatie over deze and andere aktiviteiten van het AEI, contacteer Toine van Teeffelen,
[email protected] of raadpleeg de AEI website: www.aeicenter.org. Vrijwilligers op het gebied van sport, drama, muziek, video en fotografie, en andere kunstvakken zijn welkom.
Blz. 5/5