Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer1 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Augustus 2012-2 Intech E&I van juli/augustus 2012 Rubriek “Technische vragen”
MEERDERE EINDGROEPEN NIET IN ÉÉN BUIS In Intech E&I van juli/augustus 2012 is in de rubriek “Technische vragen” een onderwerp behandeld over eindgroepen van een wasdroger en wasmachine in een nieuwbouw appartementencomplex. Jan van der Meer, van Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V.(www.Meer1010.nl), geeft hierop puntsgewijs commentaar.
Tekst Intech E&I 1.
De aannemer constateert dat de bedrading van beide eindgroepen in één buis is aangebracht. Hij vraagt aan een inspectiebureau of dit is toegestaan. De conclusie van het bureau is dat de gebruikte installatiemethode niet overeenkomt met de vigerende NEN1010.
Commentaar vd Meer op 1 De conclusie van het bureau dat de gebruikte installatiemethode niet overeenkomt met de vigerende NEN 1010 is onjuist. Het betreft hier een leidingsysteem met draad in buis, ingestort in beton. De installatiemethode waarbij draad in een buis wordt toegepast is conform tabel 52A van NEN 1010. De installatiemethode draad in buis aangebracht in de constructie van het gebouw is volgens tabel 52B van NEN 1010 ook toegestaan. Kennelijk bedoelt het bureau dat, als bij de installatiemethode “draad in buis” de draden deel uitmaken van verschillende stroomketens, dit niet volgens de vigerende NEN 1010 is. Als dit wordt bedoeld is de conclusie van het bureau wel juist.
Vervolg tekst Intech E&I 2.
Beide partijen (de installateur en de aannemer samen met het inspectiebedrijf) komen tot een alternatief: • de wandcontactdozen van de wasmachine en de wasdroger worden door verschillende kleuren herkenbaar gemaakt, • de schakel- en verdeelinrichting wordt duidelijk gecodeerd, zodat duidelijk is dat er twee eindgroepen in een buis zitten en • beide eindgroepen worden achter dezelfde aardlekschakelaar geplaatst.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
1
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer2 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Commentaar vd Meer op 2 Een groep van deskundigen, in dit geval in samenwerking met UNETO-VNI, spreekt zich in het bovengenoemde artikel in goedkeurende zin uit over het toegepaste alternatief. Het is partijen niet zonder meer toegestaan om te komen tot een alternatief dat niet aan NEN 1010 voldoet. Artikel 1.3 van het Bouwbesluit kent wel de mogelijkheid om een gelijkwaardige oplossing toe te passen. De aanvrager moet dan bij een beroep op gelijkwaardigheid ten genoegen van het bevoegd gezag (B & W) aantonen dat de oplossing ten minste eenzelfde mate van veiligheid biedt als bij toepassing van bepaling n 510.4 uit NEN 1010. Dit is hier beslist niet het geval. Wordt bij een inspectie deze schending geconstateerd dan kan een enorme financiële schade ontstaan omdat de installateur zich niet aan de wet of norm heeft gehouden. Een beroep op de zienswijze, uitspraken en adviezen van de groep van deskundigen van UNETO-VNI hierover is daarbij niet bevrijdend. De wet en de norm zijn leidend en niet het standpunt van de deskundigen van UNETO-VNI. (Er kan een schadeclaim richting de deskundigen ontstaan als er sprake is van een ernstige schending van de zorgvuldigheid.)
Vervolg tekst Intech E&I 3.
Ondanks het feit dat het probleem is opgelost, wil de installateur graag weten:
4.
- Was de eerste oplossing (twee eindgroepen in een buis) inderdaad niet conform NEN 1010?
5.
- Wat is de beste oplossing voor de toekomst?
Commentaar vd Meer op 3 Het probleem is niet opgelost. De elektrische installatie van het appartementencomplex moet voldoen aan de eisen uit het Bouwbesluit. Artikel 6.8 van het besluit geeft aan dat de elektrische installatie in overeenstemming moet zijn met NEN 1010. Volgens NEN 1010:2007+C1:2008, bepaling n 510.4 mogen installatiedraden in buis en aders van een kabel geen deel uitmaken van verschillende stroomketens. De draden van de eindgroepen van de wasdroger en wasmachine, die zich in dezelfde buis bevinden, maken wel deel uit van verschillende stroomketens. Het is dus niet toegestaan om de draden samen in één buis aan te brengen. De eerste oplossing is niet conform NEN 1010. Het door partijen (onterecht) gekozen alternatief voldoet niet aan de eisen uit NEN 1010 en de gelijkwaardigheidsbepaling uit het Bouwbesluit. Het is onaanvaardbaar dat, bij een installatie die wordt gebruikt door leken, een dergelijke fout door het aanbrengen van contactdozen met verschillende kleuren en codering op de schakel- en verdeelinrichting, wordt opgelost.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
2
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer3 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Vervolg tekst Intech E&I 6.
Het antwoord op de eerste vraag is omsloten in bepaling 510.4. Deze luidt: Installatiedraden in buis en aders van een kabel mogen geen deel uitmaken van verschillende stroomketens. (...) De conclusie van het inspectiebedrijf is correct: de eerste oplossing mag dus niet.
7.
Het is duidelijk wat de normschrijver bedoelt: installatiedraden in buis en aders van een kabel moeten worden beveiligd door een enkele overstroombeveiliging.
8.
Het gaat echter om het woord 'stroomketens' in deze bepaling.
9.
Een stroomketen is een samenstel van elektrisch materieel van de elektrische installatie dat tegen overstromen is beveiligd door beveiligingstoestellen.
10. Een stroomketen kan dus zijn: een eindgroep, distributiegroep, maar ook een distributiegroep met een eindgroep. En er zijn vast nog andere mogelijkheden te verzinnen. (zie figuur 1)
groene cirkel
Figuur 1 De cirkels geven aan wat wordt verstaan onder een stroomketen volgens definitie 2.14.01, (elektrische) stroomketen. 11. Het is dus niet per definitie fout als meerdere eindgroepen van installatiedraad in een buis worden gestopt. In bepaling 2.14.01 wordt een (elektrische) stroomketen (van een elektrische installatie) gedefinieerd als “samenstel van elektrisch materieel van de elektrische installatie dat tegen overstromen is beveiligd door hetzelfde beveiligingstoestel of dezelfde beveiligingstoestellen.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
3
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer4 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
12. Nu heeft de normschrijver dit niet direct bedoeld, maar de uitleg dat meerdere installatiedraden in een buis is toegestaan, kan wel. 13. Nu is het zo dat er ook nog zoiets bestaat als goed vakmanschap. Moet je als vakman zo'n Installatie opleveren ook al zou deze hiermee voldoen aan NEN 1010? Het maakt de installatie er niet overzichtelijker op en de kans dat hierdoor een gevaarlijke situatie ontstaat is aannemelijk. Ook hier geldt dan: 'veiligheid gaat boven alles.' 14. Als de aannemer niets had gezien en het Inspectiebedrijf niet tot het huidige advies was gekomen, was de situatie slechter geweest. Nu is alles goed opgelost. 15. In de toekomst zal de installateur hier rekening mee houden.
Commentaar vd Meer op 7 Aangegeven wordt dat installatiedraden in buis en aders van een kabel moeten worden beveiligd door een enkele overstroombeveiliging. Hiermee wordt de suggestie gewekt dat er niet meer dan één beveiligingstoestel mag worden toegepast. Dit is onjuist. Bedoeld wordt dat alle draden in de buis door hetzelfde beveiligingstoestel of de dezelfde beveiligingstoestellen tegen overstromen moeten zijn beveiligd.
Commentaar vd Meer op 9 Aangegeven wordt: “een stroomketen is een samenstel van elektrisch materieel van de elektrische installatie dat tegen overstromen is beveiligd door beveiligingstoestellen”. Deze definitie is onjuist. De juiste definitie van een (elektrische) stroomketen (van een elektrische installatie) volgens NEN 1010 is: “samenstel van elektrisch materieel van de elektrische installatie dat tegen overstromen is beveiligd door hetzelfde beveiligingstoestel of dezelfde beveiligingstoestellen”.
Commentaar vd Meer op 10 De uitleg en het diagram (figuur 1) van de auteur zijn niet in overeenstemming met de definitie van een stroomketen. Volgens de definitie van de auteur kan een elektrische installatie met distributiegroepen en eindgroepen één grote stroomketen zijn. Hieruit zou logischerwijs volgen dat men nooit meer dan een stroomketen in een installatie kan hebben, immers trekt men de cirkel maar ruim genoeg dan zou de hele installatie een stroomketen zijn.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
4
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer5 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Commentaar vd Meer op 11 In het diagram van figuur 1 beveiligt het beveiligingstoestel F1 alléén het elektrisch materieel van de distributiegroep 1 tegen overstroom. En niet, zoals met de groene cirkel is aangegeven, ook het elektrisch materieel van eindgroep 2. Deze eindgroep wordt niet door hetzelfde beveiligingstoestel (F1) maar door het eigen beveiligingstoestel (F2) tegen overstroom beveiligd. Dit geldt ook voor eindgroep 3. In het onderhavige geval is er daarom sprake van drie verschillende stroomketens (figuur 2). In tegenstelling tot dat in het artikel wordt beweerd is het daarom niet toegestaan dat de draden van deze verschillende stroomketens (eindgroepen 2 en 3) samen in één buis worden aangebracht.
Figuur 2 De cirkels geven aan wat, volgens bepaling 2.14.01 van NEN 1010, wordt verstaan onder een (elektrische) stroomketen.
Commentaar vd Meer op 12 De normschrijver bedoelt wel degelijk dat meerdere installatiedraden in een buis zijn toegestaan. Niet toegestaan is dat meerdere installatiedraden die tot verschillende stroomketens behoren in één buis worden toegepast.
Commentaar vd Meer op 13 De auteur stelt de vraag of je zo’n installatie wel moet opleveren ook al zou deze hiermee aan de voorschriften voldoen. Hij wekt hiermee de suggestie dat een installatie, met draden van verschillende stroomketens in één buis, formeel gezien wel aan de voorschriften voldoet. Nogmaals, ten overvloede, de installatie voldoet NIET aan de voorschriften en mag zelfs niet in gebruik worden genomen.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
5
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer6 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Commentaar vd Meer op 14 Wat is goed opgelost? Voor de portemonnee van de aannemer en de installateur is alles goed opgelost. De gekozen alternatieve uitvoeringsvorm is niet conform NEN 1010 en in strijd met het Bouwbesluit. Deze oplossing is onveilig in een omgeving met leken. Bij uitschakelen van de ene eindgroep blijft spanning staan op de bedrading van de andere eindgroep die toegankelijk is in de inbouwdoos. Wat vindt de eigenaar, de handhaver van het Bouwbesluit, de certificerende instelling, de inspecteurs van de SEI en Sterkin van de UNETO-VNI oplossing?
Commentaar vd Meer op 15 De door de deskundige beschreven oplossing (het alternatief), zijn uitspraak en uitleg, dat het per definitie niet fout is om van meerdere eindgroepen de installatiedraden in één buis te stoppen, dragen natuurlijk niet bij aan het veilig gebruik van elektrische installaties. In de toekomst zal het de installateur wel niet meer overkomen dat een dergelijke fout door hem wordt gemaakt. Hij zou moeten overwegen om de gemaakte fout alsnog op juiste wijze te herstellen. Onderstaand een oplossing die wel aan NEN 1010 voldoet.
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
6
Nieuws1010
Onafhankelijke uitgave van Meer1010
VanPAGINA der Meer7 Advies Opleiding & Installatie B.V. Meerweg 77 2121 VC Bennebroek e-mail:
[email protected] info: www.meer1010.nl info: www.nieuws1010.nl
Oplossing volgens NEN 1010 Om in deze situatie wel aan NEN 1010 te voldoen had het inspectiebedrijf een ander advies moeten geven. Bijvoorbeeld het advies om de twee eindgroepen (in één buis) samen d.m.v. één en dezelfde installatieautomaat, met een dubbele fase en dubbele nul, tegen overstroom te beveiligen.
figuur 3 installatieautomaat met dubbele fase en dubbele nul
De voeding voor de wasdroger en wasmachine bestaat dan niet meer uit twee maar uit één stroomketen met twee fase- en twee nulleidingen. Met een dergelijke automaat (figuur 3) kan ook door een leek op veilige wijze in één handeling de wasdroger en wasmachine gelijktijdig van zijn voeding worden gescheiden. Deze oplossing (figuur 4) is conform NEN 1010.
Buisleiding met 2x fase- en 2x nulen beschermingsleiding
Wasdroger
Installatieautomaat 2x1-P+N 16A B-karakteristiek
Wasmachine Twee contactdozen aangebracht in één behuizing of onder één afdekplaat
figuur 4, schema van een oplossing die wél voldoet aan NEN 1010
Hoewel Van der Meer Advies Opleiding & Installatie B.V. met grote zorgvuldigheid de de inhoud van dit document heeft samengesteld, is zij op geen enkele wijze aansprakelijk voor eventuele fouten, omissies of andere onjuistheden. De gebruiker is dan ook zelf verantwoordelijk voor het gebruik en de toepassing van de in Nieuws1010 gepresenteerde informatie. Gehele of gedeeltelijke overname, verspreiding of doorgeleiding van dit document voor niet-commerciële doeleinden is toegestaan met bronvermelding: www.nieuws1010.nl
7