NIEUWS VOOR DE VRIENDEN

NIEUWS VOOR DE VRIENDEN Sept – dec 2014

Beste Vrienden,

De tand des tijds ontziet niemand. Ook op het lidmaatschap van de raad van bestuur van de Vrienden van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten is een niet te omzeilen vervaldatum gekleefd. Dat hebben we vroeger zelf mee goedgekeurd om een minimale jeugdige dynamiek in de schoot van de raad te garanderen. Met opgeheven hoofd schrijf ik graag dit voorwoord, goed wetend dat nieuwe suggesties soms snel in de kiem worden gesmoord , maar, wie weet, misschien ook opgenomen worden op de selectielijst van verder te bekijken ideetjes. Ook onze onovertroffen museumdirecteur Paul Huvenne, drager van de ambtelijke titel administrateur-generaal, werd door zijn jaren gedwongen om vanaf 1 augustus 2014 plaats te ruimen voor een opvolger. De openbare procedure voor invulling van de vacature loopt en wij kijken uit naar een mooie invulling. Paul Huvenne kan terugblikken op een bijzondere staat van dienst met een rijk palmares. Enkele jaren terug heeft Paul Huvenne zijn publiek verrast met een opgemerkte, eigenzinnige visie op de communicatieve waarde van kunst als een vorm van taal. Gevat noemde hij dat beeldentaal. Ik herinner mij nog zijn indrukwekkende voordracht om die stelling met het nodige beeldmateriaal aan een geboeid luisterend publiek kenbaar te maken. Ook het feit dat de collectie van het museum, door de jarenlange sluiting van het eigen huis, niet onder de beschermlakens werd opgeborgen, maar juist in een belangrijk aantal prestigieuze huizen te zien is, getuigt van een moderne toekomstvisie over de zin en de rol van het museum in deze moderne tijden. Een extra pluim plaatsen wij graag op de hoed van onze directeur en zijn stafleden. Op 10 september zal kunstenaar Jan Fabre vereeuwigd worden in de Galerij der Prominenten door Voka-Kamer van Koophandel Antwerpen – Waasland. Een waardevolle toevoeging aan de bestaande lijst van prominenten. Bart de Baere, directeur van het M HKA zal de laudatio uitspreken. Ook de vrienden hebben sinds 2011 hun eigen eregalerij. Misschien moeten we het woordje ere- maar schrappen, want dat wijst net iets teveel naar het verleden. En onze notoire galerijleden zullen hun naam zien prijken op een bescheiden plaats in het museum, van zodra het stof van de laatste verbouwingswerken is weggevaagd. Maar Paul Huvenne als spreker alvast eens uitnodigen voor een vriendenactiviteit over de taal van beelden valt hopelijk niet uit het lijstje met suggesties voor de toekomst. Op hoop van zegen!

Cyriel Van Tilborgh Uittredend lid van de raad van bestuur Vrienden van het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen

ACTIVITEITEN EXCLUSIEF VOOR DE VRIENDEN

Okt 2014:

Monet, Gauguin, Van Gogh,… Japanse inspiraties + de vaste collectie. ESSEN

Het museum presenteert de exclusieve tentoonstelling: ‘Monet, Gauguin, Van Gogh,… Japanse inspiraties’. De Japanse kunst is voor de ontwikkeling van het Europese modernisme van kapitaal belang geweest. Bijna alle grote meesters van Manet, Degas, Cézanne en Monet tot Gauguin, van Gogh, Bonnard en Vuillard waren gefascineerd en geïnspireerd door de Japanse picturale motieven en stilistische middelen. De tentoonstelling focust op de periode tussen 1860 en 1910, de periode waarin het zogenaamde ‘Japonisme’ zijn intrede deed in de Franse kunst. Er worden topwerken uit internationale museums en private collecties getoond van de belangrijkste kunstenaars van die tijd, samen met kleurrijke houtsneden en artefacten van Japanse meesters. U bezoekt deze unieke tentoonstelling onder begeleiding van een Nederlandstalige gids. Het Museum Folkwang te Essen biedt met zijn vast collectie de bezoekers een overzicht van de negentiende eeuwse schilder- en beeldhouwkunst in Duitsland en Frankrijk. De accenten liggen op de Duitse Romantiek, Franse en laatclassicistische landschapsschilderkunst, impressionisme en neonimpressionisme. 
Van de unieke werken van van Gogh, Cezanne, Gauguin en Matisse, de pioniers van de moderne kunst, worden de ontwikkelingen naar het Duitse expressionisme en uiteindelijk de verschillende kunststromingen van de twintigste eeuw, onder andere kubisme en abstracte geschetst. Het accent van de kunst na 1945 ligt op werken van Rothko, Newman, Pollock en Stella maar ook werken van Klein, Fontana, Richter en Palermo zijn hier ondergebracht. Op de afdeling hedendaagse kunst hebben werkgroepen en installaties de overhand, onder meer werken van Kippenberger, Atelier van Lieshout, Roni Horn en Lothar Baumgarten. De collectie fotografie werd in 1978 als op zichzelf staande afdeling in Museum Folkwang opgericht. Het accent ligt op de jaren twintig en dertig alsmede de jaren vijftig en zestig van de twintigste eeuw. U bezoekt de vaste collectie op eigen tempo. (www.museum-folkwang.de)

- zaterdag 4 oktober om 8u30 (max. 50 pers.)

Programma: 08u30: 11u30: 12u45 14u00: 17u30: 20u00:

Vertrek per bus op de L. De Waelplaats vóór het Museum Groep 1: begeleid bezoek aan ‘Monet, Gauguin, van Gogh…’ Groep 2: begeleid bezoek aan ‘Monet, Gauguin, van Gogh…’ Groep 3: begeleid bezoek aan ‘Monet, Gauguin, van Gogh…’ In de vrije tijd kan u de vaste collectie van het Folkwang museum bezoeken. Vertrek naar Antwerpen Vermoedelijke aankomst in Antwerpen – L. De Waelplaats

U bent gedurende de dag vrij (uitgezonderd het uur van de rondleiding) om de vaste collectie te bezoeken. Aan de ontvangstbalie van het museum is een audio beschikbaar in het Duits en Engels voor 4,00€. Prijs:

45,00 euro p.p.

Graag inschrijven vóór 26 september 2014 door overschrijving op rekeningnummer: BNP PARIBAS FORTIS BE30 2200 7234 0111, ING BE84 3200 0213 2959 of KBC BE34 7330 5016 4790 met vermelding: ’Essen’. Indien er geen plaatsen meer beschikbaar zijn, krijgt u van ons bericht en wordt het inschrijvingsbedrag teruggestort.

Sept-okt 2014:

De Modernen. Kunst in de Groote Oorlog. Koningin Fabiolazaal ANTWERPEN

De Vrienden bezoeken de 7de tentoonstelling in een reeks over de moderne kunstcollectie van het KMSKA die toont hoe de schok van WOI voelbaar is in de kunst en de literatuur. Voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog suggereerden de futuristische werken van Jules Schmalzigaug vooruitgang, snelheid en techniek. Rik Wouters’ kunst was een ode aan levenslust en –kracht. De oorlog zorgt voor een schok. Deze expo toont hoe die schok voelbaar is in kunst en literatuur tijdens en kort na de Eerste Wereldoorlog. Sommige kunstenaars en schrijvers vluchten naar Nederland en Groot-Brittannië en komen daar in contact met buitenlandse bewegingen. Anderen proberen het leven aan en achter de frontlinie vorm te geven. Paul van Ostaijen verwerkte zijn trauma’s in de experimentele bundels Bezette Stad en De Feesten van Angst en Pijn. Maar ook op andere schrijvers in Antwerpen en Vlaanderen laat de oorlog diepe sporen na. Aan de hand van een zestal centrale figuren, waaronder Rik Wouters, Emile Verhaeren en Paul van Ostaijen, roept de expo een beeld op van wat de oorlog voor hen betekende. We bezoeken deze tentoonstelling onder begeleiding van een gids. (www.kmska.be)

- zaterdag 27 september 2014 om 11u (max. 20 pers.) of

- dinsdag 14 oktober 2014 om 14u (max. 20 pers.)

Prijs: 8,00 euro p.p. Duur: 1,5 uur Plaats: Koningin Fabiolazaal Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen

Graag inschrijven vóór 26 september 2014 door overschrijving op rekeningnummer: BNP PARIBAS FORTIS BE30 2200 7234 0111, ING BE84 3200 0213 2959 of KBC BE34 7330 5016 4790 met vermelding: ‘De Modernen + datum’. Indien er geen plaatsen meer beschikbaar zijn, krijgt u van ons bericht en wordt het inschrijvingsbedrag teruggestort.

November 2014:

“Sensatie en sensualiteit. De erfenis van Rubens” Bozar Brussel

Het museum nodigt de Vrienden uit om dé tentoonstelling van het jaar te bezoeken. Met Sensatie en Sensualiteit gaan het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen, BOZAR Brussel en de Royal Academy of Arts London op zoek naar de artistieke erfenis van Peter Paul Rubens. Peter Paul Rubens is de invloedrijkste meesters uit onze contreien. Hij was een groot voorbeeld voor kunstenaars als Rembrandt, Murillo, Delacroix, Renoir en Kokoschka. Zelfs in het oeuvre van Picasso vinden we referenties naar zijn werk terug. Vandaag kennen we hem vooral als schilder van de katholieke kerk en absolutistische vorsten. Maar er bestaat ook een minder plechtstatige Rubens: een schilder van familieportretten, landschappen en herderstaferelen. Van boerendansen en liefdestuinen. Een poëtische Rubens, die aan de wieg stond van rococo, romantiek en impressionisme. Rubens als schepper van sensatie en sensualiteit. Voedingsbodem voor internationaal talent Heel wat getalenteerde kunstenaars bewonderden en benijdden Rubens’ coloriet, zijn composities en zijn schilderstechniek. In zijn werk vonden ze een rijke voedingsbodem waarop ze hun eigen oeuvre konden uitbouwen. Franse schilders als Cézanne en Delacroix voelden zich daarbij vooral aangetrokken door de erotiek en de poëzie in zijn kunst. Duitse kunstenaars als Böcklin en Corinth door zijn levenskracht. Spanjaarden verkozen zijn religieuze werk, terwijl Constable en Reynolds zich in Engeland spiegelden aan zijn portretten en landschappen. De tentoonstelling Sensatie en Sensualiteit deelt de artistieke erfenis van Peter Paul Rubens op in zes thema’s: geweld, macht, lust, compassie, elegantie en poëzie. Curator Nico Van Hout ging voor elk van die thema’s op zoek naar verbanden tussen werk van Rubens en de vele kunstenaars die na hem kwamen. De expo toont meer dan 160 kunstwerken, waaronder uitzonderlijke bruiklenen uit het Prado (Madrid), de Metropolitan Museum (New York), de National Gallery (Washington), de Neue Pinakothek (München) en de Nasjonalgalleriet (Oslo). Naast schilderijen en tekeningen van Rubens en zijn navolgers zal je er ook prenten kunnen zien die het oeuvre van de Antwerpse meester over de vier windstreken verspreid hebben. (www.kmska.be)

- donderdag 13 november om 11u00 (max. 45 pers.)

Programma: 10u45:

Verzamelen in de grote hal van Bozar – Bozar Ravensteinstraat 23,1000 Brussel. Start rondleiding met gids Einde rondleiding.

11u00: 12u30:

Prijs:

Toegang tot de tentoonstelling is gratis voor Vrienden van het KMSKA op vertoon van uw gratis toegangsticket. Prijs voor de rondleiding: 9,00 euro p.p

Vervoer: De Vrienden organiseren geen vervoer naar de tentoonstelling. Bozar is goed bereikbaar met de trein vanuit Antwerpen Centraal en Berchem. U neemt de trein naar Brussel Centraal. Het station ligt op ongeveer 500m van Bozar. Planning treinen:* Antw Centraal – Brussel centraal  9u17 – 10u00 IC spoor 21  09:26 – 10u03 IC spoor 23  9u47 – 10u28 IC spoor 23 Antw Berchem – Brussel centraal  09:23 – 10:00 IC spoor 9  09:41 – 10:24 IC spoor 9 *schema op 30/7/14. Gelieve de uren voor vertrek te verifiëren op http://www.belgianrail.be/jp/nmbs-routeplanner/query.exe/nn

U kan het secretariaat contacteren voor een stratenplan van de kunstberg te Brussel of een woordje uitleg hoe je van Brussel Centraal naar Bozar wandelt.

Graag inschrijven vóór 4 november 2014 door overschrijving op rekeningnummer: BNP PARIBAS FORTIS BE30 2200 7234 0111, ING BE84 3200 0213 2959 of KBC BE34 7330 5016 4790 met vermelding: ‘Rubens’. Indien er geen plaatsen meer beschikbaar zijn, krijgt u van ons bericht en wordt het inschrijvingsbedrag teruggestort.

Okt - dec 2014:

Bezoek aan het Tropisch Instituut Antwerpen

Het KMSKA organiseert ook deze winter de winterlezingen in het Tropisch Instituut. Vele vrienden zijn dan vaak te gast bij deze interessante lezingen. Dit is een ideale gelegenheid om met de Vrienden ook het prachtige gebouw en haar geschiedenis te leren kennen. Vandaar organiseren we aansluitend op de lezing een begeleide rondleiding in het Tropisch Instituut. Het instituut voor Tropische Geneeskunde is gevestigd in twee prachtige beschermde monumenten. Het hoofdgebouw is een art-decoparel. Het onderwijs is gevestigd in een zeventiende-eeuws klooster. Deze gebouwen zijn gedurende een academiejaar de thuishaven voor de honderden internationale studenten die hier jaarlijks een opleiding volgen. Het interieur van de met arduin beklede voorbouw aan de Nationalestraat is in de oorspronkelijke staat bewaard gebleven waaronder de lambrisering in diverse houtsoorten, marmeren trappen en imposante muurschilderingen van de “Africanist” Allard L’Olivier die mensen, landschappen en scènes voorstellen uit het Midden-Afrika van de jaren twintig van de vorige eeuw. Schrijf je in voor de rondleiding en ontdek de Art-Deco schatten in het hart van Antwerpen. (www.itg.be)

- zondag 26 oktober 2014 om 12u (max. 20 pers.) of

- zondag 7 december 2014 om 12u (max. 20 pers.)

Programma: 26-10-2014 12u00:

Aansluitend op de lezing van Ger Luijten “Frits Lugt (1884-1970) de kunstgeschiedenis dienen” start de rondleiding met gids. De gids wacht de Vrienden op aan de zaal van de lezing. 13u00/13u30: Einde rondleiding 7-12-2014 12u00:

Aansluitend op de lezing van Elsje Janssen (KMSKA), “Beeldend kunstenaars in België en hun bijdrage tot de wandtapijtkunst na 1945” start de rondleiding met gids. De gids wacht de Vrienden op aan de zaal van de lezing. 13u00/13u30: Einde rondleiding

Prijs:

9 euro p.p.

Graag inschrijven vóór 16 oktober 2014 voor de rondleiding van 26 oktober en vóór 28 november 2014 voor de rondleiding van 7 december door overschrijving op rekeningnummer: BNP PARIBAS FORTIS BE30 2200 7234 0111, ING BE84 3200 0213 2959 of KBC BE34 7330 5016 4790 met vermelding: ‘Tropisch Instituut + datum’. Indien er geen plaatsen meer beschikbaar zijn, krijgt u van ons bericht en wordt het inschrijvingsbedrag teruggestort.

MEDEDELINGEN

Op vertoon van uw lidkaart kan u gratis volgende tentoonstellingen bezoeken: Het Gulden Cabinet. Koninklijk Museum bij Rockox te gast  tot 31 december 2016 met focustentoonstelling “Papegaai. ’t Cierlijk schoon van haare veeren” van 8 november 2014 tot 22 februari 2015 Museum Rockoxhuis, Keizerstraat 12, 2000 Antwerpen Di tot zo: 10u-17u. Het Rockoxhuis is gesloten op maandagen, op 1&2 januari, op Hemelvaartsdag en op 25&26 december - open op paas- en op pinkstermaandag. De MODERNEN. Kunst in de Groote Oorlog.  Van 20 september 2014 tot 11 januari 2015 Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen Di tot vrij en zon: 10u tot 17u, zat: 10u tot 18u Gesloten op maandagen, op 1 en 2 januari, op Hemelvaartsdag en op 25 december. Rik Wouters. Hoogtepunten  tot eind 2014 Museum Schepenhuis Mechelen, Steenweg 1, 2800 Mechelen Di tot zon: 10u tot 17u, gesloten op maandagen, 24, 25 en 31 december en 1 januari. Bruegelland  tot eind 2017 met focustentoonstelling Hoge Horizon. Voorkamer in Breugelland  tot 19 maart 2015 Stedelijk Museum Lier, Florent Van Cauwenberghstraat 14, 2500 Lier Di tot zo: van 10u-12u en van 13u-17u, gesloten op maandagen, 1 januari, op Pasen, op 1 mei, op Hemelvaartsdag, op Pinksteren, op 1 en 11 november en op 25 december. Musea Brugge  Vaste collectie MSK Gent  Vaste collectie

ANDERE ACTIVITEITEN

Sensatie en sensualiteit. De erfenis van Rubens. Bozar Brussel Vrienden kunnen deze tentoonstelling gratis bezoeken op vertoon van de toegangstickets die door de Vrienden van het KMSKA zijn aangeboden via de nieuwsbrief of per post. Atelierflat van Jozef Peeters Kunstenaar Jozef Peeters beschilderde zijn woning volgens de constructivistische opvattingen, ontwierp zelf de meubels en toverde de flat om tot een uniek modernistisch kunstwerk. Rondleidingen voor individuele bezoekers Elke eerste en derde zaterdag van de maand. Bestel je tickets online via www.kmska.be. Prijs: 5 euro + reserveringskosten Samenkomst aan de deur van de De Gerlachekaai 8, 2000 Antwerpen.

Onze-Lieve-Vrouwekathedraal REÜNIE. Van Quinten Metsijs tot Peter Paul Rubens.  tot eind 2017 Onze-Lieve-Vrouwekathedraal, Handschoenmarkt, 2000 Antwerpen Ma tot vrij: 10u tot 17u, za: 10-15u en zo: 13- 16u.

Hoge Horizon. Filmprogramma Op zondag 5 oktober vanaf 16u30 stelt Voorkamer een filmprogramma voor in de expo Hoge Horizon. Binnen de tentoonstelling Hoge Horizon, Bruegelland vroeg 21e eeuw presenteert kunstenaarsinitiatief Voorkamer een filmprogramma met fragmenten uit diverse auteursfilms en videowerk van kunstenaars. Praktisch  Voorafgaand aan het filmprogramma leidt Voorkamer je rond in de expo Hoge Horizon, Bruegelland, vroeg 21ste eeuw  De screening start om 16.30  Locatie: CC Vredeberg, Vredebergstraat 12-14, Lier  Prijs: €5 Reservatie en tickets [email protected] of +32 (0)3 8000 396

Kunstendag voor Kinderen  In de tentoonstelling De Modernen. Kunst in de Groote Oorlog. Aan het begin van de 20ste eeuw veranderde er veel in de wereld. Men vond machines uit, er kwamen fabrieken, heel wat mensen verhuisden van het platteland naar de stad, maar er brak ook een trieste oorlog uit die vier jaar duurde. Dit was voor iedereen een grote schok, ook voor kunstenaars en schrijvers. Wat ze beleefden en voelden, kan je ontdekken in hun schilderijen, gedichten en boeken. Ga met het doeboekje Oorlog & vrede op ontdekking in de tentoonstelling Kunst in de Groote Oorlog: teken, tel, vertel, zoek en fantaseer. Praktisch  Zondag 16 november 2014 van 10u00 tot 17u00  Locatie: Koningin Fabiolazaal, Jezusstraat 28, 2000 Antwerpen  Prijs: gratis voor kinderen en Vrienden  Vooraf inschrijven is niet nodig.

 In de tentoonstelling Het Gulden Cabinet rond de papegaai. In de Keizerstraat in Antwerpen vind je het huis van Nicolaas Rockox. Lang geleden was hij burgemeester van de stad. Hij verzamelde graag dingen: schilderijen, maar ook heel wat andere kostbaarheden zoals munten en porselein. Ga met het doeboekje Welkom in Het Gulden Cabinet op ontdekking in het huis van de burgemeester. Door de opdrachten bij de sleutels in het boekje te maken leer je de wereld van Nicolaas Rockox kennen. Je ontdekt ook waarom kunstenaars vroeger graag papegaaien schilderden! Praktisch  Zondag 16 november 2014 van 10u00 tot 17u00  Locatie: Museum Rockoxhuis, Keizerstraat 12, 2000 Antwerpen  Prijs: gratis voor kinderen en Vrienden  Vooraf inschrijven is niet nodig.

 In de tentoonstelling Hoge Horizon. Bruegelland, vroeg 21ste eeuw. Voor meer info: [email protected] of +32 (0)3 8000 396

Breugel geschreven Een voorstelling van de biografie die auteur Leen Huet schrijft over Bruegel. Leen Huet werkt aan een nieuwe biografie over Bruegel. Ze belicht daarbij minder bekende aspecten van het leven van de meester en plaatst hem stevig in de geschiedenis van zijn tijd: de bewogen zestiende eeuw. Ook besteedt ze aandacht aan de manier waarop Bruegel nu al ruim honderd jaar vele schrijvers inspireert. Haar boek verschijnt in 2015 bij uitgeverij De Bezige Bij Antwerpen. Aansluitend aan de boekvoorstelling lichten de jonge schrijvers en academici Dieter Vandenbroucke en Dennis Van Mol hun essayistische reflectie op de verschillende recepties van het werk van Bruegel vroeger en nu toe. Praktisch  14 december 2014 vanaf 15u00  Locatie: CC Vredeberg, Vredebergstraat 12-14, Lier  Prijs: €5 Reservatie en tickets [email protected] of +32 (0)3 8000 396

Galadiner van de Vrienden

Dit jaar vindt het Diner van de Vrienden plaats op 27 november 2014 in het Stadhuis van Antwerpen. Wij hebben het genoegen als eregast te mogen ontvangen en tevens op te nemen in de galerij der prominenten, Linda Loppa, Decaan van Polimoda, International Institute of Fashion and Marketing te Firenze en voormalig hoofd van het modemuseum. In aanwezigheid van tal van andere grote namen uit de modewereld zamelen we geld in voor het KMSKA. Dit jaar zal de opbrengst van het diner integraal gaan naar “Boekensteun” een project van het KMSKA dat kunstenaarsboeken restaureert en conserveert. Voor meer info over Boekensteun: http://www.kmska.be/nl/collectie/Boekensteun.html Voor meer praktische informatie en reserveringen: Secretariaat van de Vrienden [email protected] of 03 237 75 09

LEZINGEN OP ZONDAG Van oktober tot maart nodigt het KMSKA iedere eerste zondagochtend van de maand een spreker uit voor een boeiende causerie met uitzonderlijk op zondag 26 oktober 2014 een gastspreker in het kader van het tekenfestival The Big Draw. Dit seizoen komen onderwerpen van allerlei aard aan bod. Programma 2014 - 2015 Zondag 5 oktober 2014 “Sensatie en sensualiteit. De impact van Rubens op de kunstgeschiedenis” Dr. Nico Van Hout Wetenschappelijk onderzoeker Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Zondag 26 oktober 2014 “Frits Lugt (1884-1970) - de kunstgeschiedenis dienen” Ger Luijten Directeur Fondation Custodia Parijs, in het kader van het tekenfestival The Big Draw Zondag 2 november 2014 “Je vindt het origineel in het Mauritshuis” Dr. Emilie Gordenker, Directeur Mauritshuis Den Haag In samenwerking met Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Zondag 7 december 2014 “Beeldend kunstenaars in België en hun bijdrage tot de wandtapijtkunst na 1945” Dr. Elsje Janssen, Wetenschappelijk directeur Collecties Koninklijk Museum voor Schone Kunsten Antwerpen Zondag 4 januari 2015 “Belgische kunstenaars in ballingschap in Groot-Brittannië tijdens de Eerste Wereldoorlog” Caterina Verdickt, Doctoraal onderzoeker en docent van de Universiteit Antwerpen

Zondag 1 februari 2015 “Sisyphus’ dochters. Vrouwelijke beeldhouwers en hun werk voor de publiek ruimte (ca. 1770-1953)” Dr. Marjan Sterckx, Docent aan de vakgroep Kunst-, Muziek- en Theaterwetenschap van de Universiteit Gent, en aan de Media, Arts & Design Faculty van de PXL en Universiteit Hasselt Zondag 1 maart 2015 De kunstcollectie van koning Willem II van Nederland Sander Paarlberg, Conservator oude kunst Dordrechts Museum In samenwerking met Vlaams-Nederlands Huis deBuren. Aanvang: 11u (deuren: 10u30) Prins Leopold Instituut voor Tropische Geneeskunde,Nationalestraat155, 2000 Antwerpen Gratis Inschrijven via www.kmska.be of 03/224.95.20

TEKENINGEN EN PRENTEN

Het huis van John Knox in Edinburg (naar een reproductie), 1835?, potlood op papier, KMSKA inv. 2138(I)/594

Thomas H. Shepherd, John Knox House, lithografie, uit: Modern Athens! Displayed in a series of views: or Edinburgh in the nineteenth century … Modern Improvements, Antiquities and Picturesque Scenery …, Londen 1829.

Nicaise De Keyser leent een ooggetuigenverslag. Het museum beschikt over honderden tekeningen van de Antwerpse academiedirecteur Nicaise De Keyser. Maar onze kennis van zijn leven blijft in hoge mate afhankelijk van de uitvoerige biografische studie die Henri Hymans al in 1889 publiceerde. Tijdens zijn leven ondernam De Keyser vele reizen. In de museumverzameling worden ook tientallen studies van pittoreske en interessante gebouwen in Florence, Paestum, Sevilla, Mezières, Domburg, Londen en Edingburg bewaard. Volgens Hymans trok De Keyser, geïnspireerd door de populariteit van Walter Scotts historische romans, in 1835 naar Schotland. Een tekening in de museumverzameling, van een opvallend hoekhuis draagt het bijschrift: “Maison de John Knox. High Street Edinbourg le 13 septembre 1835“. Het huis van de 16de eeuwse “vader van het protestantisme in Schotland” staat er nog steeds. Maar het is helemaal niet zeker dat De Keyser zijn tekening ter plekke, in de High Street, heeft getekend. In 1829 werd in Edingburg Modern Athens gepubliceerd, een verzameling zichten van “oud en nieuw” Edingburg in lithografieën. Afgezien van de personages, zijn de overeenkomsten tussen de prent van 1829 en de tekening van 1835 (?) verbijsterend: zelfs de slagschaduwen zijn identiek, de wind blaast de rookpluimen in dezelfde richting, ook de stand van de opgeschoven vensters en de gordijnen lijkt ongewijzigd. Misschien heeft De Keyser het pittoreske, wat Anton Pieck-achtige karakter van de voorstelling, wel wat aangedikt, door o.a. hier en daar een dakrand wat sterker te laten doorbuigen. Maar het heeft zijn ooggetuigenverslag onmiskenbaar geleend van Thomas Shepherd. Dr. Herwig Todts

Vrienden van het KMSKA vzw Gebouw H, Lange Kievitstraat 137 2018 Antwerpen Tel: 03/237.75.09 Tel. KMSKA: 03/242.04.11 E-mail: [email protected]