Nieuws Vrienden van de Nederlandse Bibliotheek Kaapstad No 88, september 2015 Zuid-Afrikaans Centrum voor Nederland & Vlaanderen Sentraalplein 4, Pinelands 7405 Tel/fax 021 531 5831. Redactie en correspondentie:
[email protected] Website: www.nederlandsebibliotheek.co.za
Wat komen gaat: ~ zaterdag 29 augustus, 12 en 26 september: Nederlandse markt. van 9.30 tot 13.00 uur. ~ zaterdag 29 augustus en 26 september: Boekverkoping van tweedehands en afgeschreven boeken, van 9:30 tot 13:00 uur. De meeste boeken zien er uit als nieuw. We hebben een nieuwe voorraad!
Ander evenementen ~ Bijeenkomst Orde van den Prince: op zaterdag 12 september. (Zie bladzij 3) ~ Nieuw initiatief van Margareth van der Meijden: Spelletjesochtend. Op de een na laatste zaterdag van de maand, aangezien het dan rustig is. (Zie bladzij 4) ~ Uitgebreid programma geregeld door ZACNEV. (Zie bladzij 4)
Verder nieuws en informatie: ~ Lidmaatschapsgeld van de bibliotheek U kunt uw inschrijving aan de balie voldoen! De lidmaatschapskosten voor 2015 zijn niet verhoogd, en zijn als volgt. a. Per lid R150, b. Gezinsabonnement R220, c. Studenten R80. U kunt natuurlijk ook elektronisch betalen onder vermelding van NAAM en LIDMAATSCHAPnr. bij: NedBank Tygervalley, Branchcode 103910, Rekening nr. 1039095461 t.n.v. Nederlandse Biblioteek. Er is bij de balie een cadeaubon te koop. U kunt uw vrienden en kennissen verrassen met een abonnement op de bibliotheek. ~ Schenkingen: Regelmatig worden er boeken geschonken aan de Bibliotheek. Niet altijd zijn de namen van de gevers bekend. Maar desalniettemin, onze hartelijke dank aan de schenkers.
Nederland en de grondslagen van het moderne denken en de wetenschap door Gijs Dubbeld.
In de wereld van vandaag geldt het vertrouwen in democratie, vrijheid van geloof en meningsuiting, de rechtstaat, de wetenschap en de techniek als vanzelfsprekend. Eeuwen geleden was dat niet het geval. Tussen de vijftiende en de zeventiende eeuw hebben de Nederlanden een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van het moderne denken. Een van de vroegste rolspelers was Desiderius Erasmus (ca 1466 – 1536). Erasmus word algemeen beschouwd als de allerbelangrijkste West-Europese humanist. Als linguïst, dichter en vertaler leerde hij dat men niets als vanzelfsprekend kon aanvaarden, er altijd naar de oerbron gezocht moest worden, en dat alles wat men aanvaarde, zei of schreef, juist, waar, en ethisch verantwoord moest zijn. Onder Deweynummer 199.492 kunt u boeken over hem vinden, waaronder het bekende standaardwerk Erasmus door de Nederlandse historicus Johan Huizinga. Tegen het eind van de zestiende en in de zeventiende eeuw heerste er in de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën een voor die tijd ongekende atmosfeer van openheid en tolerantie. Dit, en de eisen gesteld door de handelsvaart en de strijd tegen het water, stimuleerde een ongekende bloei in het intellectueel leven van de Republiek. De Franse wetenschapsfilosoof Descartes voelde zich thuis in Amsterdam. De Nederlandse universiteiten volgden een open beleid en trokken academici vanuit heel Europa. Leiden bood Galileo een professoraat aan toen hij in zijn eigen land onder druk kwam te staan. Leiden was ook de eerste Universiteit in Europa die Joden als studenten aanvaarden. Onder Deweynummer 949.204 kunt u alles lezen over de betekenis van deze Nederlandse Gouden Eeuw. Enkele van de bekendste wetenschappers uit die tijd waren: Baruch Spinoza, die als verlichtingsfilosoof het kritische beginsel vestigde dat er niets was dat niet ter discussie gesteld kon worden; Christiaan Huygens, die als wis-, sterren- en natuurkundige voortbouwde op het werk van Galileo en andere wetenschappers en onder andere uitvinder werd van de penduleklok, de ringen van Saturnus ontdekte en de grondslag legde voor kansrekening en de golftheorie van licht; Hugo de Groot (Grotius), de grondlegger van het internationale recht en het zeevaartrecht; Antoni van Leeuwenhoek, die als uitvinder van de microscoop, voor het eerst rode en witte bloedcellen, protozoa, spermacellen en het aderennetwerk in het lichaam beschreef; Hans Lipperman en Zacharias Jansen die de telescoop uitvonden; Cornelis Drebbel die de thermometer en een primitieve onderzeeboot uitvond en Simon Stevin die, naast het uitvinden van een zeilwagen, ook een geweldige bijdrage leverde als wiskundige, landmeetkundige, water- en stedenbouwkundig ingenieur en vooral zorgde dat het Nederlands zich als wiskundige en wetenschapstaal vestigde. Hierdoor werd het ook voor de gewone Nederlander, die geen Latijn kende, mogenlijk om deel te hebben aan de ontwikkeling van de wetenschap en de techniek. Een volgende keer iets over latere wetenschaplijke bijdragen door Nederlanders. En tenslotte: de volgende nieuwe leden hebben zich aangemeld. Wij willen hen van harte welkom heten! Lukas Snider Andrea Wheeler Gillian Hoornveld René Dike Leah Kooyman
Byeenkoms, Orde van den Prince. In Septermber fliek ons. Die film “Michiel de Ruyter” is vroeër vanjaar vrygestel en is vol drama, aksie en intrige – net soos hierdie periode van die Nederlandse geskiedenis in werklikheid was. Datum: Saterdag 12 September 2015, tyd: 10.15 vir 10.30 tot ongeveer 12.30, Plek: SASNEV.
Met beste wense, Tia Hugo: Voorsitter, Kaap de Goed Hoop
Michiel de Ruyter “Halverwege de 17e eeuw is Nederland een van de grootste zeevarende naties ter wereld. Na het overlijden van de legendarische admiraal Maarten Tromp, is Michiel de Ruyter zijn gedoodverfde opvolger. In diverse zeeslagen heeft De Ruyter getoond dat hij een briljant strateeg is. Politiek gezien is het Hollandse volk verdeeld. Oranjeaanhangers en republikeinen vechten om de macht. De hyperintelligente republikein Johan de Witt is als raadpensionaris de machtigste man van de Republiek der Nederlanden, maar zijn tegenstanders proberen de onzekere, maar zeer ambitieuze jonge prins Willem III stadhouder te maken met behulp van de Engelse koning Charles II. De republikeinen is er alles aan gelegen dat de oorlog met de Engelsen wordt gewonnen. Met een ingenieuze strategie weet De Ruyter op spectaculaire wijze de Engelse vloot te verpletteren. Bij het volk is hij ongekend populair, maar onderlinge complotten en samenzweringen leiden tot conflicten tussen de regerende macht en de aanhangers van de prins. Het Huis van Oranje scherpt de messen en De Ruyter wordt meegesleurd in een stroom van politieke ontwikkelingen. De Ruyter en zijn gezin dreigen na de broertjes de Witt het volgende slachtoffer te worden van een politiek steekspel waarin hij op een onmogelijke missie wordt gestuurd.” Regie: Roel Reiné Producent: Klaas de Jong Productie-maatschappij: Farmhouse Film & TV Hoofdrollen: Frank Lammers, Charles Dance, Rutger Hauer, Sanne Langelaar,Barry Atsma,Roeland Fernhout,Lieke van Lexmond, Egbert Jan Weeber,Tygo Gernandt, Derek de Lint. Muziek: Trevor Morris. Speelduur: 151 minuten
Spelletjes en Kleine Hollandse Markt 19 september: Gezellig ochtendje met spelletjes en heerlijke broodjes kroket, frikandel, Hollandse fietjes en meer, voorzien door Peter van Gein en Kleine Hollandse Markt Rummy cup, Mens erger je niet, Letra mix, Scrabble (Engels), Pictionary (Engels), Stratego, en nog meer. -0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-
Andere activiteiten bij ZACNEV Woensdag 2 September om 19.00 by SASNEV In samewerking Wim Visser van die Voorkamerfest Madeleine Matzer met twee voorstellingen, Lui en Sweet Revenge deur haar toneelgezelschap MATZER. Dinsdag 8 September om 20.00 by SASNEV ‘n Boekbespreking van Die Hormoonfabriek met Karin Benjamin van Lierop in gesprek met Saskia Goldschmidt en Daniel Hugo. Dinsdag 22 September om 19.00 by SASNEV In samewerking met die Breytenbach Kultuursentrum is Karin Benjamin van Lierop in gesprek met twee digters, Charles Ducal, ‘n Vlaming en Anne Vegter, ‘n Nederlander Over MATZER: MATZER Theaterproducties is een compact en ondernemend theatergezelschap rondom artistiek leider Madeleine Matzer. MATZER is gevestigd in de Verkadefabriek in 's-Hertogenbosch. Vanuit daar maken MATZER transparant en gelaagd theater, dat midden in de maatschappelijke werkelijkheid staat. MATZER over de vloer is een groeiende verzameling intieme en verrassende voorstellingen die op een veelheid aan gelegenheden en locaties gespeeld kan worden. MATZER over de vloer biedt de mogelijkheid om een voorstelling van een half uur te laten spelen, thuis, op de werkvloer, tijdens symposia en festivals, of in het theater – ook als mogelijkheid om eens voorstellingen te laten zien in een kleedkamer, orkestbak of werkplaats. Alle voorstellingen kunnen zowel in het Nederlands als in het Engels gespeeld worden. De twee voorstellingen die MATZER bij SASNEV gaan spelen, Lui en Sweet Revenge.
Op de Boekenplank Jacqueline Troost
september 2015
Pauline Slots eerste boek heette Zuiderkruis (SLOT) en het werd 14 keer herdrukt binnen de eerste twee jaar. Een ongewoon gegeven: Floor, de beste vriendin van Emma, ging in haar eentje op reis naar Australië en Nieuw-Zeeland en kwam nooit meer terug, ze verdronk in zee bij een van de Fiji eilanden. Ze stuurde een macht aan brieven en kaarten naar familie en vrienden en vooral aan Emma, maar er stond nooit in wat Floor voelde, alleen waar ze was en eindeloze beschrijvingen van de natuur. Precies twee jaar nadat Floor vertrok gaat Emma precies dezelfde reis maken, ze reist Floor achterna, zorgt dat ze op dezelfde plekken kampeert, maakt kennis met dezelfde mensen in die afgelegen plaatsen en komt uiteindelijk aan op het laatste eiland waar Floor een tijdje was. Intussen herinnert Emma zich haar vriendschap met Floor, de familie en vrienden en alles wat er gebeurde in hun onderlinge verhoudingen. Al met al is het een heel bijzonder boek geworden. Paulien (noem háár nooit Pauline, dan wordt ze kwaad) Cornelisse verzamelde weer eens een groot aantal taalbijzonderheden waar ze geestig commentaar op geeft. De bundel En dan nog iets (439.318 COR) kwam in 2012 al uit, maar ik had hem nog niet gezien, anders had ik hem zeker eerder mee naar huis genomen. Paulien heeft een originele geest en kan op laconieke wijze de gek steken met de taal die veel mensen heel gewoon vinden. Op sommige mensen – ik ken er een paar – komt ze irritant over, bv. op tv, maar ik vind het prachtig en kan bij het lezen hardop zitten grinniken. Je moet er maar oor voor hebben, die onlogische uitdrukkingen, woorden die inburgeren, maar echt nergens op slaan en wat ze soms zéggen over de mensen die ze gebruiken. En dat alles doorspekt met veel zelfspot en met korte hilarische zinnetjes die Paulien ‘ergens gehoord heeft’. Het is vast niet bedoeld om achterelkaar uit te lezen, maar ik kon dat toch niet laten. Onze bibliotheek heeft de laatste jaren een regel dat we geen vertaalde boeken aanschaffen. Kwestie van geldgebrek. En heel jammer natuurlijk, want er wordt buiten Nederland en Vlaanderen zo ontzettend veel goeds/spannends/onderhoudends geschreven en dat missen onze lezers dan. Gelukkig krijgen we wel met vrij grote regelmaat boeken gedoneerd en daar zitten dan als we boffen ook redelijk nieuwe uitgaven bij. Zo een was Voor Altijd (EVAN) van de Engelse schrijfster Harriet Evans. Denk in de richting van Daphne DuMaurier en Rosamund Pilcher, dan weet je wat voor soort boek het is. Natasha gaat naar het oude familiehuis in Cornwall om de begrafenis van haar grootmoeder bij te wonen. Ze heeft er als kind elke vakantie doorgebracht, ze is er net zo thuis als in Londen, waar ze woont en werkt als juwelenontwerpster. Tijdens de dag die ze met haar uitgebreidde familie doorbrengt komen er wat zaken uit het verleden aan het licht en krijgt Natasha van Opa het dagboek van haar jong overleden tante, althans een deel ervan, de rest is zoek. Je wordt als lezer meteen ondergedompeld in het leven van Natasha en je speurt mee naar de antwoorden waar ze al jaren naar zoekt. De grootste vraag is altijd geweest: wie is haar vader en waarom is haar verhouding met haar moeder zo moeizaam? Een heerlijk boek om op tafel te hebben liggen en elk vrij momentje in weg te duiken. En dan is het nog zo bijzonder goed vertaald in volkomen natuurlijk aandoend modern Nederlands. Daar merk je dan weer aan dat vertalen een vak apart is. Een niemendalletje, dat mag ook best eens en daar is Olivia Goldsmith (ook vertaald dus) ideaal voor. In de negentiger jaren las ik meerdere boeken van haar, maar Switch (GOLD) is me toen ontgaan. Het gaat over Sylvie, die zo ontzettend gelukkig is met haar fantastische man, haar lieve kinderen en haar mooie huis, tot ze ontdekt dat diezelfde man haar beduvelt met een 10 jaar jongere vrouw, die ook nog eens Sylvies evenbeeld blijkt te zijn. Slanker ook, dat is misschien nog erger. Maar in plaats van toe te staan dat haar wereld zonder
meer instort, komt Sylvie op een idee om haar man terug te winnen. Het is een gecompliceerd plan en het vereist de medewerking van maitresse Marla, die instemt vanwege de winner takes all inzet. Wat volgt is een achtbaan van een verhaal, ongeloofwaardig als je er nuchter naar kijkt, maar dit soort boeken moet je helemaal niet nuchter lezen, je moet er alleen maar lekker mee ontspannen met je benen op de bank en een doos bonbons naast je. Zeker niét makkelijk, hoewel het door de korte hoofdstukjes toch wel vlot leest, is Monte Carlo (Terr). Jack Preston is monteur bij het Lotus team voor de Formule 1 Grand Prix van Monte Carlo in 1968. Er gebeurt iets vreselijks en Jack weet door zich op haar te werpen het leven te redden van Deedee, een filmsterretje dat in die tijd juist erg beroemd aan ’t worden is. Zij komt met wat verschroeide haren vrij, maar Jacks rug en achterhoofd zijn vreselijk verbrand. ‘Ze zal me wel heel dankbaar zijn’, denkt Jack terwijl hij lang in het ziekenhuis ligt. Hij verwacht een bericht van haar, een teken dat ze erkent wat hij voor haar gedaan heeft, maar in de kranten staat dat haar bodyguard haar gered heeft en Jack hoort niets. Het hele boek gaat eigenlijk over Jacks gedachten – en verwachtingen – die bijna Kees-de-Jongen-achtig aandoen omdat je als lezer allang in de gaten hebt dat er helemaal niets van komt. Een navrant verhaal, je krijgt zó met die arme man te doen, en het is heel knap verteld door de veel belauwerde Vlaamse schrijver Peter Terrin. Wie ooit naar de Nederlandse tv zender kijkt zal zeker Peter R. De Vries wel eens gezien hebben. Hij doet graag zijn woordje in actualiteitenprogramma’s. In zijn boek Beroep: Misdaadverslaggever (364.12 VRI) vertelt hij over het vak dat hij al zoveel jaren met succes uitoefent. Het is geen nieuw boek, maar dat hindert eigenlijk niets. Je krijgt als lezer toch een goed beeld van wat zo’n man precies doet, de contacten die hij onderhoudt met de onderwereld, de brieven om hulp die hij ontvangt – vaak uit de gevangenis - de kritiek die hij heeft op het Nederlandse rechtstelsel. Het zijn korte stukjes van een enkele bladzij met commentaar op lopende en oude zaken, die je vaak herkent door de vroegere publiciteit. De Vries bekijkt de dingen nuchter, maar met veel compassie voor de slachtoffers en hun families, boort dwars door alle hype heen en belicht daarmee ook misstanden en vergissingen. En passant laat hij soms wat kalmerende tonen horen als het gaat om misdaadcijfers in Nederland en stelt hij al dat paniekerige ‘van horen zeggen’ aan de kaak. Met de pen kan hij duidelijk even goed overweg als met de misdaad.
-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-
Ons hoofd van de Bibliotheek in een andere rol:
Dansen met honden
