C gntreS e I n 1 i c h t ingendi eneair
' C.I.
'o-Gravenhage
9 September 1921.
Geheim.
No.6623.
Aangezien van de vergaderingen,weîke t o t nu t o e do-ir de stak e r s der D m a n i a l e M i in z i j n gehouden.steeds Toede v e r s l a g e n i n de pers z i j n v e r a c h e n e n , z l j n deze v e r s l a g e n door den C e n t r a l e n I n l i o h -
t i n q e n d i e n s t n i e t doorgezonden. Hieronder s e l i e v e Uwe E x o e l l e n t i e h e t v e r s l a g am t e t r e f f e n van een vergads*bgg,gehouäen
7 September Jl. t e Yarkrade,waarvan
n i e t v e e l i n per0 ie openbaar gemaakt.en welke tooh van v e e l b e l a n g wordt geacht v o o r Uw Depertement.
Deze meeting werd omstreeks 6 uur door Creuzen van i¶el Neut r a l e n i.:ijnwerkersborid geopend,die h e t woord g e f t aan Smid van den Iìederlondechen M i jnwerkersbond. 3preker d e l t a e d e , d a t z i j n werkmamheden n i e t t o e l a t e n z i c h i e eren dag ann de s t a k e r a t e l a t a n z i e n , a l s i n den beginne,doch aan b e l a n g s t e l l i n g i n desen s t r i j d h e e f t h e t hem evenwel n i e t ontbroken4 Ver4er deelde h i j rnede,dat de b e s t u i i r d e r s der boriden de v o r i g e Teek werden v e r r a s t door de medede l i n g d e r o v e r i c e m i j n d l r e o t i e , dat de in Ainart vo r q e s t e l d e l o o n s v e r l a ~ i i i gmoest komn.Zij
trachtep
d o > r een k l e i n e 1 o n o v e r l a d n g de gemoederen n i e t I n d i e mate i n beC
v e q i n q t e krijizen d a t e r
(:n z )->danleeeternming onder d
m i jnmerkere
en l o o n l e s - e n w i j h e t b i j i g j e
zou komen,dat ze a e v e n : " v o 3 r z u l k
gemiddelde 1 onen zouden met 30 $oent worden ver-
e r b i j neer".?Ie
langd en d e p e r s o o n l i j k e d u u r t e t o e s l a g van P.6.-
zou m e t 1 October
worden ingetrokken.Spreler b r a c h t e e n i g verband tusachen het I s a t a t e I
en d a t vati ä e d
v o o r s t e l van de D i r e c t i e der i)om.líijn d í r e o t i e e o p het oogenblik.In ver,gaderde,heiiien w i j ken.Spreker
raim
4
de z.g.C
uur z i t t e
R
, d e r e ?zijn-
~ n t a o t - c o m ~ i i s s i e , d í eheden boonen,zonder i e t s t e b e r e i i
,Tilde n i e t den s p o t d r i j v e n met de contact-oom i s a i e ,
m:ar s p r e k e r zegt dit,orn n t h i j r e e d s zoo vaak u i t d i e
COmii?sie
Beze zeggen eenvoudig:
kmsm na de v er kg evers t e hebhen aangetoond,en
" O n s b e d r i j f maakt Seen v i n a t genoeP;".CYlj e n p n n a a r hubs m e t de
b o o d n s h s d : "de l o o n s v e r l a g i n g moet worden toegepaat" . D i t v a r s o h i j n -
e e l doet z i c h
07k
i n andere landen voor.Dat de h e e l e boel apaak
I
I
. ..
.
. .
..
.
. ,".,. .
.
I
--
I_..
....
~
-
. . .. .
lopt,is toch n i e t de s c h u l d d e r arbeidere;doch z e z u l l e n ' d i t maar
dragen, t o t d e t e g e n p a r t i j z i c h weer catit zwelqer8 i n weelde.üJi j z u l l e n ga.an o v e r ~ e p n , r n a tons t e doen, staat en z u l l e n z i e n o f h e t mogelijk ie ook de a r b e i d e r s Ton de a n d e r e mijnen i n e r n s t i g v e r z e t t e k r i j g e n t e ? e n h e t w e n men hun -11 nandoen.
(Bravo's).
Leven vi,jridan zoo ruim? B u n onze 1)onen kunijen we n e t leoen,meer ook niet.Dat
oqtkent ook geen mi j n d i r e c t e u r , m o a r ze z e p e n : "Onze
b e d r i j v e n k a n en geen h o o g r r c loonen dragen."
Vroeger z e l d e man:"
"hadden we d e mijnwerkers I n h e t donkere Luiden n i e t s d a n zou h e t e r s l e c h t uitaien".De
Rezeering l o s t n i e t h e t w o r d in,wat z e gezegd
b e f t t i dens den kolennood.
B e q i n d e z e r week h e e f t
e Reg e r i n g qeantwoord op#
ae vra.ren van
den iiser B o n , a s s a t , e c h t e r zoodanig,dat ,-ijer w e i n i g aan he? en. ? i d T.ristei
r e e d 8 , v a t d e Y i n i s t e r s heb en qeantwo0rd;direct z i j n ''re nog
n i e t opPeschoten.oe Regeering a$el?i nog n a r de moryeli j k h e i d , d e mijn rider ; t o t t s m i j i i h e d r i j f t e s t e l l e n . o e Regeering iirtd f l i n k e r en f o r -
s c h e r moeten innl.ijpen,gezien 4e sympathie van h e c l de p e r s en van t a l vttn a u t o r i t e i t e
met de 6 t a k i n g . h
I
i n q i j p e n (Bravo's).Ue p e l l a t i e vnn den I r
Segeering moest met k r a o h t
Tweede &mer kwam heden b i j e e n ; o v e r de I n t e r
r d e Jonge a a l morgen -srden b e s l i s t . S p r e k e r
ho p t e d a t de i n t e r p e l l a t i e z ? l Yrorden t o e g e e t a a n ; o p d e ve m d e r i n g i
van Vriddag namiddag kunnen h i e r o m t r e n t nadere i n l i c t i n g e n verstrek' .rordan.IIu
zoekt de Dom.M jn h L a r t o e v l u c h t om i n een b o e k j e h e t v o l k
i n t e lichten.3preker
nam tian,dat e r enklile
.?ave
leugens i n h e t
b o e k j e st a n i w i icizullen h e t Uederlandsche v o l k ook b l i j v e n i n l î c h ten. Aanst ande -eterdag zal de vol-ende u i t k e e r i n g p l a a t s vinden van dot-ene wat momelijk ie. Spreker eindip; e mei een v e r h a a l over een t r o e p uit;;ehongerde T.rolven,die
e n alede,w
len,achtervolsden.UiO
riri d r i e personen en gevuld met levensmidde
de slede werden
e n i y e hanunet ges gevorpen,
doch d e volver, l i e t e n d i e l i g g e n en b l e v e
I
d e slttùe a c h t e r v o l g e n .
De d r i e heeren i n de s l e d e v e r s e l e e k s p r e k e r met äe I : i j n d l r e c t e n r e n
en d e Heer van de Vorm.Ue
staker6 z i j n de h o g e r i g e molven,die de
a c h t e r v o l g i n g zoolang v o o r t z e t +en ,d a t z e hun r e c h t m a t i g ao ndeel beko e n . D e h e e r Seegere (Ned.?íijnnerkersbond)d e l d e i n h e t Duitsoh mede,
v a t d e I I i n i s t e r s o p de vragen van den Hee r Bon,yaerts hebben geantvoord.De
Regeerin-: moet, s n e l werken om de s t a k e r s tevreden t e s t e l -
len.3preker wees o p de brochure d e r I)orn.L'i j n , d i e on j u i s t h e d e n zon bovattep.Men
beroept z i c h n o w s t e e d s op de gezanenli j k i n 'kart
d o o r de M i j n d i r e c t i e s vo r g e s t e l d e 1oonsverlagirig.l)aarom
D i r e c t i e u i t d e Contact-con i s i e yetreden.3e contact-co
i s de t e r u g i n de
M i j n ri e
lissie.l)e ners wordt i n 'le brochure voor l e u ? e n a c h t i g
uitgema k t . h D i r e a t i e d f d e den M i n i s t e r sla l o o p jongen gebruiken.
lie o v e r i i e m i j n d i r e c t i e 6 z i j n n i e t e u r l i j k e r , d o c h praktiaoher.Ze stellen nu een l o n s v e r l a g i n g v o o r van 30 oent per dag;nmen de a r b e i d e r s d i ' aan,dan komt binnen k o r t weerfeea nieuwe l o o n s v e r l a Ting;doch de levensmiddelen worden nog j e r e g e l d duurder.0n j u i s t i a het t e z e y e n : " e e r s t
de l o nen om1 ug,dan dalen o o k de levensmidde-
l e n p r i ?zen: Met de meesten n-ndrang dringen we rian,dat de Receering zoo spoegig mogelijk de biijn onder s t a c 8 t s m i j n b e d rjf i
s t e l t .%f
Parlement is b e i n v l ed do )r de brochure,ze verscheen op denfivooravon van z i j n bijeenko:ist.'e
Hegeering v o r d t gedreigd m e t een proaea;ae
kan door een iet de Mijn annexeeren.EOoh
Ivie r o e p t hen voor de moree
l e r e c h t b a n k , d i e duisendeti personen n
den h ino;er d r i j v e n ? Ze etldi
tir
den v j o r hun r e c h t , n i e t om de macht.ook een a r b e i d e r i s mensoh,en Y
.nil a l s mensch behandeld vorden..e
j i r e c t i e EIpeauliàert op de amoe-
de van de o r b e i ä e r s . " \ i j roepen a l onze kamaralen t0e:"Ziet w a t er s;ebeurt,steimt U- stakende kamernden i n Kerkrade."blat
i n h e t ander i
d e e l d e r ''i f n s t r e Ik z a l w n n a e b e u r e n , v a l t a f t e vachten,dcoh de E S
')eiders k u n on -een Teno?-eq nemen met den 5; l o o n a f t r e k ( z e c r r i c k t i g ) . ñ l i j f t schouder aan scho.1aer stu:?n t o t de overwin ing ons i e . ye
11 c r
P e l a e r (Chr.1.H jn.rerkarsbond)vertelae van een ontmoeting
r hem rnedegedeeld,dat met een mijnh e r u i t het i ~ o ~ r d e a ; s p r e k e had de s t a k e r e een even hardon k o n he?i'-en als &e h e r van den V o r m en
n q abeol!iiit n i e t mliedel3os zijn.Door
fie ! l i r e c t i e der Dom,Mi j u
~ o r d tmet de a r b e i d e r s een s c h c n & l i jk s p e l i e s p e e 1 ä . h
@en t o e s t a n d , , I,
d e r s t a k i n g i s s i n d s e m neek
'111
merkbare *-:i j z i g i n g ingeëreden.Ye
o r L p n i s a t i e 8 konden n i e t a c h t e r de 6chermen k i jken,en
w.rf8%,
das n i e
mat e r Sesohiedde t u r s c h e n 46 D i r e c t i e en d e Regeering.' i j VS'Oegan een t o ( : s l a g op d e l ? o n e n d e r mijnwerker8;het g i n g n i e t a a a , h t de Regeering m i l ioenen t r o k u i t de Dorn.!,E jn tervri j l de a r b e i d c r a
moesten honger 1i.jden.Aan de o r g a n i s a t i e s deelde l e D i r e c t i e mede, d a t de ooraa k van de l o n s v e r l a g i n g a l l e e n I&.:i n het c o n t r a c t ; daarom vroegen de or-: n i s a t i e a d
Reg - r i n g wi.jziqiaT t e brenwn
i n de bezvarende bepulinqen vi (I bet c o n t r a c t . i)e ' e r s b e p l e i t t e de wen chen der a r eiders;ojk ? i j k r e e g den indruk u i t cie ;nlerhoiiden,die z i , j had met de l i r e c t i e , d a t het c o n t r a c t fie o rzur'k Ier l o o n s v t r l u g i n g waa.Toen k v a m h e t ondG+Thouä niet den ? , : i n i s t e r en de V o o r z i t t e r s d e r Bonden.Se vernamen,aat de Regeering de Dom.Mi j n h a d :.a,,:yeboden een veredeïingspremle t e geven, en dat iie !?eg i-ing van w i n s t e . zou a f z l i a n , a l s de ' l i r e c t i e g e l i j k e l o o n e n u i t k e e r d e a l a op a n d e r e m i jrien gesohiedde.
Aan de Regecrinc: had de 9 i r e c t i e v e r k ï a r d , a a t de loonen eigeisl i j k n i e t ',e oorz:iak kmren van ,ie 1 o o n s v e r l a g i n g ; z e v i l d e een meer econo!lische b a s i s in &e U i j r i i n d u s t r i e scheppen.'e
3 i r e c t ; i e mcet de
v e r t e yenwoordigera d e r vttkorgani sat i e s wel m o r a a r t 8 8 to:.ir.ieïingen heb'en a a n g e z i e n , a l s z e z i c h d o > r e D i r e c t i e d e r ili:n i n de l u r e n so11 l a t e n l e - en.Ru
de a r o e i d e r s cLndringen op i e t s vat
&e V i j o n i e t
mi1,nu ze@ de ; l i j n : ' I I J t i s -en zewoon l o n c o n f l i c t , w a r z i c h de broohure i s ccn wolf i n
Peseerinm h e e f t b u i t e n t e l . houden".de schapenvacht, lat l e e r t de inhoud.In
de broohure wordt qezegd,aat
door Let v e r l a g e n d e r l o s n e n d e 1evenamiddELen qeedko lper wprden.Wie yeeft de l i r e c t i e het r e c h t om de 307
arbeiders honwr t e l a t e n
l i j d e n , t e o b a t e van de o v e r i q e i n d u s t r i e ë b d d i n het l a n d ? De t a c t i e k & e r ì i r e c t i e i s een s c h l ~ er-po , i t i e k , m a u r u i t n i e t w i j s i s t e morden. U i t den nlnmr van redachten i n de brochure kunnen we d i i l e e r e n ,
d a t de D i r a o t i a b e g i n t t e voelem,dat de boel v e r k e e r t gaat.Het ä r n a i e n van de l i r e c t i e i s voor ons een t e s k e n , d a t z e n a t t i g h e i d b e g i n t t e voelen.1la 6 vreken s t r i j d tracht de D i r e c t i e der Dom.Mijn de openbare meeninn t e inflnence~:ren,äo Ir een l e w e n a c h t i g e broohu sen a c h o n d e l i j k s p e l vrordt :respeeld met de a r b e i d r 8 ; z e moe
re.':at te
den s t r i j d blijvei: vo i r t z e t t e n , o m de wankelende f u n d a m n t e n
[Teheel in e l k a a r t e doen v a l l e n e n om de J i r e c t i e t e 1 s l o b t e o r toe,
weten t e brengen,toe t e geven om de r e d e l i j k e wensohen d e r m b e i d e r a t o t eene o p l o s s i n g t e brenyen,Zooals d o o r de a r b e i d e r 8 gewenacht -rordt
.
(Applaus 1.
ue lieer Creuzen hoopta,dat a l s s t r a k s de a r b e i d e r s van äe
o v e r l y e mijnen zouden mordon o ,reroepen om den s t r i j d aan t e bin-
den t e g e n de D i r e c t i e s v a n de a n d e r e mijnen,de a r % e i d e m h e t
b a e l a van hun o o l l e g a ’ s van de i)om.Mijn
VOO-
z u l l e n volgen,en s l u i t
omstreeks 7# uur deze door ongeveer 100- personen üez Ïohte meeting
welke een kalm verl9op haa.
Verzonden aan: den Edinister van Sinnenlanäsche Zaken, ben I I i n i s t e r van Landbouw-Ni j v e r h e i d en Handel. den X i n i s t e r van Arbela.
