Niet-aangeboren hersenaandoeningen Prof. dr. Gerard M. Ribbers
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Niet-aangeboren hersenaandoeningen
Hersenletsel ontstaan ten gevolge van welke oorzaak dan ook, anders dan rond of vanwege de geboorte, leidend tot een onomkeerbare breuk in levenslijn en tot het aangewezen zijn op hulpverlening
Rotterdam Neurorehabilitation Research
NAH: een ingrijpend probleem
Phineas Gage 1823 - 1860
Rotterdam Neurorehabilitation Research
De onfortuinlijke Phineas Gage 1823 - 1860
John M Harlow
Henri J Bigelow
Rotterdam Neurorehabilitation Research
De onfortuinlijke Phineas Gage 1823 - 1860
John M Harlow
Henri J Bigelow
Rotterdam Neurorehabilitation Research
De onfortuinlijke Phineas Cage 1823 - 1860
Reproduced from the Phineas Gage Information Page at http://www.uakron.edu/gage
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Revalidatiegeneeskunde
ziekte / aandoening
Lichaam
gevolgen
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Neurologisch: 56% Gastrointestinaal: 50% Genitourinaal: 45% Respiratoir: 34% Cardiovasculair: 32% Dermatologisch: 21% Musculoskeletaal: 21% Endocrien: 50% Anderzins: Sepsis: 5% Anemia: 2%
Traumatic Brain Injury – Fact Sheet. Available at: http://www.cdc.gov/Migrated_Content/Fact_Sheet/Freeform_Fact_She et_(General)/Traumatic_Brain_Injury_updated_May_2004.pdf.
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Cognitieve stoornissen na THL
70
Patients (%)
60
Moderate (n=43) Severe (n=53)
50 40 30 20 10 0
Brain Inj. 2001;15:175.
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Lopen Dagstructuur Communiceren Zelfverzorging ……..
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
volledig zelfstandig leven (CVA) na 6 maanden: 45% na 3 jaar: 51% na 5 jaar: 58%
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Lopen Dagstructuur Communiceren Zelfverzorging ……..
Partner / ouder Werknemer Sociale activiteiten …….
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Participatie na NAH
CVA
THL
1 jaar p.o. 75% beperkt in psychosociale activiteiten 72% beperkt in werk
1 jaar p.o. 90% cognitieve and emotionele veranderingen 40% ontevreden met geboden geondheidszorg 3 jaar p.o. 33% tenminste 1 onvervulde hulpvraag
91% lage Quality of Life 3 jaar p.o. 60% klaagt over lange termijn gevolgen op participatie 20% onvervulde hulpvraag Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Lopen Dagstructuur Communiceren Zelfverzorging ……..
externe factoren
Partner / ouder Werknemer Sociale activiteiten …….
persoonlijke factoren
Prognosestelling
Dosis respons relatie Verschillende determinanten voorspellen uitkomst >1 jaar en minder dan 6 maanden >1 jaar : sociodemographische determinanten 6 maanden: neurologische en andere medische determinanten
Rotterdam Neurorehabilitation Research
NAH: een veelkoppig monster
We are all aware of the problem; our descriptions vary with the direction of the approach. A.E. Hirsch, 1966 Rotterdam Neurorehabilitation Research
Neurorevalidatie
Niet-aangeboren hersenletsel Doet
Kan
Motoriek Cognitie Taal Belastbaarheid Stemming ……….
Lopen Dagstructuur Communiceren Zelfverzorging ……..
externe factoren
Blijft doen
Partner / ouder Werknemer Sociale activiteiten …….
persoonlijke factoren
Behandeluitgangspunten
Intensiteit
Timing
Herhaling
Deskundigheid
Specificiteit
Leeftijd
Use It and Improve It
Use It or Lose It
Transferentie
Uitgangspunten
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Interferentie
Wat werkt voor wie?
Performance enhancement ……
Phenotyping ……
Timing, frequency, Intensity, feedback …… Rotterdam Neurorehabilitation Research
Over de naald en de hooiberg ….
Rotterdam Neurorehabilitation Research
NAH: een groot probleem
Eur J of Neurol 2005; 12: 1-27
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen: prevalentie in Europa in 2004
Eur J of Neurol 2005; 12: 1-27
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen: kosten in Europa in 2010 800 700 600 500 400
Brain disorders
300 200 100 0
Neurological brain disorders Eur J of Neurol 2011; 19: 155-162
Direct healthcare costs
Direct Nonmedical
Indirect costs
Total
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen: kosten in Europa in 2010 800 700 600
30 miljard
500 400
Brain disorders
300 200 100 0
Neurological brain disorders Eur J of Neurol 2011; 19: 155-162
Direct healthcare costs
Direct Nonmedical
Indirect costs
Total
10 miljard
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen in Nederland incidentie 140000
dikke darm kanker borstkanker
120000 100000 80000
Aids
60000 heupfractuur
40000 20000
NAH
0 www.nationaalkompas.nl
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen in Nederland incidentie 140000
dikke darm kanker borstkanker
120000 100000 80000
Aids
60000 heupfractuur
40000 20000
NAH
0 www.nationaalkompas.nl
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Hersenaandoeningen in Nederland Kosten (miljard) 140000 120000 100000 80000
dikke darm kanker borstkanker
0,3 – 1,0
Aids
0,1 – 0,3
heupfractuur
0,3 – 1,0
NAH
3,5 – 4
0,3 – 1,0
60000 40000 20000 0 www.nationaalkompas.nl
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Distribution of total cost of brain disorders in Europe by specialty
Direct health care hospital, drugs, outpatient Direct non-medical community care, transportation adaptations informal care Indirect costs lost workdays production Rotterdam Neurorehabilitation Research
NAH en veroudering
+ 140%
+ 60%
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Rotterdam Neurorehabilitation Research
CVA en veroudering
27%
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Ontwikkeling zorgkosten
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Knelpunten neurorevalidatie
Signalering Deskundigheid Integrale benadering Maatwerk Aandacht voor autonomie, juridische beschermingsvormen Aandacht voor cliëntsysteem
Continuïteit van zorg Structuur Beschikbaarheid Toegankelijkheid
Prismant: Op hoofdlijnen verbonden 2004
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Rotterdam Neurorehabilitation Research
NAH ketenmangement
Een gecoordineerd proces waarin niet de gezondheidszorgaanbieders, organisaties of verzekereraars centraal staan, maar de individuele patient en zijn omgeving en dat zo lang als nodig.
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Adviezen 1) 2) 3) 4) 5)
Definieer de doelen (accountability) Definieer de kernproblemen (wat los je op) Definieer de visie en strategie Organiseer financiële en politieke steun Kies een leider
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Adviezen
6) 7) 8) 9)
Benchmark je prestaties (praktijkvariatie) Zorg voor een leeromgeving / netwerk Zorg voor financiële stimuli Communiceer
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Voor nu ….
Rotterdam Neurorehabilitation Research
Voor straks ….
Rijd voorzichtig!
Rotterdam Neurorehabilitation Research