Transparant newsbulletin
10e jaargang - nr 4 - december 2015
PaperChainManagement informeert u over de zaken die ertoe doen Papierprijzen omhoog? Het gaat toch echt gebeuren! Walsum Papier lijkt gered en draait door Onduidelijkheid rond verbod op plastic tasje Capaciteitsreductie: aanjager van prijsverhoging! Poep en pies niet vies
Oud papier: stiefkind of lieveling? Doordrop Media: de folder leeft Bertelsmann: hoe groot is groot Column P(r)ietpraat: communicatief autisme Informatie over PaperChainManagement
Papierprijzen omhoog? Het gaat toch echt gebeuren! De Europese papierfabrieken hikken al jaren aan tegen het doorvoeren van prijsverhogingen. Daarvoor worden steevast ieder jaar min of meer dezelfde argumenten aangevoerd, maar als het er op aan komt valt het telkens weer mee. Inmiddels hebben alle afhankelijk van de soort; fabrikanten prijsstijginSappi Paper 5 tot 7%; gen aangekondigd en papierfabriek Scheufelen voor houtvrije kwaliteimet 6 tot 8% per 1 januten, het LWC papier en ari 2016. Eska Graphic krantenpapier zijn vanaf Board heeft eveneens 1 oktober 2015 verhovoor kartonsoorten vergingen daadwerkelijk hogingen aangekondigd. doorgevoerd. De meeste Kortom: de papiermarkt concerns hebben hun heeft blijkbaar de weg schoten voor de boeg omhoog gevonden. afgevuurd en hebben hiermee een duidelijk Maatregel SCA signaal voor volgend jaar Onlangs heeft het afgegeven: UPM kondigt Zweedse Svenska Celluaan dat diverse soorten losa Aktiebolaget (SCA) met 6 tot 8% in prijs omconcern aangekondigd hoog gaan; Stora Enso om de productie van (verkomt met voorstellen die beterd) krantenpapier (52 variëren van 8 tot 10%, grams met ISO 68) - een
soort die veel door retailers wordt ingezet - uit de markt te nemen. Dit in verband met de rentabiliteit van deze kwaliteit. Uit de analyse van de volumes (zie bijgaande grafieken) blijkt dat het
volume in het krantenpapier gestaag blijft dalen sinds begin 2014. Voor de overige soorten ligt dit iets gunstiger, hoewel het LWC een heel sterk wisselend beeld te zien geeft. In dit segment is de overcapaciteit het grootst naast die van het krantenpapier. Lees verder op pagina 2
Onduidelijkheid over wanneer het taboe op het plastic boodschappentasje wordt ingevoerd. Retailers die kiezen voor papier zitten altijd goed! Meer op pag. 2
Walsum Papier lijkt gered en draait door Het faillissement van Walsum Papier GmbH in Duitsland, een voormalige dochter van papierconcern Norske Skog, lijkt van de baan. Bij het ter perse gaan van deze nieuwsbrief werden exclusieve onderhandelingen gevoerd
over verkoop aan Niederauer Mühle. Dit concern is verpakking-georiënteerd, maar neemt alle rechten en verplichtingen over. Hierdoor blijft een productie-capaciteit van circa 200.000 ton LWC in de markt. Voor met name de diepdruk is dit van
belang, omdat daardoor de diepdrukkers meer aanbod hebben als het gaat om het inkopen van deze papierkwaliteiten. Hoewel deze overname een eerste redding betreft, is de nieuwe eigenaar overigens wel van plan om een stil-
staande machine te laten draaien voor kwaliteiten die gangbaar zijn in de verpakkingsmarkt. Hoe de toekomst van Walsum Papier er uit zal zien, is vooralsnog een open vraag, maar de werkgelegenheid is voorlopig wel zeker gesteld.
Newsbulletin PaperChainManagement 10e jaargang - nr 4 - december 2015
www.papercm.com pagina 2
overlees van pagina 1
Papierprijzen omhoog? Het gaat toch echt gebeuren! Overzeese afzet De afzet naar de VS en andere overzeese landen wordt steeds aantrekkelijker als gevolg van gunstige valutakoersen. Ook daar wordt capaciteit uit de markt genomen en bovendien krijgt de Canadese papierindustrie te maken met een Amerikaanse importheffing. Dit laatste heeft te maken met het feit dat Canadese fabrieken gesubsidieerd worden door de overheid. Hierdoor ontstaat er concurrentievervalsing en daar steekt de VS een stokje voor door een forse (18%) import heffing. Dit heeft een gunstig effect op de export van de Europese leveranciers. In combinatie met een gunstige wisselkoers is dit dus een opsteker voor
de Europese leveranciers en een perfect middel om de productiecapaciteit te sturen en de druk op prijsverhogingen te verhogen. Prijsverhogingen 2016 Door alle papierconcerns worden thans prijsverhogingen doorgevoerd. In welke mate zal nog moeten uitkristalliseren. Voor LWC is de trend duidelijk: hier worden verhogingen doorgezet en zijn inmiddels geaccepteerd. Voor houtvrije soorten zijn verhogingen ook een feit. Krantenpapier heeft in Q4 van 2015 al een verhoging geaccepteerd en de overige soorten komen de komende maand aan bod. Het wordt spannend om te kijken waar de wal het schip gaat keren.
Onduidelijkheid rond verbod op plastic tasje De afgelopen weken ontstond door de Tweede Kamer en communicatie van het ministerie verwarring over de ingangsdatum. Het parlement zal het verbod bespreken op 17 december en
Sharon Dijksma, de nieuwe staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, wil waarschijnlijk toch per 1 januari 2016 het verbod invoeren op het gratis verstrekken van plastic tasjes in de detailhandel. na goedkeuring zal de wil wijzigen. Door de late regeling rond de Kerst publicatie worden mogegepubliceerd worden. lijke problemen met de De Raad Nederlandinvoering en de commuse Detailhandel (RND) nicatie op het bord van had als bezwaar dat de winkeliers geschoven, het verbod inhoudelijk aldus de RND. nog altijd niet helemaal De RND heeft samen duidelijk is. Ook is er nog met INretail verzocht om geen communicatie van een gesprek met staatsde overheid naar consecretaris Dijksma om te sumenten geweest. De bespreken dat ze meer inschatting van de RND medewerking verwachten is dat het parlement het van de overheid. De RND verbod inhoudelijk niet betreurt de handelwijze
juist omdat de RND en haar leden en ook andere brancheorganisaties al die tijd proactief hebben meegedacht en meegewerkt.
Newsbulletin PaperChainManagement 10e jaargang - nr 4 - december 2015
www.papercm.com pagina 3
Capaciteitsreductie: aanjager van prijsverhoging!
De Europese papierindustrie kampt al een groot aantal jaren met overcapaciteit. Vraag en aanbod zijn in onbalans met alle gevolgen vandien: steeds maar dalende prijzen en sterk teruggelopen winstgevendheid van de papierproducenten. Er is al jaren een structurele daling in de markt voor krantenpapier (gemiddeld 8 tot 9% per jaar). Ook voor houtvrije en houthoudend gestreken kwaliteiten is de bezettingsgraad over de laatste acht jaar met circa 10% per jaar teruggelopen.
Tot zo rond de eeuwwisseling kwam er in Europa jaarlijks minimaal één papiermachine bij om de groeiende vraag naar papier bij te houden. Oudere machines werden veelal stilgelegd, maar nooit zonder dat daar een nieuwe én nog snellere machine tegenover stond. Deze investeringstrend loopt nagenoeg parallel aan die van de grafische industrie. Dit tij is inmiddels gekeerd. machines ‘uit vrije wil’ of zelf faillissementen, wordt door diverse papierconcerns als antwoord op de slechte rentabiliteit van de grafische papieren gezocht naar alternatieven. De (basis)materialen van
de verpakkingsindustrie lijken uitkomst te bieden. De verpakkingsmarkt groeit jaarlijks fors, 5 tot 10% zijn geen uitzondering. Het is dan ook geen wonder dat alle grote concerns als UPM, Stora
In het diagram is aangegeven hoeveel capaciteit tussen 2011 en 2015 uit de Europese markt is gehaald door diverse papierproducenten. Naast het stilleggen van
Poep en pies niet vies
“En de woorden poep en pies die zijn niet netjes, die zijn vies”, aldus een kinderliedje van Hans Dorrestijn. Maar bij het Waterschap Brabantse Delta worden vetgemeste bacteriën uit gezuiverd rioolwater gebruikt om Poly Hydroxy Alkanoaten te produceren om onder andere afbreekbare plastic tasjes te maken. Straks dus de slogan: ‘Ons devies: Rioolplastic is echt niet vies’
Enso, Smurfit Kappa en SCA fors inzetten op deze markten omdat ze zorgen voor omzetgroei en margeverbetering. Papierleveranciers spelen ook in op de vraag vanuit nichemarkten met de ontwikkeling van nieuwe producten en toepassingen. Voorbeelden hiervan zijn te zien bij concerns als Norske Skog en Holmen Paper. Ook producten die bijdragen aan het verbeteren van de duurzaamheid en een lagere carbon footprint staan in het brandpunt van de belangstelling. Deze nieuwe markten kunnen zeker worden gezien als groeibriljanten maar zullen vooralsnog alleen de vrijgevallen capaciteiten opvullen om daarmee de bezettingsgraad te verbeteren.
Oud papier: stiefkind of lieveling?
In 1995 importeerde China ‘slechts’ 500.000 ton oud papier als grondstof voor hun kartonindustrie. Inmiddels is de hoeveelheid gestegen naar meer dan 30.000.000 ton. Door de daling van de koers van de euro is oud papier een geliefde en voordelige grondstof gebleken. Gebruikt papier en karton wordt nog steeds gezien als afvalstroom en wordt ook binnen Europa administratief als zodanig behandeld, met alle
regeltjes en rompslomp die daarbij horen. De status van oud papier als waardevolle grondstof blijft echter onder-
belicht. Toch speelt de recycling van papier en karton al decennia lang een zeer belangrijke rol in de duurzaamheidsproblematiek en wordt daar telkens aangehaald als voorbeeld van hergebruik van grondstoffen. Oud papier en karton is door het van oudsher hoge inzamelingspercentage in Nederland een echte lieveling van de milieubeschermers, maar een stiefkind als het gaat om de grondstoffenmarkt.
Newsbulletin PaperChainManagement 10e jaargang - nr 4 - december 2015
www.papercm.com pagina 4
Doordrop Media: de folder leeft Nederland scoort in Europees gezelschap het hoogst met brievenbusreclame. Wekelijks vallen er gemiddeld 36 folders en andere reclame-uitingen op de deurmat. In het Verenigd Koninkrijk zijn dat er bijvoorbeeld slechts vijf. Dit soort cijfers kwamen eind september aan de orde op de internationale Doordrop Media Conference in Amsterdam, met 120 deelnemers uit 21 landen. Veel positieve cijfers en verhalen passeerden de revue. Nederlanders scoren hoog als het om de waardering gaat van alles wat door de brievenbus komt. Van de ondervraagden geeft 80% aan dat folders zelfs geprefereerd worden boven andere reclame. Folders geven vaak de eerste aanzet tot koop,
Bertelsmann richt de grootste drukkerijgroep op van Europa, die vanaf 1 januari 2016 operationeel moet zijn. Een groep met alle facetten van de grafische wereld onder één dak, met een totale omzet van 1,7 miljard en rond de 9000 medewerkers. Van ontwerpstudio’s, via drukkerijen naar het verzenden en afleveren. Tijdschriften, boeken, telefoonboeken, catalogi, folders en wat al niet meer, alles is straks te vinden bij Bertelsmann. Axel Springer heeft zijn aandeel in Be Printers van de hand gedaan aan Bertelsmann, zodat nu alles in één hand is
en op ondersteunende websites wordt nadere informatie gezocht. De grote vraag is hoe nog specifieker met folders de juiste doelgroep te bereiken. Voor een supermarkt is het goed om te weten in welke straat of buurt er wat geconsumeerd wordt. In welke buurt drinkt men hoofdzakelijk bier en waar gaat de rode wijn naar toe? Big data De Coop in Denemarken weet met gebruik van ‘big data’ al in één straat verschillende folders te
bezorgen, afhankelijk van het consumptiepatroon van de bewoners. Hoe vallen mijn folders op tussen de 36 die er wekelijks achter de voordeur worden opgeraapt? Hoe bereik ik die groep jongeren die gewend zijn dat alles snel gaat en dat alles ‘cool’ moet zijn? Er zijn veel verschillende marktanalyses en onder-
zoeksresultaten voorhanden om het uitbrengen van een folder zo efficiënt en doelmatig mogelijk te laten verlopen. Interactie met digitale bronnen, tezamen met de nodige creativiteit en gezond verstand, moet er toe leiden dat het succes van de folder, met name in Nederland, zo succesvol blijft als die nu is.
Hoe groot is groot?
gekomen. Eerder had Grüner+Jahr zijn aandelen in deze groep al overgedaan. Bekende namen die tot de groep gaan behoren zijn Be Printers (Prinovis diepdruk in Duitsland en het VK en ook de offseten digitaal activiteiten in de VS), de Arvato groep met klinkende namen als Mohn Media, GGP Media en Vogel Druck en daarnaast diverse servicebedrijven. Het totale papierverbruik van de groep zal rond de 1,6 miljoen ton liggen in diepdruk-, offset- en digitaal. De voornaamste afzetmarkten voor deze gigant zijn en blijven Duitsland, Groot-Brittan-
nië, Frankrijk en de VS. Door alles onder één dak te brengen hoopt Bertelsmann een grote efficiëntie-slag te slaan en te profiteren van de synergie die deze stap met zich mee moet brengen.
meter brede Lithoman met twee maal tachtig pagina’s, dus eigenlijk een 160-pagina’s pers. Met de huidige capaciteit behoort WKS tot een van de grotere offsetdrukkerijen van Europa.
Ook de Duitse WKS Druckholding is actief, zij het dat men hier op iets kleinere schaal opereert. WKS heeft geïnvesteerd in het vervangen van een oudere Lithoman door een moderne 48-pagina’s pers. Bij WKS huist ook de grootste tijdschriftenpers ter wereld, een 4,5
In Nederland wordt binnenkort de capaciteit bij Koninklijke Drukkerij Em. de Jong in Baarle-Nassau ook uitgebreid, met een nieuwe 96 pagina’s pers. Hierdoor kan ook deze drukkerij tot een van grotere Europese offsetspelers worden gerekend.
Newsbulletin PaperChainManagement 10e jaargang - nr 4 - december 2015
www.papercm.com pagina 5
P(R)IETPRAAT Communicatief autisme Steeds meer mensen op straat - en dan vooral jongeren - lopen met de mobiele telefoon in hun hand. Alles binnen hand- en gezichtsbereik: WhatsApp, Instagram, Snapchat, sms, YouTube, Facebook, het laatste mailtje én het laatste nieuws. En dat allemaal met het argument niks te willen missen! Als je vraagt waarom ze met de telefoon in de hand lopen, gaat het namelijk steevast daarom: op de hoogte willen blijven! Waarom eigenlijk en welk doel vraagt men zich niet af. Een onderscheid maken tussen zin en onzin wordt al snel afgedaan als niet relevant. Dat laatste valt te betwijfelen. Uit recent onderzoek van het CBS blijkt dat één op de zes tieners tussen 12 en 18 jaar meent niet zonder al deze communicatieve gadgets te kunnen. Jongeren zijn dagelijks uren, vaak meer dan vijf uur, actief op sociaal media. En vrouwen in doorsnee meer dan mannen. Geen wonder toch dat men aangeeft verslaafd te zijn en zich onrustig voelt als er geen online contact is. En dan nog dit: vier procent heeft liever een digitale afspraak dan een fysieke afspraak! Bij volwassenen is het beeld al niet veel anders, zo heb ik ontdekt. Om de haverklap op de mobiele telefoon kijken of er al een bericht is (wat eigenlijk ook al weer?) en kijken wat het laatste nieuwtje is. Het intensief gebruik van de mobiele telefoon wakkert de nieuwsgierigheid enorm aan, zonder dat de ontvanger zich daarbij überhaupt iets afvraagt. Sterker nog: ik beweer dat er een zekere mate van correlatie is tussen de mate van telefoongebruik en wat ik communicatief autisme zou willen noemen.
Onlangs sloeg ik op een terras een echtpaar gade dat tijdens de lunch intensief in de weer was met ieder zijn eigen mobiele telefoon. Beiden communiceerden voortdurend met de buitenwereld via hun telefoon, zonder ook maar een woord met elkaar te wisselen. Toen hun gerecht op tafel werd gezet, prikte ieder z’n eigen vorkje zonder echt iets tegen elkaar te zeggen. Een soortgelijk tafereel maakte ik mee met twee vriendinnen van rond de 40. Schoven in een restaurant naast ons aan tafel aan en grepen onmiddellijk naar hun telefoons. En ja hoor: berichten sturen en ontvangen. Geen woord werd er met elkaar gewisseld. Er werd alleen een beetje dom gelachen als ze een berichtje ontvingen. Dat is toch wel leuk als je zo met elkaar uit eten gaat dacht ik nog! En waar ik nu nieuwsgierig naar ben: waarover gaat het toch allemaal? En met wie? Een geheime lover? Dit soort communicatieve armoede steekt steeds vaker de kop op. Het gebruik van de mobiele telefoon biedt op deze manier een hele nieuwe soort uitvlucht om toch vooral niet met elkaar meer te hoeven communiceren. Zelf de eenvoudigste intermenselijke vormen van communicatie kun je naast je neer leggen. De computer, mail én de mobiele telefoon met al z’n toepassingsmogelijkheden zie ik dan ook als een soort opium voor autisten. Wanneer met het gebruik van al deze middelen niet zorgvuldiger wordt omgesprongen, staan we aan de vooravond van een steeds groter wordend leger communicatieve autisten. De omvang van deze maatschappelijke ontwrichting - met al z’n uitwassen - zullen we in het volgende decennium kunnen aanschouwen. Piet Jorritsma
Informatie over PaperChainManagement
PaperChainManagement BV maakt de hele supply chain transparant én creëert meetbare verbeteringen bij tenminste gelijkblijvende kwaliteit. Heldere systematiek en transparantie in procedures met betrekking tot procurement hebben een enorme financiële impact en positief effect op het rendement van onze opdrachtgevers. PaperChainManagement ziet procurement als een strategische pijler onder de inkoopstrategie van een onderneming. PaperChainManagement is ook gespecialiseerd in: • Papierinkoop: zelf doen, minder risico’s én goedkoper • Huis-aan-huisverspreidingen: meer inzicht en verbetering van prijs/kwaliteit • Point of sale materiaal: optimalisering inkoop en kostenbesparing • Drukwerkinkoop en begeleiding: kostenbesparingen door outsourcing • Verpakking: transparantie, outsourcing en kostenbesparing Meer weten over deze onderwerpen? Of informatie over onze aanpak en werkwijze? Neem dan contact op met directeur drs.ing. P.T. Jorritsma van PaperChainManagement BV
CONTACT tel. +31(0)23 576 22 68 fax +31(0)23 544 19 46 kantooradres: Zijlweg – Zijweg 2 2015 BK Haarlem postadres: Postbus 1190 2001 BD Haarlem webadres: www.papercm.com