2-7-2014
Neuro & Revalidatie Congres 2014
MRI Magnetic Resonance Imaging Guus Wisse
Inhoud • MRI Veiligheid • MRI Techniek • MRI Algemeen • De MRI aanvraag • Het radiologisch verslag • Casuïstiek
MRI Veiligheid
1
2-7-2014
MRI Veiligheid
Waarom is dit zo belangrijk?
MRI Veiligheid
MRI Techniek – Historie
• •
• • •
1960 NMR (nucleaire magnetische resonantie) Eind jaren 60; Damadian ontdekt dat pathologie een ander soort protonen heeft 1974 allereerste MRI plaatje 1977 allereerste MRI 1980 productie MRI-systemen
2
2-7-2014
MRI Techniek – Kernspin •
• •
• •
• •
Een atoom bestaat uit een atoomkern met daarom heen elektronen. In de atoomkern bevinden zich protonen en neutronen Alle atomen met een oneven aantal kerndeeltjes, vertonen door hun ongelijk elektrische lading een kernspin In het menselijk lichaam bevinden zich een grote hoeveelheid waterstofprotonen, deze worden gebruikt voor de MRIbeeldvorming Een extern magneetveld zorgt er voor dat de protonen zich gaan richten: Parallel en Antiparallel Parallel kost voor de protonen minder energie. Daarom gaan er net iets meer protonen parallel dan antiparallel staan (netto-magnetisatie) In een extern magneetveld draaien (precesseren) protonen rond met gelijke snelheid. De larmorfrequentie. De precessie beweging is zeer snel en is o.a. afhankelijk van de magneetveldsterkte: 42,6 MHz/Tesla
MRI Techniek – RF Puls en Excitatie • • •
De nettomagnetisatie kan worden beïnvloed met behulp van een radiofrequente (RF)- puls Deze RF-puls moet dezelfde frequentie hebben als de larmorfrequentie van de protonen (stemvorkprincipe) Het zenden van een RF puls met de juiste frequentie, met een bepaalde amplitude en gedurende een bepaalde tijd heeft twee effecten: 1 de netto magnetisatie “flipt” 90 van Z naar het X-Y vlak 2 Protonen gaan met elkaar in fase lopen (= gelijktijdig ronddraaien) Magnetisatie in het XY-vlak noemen we transversale magnetisatie Transversale magnetisatie kan men meten met behulp van een antenne/spoel Dit komt doordat een ronddraaiend geladen deeltje in een magneetveld een stroom opwekt
°
• • •
MRI Techniek – Relaxatie • •
Na de RF-excitatie volgt relaxatie. De protonen keren/willen weer terug naar hun oorspronkelijke positie. Hierbij komt meetbare energie vrij. Het relaxeren berust op twee processen /principes: longitudinale relaxatie / T1 transversale relaxatie / T2
3
2-7-2014
MRI Techniek – T1 Relaxatie
•
Wordt weergegeven als de tijd die de longitudinale magnetisatie (Mz) nodig heeft om 63 % van de oorspronkelijke waarde te bereiken
MRI Techniek – T2 Relaxatie
•
Wordt weergegeven als de tijd die nodig is voor de transversale magnetisatie (Mxy) om tot 37% van de oorspronkelijke waarden te defaseren
•
T1 en T2 relaxatie zijn twee onafhankelijke processen die tegelijkertijd optreden
MRI Techniek – Signaal
•
°
Het signaal na de 90 puls verdwijnt snel Herstel van signaal is mogelijk mbv 180 puls De 180 RF-puls laat alle protonen 180 omkeren
°
° °
4
2-7-2014
MRI Techniek – Signaal
•
°
Na de 180 RF-puls wordt het FID-signaal weer sterker. De piek van het signaal noemt men echo. De tijd tussen de 90 RF-puls en de piek van de echo heet echotijd (TE) (de 180 RF-puls wordt op de helft van de TE gegeven )
°
°
MRI Techniek – Eindresultaat
MRI Algemeen
Hoe zien ze eruit? 1.0 Tesla Panorama (open MRI)
5
2-7-2014
MRI Algemeen
1.5 / 3.0 / 7.0 Tesla cilindervormig systeem
7 Tesla is voornamelijk voor wetenschappelijk onderzoek. Voordeel: Hoog resolutie scans 0.25 x 0.25 x 0.5 mm Voornamelijk MRI hersenen
MRI Algemeen
Opbouw van het systeem
6
2-7-2014
MRI Algemeen
Coils (spoelen)
MRI Algemeen Software en interface
De MRI aanvraag
7
2-7-2014
Het radiologisch verslag
• • • • •
Aanvragend specialist heeft naast goed klinisch onderzoek ook beeldvorming nodig. Essentieel zijn de klinische gegevens en de vraagstelling. Klinische gegevens om een goede relatie te kunnen leggen met de beeldvorming En concrete vraagstelling helpt enorm bij het juist diagnosticeren van de (verwachte) afwijking. (en ook de juiste keuze voor type beeldvorming) Eventueel kan er in het patiënten dossier nog detail informatie worden opgevraagd.
•
Laten we nog even de aanvraag goed bekijken…
Het radiologisch verslag
• • •
MRI laborant vervaardigd beelden volgens vastgesteld protocol. Beeldvorming wordt naar digitale opslag verstuurd (PACS) Radioloog bekijkt de beelden
De opbouw van een verslag verschilt per arts/ziekenhuis, maar heeft wel een paar belangrijke elementen: Vraagstelling Beschrijving van het onderzoek Beschrijving van het scanprotocol Afwijkingen worden gedicteerd die direct met de klinische vraag te maken Nevenbevindingen niet relevant voor vraagstelling maar die wel benoemd moeten worden Conclusie - Klinisch belangrijke afwijkingen - Nevenbevindingen
8
2-7-2014
Het radiologisch verslag
Casuïstiek
6 voorbeelden: Pat uit 1957 pat heeft in 2011 3 TIA’s en 2 infarcten meegemaakt. Hemiparese links Vraag: Atrofie? Witte stof afwijkingen? Focaal letsel? Rechts frontaal? Pat uit 1966 pat heeft een laesie op de CT. Vraag: NN MRI met contrast, differentiatie Tumor/abces/lymfoom Pat uit 1972 pat heeft epilepsie, Vraag: DNET (desembryoplastische neuro ectodermale tumor), RIP
Casuïstiek
Pat uit 1970 december nekpijn/hoofdpijn TIA linker hemisfeer. Infarct ? Vraag: dissectie halsvaten, oorzaak stenose? Pat uit 1990 pat heeft cholesteatoom, nu controle na OK. Vraag: aanwijzingen voor recidief cholasteatoom. Pat uit 1994 pat heeft een trauma doorgemaakt (steekverwonding) Vraag: plexus pathologie, n.accesorius?
9
2-7-2014
Bedankt !
Guus Wisse
10
