Voorzitter, Laat ons beginnen een moment stil te staan bij de gezondheidstoestand van onze gewaardeerde Wethouder Bauke Arends. De VVD-fractie is bijzonder geschrokken van hetgeen hem afgelopen zaterdag is overkomen. Naar verluidt is er snel ingegrepen en maakt hij het momenteel - naar omstandigheden - goed. Wij willen Bauke en zijn familie veel sterkte en een goede vooruitgang toewensen. Voorzitter, Na het vaststellen van de Kadernota had de VVD-fractie zich voorbereid op lastige Algemene Beschouwingen. Immers, er moest nog zo’n 10 miljoen extra bezuinigd worden. Wat schetst echter onze verbazing en onze niet geringe vreugde, nu blijkt dat er toch een sluitende begroting kan worden gepresenteerd. Hoe is dat mogelijk? Is de crisis aan Emmen voorbij gegaan? Wordt de soep weer eens minder heet gegeten dan ‘ie is opgediend? Is er dan toch licht aan het eind van de tunnel? Nee, Voorzitter, helaas. Iemand heeft vergeten het licht aan het eind van de tunnel uit te doen. Door de plotselinge val van het kabinet Rutte I werden een aantal maatregelen in het Sociale Domein controversieel verklaard. En dus werd een aantal bezuinigingen op dat vlak vooruit geschoven. Maar, Voorzitter, laten we ons geen enkele illusie maken. Laten we ons niet rijk rekenen. Mooie liedjes duren nooit lang. Uitgerekend vandaag staat het Kabinet Rutte 2 op het bordes. Met als opdracht 16 miljard EXTRA te bezuinigen. Zo’n € 1.000,- per Nederlander, groot of klein. Dat gaat pijn doen. En als de commotie van afgelopen week een voorbode is, dan wachten ons nog roerige tijden. Die zullen niet ongemerkt aan de Gemeente Emmen voorbij gaan. Je hebt Gemeentes die geld hebben, je hebt Gemeentes die rijk zijn. En Emmen is geen van twee. Het besluit van het College om voorziene overschotten te parkeren in een buffer getuigt van een juiste instelling. De VVD is er blij mee. Wie geld over wil houden moet niet zijn vermogen vermeerderen, maar zijn hebzucht verminderen. Zowel landelijk als lokaal staat de VVD een verantwoord en solide financieel beleid voor.
Of, om met Lao-Tse te spreken: Om de hemel te dienen en de mensen te besturen is niets zo doeltreffend als zuinigheid..... Voorzitter, De verleiding is groot om uitgebreid stil te staan bij het regeerakkoord. Maar laat ik me beperken tot de opmerking dat het goed is dat VVD en PvdA een coalitie zijn aangegaan. In Emmen weten we dat het werkt. In Emmen weten we, dat een coalitie een kwestie is van geven en nemen. Al moet je voortdurend oppassen dat niet de één alleen maar geeft, terwijl de ander voornamelijk neemt. Maar al te vaak betekent zo’n samenwerking, dat je rechten halveren, terwijl je plichten verdubbelen..... We hebben het vandaag over de begroting 2013. Van de Gemeente Emmen. Toch kunnen we die niet los zien van de landelijke ontwikkelingen. Wij hebben er vaker op gewezen. En nu is het ook het credo van het nieuwe Kabinet: minder van de overheid, meer van de samenleving. De burger moet zichzelf beter weten te redden. En de Gemeente moet meer achter het stuur. De Gemeente krijgt een belangrijke rol in de hervorming van de verzorgingsstaat, de arbeidsmarkt, de woningmarkt. Er is dus werk aan de winkel. De VVD is blij dat het College de afgelopen jaren heeft geanticipeerd op deze hervormingen. Wij verwachten dan ook dat dit beleid met kracht wordt voortgezet en uitgebreid. Een sluitende begroting over 2013. Onze complimenten. Waarbij met de overschotten een buffer is gevormd om toekomstige bezuinigingen op te vangen. Om opnieuw Lao-Tsje te citeren: Voorkom het moeilijke door het gemakkelijke te doen. Zoek voor grote vraagstukken een oplossing terwijl ze nog klein zijn.
Voorzitter, De programmabegroting: De Gemeente wil innoveren. Dit gaat, zoals altijd, met vallen en opstaan. We willen inspelen op een samenleving in verandering. Klantcontact is daar een onderdeel van. Neem bijvoorbeeld de Digitale Voorziening Gemeenteraad. Papierloos vergaderen kan wat de VVD betreft niet snel genoeg beginnen. Dat hebben wij vorig jaar al aangegeven. Nu zijn we één jaar verder. En de pilot is nog steeds niet afgerond. Dat had, wat de VVD betreft, een stuk sneller gekund. We willen weten of het - in het begrotingsboek genoemde - tijdspad ook gehaald wordt. Herbezinning op de rol van de Gemeente. Dat kwam uitgebreid aan de orde tijdens de Algemene Beschouwing in 2011 en de Kadernota 2012. De werktitel was ‘Minder van de Gemeente, meer van de Samenleving’. Het was een denkrichting die ons uit het hart was gegrepen. Tijdens de Kadernota 2012 is aangegeven dat elke portefeuillehouder een pilotproject heeft. Kan het College ons de stand van zaken geven over deze pilots? Economische ontwikkeling De Gemeente dient flexibel en adequaat te reageren op vragen vanuit de markt en het bedrijfsleven. Ook de VVD had haar hoop gevestigd op de komst van de Kaasfabriek. Dat niet is gelukt. Helaas. Dat ligt volgens de VVD niet aan de inzet van betrokkenen. Zelfs de Raad heeft waar mogelijk een steen bijgedragen. Door het houden van een extra raadsvergadering. Maar zelfs als je eindigt op een knappe tweede plek, dan nog sta je met lege handen. Dat geeft de denken, Voorzitter. Moeten wij niet veel meer inzetten op een actief acquisitiebeleid. Nee, sterker nog. Moeten wij niet overgaan tot een proactief acquisitiebeleid. Is de Gemeente nu niet veel te passief? Te reactief? Teveel afhankelijk van de NOM? Met een pro-actief acquisitiebeleid bedoelen we meer agressiviteit, meer vastberadenheid, meer flexibiliteit, meer doortastendheid. Meer marktgericht en klantgericht denken. Meer resultaatgericht en minder procesgericht handelen. Zelf de boer op gaan. Acquisitie is voor Emmen geen keuze, het is een noodzaak. Het is voor Emmen van levensbelang. Emmen dient zich veel meer te richten op clusters en speerpunten waarin we als Gemeente sterk zijn. We moeten uitgaan van onze eigen kracht: chemie, landbouw, maakindustrie, kunststoffen, logistiek. Maar we moeten ook proberen aan te sluiten bij het top-sectoren beleid van de overheid.
En, Voorzitter, we moeten samenwerken. Veel meer samenwerken. Met vaste partners zoals Coevorden. Maar ook actief zoeken naar mogelijkheden met bijvoorbeeld Hardenberg en Hoogeveen. Graag uw mening hierover. Stimuleren van de economie: Voorzitter, de Tweede Kamer heeft vorige week ingestemd met het voorstel over de invulling van koopzondagen. Die wordt overgelaten aan de Gemeenten. De VVD wil van het College weten hoe zij hier in staan. Of zij dit pro-actief meenemen in het overleg met de EOP De Koepel om te komen tot een aangepast beleid voor de koopzondagen. De visie van de VVD is helder: laat het zoveel mogelijk over aan de ondernemer. Veiligheid: De nieuwe brandweerkazerne is klaar. Een prachtig functioneel gebouw. Waar onze brandweermannen en -vrouwen weer jaren mee vooruit kunnen. Maar met een gebouw alleen ben je er niet. De regionalisering van de brandweer en de vorming van de nationale politie zijn grote reorganisaties. Die moeten leiden tot minder bureaucratie en meer efficiëntie. Kijk naar de branden in Emmen in de afgelopen week. Zoals de Drommedaar. We wonen in een veilige Gemeente. Maar we moeten altijd alert blijven. Om de veiligheid van onze inwoners te waarborgen. Dat betekent ook handhaving van de veiligheid. Een belangrijk punt voor de VVD. Recente sluitingen van wietplantages na handhavend optreden is - wat ons betreft - een uitstekend voorbeeld. Onderwijs: De VVD zet in op goed en toegankelijk onderwijs. De VVD pleit voor meer verantwoordelijk van de ouders. Vooral bij vroegtijdig schoolverlaten. Daarnaast vragen wij extra aandacht voor een goede beroepskeuze. We moeten opleiden voor een bijdrage aan onze samenleving. Daarbij is schoolverlaten zonder diploma geen optie. Opleiden voor werk. Het is al gezegd. Hierin kan ook onze eigen Stenden Hogeschool een belangrijke rol vervullen. Van de Stenden Hogeschool mag worden veracht, dat zij opleidingen aanbieden die de economie van Emmen stimuleren en de zekerheid van werk garanderen.
De bevolking van Drenthe loopt terug. Ook in de Gemeente Emmen. Vooral in de buitendorpen. Die krimp heeft een weerslag op de scholen. Wij verwachten van het College een uiterste inspanning om de scholen voor buitendorpen te behouden. Zelfs als dat betekent, dat scholen moeten samengaan of moeten samenwerken. Bouwen en wonen: Voorzitter, meer te doen met minder geld. Dat is de uitdaging. Misschien dat dat principe meegenomen kan worden als het College binnenkort haar Woonvisie gaat vaststellen. Want de woningmarkt in Emmen is compleet vastgelopen. We zullen alle zeilen bij moeten zetten om die markt weer op gang te brengen. Maar dat mag niet betekenen, dat de Gemeente voor projectontwikkelaar gaat spelen. Wat de Gemeente wel kan doen, is het opheffen van zinloze, hinderlijke beperkingen. Zorg dat bouwen weer gestimuleerd wordt. Vooral nu dat de bouwsector bijzonder zware tijden doormaakt. Beperk je als Gemeente tot kaders stellen, faciliteren, stimuleren en ruimte geven. En laat het ondernemen aan de ondernemers. Voorzitter, dan de plattelandswoning. Daarover is deze zomer in de Eerste Kamer een wet aangenomen. Deze nieuwe wet is een enorme stimulans voor het buitengebied. De plattelandswoning is een zegen in geschenkverpakking. Een agrarische woning mag door burgers worden bewoond. Zonder dat dit een belemmering is voor omliggende agrarische bedrijven. Hierdoor kan verpaupering van het platteland worden tegengegaan. En een positieve bijdrage worden geleverd aan de leefbaarheid. Maar, dan dient de Gemeente deze wetswijziging wel te implementeren in de bestemmingsplannen. De VVD wil deze wetswijziging opnemen in het nieuwe Bestemmingsplan Buitengebied. Is het College eenzelfde mening toegedaan ? Participatie: Het uitstel van de Wet Werken Naar Vermogen geeft onduidelijkheid. Vooral bij de invulling van een aantal wetgevingen op dit vlak. De VVD vindt dat er een sociaal vangnet moet zijn voor mensen, die door omstandigheden geen baan kunnen vinden. De VVD wil vooral kijken naar wat iemand wel kan. Niet naar wat iemand niet kan. Kijk nar de mogelijkheden, niet naar de onmogelijkheden. Samen met o.a. het UWV moet beter gekeken worden naar de vraag op de arbeidsmarkt. Kunnen er afspraken gemaakt worden met arbeidsmarktpartijen? Zo, dat de overheid de opleiding faciliteert. En de markt zorgt voor de banen. Maar dan wel een opleiding die aansluit bij die arbeidsmarkt.
Verkeer- en Vervoer Voorzitter, het meest belangrijke hieromtrent komt tot uiting in het GVVP. Deze wordt nog binnen deze Raad besproken. Het Plan ligt op dit moment ter de inspraak. Maar, in dit plan wordt te weinig gesproken over het goederenvervoer. Dat is economisch van groot belang. Wat wel genoemd wordt, is wat we willen bereiken: 50 % minder verkeersslachtoffers. Dat is zeer ambitieus. Maar met het afsluiten van de Ermerweg en de Rondweg voor landbouwverkeer wordt de verkeersveiligheid niet verhoogd. Immers, dat leidt tot meer landbouwverkeer door het centrum van Emmen. De VVD is tegen. De VVD is blij met de inzet van de Gemeente om de Provincie te steunen in haar pogingen om de spoorlijn Emmen - Zwolle op een aantal punten te verdubbelen. Zodat we ook in Emmen 4 treinen per uur kunnen laten rijden. Sport en Cultuur: De zojuist verkregen Berap Rapportage leert ons, dat de Gemeente Emmen het principebesluit heeft genomen om startplaats te zijn van de Vuelta in 2015. Is het inzicht van het College op dit punt nog hetzelfde? Vooral nu de Provincie vorige week haar bijdrage heeft ingetrokken? En de professionele wielersport vooral in het teken staat van doping? Zorg en Welzijn: We liggen op koers bij de ontwikkelingen binnen de WMO. Maar het Rijk heeft in het Regeerakkoord aangegeven om vanaf 2014 de HH1 af te willen schaffen. De impact van deze voorstellen is ons momenteel niet geheel duidelijk. Heeft het College al zicht op wat dit beleid voor de Gemeente gaat betekenen?
Voorzitter, De VVD heeft het Bezuinigingsboek uitgebreid bestudeerd. Daarover moet ons wel wat dingen van het hart. Voor de aanpassing formatie VTH wordt de bezuiniging als PM-post opgenomen. Kan het College aangeven waarom? Er wordt melding gemaakt van minder werk. Dan is er toch minder formatie nodig en dús minder externe inhuur? Waarom een nadere analyse? Tijdens de Kadernota hebben we ons hogelijk verbaasd over de nadelige ontwikkeling in de leasekosten. Nu blijkt weer, dat het bijgesteld wordt. Vanwaar deze bijstelling? Positief punt is het afsluiten van een nieuwe productovereenkomst met Area. Daardoor worden de kosten voor schoonhouden van de wegen verlaagd.
Bij programma 11 is op te merken dat er nog een stelpost is opgenomen voor efficiencymaatregelen. Ter hoogte van € 125.000,--. Kan het College daarin ons in juni geopperde idee om ambtenaren te stimuleren betrekken ? Tenslotte. Het nieuwe beleid. We zijn blij dat het College een aantal zaken heeft heroverwogen. Dit is geheel in overeenstemming met de wensen die de VVD heeft geopperd in de Kadernota 2012. Vooral onze oproep tot samenwerken in de MBO en het voorstel van nieuwbouw Esdalcollege in Emmen in de Kadernota van 2014 te betrekken kan op onze steun rekenen. Voorzitter, Om opnieuw met Lao-Tsje te spreken: Ware woorden zijn niet mooi, mooie woorden zijn niet waar. Dus tot zover onze eerste termijn. De VVD ziet de beantwoording van de 1ste termijn met belangstelling tegemoet.
