Nederlandse Referentielaboratorium voor Enzymen Bio-Rad QC symposium 4 oktober 2011
Dr. Paul Franck Nederlandse Referentie Laboratorium voor Enzymen Lab West / HagaZiekenhuis Den Haag
30 jaar IFCC standaardisatie enzymen
1980: IFCC referentiemethoden voor ALAT, ASAT, CK en GGT bij 30°C. Niet voor ALFO, Amylase en LD.
1994: 37°C officiële incubatie temperatuur voor IFCC referentiemethoden.
Fysiologische lichaamstemperatuur Invloed van industrie: 37°snellere reactie / minder substraat / hulpenzymen Herenigd Duitsland koos voor 37°C . Was 25°C West en 37°C Oost.
1999: Onderzoek transformatie IFCC referentie methoden 30°naar 37°C. Wereldwijd netwerk van referentielaboratoria (n=13), o.a. HagaZiekenhuis.
2002 -2011: Publicatie nieuwe IFCC referentiemethoden 37°C met referentiewaarden voor de kaukasische populatie. Clin. Chem. Lab. Med: Part 1 tm 9 inclusief ALFO, Amylase en LD
2002 – 2011: (Primaire) Referentie materialen ontwikkeld en voorzien van targetwaarden IFCC referentiemethoden.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen Naam EC nummer
IFCC Referentie Methoden
ALAT Alanine Aminotransferase EC 2.6.1.2 AF Alkalische Fosfatase EC 3.1.3.1 AMYL Alfa Amylase EC 3.2.1.1 ASAT Aspartaat Aminotransferase EC 2.6.1.1 CK Creatinine Kinase EC 2.7.3.2 GGT Gamma Glutamyltransferase EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
LDH Lactaat Dehydrogenase EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
Clin Chem Lab Med. 2011; 49(9): 1439-46
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
Oorsprong: regio harmonisatie enzymen
1996: Harmonisatie Enzymen regio “Rond Vliet en Oude Rijn” (n=19) ALAT, ALFO, Amylase, ASAT, CK, GGT en LD
1998: Publicatie resultaten : “Multicenter harmonization of common enzyme results by fresh patient-pool sera.” Paul F.H. Franck, Gerard Steen, Arnold J.P.F. Lombarts, John H.M. Souverijn, and Robert K.A. van Wermeskerken. Clinical Chemistry 44:3 614-621 1998
1999: Ongeveer 50% van de Nederlandse NVKC regio’s harmoniseren volgens het model “Rond Vliet en Oude Rijn” en gebruiken dezelfde referentiewaarden.
2008: regio “Rond Vliet en Oude Rijn” is gestandaardiseerd op IFCC referentie methoden en IFCC referentie waarden
Spreiding van ALAT in 1996 6 patiënten pool sera
Spreiding van GGT in 1996 6 patiënten pool sera
Harmonisatie versus Standaardisatie
Harmonisatie: vergelijkbare nauwkeurige resultaten maar nog geen
Standaardisatie: Juiste vergelijkbare nauwkeurige resultaten
Regionale Rondzending LDH maart 2006: 6 patiënten monsters LDH voor IFCC / SKML standardisatie
LDH na IFCC / SKML standaardisatie
2000
2000
Bronovo Diac. Leiden JKZ-RKZ
In d iv id u e e l L a b o ra to r iu m U /l
In d iv id u e e l L a b o r a to r iu m U /l
1500
1000
500
0
1500
Lange Land Leyenburg LUMC MCH_A MCH_W
1000
Rijnland Gemid. IFCC
500
0
0
500
1000 Consensus Regio U/l
1500
2000
0
250
500
750
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
1000
Regionale Rondzending Amylase maart 2006: 6 patiënten monsters
Amylase na IFCC / SKML standaardisatie
Amylase voor IFCC / SKML standaardisatie 1000
1000
900
900
Bronovo Diac. Leiden JKZ-RKZ
800
In d iv id u e e l L a b o ra to riu m U /l
Individueel Laboratorium U /L
800 700 600 500 400 300
MCH_W
300
0
Consensus Regio U/l
1000
Gemid. IFCC
0 800
Rijnland
400
100
600
MCH_A
500
100
400
LUMC
600
200
200
Leyenburg
700
200
0
Lange Land
0
100
200
300
400
IFCC methode Referentielaboratorium U/l
500
Regionale Rondzending ALAT maart 2006: 6 patiënten monsters ALAT voor IFCC / SKML standaardisatie
ALAT na IFCC / SKML Standaardisatie
400
400 Bronovo
350
350
Diac. Leiden JKZ-RKZ
300 In d iv id u e e l L a b o ra to riu m U /l
In d iv id u e e l L a b o ra to riu m
300
250 200
150
Leyenburg
250
LUMC MCH_A
200
MCH_W Rijnland
150
Gemid.
100
100
50
50
0
Lange Land
IFCC
0
0
100
200 Consensus Regio U/l
300
400
0
100 200 300 IFCC methode Referentielaboratorium U/l
400
Traceerbaarheid en dagelijkse praktijk
Referentiemethoden zijn dan wel de gouden standaard maar zijn niet praktisch.
Referentiematerialen zijn praktisch. Zij kunnen op ieder analysesysteem worden geanalyseerd. Resultaat wordt vergeleken met de targetwaarde gevonden met de IFCC referentiemethoden.
Patiënten resultaten zijn hierdoor traceerbaar / herleidbaar naar IFCC referentiemethoden.
Certified Reference Materials (CRM)
Primaire CRM /standaard: IRMM en IFCC (C-RSE en netwerk enzymen referentielaboratoria)
http://irmm.jrc.ec.europa.eu
Secundaire CRM’s / standaarden:
Calibratoren diagnostica fabrikanten Verificatoren o.a. enzym verificator 2003 en 2007 QC rondzend materialen o.a. Combi Algemene Chemie 2005
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen Naam EC nummer
IFCC Referentie Methoden
IFCC / IRMM Primaire CRM IFCC targetwaarde
ALAT Alanine Aminotransferase EC 2.6.1.2 AF Alkalische Fosfatase EC 3.1.3.1 AMYL Alfa Amylase EC 3.2.1.1 ASAT Aspartaat Aminotransferase EC 2.6.1.1 CK Creatinine Kinase EC 2.7.3.2 GGT Gamma Glutamyltransferase EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
ERD AD 454 / IFCC 186,0 U/l
Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9): 1439-46
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
ERD AD 456 / IFCC 546 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
ERD AD 457 / IFCC 104,6 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
ERD AD 455 / IFCC 101 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
ERD AD 452 / IFCC 114,1 U/l
LDH Lactaat Dehydrogenase EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
ERD AD 453 / IFCC 502 U/l
Commuteerbare stabiele materialen
Gedragen zich als patiënten monsters Vergelijkende koppel / tweeling studies.
Constante reproduceerbare kwaliteit Stabiel in opslag. Spiken met dezelfde (recombinant) enzymen van humane oorsprong.
Tweeling studie: Vergelijking patiënten - en kandidaat rondzendmonsters
Analyser Fabrikant 2
LDH
Analyser Fabrikant 1
Baadenhuijsen et al 2008
SKML project “Kalibratie 2000”
2000: “Kalibratie 2000” project: harmoniseren van de verschillende analyse methoden via “commuteerbare” rondzendmaterialen.
2003: Secundaire enzym CRM / enzym trueness verificator E 2003.00114 op de markt voorzien van “gemiddelde regionale” targetwaarden.
2004: IFCC Referentielaboratoria (Milaan, Hannover en Den Haag) voorzien SKML enzym verificator E 2003.0114 van officiële IFCC targetwaarden
2005: Start Combi Algemene Chemie met rondzending van “commuteerbare” monsters met IFCC targetwaarden door Referentielaboratorium van het HagaZiekenhuis.
IFCC Referentie Methoden en CRM’s voor Enzymen Naam EC nummer
IFCC Referentie Methoden
IFCC / IRMM Primaire CRM IFCC targetwaarde
SKML Trueness Verificator IFCC targetwaarde
ALAT Alanine Aminotransferase EC 2.6.1.2 AF Alkalische Fosfatase EC 3.1.3.1 AMYL Alfa Amylase EC 3.2.1.1 ASAT Aspartaat Aminotransferase EC 2.6.1.1 CK Creatinine Kinase EC 2.7.3.2 GGT Gamma Glutamyltransferase EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
ERD AD 454 / IFCC 186,0 U/l
Batch 2007.025 130 U/l
Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9): 1439-46
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
ERD AD 456 / IFCC 546 U/l
Batch 2007.025 115 U/l Consensus gebruikers Batch 2007.025 266 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
ERD AD 457 / IFCC 104,6 U/l
Batch 2007.025 127 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
ERD AD 455 / IFCC 101 U/l
Batch 2007.025 396 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
ERD AD 452 / IFCC 114,1 U/l
Batch 2007.025 112 U/l
LDH Lactaat Dehydrogenase EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
ERD AD 453 / IFCC 502 U/l
Batch 2007.025 650 U/l
Nederlandse Referentie Laboratorium voor enzymen hoogste metrologische norm van traceerbaarheid ISO 185153 en IVD98/79/EC
KCHL - HagaZiekenhuis CKCL - MC Haaglanden Trombosedienst ‘s-Gravenhage e.o.
Lab West vanaf 1 juli 2011
Onderdeel is Nederlands Referentie Laboratorium voor Enzymen
Referentie Laboratorium Den Haag
Combi Rondzending 2008 Pool A
Combi Rondzending 2008 Pool B
Primaire IFCC CRM
SKML trueness verificator
Rondzending voor Referentie Laboratoria RELA U/l 160
145
130
80
90
100 U/l
Nummer 38 = Referentie Laboratorium Den Haag www.dgkl-rfb.de : zie IFCC RELA surveys
SKML rondzending Combi Algemene Chemie
Sera gemengd uit één laag (A) en één “gespiket” hoog (B) patiënten poolserum 24 x per jaar. Voorraad ingevroren -70°C. Controle via nationale SKML / IFCC standaardisatie.
Juistheid via targetwaarden door IFCC referentiemethoden. ASAT, Amylase, ALAT, GGT, CK en LDH. ALFO per 2012.
Veel laboratoria gebruiken wel IFCC methoden. Echter zij zijn nog steeds op “onjuiste” wijze geharmoniseerd. Met name LD en Amylase !
Referentie waarden voor patiënten verschillen.
IFCC Referentie Methoden voor Enzymen Naam EC nummer
IFCC Referentiewaarden IFCC / IRMM Referentie Methoden Primaire CRM Kaukasische IFCC targetwaarde populatie
SKML Trueness Verificator IFCC targetwaarde
ALAT Alanine Aminotransferase EC 2.6.1.2 AF Alkalische Fosfatase EC 3.1.3.1 AMYL Alfa Amylase EC 3.2.1.1 ASAT Aspartaat Aminotransferase EC 2.6.1.1 CK Creatinine Kinase EC 2.7.3.2 GGT Gamma Glutamyltransferase EC 2.3.2.2
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7) :718-724.
V < 34 U/l M < 45 U/l
ERD AD 454 / IFCC 186,0 U/l
Batch 2007.025 130 U/l
Clin Chem Lab Med. 2011 ; 49(9): 1439-46
V < 98 U/l M < 115 U/l
In ontwikkeling
Clin Chem Lab Med. 2006; 44(9): 1146-55.
V < 107 U/l M < 107 U/l
ERD AD 456 / IFCC 546 U/l
Batch 2007.025 115 U/l Consensus gebruikers Batch 2007.025 266 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002 ; 40(7): 25-733.
V < 31 U/l M < 35 U/l
ERD AD 457 / IFCC 104,6 U/l
Batch 2007.025 127 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 635-642.
V < 145 U/l M < 171 U/l
ERD AD 455 / IFCC 101 U/l
Batch 2007.025 396 U/l
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(7): 734-738.
V < 38 U/l M < 55 U/l
ERD AD 452 / IFCC 114,1 U/l
Batch 2007.025 112 U/l
LDH Lactaat Dehydrogenase EC 1.1.1.27
Clin Chem Lab Med. 2002; 40(6): 643-648.
V < 247 U/l M < 248 U/l
ERD AD 453 / IFCC 502 U/l
Batch 2007.025 650 U/l
30-09-2011
Regio-overzichten uniforme referentiewaarden
Referentiewaarden Regio = IFCC exact Regio Den Haag / Leiden 1996 -2008
IFCC 2011
Regio Den Haag / Leiden vanaf 1 juli 2008 34 45
ALAT
v m
45 45
34 45
ALFO
v m
120 120
98 115
Amylase
v m
220 220
107 107
107 107
ASAT
v m
40 40
31 35
31 35
CK
v m
170 200
145 171
145 171
GGT
v m
35 50
38 55
38 55
LDH
v m
450 450
247 248
248 248
tenslotte
Nederlands referentie laboratorium speelt een belangrijke rol bij de standaardisatie van de enzym resultaten in Nederland.
Door de recente introductie van de referentiemethode voor alkalische fosfatase (ALFO) zijn alle belangrijke algemene enzym bepalingen IFCC gestandaardiseerd.
Oproep:
Nederland standaardiseer je referentiewaarden voor enzymen: neem IFCC aanbevolen referentiewaarden ! per 1 januari 2012 !
Einde Dank voor uw aandacht