Nectaroscordum siculum, de Bulgaarse ui die zich in Zuid-Engeland tijdens de tuinreis in verschillende tuinen liet bewonderen

Webpagina 't Scheldevelterke nr. 5 - 2015

Nectaroscordum siculum, de Bulgaarse ui die zich in Zuid-Engeland tijdens de tuinreis in verschillende tuinen liet bewonderen.

België- Belgique P.B. 9810 Nazareth 3/4847 Afgiftekantoor: Nazareth

P007453

De Pinte Gavere Merelbeke Nazareth http://beweegt.velt.be/scheldevallei

't Scheldevelterke

Tweemaandelijks tijdschrift – 38e jaargang nov / dec 2015 – nr. VU: Philippe Lamoral, IJselaars 12 – 9810 Nazareth – 09 385 84 44

.

5

INHOUD 3 4 5 7 11 12 12 13 14 14 15 17 18 18 19 20

ZORG VOOR DE AARDE INTRO DIE JE NIET MAG MISSEN VELT-ACTIVITEITEN VOOR 2016 EEN HEEL BIJZONDERE ACTIVITEIT LONEN DE MOEITE NOG ANDERE ACTIVITEITEN OPLOSSING VAN DE VORIGE RARA RARA GEWIJZIGD REKENINGNUMMER NUTTIGE INFO DE KRUK OPENT DEUREN CHEQUE ECOTUINDAGEN BIOLOGISCHE ZADEN EN POOTGOED BESTELLING MEEGESPROKKELD UIT ENGELAND EN ALGEMENE VERGADERING VRIJWILLIGERSDAG VELT VAN ORLANDUS PLUKSELS ONDER DE KERSTBOOM VELT 40 JAAR TERUG IN DE AANBIEDING LEDEN SCHRIJVEN ONS NIEUWE OPGAVE RARA VAN HARTE WELKOM NIEUWE LEDEN IN VOGELVLUCHT JOURNAAL Titelpagina: De amberboom (Liquidambar styraciflua) stamt uit Noord-Amerika en wordt bij ons sinds 1688 als sierboom aangeplant. Kan tot 45 meter hoog worden, al houdt hij het bij ons bescheiden tussen 10 en 20 meter.

't Scheldevelterke, het ledenblad van Velt Scheldevallei, verschijnt tweemaandelijks, behalve in juli. http://beweegt.velt.be/scheldevallei Verantwoordelijk uitgever: Philippe Lamoral IJselaars 12, 9810 Nazareth Telefoon + fax: 09 385 84 44 e-mail: [email protected]

gemotiveerde mensen met een hart voor natuur en ecologie. Bovendien ontvang je naast het tijdschrift Seizoenen ook dit ledenblad en word je uitgenodigd deel te nemen aan ontspannende, leerrijke activiteiten. Je gezin geniet van de ledenprijs voor deze Velt-activiteiten en ook van een fikse korting op de Velt-publicaties. (*) 12 maanden vanaf inschrijvingsdatum door overschrijving van € 30,- op rekening nr. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei

Redactie: Guido Meerschaut Redactionele coördinatie: Anabel Colpaert [email protected] Telefoon: 09 221 39 62

Werkten mee aan tekst en beeld in dit nummer:

Voor teksten, aankondigingen, suggesties, verslagen van evenementen, lezersvragen, enz. in nr. 1 kan je ten laatste op 06 december e.k. bij de redactie terecht. Lid worden van velt? Een jaarabonnement* kost slechts € 30,- per gezin. Je maakt dan deel uit van een groep

2

Nicole Vermaercke, Ivan Schaubroeck, Erika Onderbeke, Guido Meerschaut, Philippe Lamoral, Guido Duprez, Annemie De Kocker, Luc DeClercq, Christine Deboel, Roland De Blauwer, Anabel Colpaert, Cécile Bruynooghe.

INTRO

Beste leden, vriendinnen en vrienden van Velt Scheldevallei Zoveel mogelijk mensen uitnodigen om eco-actief te leven, het is vrij vertaald de missie van Velt die aan de basis ligt van het Veltbeleidsplan 2016-2020 dat onlangs op de algemene vergadering werd goedgekeurd. Samen met de groeiende transitiebeweging wil Velt vanuit de samenleving mee in een nieuw economisch politiek verhaal. Leen Laenens, voorzitter van Velt, verwoordt de boodschap die Velt uitdraagt als volgt: "zorg voor de aarde en je directe ecologische omgeving, zorg voor elkaar, zorg voor de leefgemeenschap want het rendeert." Dat streven van Velt kadert mooi in de onlangs op de VN-top vastgelegde Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen die tegen 2030 onze wereld welvarender, socialer en milieuvriendelijker moeten maken. Deze doelstellingen hebben m.n. betrekking op armoede, voedselzekerheid, gezondheid, verantwoorde consumptie en productie, groei, duurzaam beheer van natuurlijke hulpbronnen en klimaatverandering. Wij zijn benieuwd naar de indicatoren die de doelstellingen in meetbare eenheden zullen omzetten. Zorg voor de aarde, zorg voor de medemens, onze afdeling Scheldevallei met haar meer dan 300 leden draagt hiertoe in alle bescheidenheid haar steentje bij: getuige hiervan onder meer de overhandiging van de ecocheque en de avond 'een weerbare bodem' waarover meer in dit nummer. 2015 loopt op zijn einde. Ons jaarprogramma voor 2016 en onze plannen voor het ledenfeest dat in 2016 zal plaatsvinden op zondag 21 februari krijgen stilaan vaste vorm. Misschien nog wel wat vroeg, maar toch van harte, wensen we onze leden nu reeds een gezellig familiaal kerstfeest en een goed jaareinde maar durf al eens te weerstaan aan de overconsumptie die de markt ons aanprijst.

het bestuur 3

VELT-ACTIVITEITEN DIE JE NIET MAG MISSEN VOORDRACHT: EEN WEERBARE BODEM Donderdag 26 november 2015 om 19.30 uur Marc Verhofstede komt een uiteenzetting geven over Een weerbare bodem die o.a. volgende aspecten zal belichten: de taak van het totale bodemleven de plant dusdanig te voeden en te verzorgen dat de plant: • •

weerstand heeft tegen ziekten en plagen via de wortels alle voedingsstoffen kan opnemen om een sterke plant te worden met inhoudelijke kwaliteit

de maatregelen om de bodemvitaliteit en weerbaarheid te ondersteunen: • •

•

aangepaste bodembewerking ter bevordering van de natuurlijke opbouw van bodemorganismen die ziekteveroorzakers beconcurreren verhogen van de organische stof en de aanwezigheid van koolstof in de bodem door kwalitatieve (oppervlakte-)compostering van gewasresten, groenbemesters, dierlijke mest ... een grote diversiteit aan bodemleven en het voeden ervan

visuele evaluatie: hiertoe brengen de deelnemers een staal mee van eigen compost of bodem • •

van je aangekochte of eigen bereide compost breng je 1 liter mee in een open doos of schaal voor bodemstaalname: graaf een bodemkuil uit van 40 op 40 cm en 40 cm diep. Met de spade steek je verticaal een spie uit van 5 cm dik en 30 cm diep en leg deze intact in een open doos.

Deelnameprijs: leden 1 euro, niet-leden 3 euro Locatie: CC De Brouwerij, Stationsstraat 3b, 9810 Eke Info: Guido Duprez ([email protected] of 09 385 60 03 of 0470 93 58 39) Inschrijven: niet noodzakelijk Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

KOOKDEMO: DAGELIJKSE VEGGIEKOST donderdag 3 december 2015 om 19.30 uur Vegetarisch koken hoeft niet moeilijk te zijn, dat wil Annemie De Kocker ons tonen. Die avond zullen we in een demonstratieles te zien krijgen hoe we op een eenvoudige manier aan de slag kunnen met verschillende vleesvervangers.

4

De nadruk zal liggen op het snel en eenvoudig bereiden van tofu, seitan en tempeh, zodat deze nadien kunnen toegepast worden in dagelijkse menu's. Deze vleesvervangers zullen niet enkel op verschillende manieren bereid worden, maar we zullen ook verschillende soorten kunnen proeven. Want hoe weet je nu welke tofu of seitan lekker is, als je de uitgebreide keuze in de winkelrekken ziet? Een avond vol tips hoe je 'klassieke' gerechten omtovert tot een lekkere vegetarische variante. Een les die vooral aan te raden is voor beginners. Aantal deelnemers: maximum 15 Deelnameprijs: kostendelend Locatie: CC De Zwaan, Dorp 1, 9810 Nazareth Info: Annemie De Kocker ([email protected] of 09 384 66 97) Inschrijven vereist en uiterlijk tot zondag 26 november telefonisch of per e-mail met vermelding van: aantal personen, telefoon en mailadres. Toegankelijk voor rolstoelgebruikers

EEN HEEL BIJZONDERE VELT-ACTIVITEIT LESSENREEKS: ECOLOGISCH MOESTUINIEREN TEN HUIZE VAN … Vanaf 20 januari 2016 Je wilt al langer ecologisch moestuinieren, maar je weet niet meteen hoe er aan te beginnen. Dat is straks verleden tijd. Velt Scheldevallei organiseert in 2016 met Veltlesgeefster Fanny Mestdagh een 8-delige lessenreeks. Neen, geen eindeloze theoretische beschouwingen. Jij gaat zelf aan de slag!

A. Toch is een theoretische basiskennis noodzakelijk, die in de wintermaanden in 3 lessen behandeld wordt. Ecologisch moestuinieren, zei je? Jawel, je verneemt wat ecologisch moestuinieren precies is en waarin het zich onderscheidt van de gangbare - en de biologische landbouw. Je leert over de verschillende grondsoorten en waaruit die bestaat. Je krijgt een overzicht van nuttige naslagwerken… Maar wat even belangrijk is, die eerste les nemen we de tijd om elkaar te leren kennen en te polsen naar elkaars verwachtingen bij deze lessenreeks:

-

Wat zit daar in de bodem? Een rijk bodemleven is de bron voor een weelderige en gezonde teelt. Geen geheimen meer over wat zich in de bodem afspeelt en waarom wormen zo belangrijk zijn, over hoe je de bodem gezond houdt, bewerkt en beschermt ...

-

Beslist fascinerend! Hoe richt ik mijn moestuin in en wat zet ik waar? Moeilijk is het niet maar er zijn wel wat regels. Je krijgt een overzicht van mogelijke tuinindelingen.

5

De soorten gewassen worden toegelicht en je leert wat vruchtwisseling is. Na deze les ga je trots naar huis met jouw eigen teeltplan.

-

Compost, goud voor jouw moestuin! gaat over compost en andere middelen om jouw bodem te 'verbeteren'. Het moet nu eenmaal, we hebben het ook over (bestrijdings-)middelen en waarom we die liever niet gebruiken.

B. Nu zijn we klaar om naar buiten te gaan! In maart start het echte werk. We brengen wat we leerden, na een korte theoretische herhaling te velde, in de praktijk. We leggen onze eerste perken en paden aan. Uiteraard moeten we eerst wieden. Spitten we of niet? Hoe hanteren we een woelvork, een schoffel en een hark … Met zijn allen krijgen we dat zo voor elkaar en kunnen we misschien al een eerste keer zaaien. Voortaan gaan alle lessen – dat zijn er nog 5 – buiten door tenzij het vriest of te hard regent. In elk geval leren we (voor-)zaaien, (uit-)planten, het nut van een koude bak en leren we, de seizoenen volgend, over de opeenvolgende teelten … In het najaar kan er, op aanvraag, nog een voormiddag over de nateelt toegevoegd worden. Een goed moestuinmanagement laat immers toe om het ganse jaar te oogsten!

Tuin(en) gezocht voor de praktische lessen Eerst nog even dit. 'Moestuinieren ten huize van' betekent dat we graag bij jullie thuis aan de slag gaan. De voorkeur gaat uit naar een stuk grond waar we van nul kunnen beginnen. Vermeld daarom bij jouw inschrijving of je daarover beschikt, hoe groot die is en of je het ziet zitten dat we die in het kader van deze lessenreeks bewerken. Iedereen zal inzien dat het zo heel wat sneller vooruit gaat. Praktisch: Kostprijs voor de volledige lessenreeks (8 lessen): leden 45 euro, niet-leden 55 euro. Niet-leden die deze reeks volgen, kunnen voor een supplement van 20 euro aansluiten bij Velt. Prijs lidmaatschap is normaliter 30 euro per jaar. Locatie en data: De 3 theoretische lessen gaan door op de woensdagavonden 20 januari en 3 en 17 februari van 19.30 tot 22 uur in CC De Brouwerij (1ste verdieping), Stationsstraat 3b, 9810 Eke.

6

De 5 praktijklessen gaan door op zaterdagvoormiddagen 12 maart, 9 en 23 april, 21 mei en 11 juni, telkens van 9.30 tot 12 uur. Locatie(s) nog te bepalen aan de hand van de inschrijvingen en bespreking tijdens de theorielessen. Info: Guido Duprez ([email protected] of 09 385 60 03 of 0470 93 58 39) Inschrijven vereist: dat gebeurt door overschrijving van de volledige deelnameprijs op rekening BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei (opgelet nieuw rekeningnummer) met vermelding van: cursus moestuinieren, telefoon en e-mailadres.

NOG ANDERE EVENEMENTEN LONEN DE MOEITE OPNIEUW EEN INFOAVOND OVER LETSEN Nu in Nazareth Donderdag 19 november 2015 om 19.00 uur LETS (Local Exchange and Trading System) is een lokale ruilhandel die in de jaren tachtig in Canada ontstond en ondertussen in België zomaar eventjes 3000 leden telt. Voor een goede werking van het systeem zijn er veel leden nodig omdat dan uiteraard een veel grotere diversiteit in vraag en aanbod aanwezig is. Uit LETS is het werkwoord LETSEN ontstaan wat betekent dat je anderen van dienst kunt zijn door bijvoorbeeld je eigen vaardigheid, talent of werktuigen beschikbaar te stellen, waarbij je als vergoeding kunt rekenen op een gelijkwaardige prestatie van een LETSPARTNER. Kort samengevat: een duurzaam sociaal netwerk van hulpvaardige talenten. Lets heeft actieve leden in Deinze, Nazareth, Zingem, Gavere, Merelbeke, Oudenaarde, Oosterzele, Zwalm, Zottegem ... en er staan alvast verschillende infoavonden op het programma in Deinze - Oudenaarde - Zottegem en heel BINNENKORT IN NAZARETH. Even praktisch voor 19 november: Activiteit: infoavond Thema: letsen, wat is het, hoe werkt het en hoe aansluiten Inschrijven vereist: uiterlijk op 12 november RECHTSTREEKS bij Erika Onderbeke en Kris Van Steerthem via [email protected] of telefonisch op 09 328 59 51. Dus NIET inschrijven via Velt Scheldevallei Locatie en uur: Nazareth om 19.00 uur. De locatie wordt bij inschrijving per mail of telefonisch medegedeeld Meer info: Erika Onderbeke (09 328 59 51). Erika zal je ook graag de nodige inlichtingen bezorgen indien je op een andere locatie de infoavond wilt bijwonen. Belangstellenden kunnen al een kijkje nemen op: http://home.base.be/vt6358525/index.html Van harte welkom! Erika en Kris

7

WAS JE ERBIJ, OF HEB JE HET NET GEMIST? BEZOEK AAN POMPOENERIE 'DE HEIDEBLOEM' – 29 AUGUSTUS 2015 Na een gezellige tocht door het Vlaamse en Zeeuws-Vlaamse landschap komt ons – net over de grens – een kleurenrijkdom tegemoet. Hier worden niet alleen ontelbaar veel pompoensoorten maar ook een achttal verschillende variëteiten sierkomkommers geteeld die in alle vormen en tinten het kleurenpalet bij de inkom nog levendiger maken. Voeg daar nog het zonovergoten landschap bij onder een stralend blauwe hemel, dan voel je Boerenbreughel en Jacob Cats heel dichtbij. Op De Heidebloem in IJzendijke worden we verwelkomd door Charlotte Doens. In gezapig maar levendig Zeeuws worden we onmiddellijk opgenomen in een aparte wereld. Je kan niet tijdig namen bedenken voor wat je op twee hectare pompoenakker en op de groene loper in de kassen tegemoet komt: van de bekende Hokkaido tot de spaghetti- en flespompoen, de kalebas, de hoornkomkommer en nog zoveel meer in alle mogelijke vormen. Het is niet altijd makkelijk om van de soms tien meter lange ranken boven je hoofd het begin en het uiteinde te vinden. In de bloeiperiode moet men 's nachts uit de veren om in de kassen de nachtbloeiers te gaan opzoeken en deze in het donker manueel te bestuiven. Je moet van die vruchten houden, vertelt Charlotte, dan krijg je er ook veel van terug.

In de lekker koele ontvangsthal worden we getrakteerd op een heerlijke pompoencake, een likeurtje en een pralientje, een stukje pompoenpittenkaas bij een pompoentripeltje, alles op basis van deze wonderbaarlijke pronkappels. Niet evident om eetbaar en decoratief uit elkaar te houden maar volgens Charlotte hebben de pitjes daarover hun verhaal.

8

Het winkeltje ademt de creativiteit van het bloemschikken in een aparte sfeer. Pompoenen hebben ook een historische achtergrond want streekgenoot Jacob Cats, een geleerde meneer uit de zestiende eeuw – die kon rijmen en dichten zonder ... je weet wel – had het in zijn nuttelyck Huysboeck al over opvallende aerd-vrugten die hij beschreef als: "... een vrugt gewoon om leeg te wassen, Daer voor een ider mensch is noodig op te passen; Men ziet het in 't gemeen, het is een zeldzaem kruyd, Wat langs de aerde groeid, en noyt omhoog en spruyt, Pompoenen die bynaer aen niemand oyt en smaeken, Zyn egter gansch bequaem om letters op te maeken." Toch een beetje onderschat door vadertje Cats. Van de andere creatieve mogelijkheden en de smakelijke gerechten die deze vruchten bieden zou hij na een bezoek aan De Heidebloem best onder de indruk zijn geweest. Was je er niet bij, breng dan alvast een bezoekje aan de mooie website van De Heidebloem: http://www.deheidebloem-charlotte.nl/#

KOOKLES LANG LEVE DE OOGST – 16 SEPTEMBER 2015 De keuken van De Zwaan liep vol met enthousiaste VELT-leden: dat waren dames én heren. Ja, hoor, tegenwoordig zien we ook mannen in onze kooklessen! Iedereen wou wel eens weten hoe we onze overschotten uit de tuin op een meer ecologische manier konden bewaren. Lesgeefster Sofie Mogensen gaf een korte theoretische uiteenzetting over het bewaren van voeding en over de receptjes die we die avond zouden bereiden. En als goede raad vóór het eventueel aanschaffen van een tweede diepvries, gaf ze een aantal andere mogelijkheden om op een meer traditionele manier – door in te maken – onze voeding langer te bewaren. De les ging vooral over inmaken in zoetzuur. De basisingrediënten hiervoor zijn altijd azijn, suiker, groenten en ajuin. De suiker kan je aanpassen of vervangen door alternatieven. Naast de basis zoetzuur kwamen ook een aantal chutneys en relish aan bod. En dan konden we aan de slag! We werden in vijf verschillende groepen verdeeld, elk met een specifieke kookopdracht. De bedrijvigheid was enorm. Boven de kookvuren stegen dampen op en verschillende geuren vermengden zich in de keuken. Maar vooraleer het proeven kon beginnen, mochten we opnieuw aan de slag. Witte kolen werden uitgedeeld en we mochten beginnen aan het maken van een potje zuurkool. Dat kregen we echter als huiswerk mee, want zuurkool is natuurlijk niet direct klaar. Ook al was de kookles misschien niet helemaal wat we volgens de aankondiging hadden verwacht, toch hebben we alweer nuttige dingen bijgeleerd.

9

SIERTEELTMUSEUM LOCHRISTI – 26 SEPTEMBER 2015 Het is indrukwekkend mooi om op een zonovergoten dag de entree van de site binnen te stappen, die je naar de ingang van deze oude gerestaureerde pastorie leidt. In het verzorgde interieur worden we vriendelijk ontvangen en hier wordt met smaak ook het Loots bloemengebak geproefd, dat slechts door een vijftal plaatselijke bakkers mag worden gemaakt. We maken er kennis met onze gids, een volkse verteller met een grote vakkennis. Ons bezoek start in de verzorgde tuin met mooie ornamenten, die – als vanzelfsprekend – voorzien zijn van de typische bloemen van de streek. In de verschillende serres kunnen we oude werktuigen bewonderen, het resultaat van vroegere ambachtelijke inventiviteit. Vooral de koperen gieters vielen bij sommigen bijzonder in de smaak. Binnen in het museum worden we nog verder opgenomen in de geschiedenis van de sierteelt. Met zijn typische accent van de streek vertelt onze gids op een sappige manier over het harde labeur van toen. Een negatieve kant aan het verhaal: vroeger was het gebruik van sproeistoffen schering en inslag want de teelt moest renderen. Er werd dan ook gebruik gemaakt van producten die nu al lang verboden zijn. Dit deed ons als Velters al direct de bedenking maken: welke historische vervuiling zou er achtergebleven zijn in de streek? Toch konden we huiswaarts keren met een zeer goed beeld van de geschiedenis van de sierteelt in de streek.

KOOKLES VEGETARISCH BROODBELEG – 8 OKTOBER 2015 Iedereen was goed op tijd, want we waren allemaal tijdig thuis vertrokken om – via alle omleidingen – onze weg te zoeken naar de parochiezaal in Melsen. Bedankt, Annemie voor de duidelijke wegbeschrijving met plan! Een korte inleiding bracht ons de raad bij onze broodmaaltijden vleeswaren en harde kazen te bepeken en de mogelijkheid om restjes te verwerken goed te benutten. Daarna konden we zelf beginnen aan het waardige alternatief: vegetarisch broodbeleg. Mike Vandekerckhove, onze lesgever voor de avond, had alles zorgvuldig voorbereid. Ieder groepje kon twee verschillende broodbelegjes klaarmaken, wat uitkwam op een totaal van negen verschillende soorten. Inspiratie genoeg om thuis zelf aan de slag te gaan! De avond verliep in een heel gemoedelijke sfeer. Iedereen was aan het werk in zijn eigen groepje, maar er was tijd genoeg om ook eens te gaan spieken bij de buren en te zien

10

hoe iets bereid werd, nog wat extra tips te krijgen en smaken af te stemmen of te verbeteren. Op het einde konden we alle belegjes proeven met lekker Turks brood. Het broodbeleg werd een voor een doorgegeven, met telkens een korte toelichting over de ingrediënten, de bereidingswijze en de ervaringen tijdens het bereiden ... en dan proeven en onze meningen op tafel brengen. Allemaal van heel lekker tot verrukkelijk, behalve dan misschien die ene ... ☺

RARA – DE OPLOSSING VAN NR. 4 Blijkbaar was de vorige opgave geen makkie want er kwamen slechts twee juiste antwoorden binnen op de hierna samengevatte prijsvraag die in nr. 4 verscheen: Ik ben een kooktoestel dat niet alleen dient om op het fornuis melk te koken maar ook nog, dankzij een overkookinzet, ervoor zorgt dat de keukenprinsessen een tijdje lustig aan de babbel kunnen blijven alvorens het in de keuken tot geurende overkooksignalen komt. Een belangrijk gedeelte van mijn naam vind je al in de vroegrenaissance in een vierstemmig ludiek a capella "naer uwen rel" van Tielman Susato dat het zeer duidend heeft over de gebruiksters van mijn diensten.

Het was Monique Schelstraete die zich de naam uit haar jeugdjaren herinnerde en bovendien als winnares uit de doos kwam. Wij danken Monique voor de gedane moeite want wij kregen het antwoord handgeschreven in de bus: Moeder zette deze kookpan gevuld met melk op de Leuvense stoof en als de melk kookte maakte deze pan lawaai doordat het deksel met de gaatjes in op en neer ging. In de volkstaal noemden wij deze kookpan Commere of Kommère

Het juiste antwoord was: Commeerepan of kortweg Commeere, Commere, Commère, Commére, Kommere of Kommère. Monique mag als attentie een waardebon verwachten. Die kan worden besteed bij aankoop van (een) boek(en) uit het boekenaanbod op onze website: http://beweegt.velt.be/scheldevallei/645/boeken Proficiat Monique, binnenkort zal Luc De Clercq, onze kernverantwoordelijke voor EkeNazareth, de waardebon bij u thuis komen afgeven. Voor afspraak kan je Luc bereiken op 09 384 59 23 of via [email protected]. Met dank aan de velen die tot hiertoe een antwoord instuurden. Lezers die een verhaal willen inzenden over een interessant onderwerp voor een van de opgaven in volgende edities zijn bij de redactie hartelijk welkom. (Nieuwe opgave RARA op pag. 18)

11

NUTTIGE INFO BELANGRIJK: WIJZIGING FINANCIËLE REKENING! Consequent in haar streven naar duurzame ontwikkeling, wil Velt Scheldevallei ook ethisch bankieren. Daarom heeft het bestuur beslist om over te stappen naar Triodos Bank. Een woordje uitleg: duurzaam of ethisch bankieren houdt een vorm van bankieren in waarbij expliciet aandacht wordt gegeven aan de gevolgen voor het milieu en het sociale. Winstmogelijkheid is bij duurzame banken niet het enige criterium om financiële overeenkomsten aan te gaan. Bepaalde investeringen worden benadrukt (bv. voor culturele instellingen), andere worden dan weer uitgesloten (bv. voor wapenhandel). Vaak worden leningen aangeboden aan marktpartijen die bij "gewone" banken niet gefinancierd zouden worden. Een voorbeeld hiervan zijn de zogenaamde microkredieten, die als opstartkapitaal worden verleend aan kleine zelfstandigen. Het nieuwe rekeningnummer van Velt Scheldevallei is vanaf heden:

BE91 5230 8074 2976 We vragen dan ook om het oude rekeningnummer uit uw gegevens te verwijderen en te vervangen door het nieuwe.

OVERHANDIGING CHEQUE ECOTUINDAGEN Elk jaar tijdens de Velt-opentuindagen steunt Velt Scheldevallei een goed doel. Dit jaar lag de klemtoon op Eke-Nazareth, waar vijf tuinen van Eke hun deuren openstelden, waarvoor onze dank. Op donderdagvoormiddag 17 september 2015 bracht een delegatie van Velt Scheldevallei een bezoek aan het bedelingscentrum van vzw De Kruk in de Stationsstraat te EKE en tijdens dit bezoek werd de opbrengst van de Ecotuindagen 2015 overhandigd. Onze voorzitter benadrukte dat we als vereniging voor ecologisch leven en tuinieren niet enkel oog hebben voor de natuur maar ook voor menselijke ecologie, die streeft naar evenwicht tussen mens en omgeving. De cheque van 246,56 euro is het resultaat van de vrije bijdrage door de bezoekers. Wij menen dat initiatieven als De Kruk iets doen om een menselijk onevenwicht te compenseren en hebben daarom besloten de bijdragen van de bezoekers van ons ecotuinweekend over te maken aan dit initiatief. Er was een hartelijk woord van dank door Schepen Annemie De Gussem die de gift van Velt Scheldevallei een voorbeeld noemde voor andere verenigingen en ook de werking schetste van De Kruk, een vzw die in 2004 door een aantal vrijwilligers uit de sociale sector werd opgericht om tegemoet te komen aan de noden van gezinnen die jammer genoeg nog in armoede leven. Vrijwilligers van De Kruk werden voorgesteld met een toelichting over de voedselbedeling via de voedselbank, over het aantal gezinnen, over de schoolbezoeken en de samenwerking met professionele dienstverleners.

12

Wij wensen dat De Kruk verder deuren mag openen om in moeilijke dagen een verademing te betekenen voor mensen met een beperkt budget.

BESTELLING BIOLOGISCHE ZADEN EN POOTGOED In de bijlage bij 'Seizoenen' van november zal je de volledige biologische zadenlijst vinden met de nodige gegevens om je bestelling uit te voeren. Zoals onlangs aangekondigd in 'Seizoenen' nr. 5 werkt Velt deze keer samen met de Nederlandse firma Van der Wal. Alle leden krijgen nu een korting van 22% op de groenten- en bloemenzaden en 10% korting op het pootgoed, look en plantuien. Bestelling EN overschrijving van het verschuldigde bedrag dient te gebeuren vóór 15 december! Noteer deze datum alvast in uw agenda! Rekeningnummer Velt Scheldevallei: BE91 5230 8074 2976 (opgelet: nieuw rekeningnummer!). De zaden kunnen op zaterdag 13 februari 2016 van 9 tot 17u afgehaald worden bij de zadenverantwoordelijke: Christine Deboel, Schraaienstraat 9, 9810 Eke - Tel 09 385 60 03 – [email protected] Opmerking: voor 'speciale rassen' die niet in het assortiment van Van der Wal zijn opgenomen kan je altijd terecht op de website van Biosano. Velt leden krijgen er 10% korting (wél verzendkosten te betalen). Meststoffen en hulpmiddelen Net zoals vorig jaar zal er in een bijlage bij het januarinummer van 't Scheldevelterke de kans geboden worden meststoffen en hulpmiddelen te bestellen. Afhaling hiervan zal op dezelfde datum en hetzelfde adres kunnen gebeuren als voor de zaden.

13

MEEGESPROKKELD UIT ENGELAND – Roland verzamelde tijdens de tuinreis nog enkele tips –

We kennen tegen de slakken meerdere methoden: Escar-Go, bier, kippen, eenden, enz. De beheerder van de watertuin werd gevraagd hoe het kwam dat zijn partijen hosta's niet aangetast waren en gaf volgende tip: "In oktober snijd je alle bladeren af en vernietig je die. Dus zeker niet op de composthoop gooien, want de eitjes zitten aan de onderkant van de bladeren en door deze te vernietigen voorkom je slakken". Beslist het uittesten waard! In meer dan één tuin stond de Maianthemum racemosum (Smilacina racemosa). Een opvallende sterk geurende plant met als Nederlandse naam valse salomonszegel. De bladeren lijken wat op een orchidee, maar de bloemen geuren een beetje zoals meiklokjes. Het is een halfschaduwplant. En ook de Bulgaarse ui (Allium) werd daar in menige tuin aangetroffen. Hij draagt de Latijnse naam Nectaroscordum siculum en was zovele jaren terug plant van het jaar. Je vindt de plant ook bij ons en de bijtjes zijn er gek op.

VELT-VRIJWILLIGERSDAG EN ALGEMENE VERGADERING – Verslag van Luc De Clercq, Christine Deboel en Nicole Vermaercke –

Zaterdag 19 september was een delegatie van vijf bestuursleden aanwezig op de Vrijwilligersdag te Kessel. De locatie was uniek, een voormalig biobedrijf "Het Netepaleis" met enkele resterende serres en omgeving als natuurgebied. Het eerste uur was er de algemene vergadering (AV) in de Patio. Via een dialoog werd het beleidsplan voor de komende jaren voorgesteld. "Verleiden in plaats van verbieden" met praktische tips. Speerpunten uit het plan zijn: groei naar diverser publiek, plaatselijke werking stimuleren, inzetten op jongeren (via voedselteams, scholen ...), "Seizoenen" kwalitatief houden, pesticidenreductie, innoveren via projecten (samentuinen, samenkoken ...), eco-ondernemers van het jaar, zaden als levend erfgoed ... Directeur Jan Vannoppen mocht enkele vragen beantwoorden: samentuinen in alle gemeenten? Ja, als 't kan in samenwerking met lokale Velt-afdelingen, samentuinen meer ecologisch en sociaal maken. Op weg naar CSA: Community Supported Agriculture, landbouw op maat via zelfplukboerderijen, enz. Werkende leden van Velt keurden het plan unaniem goed. Na de AV was er info over Ledenwerving en ledenbinding, de kijk van Velt op Ecotuin en Permacultuur en een Kruidenwandeling. De korte kruidenwandeling leverde tal van (on)kruiden op waarmee lekkere hapjes werden klaargemaakt. Er werd eveneens flink wat kennis uitgewisseld tussen de verschillende deelnemers. Zo onder meer: • Brandnetel is een zeer goede transporteur is voor calcium en ijzer • Bij keelpijn eet je het bloemetje van de capucijn, het spoor van dit bloemetje is trouwens zeer zoet want het zit vol nectar ...

14

• Bij brandnetelbrand verdwijnt de prikkeling door wat gekneusde blaadjes van de weegbreeplant over de gebrande huid te wrijven (schijnt nog beter te werken dan hondsdraf ... ) • Door dagelijks een paar stengels van de paardenbloem te kauwen, breng je de suikerspiegel terug in balans. • en nog heel veel andere ... 's Middags kon de uitgebreide vegetarische lunch buiten genuttigd worden, midden de bloemenweide, gelukkig zonder regen. Na de middag was er de inspiratiemarkt met improvisatiekoken en een tentoonstelling van recuperatiematerialen. De inspiratiesessie "Pesticiden uit de winkelrekken tegen 2020. Slaagt Velt daarin?" vond plaats in de Klanktank, een originele mazouttank. Voeding en tuinieren zonder pesticiden is immers een prioriteit van Velt. Geschikte acties voor Velt? De inspiratiesessie "Ecozoet: koken met zoet zonder suiker." was een demosessie. Zoet is zonde en zaligheid tegelijk. De vorming gaf achtergrond, duiding, tips en recepten voor zoet dat blijft duren. Twee workshops vonden plaats in de veranda of het boshuisje. De workshop "Kijken naar activiteiten en vrijwilligers" leverde een kort stappenplan op. Vertrekken van een VERHAAL (kracht van de vereniging, missie) om zo een DROOM te formuleren. Via ACTIES de invulling van activiteiten in de jaarplanning integreren. Een andere workshop was "Afdeling/samentuin voor iedereen". De trefdag werd afgesloten door Steven Vroman met zijn "Eco-comedy: stop met klagen, start met zaaien". De humoristische show paste volledig in het kader van de specifieke toekomstdromen van Velt met ondersteuning door de labels van het manifest: iedereen ecoactief, jong geleerd is oud gedaan, samen zichtbaar & verleidend en als slot vernieuwen. De dag werd beëindigd met een biertje en hapjes van het team improvisatiekoken.

PLUKSELS

van

rlandus

Heb je het gezien? Dát was TOP-Tv! Ik ben geen doorsnee Vlaamse Tv-kijker. Ik ben zeer selectief en bij voorkeur een Canvaskijker. Maar dit moet ik toch even kwijt: op dinsdagavond keek ik rond 21.15 uur naar Radio Gaga, een nieuwe Tv-reeks waarin iedereen dat stukje privéontroering kan ontdekken dat zo vaak door het moderne agendaleven wordt platgewalst. Zeemanshuis Godtschalck haalde kijkcijfer 200.000. Nog veel te weinig voor het meest hartverwarmende programma van de laatste jaren, maar echte top-Tv die ik iedereen kan aanbevelen. Ik hoop dan ook dat veel leden en hun gezin gekeken hebben. Anders hebben ze wat gemist! En dat zeg ik niet gauw over televisie.

15

Waarom? Dit pluksel kwam tot stand omdat ik me, als ecologist, behoorlijk boos maakte toen enkele maanden terug in het Tv-nieuws enkele topics aan bod kwamen. Zo zie je maar dat boosheid ook tot een artikel kan leiden. De vraag die toen rees was: waarom KÁN er in ons land zo 'weinig' – al wil ik het woord NIETS nog niet gebruiken – in vergelijking met de ons omringende en andere Europese landen?' Neem nu ROUNDUP: de teneur van het nieuws was dat het bij ons nog niet kon verboden worden omdat eerst verder onderzoek naar het product dient te gebeuren. Op het einde van het jaar zou men het eens bekijken. Komaan zeg, iedereen weet dat dit product jaren na gebruik – tot zelfs 10 meter diep – nog sporen in de grond nalaat. Erger zelfs: de verontreiniging kan eeuwig zijn als de grond niet gesaneerd wordt. WAAROM het bij ons dan niet onmiddellijk verbieden als andere landen het al lang begrepen hebben? WAAROM haalt het lobbywerk van de machtige multinationals het op de nuchterheid? Ook over MOBILITEIT werd gesproken: waarom al die commotie in ons land als Gent en Brussel een verkeersvrije zone creëren, lees: mobiliteitsplan hebben? Kopenhagen en Freiburg zijn op dat vlak een voorbeeld. Daar kan het al lang en wordt er niet gemord. WAAROM kunnen we in ons land geen voorbeeld nemen aan deze groene steden? En als we dan dat voorbeeld volgen, zoals in Gent en Brussel, WAAROM ligt dan de zone, waar de voetganger nu koning is, bezaaid met allerlei afval dat de gemeenschap veel geld kost om het op te ruimen? En daartegenover: WAAROM wordt in sommige landen niet één stukje papier op straat gegooid? En nog over MOBILITEIT: WAAROM hebben treinen in Nederland en nog andere landen stiltewagons en kan daarvan in ons land geen sprake zijn? WAAROM kan men in Duitsland de verkeersregels respecteren terwijl bij ons het drempelslalommen en andere waaghalzerijen tot cultuur geworden zijn? "WAAROM, WAAROM, WAAROM?" Ik zou met deze eeuwenoude retorische vragen nog oneindig kunnen doorgaan. Ligt dit alles aan onze opvoeding, aan onze mentaliteit? Verschillen we dan zó veel van andere wereldburgers? Of zijn het de strengere regels en vlugge bestraffing die het verschil maken? Dienen we het te voelen in onze geldbeugel, alvorens we bewuster worden? Volgens een studie heeft België te veel tijd en energie in de zesde staatshervorming gestoken en daardoor andere zaken zoals het milieu verwaarloosd. Is dit een degelijke uitleg? Gelukkig roept de paus in zijn 'groene encycliek' op tot een totaalaanpak om het milieu

16

te redden. In zijn rede gaat een vermanende vinger in de richting van de mens als oorzaak van de ecologische crisis. Daarom roept hij ons op om onze levensstijl aan te passen en deze "dringend te bekeren". Maar ... zijn wij, Velters, al niet veertig jaar daarmee bezig? Als nu ook de paus en president Obama spreken en schrijven over duurzaamheid dan zegt dit veel, zo niet alles. Hopelijk zal de wereldbevolking dit ook zo begrepen hebben. De vertegenwoordigers op de klimaattop in Parijs nemen dus best een goed gevulde boodschappentas mee. Maar er is ook opbeurend nieuws. Er komt een prijsverhoging van ongezonde voeding als gevolg van de taxshift. Ik ga ervan uit dat de biovoeding dan goedkoper wordt. Of sla ik de milieubal volledig mis? En nog meer goed nieuws. De champagnestreek wordt erkend als Unescowerelderfgoed! "Santé et Chantez!" zegt Roland.

VELT VEERTIG JAAR TERUG ... – Een idee van Roland De Blauwer, uit het archief van Ivan Schaubroeck –

Onder de kerstboom, Deze hier is niet meer zo modern, eerder een beetje oubollig want wat dacht je, bolletjes en takjes na veertig jaar zolder? Wij vonden hem in het decembernummer 1974 van ons nationale tijdschrift met een versje erbij: Geef uw vrienden en kennissen onder de kerstboom een zoentje ... Nog beter: geef hen een Seizoentje! Vandaag is de goede oude kerstboomtraditie er nog steeds. Alleen heeft de boom er nu enkele eigentijdse mediatakjes bij. Voor een cadeautje hoef je nu niet meer met kruip- en scharrelwerk onder de kerstboom terecht, je kan ook comfortabel gaan surfen naar http://beweegt.velt.be/scheldevallei/645/boeken waar je uit 3666 pagina's een leuk en vooral nuttig kerstgeschenk kan kiezen. Het zijn boeken die je alles vertellen over een zeer brede waaier ecologische thema's, over onkruid, beestjes op bezoek en kippen in je tuin, koken ... voor al wie ecologisch aan de slag wil en niet bepaald een ervaren tuinfreak is, maar bijvoorbeeld wél een oplossing zoekt voor een eigen kleine moestuin of kruiden in de tuin. En wie op zoek is naar een uniek naslagwerk, zal blij zijn daar het fantastische nieuwe Handboek ecologisch tuinieren aan te treffen.

17

Vers van de pers is het boekje 'Ecozoet' over ecologische suikervervangers en heerlijke recepten. Belangstellenden kunnen alvast een kijkje nemen in de uitgebreide biobib (zie hoger). Je kan bestellen via [email protected] of 09 385 60 03 en Christine zal je graag verdere info verschaffen.

LEDEN SCHRIJVEN ONS – ZOEKERTJES EN AANBIEDINGEN – Anna Vandewalle nam contact met ons op omdat zij een inmaakpot voor zuurkool heeft staan die zij niet meer gebruikt. Dit gebeurde n.a.v. de kookles lang leve de oogst: – 22/09/2015 – Inmaakpot voor zuurkool te koop. Bruin geglazuurde pot van 10 liter. Zo goed als nieuw. Winkelwaarde: 48,95 euro, nu te koop voor 20,00 euro. Contact: Anna Vandewalle uit De Pinte – 09 282 53 39

RARA – HOE HEET IK? – OPGAVE NOVEMBER 2015 Door mijn traliewerk lijk ik misschien wel op een lampenkapje, maar dat ben ik dus niet, al zou dat in een bos, tussen alles wat meurt en geurt, niet misstaan. Ik ben afkomstig uit Zuid-Europa, maar zoek nu meer en meer NW-Europa op, waar je mij al eens zult aantreffen, vooral in de buurt van exotische gewassen zoals bamboe, of in serres. Een ijverige Velter vond mij onlangs, 19-09-2015, in het Koning Boudewijnpark, Brussel. Ik bleek een zo uitermate zeldzame verschijning dat hij mij prompt op de lijst waarnemingen.be zette. Met deze behulpzame cursiefjes zal niemand mij dus nog in een elektrozaak gaan zoeken. Toch nog een tip voor wie met wifi in het elektronische bos wil gaan snuffelen: om snel een woord of zinnetje te googelen plaats het dan best tussen " ... ". En voor wie puur in de natuur wil gaan zoeken: het kooitje is roodkleurig en vertoont gelijkenis met de inktviszwam. Hoe heet ik?

18

Stuur de oplossing (mijn Nederlandse naam) vóór 30 november naar:

[email protected] of per post naar: redactie 't Scheldevelterke, Ooievaarslaan 14, 9840 De Pinte. Het juiste antwoord wordt in het volgende januarinummer bekend gemaakt. Zoals steeds maken de correcte inzendingen een behoorlijke kans om met een nuttige attentie te worden beloond.

VELT SCHELDEVALLEI VERWELKOMT

HAAR NIEUWE LEDEN: Uit Merelbeke:

Ballieu Sofie Mayrhofer Barbara

Uit Gavere:

Pouleyn Elsie Van Eeckhout – Gielen

Uit Dikkelvenne:

Colpaert Andy

Uit Baaigem:

Eeckhout Antoine

Uit De Pinte:

Vercraeye Therese

De namen van de nieuwe leden worden vermeld volgens de gegevens die zij zelf hebben opgegeven, maar het spreekt vanzelf, dat iedere naam ook het eventuele gezin vertegenwoordigt. Zijn de gegevens foutief of onvolledig, meld het ons: [email protected] Lid word je door overschrijving van € 30,- op rek. BE91 5230 8074 2976 van Velt Scheldevallei, voor een jaarabonnement van 12 maanden vanaf inschrijvingsdatum. Welkom op onze activiteiten: Leden die per e-mail wensen herinnerd te worden aan de eerstkomende activiteit kunnen daartoe hun e-mailadres opgeven aan . [email protected]

Achterpagina: Honderduizenden zijn onderweg en het zijn niet alleen vogels. Het is nu dagelijkse realiteit waarin vlucht een prangende betekenis krijgt.

19

JOURNAAL IN VOGELVLUCHT

DE BRIES SPEELT ZOTTEBOLLEND OVER 'T HEK, GRAAIEND, WERVELEND, TOLLEND IN HET BLADERDEK. 'T IS KNUS HIERBINNEN – VOOR HET SCHERM! OVER 'T VELD, HEEL VER, GEKNEED DOOR SCHRALE WIND, STOEIT EEN IMPOSANTE SPREEUWENVLUCHT. DUIKEND, GOLVEND ZWENKEND, MET TIENDUIZENDEN. ZE DANSEN ONVERKLAARBAAR EEN MYSTERIEUS BALLET. ROND DAT EEUWENOUDE RAADSEL, BLIJFT ELK INZICHT ONDERWEG, EN KENNIS MACHTELOOS BEPERKT, AL WORDEN GRENZEN STEEDS VERLEGD.

BESTAAT UITEINDELIJK WEL EEN GRENS ? GAAT DE TREK NAAR 'T ZUIDEN OF HET NOORDEN ... GEEN HINDERNIS BELET EEN VLUCHT OP ZOEK NAAR VEILIGE OORDEN. GUIDO MEERSCHAUT

20