Jaarverslag
2011 Nederlands Instituut voor Lastechniek
Jaar van Vernieuwing
JAARVERSLAG 2011
Inhoudsopgave Een jaar van vernieuwing
5
Over het NIL
6
Internationale samenwerking
7
Organisatie en bestuur
9
Financieel overzicht
12
Kennisontwikkeling
15
Technische Commissies
16
Opleidingen
24
Certificatie
36
Voorlichting
41
Kwaliteitszorg
48
Bedrijfsdeelnemers
49
Onderscheidingen
55
03
04
JAARVERSLAG 2011
Een jaar van vernieuwing Het jaar 2011 was ondanks het aanhoudende economisch mindere klimaat in veel opzichten een goed jaar voor het NIL. De ingezette strategie op basis van het strategisch plan ‘Sleutel naar Succes’ heeft onder meer geleid tot uitbreiding en vernieuwing van ons aanbod aan lesmaterialen. Er is bijvoorbeeld een volledig herziene uitgave verschenen van lesboeken en dvd’s voor de handvaardigheidopleidingen. Verder heeft het NIL een speciale opleiding ontwikkeld voor de lascoördinator in het kader van de norm EN 1090. In 2011 zijn we bovendien gestart met het ontwikkelen van lesboeken voor de raillasser, gebaseerd op de Europese geharmoniseerde richtlijnen. Het NIL-team is in 2011 uitgebreid met Jacqueline van der Heijden-van der Sluijs, Paul Doeswijk, Annelou Boin-Mulder en Brian Bakker. Geri van Krieken heeft het NIL verlaten om in het bedrijfsleven aan een nieuwe uitdaging te beginnen. Ook binnen het NIL-bestuur heeft vernieuwing en uitbreiding plaatsgevonden. Maarten Jongejan is afgetreden als bestuursvoorzitter en opgevolgd door ondergetekende. Tegelijkertijd is Jan Krielaart aangetreden als algemeen bestuurslid. Klaas de Kuiper is aangetreden als penningmeester. De nieuwe medewerkers en bestuursleden hebben met veel enthousiasme hun taak opgepakt om de doelstellingen van het NIL te bereiken. Het afgelopen jaar kende helaas ook droevige momenten. Op 7 november is Henk Hendriks na een ziekbed van acht maanden overleden. Henk heeft veel betekend voor het NIL en was met name betrokken bij de ontwikkeling van opleidingen. We zullen zijn kennis en ervaring missen. Een bijzondere vernieuwing betreft het vakblad Lastechniek dat in opdracht van het NIL en het BIL wordt uitgegeven. De vormgeving en redactionele formule zijningrijpend vernieuwd. Tijdens een geslaagde bijeenkomst eind november is bovendien een nieuwe redactieadviesraad opgericht, bestaande uit vijfentwintig vakmensen die vanuit verschillende disciplines hun bijdrage leveren aan het blad, en die de kwaliteit en onafhankelijkheid ervan helpen waarborgen. Naast alle nieuwe ontwikkelingen houdt het NIL vast aan succesvolle activiteiten. Zo werd ook dit jaar ‘Jong NIL’ georganiseerd. Een doorslaand succes, mede dankzij de combinatie van dit evenement met de finale van de bekende NIL Nationale Laswedstrijden. Ook de introductie van de online versie van het in eigen beheer ontwikkelde computerprogramma WPSelect voor bedrijfsdeelnemers bleek een schot in de roos. Vele nieuwe gebruikers hebben hiermee de mogelijkheid gekregen om op eenvoudige wijze een WPS te vervaardigen. Kortom, het afgelopen jaar was voor het NIL vooral een jaar van investering en vernieuwing. De reeds aanwezige solide basis vormt een goede voedingsbodem voor nieuwe initiatieven en maakt dat we de toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen zien.
Henk Zandvliet
Mirjam van Dijk
Directeur
Voorzitter
05
Over het NIL Het Nederlands Instituut voor Lastechniek (NIL) is een onafhankelijke stichting die de collectieve belangen behartigt van bedrijven, instellingen en personen die werkzaam zijn op het gebied van lassen, lijmen en andere permanente verbindingstechnieken. Het NIL stelt zich ten doel de kennis en vakbekwaamheid in deze branches op hetzelfde niveau te houden als nu, en daar waar mogelijk uit te breiden. Daarbij is het van belang dat er continu voldoende aanwas is van jonge vakmensen. Om onze doelstellingen te bereiken richten we ons op een aantal kernactiviteiten: • Het ontwikkelen van (internationaal) erkende opleidingen en het uitgeven van lesmaterialen. • Het houden van toezicht op de kwaliteit van opleidingen en opleidingsinstellingen. • Het examineren, diplomeren en certificeren van personen. • Het certificeren van bedrijven. • Het kwalificeren van lasprocedures. • Het uitbreiden en verspreiden van kennis op het gebied van verbindingstechnieken door middel van onderzoek en voorlichtingsactiviteiten. • Het vertegenwoordigen van Nederland in de internationale organisaties EWF en IIW. • Het promoten van het vakgebied van de verbindingstechniek, vooral onder de jeugd.
06
JAARVERSLAG 2011
Internationale samenwerking Samenwerking met België Het NIL onderhoudt nauwe banden met het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL). Dit komt onder meer tot uiting in het jaarlijks gezamenlijk georganiseerde lassymposium, dat afwisselend in België en in Nederland plaatsvindt. Verder is het vakblad Lastechniek een gezamenlijke uitgave van het NIL en het BIL.
‘
Het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL) is een onafhankelijk onderzoekscentrum op het gebied van verbindingstechnologieën en lasbaarheid van materialen. Het BIL legt de nadruk op onderzoek, beproeving en schade-analyse, maar houdt zich ook bezig met opleiding en kennisoverdracht, en dit voor alle mogelijke toepassingssectoren.
’
Samenwerking in Europees verband en wereldwijd
Het NIL is actief lid van de EWF (European Federation for Welding, Joining and Cutting) en het IIW (International Institute of Welding). Een belangrijk doel van deze internationale samenwerking is, naast gezamenlijke belangenbehartiging en het uitwisselen van kennis en informatie, het harmoniseren van opleidingen en certificeringen. Het NIL is door EWF en IIW erkend als Authorized National Body (ANB) en Authorized National Body for Company Certification (ANBCC).
‘
De EWF (European Federation for Welding, Joining and Cutting) is een Europees samenwerkingsverband van organisaties uit 32 landen die actief zijn op het gebied van verbindingstechnieken en snijden. Een belangrijke doelstelling van de EWF is het internationaal harmoniseren van opleidingen en certificeringen. Daarnaast behartigt de EWF de gezamenlijke belangen van haar leden en van de lasindustrie wereldwijd.
’
07
‘
Het IIW (International Institute of Welding) is een wereldwijd samenwerkingsorgaan van instituten voor verbindingstechniek, met leden uit 55 landen. Het IIW biedt een platform voor het uitwisselen van kennis tussen wetenschap en industrie. Binnen het IIW zijn 25 technische commissies en werkgroepen actief, niet alleen op het gebied van verbindingstechnieken, maar bijvoorbeeld ook op het gebied van kwaliteitszorg, niet-destructief onderzoek, ontwerp, veiligheid, gezondheid en standaardisatie van opleidingen.
’
Deelname aan internationale bijeenkomsten Het NIL heeft in 2011 drie bijeenkomsten van de EWF bijgewoond. Op 14 en 15 maart was er een bijeenkomst van de EWFwerkgroep RWC (Responsible Welding Coordinator) in Brussel. Op 6 en 7 juni vond er een algemene vergadering plaats in Basel, en op 21 en 22 november kwamen de leden van de EWF samen in Oeiras, Portugal. Het NIL was vertegenwoordigd bij de vergadering van de IAB (International Authorisation Board) die plaatsvond op 20 januari in Parijs. De International Authorisation Board (IAB) is het orgaan binnen de IIW dat zich bezighoudt met kwalificatie- en certificatieactiviteiten. Ook nam het NIL deel aan de 64ste algemene jaarvergadering van het IIW (Annual Assembly and International Conference), van 18 tot en met 22 juli in Chennai te India.
Lascoördinator In 2011 heeft een werkgroep vanuit de EWF richtlijnen opgesteld voor de opleiding tot lascoördinator (Responsible Welding Coordinator, RWC) in het kader van de norm EN 1090-2. Deze norm zou per 1 juli 2012 algemeen worden vereist bij projecten en opdrachten, maar inmiddels is deze datum twee jaar opgeschoven. Er bestaat vooral bij kleinere constructiebedrijven behoefte aan een specifieke en verkorte opleiding om aan de eisen van de norm te kunnen voldoen. In 2011 heeft het NIL de cursus ‘Lascoördinator EN 1090’ ontwikkeld en zijn de eerste pilots van deze cursus opgestart. Naar verwachting zullen de eerste 15 Nederlandse cursisten in 2012 een door EWF erkend diploma RWC kunnen behalen.
European Cooperation for Accreditation De EWF maakt onderdeel uit van de European Cooperation for Accreditation (EA). Dat heeft bijvoorbeeld geleid tot meer uniformiteit in het certificeren van bedrijven volgens de norm ISO 3834. De samenwerking tussen EA en EWF is verder verstevigd. Voor het afgeven van persoonscertificaten streeft het NIL naar accreditatie door de EA. In 2011 is daar hard aan gewerkt, maar er is nog een behoorlijke weg te gaan. Naar verwachting zal het NIL in 2013 daadwerkelijk geaccrediteerd worden door de EA.
08
JAARVERSLAG 2011
Organisatie en bestuur Directie en medewerkers van het NIL vormen de kern van de NIL-organisatie. Zij zijn belast met uitvoerende taken, de kern-activiteiten die moeten bijdragen aan het bereiken van de belangrijkste doelstellingen. Op beleidsniveau ligt de verantwoordelijkheid voor de NIL-activiteiten bij het bestuur. Directie, medewerkers en bestuur worden ondersteund door een op afstand betrokken Raad van Toezicht, die adviseert en toetst. Op basis van haar belangrijkste doelstellingen heeft het NIL haar kernactiviteiten georganiseerd rond vier productgroepen: • Kennisontwikkeling • Opleidingen • Certificatie • Voorlichting Deze productgroepen worden ondersteund vanuit enkele stafdiensten.
Raad van Toezicht Bestuur Directie
Staf administratie secretariaat kwaliteitszorg
Kennisontwikkeling ontwikkelen en verspreiden van kennis • initiëren van nieuwe producten • beheren en uitbreiden kennisbank
Opleidingen ontwikkelen van opleidingen • uitgeven van leermiddelen • examineren en diplomeren • organiseren cursussen-op-maat
09
Certificatie
Voorlichting
certificeren van personen • certificeren van opleidingsinstellingen • certificeren van processen • certificeren van bedrijven • machtigen van organisaties
organiseren van evenementen contact houden met lasgroepen en bedrijfsdeelnemers • namens NIL deelnemen aan kernredactie vakblad Lastechniek • beheren NIL-website behandelen helpdeskvragen
Raad van Toezicht
Vertegenwoordigend
L.H. Brantsma
De gezamenlijke lasgroepen
J. de Bruin
Kennisplatform Oppervlaktetechnologie
F. van Dooren
Bouwdienst Rijkswaterstaat (lid op persoonlijke titel)
G.H. van Duren
Koninklijk Instituut voor Ingenieurs; KIVI NIRIA
C.J. Halm
FME-CWM
M. Kielman
Lloyds Register Nederland B.V. (lid op persoonlijke titel)
N.A.J. Langerak
Ver. De Ned. IJzer- en Staalproducerende Industrie
A.F.A.M. van der Leest
Koninklijke Metaalunie
F. Lodeizen
Nederlandse Plaatverwerkende Industrie
I.M. Richardson
Technische Universiteiten
W. Rietveldt
Vereniging voor Fabrikanten van Industriële Gassen
W.E. Roeleveld
Kennisplatform Oppervlaktetechnologie
A.J. de Roode
Laboratoria en destructief/niet-destructief onderzoek
H.C.G.M. Schrijen
SABIC Europe (lid op persoonlijke titel)
F. Soetens
TNO Bouw
H. van Zijl
Velatec, Vereniging voor Lastechniek
Bestuur M. Jongejan
voorzitter (tot 09-11-2011)
M. van Dijk
voorzitter (per 09-11-2011)
K. de Kuiper
penningmeester (per 18-05-2011)
J.E. van den Boom A. Gales J. Krielaart (per 09-11-2011) P. Mosterd
10
JAARVERSLAG 2011
Directie en medewerkers Directie
Henk Zandvliet
Administratie
Annelou Boin-Mulder (vanaf 14-02-2011) Paul Steijn
Secretariaat
Marcelle Bruggeman-Driel Linda Kroese-Osenga
Kwaliteitszorg
Brian Bakker (stagiair vanaf 01-09-2011) Jacqueline van der Heijden-van der Sluijs (vanaf 01-01-2011) Marcel van Teylingen
Kennisontwikkeling
Roger van den Brekel Leo Vermeulen
Opleidingen
Paul Doeswijk (vanaf 01-02-2011) Oki Dolfing-Overgaauw Gerda de Feiter-Nitzschke Karin Havinga Henk Hendriks (tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Certificatie
Marcelle Bruggeman-Driel (vanaf 01-01-2010) Marcel van Teylingen
Voorlichting
Geri van Krieken (tot 01-06-2011) Linda Kroese-Osenga Leo Vermeulen Arjen Woudenberg
11
Financieel overzicht De staat van baten en lasten 2011 sluit met een positief saldo van € 63.000. Dit positieve resultaat werd bereikt door een exploitatieresultaat van € 173.000 negatief, mede veroorzaakt door een buitengewone last ten behoeve van belasting van € 131.000, financiële baten en lasten van € 12.000 positief, bijdragen uit algemene reserve van € 181.000 en de terug te vorderen vennootschapsbelasting van € 43.000. De baten vielen lager uit dan begroot. De lasten vielen hoger uit dan begroot. De bijdragen uit bestemmingsreserves zijn onder meer bestemd voor de ontwikkeling van lesmateriaal en personele zaken. Het exploitatieresultaat en de financiële baten en lasten, resp. - € 173.000 en + € 12.000, zijn met de terugvordering van de vennootschapsbelasting (+ € 43.000) en de bijdrage uit de algemene reserve (€ 181.000), toegevoegd aan het eigen vermogen. Het eigen vermogen bestaat uit de algemene reserve.
12
JAARVERSLAG 2011
Staat van baten en lasten over 2011 Begroting
Realisatie
2011
x € 1.000
2011
x € 1.000
x € 1.000
297
280
278
1.580
1.724
1.599
339
118
225
30
21
3
2.246
2.143
2.105
Bedrijfskosten
1.153
1.363
1.150
Directe kosten
973
953
936
2.126
2.316
2.086
120
-173
19
40
12
50
160
-161
69
-32
43
-12
0
181
260
128
63
317
2010
Baten Bijdragen algemeen Examengelden, certificatie, en verkoop leermiddelen Voorlichtingsactiviteiten Projectcoördinatie Totaal baten
(A)
Lasten
Totaal lasten
(B)
Exploitatieresultaat
(A-B)
Financiële baten en lasten
Vennootschapsbelasting Bijdragen uit bestemmingsreserves Resultaat
13
JAARVERSLAG 2011
Balans per 31 december 2011 2011 €
2010
Vaste activa
207.758
202.634
Vaste financiële activa
752.592
1.095.345
Vlottende activa
398.915
323.992
Liquide middelen
1.156.491
1.158.071
2.515.756
2.780.042
2.006.016
2.124.139
260.159
117.855
overlopende passiva
110.227
144.094
Vennootschapsbelasting
139.354
393.954
2.515.756
2.780.042
€
Activa
Totaal activa
Passiva Eigen vermogen Kortlopende schulden Overige schulden en
Totaal passiva
14
JAARVERSLAG 2011
Kennisontwikkeling De productgroep Kennisontwikkeling is verantwoordelijk voor het initiëren en coördineren van onderzoek, de ontwikkeling van nieuwe opleidingen en softwareproducten en het beheren en uitbreiden van de kennisbank op het gebied van verbindingstechnieken en snijden.
E-learning In 2011 heeft het NIL onderzocht welke systemen er op de markt zijn op het gebied van e-learning. Op basis van dit onderzoek is gekozen voor een systeem waarbij het NIL de vrijheid heeft om zelf veel invloed uit te oefenen op de inhoud van het leertraject, zonder gebonden te zijn aan één softwareproduct. Het plan is om in de loop van 2012 te starten met een pilot e-learning voor de handvaardigheidopleidingen.
NIL-WPSelect Eind 2010 is het NIL gestart met het opzetten van een internetversie van WPSelect, het softwareprogramma voor het genereren van goedgekeurde lasmethodebeschrijvingen. Halverwege 2011 is deze internetversie beschikbaar gekomen onder de naam NIL-WPSelect. Het gebruik van NIL-WPSelect is gekoppeld aan het bedrijfsdeelnemerschap van het NIL. In 2011 hebben 26 bedrijfsdeelnemers NIL-WPSelect aangevraagd. In 2012 zal de productgroep Kennisontwikkeling verdergaan met het verfijnen van deze software en het uitbreiden van de database.
Costcomp® Het softwareprogramma voor het berekenen van laskosten, Costcomp® is ontwikkeld als een offline programma. In 2011 heeft de productgroep de mogelijkheden onderzocht om ook dit programma, net als NIL-WPSelect, online beschikbaar te maken. Wegens de hoge kosten ziet het NIL hier voorlopig van af. Wel zijn er plannen om het programma volledig te herzien.
Technische Commissies Het NIL voert het secretariaat voor vijf technische commissies (TC’s), bestaande uit mensen vanuit het bedrijfsleven, opleidingsinstellingen en andere typen organisaties. In dit jaarverslag is een apart hoofdstuk gewijd aan de activiteiten van de technische commissies.
15
Technische Commissies Het vakgebied van de verbindingstechniek is breed en veelomvattend. Vanuit het IIW (International Institute of Welding) zijn technische commissies actief, die elk een deel van het vakgebied bestrijken. Het doel van de technische commissies is het volgen van de ontwikkelingen binnen een specifiek deelgebied van de verbindingstechniek om deze kennis te kunnen verspreiden en implementeren in de industrie. Ook in Nederland zijn een aantal technische commissies actief die gerelateerd zijn aan de IIW-commissies. Het NIL voert het secretariaat voor deze commissies. Technische commissies bestaan uit deskundigen vanuit het bedrijfsleven en (opleidings)instellingen.
TC 1-A Hoogtemperatuursolderen project wordt gekeken naar de soldeerbaarheid van α-, α/β- en β-titaanlegeringen. Daarbij is het doel om ook nieuw
In 2011 is de werkgroep gestart met het project ‘Hoogtemperatuur Vacuümsolderen van Titaan en Titaanlegeringen’. In dit ontwikkelde soldeertoevoegmaterialen toe te passen. Een literatuurstudie is inmiddels uitgevoerd.
In het project wordt aandacht besteed aan: • de soldeerbaarheid: vloeien van het soldeer, vullen van de naad; • de lekdichtheid van de verbinding; • de mechanische eigenschappen van de soldeerverbindingen door middel van trek- en afschuifproeven; • de invloed van het soldeerproces op de mechanische eigenschappen van het basismateriaal. Toepassingen van deze verbindingen worden onder andere voorzien bij warmtewisselaars in combinatie met corrosieve condities. Inmiddels zijn soldeerproeven uitgevoerd met verschillende solderen op Al-basis, Ag-basis en Ti-basis. Er zijn verschillende soldeervormen toegepast: folie, draad en pasta. Deze proeven betreffen het bepalen van de soldeerbaarheid en zijn uitgevoerd onder vacuüm in elektrische (full metal) vacuümovens en inductie-/hoogfrequent-installaties. De soldeerproeven zijn visueel beoordeeld op het vullen van de naad en metallografisch in doorsneden op soldeerkwaliteit als poreusheid, diffusie, vorming van (inter-metallische) fasen. De voorlopige conclusie is dat er metallurgisch goede verbindingen gemaakt kunnen worden. De monsters worden ook beproefd op mechanische eigenschappen in een eenvoudige buigtest.
16
JAARVERSLAG 2011
In 2011 heeft de technische commissie twee keer vergaderd. Het betrof daarbij gecombineerde bestuurs-/werkgroepvergaderingen. Tijdens de vergadering zijn verschillende soldeervraagstukken behandeld. Voor de onderzoeksonderwerpen is de werkgroep op zoek naar bedrijven die een inbreng willen leveren. Voor deelname aan
een project vraagt de werkgroep een jaarlijkse contributie van € 2750,- excl. BTW en een bijdrage in natura bij het uitvoeren van proeven of testen. Deze bijdrage is bestemd voor het bekostigen van testen die niet binnen de werkgroep uitgevoerd kunnen worden, materialen en projectleiding. Leden TC 1-A Voorzitter: P.Th.H. Steege
Brazing Consultancy - Monnickendam
Secretaris: E.W. Schuring
ECN - Petten
W.H. Brouwer
FOM-Amolf – Amsterdam
H.J. Buursen
Bodycote Vacuum Brazing - Diemen
J. Klos
Bodycote Vacuum Brazing - Diemen
M. Oosterveld
Shell TCA - Amsterdam
A.D. Oudakker
Ansaldo Thomassen B.V. – Rheden
R. Wolbeer
Differ – Nieuwegein
R.J. Zaalberg
Ansaldo Thomassen B.V. - Rheden
TC 1-C Thermisch Spuiten Deze commissie bestaat uit mensen die het thermisch spuiten een warm hart toedragen en werken met deze boeiende techniek of met het product, de opgespoten laag. De doelstelling van de Technische Commissie 1-C is om een zinvolle invulling te geven aan de behoeften uit de thermische spuitmarkt. De TC 1-C zijn de doeners die gevoed worden met wensen vanuit de reeds bestaande TS-vereniging. Als eerste is gestart met voorbereidingen voor het opzetten en ontwikkelen van de opleiding 'Thermisch Spuiter' volgens de richtlijnen van de European Federation for Welding, Joining and Cutting (EWF). De commissie heeft in 2011 niet vergaderd. Leden TC 1-C Voorzitter: R. Eijkenboom
Oak-Advanced Coating Solutions B.V. – Heerlen
Secretaris: G.M. van Krieken
NIL – Zoetermeer (tot 01-06-2011)
A.W. Woudenberg
NIL – Zoetermeer (vanaf 01-06-2011)
R. Didden
CZL Tilburg – Tilburg
T. Kraak
Stork Aludra - Vlaardingen
J. Rings
Habets B.V. - Nuth
H. Ulrich
Veldhoven
M. van Wonderen
KLM Royal Dutch Airlines - Schiphol
H. Zandvliet
NIL – Zoetermeer
17
TC IV en XII Bijzondere lasprocessen; mechanisering van het lassen Het doel van deze commissie is het volgen van de technische ontwikkelingen op zowel het gebied van bundellasprocessen als op het gebied van mechaniseren en automatiseren bij het lassen. Daarnaast streeft de commissie ernaar om de kennis en nieuwe technieken te implementeren in de Nederlandse lasbedrijven. De commissie streeft er naar om twee tot drie keer per jaar te vergaderen bij een van de leden of een interessant bedrijf waar de mechanisatie of automatisering ver is doorgevoerd, zodat de vergadering gecombineerd kan worden met een interessant bedrijfsbezoek. Ook kan de TC een bedrijf adviseren en verbeteringsvoorstellen doen. In het verslagjaar heeft de commissie één keer vergaderd, namelijk op 2 februari 2011 bij de firma Iemants te Arendonk. Deze dag werd verzorgd door de firma Iemants, waarbij een team bestaande uit de heren Gerd Steemans, senior projectmanager, Luc Quirijnen, head of engineering en Jo Willems, production manager & senior welding engineer, de volgende zaken aan de orde stelden: 1. Een uitvoerige company-presentatie, waarbij de enorme diversiteit van het bedrijf goed tot uitdrukking kwam. 2. Een korte presentatie over het in aanbouw zijnde nieuwe Rotterdam CS. Voorzitter: R.W.A. van den Berg
RWA Consultancy - Best
Secretaris: G.M. van Krieken
NIL - Zoetermeer (tot 01-06-2011)
R.P.J.M. van den Brekel
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-06-2011)
H.J.M. Bodt
Bodt Welding Consultancy – Hellevoetsluis
A.J.M. van Deudekom
Atkins-NedTech Eng. - Hoofddorp
R. Donselaar
Air Products Nederland B.V. – Amsterdam
A. Engelen
Multiweld B.V. - Barendrecht
A. Gales
STODT Toekomsttechniek - Hengelo
E.J.M. Gering
Air Liquide Welding Nederland B.V. - Breda
P. Hartgers
Laser Applicatie Centrum - Enschede
M. Jak
Lorch Lastechniek B.V. - Noordwijk
B. Jonkman
Zwijndrecht
G.M. van Krieken
Element Materials Technology Amsterdam B.V. - Amsterdam
T. Luijendijk
Technische Universiteit - Delft
R. van der Ploeg
Pomweld Las- en Snijtechniek B.V. - Heerhugowaard
P.W. Verkaik
MT-International B.V. - Spijkenisse
R. Verstraeten
Trumpf Nederland B.V. - Hengelo
K. van Vlastuin
RobWelding B.V. - Dodewaard
C. Wieringa
Valk Welding - Alblasserdam
J. Willems
Iemants Staalconstructies - Arendonk
18
JAARVERSLAG 2011
TC V Niet-destructief onderzoek en Inspectie (samen met KINT) In 2011 is de commissie volgens planning drie keer bij elkaar geweest: • Op 9 februari bij KEMA in het ‘Elektrum’ te Arnhem. • Op 30 juni bij SGS Nederland B.V. te Spijkenisse. • Op 1 november bij TÜV Rheinland B.V. (Sonovation) te Oosterhout. Belangrijke onderwerpen van de bijeenkomsten waren: • Diverse technische onderwerpen. Sinds het voornemen in 2007 (meer technische inhoudelijkheid) komen deze onderwerpen prominent op de agenda. • De ontwikkelingen op gebied van de Europese wetgeving op gebied van ‘Elektromagnetische Velden in Arbeidssituaties’. De commissie volgt deze ontwikkelingen met argusogen, vooral in verband met de gevolgen voor de toekomstige toepasbaarheid van magnetisch onderzoek.
IIW / CEN Commissies Deelname IIW-V subcommissies: • VA, radiografie
C.H.A.J. v.d. Wiel
• VC, ultrasoon
J.L.J. Verkooijen
• VE, elektromagnetisch
J.W. Noteboom
Veel activiteiten die bij IIW hoorden, verschoven geleidelijk richting CEN. Van Nederlandse zijde is de vertegenwoordiging en belangenbehartiging voor de Nederlandse bedrijven onvoldoende, zo is de algemene mening in deze commissie. Gebrek aan voldoende financiële middelen is daarvan de oorzaak. Eén van de gevolgen is het tot stand komen van diverse Europese normen waarvan de juistheid, de wijsheid en het nut worden betwijfeld. Projecten • Project ‘Phased Array’: De activiteiten in Nederland zijn afgerond; er speelt vooral activiteit op het Europese vlak. Een CEOC-werkgroep waaraan vanuit ons land wordt deelgenomen gaat een richtlijn opstellen over de gewenste aanpak bij de introductie van nieuwe inspectietechnieken. • Project ‘MBO voor NDO’: Fase 1 van dit project, met als doel het vak te promoten bij technische opleidingsinstituten, werd gestart en voltooid in 2009. Fase 2 van het project is in juni 2011 afgesloten. In deze fase is een aanzienlijk aantal gastlessen verzorgd, waar ROC’s en mbo-leerlingen enthousiast op hebben gereageerd. • Project ‘Acoustic Pulse Reflectometry (APR)’: Op initiatief van de vergadering en in opdracht van KINT-SKOP is in 2011 een project opgezet met als doel het valideren van de APR-techniek voor onderzoek aan warmtewisselaarbundels.
19
Samenstelling en werking J.W. Noteboom is ook in 2011 opgetreden als algemeen voorzitter. De commissie vergadert drie keer per jaar op wisselende locaties, meestal op het bedrijf van één van de leden. De gastheer van het bedrijf is (doorgaans) tevens de dagvoorzitter. De commissie heeft geen vaste secretaris. De functie van notulist wordt ingevuld door een wisselende, bij de vergadering aanwezige persoon met vervolgens secretariële ondersteuning door Linda Osenga van het NIL. Voor de overige secretariële zaken neemt de algemene voorzitter de zaken waar, gesteund door leden uit de commissie. Naast het vergadergedeelte zijn er één of meer technische presentaties, rondleidingen in het bedrijf van de gastheer of komen actuele zaken aan de orde. Eind 2011 had de commissie 33 leden, van wie er gemiddeld 16 tot 20 bij de vergaderingen aanwezig waren. Door de achtergrond van de leden is het accent nog steeds sterk gericht op het NDO (en minder op het gebied van Inspectie en Lastechniek). Door het beperkte aantal bijeenkomsten per jaar en het brede aandachtsgebied is de werkwijze pragmatisch: indien er op een specifiek gebied een actie voorbereid of ondernomen moet worden wordt ad hoc een subcommissie uit de leden samengesteld, die afhankelijk van het onderwerp, een mandaat krijgt of de besluitvorming in de commissie voorbereidt. Leden TC V Voorzitter: J.W. Noteboom
Kema Nederland B.V. - Arnhem
L.A. Aardewerk
3P Quality Services - Bavel
R.F.M. Apon
GE Oil & Gas - Etten Leur
R.W.A. van den Berg
RWA Consultancy - Best
G. Beijer
SGS Nederland B.V. - Spijkenisse
R. Bezemer
UT Quality - Dordrecht
L. Birsak
Weldmij - Nijehaske
T. Blok
tim B.V. - Drachten
H.J.M. Bodt
Bodt Welding Consultancy - Hellevoetsluis
L.E. de Bruijn
E.ON Benelux - Maasvlakte Rotterdam
F. Buijsen
TiaT Europe B.V. - Roosendaal
P. Doeswijk
GMA Holding B.V., - Utrecht
F.H. Dijkstra
Applus RTD - Rotterdam
A. Elling
Stork Thermeq B.V. – Hengelo
G.P. van Gils
GeVeGe Beheer B.V. - Delfgauw
J.G.J. de Gooijer
Hobéon SKO - Den Haag
F. Groos
Applus RTD - Rotterdam
J.H. Heerings
HIS Consult - Dieren
A.T. de Keijzer
DeltaRail B.V. - Utrecht
H. van Merriënboer
Total E & P - Den Haag
S. Nagelhout
Applus RTD - Rotterdam
M. Peeters
Tecona B.V. - Alblasserdam
W. Piersma
Stork Industry Services Noordoost - Groningen
A.J. de Roode
Materiaal Metingen Testgroep B.V. - Ridderkerk
C. van Sevenhoven
Defensie Materieel Organisatie - Den Haag
20
JAARVERSLAG 2011
C. Smits
Shin-Etsu PVC B.V. - Hoogvliet Rotterdam
N. Trimborn
SGS Nederland B.V. - Spijkenisse
B. Verhagen
AIB Vinçotte Nederland B.V. - Breda
J.L.J. Verkooijen
TÜV Rheinland Sonovation B.V. - Oosterhout
A. Visser
Shell Global Solutions International - Amsterdam
A.W.F. Volker
TNO Industrie en Techniek - Delft
D. Wilms
Applus RTD - Rotterdam
E. Zeelenberg
Lloyds Register Nederland B.V. - Rotterdam
Jan Willem Noteboom, voorzitter van TC V:
“
De laswereld, de materialenwereld en de wereld van NDO & Inspectie zijn nauw met elkaar verbonden. Dat je ook in Nederland daarom op dat kruispunt een platform hebt waarop we elkaar op de hoogte brengen van alle mogelijke ontwikkelingen, is vanzelfsprekend.
”
TC VIII Veiligheid, Gezondheid en Milieu De commissie heeft in het verslagjaar twee keer vergaderd (op 19 januari en op 24 mei). De bijeenkomsten zijn evenals voorgaande jaren gehouden bij bedrijven. In dit jaar had de commissie 29 leden, waarvan gemiddeld 15 leden de vergaderingen bijwoonden. In de vergaderingen van dit jaar hebben twee onderwerpen extra aandacht gehad. 1. Via een lezing van het NEN is de commissie op de hoogte gebracht van de nieuwe norm ISO 26000, Maatschappe lijke Verantwoordelijkheid van Organisaties (MVO). Naast de inhoud en de opzet van de norm zijn de erkenning van MVO en de zelfverklaringen aan de orde geweest. Daarnaast heeft de commissie een rondleiding gehad in het gast bedrijf HSM B.V. in Schiedam. 2. Op 24 mei is de commissie te gast geweest bij Wiltec B.V. in Uden. Wiltec B.V. heeft de stand van zaken rond gehoorbescherming gepresenteerd. Naast de verschillende uitvoeringsvormen kwamen ook de beschermingsfactor, het comfort en de communicatiemogelijkheden ter sprake. Vanuit de eerder opgestelde beleidsnotitie worden in elke vergadering de volgende onderwerpen kort besproken: geluid, ergonomie, oplosmiddelen, kunststoffen, elektromagnetische velden en optische straling. Hiermee volgt de commissie de ontwikkelingen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu bij het lassen.
21
Leden TC VIII Voorzitter: R.W.A. van den Berg
RWA Consultancy - Best
Voorzitter: L. Vermeulen
NIL - Zoetermeer
P. van den Berg
MB2 - Zevenbergen
R. van Berkel
3M Nederland B.V. - Zoeterwoude
J. Bodt
HSM B.V. - Schiedam
J. Cobben
Böhler Lastechniek Groep Nederland B.V. - Haarlem
G. Eilander
Laspartners Sliedrecht - Sliedrecht
E. Elling
Inspectie SZW - Den Haag
K. Foekens
Colt International B.V. - Cuijk
E.J.M. Gering
Air Liquide Welding Nederland B.V. - Breda
H.M.A. Géron
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid - Den Haag
C.J. Halm
Vereniging FME-CWM - Zoetermeer
P. Hartgers
Laser Applicatie Centrum - Enschede
C. van Hengstum
Inspectie SZW - Den Haag
E. Hougee
Wiltec B.V. - Uden
R.H.A.J. Jongen
Nyrstar Budel B.V. - Budel Dorplein
L.A. Kamerling
Arbrad - Culemborg
P. Kanters
Verbetercoach 5xbeter, werken is gezond - Helmond
R. van Kasteren
Plymovent B.V. - Breda
B. Knoll
TNO - Delft
H. Labrijn
AST Holland B.V. - Rotterdam
V.J.H.M. van der Mee
Lincoln Electric Europe B.V. - Nijmegen
J. Prinsen
Weld-Tech v.o.f. - Hellevoetsluis
I.M. Richardson
Technische Universiteit – Delft
P. de Ruiter
Moldex AG & Co. KG - Barendrecht
H.H. van der Sluis
Apeldoorn
R. Smitshoek
Arcelor Projects Spiral Mill B.V. - Fijnaart
H. Tuijn
De Vlamboog B.V. - Hoofddorp
J. van de Werken
Koninklijke Metaalunie - Nieuwegein
22
JAARVERSLAG 2011
TC XIe Transport Pijpleidingen Deze commissie is in het verslagjaar twee keer bij elkaar geweest: op 8 april bij Exova te Spijkenise en op 23 september bij de Gasunie te Deventer. Het doel van de bijeenkomst op 23 september was het opstellen van een commentaar op de ISO/DIS 13847 ‘Welding of pipelines’. Dit commentaar is door Otto Jan Huising van Gasunie doorgestuurd naar de internationale normcommissie. De vergaderingen vinden meestal plaats bij een van de deelnemende bedrijven. Hierdoor krijgen de bijeenkomsten naast de vergadering een wat meer praktisch karakter. Tijdens de vergaderingen worden uiteenlopende en vaak praktische zaken besproken waar men in het veld tegenaan loopt. Ook worden de aanpassingen van de NEN-EN 3650-2 en de NEN-EN-ISO 12732 op de voet gevolgd. Maar ook nieuwe destructieve testmethoden worden besproken en zo mogelijk getest. De implementatie van automatische NDO-technieken in normen en bedrijfsspecificaties begint op gang te komen. Ook internationale ontwikkelingen op het gebied van testmethoden, acceptatiecriteria en nieuwe ontwikkelingen worden op de voet gevolgd en gedeeld tijdens de vergaderingen. Leden TC XIe Voorzitter: V.W. Belgraver
Nieuw-Roden (tot 08-04-2011)
T. Blok; tim B.V.
Drachten (vanaf 08-04-2011)
Secretaris: G.M. van Krieken
NIL - Zoetermeer (tot 01-06-2011)
A.W. Woudenberg
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-06-2011)
V.W. Belgraver
Nieuw-Roden
J.P.M. van den Broek
NACAP Nederland B.V. - Haren
E. van Bruggen
Lloyds Register Nederland B.V. - Rotterdam
B.J.H. de Graaff
A. Hak Leidingbouw B.V. - Geldermalsen
F. Groos
Applus RTD - Rotterdam
S.W. Hees
Heerema Marine Contractors Nederland B.V. - Leiden
R.S.R. Hildebrandt
Powec Welding Engineering & Consultancy - Roosendaal
O.J.C. Huising
N.V. Nederlandse Gasunie - Groningen
H. Kamping
N.V. Nederlandse Gasunie - Groningen
M. Kaspers
Lastechniek Europa B.V. - Nieuwegein
M.R. Klein
NAM EP Europe - Assen
G.M. van Krieken
Element Materials Technology Amsterdam B.V. - Amsterdam
E. Kuijer
Visser en Smit Hanab B.V. - Papendrecht
J. Schepers
BAM Leidingen en Industrie B.V. - Nieuwleusen
23
Opleidingen Een belangrijke doelstelling van het NIL is het bevorderen en bewaken van de kwaliteit van lasopleidingen in Nederland. Het ontwikkelen en up-to-date houden van (internationaal) erkende opleidingen is een van de kernactiviteiten van het NIL. Het NIL is niet alleen uitgever van leermiddelen, maar houdt ook toezicht op de kwaliteit van opleidingsinstellingen. Als onafhankelijke partij neemt het NIL examens af, reikt diploma’s uit en certificeert gediplomeerden. Het NIL is als exameninstelling opgenomen in het CREBO (Centraal Register Exameninstellingen Beroepsonderwijs).
Erkenning van opleidingsinstellingen Het NIL is door de internationale organisaties IIW en EWF geautoriseerd als ANB (Authorized National Body). Dat betekent onder meer dat het NIL gemachtigd is om namens EWF en IIW opleidingsinstellingen te erkennen voor het geven van internationaal geharmoniseerde opleidingen. Het NIL heeft daarnaast een eigen formeel erkenningssysteem voor handvaardigheidopleidingen. De scholen die een formele erkenning hebben, zien dit als een kwaliteitswaarmerk en onderscheidend vermogen naar bedrijven toe. De Nederlandse metaalindustrie is vertrouwd met de bestaande structuur van NIL-lasopleidingen. De auditcommissies voor de erkenning van opleidingen houden toezicht op door het NIL erkende opleidingsinstellingen, inclusief de rapportage.
Erkende opleidingsinstellingen per 31 december 2011 Erkende instituten voor de opleiding International Welding Engineer (IWE) Hogeschool van Utrecht / Centrum voor Natuur en Techniek
Utrecht
WTT Lasopleidingen
Rotterdam
Erkende instituten voor de opleiding International Welding Technologist (IWT) DKD Lasopleidingen
Joure
Lastechniek Oost
Hengelo
P3transfer
Etten-Leur
ROC Midden Nederland
Nieuwegein
WTT Lasopleidingen
Rotterdam - Velsen-Noord - Weert
24
JAARVERSLAG 2011
Erkende instituten voor de opleiding International Welding Specialist (IWS) De Groot Lasopleidingen B.V.
Breda
DKD Lasopleidingen
Joure
Haprotech Het Lashuis
Velsen-Noord
Koning Willem 1 College
’s-Hertogenbosch
Lastechniek Oost
Hengelo
ROC Eindhoven
Eindhoven
TCE/SKOT Lasopleidingen
Ede
WTT Lasopleidingen
Rotterdam
Erkende instituten voor de opleiding International Welding Practitioner (IWP) De Groot Lasopleidingen B.V.
Breda
DKD Lasopleidingen
Joure
Haprotech Het Lashuis
Velsen-Noord
Koning Willem 1 College
’s-Hertogenbosch
Lastechniek Oost
Hengelo
ROC Eindhoven
Eindhoven
TCE/SKOT Lasopleidingen
Ede
WTT Lasopleidingen
Rotterdam - Velsen-Noord - Middelburg
Erkende instituten voor de opleiding International Welding Inspection Personnel (IWIP) P3transfer
Etten-Leur
WTT Lasopleidingen
Rotterdam - Velsen-Noord - Weert
Erkende instituten voor de opleiding Beoordelaar van Lasserkwalificaties (BDL) Lastechniek Europa B.V.
Nieuwegein
TCE/SKOT Lasopleidingen
Ede
Erkende opleidingsinstituten voor de IIW handvaardigheidopleidingen International Welder ROC de Leijgraaf
Veghel - Oss - Uden
ROC Friese Poort
Drachten
TCE/SKOT Lasopleidingen
Ede
Tetrix Bedrijfsopleidingen
Den Helder - Heerhugowaard
25
Erkende instituten voor de handvaardigheidopleidingen NIL niveau 3 + 4 Albeda College
Rotterdam
Bedrijfstakschool Anton Tijdink
Terborg
Bronckhorst Lasopleidingen
Harderwijk
De Groot Lasopleidingen B.V.
Breda
Haprotech Het Lashuis
Velsen-Noord
Koning Willem1 College
‘s-Hertogenbosch
Lastechniek Europa B.V.
Nieuwegein - Rotterdam
Lastechniek Oost
Hengelo
Perk Lastechniek
Zaandam
ROC Rijn IJssel College
Arnhem
ROC de Leijgraaf
Oss - Uden - Veghel
ROC Midden Nederland
Nieuwegein
ROC Friese Poort
Drachten
SBC Sasbout Vosmeer
Delft
STODT Toekomsttechniek
Hengelo
TCE/SKOT Lasopleidingen
Barneveld - Ede - Huissen
Tetrix Bedrijfsopleidingen
Den Helder - Heerhugowaard
26
JAARVERSLAG 2011
Erkende instituten voor de lijmopleidingen EAB en EAS Hechtingsinstituut (TU)
Delft
Erkende instituten voor de raillasopleiding EAW GSI- Gesellschaft für Schweisstechnik International mbH
Hannover, Duitsland
NIL Handvaardigheidopleidingen niveau 1 – 4 In 2011 heeft het NIL volledig herziene theorieboeken voor handvaardigheidopleidingen uitgegeven, inclusief bijbehorende PowerPointpresentaties. De boeken behandelen in afzonderlijke katernen de meest elementaire theorie van vijf lasprocessen: MAG, MIG, TIG, BMBE en autogeen lassen. De handvaardigheidexamens bestaan uit een theoretisch en een praktisch gedeelte. Het NIL start in 2012 met een pilotproject voor het automatisch genereren van examenvragen uit een database (HVO-vragenbank). De examenvragen zullen volledig gebaseerd zijn op de inhoud van de nieuwe theorieboeken.
Niveau 1
Niveau 2
Niveau 3
Niveau 4
2010
2011
2010
2011
2010
2011
2010
2011
Autogeen
130
99
27
33
10
11
-
2
Bmbe
820
706
366
337
140
146
15
26
MIG
38
30
44
39
-
-
-
-
MAG
2307
2080
1228
1109
665
482
156
135
TIG
805
717
1043
877
422
320
75
82
Kandidaten
4100
3632
2708
2399
1237
959
246
245
Geslaagd
3425
3001
2305
2028
610
496
89
121
27
Kaderopleidingen De kaderopleidingen IWE, IWT en IWS worden verzorgd door NIL-erkende opleidingsinstellingen. De opleiding IWP, die eigenlijk behoort tot de handvaardigheidopleidingen, heeft dezelfde structuur als de kaderopleidingen en wordt vaak gecombineerd met de IWS-opleiding. Het NIL heeft de lesstof voor de opleidingen IWE, IWS en IWP in 2010 en 2011 voor een groot gedeelte herzien. Een kaderopleiding bestaat uit vier hoofdonderwerpen; elk hoofdonderwerp wordt afgesloten met een examen. Voor het afronden van de complete opleiding moeten de kandidaten dus geslaagd zijn voor vier examens. De geslaagden ontvangen een IIW-diploma en een Nederlands diploma-equivalent van het NIL. International Welding Engineer (IWE) – Laspraktijkingenieur (LPI) Deze post-hbo-opleiding is gericht op ingenieurs die regelmatig te maken hebben met de lastechniek. IWE’ers dragen vaak de eindverantwoordelijkheid voor het totale laswerk, zijn woordvoerders in contacten met opdrachtgevers, inspectiebureaus enzovoort. Zij kunnen lastechnische ondersteuning verlenen op engineering- en QC-afdelingen. Denk aan medewerkers van productie- en onderhoudsafdelingen, constructie- en ingenieursbureaus, kwaliteitsafdelingen en laboratoria. In 2011 zijn 106 examens afgenomen. Aan 14 personen werd het IWE-diploma uitgereikt. International Welding Technologist (IWT) – Middelbaar Lastechnicus (MLT) Deze mbo-opleiding is bedoeld voor het lastechnisch middenkader dat binnen het bedrijf verantwoordelijk is voor de lastechnische aspecten bij de voorbereiding en vervaardiging van producten, maar ook kwaliteits- en bedrijfseconomische aspecten. IWT’ers zien we op veel plaatsen in de laswereld terug: als lascoördinatoren, maar ook als kwaliteitsdienstmedewerkers, in het las- en materiaalonderzoek, en bij leveranciers van lasapparatuur en toevoegmaterialen. In 2011 zijn 110 examens afgenomen. Aan 64 personen werd het IWT-diploma uitgereikt. International Welding Specialist (IWS) – Lasspecialist (LS) Deze mbo-opleiding is bedoeld voor het lastechnisch middenkader. IWS’ers zijn vaak zeer praktisch ingesteld met een behoorlijke theoretische kennis. Het is deze combinatie die de IWS’er zeer waardevol voor het bedrijf maakt. In 2011 zijn 45 examens afgenomen. Aan 31 personen werd het IWS-diploma uitgereikt. International Welding Practitioner (IWP) – Meesterlasser (ML) De IWP’er is breed inzetbaar in de laswerkplaats. De Meesterlasser of IWP’er is degene die binnen een bedrijf belast is met het leidinggeven en toezicht houden op de praktische werkzaamheden bij het lassen van verschillende materiaalsoorten en lasprocessen. In 2011 zijn 31 examens afgenomen. Aan 22 personen werd het IWP-diploma uitgereikt. Beoordelaar lasserkwalificaties (BDL) De gecertificeerde beoordelaar is in staat een lasserkwalificatie naar behoren begeleiden aan de hand van de NIL-richtlijnen en conform de normen EN 287-1, EN-ISO 9606-2, EN 1418 (ISO 14732). Naast het bijwonen en beoordelen van de lasproef is de beoordelaar in staat een WPS (lasprocedure) op te stellen en de naleving hiervan vast te stellen. In 2011 zijn 11 examens afgenomen. Aan 9 personen werd het BDL-diploma uitgereikt.
28
JAARVERSLAG 2011
International Welding Inspection Personnel (IWIP) Deze opleiding op mbo/hbo-niveau is bedoeld voor personen die inspecties en keuringen van lastechnische constructies gaan verrichten ten behoeve van bijvoorbeeld de procesindustrie en de apparatenbouw. Het is een aanvullende opleiding na het diploma IWT of IWE. In 2011 zijn 43 examens afgenomen. Aan 24 personen werd het IWIP-diploma uitgereikt. Schakelcursus International Welding Technologist (ScIWT) Deze opleiding is bestemd voor diegenen die onder andere de cursus International Welding Technologist willen volgen, maar nog niet voldoen aan de toelatingseisen die daarvoor gelden. Er is geen NIL-erkenning nodig voor het aanbieden van de opleiding. De schakelcursus wordt op vier locaties gegeven en bestaat uit zeven te examineren vakken. In 2011 zijn 84 examens afgenomen. Aan 50 personen werd het ScIWT-diploma uitgereikt. Lijmopleidingen Lijmopleidingen zijn er op drie niveaus: EAB (European Adhesive Bonder), EAS (European Adhesive Specialist) en EAE (European Adhesive Engineer). De opleidingen EAB en EAS werden in 2011 aangeboden door het Hechtingsinstituut Delft. Het behalen van het examen geeft recht op een EWF-diploma. In 2011 werd aan 35 personen het EAB-diploma uitgereikt. Raillasopleidingen Raillasopleidingen zijn er op drie niveaus: EAW (European Aluminothermic Welder), EAWRR (European Arc Welder for Rail Restoration) en EAWRJ (European Arc Welder for Rail Joining). In 2011 werd aan 60 personen het EAW-diploma uitgereikt, 16 personen kregen het EAWRR-diploma en 8 personen ontvingen het EAWRJ-diploma.
29
Commissies Opleidingen Examencommissies Alle examens die het NIL organiseert staan onder toezicht van een Examencommissie. De leden van de Examencommissies komen uit het onderwijs en/of het bedrijfsleven maar nemen deel op persoonlijke titel, hebben inhoudelijke en/of didactische deskundigheid en hebben minimaal het niveau van de commissie waarin ze deelnemen. De taken van de Examencommissies bestaan onder meer uit: • het opstellen van exameneisen, gebaseerd op de vigerende ‘guidelines’; • het adviseren bij de toelating van kandidaten voor opleidingen en examens; • het verzamelen, opstellen en samenvoegen van examenvragen en examens; • het afnemen van examens; • het toezicht houden op, en steekproefsgewijs herbeoordelen van examens; • het beoordelen van examenresultaten; • het signaleren van de behoefte aan lesmateriaalontwikkeling.
Examencommissie International Welding Engineer / Laspraktijkingenieur Voorzitter T. Luijendijk
Technische Universiteit - Delft
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
K. Bekkers
Malden
R.W.A. van den Berg
RWA Consultancy - Best
A. Blaauw
Shell Nederland Raffinaderij - Vondelingenplaat RT
T. Blok
tim B.V. - Drachten
J. Bodt
HSM B.V. - Schiedam
C.A. Brak
Hogeschool Utrecht/Centrum voor Techniek - Utrecht
L.H. Brantsma
Schielab - Breda
E. van Bruggen
Lloyds Register Nederland B.V. - Rotterdam
T. de Haan
Uden
C.W.R. Hoogenboom
Oudewater
M. Jansen
Nuon Power Buggenum - Haelen
J.W. de Jong
Oss
J. van Kasteren
J. van Kasteren Holding B.V. - Maassluis
G.M. van Krieken
Element Materials Technology Amsterdam B.V. - Amsterdam
F. Neessen
Lincoln Smitweld B.V. - Nijmegen
M. Paans
Discom B.V. - Alblasserdam
P. de Smet
Weld-Tech v.o.f., Hellevoetsluis
R. Spelt
Spelt Engineering & Contracting - Barendrecht
H. van Stiphout
Exova - Spijkenisse
A.T. Winde
Stinis Holland B.V. - Krimpen a/d Lek
30
JAARVERSLAG 2011
Examencommissie International Welding Technologist / Middelbaar Lastechnicus Voorzitter T. Blok
tim B.V. – Drachten Secretaris
P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
S. Achterberg
ROC Midden Nederland - Nieuwegein
K. Bekkers
Malden
J. Bodt
HSM B.V. - Schiedam
V.W. Belgraver
Nieuw-Roden
P. Dielemans
P3transfer - Breda
P. van Etteger
Lincoln Electric Europe B.V. - Nijmegen
S. de Groot
Weldmij - Joure
J.W. de Jong
Oss
W. Hadders
Beverwijk
W. Pors
Pors Lastechnische Adviezen - Drunen
R.F.M. Verbeek
Akzo Nobel - Arnhem
L. Vermeulen
NIL - Zoetermeer
Examencommissie International Welding Inspection Personnel Voorzitter A.J. de Roode
Materiaal Metingen Testgroep B.V. – Ridderkerk
Secretaris ad interim Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
V.W. Belgraver
Nieuw-Roden
R.W.A. van den Berg
RWA Consultancy - Best
T. Blok
tim B.V. - Drachten
P. Dielemans
P3transfer - Breda
Th. van Eck
Woerden
G. van den Handel
Shell Nederland Raffinaderij B.V. - Hoogvliet
F. Karsijns
Adviesbureau Karsijns - Hengelo
J.O. de Man
Woudrichem
H.P. van Oostende
Schiedam
31
Examencommissie Praktisch Laskader (IWP/ IWS/ LI) Voorzitter J.W. Schinkel
Bathmen
Secretaris ad interim Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
L. Ariesen
TCE/SKOT Lasopleidingen – Ede
F.H.A.M. Broere
Vught
A.M.P.M. van Dorst
Böhler Lastechniek Groep Nederland B.V. – Haarlem
M.J. van Huffelen
Epe
H. Kamphuis
Schmallenberg
F.H. Karsijns
Adviesbureau Karsijns – Hengelo
H. Qualm
Nieuw Beijerland
W.P.B.M. Smakman
VolkerRail Nederland B.V. – Vianen
R.P.M. Struijs
Troost Mechanical Services B.V. – Klundert
G.J.M. Swinkels
Koning Willem I College – ’s-Hertogenbosch
J.H. Treur
Uden
G.J. Veerbeek
Veenendaal
Examencommissie Handvaardigheidopleidingen Voorzitter Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
W.P. de Groot
De Groot Lasopleidingen - Breda (vanaf 02-03-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
J.H. Arnoldus
Twello
M.H.M. Boksebeld
TCE/SKOT Lasopleidingen / Crosby IP – Ede
W.P.M.G. van den Brekel
TOP Welding – Stevensweert
J. van der Heijden
NIL – Zoetermeer
F.H. Karsijns
Adviesbureau Karsijns – Hengelo
W. Knoop
Nieuwegein
Wim Knoop, examinator en lid van de Examencommissie Handvaardigheidopleidingen:
“
Als examinator vind ik het belangrijk dat de lesstof regelmatig vernieuwd wordt en dat de examenvragen terug te vinden zijn in de boeken. Als lid van de Examencommissie draag ik graag mijn steentje bij aan de verbetering van de lesmaterialen. Ik vind het goed dat de handvaardigheidopleidingen van het NIL steeds meer gericht zijn op de behoeften vanuit de bedrijfspraktijk.
32
”
JAARVERSLAG 2011
R.P.L.M. Laugs
Spaubeek
H.P. Ottens
Oss
J.G. Simmelink
Dronten
M. Snoep
National Oilwell Varco – Ritthem
N. van Spelden
Maassluis
G.J. Veerbeek
Veenendaal
Examencommissie Raillassen Voorzitter R.P.B.J. Dollevoet
ProRail - Utrecht
Secretaris ad interim Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
G.W. van Bezooijen
Id2 - Kedichem
H.R. van den Hoek
Strukton Rail Equipment - Maarssen
C. Scholtus
Heijmans Rail B.V. - Rosmalen
C. Schoonen
BAM Rail B.V. - Breda
A.M. Sol
Delta Rail B.V. - Utrecht
Examencommissie Industriële Lijmtechnieken Voorzitter A. Kwakernaak
TU Delft - Delft
Secretaris ad interim Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
A. van Heusden
3M Nederland B.V. – Zoeterwoude
W. Koot
CARe Schadeservice B.V. – Vianen
R. Nefs
Henkel Nederland B.V. - Nieuwegein
H. Poulis
Hechtingsinstituut TU Delft - Delft
W.J. Sprockel
Focwa - Sassenheim
33
Examencommissie International Welding Practitioner-Resistance Welding (IWP-RW) Voorzitter G.M. van Krieken
NIL - Zoetermeer (tot 01-06-2011)
H. Zandvliet
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-06-2011)
Secretaris ad interim Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
M.-J. de Bruin
Hogeschool Utrecht - Utrecht
T. Luijendijk
Technische Universiteit - Delft
E.M.R. Mulder
voestalpine Polynorm B.V. - Bunschoten Spakenburg
Examencommissie Welding Coordination to comply with EN 1090-2 Voorzitter H. Sprong
Welding Support Nederland - Kortgene
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
B. Bader
Oostingh Staalbouw - Katwijk
P. van Dijck
MultiCert - Den Hoorn
J. Herrebout
Heerema Vlissingen B.V. - Vlissingen
L. Vermeulen
NIL - Zoetermeer
Opleidingsadviescommissie (OAC) De voorzitters van de Examencommissies hebben gezamenlijk zitting in de Opleidingsadviescommissie (OAC), onder voorzitterschap van de directeur van het NIL. De taak van deze OAC is het adviseren van het NIL-bestuur en het NIL-bureau ten aanzien van: • beleidsvoorbereiding in relatie tot (internationale) ontwikkelingen in het onderwijs en op de arbeidsmarkt; • kwaliteitsbewaking van programma-eisen en examens; • lesstofontwikkeling. Voorzitter H. Zandvliet
NIL - Zoetermeer
V.W. Belgraver
Nieuw-Roden
T. Blok
tim B.V. - Drachten
P.J. Couvée (corr. lid)
Colasit Holland B.V. - ’s-Hertogenbosch
T. Luijendijk
Technische Universiteit - Delft
A.J. de Roode
Materiaal Metingen Testgroep B.V. - Ridderkerk
J.W. Schinkel
Bathmen
J.H. Treur
Uden
34
JAARVERSLAG 2011
Examencommissie International Welding Practitioner-Resistance Welding (IWP-RW) De taken van het College van Examinatoren bestaan onder meer uit: • het signaleren van knelpunten bij het uitvoeren van examens; • het uitwisselen van ervaringen van individuele examinatoren; • het kennis nemen van ontwikkelingen op technisch en onderwijskundig gebied en veranderingen in examenprocedures; • het toezicht houden op en controleren van de examenuitvoering; • het beoordelen van theorie-examenresultaten; • het visueel beoordelen van praktijkexamenresultaten; • in voorkomende gevallen het toezicht houden bij certificering. Voorzitter Henk Hendriks
(tot 01-02-2011, ✞ 07-11-2011)
W.P. de Groot
De Groot Lasopleidingen - Breda (vanaf 02-03-2011)
Secretaris P. Doeswijk
NIL - Zoetermeer (vanaf 01-02-2011)
L. Alberto
Curaçao
W. Knoop
Nieuwegein
W.P.G.M. van den Brekel
Stevensweert
B.J.Th. Kuster
Doetinchem
M.N. Brondijk
Nagele
R.P.L.M. Laugs
Spaubeek
R. van Dijk
Stiens
L.A.H. de Looije
Baarle Nassau
Th. van Eck
Woerden
W. Maassen
Woubrugge
S. van der Graaf
Elburg
J. ter Maat
Hoogeveen
H. Hamster
Stadskanaal
H.P. Ottens
Oss
W.A.J. Hartman
Houten
G.F.J. de Punder
Goes
S. Hoogendoorn
Broek in Waterland
E.P.M. Reichert
Assendelft
P.G.B. Hopman
Zaandam
H. Reurink
’t Harde
Th.A.J. Hopmans
Groesbeek
F.C.H. Schellens
Valkenswaard
J. Jansma
Sneek
N. van Spelden
Maassluis
A.J.M. de Jong
Goirle
E.T. Stek
Oostwold
K.E. de Jong
Heerenveen
M. van der Tuuk
Veendam
T. de Jong
Steenbergen
G.J. Veerbeek
Veenendaal
F.H. Karsijns
Hengelo
J.G. Verburgh
Bolsward
35
Certificatie Laswerk dat voldoet aan internationale normen is een steeds vaker gestelde eis. Het NIL certificeert een groot deel van de bedrijfskolom lassen. Dat wil zeggen dat het NIL als onafhankelijke derde partij controleert of men daadwerkelijk levert wat men heeft afgesproken of vastgelegd. Een certificaat is dus een verklaring van vertrouwen. De productgroep Certificatie houdt zich bezig met het certificeren van personen en bedrijven, het kwalificeren van lasmethoden en het machtigen van organisaties ten behoeve van lasserkwalificatiecertificaten. Soort certificaat
Van toepassing op
Geldende normen
1. Productcertificaat
Basismateriaal
2. Productcertificaat
Lastoevoegmateriaal
3. Systeemcertificaat
Managementsysteem van het bedrijf
ISO-9001
4. Bedrijfscertificaat
Bedrijfsproces lassen
EN-ISO 3834-2, -3 en -4
5. Lasmethodekwalificatie
Beschrijving van de lasmethode
NEN-EN-ISO 15614
6. Certificaat van Vakbekwaamheid
Kader - Lascoördinatie
EN-ISO/IEC 17024 Doc IAB 252 (EWF/IIW)
7. Certificaat van Vakbekwaamheid
Handvaardigheid
EN-ISO/IEC 17024 EN 287-1 NEN-EN-ISO 9606-2 t/m 5 EN 1418
De productgroep Certificatie van het NIL voert certificeringen uit vanaf nummer 4 in de bedrijfskolom
Bedrijfscertificaat Het NIL is door EWF en IIW aangewezen als ANBCC (Authorized National Body for Company Certification). Dit betekent dat het NIL namens het IIW voor Nederlandse bedrijven het bedrijfsproces lassen mag certificeren op basis van de norm EN-ISO 3834. Het NIL treedt ook op als ANBCC in België. Als onderdeel van de toetsing beoordeelt het NIL ook de competentie van de bevoegde lascoördinator aan de hand van de EN-ISO 14731. Het NIL verstrekt na een positief verlopen certificatietraject het IIW-certificaat. Het certificaat is geldig voor een bepaald type product(en), productnormen, materiaalgroep(en) en lasprocessen en bevoegde lascoördinatoren. In 2011 heeft het NIL 8 nieuwe certificaten verstrekt. In totaal zijn er nu 27 bedrijven gecertificeerd.
Lasmethodekwalificatie Een lasmethodebeschrijving (WPS, Welding Procedure Specification) is de schriftelijke vastlegging van de details van de lasprocedure. Deze beschrijving dient als basis voor de productie van het laswerk. Voordat men met de productie kan beginnen moet de WPS gekwalificeerd worden volgens internationale normen. Een lasmethodekwalificatie (LMK of WPQR, Welding Procedure Qualification Record) is de praktische beoordeling van de lasmethodebeschrijving (WPS) aan de hand van een onderzoek van een beheerste lasproef. In 2011 heeft het NIL 21 lasmethodes gekwalificeerd.
36
JAARVERSLAG 2011
Certificaat van vakbekwaamheid - kader Een Certificaat van Vakbekwaamheid, vaak Persoonscertificaat genoemd, is een getuigschrift van een certificatieinstelling (het NIL) dat de houder van het Certificaat heeft bewezen aan de vakbekwaamheidseisen te voldoen voor dat beroepsprofiel. Het NIL is door de EWF en het IIW geautoriseerd als Authorized National Body (ANB) voor het examineren en verstrekken van diploma’s voor de internationaal erkende opleidingen IWE, IWS, IWT, IWP en IW. Op basis van de kaderdiploma’s IWE, IWT en IWS kunnen kandidaten een persoonscertificatie aanvragen bij het NIL. Het NIL certificeert conform de EN ISO/IEC 17024: Conformiteitsbeoordeling - Algemene eisen voor instellingen die persoonscertificatie uitvoeren. Het NIL verstrekt de volgende kadercertificaten: • LPI Laspraktijkingenieur Een aanvraag voor een NIL-certificaat LPI kan worden ingediend op basis van het internationale diploma IWE (International Welding Engineer). • MLT Middelbaar Lastechnicus Een aanvraag voor een NIL-certificaat MLT kan worden ingediend op basis van het internationale diploma IWT (International Welding Technologist). • LS Lasspecialist Een aanvraag voor een NIL-certificaat LS kan worden ingediend op basis van het internationale diploma IWS (International Welding Specialist). • BDL Beoordelaar van lasserskwalificaties Om in aanmerking te komen voor een NIL-certificaat BDL moet de kandidaat in bezit zijn van een NIL-diploma BDL en voldoen aan aanvullende voorwaarden.
Kadercertificaten
LPI
MLT
LS
BDL
Totaal
Subtotaal verstrekt per niveau
12
43
8
11
107
Subtotaal verlengd per niveau
30
85
17
16
118
Totaal beoordeeld in 2011
42
128
25
27
222
Afgewezen/ingetrokken in 2011
5
20
15
14
54
37
Certificaat van Vakbekwaamheid - handvaardigheid Een Certificaat van Vakbekwaamheid, vaak Persoonscertificaat genoemd, is een getuigschrift van een certificatie-instelling (het NIL) dat de houder van het Certificaat heeft bewezen aan de vakbekwaamheidseisen te voldoen voor dat beroepsprofiel. Het NIL certificeert conform de EN ISO/IEC 17024: Conformiteitsbeoordeling - Algemene eisen voor instellingen die persoonscertificatie uitvoeren. Het NIL verstrekt de volgende handvaardigheidscertificaten: • LK (Lasserkwalificatiecertificaat) volgens:
Type certificaat
• EN 287-1 • EN-ISO 9606 • ASME BPVCode Section IX • AWS D1.1
Totaal aantal
Totaal aantal
geldige
geldige
certificaten per
certificaten per
31-12-2010
31-12-2011
1607
2347
EN 287 EN ISO 9606 ASW D1.1 EN 1418 EN 13133
• Machinelasserkwalificatiecertificaat volgens EN 1418 • Soldeervaardigheidcertificaat volgens EN 13133
Machtiging van organisaties Het NIL werkt sinds 2006 met een structuur van Gemachtigde Organisaties. Dit zijn organisaties die door het NIL zijn gemachtigd voor het organiseren, afnemen en visueel beoordelen van lasserkwalificatieproeven ten behoeve van NILLasserkwalificatiecertificaten. Een van de voorwaarden om door het NIL gemachtigd te worden is het beschikken over minimaal een gecertificeerde beoordelaar. Onderstaande organisaties zijn door het NIL gemachtigd: • Exova - Emmen • Haprotech Het Lashuis - Velsen-Noord • Koning Willem 1 College - ‘s-Hertogenbosch • Lastechniek Europa B.V. - Nieuwegein • ROC de Leijgraaf - Veghel • ROC Eindhoven - Eindhoven • ROC Friese Poort - Drachten • TCE/SKOT Lasopleidingen - Ede, Veenendaal • Vakopleiding Techniek - Cuijk, Nijmegen
38
JAARVERSLAG 2011
Commissies Certificatie Schemacomité Lasserkwalificaties Dit comité heeft tot taak het certificatieschema te valideren. Een certificatieschema is de verzameling van alle reglementen, procedures, werkinstructies en dergelijke, die gezamenlijk de te volgen werkwijze beschrijven voor het certificeren van lassers. L. Ariesen
TCE/SKOT Lasopleidingen – Ede
R. Boksebeld
TCE/SKOT Lasopleidingen / Crosby IP – Ede
J. van der Heijden
NIL – Zoetermeer
W. Stavasius
Exova B.V. – Emmen
M.W.M. van Teylingen
NIL – Zoetermeer
B. Verstegen
Hobéon SKO – Den Haag
A. Visser
IHC Offshore & Marine B.V. – Krimpen a/d IJssel
Certificatiecommissie Vakbekwaamheid - kadercertificaten Voor het beoordelen van aanvragen voor het certificaat van Vakbekwaamheid wordt het NIL ondersteund door een onafhankelijke certificatiecommissie. Deze commissie bestaat voornamelijk uit mensen van buiten het NIL. Door de onafhankelijkheid van de commissie is de objectiviteit gewaarborgd. V.W. Belgraver
Nieuw-Roden
J.B. van den Brug
Raadgevend Ingenieur Van den Brug – Heiloo
A.A.J. Griffioen
Griffkamp – Ede
J.W. Schinkel
Bathmen
M.W.M. van Teylingen
NIL – Zoetermeer
Ad Griffioen, voorzitter van de Certificatiecommissie Vakbekwaamheid
“
Certificeren is meer dan een diploma. Je moet na het behalen van je diploma blijven aantonen dat je over de juiste kennis en vakbekwaamheid beschikt. Hiermee houden we het niveau van de lastechniek op peil.
”
39
Interne auditcommissie De interne auditcommissie voert audits uit voor alle interne schema’s. Denk hierbij aan schema’s voor persoonscertificatie, kadercertificatie, certificatie op basis van handvaardigheidopleidingen en EWF/IIW opleidingen (IWT, IWE, etc.). In 2011 heeft het NIL gebruik gemaakt van de onafhankelijke expertise van Hobéon SKO om een interne audit uit te voeren. Leden van de commissie worden jaarlijks ad hoc bepaald. H. Benckhuizen
Hobéon SKO - Den Haag
B Verstegen
Hobéon SKO – Den Haag
Beoordelingscommissie auditors Deze commissie beoordeelt aan de hand van cv’s en professional interviews de competenties van potentiële auditors. Aan de hand van het advies kan het NIL-bestuur nieuwe auditors benoemen. Vaste secretaris van deze commissie is de schemamanager EN 3834. Andere leden van de commissie worden ad hoc bepaald. In 2011 is er 1 potentiële auditor beoordeeld. Secretaris M.W.M. van Teylingen
NIL - Zoetermeer
R.W.A. van den Berg J.O. de Man
Auditcommissies erkenning opleidingen De auditcommissies voor de erkenning van opleidingen houden toezicht op door het NIL erkende opleidingsinstellingen met betrekking tot NIL EWF/IIW kaderopleidingen, inclusief de rapportage. Auditcommissie erkenning kaderopleidingen en handvaardigheidopleidingen A.A.J. Griffioen
Griffkamp - Ede
W. Maassen
Woubrugge
B. Spraakman
Westervoort
M.W.M. van Teylingen
NIL - Zoetermeer
In 2011 heeft deze commissie 11 audits uitgevoerd bij 8 opleidingsinstellingen. Auditcommissie erkenning opleidingsinstellingen raillassen J.B. van den Brug
Raadgevend Ingenieur Van den Brug - Heiloo
R. van der Schelde
VolkerRail B.V. - Utrecht
Auditor erkenning opleidingsinstellingen voor industriële lijmtechniek A.A.J. Griffioen
Griffkamp - Ede
A. Kwakernaak
Hechtingsinstituut - Delft
40
JAARVERSLAG 2011
Voorlichting Een van de doelstellingen van het NIL is het verspreiden en uitbreiden van kennis voor iedereen die zich bezighoudt met verbindingstechniek. Voorlichting speelt daarin een essentiële rol. De afdeling Voorlichting van het NIL streeft naar het zo breed mogelijk verspreiden van kennis en actuele informatie over de stand der techniek, normen en richtlijnen.
Evenementen In 2011 heeft de afdeling Voorlichting een aantal grote evenementen georganiseerd.
Jong NIL Op 24 maart organiseerde het NIL voor de tweede keer ‘Jong NIL’, speciaal gericht op leerlingen vanuit het vmbo. Deze geslaagde dag, die plaatsvond in de Soldaat Ketting Olivier Kazerne van de Koninklijke Landmacht in Soesterberg trok zo’n 450 belangstellenden vanuit het hele land. De jongeren bezochten workshops en lezingen, lieten zich informeren op een lasmarkt en namen deel aan activiteiten die Defensie aanbood. Verder werden de landelijke finales gehouden van de NIL Laswedstrijden voor vmbo-leerlingen.
41
BIL/NIL Lassymposium tijdens Welding Week Op 19 en 20 oktober werd het BIL/NIL Lassymposium gehouden tijdens de Welding Week die plaatsvond van 18 tot en met 21 oktober te Antwerpen. Ruim 160 deelnemers lieten zich door middel van lezingen informeren rond de hoofdthema’s Herstellassen, Laspraktijk, Processen en Robotisatie/Mechanisatie.
MIG/MAG Procesdag Op 22 november vond de MIG/MAG Procesdag plaats. Vanuit heel Nederland kwamen maar liefst 125 bezoekers naar de RDM Campus van Rotterdam. De geslaagde themadag over procesvarianten werd gevuld met lezingen en demo’s. Daarnaast waren er informatiestands en was er ruimschoots gelegenheid om te netwerken.
42
JAARVERSLAG 2011
Plannen 2012 Ook voor 2012 staan er diverse grote evenementen op het programma, zoals een symposium over lijmverbindingen in het kader van het POYO-project en de eerste Nederlandse Verbindingsweek in combinatie met het NIL/BIL Lassymposium.
Gorinchem, 6, 7 en 8 november 2012 Dé week voor:
Openingstijden: 13.00 - 21.00 uur
Helpdesk Het NIL fungeert als vraagbaak op het gebied van verbindingstechnieken. Regelmatig worden medewerkers van het NIL geraadpleegd door bedrijven en particulieren, met vragen over lastechnische kwesties, normeringen, certificering enzovoort. De meeste vragen kunnen direct worden beantwoord, soms is een uitgebreider advies of bedrijfsbezoek gewenst.
Lasgroepen Het NIL onderhoudt nauw contact met zeven regionale lasgroepen. Deze groepen, bestaande uit enthousiaste lassers en lasdeskundigen, worden geheel door vrijwilligers gerund. Ze verzorgen lezingen, excursies en workshops over uiteenlopende onderwerpen als lasprocessen, apparatuur, onderzoek, kwaliteitsborging, veiligheid en gezondheid, voor een publiek van lastechnici, studenten en docenten. Elk jaar vindt er een gezamenlijke bestuursvergadering plaats onder voorzitterschap van het NIL. De meeste lasgroepen nemen hieraan deel. In 2011 zijn er twee gezamenlijke bijeenkomsten geweest, namelijk op 15 februari bij Lastechniek Europa B.V. te Nieuwegein en op 24 oktober bij Koninklijke Metaalunie te Nieuwegein.
43
Lastechniek Vakblad Lastechniek is een maandelijks magazine dat wordt uitgegeven in opdracht van het NIL en het Belgisch Instituut voor Lastechniek (BIL). In maart 2011 heeft het NIL de samenwerking met MYbusinessmedia beëindigd en gekozen voor een andere uitgever. Sinds april is OPUS communicatie-ontwerp te Leiden de nieuwe uitgever van het blad. De vormgeving is compleet vernieuwd en eind november is een nieuwe redactieadviesraad opgericht die garant moet staan voor een breed draagvlak vanuit de wereld van de verbindingstechniek. Vakblad Lastechniek is in 2011 elf maal verschenen. Ook de website www.vakbladlastechniek.nl is sinds april 2011 geheel vernieuwd. De digitale nieuwsbrief is tegelijk met de overgang naar de nieuwe uitgever (voorlopig) verdwenen.
OPLEIDINGEN
mei 2011
OPLEIDINGEN
mei 2011
Verbeteren en vernieuwen
De bevlogenheid van Paul Doeswijk en ‘zijn’ afdeling Opleidingen ZIJN AGENDA PUILT UIT. MAAR VOOR LASTECHNIEK MAAKT HIJ GRAAG TIJD VRIJ OM DE ONTWIKKELINGEN EN PLANNEN VAN ZIJN AFDELING TE BELICHTEN. IN GESPREK MET PAUL DOESWIJK, MANAGER OPLEIDINGEN VAN HET NIL: “LASSEN IS HIP.” Pieter Smittenaar ij zit nog wat onwennig achter zijn overvolle bureau. “Het is heel snel gegaan allemaal, maar voor ik het wist mocht ik me manager Opleidingen noemen.” Als hij opstaat om koffie in te
Examenbank Naast de herziening van het lesmateriaal handvaardigheid, staat ook de verbetering van de examens hoog op de agenda. Paul: “Zo willen we onder meer een examen-
schenken, valt op dat hij stijf, zelfs enigszins mank
bank opzetten. De bedoeling is dat we met deze examen-
loopt. “Ik heb gisteren de marathon van Rotterdam
bank iedere keer weer een uniek examen kunnen
gedaan” verklaart hij zijn stijfheid. “Een schitterende
samenstellen. Voordat we zover zijn, moet het huidige
ervaring, waar je gigantisch veel energie van krijgt.” Het
vragenbestand eerst worden gescreend met het ver-
is wel duidelijk waar hij die energie in kan stoppen de
nieuwde lesmateriaal en verder worden aangevuld. En
komende maanden. “Het zijn inderdaad drukke tijden
voor we de examenbank kunnen vullen met vragen,
bij ons op de afdeling. Soms lijkt het wel alsof alles
moet eerst een goede structuur worden opgezet. Daar
prioriteit heeft.”
wordt nu op de achtergrond al heel hard aan gewerkt. Het project ‘nieuwe examens’ is complex van aard. Dat
Lesmateriaal
komt omdat we hierbij ook te maken hebben met inter-
Veel aandacht gaat momenteel uit naar de herziening
nationale impulsen, vanuit Brussel en Portugal.”
van het lesmateriaal handvaardigheid. “Dat is een project dat zijn weerga niet kent. De tijdsdruk is bovendien groot, want medio september moet alles gereed zijn. De
Paspoort Naam
Paul Doeswijk
Woonplaats
Delft
Leeftijd
41
Opleidingen LTS, MTS, lerarenopleiding en diverse Post-HBO-Opleidingen Werk
Kernredactie vakblad Lastechniek
Hobby’s Motto
het heel veel mogelijkheden biedt. Het is bovendien een
draad door al onze activiteiten loopt. We gaan het red-
verantwoordelijk vak waarvan je de producten en resul-
den, daar ben ik van overtuigd, maar een krachttoer
taten dagelijks in de maatschappij om je heen ziet. Je
wordt het zeker, ook al omdat we naast het traditionele
staat er alleen niet zo bij stil. Als je in de trein zit, ver-
lesmateriaal onderzoeken welke mogelijkheden er zijn
trouw je erop dat zo’n trein soepeltjes een wissel pakt en
voor powerpoint-presentaties en de inzet van nieuwe
van spoor verandert. Dat vind je doodnormaal. Maar
• 99 scholen voor handvaardigheidsopleidingen;
media. Tussendoor organiseren we ook nog eventjes een
• 25 NIL erkende opleidingsinstituten voor
presentatiedag. Moet kunnen, toch?”
handvaardigheid niveau 3 en 4; kaderopleidingen;
Het belangrijkste doel van de afdelings-inspanningen onthult hij het laatst. “We doen er alles aan om kinderen te laten beseffen dat lassen een prachtig beroep is en dat
kwaliteitsverbetering. Dat is een term die als een rode
Er zijn:
• 26 NIL erkende opleidingsinstituten voor
Trein
herziening was nodig om up-to-date te blijven. Maar het maakt ook onderdeel uit van een groter plan, namelijk
dat vertrouwen heb je wel te danken aan de vakmanschap van een lasser die zo’n wissel uiterst secuur en
De afdeling opleidingen bestaat naast Paul Doeswijk
professioneel heeft vervaardigd. Om van scholieren toe-
verder uit Karin Havinga, Gerda de Feiter en Oki Dol-
komstige lassers te maken, moet je ze via allerlei ver-
fing. Zij zorgen er als team onder andere voor dat het
schillende kanalen benaderen. Zo ben ik er persoonlijk
Sinds 1 februari 2011 Manager
• 7.500 examens handvaardigheid opleidingen;
lesmateriaal, de examens en de examinatoren op het
van overtuigd dat er een cruciale rol is weggelegd voor
Opleidingen bij het NIL
• Ruim 400 examens kaderopleidingen;
juiste moment op de juiste plaats zijn. Uiteraard zijn
de ouders. Momenteel onderzoeken we hoe we die
Hardlopen en mens & techniek
• 8 examencommissies;
zij pas tevreden als ze dit traject kunnen afsluiten met
nadrukkelijker kunnen bereiken. Hoe de boodschap aan
Wat je wilt, kun je ook
• 30 examinatoren handvaardigheid.
het verstrekken van een NIL-diploma.
die ouders luidt? “Lassen is gewoon hartstikke hip.”
16
17
H. Bodt
Hellevoetsluis (tot 01-04-2011)
M. Mol
Capelle aan den IJssel (tot 01-04-2011)
P. de Smet
Weld-Tech v.o.f. - Hellevoetsluis (tot 01-04-2011)
J. Verbeek
MYbusinessmedia - Capelle aan den IJssel (tot 01-04-2011)
M. Verbiest
MYbusinessmedia - Capelle aan den IJssel (tot 01-04-2011)
W. Vermeirsch
BIL - Gent (tot 01-04-2011)
L. Vermeulen
NIL - Zoetermeer
B. de Jong
OPUS communicatie-ontwerp - Leiden (vanaf 01-04-2011)
F. Maas
BIL - Zwijnaarde (B) (vanaf 01-12-2011)
R. Mul
ConSell - Velserbroek (vanaf 01-06-2011)
M. Wennekes
Margriet Wennekes Tekstredactie - Cothen (vanaf 01-09-2011)
H. Zandvliet
NIL - Zoetermeer
44
JAARVERSLAG 2011
Redactieadviesraad blad Lastechniek per 1 december 2011 E. Anschütz
TechniekTalent.nu - Woerden
P. Barendse
Rolan Robotics B.V. - Hoorn
G.W. van Bezooijen
Id 2 - Kedichem
T. Blok
tim B.V. - Drachten
M. Damen
3M Nederland B.V. - Zoeterwoude
L. Dezillie
VCL - Brussel
R. Elfering
Böhler Lastechniek Groep Nederland B.V. - Halfweg
R. Helmich
Henkel Nederland B.V. - Nieuwegein
M.J.M. Hermans
TU Delft - Delft
P.G. van der Horst
Binzel Benelux - Bemmel
M. Jak
Lorch Lastechniek B.V. - Noordwijk
P. Keultjes
ITW Welding Products B.V. - Oud Beijerland
M. Kraaijeveld
Laskar Hardinxveld B.V. - Gorinchem
M. Mol
Capelle a/d IJssel
E. Mulder
voestalpine Polynorm B.V. - Bunschoten Spakenburg
J. Olde Benneker
Trumpf Nederland B.V. – Hengelo
F. Smit
WTT Lasopleidingen - Botlek-RT
W. van der Stap
Interlas/WTT/Voorzitter Lasgroep Oost
E. Steenkist
Steenkist Communicatie – Haarlem
F. Vasquez
NS – Nieuwegein
T. van der Veldt
TaTa Steel Europe – IJmuiden
A.C. Visser
IHC Beaver Dredgers B.V. – Krimpen a/d IJssel
Brancheonderzoek Inschakelduur In 2011 heeft het NIL in samenwerking met onderzoeksbureau Ydo het brancheonderzoek Inschakelduur laten uitvoeren. Verschillende bedrijfsdeelnemers van het NIL hebben hieraan deelgenomen en de resultaten zijn gepubliceerd in vakblad Lastechniek van januari 2012. Het NIL is voornemens om dit Brancheonderzoek jaarlijks te laten uitvoeren.
NIL-website De website www.nil.nl is ook in 2011 veel geraadpleegd. Via de website worden diverse NIL-evenementen aangekondigd en kunnen deelnemers zich online inschrijven. Verder wordt de website veel gebruikt door NIL-beoordelaars voor het invoeren van lasserkwalificaties.
45
Workshops Het NIL organiseerde in 2011 de workshops ‘TIG-lassen’, ‘Lasdocumenten’ en ‘Roestvaststaal lassen’ op diverse locaties in het land. De workshops zijn laagdrempelig en zijn bedoeld om de theoretische laskennis op te frissen. Vooral de workshop ‘Lasdocumenten’ werd goed bezocht. In totaal namen meer dan 200 mensen deel aan één van de workshops. Workshop
Data
Aantal deelnemers
Locatie
TIG-lassen
17 mei
6
NIL, Zoetermeer
26 mei
15
Van der Valk, Zwolle
31 mei
12
Van der Valk, Eindhoven
Lasdocumenten
RVS lassen
7 juni
24
NIL, Zoetermeer
23 juni
25
Van der Valk, Zwolle
28 juni
25
Van der Valk, Eindhoven
30 juni
25
AC, De Meern
4 oktober
20
AC, De Meern
15 november
14
NIL, Zoetermeer
29 november
22
Van der Valk, Zwolle
13 december
19
Van der Valk, Eindhoven
Workshop Roestvaststaal LASSEN
laskennis opgefrist Zoetermeer Datum Tijd Locatie
15 november 2011 10.00 uur - 15.30 uur volgt na aanmelding
Zwolle Datum Tijd Locatie
29 november 2011 10.00 uur - 15.30 uur volgt na aanmelding
Eindhoven Datum Tijd Locatie
13 december 2011 10.00 uur - 15.30 uur volgt na aanmelding
46
JAARVERSLAG 2011
Cursussen-op-maat In 2011 heeft het NIL meerdere cursussen-op-maat georganiseerd. Een cursus-op-maat houdt in dat het NIL op aanvraag van een bedrijf (bedrijfsdeelnemer) een cursus samenstelt die helemaal gericht is op de kennisbehoefte van het betreffende bedrijf. Een NIL-medewerker verzorgt de cursus op locatie. Voor 2012 zijn er al diverse aanvragen voor een cursus-op-maat.
Jeroen van der Linden, deelnemer cursus-op-maat bij Nemag
“
De bijeenkomsten in het kader van de cursus-op-maat werden verzorgd door een zeer enthousiaste en kundige medewerker van het NIL. Er was speciaal voor ons bedrijf een presentatie samengesteld, waarin specifiek onze onderwerpen belicht werden. Na afloop ontving iedere deelnemer een bewijs van deelname en een zeer compleet naslagwerk. Zowel de medewerkers productie als de directie hebben de cursus-op-maat als zeer positief ervaren.
”
Lezingen
Het NIL heeft in 2011 diverse lezingen verzorgd voor studieverenigingen van hbo- en universitaire instellingen, Koninklijke Metaalunie en verschillende lasgroepen.
47
Kwaliteitszorg De afdeling kwaliteitszorg is in 2011 uitgebreid met twee nieuwe medewerkers. Jacqueline van der Heijden is aangesteld als manager Kwaliteitszorg en Brian Bakker is verantwoordelijk medewerker voor de ISO 9001. Met de aanstelling van de nieuwe medewerkers is het NIL gestart met het opzetten van een intern kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) conform de norm ISO 9001. Per productgroep heeft de afdeling Kwaliteitszorg de primaire processen beschreven. Op basis van deze primaire processen is aan de productgroepen gevraagd om de ondersteunende processen in kaart te brengen. Aan de hand van deze informatie worden tevens de processchema’s en werkinstructies ontwikkeld. In de loop van 2012 moet deze aanpak leiden tot een systeem waarbij alle processen binnen het NIL gecontroleerd en beheersbaar verlopen volgens vastgelegde instructies.
Ontwikkeling KMS De strategie die wordt toegepast voor de ontwikkeling van het nieuwe KMS is tweeledig, namelijk top-down vanuit de Stuurgroep Kwaliteitszorg en bottom-up vanuit de medewerkers. Alle medewerkers leveren input om hun eigen (ondersteunende) processen in kaart te brengen. Intensief overleg tussen medewerkers en hun leidinggevenden over de inrichting van de processen moet zorgen voor voldoende draagkracht voor de invoering van het nieuwe KMS. Daarnaast werkt de afdeling Kwaliteitszorg zelf aan de ontwikkeling van de besturende processen. Hierbij worden processen als interne audits, periodieke beoordelingen, directiebeoordelingen, validaties, management reviews, klachtenbeheersing, inspecties, klanttevredenheidsonderzoek en verbetervoorstellen volledig uitgewerkt en uitgevoerd.
Adviescommissie Kwaliteitszorg De adviescommissie kwaliteitszorg onderhoudt een deel van de NIL-schema’s. Een NIL-schema is een verzameling van alle reglementen, procedures, werkinstructies en dergelijke, die gezamenlijk de te volgen werkwijze beschrijven, bijvoorbeeld voor het certificeren van bedrijven. De commissie is in 2011 niet bijeen gekomen. Voorzitter H. Zandvliet
NIL - Zoetermeer
Secretaris M.W.M. van Teylingen
NIL - Zoetermeer
W. Maassen
Woubrugge
J.W. Schinkel
Bathmen
twee vacatures
48
JAARVERSLAG 2011
Bedrijfsdeelnemers De activiteiten van het NIL worden ondersteund door bedrijfsdeelnemers. Dit zijn bedrijven die een vaste jaarlijkse financiële bijdrage leveren, in ruil voor aantrekkelijke kortingen op evenementen en diensten van het NIL. De bedrijfsdeelnemers worden bovendien op de hoogte gehouden van door het NIL georganiseerde activiteiten, ze ontvangen maandelijks het vakblad Lastechniek (in tweevoud) en ze ontvangen het jaarverslag. Ook hebben bedrijfsdeelnemers toegang tot de online versie van WPSelect. Het NIL verkent de mogelijkheden om het dienstenpakket in de toekomst verder uit te breiden.
Martin Mulder, market manager Linde Gas Benelux, al vele decennia NIL-bedrijfsdeelnemer, over het belang van bedrijfsdeelname:
“
De lasindustrie heeft, geheel onterecht, een wat conservatief imago. Het bedrijfsleven, zoals Linde Gas Benelux, moet samen met het NIL zorgdragen voor optimale kennis en vaardigheid om de naam van Nederland als sterke economie in de maakindustrie hoog te houden en de kennis te borgen. NIL staat voor kwaliteitsverbetering en -borging. Wij hanteren dezelfde filosofie en ondersteunen dat dus maar al te graag. Daarmee hopen we ook op langere termijn voldoende tegengas te kunnen bieden tegen opkomende economieën en daarmee de uitstekende Nederlandse positie te behouden en waar mogelijk te versterken.
Diensten voor bedrijfsdeelnemers
”
• Maandblad Lastechniek: 2 gratis exemplaren per editie / zzp'er: 1 exemplaar • 20 % korting op particulier abonnement voor extra exemplaar Lastechniek • NIL Jaarverslag: 1 exemplaar • 20 % reductie op tarief bedrijfsbezoek/helpdesk/consultancy • Link op de NIL-website met bedrijfslogo • Inspraak in internationale (IIW) commissies • Vertegenwoordiging in NEN normcommissie ‘Lassen en aanverwante processen’ • Deelname aan NIL Technische Commissies • 20 % korting op deelname NIL Voorlichtingsdagen • 20 % korting op NIL Voorlichtingsbladen • 20 % korting op IIW-publicaties • 20 % korting op NIL softwareproducten (COSTCOMP) • Toegang tot online softwareproduct NIL-WPSelect. • 20 % korting op NIL cursusmateriaal
49
Mutaties In 2011 is het aantal bedrijfsdeelnemers iets gestegen ten opzichte van 2010. Er waren 38 nieuwe deelnemers tegenover 26 bedrijven die hun deelnemerschap hebben beëindigd. In de loop van 2011 is ook voor zzp’ers de mogelijkheid geschapen om bedrijfsdeelnemer te worden. Het gaat dan om een aangepaste vorm van het bedrijfsdeelnemerschap. Eind 2011 waren er 307 bedrijfsdeelnemers.
A
A&N Europe B.V. STELLENDAM
AA-DEE Staalbouw SCHIJNDEL
Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw GOOR
C
Cargotec Netherlands B.V. MEPPEL CB&I Lummus B.V. ‘s-GRAVENHAGE Cepro International B.V. RIJEN
Aarding Thermal Acoustics B.V. NUNSPEET
Cerec-Antonius MAASBRACHT
ADK Techniek OOSTERHOUT
Certilas Nederland B.V. ELST GLD
AGCO Netherlands B.V. GRUBBENVORST
Chevron Oronite Technology B.V. VONDELINGENPLAAT RT
AIB-Vinçotte Nederland B.V. BREDA
Clement Connecting B.V. MAARHEEZE
Air Liquide B.V. EINDHOVEN
Cofely Delta Controls B.V. EMMEN
Air Liquide Welding Nederland B.V. BREDA
Cofely Noord B.V. RODEN
Air Products Nederland B.V. AMSTERDAM
Cofely Oil & Gas IJMUIDEN
Akzo Nobel Technology & Engineering ARNHEM
Colt International CUIJK
Albeda College Heijplaat, ROTTERDAM
Coops en Nieborg B.V. HOOGEZAND
Alutech Nederland B.V. KATWIJK
CraneBuilders KATWIJK ZH
AMA Advanced Materials Analysis ENSCHEDE
Cursus- en Contractonderwijs ROC Eindhoven Metaal EINDHOVEN
Arcelor Projects Spiral Mill B.V. HEIJNINGEN
CZL Tilburg B.V. TILBURG
Avezaat Cranes SCHIEDAM AWL-Techniek B.V. HARDERWIJK
B
B&G Hekwerk B.V. BEST
D
Damen Dredging Equipment B.V. NIJKERK Dassen Mechanical B.V. STEIN LB DecorCentrum AMSTERDAM ZUIDOOST
BAM Leidingen en Industrie B.V. NIEUWLEUSEN
Delta Heat Services STELLENDAM
BAM Techniek B.V. Regio Midden VEENENDAAL
DeltaRail B.V. UTRECHT
Beco B.V. VIANEN
DKD Lasopleidingen JOURE
Bedrijfstakschool Anton Tijdink TERBORG
Douna Machinery B.V. LEEUWARDEN
Van der Beek’s Metaalwerken B.V. BRUMMEN
3M Nederland B.V. ZOETERWOUDE
Bemo Rail B.V. WARMENHUIZEN
3P Quality Services BAVEL
Binzel Benelux B.V.B.A NAZARETH
Duiker Combustion Engineerings B.V. WATERINGEN
Böhler Lastechniek Groep Nederland B.V. HAARLEM
Dura Vermeer Ondergrondse Infra B.V. CRUQUIUS
Bos Nieuwerkerk B.V. NIEUWERKERK a/d IJSSEL
Dura Vermeer Rail Infra B.V. HOOFDDORP
Bosch Rexroth B.V. BOXTEL BP Raffinaderij Rotterdam B.V. ROZENBURG Breman Machinery B.V. GENEMUIDEN Bronckhorst Opleidingen B.V. HARDERWIJK Bronswerk Heat Transfer B.V. NIJKERK Brush HMA B.V. RIDDERKERK Bumet B.V. Buijsen Metaalindustrie HEEZE Bureau KLB ’s-GRAVENHAGE Bureau Veritas AMERSFOORT
50
JAARVERSLAG 2011
E
E & P Holding SCHERPENZEEL GLD ECN - E&S PETTEN Edudelta College MIDDELHARNIS
H
Habets B.V. NUTH
Handicare Bathroom Safety B.V. PIJNACKER Handicare Stairlifts B.V. HEERHUGOWAARD
Elektrolas Lastechniek B.V. WAALWIJK
Haprotech Lasopleidingen B.V. VELSEN-NOORD
Element Materials Technology Amsterdam B.V. AMSTERDAM
Harsveld Apparatenbouw B.V. VELSEN
Elsta B.V. & Co C.V. TERNEUZEN
Heerema Vlissingen B.V. VLISSINGEN
ENCI Maastricht B.V. MAASTRICHT
Henkel Nederland B.V. NIEUWEGEIN
Eneco Warmte & Koude ROTTERDAM
Hillebrand Constructiebedrijf MIDDELBURG
Energie Consult Holland EDE GLD
HM Holland Contracting B.V. ROTTERDAM
Enrichment Technology Nederland B.V. ALMELO
Hobur Twente B.V. ALMELO
E.ON Benelux N.V. MAASVLAKTE ROTTERDAM
Hogeschool Utrecht UTRECHT
N.V. EPZ VLISSINGEN
Hogeschool Windesheim ZWOLLE
Esab Nederland B.V. AMERSFOORT
Hollandia B.V. KRIMPEN A/D IJSSEL
Exova EMMEN
Holvrieka-Nirota B.V. SNEEK Hovuma Magazijnstellingen B.V. REUVER
F
Fabricom B.V. MOERDIJK
Howicon B.V. ELSLOO LB
Federatie Metaalplaat FDP NIEUWEGEIN
HSM Steel Structures SCHIEDAM
Ferus Smit B.V. HOOGEZAND
Hubert Stavoren B.V. STAVOREN
FIB Industries B.V. LEEUWARDEN
Huntsman Holland B.V. BOTLEK ROTTERDAM
Flamco Flexcon B.V. BUNSCHOTEN SPAKENBURG
Hyva International B.V. ALPHEN a/d RIJN
Flame Spray Technologies B.V. DUIVEN Focwa Centrum Carr. Bedrijf SASSENHEIM
G
GasCare B.V. GOUDA
I
IHC Beaver Dredgers B.V. SLIEDRECHT IHC Handling Systems VOF DELFGAUW Imtech Industrial Services ROERMOND
GEA Bloksma B.V. ALMERE
Interlas B.V. ROZENBURG
GEMA Apparatenbouw B.V. BIDDINGHUIZEN
ITW Welding Products B.V. OUD BEIJERLAND
Gems Metaalwerken B.V. VORDEN Gerritsen On- & Offshore Services B.V. AMSTERDAM Geton Roestvrijstaalindustrie VELDHOVEN Gouweleeuw Metaal B.V. ZAANDAM Grasso Products B.V. ‘s-HERTOGENBOSCH De Groot Lasopleidingen B.V. BREDA Van de Grijp Buizen B.V. PAPENDRECHT
J K
Jansen Venneboer B.V. WIJHE Jazo B.V. ZEVENAAR K. en W.A. van Rooijen OUD BEIJERLAND Kampstaal B.V. EMMELOORD Kemper B.V. GROENLO
GT Lastechniek B.V. EMMELOORD
Kemppi Benelux B.V. BREDA Kenteq Examinering B.V. HILVERSUM Keppel Verolme B.V. ROZENBURG ZH Kepser Pro-Metaal B.V. CUIJK Kersten Europe B.V. WANSSUM Kiekens Products B.V. ALMELO KIN Machinebouw B.V. RIJEN De Klerk B.V. WERKENDAM Klinkenberg Zaanstad B.V. KROMMENIE Koning Willem I College ‘s-HERTOGENBOSCH Koninklijke Metaalunie NIEUWEGEIN Kuhn Geldrop GELDROP Kumoweld B.V. ASSEN
51
L
Lamers High Tech Systems B.V. NIJMEGEN Landustrie Sneek SNEEK Las- en Snijtechniek Visser WOERDEN
N
Narvik Yarway. HEERLE Necon Staalbouw B.V. BEEK Nedcon Magazijn Inrichting B.V. DOETINCHEM
Lasbedrijf Wero B.V. NIEUWENDIJK
Nederlandse Aardolie Maatschappij ASSEN
Laskar Hardinxveld B.V. GORINCHEM
Nederlandse Techn. Gasmij B.V. TILBURG
Laspartners Sliedrecht B.V. SLIEDRECHT
NedTrain B.V. HAARLEM
Lastechniek Best B.V./LTB Groep BEST
Nemag B.V. ZIERIKZEE
Lastechniek Europa B.V. NIEUWEGEIN
Nieuwstraten Proefstaven B.V. DE LIER
Lastechniek Noord SCHEEMDA
Noorderpoort Contract GRONINGEN
Lastechniek Oost HENGELO OV
De Nooij Beheer B.V. EDE GLD
Lastek Nederland N.V. LEXMOND
NTS Combimetaal B.V. BERGEIJK
Lastraga Equipment B.V. WIJCHEN
NTS-Hermus B.V. VENRAY
Laura Metaal Eygelshoven B.V. EYGELSHOVEN
Nyrstar Budel B.V. BUDEL
Lebon & Gimbrair B.V. BUNSCHOTEN SPAKENBURG Leenstra Machine- en Staalbouw B.V. DRACHTEN Lemtech B.V. ALKMAAR Lincoln Smitweld B.V. NIJMEGEN
O
OBM Midden Nederland B.V. NIEUWEGEIN Ommeren Metaaltechniek B.V. EDE GLD Oostendorp Apparatenbouw B.V. TIEL
Linde Gas Benelux SCHIEDAM
Optrel AG WATTWILL (Zwitserland)
Lloyds Register Nederland B.V. ROTTERDAM
Overlander B.V. ZEEWOLDE
Loenen Repairs B.V. SCHIEDAM Lorch Lastechniek B.V. NOORDWIJK Lutec Luchttechniek B.V. AMERONGEN
M
P
P3transfer ETTEN-LEUR Perk Lasschool ZAANDAM Plaatijzerindustrie B.V. APELDOORN
Machinefabriek G. v.d. Ploeg LEEUWARDEN
Plymovent B.V. BREDA
Machinefabriek West-End B.V. LISSE
Pomweld Las- en Snijtechniek HEERHUGOWAARD
Magnatech International B.V. DRONTEN
Post Staalbouw B.V. VELSEN-NOORD
MAHLE Industrial Filtration (Benelux) B.V. ALKMAAR
Praktijkschool De Catamaran STADSKANAAL
Marflex B.V. OUD BEIJERLAND
Pro-Beam AG & Co. KGaA ROERMOND
Marinebedrijf Den Helder DEN HELDER
Provincie Groningen GRONINGEN
Maropa Europe B.V. SCHOONHOVEN Max Bögl Nederland B.V. AMSTERDAM Mercon Steel Structures B.V. GORINCHEM Metaal Plus B.V. OOSTERZEE
R
Rail OK B.V. KEDICHEM Randstad Techniek ‘s-HERTOGENBOSCH Rehm Lastechniek Nederland B.V. MILL
Metalas Machinefabriek B.V. VLAARDINGEN
REMO West-Twente RIJSSEN
MFE Machining & Construction B.V. EERBEEK
RobWelding DODEWAARD
Migatronic Nederland B.V. BEST
ROC De Leijgraaf OSS
Moeskops Staalbouw B.V. BERGEIJK
ROC De Leijgraaf VEGHEL
Mokveld Valves B.V. GOUDA
ROC Friese Poort DRACHTEN
Moldex AG & Co. KG BARENDRECHT
ROC Friese Poort LEEUWARDEN
Montage Onderneming Benelux B.V. ROTTERDAM
ROC Midden Nederland NIEUWEGEIN
Mourik Services B.V. BOTLEK ROTTERDAM
Rofin-Baasel Benelux B.V. ALBLASSERDAM
MT-International B.V. SPIJKENISSE
Rolan Robotics HOORN NH
Multiweld B.V. BARENDRECHT
Rotodyne Ventilatoren B.V. VENRAY Royal Huisman Shipyard B.V./Rondall VOLLENHOVE RPS Advies ULVENHOUT Rusch Kraantechniek B.V. HOORN NH R.V.I. Mosman B.V. ENSCHEDE RVS non ferro UDEN
52
JAARVERSLAG 2011
S
SABIC Petrochemicals B.V. GELEEN SAS Gouda B.V. GOUDA SBB Gouda GOUDA
T
Talos Intermediair in Techniek HOOGEZAND Tata Steel Europe IJMUIDEN TBi Industries GmbH FERNWALD
SBC Sasbout Vosmeer DELFT
TCE/SKOT Lasopleidingen onderdeel ROC A12 EDE GLD
Scheepsbouw Nederland ROTTERDAM
Technisch Handelsbureau Vermaat MIDDELBURG
Schelde Exotech B.V. VLISSINGEN
Technische Avondschool KINDERDIJK
Schielab B.V. ROTTERDAM
Technische Universiteit Delft (afd. Technische Materiaalweten-
Sersa B.V. ZAANDAM
schappen) DELFT
SGS Nederland B.V. SPIJKENISSE
Tetrix Bedrijfsopleidingen DEN HELDER
Shell Nederland Chemie B.V. MOERDIJK
TFT Totaal Engineering B.V. ASTEN
Soldaat Ketting Olivier Kazerne SOESTERBERG
Thermo-Electra B.V. PIJNACKER
SPF Europe B.V. HOENSBROEK
Thermphos International B.V. VLISSINGEN
SPIE Construction Services HOOGVLIET RT
Theunissen Lastechniek B.V. DODEWAARD
Spirotech B.V. HELMOND
Van Tongeren Kennemer B.V. BEVERWIJK
SRI Speciaal Roestvrijstaal Ind. B.V. VEENWOUDEN
Tosec B.V. ZWOLLE
Staalbouw Nagelhout Bakhuizen B.V. BAKHUIZEN
Translas Tipworks B.V. NIEUWEGEIN
Staalmarkt Nederland B.V. SON
TSH Vakopleidingen EMMEN
Staalwerk B.V. IJMUIDEN
TÜV Rheinland Sonovation B.V. OOSTERHOUT
Staco Nederland B.V. REUVER Staja Constructie B.V. HENGELO Stenman Holland VEENENDAAL Sterk Midden Nederland B.V. BUNSCHOTEN SPAKENBURG Stichting Mikrocentrum EINDHOVEN Stichting Rijn IJssel Training & Opleiding ARNHEM Stichting Vakopleiding Zuyderzee College EMMELOORD Stichting Vakopleidingen Metaal WB ETTEN-LEUR
U V
UC Technologies B.V. ZALTBOMMEL
Vacuüm Specials B.V. WOERDEN Vakopleiding Techniek CUIJK Vakwijs Opleidingen ZEIST
STODT Toekomsttechniek HENGELO OV
Valk Welding B.V. ALBLASSERDAM
Stork Food & Dairy Systems B.V. AMSTERDAM
VDL Industrial Modules HELMOND
Stork Technical Services B.V. BOTLEK ROTTERDAM
VDL Konings B.V. SWALMEN
Stork Thermeq HENGELO
VDL Staalservice B.V. WEERT
Strukton Rail Equipment MAARSSEN
VDL Weweler B.V. APELDOORN
S.T.V. Las- en Snijtechniek AMSTERDAM
VDS Technische Industrie HAPERT
Sulzer Turbo Services B.V. EUROPOORT ROTTERDAM
Vecom B.V. MAASSLUIS D. van der Velde WEESP Vermaat Technics B.V. ROCKANJE Vermeer Eemhaven B.V. ROTTERDAM Verstegen Grijpers B.V. NIEUWEGEIN Visser & Smit Hanab B.V. PAPENDRECHT De Vlamboog B.V. HOOFDDORP Voestalpine Polynorm B.V. BUNSCHOTEN SPAKENBURG Voestalpine Railpro B.V. HILVERSUM
53
W
Y
Wagenvoorde Lastechniek B.V. MIDDELBURG
Yara Sluiskil B.V. SLUISKIL
Wärtsilä Netherlands B.V. DRUNEN
Yaskawa Benelux B.V. SON
Welding 4 ALL ‘s-GRAVENPOLDER Weldmij NIJEHASKE Weld-Tech v.o.f. HELLEVOETSLUIS Westfalen Gassen Nederland B.V. DEVENTER Wiltec B.V. UDEN Wirs International B.V. DODEWAARD Wolter en Dros B.V. AMERSFOORT WTT Lasopleidingen BOTLEK ROTTERDAM
OPLEIDINGEN
mei 2011
mei 2011
OPLEIDINGEN
N I E U W EB E DRI J F SDE E LN E M E R
SBC Sasbout Vosmeer Stanislascollege Delf t
ONDER DE NIL ERKENDE OPLEIDINGSINSTITUTEN NEEMT DE STICHTING BEDRIJFSGERICHTE CURSUSSEN “SASBOUT VOSMEER BIJ HET STANISLASCOLLEGE IN DELFT EEN BIJZONDERE PLAATS IN. SASBOUT VOSMEER BEZIT ALS OPLEIDINGSCENTRUM VOOR OP HET BEDRIJFSLEVEN GERICHTE LASCURSUSSEN IN DE AVONDUREN IN DELFT EN WIJDE OMGEVING EEN UITSTEKENDE REPUTATIE. Maurice Mol, fotografie Frits Falkenhagen ie Sasbout Vosmeer zegt, zegt ook
Open instituut
Herman Pruisken. Hij is als initiator,
In het begin van de tachtiger jaren ging het slecht met
coördinator en bevlogen opleider de drijvende kracht die
onze economie. Het was een beetje crisis. Een groot deel
onlosmakelijk verbonden is aan dit lascentrum. Hier
van de LTS-ers kon toen geen werk krijgen. Maar Her-
worden zeer goed bezette opleidingen verzorgd voor au-
man Pruisken zorgde er wel voor dat zijn leerlingen een
togeenlassen, booglassen, MIG/MAG- en TIG-lassen op
opleidingsplek kregen. En daarna veelal een vaste baan.
alle niveaus. En kan ook worden afgesloten met een
Zijn bekendheid met het bedrijfsleven in de regio heeft
EN 287 certificaat. Bijzonder bij de SBC Sasbout Vos-
hem daarbij geholpen. Maar het ging niet vanzelf. “Het
meer zijn de uitzonderlijk goede resultaten van de cursis-
was best moeilijk om leerlingen bij bedrijven geplaatst te
lijk. Die bekwame instructeurs heb ik toen via mijn net-
niet naar een psychiater, je hoeft ook niet op vakantie
ten en het hoge percentage geslaagden. Volgens Herman
krijgen. Ik heb daar veel energie en tijd ingestoken. Met
werk aangetrokken.” Een van de docenten stelt dat de
naar een warm land. Het is al lekker warm, zo spaar je
Pruisken komt dat door de docenten, die bepalen tevens
een regionaal consulent van het leerlingwezen en de leer-
Sasbout Vosmeer zo’ n goede opleiding biedt omdat zij
heel wat geld uit hier.” En zowaar, het lasresultaat mag
de kwaliteit van de lascursussen. En niet te vergeten ook
ling gingen we onderzoeken waar de interesse en aanleg
erg betrokken zijn bij de deelnemers. “De outillage is
gezien worden. Het ziet er prima uit. De gedrevenheid
de opvallende wijze waarop Herman Pruisken telkens
van de leerling naar uitgingen. Daarna zochten we naar
up-to-date en goed onderhouden. Wij nemen ruim de
van Pruisken komt voort uit zijn eigen geschiedenis. “Ik
weer in de publiciteit weet te komen bij de diploma uit-
een passend leerbedrijf of geschikte bedrijfsschool. De
tijd om ze te begeleiden. Daar hebben ze recht op. We
wil de vakman in een goed daglicht plaatsen. De bedrij-
reikingen.
kloof tussen onderwijs en het bedrijfsleven moet je over-
vormen een hecht team en Herman zorgt er wel voor
ven klagen over een dreigend tekort aan vakmensen,
bruggen.” Het is daarom dat hij stelt: “De school moet
dat dat zo blijft.”
tienduizenden in de sector Metaal, de komende jaren.
39 cent
niet gesloten, maar een open instituut zijn.”
Men wil nog meer buitenlandse werknemers naar
Pruisken, afkomstig uit een groot gezin: “Hoewel ik
Als bevlogen vakman heeft Herman Pruisken een uitge-
Nederland halen. Dat moet niet nodig zijn. We moeten
goed kon leren ging ik naar de Ambachtsschool. Zo ging
Team
sproken mening over de eisen die hij stelt aan zijn orga-
toch ook wat verdienen in dit kikkerlandje. Het gaat
dat in die jaren kort na de Tweede Wereldoorlog. In
In die tachtiger jaren was Pruisken ook bevriend met
nisatie. “Goede begeleiding, discipline en duidelijkheid
hier echt verkeerd als we in het onderwijs niet zorgen
1954 begon ik met werken bij een machinefabriek, 48
Frans van Haaren, inmiddels overleden, van de Rijksnij-
zijn de voorwaarden voor het succes. Respect voor de
dat er goede vaklieden worden opgeleid. Dat geldt in het
uur in de week voor 39 cent per uur. Dat vergeet ik
verheidsdienst van het Ministerie van Economische
cursist, belangstelling voor zijn privéomstandigheden,
bijzonder voor lassers, goede lassers zijn hard nodig.”
nooit. Daarom, want ik wilde wel vooruit, ben ik naar
Zaken. Later is dat Syntens geworden. “Frans had hier in
een goede sfeer en ook eisen stellen. Je mag verwachten
En dan komt Pruisken weer: “Veel mensen in het tech-
de Voorbereidende Lerarenopleiding gegaan. Die oplei-
Delft bij TNO een demonstratieruimte waar met moderne
dat ze zich volledig inzetten.”
nisch onderwijs hebben niet de feeling met het bedrijfs-
ding duurde acht jaar. Naast de uren in de fabriek ging
lasapparatuur werd proef gelast. Veel MKB bedrijven zijn
ik twee avonden in de week en de zaterdagmiddag naar
toen mede dankzij zijn adviezen van beklede elektroden
Van lassen word je rustig
ingegaan. Die jongens genieten daar ook van. Zoals ik
school. In 1965 werd ik bevoegd praktijkleraar smeden,
overgegaan tot het economischer MIG/MAG-lassen. De
Volgens Pruisken is een van de mooie kanten van het
van mijn vak heb genoten. En ik geniet nog steeds”.
lassen, vaktekenen en metaalbewering . In 1976 werd ik
lassers moesten dan wel worden omgeschoold. Hij gaf mij
lassen dat je er zo rustig van wordt. Je zit langere tijd op
In mei worden er bij Sasbout Vosmeer examens afgeno-
adjunct-directeur en decaan bij de Sasbout Vosmeer LTS.
aan dat als je kwaliteit (die je kunt afmeten aan het
een vierkante centimeter te staren. Het is bijna therapie.
men voor het NIL diploma. We zijn benieuwd welke
Ik was ook 21 jaar leraar op de lerarenopleiding bij de
percentage geslaagden) wilt leveren alleen het beste goed
We kijken ook toe en horen hoe Pruisken een cursist
prominente persoon Pruisken weer heeft uitgenodigd
PTH in Rotterdam. Als decaan onderhield ik de contac-
genoeg is. Dat geldt niet alleen voor de inrichting en de
aanmoedigt bij een lastige oefening autogeen pijplassen.
voor de feestelijke diploma uitreiking. Op het moment
ten met de bedrijven in deze omgeving.”
apparatuur. Daarbij zijn ook goede docenten onontbeer-
“Ik zeg altijd; lassen, daar word je rustig van. Je hoeft
van dit interview wil hij daarover nog niets loslaten…
leven. Daarom ben ik met die jongens de bedrijven
38
39
54
JAARVERSLAG 2011
Onderscheidingen Het NIL kent drie soorten onderscheidingen voor uitzonderlijke verdiensten op het vakgebied van de verbindingstechnologie. De Adviescommissie Onderscheidingen bepaalt wie in aanmerking komt voor een onderscheiding. In het verslagjaar zijn geen onderscheidingen uitgereikt.
Prof. Jaegerpenning (voorheen Erepenning) De voormalige 'Erepenning' was bedoeld om personen te onderscheiden voor “het bevorderen van de toepassing, de ontwikkeling en de kennisverbreiding van de las- en aanverwante technieken”. Deze omschrijving is door de Adviescommissie Onderscheidingen uitgebreid tot: “het bevorderen van de toepassing, de ontwikkeling en/of de kennisverbreiding van de verbindingstechnologie in nationaal en internationaal verband”. Dit is een bredere en nauwkeuriger gedefinieerde omschrijving die bovendien een relatie met het buitenland onderstreept. Dragers Erepenning J.J.W. Nibbering
1984
A.C. de Koning
1994
L. van Nassau
1994
H. Thier
1994
G. den Ouden
1995
Th. Luijendijk
1997
G.H.G. Vaessen
2001
J. Wardenier
2001
A.R. Dhooge
2003
A.M. Gresnigt
2006
De naam ‘Erepenning’ zegt internationaal te weinig, reden waarom de Adviescommissie een andere naam voorstelde. Hierbij is zorgvuldig gezocht naar een naamgever die past binnen de omschrijving van de penning zelf. Het werd de “Prof. Jaegerpenning”. Drager Jaegerpenning K. Bekkers
2008
‘
Prof. ir. H.E. Jaeger (1903 – 1984) bekleedde verschillende belangrijke functies in de Nederlandse en Belgische industrie, tot hij in 1946 hoogleraar in de Scheepsbouwkunde aan de T.H. te Delft werd. Deze functie vervulde hij tot september 1969. Vele studenten die bij hem afstudeerden zien met waardering terug op hetgeen hij voor hen betekend heeft. Buiten het onderwijs aan de T.H. Delft verleende prof. Jaeger op grote schaal zijn medewerking op lastechnisch gebied. In 1948 was hij medeoprichter van het International Institute of Welding (IIW). Het IIW heeft hem daarvoor geëerd met de titel 'Founder Vice-President', de enige eretitel die het IIW kent, en die hij mocht dragen tot zijn levenseinde.
’
55
Prof. Geerlingspenning De 'Geerlingspenning' kan worden toegekend aan “personen die gedurende een aanmerkelijke periode in het algemeen belang in het openbaar bijzonder hebben bijgedragen aan de kennisverbreiding op het gebied van de verbindingstechnologie, zulks voornamelijk maar niet uitsluitend binnen de organisatiestructuur van het NIL.” Dragers Geerlingspenning H.B. Pastoors
1988
J.W. Schinkel
2004
H. Wijlhuizen (✞ 13-02-2012)
1992
A. Gales
2005
W. Moerman
1992
H.P. van Oostende
2006
A. de Visser
1992
H.C.G.M. Schrijen
2007
R.W.A. van den Berg
1993
A.J. de Roode
2008
B. Huizinga
1994
G.H.J. Neessen;
2009
P.J. Ras
1995
H. Sprong
2010
D.H. van Nieuwenhuizen
1995
H. de Vries (✞ 10-11-2011)
1997
G.J. Veerbeek
1997
D.R.J. Lafèbre
1998
T. Blok
1998
J. van Liere
2001
A. Stroeks
2000
K. Bekkers
2001
H.A. Meijer
2001
J.J. van der Goes
2003
H.P. Ottens
2003/2004
H.H. van der Sluis
2004
‘
Prof.dr.ir. H.G. Geerlings (1909 - 1987) startte zijn loopbaan als werktuigbouwkundig ingenieur in het lab van Werkspoor en de Koninklijke Shell. Hij promoveerde in 1946 op de invloed van de atmosfeer en warmtebehandeling bij het elektrisch lassen. Hij was oprichter van het Lastechnisch Bureau van de Nederlandse Vereniging van Lastechniek (NVL), de voorloper van het NIL. Geerlings was bovendien één van de oprichters van het International Institute of Welding (IIW), waar hij lange tijd president van was. In 1976 ontving hij de Adams Memorial Membership onderscheiding van het AWS. Hij werd in 1980 onderscheiden als Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
’
56
JAARVERSLAG 2011
Van ’t Hoffpenning Het NIL-bestuur heeft in 2008 een nieuwe penning ingesteld om de specifieke verdiensten van personen ten behoeve van het NIL te kunnen waarderen. Deze penning is vernoemd naar Jan van ’t Hoff, die nadrukkelijk vorm heeft gegeven aan de uitstraling van het NIL op het gebied van voorlichting en onderwijs in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. Als voorwaarde voor het ontvangen van deze penning is de volgende tekst vastgesteld: “personen die gedurende een aanmerkelijke periode in het algemeen belang in het openbaar bijzonder hebben bijgedragen aan de kennisverbreiding op het gebied van de verbindingstechnologie binnen de organisatiestructuur van het NIL”. Dragers Van ‘t Hoffpenning J.G. Verburgh; 2009 J.H. Treur; 2010
‘
De heer J. Van ’t Hoff (1915 – 2000) maakte na een militaire carrière bij de Genie in Nederlands Indië, in 1950 zijn debuut in de lastechniek bij het toenmalige instituut Aval. Hij was daar verantwoordelijk voor voorlichting en opleidingen. In 1974 kwam hij in dienst bij het NIL waar hij zijn grote passie: het doorgeven van zijn kennis aan de jongere generatie, naast voorlichting aan de industrie, verder kon ontwikkelen. Van ’t Hoff was mede verantwoordelijk voor de oprichting van de Lastechnische Discussiegroep Rotterdam en heeft er veel aan gedaan om deze te ontwikkelen tot wat ze vandaag is: een bloeiende vereniging van, voor en door lasdeskundigen en een voorbeeld voor de overige zes lasgroepen in Nederland.
’
Adviescommissie Onderscheidingen Voorzitter T. Luijendijk
Technische Universiteit - Delft
Secretaris H. Zandvliet
NIL - Zoetermeer
K. Bekkers
Malden
T. Blok
tim B.V. - Drachten
57
Nederlands Instituut voor Lastechniek Boerhaavelaan 40 - 2713 HX Zoetermeer
088 400 85 60 |
[email protected] | www.nil.nl
Colofon Opdrachtgever
NIL, Nederlands Instituut voor Lastechniek, Zoetermeer
Tekstverzorging
Margriet Wennekes Tekstredactie, Cothen
Ontwerp
OPUS communicatie-ontwerp, Leiden