Natuurhistorisch Jaarverslag 2013

Natuurhistorisch Jaarverslag 2013

afdeling Hoorn/West-Friesland

KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland

Index verslag pagina 1

Inleiding

2

Vogels 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 2.10 2.11

3

4 5 6 7 8 9

3 Gegevensbronnen Welke soorten kwamen er langs in 2013? Verslag Huiszwaluwen 1991–2013 Voorjaarstrek 2013 langs de telpost “Het Monument” Najaarstrek-telling 2013 bij “De Nek” Zeevangtelling 2013 Visarend pleistert 32 dagen op de Ursemmerplas Broedvogelinventarisatie “De Hulk”, “De Kogen” en “De Zeevang” Broed- en kolonievogeltellingen Soortendag 2013 Midwintertelling 2013

4 5 9 12 14 16 20 23 30 31 34

Geleedpotigen 3.1 Insecten – Dagvlinders 2013 3.2 Insecten – Nachtvlinders 2013 3.3 Insecten – Libellen en juffers 2013 3.4 Insecten – Overige 2013 3.5 Geleedpotigen – Overigen 2013

36 37 40 41 43

Planten 4.1

Jaarverslag Plantenwerkgroep 2013

44

Vissen 5.1

Waarnemingen 2013

46

Zoogdieren 6.1 Waarnemingen 2013

47

Schimmels 7.1 Paddenstoelen

48

Luitjebroekerweel 8.1 Waarnemingen 2013

51

Overigen 9.1 Overige waarnemingen 2013 9.2 Het weer van 2013 in Hensbroek 9.3 Organisatie KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland

53 54 56

Colofoon: Eindredactie Samenstelling Bijdragen van Opmaak

: Jan-Pieter de Krijger : Egbert Baars en Jan-Pieter de Krijger : Egbert Baars, Ab van Dorp, Henny van der Groep, Anneloes ter Horst, Jan-Pieter de Krijger, Marco van der Lee, Freek Musman, Ben Pronk, Ad Roobeek, Cees Schaper en Resi Zabel. : Egbert Baars

Uitgave van Datum Nummer

: KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland : februari 2014 : 2014-009HN/01RAP

Website e-mail

: www.knnv.nl/hoorn : [email protected]

© 2014 KNNV afd. Hoorn/West-Friesland De tekst uit deze uitgave mag niet worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotocopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de KNNV afd. Hoorn/West-Friesland.

2

Natuurhistorisch jaarverslag 2013


1

Inleiding oor u ligt het Natuurhistorisch Jaarverslag van de KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland. Ook dit jaar zijn we er weer in geslaagd om een jaarverslag te maken van de gegevens die verzameld werden in het jaar 2013.

V

Net als vorige jaren een verslag met heel veel vogelwaarnemingen, maar dat geeft alleen maar aan dat deze groep van organismen een steeds grotere belangstelling krijgt binnen de afdeling. Dit wil niet zeggen dat de andere groepen aan belangstelling te klagen hebben. Ook de (nacht)vlinders zijn dit jaar wederom met speciale aandacht bekeken. Dit verslag is opgebouwd uit de volgende hoofdstukken. Hoofdstuk 2; Vogels, hoofdstuk 3; Geleedpotigen, hoofdstuk 4; Planten, hoofdstuk 5; Zoogdieren, hoofdstuk 6; Vissen, hoofdstuk 7; Schimmels, hoofdstuk 8; Lutjebroekerweel en hoofdstuk 9; Overigen. Ik hoop dat u het met aandacht leest. Als u denkt dat u het jaarverslag van 2014 kunt verrijken met uw eigen waarnemingen, dan ontvangen wij die graag van u. Jan-Pieter de Krijger / Egbert Baars

Waarnemingsgebied KNNV afd. Hoorn/West-Friesland

3


3


2 Vogels 2.1 Gegevensbronnen e KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland heeft al meer de twaalf jaar een vogelwerkgroep. Om een beeld te geven waar alle gepresenteerde vogelgegevens vandaan komen is het noodzakelijk om alle activiteiten van deze werkgroep in kaart te brengen. De werkgroep bestaat uit ongeveer vijfentwintig, min of meer, actieve vogelaars. De gegevens zijn voor een groot deel afkomstig uit deze groep werkgroepleden.

D

Losse waarnemingen Dit zijn veldwaarnemingen van individuele werkgroepleden die niet geplaatst kunnen worden in het kader van een telactiviteit. Dit type waarnemingen is heel gevarieerd en betreft meestal bijzondere waarnemingen. Tot deze groep waarnemingen behoort ook informatie uit publicaties (dagbladen, vogeltijdschriften) en via-via waarnemingen. Broedvogelinventarisaties Dit zijn inventarisaties die gecoördineerd worden door Sovon en waar leden van onze werkgroep aan deelnemen. In veel gevallen zijn deze natuurgebieden in eigendom van Staatsbosbeheer. In alle gevallen betreffen dit monitoringsgebieden waardoor de inventarisaties in deze gebieden reeds een lange reeks van jaren worden uitgevoerd. Het is van groot belang dat deze inventarisaties (blijvend) worden voortgezet. l l l l l l l l l

Kleiputten Nek / Oosterleek Uiterdijken Schellinkhout Groote Vliet Polder Lichtewater Oosterkoog De Hulk / Bedijkte waal / Rietkoog / Floriskoog Schardammerkoog Ursemmerplas MUS Lutjebroek

Cees Schaper idem idem idem Erik de Vroome / Ko van Gent / Gerard Kenter Harry Fabritius / Peter de Lange Ben Pronk Ben Pronk Ad Roobeek

Een andere projectmatige vorm van broedvogelinventarisatie wordt gevormd door: l Huiszwaluwenonderzoek Vogelwerkgroep Gebiedstellingen Dit zijn tellingen van de aantallen per soort in een bepaald gebied. Dit kan een slaapplaats zijn of een Important Bird Area (IBA) of gewoon een leuk gebied. De gebiedstelling kan ook in het kader van een bepaalde soort(en) of item worden uitgevoerd zoals: l l l l

Maandelijkse IBA-telling Zeevang (wintermaanden) Midwintertelling Voorjaarstrektelling Monument Najaarstrektelling De Nek

Vogelwerkgroep idem Freek Musman idem

N.B. Niet van elke genoemde activiteit wordt verslag gedaan in dit rapport.

4



2.2 Welke soorten kwamen er langs in 2013 ok in 2013 hebben de vogels niet over aandacht te klagen gehad. Alle KNNVers bij elkaar gaven mij als Natuur Historisch Secretaris 544.035 individuen door. Deze waren verdeeld over 187 soorten die op de Nederlandse lijst staan. Daarnaast zijn er 23 hybriden (vogels die niet op de Nederlandse lijst staan), ondersoorten en niet helemaal goed determineerbare soorten. Dat is een langere lijst dan in 2012 waarin we 179 soorten zagen.

O

Op 42 dagen in 2013 zijn er geen waarnemingen doorgegeven. Op 18 januari, 25 april, 3 mei, 4 september, 27 september, 1, 5 en 9 november werd er per dag maar één vogel waargenomen. DÉ dag van 2013 waarop de meeste vogels werden waargenomen is 12 januari met 29.853 vogels.

soort Barmsijs Barmsijs spec. Canadese Gans Canadese Gans spec. Eend spec. Gans spec. Grote Canadese Gans Hybride Brandgans x Keizergans IJslandse Grutto Indische Gans Kaapse Casarca Kleine Canadese Gans Muskuseend Nijlgans Rietgans spec. Soepeend Soepgans Stadsduif Vorkstaartplevier spec. Witkopstaartmees Witte Kwikstaart spec. Zebravink Zwarte Zwaan

datum 01-10-2013 26-10-2013 16-01-2013 22-04-2013 08-11-2013 22-04-2013 01-01-2013 08-10-2013 31-03-2013 10-02-2013 06-10-2013 05-05-2013 14-01-2013 01-01-2013 23-11-2013 02-01-2013 01-01-2013 12-01-2013 22-04-2013 09-02-2013 03-03-2013 11-05-2013 06-06-2013

De SPREEUW werd het meeste geteld met 120.216 exemplaren en van 21 soorten werd en maar 1 waarneming gedaan. Er werden maar 2.857 HUISMUSSEN geteld over heel 2013. Zitten er echt zo weinig mussen of tellen we ze niet regelmatig? Men is gauw geneigd om de “gewone” Onder- en lastig determineerbare soorten soorten niet te tellen maar misschien wel waarnemingen van juist die soorten zijn interessant. Alleen door tellen weten we of het goed of slecht gaat met bepaalde soorten. SMIENTEN en HUISZWALUWEN zijn DÉ soorten die bewezen hebben dat tellen waardevolle bruikbare informatie oplevert. Wat viel er op? Nou genoeg natuurlijk en daar zal ik een korte samenvatting over geven waarin de bijzonderste soorten en waarnemingen in naar voren komen. Eén januari is zo’n dag dat velen van ons er toch even op uitgaan om de eerste waarnemingen te doen en dat loont vaak de moeite. Tienduizend TOPPERS werden er geteld op deze dag! De eerste ROERDOMP van 2013 werd gezien, evenals een WATERRAL en ook het WITGAT ontsnapte niet aan de aandacht. De VELDLEEUWERIK liet zich deze dag ook zien net zoals de GROTE ZILVERREIGER. Vroeger een soort waar je voor op de fiets sprong, tegenwoordig bijna gewoon. De machtige verschijning van een HAVIK werd ook op 1 januari een feit. Op 2 januari werden de enige PESTVOGELS van 2013 aan mij doorgegeven. En op 6 januari werd een overwinterende ZWARTKOP opgemerkt. De VUURGOUDHAAN is meer een soort die je rond deze tijd verwacht en deze verwachting kwam ook op deze dag uit. De eerste KLEINE ZWANEN werden gezien op 9 januari en de eerste keer dat er dit jaar een BOOMKLEVER in ons waarnemingsgebied werd gezien in 2013 was op 11 januari. Een soort die niet veel wordt gezien in onze buurt. Deze dag werd ook de eerste SLECHTVALK van het jaar opgeschreven, er zouden er nog 7 volgen. Ook de ZWARTE MEES werd op 11 januari gezien. Op 12 januari werden er ook 244 BRILDUIKERS geteld. Zo zie je maar dat een midwintertelling, een dag waarop veel mensen het waterwild gaan tellen, ook mooie aantallen oplevert. De eerste WATERPIEPERS werden vandaag ook een feit.


5


De ó zo goed gecamoufleerde HOUTSNIP werd toch opgemerkt op 13 januari en de enige KROONEEND van het jaar werd ook gezien op deze dag. Op 15 januari kwam de eerste BLAUWE KIEKENDIEF langs vliegen en de enige EIDER van 2013 werd opgemerkt. Ook een soort die niet vaak in onze regio gezien wordt. Vandaag werd ook de eerste GEELPOOTMEEUW opgemerkt. Een soort die steeds vaker gezien wordt. De KLEINE RIETGANS is ook zo’n soort die op je netvlies moet vallen wat ook op 15 januari gebeurde. Altijd leuk om deze kleine gans er tussen uit te plukken. Ook werd de eerste OEVERPIEPER opgeschreven evenals de eerste en laatste VELDUIL van het jaar. Een dag later, op 16 januari, werd de blauwe schicht gezien. Een IJSVOGEL liet zich zien. Het neefje van de GEELPOOTMEEUW, de PONTISCHE MEEUW werd op 26 januari waar genomen en de eerste SMELLEKEN werd ook op 26 januari opgemerkt en twee dagen later, op de 28ste, kwam zijn neef de BOOMVALK door het beeld heen vliegen. Januari werd afgesloten met de eerste waarneming van de APPELVINK. Een grote vink met een enorme snavel. Negen februari gaat in 2013 de boeken in als de dag dat de enige WITKOPSTAARTMEES gezien werd. Weliswaar een ondersoort van de STAARTMEES maar wel een mooie met een hele witte kop zoals zijn naam al doet vermoeden. De enige ZWARTBUIKROTGANS van 2013 liet zich zien op 16 februari. En dan komt 1 maart, een dag met een van mijn persoonlijke hoogtepuntjes, een RODE WOUW wordt gezien in de Zeevang en zal daar nog enige tijd vertoeven. Vaak gezien door velen echter in deze tijd maar één keer doorgegeven voor ons archief. Later in het jaar, eind april om precies te zijn, wordt de tweede en laatste waarneming doorgegeven. De eerste OOIEVAAR liet zich op 8 maart zien en een dag later is de KUIFDUIKER van de partij evenals een ROODKEELDUIKER. Op 16 maart werd de eerste TAPUIT opgemerkt. Het altijd lastige BOKJE liet zich op 18 maart zien, er zouden er nog 6 volgen in 2013. Een TJIFTJAF werd 25 maart gezien, een vroege GROENPOOTRUITER kwam langs op de 28ste en een KERKUIL werd een dag later gesnapt en de maand werd afgesloten met een ROUWKWIKSTAART op 31 maart. Als één zwaluw nog geen zomer maakt dan was het nog lente op 12 april want toen vloog de eerste BOERENZWALUW door ons gebied en op 14 april waren daar de eerste GIERZWALUW en OEVERZWALUW. Een KROMBEKSTRANDLOPER zie je ook niet vaak in ons gebied maar ook deze zat er op 14 april. Op 15 april werd de eerste HUISZWALUW in het luchtruim gezien en zo hebben we alle zwaluwen weer present in april. Deze dag werd ook de eerste VISDIEF gezien en zijn grotere neef de LACHSTERN was ook aanwezig. De eerste KOEKOEK koekoekte op 22 april en een BEFLIJSTER liet zich zien op 27 april. De eerste ZOMERTALING was terug op 4 mei en het moet toch een raar gezicht zijn geweest toen op 11 mei een ZEBRAVINK werd waargenomen, vast en zeker een ontsnapte kooivogel. Een ander hoogtepunt in ons gebied was de aanwezigheid van een GROTE KAREKIET. Hij of zij verbleef vanaf 23 mei een aantal dagen in de regio. Een WITWANGSTERN werd opgeschreven op 27 mei en een dag later vloog er een VORKSTAARTPLEVIER langs maar welke soort het precies was dat blijft gissen.

6



De eerste KWARTEL werd op 1 juni doorgegeven en een PORSELEINHOEN liet zich horen op 3 juni. En een WIELEWAAL deed het zelfde maar dan op 18 juni. Een WITVLEUGELSTERN viel op op 13 juli evenals een KAAPSE CASARCA maar ook deze valt in de categorie “ontsnapt”. Een REUZENSTERN vloog langs op 4 augustus. De soortendag op 17 augustus leverde de volgende klapper in het waarnemingsgebied op. Een KLEINE GEELPOOTRUITER verbleef kortstondig in het gebied maar lang genoeg om opgemerkt te worden. Twintig augustus was de dag van de TEMMINCK’S STRANDLOPER en de eerste PURPERREIGER werd gezien op de 21ste. De waarneming van 2 MORINELPLEVIEREN op 23 augustus is toch ook weer een hoogtepuntje. 24 augustus was de dag van de eerste waarneming van een VISAREND, een dag daarna gevolgd door de enige WITBUIKROTGANS. Een PAAPJE sloot de maand af op 31 augustus. Op 6 september werd een ZWARTE IBIS waargenomen en dat was de enige nieuwe soort in september. Oktober leverde op de 5de een ZEEAREND op. Elf dagen later, op de 16de werden een BAARDMAN en een ROODHALSGANS gezien. De maand werd afgesloten met een KRUISBEK. Op 11 november werd voor het eerst een juvenile ROZE SPREEUW in een tuin gezien en het jaar werd afgesloten met een IJSEEND op 10 december en het hele jaar werd afgesloten op de 14de met een erg tamme ROSSE FRANJEPOOT. Zijn verblijf in Andijk eindigde jammer genoeg in de maag van een SLECHTVALK. Eten en gegeten worden werd pijnlijk duidelijk. Jan-Pieter de Krijger


7


soort Aalscholver Appelvink Baardman Barmsijs Barmsijs spec. Beflijster Bergeend Blauwe Kiekendief Blauwe Reiger Boerenzwaluw Bokje Bontbekplevier Bonte Strandloper Bonte Vliegenvanger Boomklever Boomkruiper Boompieper Boomvalk Bosrietzanger Bosruiter Braamsluiper Brandgans Brilduiker Bruine Kiekendief Buizerd Canadese Gans Canadese Gans spec. Casarca Dodaars Dwergmeeuw Eend spec. Eider Ekster Fazant Fitis Fuut Gaai Gans spec. Geelpootmeeuw Gele Kwikstaart Geoorde Fuut Gierzwaluw Goudhaan Goudplevier Grasmus Graspieper Grauwe Gans Grauwe Vliegenvanger Groene Specht Groenling Groenpootruiter Grote Bonte Specht Grote Canadese Gans Grote Gele Kwikstaart Grote Karekiet Grote Lijster Grote Mantelmeeuw Grote Zaagbek Grote Zilverreiger Grutto Havik Heggenmus Holenduif Houtduif Houtsnip Huismus Huiszwaluw Hybride Brandgans x Keizergans IJseend IJsgors IJslandse Grutto

8

aantal 16.923 18 26 3 3 1 1.688 11 622 8.277 8 27 113 2 10 86 2 25 16 9 11 44.076 867 96 240 338 8 30 179 165 16 1 1.505 134 51 3.749 187 5.659 14 2.178 29 3.934 21 3.231 20 8.343 36.565 2 4 514 63 141 3.402 8 1 9 212 922 467 3.897 30 284 295 9.920 14 2.857 3.071 1 7 2 13

soort IJsvogel Indische Gans Kaapse Casarca Kanoetstrandloper Kauw Keep Kemphaan Kerkuil Kievit Kleine Barmsijs Kleine Canadese Gans Kleine Geelpootruiter Kleine Karekiet Kleine Mantelmeeuw Kleine Plevier Kleine Rietgans Kleine Strandloper Kleine Zilverreiger Kleine Zwaan Kluut Kneu Knobbelzwaan Koekoek Kokmeeuw Kolgans Koolmees Koperwiek Krakeend Kramsvogel Krombekstrandloper Krooneend Kruisbek Kuifduiker Kuifeend Kwartel Lachstern Lepelaar Meerkoet Merel Middelste Zaagbek Morinelplevier Muskuseend Nijlgans Nonnetje Oeverloper Oeverpieper Oeverzwaluw Ooievaar Paapje Patrijs Pestvogel Pijlstaart Pimpelmees Pontische Meeuw Porseleinhoen Purperreiger Putter Ransuil Regenwulp Reuzenstern Rietgans Rietgans spec. Rietgors Rietzanger Ringmus Rode Wouw Roek Roerdomp Roodborst Roodborsttapuit Roodhalsgans

aantal 59 3 1 4 11.347 85 344 2 20.862 2 63 1 66 652 112 17 4 4 246 786 852 3.795 23 15.246 12.654 1.218 2.018 9.307 1.987 2 1 2 3 23.283 2 1 232 13.591 1.950 73 2 10 628 309 61 11 820 3 1 20 4 574 529 11 1 6 843 247 25 16 2.057 7 286 61 330 2 45 12 190 3 1

soort Roodkeelduiker Rosse Franjepoot Rosse Grutto Rotgans Rouwkwikstaart Roze Spreeuw Scholekster Sijs Slechtvalk Slobeend Smelleken Smient Sneeuwgors Snor Soepeend Soepgans Sperwer Spotvogel Spreeuw Sprinkhaanzanger Staartmees Stadsduif Steenloper Steenuil Stormmeeuw Tafeleend Tapuit Temmincks Strandloper Tjiftjaf Toendrarietgans Topper Torenvalk Tuinfluiter Tureluur Turkse Tortel Veldleeuwerik Velduil Vink Visarend Visdief Vorkstaartplevier spec. Vuurgoudhaan Waterhoen Waterpieper Waterral Watersnip Wilde Eend Wilde Zwaan Winterkoning Wintertaling Witbuikrotgans Witgat Witkopstaartmees Witte Kwikstaart Witte Kwikstaart spec. Witwangstern Wulp Zanglijster Zebravink Zeearend Zilvermeeuw Zilverplevier Zomertaling Zwarte Kraai Zwarte Mees Zwarte Roodstaart Zwarte Ruiter Zwarte Stern Zwartkop Zwartkopmeeuw

aantal 1 8 2 1 3 11 2.312 218 9 2.581 9 36.398 12 3 344 686 55 3 120.260 2 474 14 9 116 4.372 5.319 13 4 123 21 44.648 149 37 319 1.103 1.357 1 1.691 2 1.061 3 6 772 48 36 515 13.629 27 224 3.661 1 196 1 812 2 1 4.524 322 1 1 798 3 13 815 20 6 12 6 91 70 aantal 544.035 aantal soorten 212



2.2 Verslag Huiszwaluwproject 1991-2013 Verslag Huiszwaluwproject 1991–2013 Oostelijk West-Friesland en de Zeevang ij danken de 28 tellers voor hun bijdrage. Zonder deze mensen is het niet mogelijk om het allemaal in beeld te brengen. 2013 was alweer het 22ste jaar op rij dat de HUISZWALUW in alle dorpen en steden in ons werk gebied geteld werden.

W .

De gegevens van 1991 tot en met 2013

14 0 0 12 0

0

16 0 26 12 35 173 6 3 15 24 26 8 1 0 7 48 16 9 55 2 0 9 21 11 0

16

11

16

50 4 0 11 16 8 14

43 4 0 13 10 8 20

28

19 0

18

0

9 59 0 5 36

23 69

40 0

20 0

19 6

28

10

14 34

0

29 30 54 9 3 18

7 15 21

4

4 46 9 9 52 4 10 36 20

3 16 42 4 0 27 13 5 13 7 18 7

35 6 0 17 11 4 11

2 27

16 60 15 1 39

17 0

12 0

20 55 0 3 35 0 6 0

12 0

18 44 2 2 35 0 12 0 0 13

31 11 19 29 5 23 10 5 383 1023 1104 1045 1004 1130

1 6 28 15 14 5 41 23 14 7 0 0 23 30 5 8 15 14 5 8 13 14 5 2 84 66 0 0 10 21 38 34 0 3 0 0 54 64 0 0 8 10 0 0 0 0 10 10 21 13 2 13 1174 1232

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

8 1 239 8 0 0 0 19 0 48 25 19 193 0 16 12 11 35 0 1 3 20 28 30 5 68 10 2 5 12 36 4

2006

4 0 239 8 0 0 0 17 0 26 22 11 160 0 11 19 13 30 0 0 3 17 21 34 3 69 1 12 12 18 37 4

2005

3 3 228 9 0 0 0 18 0 28 12 18 156 0 9 22 15 29 0 0 0 17 34 39 5 53 1 16 7 20 31 5 2 1 21 9 34 12 0 15 12 12 7 10 10 81

2004

1998

7 2 180 15 0 0 0 14 0 23 16 13 144 0 15 14 22 29 0 0 4 26 29 37 8 50 3 0 10 27 25 1 0 2 20

2003

1997

6 3 164 15 0 0 0 12 0 21 12 19 179 3 23 19 20 29 5 0 1 20 25 15 6 50 3 16 10 30 20

2002

1996

8 11 209 19 0 0 0 18 0 18 15 19 189 5 13 16 21 18 11 0

2001

1995

9 10 162 24 0 0

2000

1994

7

1999

1993

Aartswoud Abbekerk Andijk Avenhorn Baarsdorpermeer Beets Benningbroek Berkhout Bobeldijk Bovenkarspel De Goorn De Weere Enkhuizen Gouwe Grootebroek Grosth. / Scharwoude Hauwert Hem Hensbroek Hobrede Hoogkarspel / Lutjebroek Hoogwoud Hoorn Kwadijk Lambertschaag Medemblik Middelie Midwoud Nibbixwoud Obdam Onderdijk Oosterblokker Oosterdijk Oosterleek Oosthuizen Oostwoud Opmeer / Spanbroek Opperdoes Oudendijk Schardam Schellinkhout Sijberkarspel Spierdijk Twisk Ursem Venhuizen Wadway Warder Wervershoof Westerblokker Westwoud / Oudijk Wijdenes Wogmeer Wognum Zandwerven Zuidermeer Zwaag Zwaagdijk-Oost Zwaagdijk-West Totaal

1992

Plaats

+ + o o + o o o o + o + + + + + o o o o + o o + + o + o + + o + o o + -

1991

2013

Kwartblok

4 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 17 12 3 3 8 9 7 7 8 8 3 2 2 2 3 3 9 254 275 177 135 87 103 89 83 83 60 47 67 83 79 90 5 3 3 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 10 9 6 6 11 6 11 5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 7 4 32 25 14 16 11 11 7 6 10 9 12 16 22 34 38 21 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 30 39 31 30 27 23 37 29 44 53 47 37 56 34 27 26 35 35 29 25 45 46 29 31 56 57 45 56 45 36 22 22 29 31 24 25 30 40 42 37 38 30 25 21 11 197 235 179 92 112 62 64 62 77 68 84 78 88 92 43 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 26 19 13 7 5 10 18 17 14 15 8 9 7 31 15 42 25 41 24 19 15 16 6 8 8 11 11 8 6 3 6 14 24 15 15 15 20 18 14 14 16 32 22 26 22 15 15 12 7 6 8 13 24 16 11 8 13 14 13 7 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 5 5 12 25 22 6 4 4 3 11 17 19 19 19 31 29 30 8 6 20 20 8 7 12 8 10 14 16 21 10 9 6 22 20 18 6 3 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 23 20 14 7 5 1 4 9 10 17 19 21 34 42 38 10 14 7 5 3 5 5 5 1 3 1 13 10 20 14 48 48 44 24 25 32 30 37 29 17 17 33 35 55 81 20 23 28 11 17 27 41 40 39 32 41 79 75 74 78 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4 5 6 5 5 10 13 22 40 50 45 41 35 34 29 32 12 7 8 8 9 8 8 9 13 21 27 31 47 50 34 40 33 24 11 19 24 31 34 31 31 38 34 31 33 35 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 0 0 0 5 6 4 2 1 3 1 2 1 1 1 0 0 0 0 16 37 17 19 13 20 19 32 17 13 11 2 7 20 11 4 4 5 5 8 8 11 15 7 5 6 3 8 9 1 32 32 25 17 28 25 26 20 34 33 24 22 16 15 14 8 6 5 4 4 1 1 0 0 0 0 0 0 0 0 3 4 4 13 11 29 33 23 29 23 31 32 24 13 14 18 31 9 15 13 6 6 3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 11 13 14 12 16 20 19 31 35 39 32 47 53 34 6 6 3 4 2 1 1 0 2 2 1 0 0 1 3 7 9 13 6 2 1 2 2 0 0 0 0 0 0 0 13 6 5 1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 14 20 13 100 93 119 92 73 64 60 60 64 54 50 59 66 65 60 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 29 30 20 15 24 20 32 41 57 92 86 66 63 69 56 23 23 16 14 16 35 30 9 20 49 52 33 29 29 39 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 18 8 31 75 74 49 23 20 15 12 12 10 13 16 24 54 48 62 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 1 4 3 4 5 2 0 0 0 2 17 19 31 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 6 4 8 5 5 3 3 1 0 12 12 27 20 25 18 16 6 9 9 15 17 13 8 14 22 12 21 19 27 28 15 11 16 15 6 5 5 16 20 27 24 25 22 25 15 1238 1302 1090 763 700 720 786 806 860 927 916 1014 1148 1195 1109

14-56-1 14-57-3 15-51-1, 15-51-2 19-36-1 19-16-4 19-36-3 25-41-3 19-26-4 19-26-2 20-12-1 19-26-3 14-56-4 20-12-2 14-56-3 20-11-2 19-36-2 19-18-1 20-21-1 19-25-1 19-46-3 20-11-1 14-55-4 19-27-4 19-56-2 14-57-1 14-48-3 19-46-4, 19-56-2 19-17-2 19-17-2 19-15-3 14-58-2 19-18-3 15-52-1 20-21-2 19-46-2 14-57-4 19-16-1 14-47-3 19-36-3 19-36-4 19-28-3 19-16-2 19-26-1 14-57-2 19-25-3 20-11-4, 20-21-2 19-16-1 19-47-1 14-58-4 19-28-1 19-18-4 19-28-4 19-25-2 19-17-3 19-16-3 19-26-1 19-27-2 19-18-2 19-17-4

Aan de linkerzijde is de voor- dan wel achteruitgang van het aantal nesten t.o.v. het voorgaande jaar weergegeven. + = meer huiszwaluwnesten, = minder huiszwaluwnesten, o = hetzelfde aantal huiszwaluwnesten

9


9


Kaart met Huiszwaluw-nesten

De gegevens van dit jaar zijn wederom aan de Sovon doorgegeven ten behoeve van het landelijke kolonievogel onderzoek. Dit onderzoek vindt in een aantal gebieden over een groot aantal jaren plaats. Dit is naar de mening van de Sovon Vogelonderzoek Nederland de beste manier om een goede indruk te krijgen over hoe het met deze vogels gaat. Wij beschikken op dit moment over gegevens uit de afgelopen twintig jaar. Met deze mooie reeks over een groot gebied is de Sovon uitermate tevreden. 2013 heeft helaas 86 nesten minder opgeleverd dan 2012. De HUISZWALUWEN stand is nog steeds laag, zeker in verhouding tot het topjaar 2000 toen er 1.302 zwaluwen waren. De toe- en afname van huiszwaluwnesten over de verschillende plaatsen is weer erg wisselend. Douwe Greydanus / Egbert Baars

10

Natuurhistorisch jaarverslag 2013 10


1500 1250 1000 750 500 250

1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

0

In de bovenstaande grafiek zijn de totalen over de jaren 1993 tot en met 2013 weergegeven, tevens zijn de nesten die in het binnenland en langs de kust zijn geteld zichtbaar gemaakt. In het onderstaande figuur is het percentage nesten in het binnenland en langs de kust weergegeven. Kust Binnenland 45% 55%

In de onderstaande tabel is de toe- en afname weergegeven. Aartswoud (afname 5) Abbekerk (toename 6) Andijk (toename 11) Beets (afname 6) Benningbroek (toename 28) Berkhout (afname 17) Bovenkarspel (afname 7) De Goorn (afname 9) De Weere (afname 10) Enkhuizen (afname 49) Grootebroek (afname 16) Grosth. / Scharwoude (afname 3) Hauwert (afname 4) Hem (afname 6)

Hoogkarspel / Lutjebroek (toename 1) Hoogwoud (afname 3) Kwadijk (afname 4) Lambertschaag (afname 6) Medemblik (toename 26) Middelie (toename 4) Midwoud (toename 4) Nibbixwoud (toename 3) Obdam (afname 16) Onderdijk (toename 2) Oosthuizen (afname 9) Oostwoud (afname 8) Opmeer / Spanbroek (afname 1) Oudendijk (toename 1)

Sijberkarspel (afname 28) Spierdijk (toename 4) Twisk (toename 13) Ursem (afname 7) Venhuizen (afname 5) Warder (afname 13) Wervershoof (toename 10) Westwoud / Oudijk (toename 23) Wijdenes (toename 14) Wognum (toename 12) Zwaag (afname 7) Zwaagdijk-Oost (toename 1) Zwaagdijk-West (afname 10)

Hoogkarspel

Sijberkarspel 60

50 45

50

40 35

40

30 30

25 20

20

15 10

10

5


11

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2005

2004

2003

2002

2001

2000

1999

1998

1997

1996

1995

1994

2012 2013

2010 2011

2008 2009

2006 2007

2003 2004 2005

2001 2002

1999 2000

1997 1998

1995 1996

1993 1994

11

1993

0

0


2.4 Voorjaarstrek 2013 langs de telpost “Het Monument” n 2013 heeft Freek Musman weer de nodige uren bij het Monument gezeten om de voorjaars-trek te tellen. Daarbij heeft hij 98 soorten waargenomen die samen voor 84.081 exemplaren zorgden. Vanaf 1998 neemt dit jaar de zesde plaats in qua aantal en voor het aantal soorten de laatste plaats.

I

jaar aantal vogels aantal soorten 1998 82.191 113 1999 61.152 111 2000 61.709 115 2001 40.347 112 2002 42.863 113 2003 101.202 120 2004 60.885 125 2005 65.429 122 2006 38.622 121 2007 38.296 114 2008 87.079 125 2009 178.587 124 2010 97.568 118 2011 109.831 116 2012 58.084 106 2013 84.081 98

De top 3 van 2013 levert wederom de SPREEUW als winnaar met 51.007 exemplaren, op plaats twee staat de BRANDGANS met 14.838 individuen en de derde plaats is dit jaar voor de KOKMEEUW met 4.177 stuks. Opvallende zaken in de telling: • • • • •

Het aantal SPREEUWEN in 2013 was ruim 14.000 meer dan vorig jaar. Het aantal KOLGANZEN is, vergeleken met 2012 met de ruim de helft minder gezien. Het aantal GOUDPLEVIEREN dat dit jaar met 1.020 meer langs vloog dan in 2012. Freek telde dit jaar ruim 60 SCHOLEKSTERS minder dan vorig jaar. In 2012 vlogen er bijna 400 GRASPIEPERS meer langs dan in 2013.

Op de volgende pagina staat de totaaltelling van Freek Musman over 2013 zodat je nog eens rustig kan nalezen wat er zo allemaal langs de dijk naar het noorden vliegt. Jan-Pieter de Krijger

12



soort Aalscholver Bergeend Blauwe Reiger Boerenzwaluw Bontbekplevier Bonte Strandloper Bosruiter Brandgans Brilduiker Bruine Kiekendief Buizerd Canadese Gans spec. Ekster Fitis Fuut Gaai Gans spec. Gele Kwikstaart Gierzwaluw Goudplevier Graspieper Grauwe Gans Groenling Groenpootruiter Grote Bonte Specht Grote Gele Kwikstaart Grote Lijster Grote Mantelmeeuw Grote Zaagbek Grote Zilverreiger Grutto Holenduif Houtduif Huiszwaluw Kanoetstrandloper Kauw Keep Kemphaan Kievit Kleine Mantelmeeuw Kleine Plevier Kleine Strandloper Kleine Zwaan Kluut Kneu Knobbelzwaan Koekoek Kokmeeuw Kolgans Koperwiek


aantal 89 5 10 626 5 77 4 14.838 16 11 1 3 9 1 1 1 1.025 105 249 237 645 153 5 26 2 2 1 14 11 4 965 9 238 45 2 585 1 42 1.835 398 2 2 1 13 32 25 1 4.177 2.163 23

soort Krakeend Kramsvogel Kuifeend Lepelaar Middelste Zaagbek Nijlgans Nonnetje Oeverloper Oeverpieper Oeverzwaluw Pijlstaart Putter Regenwulp Rietgans Rietgors Rode Wouw Roek Rosse Grutto Scholekster Slechtvalk Slobeend Sperwer Spreeuw Steenloper Stormmeeuw Tafeleend Torenvalk Tureluur Turkse Tortel Veldleeuwerik Vink Visdief Vorkstaartplevier spec. Waterpieper Watersnip Wilde end Wilde Zwaan Wintertaling Witgat Witte Kwikstaart Witwangstern Wulp Zilvermeeuw Zilverplevier Zwarte Kraai Zwarte Ruiter Zwarte Stern Zwartkopmeeuw totaal aantal soorten

aantal 2 75 3 5 3 17 2 6 3 21 6 5 23 2 12 1 1 2 11 1 5 4 51.007 6 2.741 1 3 8 2 669 32 8 3 4 11 18 3 68 31 120 1 103 279 2 2 7 1 6 84.081 98

13


2.5 Najaarstrek-telling 2013 bij “De Nek” n 2013 heeft Freek Musman ook weer bij de Nek postgevat om de najaarstrek vast te leggen. Dit leverde 90.579 vogels op verdeeld over 117 soorten. Vanaf 1999 gezien is dat het op één na laagste aantal wat soorten betreft en wat betreft individuen staat 2013 ook op de een na laatste plaats.

I

jaar aantal vogels aantal soorten 1998 182.768 1999 204.268 155 2000 264.500 158 2001 279.842 162 2002 266.947 165 2003 217.948 156 2004 196.260 150 2005 247.046 155 2006 211.783 139 2007 163.496 157 2008 165.466 154 2009 135.734 139 2010 114.305 136 2011 65.884 117 2012 100.542 115 2013 90.579 117

Een aantal zaken vielen op ten opzichte van 2012. • • • • •

Freek telde in 2013 1.300 AALSCHOLVERS meer dan in 2012. Het aantal RIETGANZEN dat langs kwam is met 1.964 exemplaren gestegen en ook de KOLGANZEN namen in aantal toe. Er kwamen er 1.370 meer langs. GOUDPLEVIEREN vlogen met ruim 500 meer individuen langs. Vlogen er in 2012 juist heel veel meer RINGMUSSEN langs als in 2011, in 2013 waren het er ruim 500 minder. Het aantal VINKEN is ook ruim 3.500 minder als in 2012.

Voor het totale overzicht verwijs ik je naar de volgende pagina waar de gegevens van Freek Musman zijn weergegeven. Jan-Pieter de Krijger

14



soort Aalscholver Barmsijs Bergeend Blauwe Kiekendief Blauwe Reiger Boerenzwaluw Bontbekplevier Bonte Strandloper Boompieper Bosruiter Brandgans Brilduiker Bruine Kiekendief Canadese Gans spec. Dodaars Dwergmeeuw Fuut Gaai Gans spec. Gele Kwikstaart Gierzwaluw Goudplevier Graspieper Grauwe Gans Groene Specht Groenling Groenpootruiter Grote Bonte Specht Grote Gele Kwikstaart Grote Lijster Grote Mantelmeeuw Grote Zaagbek Grote Zilverreiger Grutto Havik Heggenmus Holenduif Houtduif Huiszwaluw IJsgors IJsvogel Kanoetstrandloper Kauw Keep Kemphaan Kievit Kleine Mantelmeeuw Kleine Plevier Kleine Rietgans Kleine Strandloper Kleine Zilverreiger Kleine Zwaan Kluut Kneu Knobbelzwaan Koekoek Kokmeeuw Kolgans Koolmees


aantal 2.326 3 161 1 81 6.215 8 16 2 2 722 2 18 5 1 153 26 2 4.435 1.955 688 1.806 7.262 1.150 1 217 16 3 5 1 93 8 13 274 1 1 41 5.957 401 2 3 2 101 73 156 2.684 67 8 15 2 1 56 30 735 110 1 1.486 4.302 4

soort Koperwiek Krakeend Kramsvogel Kuifeend Lepelaar Merel Middelste Zaagbek Morinelplevier Nijlgans Oeverloper Oeverpieper Oeverzwaluw Pijlstaart Pimpelmees Purperreiger Putter Regenwulp Reuzenstern Rietgans Rietgors Ringmus Roerdomp Scholekster Sijs Slobeend Smelleken Smient Sneeuwgors Sperwer Spreeuw Steenloper Stormmeeuw Tafeleend Tapuit Temmincks Strandloper Torenvalk Tureluur Turkse Tortel Veldleeuwerik Vink Visarend Visdief Watersnip Wilde end Wintertaling Witbuikrotgans Witgat Witte Kwikstaart Wulp Zanglijster Zilvermeeuw Zilverplevier Zomertaling Zwarte Kraai Zwarte Mees Zwarte Ruiter Zwarte Stern Zwartkopmeeuw totaal aantal soorten

aantal 29 189 59 663 38 2 6 2 66 12 5 559 43 3 2 11 1 16 2.055 179 83 1 108 33 45 4 236 2 5 39.099 1 227 117 2 2 13 81 2 419 732 1 61 403 105 26 1 138 442 253 26 31 1 2 1 17 1 1 7 90.579 117

15


2.6 Zeevangtelling 2013 n juli 2013 is het beheerplan van het Natura 2000 voor de Polder Zeevang vastgesteld. Dit beheerplan is voor een periode van 6 jaar actueel. Na deze 6 jaar vindt er een evaluatie plaats en wordt er een nieuwplan voor een volgende periode van 6 jaar opgesteld. Hiermee komt een eind aan een traject van meer dan 10 jaar actief lobbyen voor de belangen van de natuurwaarden in “De Zeevang”. De Zeevangtelling is één van de instrumenten geweest om de provincie in te lichten over de omvang van de vogelrijkdom in het gebied.

I

Meten is weten. Deze stelling is uitgangspunt geweest om in 2000 te starten met de Zeevangtelling. Het gebied dat wij tellen heeft een oppervlakte van 3.800 hectare. Na 13 jaar beschikken we over een rijk archief vogeltellingen om aan te geven hoeveel vogels jaarlijks gemiddeld aanwezig zijn in “De Zeevang”. In tabel 1 staan de vogelsoorten die op het moment van de maandelijkse telling in “De Zeevang” zijn waargenomen.

teldatum soort Dodaars Fuut Aalscholver Grote Zilverreiger Blauwe Reiger Lepelaar Knobbelzwaan Kleine Zwaan Kleine Rietgans Kolgans Grauwe Gans Soepgans Indische Gans Kleine Canadese Gans Brandgans Nijlgans Bergeend Smient Krakeend Wintertaling Wilde Eend Soepeend Pijlstaart Slobeend Tafeleend Kuifeend Brilduiker Nonnetje Grote Zaagbek Blauwe Kiekendief Sperwer Buizerd Torenvalk Smeleken Slechtvalk Fazant Waterhoen Meerkoet Scholekster Goudplevier Kievit

16

13-01-2013 17-02-2013 17-03-2013 13-10-2013 18-11-2013 15-12-2013 aantal aantal aantal aantal aantal aantal 1 2 5 1 2 9 87 56 38 7 5 21 20 14 22 36 35 52 55 45 6 2 126 111 74 155 270 155 4 1 7.076 7.812 5.155 7.603 9.056 8.272 8.691 5.351 2.268 2.495 7.984 5.770 172 222 397 302 356 432 48 2.770 1.018 640 1.566 1.815 8.365 6.806 5.284 170 3.708 9.393 142 102 145 22 91 68 125 132 257 1 47 39 18.648 15.777 27.918 14.697 41.294 54.496 13 50 113 130 66 63 18 64 47 68 116 796 1.183 843 851 996 999 86 73 132 100 164 147 2 1 5 38 35 24 10 1 164 12 24 5 12 2 15 2 1 6 4 8 1 1 1 1 2 1 19 40 41 8 47 32 3 3 4 1 7 1 3 3 2 1 2 2 4 5 14 6 4 25 17 44 8 40 34 699 716 580 113 268 811 22 245 2 273 7 419 6.694 910 583 982 2.490 1.881 8.569 9.284



teldatum soort Kemphaan Watersnip Grutto Wulp Tureluur Kokmeeuw Stormmeeuw Kleine Mantelmeeuw Zilvermeeuw Grote Mantelmeeuw Holenduif Houtduif Turkse Tortel Grote Bonte Specht Veldleeuwerik Graspieper Witte Kwikstaart Merel Kramsvogel Koperwiek Spreeuw Ekster Kauw Zwarte Kraai Vink Putter Huismus Ringmus totaal aantal soorten

13-01-2013 17-02-2013 17-03-2013 13-10-2013 18-11-2013 15-12-2013 aantal aantal aantal aantal aantal aantal 15 23 3 1 392 458 454 498 98 316 948 63 209 151 338 1.202 805 790 1.207 646 545 453 309 500 3 1 15 55 25 14 8 20 3 9 7 4 8 18 6 48 15 15 27 19 227 16 92 14 19 30 7 7 26 16 1 3 54 12 1 13 29 3 5 1 31 8 1 20 15 20 2 21 18 91 16 35 2 95 19 945 1.053 902 611 3.538 3.175 56 44 46 14 31 37 135 92 174 422 120 255 183 114 122 143 183 156 45 4 116 5 4 30 24 68 89 6 43 14 15 2 12 123 70 49.376 43.380 49.691 44.842 87.229 99.056 46 46 55 58 58 53

Tabel 1: Overzicht van de tellingen in 2013

Grote zilverreigers


17


soort Fuut Dodaars Aalscholver Koereiger Grote Zilverreiger Blauwe Reiger Lepelaar Knobbelzwaan Zwarte Zwaan Kleine Zwaan Wilde Zwaan Rietgans Kleine Rietgans Kolgans Grauwe Gans Soepgans <ůĞŝŶĞCanadese Gans) Brandgans Rotgans Nijlgans Casarca Bergeend Indische Gans Smient Krakeend Wintertaling Wilde end Soepeend Pijlstaart Slobeend Tafeleend Kuifeend Brilduiker Nonnetje Grote Zaagbek Blauwe Kiekendief Sperwer Havik Buizerd Ruigpootbuizerd Torenvalk Smelleken Slechtvalk Fazant Waterral Waterhoen Meerkoet Scholekster Goudplevier Kievit Bonte Strandloper Kemphaan Watersnip Grutto Wulp Witgat Tureluur Zwarte Ruiter Groenpootruiter Kokmeeuw Stormmeeuw Kleine Mantelmeeuw Zilvermeeuw Grote Mantelmeeuw Houtduif Holenduif Turkse Tortel Roodborsttapuit Grote Bontespecht IJvogel Veldleeuwerik Graspieper Waterpieper Winterkoning Witte Kwikstaart Heggemus Roodborst Paapje Kramsvogel Koperwiek Merel Pimpelmees Koolmees Baardman Spreeuw Ekster Gaai Kauw Zwarte Kraai Keep Vink Putter Huismus Ringmus Rietgors totaal

2000 17-nov aantal 14 13

2001 17-nov aantal 2 54

2002 15-nov aantal 6






35

64

48

20

75

1 120

1 117

510 64 4

68

98

89

485 1 24

669

424 2 81

150

2009 15-nov aantal


38

2008 16-nov aantal 2 2 46

2011 13-nov aantal


72

136

92

1 86

0 91

1 86

1 79

8 80

383

387

343

380

392

284

184

132

69

11

32

11

9

3.427 2.507 344 390 18

785 2.619 164 321 429

6.261 1.633 188 576 815

6 11.155 2.459 299 410 305

11.403 6.186 292 1.202 4.578

1 11.339 3.999 229 2.625 4.266

1 9.055 7.984 356 1.566 3.708

1 26

25

36

59

59

83

48

91

45

9

49

42

11

13

47

35.927 16 101 793 154

26.497 89 117 820 100

26.970 38 154 1.138 170

30.370 46 65 572 81

31.964 64 89 1.140 127

10

38.545 14 162 813 70 1 59

24

51

10 12 37.213 35 113 687 77 1 61

24

36

20

21

4

5

3

37

19 1 15

41.294 66 68 996 164 2 35

1 55 8 78 1 149

18

2013 18-nov aantal 5 1 56

17 51

20 55

106

270

8

4

220 280 1 23

11 564 1.180 66

1.629 208 146

386 1 5

12

22

16

84

19

26.143

36.009 26 344 1.857 137

27.333 15 299 905 190

26 8 20

25 10 58

41 1.084 4 1 23 4 32

2

1 15

1 1 8

4 2 12

7

6

1

1 1

323 3.714 956 71

7.139 1.266 177 500 74

7.459 1.592 190 400 45

9 1 11

15

54

34 45.877 15 76 874 198

13

55.527 37 117 745 71 2 23 25 62 7 3 9

44 1 31.734 4 117 633 113

1

3

30

35 19

17 5 26 3 1

21

5.424 1.597 360 254

1

2

11 1 4 11

19

10

15

10

4

9

3 4

1 3

6 6

4 15

2 6

45 384 4 2.463 12.918 8 18 18

38 555

48 373

34 551

65 625

33 459

13 163

5.537 11.465 3 3 70

3.319 9.364

2.939 10.307 1

4.432 14.165

13

5 88

90

231

5.856 17.191 13 47 44 1 148 1

3.603 5.800

28

26 909 3 6.160 9.530 16 12 59

4 4 2 32 206

71 1 2

232

83

647 158

777 275

2.366 718

855 322

10 1 17 34 8

9 3 39 2 19

873 248 1 16 2

12 5 9

496 132 1 128 12 4 19 6

7 6 1

12 2 1

12 3 20 3 18 1 1 3 28 42

3.518 1.118 1 11 9 5 32 15

532

69

1 1 38 1.242 7.370 10.012

1 4 1 2.072 1.050 1 16 4 1

1 83 28

3 1

1

2.600 23 126 96

394 121 9

1.717 33 1 159 111

74.889

5 14 1 1

1 2

30

3

2

3

3 16 3

40 1 19

10 40 33

5.293 52

1.222 58

1.449 47

189 35 20 3.818 38

48 130

130 128 33 44

95 102

87 113

13 20

63

1

76.971

2 66.500

100 54.936

1 34

1 2

2 6

425

349 44

28

1

12

59

5 1

2 2 21

15 1 2 3

21 60

25

3

3 2 32

29 0 4 10

79 1.264 8 6.670 18.170

2.432 1.689 2 43 2 8

1 1 34

2

3

22

1 7 1.090 9 7.218 10.312

3.156 587 1 7 3 6 20

1

3

5 2

1 13

16 1 3 9 1 33 650 8 13.443 19.985 22 180 37

1 37

2 1 1

72.433

84.173

3

54 42 11 6.537 38 2 120 76 10 5 5 35 6 81.943

43

6 1

47

40 268 6.694 8.569

27 23

2.131 7.233 1 7 20

151 1

63

14

316

2.654 1.951

539 279

839 475

805 309

5 3 4 44 23

65 11 2 20 4

56 6 9 3 18

8 8 27 26

3

1

1

5 35

1 10

5

4

23 12 1 1

3

5

2 1 2 4

1

8

25

2

108 167 32 1 3

167 2 8 1 4

52 37 4 1

6 88 35 2 4

35

62 4 3 4

50 12 44

2.308 54 2 72 109

4.408 38

1.241 31

3.526 52

73 82

90 88

1.110 29 2 133 117

3.538 31

177 117

4.850 69 2 238 138

7 2 42

2 4 10 7

1

50 10 52 2

4 12 15 8

30 24 46 70

116 43 123

66.374

52.582

67.844

79.025

68.970

87.226

10

64.132

4 1

21 5 7

120 183

Tabel 2: Overzicht van de novembertellingen van 2000 tot en met 2013

18



November is in de meeste jaren de maand met de hoogste aantallen vogels. In tabel 2 zijn de grote verschillen in de aantallen tussen de verschillende vogelsoorten goed te zien. Verheugend is het hoge aantal vogels in november 2013. Nog nooit telden we zoveel vogels in november als op die novemberdag in 2013 namelijk 87.226 vogels. Bij de reigersoorten valt op dat de BLAUWE REIGER in aantal is achteruit gegaan. Mogelijk dat hier de afgelopen koude winters aan hebben bijgedragen. De GROTE ZILVERREIGER heeft daarentegen een snelle opmars gemaakt. De novembertelling leverde 20 GROTE ZILVERREIGERS op. De slaapplaats langs de Ye is ook telkens bezet met 10 tot 15 GROTE ZILVERREIGERS. De ganzenaantallen zijn in de teljaren vanaf 2000 sterk gestegen. Wij zien in de afgelopen 3 teljaren wel een stabilisatie van de aantallen. In grafiek 1 is dit weergegeven. Ben Pronk 25000

20000

15000

10000

5000

0 2001

2002

2003

2004

Kolgans

2005 Grauwe Gans

2006

2007

Soepgans

2008

2009

Canadesegans(kl)

2010

2011

2012

2013

Brandgans

Grafiek 1: Ganzen in “De Zeevang” 2001 tot en met 2013


19


2.7 Visarend pleistert 32 dagen op de Ursemmerplas e aanleiding om dit overzicht samen te stellen is de aanwezigheid van de VISAREND van 16-9-2013 tot 18-10-2013. Deze vogel werd prachtig vastgelegd door fotograven. Zelfs ten tijde dat de VISAREND zijn prooi uit het water haalde. Bij de twintig keer dat de vogel werd waargenomen werd deze waarneming 10 maal met een foto vergezeld.

D

Allereerst geef ik een overzicht van het voorkomen van de VISAREND in ons waarnemingsgebied (vanaf 1982). Daarna ga ik iets dieper in op de VISAREND van de Ursemmerplas. Ieder jaar worden in ons waarnemingsgebied een aantal VISARENDEN gezien. Het gaat dan om doortrekkende VISARENDEN die van hun broedgebieden Noordelijk en Noordoostelijk van ons land komen. Ook in het voorjaar worden soms VISARENDEN opgemerkt op hun terugkeer naar die broedgebieden. Als we de waarnemingen in ons waarnemingsgebied bekijken zien we dat de VISAREND doortrekt over ons gehele waarnemingsgebied. De donker gekleurde delen geven aan dat daar meer waarnemingen worden gedaan. Wij moeten hierbij bedenken dat hier ook de meeste waarnemers actief zijn. In tabel 1 zien we het totaal aantal waarnemingen van VISARENDEN vanaf 1983. Hieruit kun je opmaken dat de maanden april en mei het kansrijkst zijn om VISARENDEN te treffen op hun voorjaarstrek naar de broedgebieden. In de trekperiode vanuit hun broedgebieden in het noorden naar het zuiden hebben in augustus, september en oktober de grootste trefkans. Het gaat bijna altijd om een enkel exemplaar. maand januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december totaal

aantal aantal exemplaren waarneming 0 0 0 0 0 0 35 35 40 45 5 5 4 4 21 24 49 53 19 19 2 2 0 0 175 187

aantal hok(ken) 5 km 0 0 0 12 16 4 3 8 12 7 2 0 64

Tabel 1: Alle Visarend waarnemingen in ons werkgebied vanaf 1983

In grafiek 1 is te zien hoe de VISAREND in de afgelopen jaren door ons gebied getrokken is. Opvallend is hier dat de aantal waargenomen VISARENDEN een stijgende lijn heeft. Ik ga er vanuit dat de waarnemingsactiviteit ongeveer hetzelfde is gebleven in de afgelopen 10 jaar. De VISAREND van de Ursemmerplas is goed gedocumenteerd. Het grote aantal waarnemingen maakt een overzicht mogelijk. De VISAREND werd op 16 september voor de eerste maal bij “de plas” vastgesteld door Johan Beek. De laatst doorgegeven waarneming is 18 oktober. Hierna kwamen een groot aantal waarnemers naar de Ursemmerplas om ook een glimp op te vangen van deze voor ons gebied bijzondere vogelsoort.

20



35 30 25 20 15 10 5 0 2005

2006

2007

2008 ter plaatse

2009

2010

2011

2012

2013

overvliegend

Grafiek 1: Door ons werkgebied getrokken Visarenden vanaf 2005

De VISAREND van de Ursemmerplas was een juveniel exemplaar 1ste of 2de kalenderjaar. Na de waarnemingen te hebben gevolgd, besloot ik zelf om op 27 september in de vroege ochtend naar de plas te gaan om vast te stellen of de VISAREND het gebied als slaapplaats koos. Om 07:20 uur in de schemering nam ik de vogel waar, uitvliegend uit een bomenpartij aan de westkant van de plas. Hij of zij vloog een ronde over de plas en vloog vervolgens in noordwestelijke richting weg van de Ursemmerplas. Op 28 september heb ik een aantal foto’s gemaakt van de VISAREND. Er zijn tevens een aantal foto’s toegevoegd waarop de vogel daadwerkelijk vis vangt op de Ursemmerplas. De VISAREND bleef 32 dagen, waarbij hij niet alleen op het terrein van de Ursemmerplas pleisterde. Een groot aantal keer werd hij rustend op diverse hekpalen rond de akkers in de omgeving van de plas gezien. De vraag waarom deze VISAREND in ons gebied pleisterde is iets wat mij zeer boeit. Het toenemend aantal VISARENDEN dat in ons waarnemingsgebied wordt gezien kan ook een aanwijzing zijn dat het landschap in ons gebied aantrekkelijker is geworden voor VISARENDEN. De Ursemmerplas is een aanzienlijke waterplas die in de jaren 70 van de vorige eeuw is ontstaan door de ruilverkaveling van de Polder Ursem. Het lijkt momenteel een geschikte biotoop voor de VISAREND. De Ursemmerplas, die bij de aanleg midden in een boomloze polder was gelegen, is verandert in een door bomen en stuiken omzoomd landschapstype. Er is mogelijk een gelijkenis met de gebieden in het voormalige Oost-Duitsland (Mauritsplatte), waar VISARENDEN in de zomermaanden voorkomen. Het is aangetoond dat de vogel de Ursemmerplas als slaapplaats gebruikt en dat hij er ook zijn hapje bij elkaar kan vissen. In ons waarneminggebied zijn in de afgelopen 40 jaar op andere plaatsen dan de Ursemmerplas eveneens veranderingen aangebracht aan ons eerder veel opener landschap. Het zou mooi zijn als VISARENDEN de komende jaren hierdoor ons waarnemingsgebied uitkiezen om tijdelijk te pleisteren op hun doorreis naar elders. Ben Pronk


21


Visarend met vis, foto: Jacob Jorritsma

Visarend met vis, foto: Huub Veldhuizen

22



2.8 Inventarisatieverslag van de broedvogels van “De Hulk”, “De Kogen” en (reservaat) “De Zeevang” Inventarisatie 2013 ieronder wordt per gebied een overzicht van de telgegevens weergegeven. De gebieden zijn veelal vanaf 1985 jaarlijks geïnventariseerd.

H

Ab van Dorp / Egbert Baars

Overzichtskaart reservaatgebieden Kogen en Hulk


23


De Hulk 8 ha grasland en 2 ha water. Tellers Harry Fabritius en Peter de Lange. DE HULK Fuut Knobbelzwaan Grauwe Gans Soepgans Kolgans Brandgans Kleine Canadese Gans Nijlgans Bergeend Slobeend Zomertaling Wintertaling Krakeend Tafeleend Kuifeend Scholekster Kluut Kleine Plevier Kievit Grutto Tureluur Visdief Kokmeeuw Zwartkopmeeuw Waterhoen Gele Kwikstaart

1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 1 1 2 1 2 1 0 1 0 0 2 8 8 2 4 4 26 12 8 15 35 35 25 15 15 6 0 0 16 4 8 6 3 2 0 0 10 20 18 15 5 42 30 24 28 4 8 16 30 45 60 60 50 45 50 48 30 36 40 2 2 1 2 2 1 1 1 0 0 1 3 1 3 2 4 3 2 2 1 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 0 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 1 0 2 2 3 1 2 1 1 3 2 1 0 0 2 4 4 4 3 1 2 2 1 4 4 4 2 3 4 3 3 4 3 3 3 3 0 0 5 10 9 9 9 7 5 11 0 2 0 0 1 1 0 3 1 0 0 0 2 1 0 1 0 0 0 1 1 0 0 18 16 20 18 23 23 30 21 20 22 27 21 24 15 16 12 10 2 2 12 15 20 20 18 16 16 20 11 6 8 8 6 3 3 8 13 11 18 20 20 14 14 15 16 12 10 11 10 11 9 5 8 16 50 20 44 4 50 35 20 22 3 8 111 180 200 350 450 550 500 450 3 2 3 2 1 2 2 1

Tabel 1: Vastgestelde territoria De Hulk

Bedijkte Waal 2 ha nat grasland en 2 ha water. Tellers Harry Fabritius en Peter de Lange. BEDIJKTE WAAL Fuut Dodaars Knobbelzwaan Grauwe Gans Bergeend Zomertaling Krakeend Slobeend Kuifeend Tafeleend Meerkoet Waterhoen Scholekster Kievit Watersnip Grutto Tureluur Veldleeuwerik Graspieper Gele Kwikstaart Rietgors

1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 1 1 1 1 0 0 1 1 1 0 0 0 0 1 0 1 1 0 0 0 1 0 0 0 10 0 8 6 2 0 0 2 2 2 1 0 0 0 0 2 1 1 1 0 1 0 1 0 0 0 2 2 0 1 1 2 1 2 1 2 0 3 0 0 8 1 0 0 2 0 1 1 1 2 0 1 1 0 1 1 1 1 3 2 2 2 2 3 3 2 3 2 3 2 2 2 3 5 5 3 3 4 5 4 3 5 5 7 8 6 5 1 0 0 2 2 1 4 3 3 4 2 4 7 2 5 4 4 7 5 2 3 4 2 3 3 3 5 3 3 3 4 4 5 4 4 1 0 0 0 1 0 0 0 2 1 0 0 0 1 0 0 0 1 1 1 1

Tabel 2: Vastgestelde territoria Bedijkte Waal

24



Rietkoog 23 ha grasland. Tellers Harry Fabritius en Peter de Lange. RIETKOOG Knobbelzwaan Grauwe 'ans Soepgans Canadese Gans Brandgans Nijlgans Bergeend Slobeend Zomertaling Krakeend Kuifeend Smient Scholekster Kievit Grutto Tureluur Veldleeuwerik Graspieper Visdief Gele Kwikstaart

1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 0 0 0 1 1 1 6 6 8 4 15 12 12 2 9 6 1 1 1 1 5 0 8 0 0 2 2 0 2 2 1 2 1 0 0 1 1 1 6 6 4 6 8 0 1 2 1 2 2 2 1 1 1 1 2 1 0 0 0 0 1 1 0 1 2 4 3 4 6 2 3 3 3 4 1 0 3 1 1 0 1 0 0 0 9 10 9 10 12 11 7 4 8 8 4 5 3 5 4 6 5 41 31 37 38 32 15 12 18 16 30 31 22 21 24 27 28 26 36 47 45 62 64 40 32 34 38 52 45 48 43 45 49 40 42 26 22 19 33 31 19 15 15 16 22 17 15 19 18 17 16 13 7 5 0 6 2 0 0 0 4 0 0 0 1 1 0 0 0 1

Tabel 3: Vastgestelde territoria Rietkoog


25


Boezemlanden Westerkoog 5 ha grasland, 3 ha water en 6 ha moeras/riet. Teller Gerard Kenter. BOEZEMLANDEN WESTERKOOG 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Fuut 1 2 2 Knobbelzwaan 0 0 0 1 0 0 1 0 0 0 0 1 0 0 Grauwe Gans 36 22 20 30 >25 >25 >50 >50 >50 >60 >110 125 125 >53 Soepgans ? 7 7 7 7 7 14 20 20 >20 12 10 10 5 Nijlgans 1 1 1 1 1 0 0 0 1 2 Tafeleend 10 9 13 9 10 13 10 7 12 11 17 11 12 10 Kuifeend 0 0 0 3 2 1 1 2 1 0 1 0 4 0 Bergeend 0 1 0 6 1 1 2 2 1 0 0 0 0 0 Krakeend 2 2 4 2 5 8 6 3 2 2 3 2 10 5 Slobeend 1 1 0 1 0 Wilde Eend 10 Soepeend 2 Bruine Kiekendief 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 2 1 Meerkoet 1 3 3 Waterhoen 2 1 Fazant 2 0 1 2 2 1 2 1 0 1 4 Scholekster 1 0 0 0 1 Tureluur 1 Kluut 0 0 0 1 0 0 0 Waterral 1 0 0 0 1 1 0 0 0 1 Houtduif 1 Turkse Tortel 2 Holenduif 1 0 1 0 0 0 Koekoek 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 Witte Kwikstaart 1 0 0 Ransuil 1 0 0 Winterkoning 1 4 5 3 2 2 2 1 2 2 5 3 Heggenmus 1 1 0 0 0 2 2 1 4 Blauwborst 1 1 0 1 2 2 2 Grasmus 1 0 1 0 1 0 0 2 2 2 2 2 Zanglijster 1 0 0 Merel 1 1 1 0 2 Rietzanger 15 11 8 12 10 17 16 16 17 9 18 21 24 18 16 Sprinkhaanrietzanger 1 0 0 0 2 1 Snor 1 0 0 0 2 1 0 0 0 1 1 0 Kleine Karekiet 4 9 7 9 9 12 12 3 10 12 17 11 26 7 Bosrietzanger 0 2 2 2 2 1 1 0 0 0 4 1 4 2 Spotvogel 2 1 Baardman 1 0 0 0 2 0 0 0 2 2 0 0 0 Groenling 1 Kneu 1 1 0 0 0 1 1 1 0 Putter 1 0 0 1 0 0 1 2 0 Vink 1 0 0 0 Rietgors 0 4 1 7 10 9 10 6 10 6 9 7 9 6 Zwartkop 1 0 0 0 Fitis 2 0 0 0 1 1 2 1 1 Tuinfluiter 1 0 0 0 Huismus 17

Tabel 4: Vastgestelde territoria Boezemlanden Westerkoog

26



Oosterkoog 34 ha grasland en 6 ha rietveld. Teller Gerard Kenter. OOSTERKOOG Knobbelzwaan Grauwe Gans Bergeend Slobeend Zomertaling Wintertaling Krakeend Kuifeend Scholekster Kievit Grutto Tureluur Veldleeuwerik Graspieper Gele Kwikstaart Wilde Eend

1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 0 1 0 0 0 4 9 3 2 1 2 1 1 2 1 3 7 2 1 9 8 2 3 3 6 3 5 3 3 1 1 4 1 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 0 1 0 0 2 1 0 0 1 0 0 0 1 3 4 2 5 7 8 6 7 8 7 4 4 3 1 1 1 3 0 0 0 10 5 4 6 7 13 10 5 7 6 4 4 5 4 5 2 2 43 12 31 54 57 32 24 14 18 25 18 19 23 22 16 19 17 28 28 25 45 67 25 21 26 28 31 26 27 24 24 25 24 10 11 14 17 26 30 19 23 18 16 18 18 21 22 17 15 39 7 10 1 0 1 0 0 0 2 0 0 0 0 1 0 0 0 4

Tabel 5: Vastgestelde territoria van het grasland gedeelte van de Oosterkoog OOSTERKOOG Knobbelzwaan Grauwe Gans Nijlgans Krakeend Wilde Eend Roerdomp Bruine Kiekendief Meerkoet Porseleinhoen Waterral Koekkoek Sprinkhaanzanger Snor Kleine Karekiet Blauwborst Rietzanger Baardman Rietgors Fazant

1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 0 0 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 2 6 0 5 2 >25 0 9 0 0 4 0 4 1 1 0 0 0 1 2 1 0 0 0 1 1 1 1 2 2 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 0 1 0 0 3 2 0 1 0 0 10 7 4 4 7 5 5 4 9 6 17 19 7 1 0 0 0 2 0 0 1 0 0 2 3 3 4 7 5 4 7 13 8 6 6 9 6 13 15 16 1 0 6 5 5 4 4 11 5 7 6 6 6 8 9 3 3 1 2 1 1 0 1 1 0

Tabel 6: Vastgestelde territoria van het rietveld in de Oosterkoog

Vrijwilligerswerk in de Koogbraak Samen met vrijwilligers uit de omgeving worden delen van het rietveld bij “De Koogbraak” nu al meer dan 10 jaar gemaaid en opgeruimd.


27


Koogbraak 3 ha grasland, 3 ha riet/moeras en 1 ha water. Teller Gerard Kenter. KOOGBRAAK Knobbelzwaan Grauwe Gans Nijlgans Bergeend Wilde Eend Krakeend Slobeend Tafeleend Kuifeend Bruine Kiekendief Meerkoet Fazant Houtduif Koekoek Winterkoning Rietzanger Sprinkhaanzanger Snor Kleine Karekiet Bosrietzanger Vink Rietgors Slobeend Fitis Blauwborst Merel Tjiftjaf Fitis Grasmus Vink Groenling Waterral

1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2 2 1 1 1 1 1 1 0 0 0 0 2 0 2 6 5 2 0 >2 >2 0 0 5 0 1 5 1 1 1 0 1 1 0 1 0 0 0 5 1 1 7 3 1 4 1 1 1 1 1 1 4 5 2 1 1 1 1 2 2 0 2 2 3 5 1 4 1 0 0 0 5 2 3 2 2 3 2 1 1 0 4 0 0 0 1 0 1 1 2 0 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1 0 1 0 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 1 2 1 1 2 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 0 1 0 0 0 0 1 3 2 3 0 0 0 1 1 1 1 1 6 6 3 5 6 7 7 4 4 5 6 8 6 5 5 1 0 1 1 0 0 1 0 0 0 2 3 7 3 4 4 4 3 2 6 5 1 5 1 1 0 1 0 0 0 1 1 1 1 2 1 0 0 0 6 3 5 6 7 3 2 1 1 6 4 3 2 3 1 0 0 0 2 0 0 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 0 1 0 0 0

Tabel 7: Vastgestelde territoria Koogbraak

Schardammerkoog 47 ha grasland (14 ha van Staatsbosbeheer) en 1 ha water. Teller Ben Pronk. SCHARDAMMERKOOG, 1984 t/m 2000 betreft alleen noordelijke deel, 2001 tot heden de gehele Schardammerkoog 1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Nijlgans 1 0 0 Bergeend 2 2 2 2 1 2 2 0 Slobeend 5 4 5 5 3 6 2 2 2 2 1 1 1 1 1 1 1 Zomertaling 0 1 2 1 2 0 0 0 Krakeend 2 3 3 3 4 6 6 6 7 7 6 7 6 3 Kuifeend 1 1 1 0 Wilde Eend ? ? 8 5 Scholekster 10 6 5 4 7 9 4 5 6 5 2 5 4 4 4 5 3 Kievit 27 19 23 19 25 37 30 27 26 34 37 37 25 23 39 23 22 Grutto 17 18 33 28 32 49 31 30 33 38 33 41 30 21 29 23 22 Tureluur 14 8 10 11 11 15 13 10 12 9 9 18 12 10 10 7 8 Meerkoet ? ? 5 ? 1 Veldleeuwerik 12 6 0 Graspieper 4 0 2 0 0 1 0 1 0 0 0 Wintertaling 1 0 0 0 Visdief 1 1 1 0 0 0 5 0 0 Kokmeeuw 1 1 1 1 0 0 0 Gele Kwikstaart 1 0 1 0 0 0 1 Wilde eend 4

Tabel 8: Vastgestelde territoria Schardammerkoog 28



Floriskoog 13 ha grasland. Tellers Harry Fabritius en Peter de Lange. FLORISKOOG Knobbelzwaan Grauwe Gans Nijlgans Bergeend Slobeend Zomertaling Krakeend Smient Scholekster Kievit Grutto Tureluur Veldleeuwerik Graspieper Visdief Kokmeeuw Gele Kwikstaart

1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 1 0 0 8 6 1 2 1 0 0 0 1 1 1 1 0 1 1 0 0 0 2 0 0 2 0 1 2 2 0 0 0 0 1 1 0 2 1 3 2 3 1 3 2 0 0 0 4 3 3 3 4 4 2 2 3 3 3 3 3 2 1 3 3 5 3 3 5 5 5 5 6 10 12 12 17 18 16 17 15 14 11 12 9 9 10 10 8 14 16 17 15 16 17 18 19 17 16 6 10 7 11 11 11 6 6 7 7 8 9 10 10 11 10 8 3 0 3 0 0 0 6 0 4 3 5 6 5 22 16 2 0 0 0 1 1

Tabel 9: Vastgestelde territoria Floriskoog

Zeevang 200 ha grasland en ca. 10 ha water. Tellers Ko van Gent en Eric de Vroome. ZEEVANG, inventarisaties t/m 2005 uitgevoerd door Siem Koops; vanaf door 2006 Ko van Gent en Eric de Vroome 1985 1990 1995 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Knobbelzwaan 2 4 0 2 1 0 Grauwe Gans ? 12 20 33 30 50 50 70 101 Brandgans 1 1 2 0 1 0 Canadese Gans 1 8 3 2 4 Nijlgans 3 7 5 5 2 6 Bergeend ? ? ? 14 4 4 11 5 11 5 5 Slobeend 16 10 8 13 14 14 11 8 12 10 22 12 30 13 21 12 14 Zomertaling 6 6 2 3 0 0 2 1 0 0 0 2 2 1 1 0 0 Wintertaling 3 0 0 0 4 5 1 0 0 0 2 0 0 0 5 Krakeend 3 8 12 10 11 8 18 31 27 37 39 32 32 24 32 Kuifeend 11 5 6 12 3 3 4 1 10 8 17 8 12 13 Tafeleend 2 0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 0 1 0 Smient 1 0 2 0 0 4 5 5 8 4 1 1 Scholekster 32 35 36 33 44 49 46 45 38 47 50 48 46 66 49 28 16 Kluut 4 3 0 0 2 0 0 0 Kievit 62 67 136 131 159 122 156 133 143 135 155 167 110 112 123 118 117 Grutto 78 116 164 189 224 200 196 187 163 172 178 190 160 157 164 143 169 Tureluur 19 26 42 52 61 50 55 59 51 42 55 61 52 62 50 50 36 Kemphaan 0 0 0 1 1 0 0 0 Graspieper ? 3 2 2 0 0 0 3 0 2 1 1 0 Veldleeuwerik ? 34 25 23 21 23 21 13 7 15 13 17 15 10 10 15 16 Visdief 0 108 75 38 40 23 52 35 21 14 10 12 20 27 12 8 Kokmeeuw 3 0 0 0 2 4 6 4 1 Witte Kwikstaart 1 0 0 0 0 0 0 0 2 0 0 2 1 0 Gele Kwikstaart 2 0 0 0 0 0 1 3 5 13 7 6 7 6 Porseleinhoen 1

Tabel 10: Vastgestelde territoria reservaat Zeevang

Nawoord Tot zover ons overzicht met betrekking tot het broedseizoen van 2013. Wij, Harry Fabritius, Ko van Gent, Gerard Kenter, Peter de Lange, Ben Pronk en Eric de Vroome namens de KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland en Ab van Dorp namens Staatsbosbeheer, hopen dat u dit overzicht met belangstelling heeft doorgenomen. Bij vragen kunt u contact opnemen met boswachter Ab van Dorp, Postbus 58174 te 1040 HD Amsterdam, of per e-mail, adres: [email protected]. Ab van Dorp / Egbert Baars


29


2.9 Broed- en kolonievogeltellingen ees Schaper is al jaren een van de vaste broed- en kolonievogeltellers die voor SBB een aantal gebieden bezoekt om daar de broedvogelpopulatie in kaart te brengen. Ook in 2013 heeft Cees de gebieden weer regelmatig bezocht en de broedvogels in kaart gebracht. Een tijdrovende klus die toch elk jaar weer de moeite waard is. Een jarenlange telreeks is een waardevol gegeven om trends waar te nemen en daar dan eventueel beheer op aan te passen.

C

De gegevens die Cees dit jaar verzamelde in zijn telgebieden staan hieronder in de tabellen weergegeven. Jan Pieter de Krijger Broedvogels “De Ven” soort Baardman Bosrietzanger Bruine Kiekendief Buizerd Fazant Fuut Grauwe Gans Grutto Kievit Kleine Karekiet Krakeend Meerkoet Merel Rietgors Rietzanger Scholekster Tjiftjaf Tureluur Wilde Eend totaal

“De Nek” aantal 1 1 1 1 1 5 28 6 6 5 2 4 2 5 3 1 1 3 8 84

soort Bergeend Canadese Gans Ekster Grauwe Gans Groenling Grutto Heggenmus Huismus Kievit Kokmeeuw Krakeend Meerkoet Nijlgans Rietgors Scholekster Tureluur Vink Waterhoen Wilde Eend Winterkoning totaal

“Uiterdijken van Schellinkhout” aantal 1 2 1 69 1 13 2 4 9 305 5 6 1 2 3 3 2 3 8 3 443

soort Brandgans Grauwe Gans Grutto Kievit Kleine Canadese Gans Kluut Kokmeeuw Krakeend Meerkoet Scholekster Slobeend Tureluur Visdief Wilde Eend totaal

“Koopmanspolder” soort Grauwe Gans Kievit Meerkoet Scholekster Tureluur Wilde Eend totaal

aantal 64 2 15 53 31 1 22 3 3 2 1 8 28 5 238

“Tersluis” aantal 4 10 1 2 2 2 21

soort Grutto Kievit Meerkoet Scholekster Tureluur Wilde Eend totaal

aantal 5 9 3 1 6 3 27

Kolonievogels soort Aalscholver Aalscholver Aalscholver Blauwe Reiger Lepelaar Zwartkopmeeuw Kleine Mantelmeeuw Zilvermeew Kokmeeuw

30

kolonienaam Vogeleiland De Kreupel, Andijk 't Ven, Enkhuizen Vooroever Onderijk Wilhelminapark, Enkhuizen Vooroever, Onderdijk Vooroever, Onderdijk Vooroever, Onderdijk Vooroever, Onderdijk De Nek, Schellinkhout

2013 1.142 195 2.585 16 83 (20) (5) 305



2.10 Soortendag p zaterdag 17 augustus 2013 hield de vogelwerkgroep van de KNNV de 11e soortendag. Het doel van deze dag is om in teamverband zoveel mogelijk vogelsoorten waar te nemen. Team 1 werd gevormd door Tineke Horstman, Hans Oudejans, Piet Reus en Wil Reus; team 2 door Ruud Timmer, Douwe Greydanus en Peter Tjeertes; team 3 door Fred Weel, Ton Groen en Ad Roobeek.

O

Hieronder het relaas van team 1 Gestart werd om 06:20 uur bij het Egboetswater, terwijl de wedstrijd liep tot, precies 15:00 uur, die dag. Het speelveld was het waarnemingsgebied van onze afdeling. Door ieder team werd zelf bepaald waar naar de vogels werd geluisterd of gekeken. De waarneming telde indien minstens 2 teamleden de soort gezien of gehoord hadden. Vanaf de Liederik volgden wij, met de auto, in een langzaam tempo de weg, via Hauwert, Oostwoud, naar de waterberging van Twisk. En via de waterberging van Opperdoes, besloten wij de Vooroever bij Medemblik te bezoeken, voor een mooi zicht op een groep ZWARTE STERNS. De Vooroever van Onderdijk paste prima in ons schema, waarbij wij werden verrast, door een groepje PUTTERS en een aantal LEPELAARS. Bij de Koopmanspolder van Wervershoof namen wij tijd voor een broodje, en liet de BRUINE KIEKENDIEF (man) zich prachtig zien. Uiteraard wilden wij de, twee andere leden van het team “onze” waterberging bij de Lutjebroeker Weel laten zien. En dat was niet voor niets, want daar mochten wij de ORANJE LUZERNEVLINDER bewonderen. De laatste halte werd bij het Ven in Enkhuizen genomen en via de Gouw gingen wij, op tijd terug, naar het Egboetswater, waar door ieder team het aantal soorten bekend werd gemaakt. Bijzonder vonden wij onze waarneming van de WATERRAL, een vogel die zich maar weinig laat zien, maar met een beetje geluk wel laat horen: het geluid lijkt op het gegil van een mager speenvarken. Nawoord van de organisatie Winnaar werd het team 3 met 84 soorten en mocht ook de wisseltrofee in ontvangst nemen. Team 2 werd met 70 soorten tweede en team 1 eindigde op de derde plaats met 64 soorten. Team 2 had het geluk een PORSELEINHOEN te zien en team 1 werd met extra werk opgezadeld door de waarneming van de voor Nederland zeer zeldzame KLEINE GEELPOOTRUITER. Op de volgende twee pagina’s staat een overzicht van alle waarnemingen. Alle deelnemers hebben zeer genoten en zien uit naar de volgende editie. Doet u dan ook mee? Piet Reus en Ad Roobeek


31


soort Aalscholver Bergeend Blauwe Reiger Boerenzwaluw Bontbekplevier Boomkruiper Boomvalk Brandgans Bruine Kiekendief Buizerd Casarca Dodaars Ekster Fazant Fuut Gaai Gele Kwikstaart Goudplevier Grauwe 'ans Grauwe Vliegenvanger Groenling Groenpootruiter Grote Bonte Specht Grote Canadese Gans Grote Mantelmeeuw Grutto Heggemus Holenduif Houtduif Huismus Huiszwaluw Hybride Canadese x Brandgans Kauw Kemphaan Kievit Kleine Geelpootruiter Kip Kleine Canadese Gans Kleine Karekiet Kleine Mantelmeeuw Kleine Plevier Kluut Kneu Knobbelzwaan Kokmeeuw Koolmees Krakeend

32

Team 1 plaats Andijk Buurtjeshaven Kolk van Dussen Hauwert Hauwert Kolk van Dussen Andijk Hoekweg Hoogkarspel Houterweg Kolk van Dussen Kolk van Dussen Kolk van Dussen WB Twisk LW32 Hauwert Kolk van Dussen Lambertschaag Lutjebroek De Weed Abbekerk Hauwert Hauwert Venhuizen Hauwert WB Twisk Hauwert Nibbixwoud Andijk WRK III Benningbroek Hauwert Benningbroek Hauwert Hauwert Hauwert Abbekerk Hauwert Abbekerk Hauwert WB Twisk

Team 2 tijd plaats 11:20 Vooroever 8:45 WB Twisk 7:00 Broerdijk 6:45 Notweg 9:00 WB Twisk 11:45 13:45 8:45 WB Twisk 9:00 Vooroever 9:00 Hauwert 10:00 WB Twisk 14:20 6:30 Notweg 8:15 Vooroever 9:30 Broerdijk 14:00 8:15 WB Twisk 7:15 WB Twisk 6:45 Notweg 13:30 Zak van Hauwer 6:45 10:00 6:45 Zak van Hauwer 7:30 Vooroever 12:15 De ven 8:00 WB Twisk 6:45 8:00 WB Twisk 6:30 WB Twisk 6:30 Notweg 6:45 Zak van Hauwer 8:30 7:00 Broerdijk 8:10 WB Twisk 7:00 Notweg 10:45

Team 3 tijd plaats 11:15 Vlietlanden Onderdijk 8:05 WB Twisk 7:31 Vooroever Onderdijk 6:56 WB Twisk 8:49

8:26 WB Twisk 11:45 Koopmanspolder 7:24 WB Twisk 9:38 6:55 WB Twisk 10:15 Vlietlanden Onderdijk 7:32 WB Twisk 9:57 Vooroever 8:16 Zuiderdijk 7:02 Medemblik 7:20

8:45 WB Twisk 7:00 Broerdijk 8:45 8:45 WB Twisk 13:45 Vooroever 6:45 Zak van Hauwert 6:30 Notweg 6:30 Zak van Hauwer 8:00 WB Twisk

7:08 10:58 7:51

7:20 8:44 6:50 9:10 13:11 6:45

Vooroever 7:04 Vlietlanden Onderdijk 10:45 WB Twisk 14:00 Naviduct Enkhuizen 9:10 WB Twisk

9:17 8:45 7:08 12:29 7:27

8:18 WB Twisk 8:18 WB Twisk 6:55 Vlietlanden Onderdijk 7:17 WB Twisk

7:51 7:04 8:51 8:00

7:34 Opperdoes 9:34 WB Twisk 6:53 WB Twisk

8:30 7:07 7:07

Streekbos WB Twisk Kolk van Dussen Hauwert Kolk van Dussen Kolk van Dussen Hoogkarspel De Gouw Oost Hauwert Hauwert Hauwert Benningbroek

tijd 8:54 7:04 9:45 8:00

10:00 7:32 Opperdoes 8:35 WB Twisk 11:45 7:06 Zuiderdijk 6:50 Medemblik 7:06 Koopmanspolder 8:47 WB Twisk

14:30 7:08 6:43 7:06 12:42 6:45 10:51 7:04



soort Krombekstrandloper Kuifeend Lepelaar Meerkoet Merel Nijlgans Oeverloper Oeverzwaluw Pijlstaart Pimpelmees Purperreiger Porseleinhoen Putter Ransuil Regenwulp Rietgors Ringmus Slobeend Sperwer Roodborst Scholekster Slobeend Spreeuw Steenuil Stormmeeuw Tafeleend Tjiftjaf Torenvalk Tureluur Turkse Tortel Vink Visdief Waterhoen Waterral Watersnip Wilde Eend Winterkoning Wintertaling Witgat Witte Kwikstaart Wulp Zanglijster Zilvermeeuw Zwarte Kraai Zwarte Stern Zwarte Zwaan Zwartkop

Team 1 plaats WB Twisk Abbekerk Kolk van Dussen Hauwert Hauwert Kolk van Dussen Kolk van Dussen Twisk West

Team 2 tijd plaats 10:15 8:15 WB Twisk 8:45 Vooroever 6:30 Zak van Hauwert 6:30 Zak van Hauwer 8:45 8:45 Twisk 9:45 Broerdijk

Hauwert LWEE

7:00 WB Twisk 14:30

Hauwert Lutjebroek PJJ 176

6:45 Vooroever 14:00 WB Twisk 9:00 WB Twisk 6:30 10:00 14:50

Kolk van Dussen Hauwert WB Twisk Zwaagdijk Oost

Broerdijk Hauwert Andijk Hoekweg Hauwert Andijk WRK III Nibbixwoud Twisk West WB Twisk Hauwert Hauwert Abbekerk Hauwert Abbekerk Hauwert Hauwert Kolk van Dussen Kolk van Dussen Abbekerk Benningbroek Hauwert Enkhuizen Gependam Nibbixwoud Enkhuizen Vuurtoren De Ven Sijbekarspel


6:45 Notweg 11:45 7:15 Notweg 12:15 Lutjebroeker Weel 7:20 9:30 Lutjebroeker Weel 10:15 WB Twisk 6:30 Notweg 6:30 8:15 Opperdoes 7:00 WB Twisk WB Twisk 8:15 WB Twisk 6:45 Zak van Hauwert 6:30 Zak van Hauwer 9:00 8:45 WB Twisk 8:10 Vooroever 8:00 6:45 Koopmanspolder 13:15 Notweg 7:30 Broerdijk 12:20 Vooroever 8:30

Team 3 tijd plaats

tijd

7:46 WB Twisk 11:10 Vooroever Onderdijk 7:04 WB Twisk 7:05 Vlietlanden Onderdijk Vooroever Wervershoof 7:57 WB Twisk 7:40 WB Twisk Vooroever Onderdijk 9:30 Koopmanspolder

7:08 9:50 6:50 8:53 9:07 7:15 8:07 10:00 10:51

WB Twisk 11:00 Zuiderdijk

7:50 13:32

9:35 Vooroever 8:39 Vlietlanden Onderdijk

Koopmanspolder 7:31 WB Twisk Kleine Vliet 6:57 WB Twisk 6:50 Vlietlanden Onderdijk 13:10 Naviduct Enkhuizen De Put Andijk 13:05 WB Twisk 8:23 WB Twisk 6:55 Opperdoes De Put Andijk 7:43 Opperdoes 8:06 Vlietlanden Onderdijk 8:56 8:29 WB Twisk 7:06 Opperdoes 7:06 Koopmanspolder Opperdoes 9:45 WB Twisk 10:38 Vooroever WB Twisk 12:45 Opperdoes 6:50 7:35 Egboetswater 10:22 Enkhuizen Vuurtoren De Ven Koopmanspolder

9:30 8:43

10:54 7:38 8:58 7:30 8:54 12:41 11:46 6:41 7:08 8:35 11:51 6:48 8:50 7:15 8:10 10:51 8:15 7:15 9:10 7:11 8:10 6:41 9:30 10:53

33


2.11 Midwintertelling an 11 januari tot en met 15 januari is door de vogelwerkgroep zo goed als ons totale werkgebied geteld op aanwezige vogels. In totaal zijn er 176.921 vogels geteld verdeeld over 92 soorten. Het weer was over het algemeen gunstig. Gedurende de telling werd het steeds kouder en kwam er steeds meer ijs. Op zaterdagochtend trok er ook nog een zwakke sneeuwstoring over die het tellen iets moeilijker maakte.

V

De soort met het hoogste aantal waarnemingen is de SMIENT (43.146), gevolgd door GRAUWE GANS (21.876), TOPPER (15.631), BRANDGANS (13.639), KOLGANS (10.072). STORMMEEUW (9.125), MEERKOET (7.964), WILDE EEND (7.895), KOKMEEUW (6.230) en op nummer 10 staat KUIFEEND (6.115). In bijgaande tabel zijn de telgegevens gepresenteerd in 5 regio’s: het IJsselmeer (van Medemblik Haven tot Enkhuizen Houtribdijk), het Markermeer (van Enkhuizen Houtribdijk tot Haven Edam), de Zeevang (incl de strook Mijzen-Westerkogge), West Friesland West (ten westen van A7) en West Friesland Oost (ten Oosten van A7). De top 3 van de afzonderlijke regio’s ziet er alsvolg uit: IJsselmeer : TOPPER (15.631), KUIFEEND (3.971) en KOKMEEUW (1.652); Markermeer : SMIENT (11.770), BRANDGANS (4.320) en KLEINE CANADESE- / KECKLING GANS (1.760); Zeevang : SMIENT (22.212), GRAUWE GANS (8.447) en KOLGANS (8.254); West Friesland West: SMIENT (5.560), GRAUWE GANS (4.253) en STORMMEEUW (3.798); West-Friesland Oost : GRAUWE GANS (6.889), KOKMEEUW (3.836) en WILDE EEND (3.763). De steltlopers waren tijdens deze telling ook redelijk vertegenwoordigd met: GOUDPLEVIER (626), HOUTSNIP (1), KIEVIT (3.456), OEVERLOPER (1), STEENLOPER (2), WATERSNIP (8), WITGAT (3) en WULP (2.606). Een bijzondere aandacht verdient ook het voorkomen van de roofvogels. Vastgesteld zijn: BLAUWE KIEKENDIEF (4), BUIZERD (64), HAVIK (3), SLECHTVALK (7), SPERWER (11) en TORENVALK (26). Bij deze wil ik alle tellers bedanken die meegewerkt hebben aan dit resultaat door hun inzet en het ter beschikking stellen van de telgegevens. Ad Roobeek

34



soort Aalscholver Bergeend Blauwe Kiekendief Blauwe Reiger Boerengans Boomkruiper Brandgans Brilduiker Buizerd Dodaars Ekster Fazant Fuut Gaai Geoorde Fuut Goudhaan Goudplevier Graspieper Grauwe Gans Groenling Grote Bonte Specht Grote Canadese Gans Grote Mantelmeeuw Grote Zaagbek Grote Zilverreiger Havik Heggenmus Holenduif Houtduif Houtsnip Huismus Indische Gans Kauw Keckling Gans Keep Kievit Kleine Canadese Gans Kleine Mantelmeeuw Kleine Zwaan Kneu Knobbelzwaan Kokmeeuw Kolgans Koolmees Koperwiek Krakeend Kramsvogel Krooneend Kuifeend Mandarijneend Meerkoet Merel Muskuseend Nijlgans Nonnetje Oeverloper Pijlstaart Pimpelmees Putter Ransuil Rietgors Ringmus Roodborst Sijs Slechtvalk Slobeend Smient Soepeend Sperwer Spreeuw Staartmees Stadsduif Steenloper Stormmeeuw Tafeleend Toppereend Torenvalk Turkse Tortel Veldleeuwerik Vink Waterhoen Waterpieper Waterral Watersnip Wilde Eend Winterkoning Wintertaling Witgat Wulp Zanglijster Zilvermeeuw Zwarte Kraai

IJsselmeer 1.304 113

Markermeer 4 59

50 29 1 5 244 2 7 90 3 767

4 3 4.320 35 1 2

88

WFOost 6 127 1 91 261 11 2.628 1 33 6 239 19 77 12

WFWest 2 194 2 33 183

Zeevang 8 249 1 36 202

761

5.925

4 3 72

24

4 3

68 4 4

2

1.584 2 52 11 52

703

4

1 16

1.205

5 353 155 6.889 8 12 506 4 10 10 1 13 93 770 1 714 1.378

4.253

121 1

273 1 8.447

6 46

688 5 12 6 1 1 8 227

56 1 348

135

1.295 268

843 550

3

24

510 3 878

440 1.260

2 5 1.652 420 15 117 306

7 64 6

119 5

3.971

844

512 37

824

4 17

10 4

2 13

4

1.035 17

11.770 7

8 40 8 66 1.067 15.631

88 71 1

14 29 2 3 8 512 7 371

2

totaal aantal soorten


19 161 69 307 439 2

14

7

545 453 50 11 13 131 76

237 225 8.254 17 105 21 121

281

726

2.229 59

935 20

43

196

3 5

6

15 4

2 5.560 248 2 822

5 17 22.212 114 3 1.065

3.798 10

1.591 10

1 100

5 19

2 122

45 47

1 679 2 31

2 32 9 31.918 56

1 12 60 630 3.836 1.342 166 810 599 1.055 1 293 2 3.464 310 7 65 7 1 2 93 127 7 2 88 44 1 2 42 2.569 572 6 1.143 73 1 2 3.582 131

22 20 21.569 33

3.763 23 51 3 234 1 57 111 41.703 85

1.935

1.006

117

10

1.873 1 34 81 26.285 55

468 20 182 55.446 56

totaal 1.324 742 4 214 678 12 13.639 280 64 18 469 26 940 15 2 5 626 156 21.876 8 14 1.367 25 74 19 3 14 123 1.043 1 794 1 3.066 510 3 3.456 2.078 1 33 62 1.424 6.230 10.072 209 1.045 1.176 1.257 1 6.115 2 7.964 426 7 318 28 1 7 117 127 7 2 103 52 1 7 61 43.146 958 11 3.038 113 9 2 9.125 1.289 15.631 26 280 69 368 639 4 4 8 7.895 30 551 3 2.606 4 165 403 176.921 92

35


3 Geleedpotigen 3.1 Insecten Dagvlinders 2013 n dit verslag worden de waarnemingen van dagvlinders in West-Friesland weergegeven.

I

Dankwoord Alle waarnemers worden bijzonder bedankt voor hun medewerking. Er zijn in totaal 32.568 dagvlinders geteld.

13

23 18 174

3 154 93 19

54 18 59 1.049

6

3

2 2 3

6

389

1.324

269

92 1 77 1.671 76 303 2.206 4.266 398 13.545 1 1 14 1 1.013 489 522 3.627 25.313

30 3 1

1 3 19

2 3 18

67

18

21 20 781 310 1 1

242 12

15

2

1.308

331

1

1

december

16

november

3

142 4 33 22 12

13 35 21

oktober

5 8 13

9

7 9 1 1

19 7

35 16 23

716 709 149 94 15 4 34 1.163 452 71 1 569

september

juni 51 20 20 7

augustus

mei

1 15

8 1 33 41

juli

april

maart

februari

soort Argusvlinder Atalanta Bont zandoogje Boomblauwtje Bruin blauwtje Bruin zandoogje Citroenvlinder Dagpauwoog Distelvlinder Gehakkelde aurelia Gele luzernevlinder Groot koolwitje Hooibeestje Icarusblauwtje Klein geaderd witje Klein koolwitje Kleine vos Kleine vuurvlinder Koninginnenpage Landkaartje Oranje luzernevlinder Oranjetipje Zwartsprietdikkopje

januari

Telgegevens van de dagvlindersoorten In de onderstaande tabel is het resultaat van de dagvlinderwaarnemingen weergegeven.

aantal 788 830 243 181 15 146 69 1.223 494 130 1 778 1 1.826 594 7.665 15.514 2 2 16 1.033 6 1.011 32.568

Vergelijking Er zijn dit jaar meer dagvlinders geteld dan in 2012 (14.453). Henny van der Groep & Egbert Baars

36



3.2 Insecten Nachtvlinders 2013 n 2013 heeft de insectenwerkgroep – met vanglamp, met lamp & doek en stroop – bijzonder veel tijd besteed aan het inventariseren van nachtvlinders in ons waarnemingsgebied. Hierdoor is er een schat aan gegevens verzameld.

I

locatie Blokker, James Grieveslaan 6 Bovenkarspel, Nassaupark 1 Egboetswater Oost Grootebroek, Geerling 20 Hem, Hemmerbuurt 129 Hoogkarspel, De Roop 12 Hoogkarspel, 't Olver 1 Lambertschaag Lutjebroek, PJJ 176 LW24 LW26 Opmeer, Zwanebloem 2 Opperdoes, Oosteinde 19 Spierdijk, Wogmeer 105 Streekbos Paviljoen Suyderbraeck, Zesstedenweg 20A Twisk, Rositastraat 11 Ursem, De Leet 20 Ursem, Haverkampstraat 7 Warder, Warder 110 Westwoud, Wijzenddijkje 19 Zwaag, Stijgbeugel 81

x-coörd. y-coörd. aantal 134.6 519.4 1 145.9 522.3 1 136.8 526.4 1 144.0 525.9 1 141.0 519.2 2 141.0 523.2 2 140.7 523.3 1 130.0 528.9 1 141.9 523.3 0 142.1 524.3 7 142.0 524.4 1 124.5 524.5 1 134.5 530.8 1 123.9 519.2 1 145.8 524.8 1 129.2 514.6 2 132.4 528.2 1 123.2 515.8 2 121.5 515.6 1 130.6 508.6 1 135.9 520.5 1 131.3 520.1 4

Overzicht locaties, bezoek en soorten

Kaart met bezochte locaties

Gedurende deze 34 nachten zijn 320 soorten vastgesteld. In Lutjebroek zijn veel tuintellingen verricht, maar is het doek niet opgesteld. De komende jaren zullen we doorgaan met dit onderzoek. Op de volgende pagina’s zijn de waargenomen macro- en micro-nachtvlinders weergegeven. Egbert Baars, Ton Groen, Henny v.d. Groep, Ad Roobeek, Ruud Timmer en Fred Weel


37


Nachtvlinders (macro’s) In de onderstaande tabel zijn de in 2013 waargenomen macro nachtvlinders weergegeven. soort Aangebrande spanner Aardappelstengelboorder Agaatvlinder Appeltak Berkeneenstaart Bessentakvlinder Blauwrandspanner Bleke grasuil Bleke grasworteluil Bont halmuiltje Bont schaapje Bonte bessenvlinder Boogsnuituil Brandvlerkvlinder Breedbandhuismoeder Bruine grasuil Bruine grijsbandspanner Bruine herfstuil Bruine snuituil Bruine vierbandspanner Donker brandnetelkapje Donker halmuiltje Donker klaverblaadje Driehoekuil Drietand Dromedaris Dwergstipspanner Egale dwergspanner Egale rietboorder Egale stofuil Egelskopboorder Eikenuiltje Essengouduil Gamma-uil Geblokte zomervlinder Geelbruine rietboorder Geelschouderspanner Gekraagde grasuil Gele agaatspanner Gele Tijger Gelelisboorder Gelobd halmuiltje Geoogde bandspanner Gepijlde micro-uil Gerande spanner Gerimpelde spanner Gestippelde rietboorder Gestreepte goudspanner Gestreepte rietuil Getekende gamma-uil Gevorkte silene-uil Gewone bandspanner Gewone breedvleugeluil Gewone dwergspanner Gewone silene-uil Gewone spikkelspanner Gewone stofuil Gewone worteluil Glad beertje Goudvenstertje Graswortelvlinder Grauwe grasuil Grijze grasuil

aantal 1 5 33 56 4 1 2 17 4 5 5 5 2 4 1 2 4 12 111 40 8 2 7 12 1 13 3 12 10 8 9 1 18 5.751 1 4 4 2 6 1 1 18 42 1 5 1 6 2 1 1 3 12 111 8 5 2 11 32 1 6 23 5 1

soort Grijze stipspanner Groene dwergspanner Groente-uil Groot avondrood Grote beer Grote spikkelspanner Grote voorjaarsspanner Grote wintervlinder Guldenroededwergspanner Haarbos Hagedoornvlinder Halmrupsvlinder Halmuiltje spec. Hennepnetelspanner Herculesje Herfstrietboorder Herfstspanner spec. Hopdwergspanner Hopwortelboorder Houtspaander Huismoeder Hyena Iepengouduil Iepentakvlinder Kajatehoutspanner Kameeltje Klaverspanner Kleine- / Open-breedbandhuismoeder Kleine beer Kleine breedbandhuismoeder Kleine groenbandspanner Kleine groenuil Kleine hermelijnvlinder Kleine huismoeder Kleine rietvink Kleine wintervlinder Kleine zomervlinder Kolibrievlinder Kooluil Koperuil Kortzuiger Kroonvogeltje Kweekgrasuil Levervlek Lichte korstmosuil Lieveling Ligusterpijlstaart Lijnsnuituil Lisdoddeboorder Loofboomdwergspanner Maansikkeluil Meldevlinder Moerasgrasuil Morpheusstofuil Open-breedbandhuismoeder Oranje bruinbandspanner Oranje wortelboorder Paardenbloemspanner Papegaaitje Peper-en-zoutvlinder Peppel-orvlinder Perzikkruiduil Piramidevlinder

aantal 27 9 51 10 1 1 3 1 1 200 24 87 2 2 1 11 1 3 1 58 191 1 2 1 1 4 4 27 42 12 4 9 2 5 28 3 25 12 1 23 2 1 5 5 2 6 1 8 1 1 2 6 12 2 41 6 19 16 1 2 1 57 10

soort Plakker Populierentandvlinder Porseleinvlinder Psi-uil Puntige zoomspanner Puta-uil Rietgrasuil Rietluipaard Rietvink Roesje Rood Weeskind Schaduwstipspanner Schedeldrager Schilddrager Schildstipspanner Schimmelspanner Seringenvlinder Smalvleugeldwergspanner Smalvleugelrietboorder Snuitvlinder Spitsvleugelgrasuil Splinterstreep Spurrie-uil Stompvleugelgrasuil Streepkokerbeertje Stro-uiltje Taxusspikkelspanner Trapeziumuil Turkse uil Tweekleurige heremietuil Variabele grasuil Variabele herfstuil Variabele silene-uil Variabele spanner Vierbandspanner Vierkantvlekuil Vlekstipspanner Vliervlinder Volgeling Voorjaarsboomspanner Vuursteenvlinder Walstrobandspanner Wapendrager Weidehalmuiltje Wilgengouduil Wilgenhoutrups Wilgenschorsvlinder Witbandsilene-uil Witstipgrasuil Witte grijsbandspanner Witte schaduwspanner Witte tijger Witvlakdwergspanner Wortelhoutspanner Zandhalmuiltje Zeggeboorder Zomervlinder Zuidelijke stofuil Zwartbandspanner Zwarte-c-uil Zwartkamdwergspanner Zwartstipvlinder Zwartvlekdwergspanner totaal aantal soorten

38

aantal 2 1 1 3 1 41 1 1 9 1 1 1 2 6 11 9 1 1 4 1 1 1 3 17 2 25 35 9 4 1 1 1 3 1 2 66 9 29 22 2 14 1 15 4 2 1 1 1 18 16 3 22 1 4 65 5 2 32 25 401 24 1 2 8.575 189



Nachtvlinders (micro’s) In de onderstaande tabel zijn de in 2013 waargenomen micro nachtvlinders weergegeven. soort Aangebrande valkmot Andoornkuifbladroller Anjermot Appelstippelmot Auroramot Baardsnuitmot Bandlichtmot Berkenpedaalmot Bijvoetvedermot Blauwooggrasmot Bleke grasmot Bleke kaartmot Bonte brandnetelmot Boslichtmot Brandnetelbladroller Brandnetelmot Bruine essenmot Bruine huismot Distelbladroller Donker c-smalsnuitje Donkere maanmot Donkere mospalpmot Drietandvlakjesmot Duikermot Duponcheliamot Dwarsstreephaakbladroller Egale vlakjesmot Eikenooglapmot Essenmot Fraaie dennenbladroller Fruitmot Gammapalpmot Gehakkelde bladroller Gehoekte boogbladroller Gelijnde spitskopmot Gestreepte boegsprietmot Gevlamde bladroller Gewone coronamot Gewone grasmot Gewone kaartmot Gewone spiegelmot Gewone witvlakbladroller Gewone witvlekmot Grijsgevlekte grasmineermot Grijze granietmot Grijze kruidenmot Grijze marmerbladroller Groene eikenbladroller Grootvlekstippelmot Grote appelbladroller Grote brandnetelbladroller Grote meelmot Grote wasmot Grote witvlakbladroller Heggenbladroller Hoefbladvedermot Hoefijzermot Hommelnestmot Kardinaalsmutsstippelmot Kersebladroller Kersenpedaalmot Kijkgaatje Kleine boogbladroller Klispalpmot Knopbiesparelmot Koolbladroller


aantal 3 4 1 9 2 1 1 2 1 45 1 1 22 1 11 88 1 8 3 1 1 2 1 10 1 1 1 2 2 3 5 1 3 2 2 1 2 8 55 18 1 5 1 1 10 5 1 1 1 12 1 2 1 4 2 5 1 14 2 11 18 2 5 1 1 13

soort Koolmot Koperrandbladroller Krabbenscheermot Kroosvlinder Leverkleurige bladroller Lichte granietmot Liesgrassnuitmot Lijnvalkmot Lisdoddesnuitmot Luipaardlichtmot Margrietwortelmot Meidoornstippelmot Mineerborstelmot Mospalpmot Muntvlindertje Mutsjeslichtmot Oranjebruine grasmot Paardenbloembladroller Paardenkopbladroller Parelmoermot Peenkaartmot Pinguinlichtmot Pinguintje Preimot Pruimwitvlakbladroller Rietmot Rietsnuitmot Rode knopbladroller Roodstreepmutsjeslichtmot Roodvlekkaartmot Rozenhermelijnbladroller Schaduwfruitbladroller Scherphoekvedermot Schijnbiesbladroller Seringensteltmot Sierlijke pedaalmot Sneeuwwitte vedermot Spikkelbladroller spec. Stippelmot spec. Topspinnertje Triangelmot Tuinbladroller Tweekleurig knoopvlekje Tweekleurige lichtmot Tweelijnmot Variabele granietmot Variabele grasmot Vedermot spec. Vogelkersstippelmot Vruchtbladroller Vuurmot Waterleliemot Wilgenstippelmot Windevedermot Witkopmot Witschouderbladroller Witte dominomot Witte oogbladroller Witvlekkruidenmot Zandvedermot Zilvervlekbladroller Zomerbladroller Zuidelijke boogbladroller Zwartlappalpmot Zwartwitte marmerbladroller totaal aantal soorten

aantal 43 1 2 57 24 3 4 4 2 1 4 1 1 1 84 1 1 1 3 10 4 4 1 3 6 13 9 3 1 1 2 3 1 4 3 2 1 1 2.276 1 3 28 1 5 6 12 11 2 30 3 1 5 3 3 8 4 2 1 9 2 1 205 1 1 2 3.384 131

39


3.3 Insecten Libellen en juffers 2013 anwege de geringe belangstelling zijn we gestopt met het in 2009 gestarte libellenproject. Maar ook zonder dit project zijn er ook dit jaar gelukkig weer libellen en juffers geteld. Er zijn in totaal 745 libellen en 13.508 juffers geteld.

V

Egbert Baars

65

21

3

1

2

16 150

27

oktober

31

48

155

juni

juli

augustus

194 11 1

234 172 3

8

5 42 115 147 3 1 28 112 152 5 2 49 3 62 19 745

4

1 43 1 2 3 357

totaal

15 105 65

december

13 7 1 2

oktober

september

1 7 56 4

september

juni

2 30 46 45

1 29

1

totaal

2 5 9 82

mei

3 1

15 1 1

augustus

1 2

juli

Blauwe Őlazenmaker Bloedrode heidelibel Bruinrode heidelibel Gewone oeverlibel Glassnijder Groene glazenmaker Grote keizerlibel Heidelibel spec. Paardenbijter Platbuik Smaragdlibel Steenrode heidelibel Viervlek Vroege glazenmaker Zwarte heidelibel

mei

april

maart

februari

januari

soort

november

De resultaten zijn in de onderstaande tabelen weergegeven.

Azuurwaterjuffer Grote roodoogjuffer Houtpantserjuffer Kleine ƌoodoogjuffer Lantaarntje Variabele waterjuffer Vuurjuffer Watersnuffel

6 totaal

6

619 37 66 18 3 96 545 174 172 1.189 3.386 5.230 368 506 121 4 97 13 1 11 2 854 2.117 4.741 5.561

2 141

73

13

156

73

totaal

december

april

maart

februari

januari

soort

november

Tabel 1: Echte libellen

1.084 269 317 719 9.990 999 117 13 13.508

Tabel 2: Juffers

40



3.4 Insecten Overigen 2013 aast de vlinders en libellen zijn er ook nog een aantal andere insecten doorgegeven. De resultaten zijn in de onderstaande tabel weergegeven.

N

Egbert Baars

Bootsmannetje onbekend Cicade onbekend Groene stinkwants Schaatsenrijder onbekend Schuimbeestje Waterschorpioen

2

2 12 5 12 4 1 36

1 8

4

1 12

april

mei

12 4

4 4

totaal

16

totaal

december

november

oktober

september

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Halfvleugeligen (Hemiptera)

4

totaal

november

oktober

september

juli

juni

maart

december

Elzenvlieg of slijkvlieg Gaasvlieg onbekend Gewone oorworm Gewone schorpioenvlieg Oorworm onbekend Zilvervisje

februari

januari

soort

augustus

Insecten (overigen)

2 2

5 1 5 1 6 4 22

5 1 5 1

1

1

6

maart

april

mei

totaal

februari

1 1 1

5 1 6

5

Kleine rode weekschild Kniptor onbekend Kortschildkevers Leliehaantje Rode smalbok Roodkopvuurkever Tweestippelig lieveheersbeestje Veelkleurig Aziatisch lieveheersbeestje Zevenstippelig lieveheersbeestje

1 5 2 2 1 6 1 1

6

1 3 5

9 6 11

13

3

1

totaal

december

november

oktober

september

juli

2 1

totaal


juni

januari

soort

augustus

Kevers (Coleoptera)

2 1 1 5 2 2 1 16 10 40

41


totaal

10

2 2

totaal

december

november

oktober

september

1

augustus

9 1

juli

Boomsprinkhaan Bruine sprinkhaan Zuidelijke boomsprinkhaan

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Rechtvleugeligen (Orthoptera)

10 1 16 27

14 15

Bessenbandzweefvlieg Blinde bij Groene vleesvlieg onbekend Langpootmug onbekend

1 4

1 4 4 2 11

4 totaal

2 7

4

totaal

december

november

oktober

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

september

Tweevleugeligen (Diptera)

10

1

2

22 1.000 3 2 1

58 1.026

8 3 26

4 33

1

totaal

december

5

november

8 2 4

oktober

juli

14

september

juni

maart

23 3 8 21

1

totaal

42

mei

1

april

Aardhommel Akkerhommel Boomhommel Boshommel Gewone wesp Honingbij Mier onbekend Steenhommel Tuinhommel

februari

januari

soort

augustus

Vliesvleugeligen (Hymenoptera)

52 5 24 21 1 22 1.000 17 3 1.145



3.5 Geleedpotigen Overigen 2013 aast de vlinders en libellen zijn er ook nog een aantal andere geleedpotigen doorgegeven. De resultaten zijn in de onderstaande tabel weergegeven.

N

Egbert Baars

Duizendpoot onbekend Gewone duizendpoot Miljoenpoot onbekend

3

3 1 1 5

1 totaal

3

1 1

totaal

december

november

oktober

september

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Duizendpotigen (Myriapoda)

1

1 45 46

totaal

december

november

oktober

september

juli

25 25

juni

mei

100 100

mei

totaal

april

Oproller Pissebed onbekend

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Schaaldieren / Kreeftachtigen (Crustacea)

1 170 171

52

5

40 1

40

94

1 7 7

15

14

16

4 4

1

totaal

32

december

1

november

oktober

juli

juni

maart

3

1

totaal


september

Gewone hooiwagen Hooiwagen onbekend Kraamwebspin Kruisspin Schorsmarpissa Strekspin onbekend Tuinwolfspin Wespenspin

februari

januari

soort

augustus

Spinnen (Araneae)

1 4 1 84 7 67 1 4 169

43


4 Planten 4.1 Jaarverslag Plantenwerkgroep 2013 e laatste jaren zijn we gewend geraakt aan vroege groei en bloei door een warm voorjaar; het afgelopen jaar was het ouderwets koud, naar mijn gevoel was alles zelfs extreem laat. De bomen kwamen pas goed in het groen halverwege mei en ook de stinzenplanten waren toen nog volop te zien, terwijl hun hoogtepunt de laatste tijd vaak eind april was. Ook “ouderwets” was de droge, warme zomer.

D

We zijn het voorjaar gestart met een cursus planten leren determineren; de belangstelling bleek groot te zijn, we moesten zelfs een stop instellen. Het koude voorjaar gaf wel problemen bij het praktijkgedeelte van de cursus: veel planten die we uitgezocht hadden om uit te pluizen, bleken nog weinig of niet in bloei, soms moesten we naar alternatieven uitwijken. In het voorjaar heeft ook de transplantatie plaatsgevonden van stukken muur met TONGVAREN van de kade tussen Hoofdtoren en Oostereiland naar het stuk onder “De jongens van Bontekoe”. Het eerste stuk dat verplaatst is, is helaas hoger geplaatst dan onze bedoeling was, het is zeer de vraag of dat wat gaat worden. Het 2de stuk is wel in een vochtiger stuk geplaatst, maar ook dat zag er aan het eind van de zomer (mede dankzij het prachtige weer) niet al te best uit. Maar we houden hoop, het schijnt dat ze een volgend jaar nog wel kunnen uitlopen. We houden het in de gaten. De planten die herplaatst zijn bij de Oude Doelenkade staan er wel prachtig bij, dat is echt een succes geworden. Wat deden we verder We hielden 4 binnen-bijeenkomsten, waar we respectievelijk ons bogen over mossen, grassen, gallen en foto’s van (voor ons) raadselachtige buitenlandse planten. We trokken in februari al weer naar buiten; we begonnen het seizoen met bomen in Hoorn en eindigden met bomen in Enkhuizen. Daar tussenin bezochten we: Alkmaarderhout, Risdammerhout, ecoterrein bij het IVN, het zanddepot, Zwanenwater, Suyderbraeck, de Proefpolder bij Andijk, in Purmerend bekeken we het stuk terrein langs de N244 waar een tankstation is gepland en nu duizenden orchideeën groeien, we hielden één excursie in het kader van “het nieuwe strepen” van Floron bij De Ven, en we bezochten twee keer de Lutjebroekerweel voor ons gezamenlijke inventarisatieproject. Daarnaast organiseerden we mede 2 floron excursies in ons gebied, te weten bij Oudendijk, een plas- / drasgebied, en een stadsplanten-excursie in Hoorn. Leden van onze werkgroep bezochten ook de Botanische dag in Zwolle, de Variadag van Floron in Nijmegen en de Noordhollandse florondag in Castricum. Bij deze laatste heb ik een korte lezing gegeven over onze activiteiten wat betreft het behoud van muurplanten in Hoorn. Door leden werd ook meegewerkt aan andere “nieuwe strepen” inventarisaties en monitoring van de Koopmanspolder. Ook zijn een aantal van ons actief in de Kloostertuin van het MAK. Anneloes ter Horst 44



soort Aalbes Akkerdistel Akkerkers Akkerkool Akkermelkdistel Akkervergeet-mij-nietje Basterdklaver Beklierde basterdwederik Beklierde duizendknoop Beklierde nachtschade Bijenorchis Bijvoet Bitterzoet Blaartrekkende boterbloem Blauw glidkruid Blauwe zegge Boerenwormkruid Bosandoorn Bosrank Boswilg Boszegge Brede orchis s.s. Bultkroos Canadese fijnstraal Chinese bruidssluier Donkere vetmuur Doorgroeid fonteinkruid Draadereprijs Draadgierst Duizendblad Echte kamille Echte koekoeksbloem Echte lampionplant Echte valeriaan Eenstijlige meidoorn Engels raaigras Es Europese hanenpoot Fioringras Fluitenkruid Fraaie vrouwenmantel Geel nagelkruid Geelgroene zegge Gehoornde klaverzuring Geknikte vossenstaart Gekroesde melkdistel Gele lis Gele maskerbloem Gele plomp Gele waterkers Gespleten hennepnetel Gesteelde spiesmelde Gesteelde spiesmelde x Spiesmelde Gestreepte witbol Gevlekte dovenetel Gevleugeld helmkruid Gewone berenklauw Gewone braam Gewone brunel Gewone eikvaren Gewone engelwortel Gewone esdoorn Gewone hoornbloem Gewone klit Gewone margriet Gewone melkdistel Gewone raket Gewone smeerwortel Gewone vlier Gewone waterbies Gewone waternavel Gewoon langbaardgras Gewoon reukgras Gewoon struisgras Gewoon varkensgras Glad walstro Gladde witbol

soort Glanshaver Goudgele honingklaver Goudzuring Greppelrus Groene naaldaar Grof hoornblad Groot hoefblad Groot kaasjeskruid Groot streepzaad Grote brandnetel Grote egelskop Grote ereprijs Grote kaardebol Grote keverorchis Grote klaproos Grote klit Grote lisdodde Grote ratelaar Grote vossenstaart Grote waterweegbree Grote weegbree Grote zandkool Haagliguster Haagwinde Harig knopkruid Harig wilgenroosje Hartgespan Hazelaar Heemst Heen Heermoes Hemelboom Herderstasje Herik Hondsdraf Hondskruid Hondspeterselie Hoog struisgras Hopklaver Hulst Italiaans raaigras Jakobskruiskruid Kale jonker Kalmoes kamgras Kantige basterdwederik Kattenstaart Kikkerbeet Kleefkruid Klein hoefblad Klein kaasjeskruid Klein kroos Klein kruiskruid Klein streepzaad Kleine brandnetel Kleine duizendknoop Kleine klaver Kleine majer Kleine ooievaarsbek Kleine varkenskers Kleine veldkers Kleine watereppe Klimop Kluwenhoornbloem Kluwenzuring Knoopkruid Kompassla Koninginnekruid Korrelganzenvoet Kraailook Kransmuur Kroontjeskruid Kropaar Kruipende boterbloem Kruipertje Kruipwilg Kruldistel

soort Krulzuring Kweek Late guldenroede Lidsteng Liesgras Lievevrouwebedstro Liggende vetmuur Look-zonder-look Luzerne Madeliefje Mannagras Mattenbies Melganzenvoet Moederkruid Moerasandoorn Moerasdroogbloem Moeraskers Moerasmelkdistel Moerasmuur Moerasrolklaver Moerasspirea Moerasstruisgras Moeraswalstro Moeraswederik Moeraswespenorchis Moeraswolfsmelk Moeraszoutgras Moeraszuring Muurleeuwenbek Muurpeper Muurvaren Oeverzegge Overblijvende ossentong Paardenbloem Paarse dovenetel Pastinaak Peen Penningkruid Perzikkruid Peterseliebraam Pinksterbloem Pitrus Pluimgierst Poelruit Puntkroos Raapzaad Reukeloze kamille Reuzenberenklauw Ridderzuring Riet Rietgras Rietorchis Rietzwenkgras Rimpelroos Robertskruid Rode ganzenvoet Rode klaver Rode kornoelje Rode schijnspurrie Rode waterereprijs Rood guichelheil Rood zwenkgras Roze winterpostelein Ruige leeuwentand Ruige zegge Ruw walstro Ruwe berk Ruwe iep Schedefonteinkruid Scherpe boterbloem Scherpe fijnstraal Schietwilg Schijfkamille Schijnaardbei Schijnpapaver Schorrenzoutgras Slaapkamergeluk

soort Slanke waterbies Slipbladige ooievaarsbek Smalle waterpest Smalle weegbree Smalle wikke Smeerwortel Sneeuwbes Sneeuwklokje Soldaatje Speerdistel Spiesmelde Sporkehout Stalkaars Stijve klaverzuring Stinkende gouwe Stippelganzenvoet Straatgras Straatliefdegras Timoteegras Tuinwolfsmelk Uitstaande melde Uitstaande vetmuur Valse voszegge Varkensgras Veelwortelig kroos Veenwortel Veerdelig tandzaad Veldereprijs Veldgerst Veldlathyrus Veldzuring Vergeten wikke Vertakte leeuwentand Vijfvingerkruid Viltige basterdwederik Vlinderstruik Vogelmuur Vogelwikke Vroege haver Walstroleeuwenbek Watergentiaan Waterkruiskruid Watermunt Waterzuring Wilde cichorei Wilde liguster Wilde lijsterbes Wilde marjolein Winterakoniet Witte dovenetel Witte honingklaver Witte klaver Witte krodde Witte waterkers Wolfspoot Wollige munt (Hertsmunt x Witte munt) Zachte dravik Zachte ooievaarsbek Zeegroene rus Zeegroene zegge Zeekweek Zevenblad Zilte greppelrus Zilte rus Zilte schijnspurrie Zilverschoon Zomereik Zomprus Zompvergeet-mij-nietje Zwanenbloem Zwart tandzaad Zwarte els Zwarte mosterd Zwarte nachtschade Zwarte zegge Zwartsteel

Overzicht van de 307 waargenomen plantensoorten


45


5 Vissen 5.1 Waarnemingen 2013 n januari 2013 is er een lezing opgezet over het water en de vissen van ons werkgebied. Deze is op 23 januari bij het IVN West-Friesland gehouden.

I

Er is slechts één echte excursie georganiseerd. Bezocht werd “De Strip” in Zwaag op 19 oktober. Ook werd medewerking verleend aan de open dag van “De Schapenstreek” op 23 juni.

Baars Bittervoorn Driedoornige stekelbaars Kleine modderkruiper Snoek Zeelt

1 1 1 1 totaal

1

3

1

15 3 15 34

totaal

december

november

oktober

september

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Ad Roobeek

2 1 1 15 4 15 38

Vissen waarnemingen

46



6 Zoogdieren 6.1 Waarnemingen 2013 n 2013 zijn twee binnenbijeenkomsten geweest. Op 31 januari werd een restpartij kerkuilenballen (herkomst Noord-Holland) uitgeplozen.

I

Op 19 november werd begonnen met een partij kerkuilenballen verzameld door Ko van Gent in Ursem (najaar 2012). In totaal werden 21 braakballen onderzocht. Dit leverde op: 41 VELDMUIZEN, 36 HUISSPITSMUIZEN, 2 BOSMUIZEN, 1 HUISMUIS, 1 BOSSPITSMUIS, 1 DWERGMUIS en 2 BRUINE RATTEN. Op deze avond werd ook een partij kerkuilenballen verzameld door Douwe Greydanus in Oosterdijk (najaar 2013) uitgeplozen. Het resultaat van 19 braakballen: 27 VELDMUIZEN, 13 HUISSPITSMUIZEN, 7 BOSSPITSMUIZEN, 1 BOSMUIS, 1 WOELRAT en 1 BRUINE RAT. Er zijn 3 excursies gehouden: - De eerste was een vleermuisexcursie op 10 augustus in het Streekbos. Na een inleidende voordracht werd een wandeling gemaakt door het streekbos. Er waren 43 belangstellenden aanwezig. Vrijwel iedereen heeft de RUIGE DWERGVLEERMUIS, WATERVLEERMUIS en MEERVLEERMUIS waargenomen (zicht en/of geluid via bat-detector). - Met 3 personen werd de excursie op 21 augustus door de Kersenboogerd gehouden. Spectaculair was de baltsvlucht van 6 ROSSE VLEERMUIZEN in het Willem Wiesepark. - Op 13 oktober ging de werkgroep met 16 belangstellenden naar De Oostvaardersplassen. Het burlen van de EDELHERTEN werd wel gezien maar door de wind nauwelijks gehoord. Op een aantal locaties van het nachtvlinderonderzoek werden ook vleermuizen vastgesteld. Daarnaast is er volop meegedaan aan het vleermuisonderzoek van Landschap Noord-Holland. Er zijn in ons werkgebied twee nieuwe bijzondere kolonies ontdekt: in Onderdijk van de MEERVLEERMUIS en in Opperdoes van de GEWONE GROOTOORVLEERMUIS. Geattendeerd door de bewoner van een huis in Enkhuizen werd een slaapplaats van MEERVLEERMUIZEN vastgesteld.

Bosspitsmuis spec. Bruine rat Egel Haas Huiskat Huismuis Konijn Laatvlieger Meervleermuis Mol Rosse vleermuis Ruige dwergvleermuis Spitsmuis spec. Veldmuis Vleermuis spec. Vos Waterspitsmuis Woelrat spec. Zeehond spec.

4

11

8

7

2 25 4 2 3

33

62

20

7

171 4

28 2

33

9 9

7 6 2

16 6 3

15 3 13

1 5

5

2

6

20 1 1 3

17

1

4

1

1 21 2 3 1 11

9 1

3 13 1 6 3 1 2 4

2 2 1

15 1

1

7

7

26 1

1 4 1

2

1

1

3

1 2

11 2

1 1

1 totaal

219

106

61

48

28

28

54

1 56

63

60

13

24

totaal

december

november

oktober

september

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

soort

augustus

Fred Weel coördinator Ad Roobeek verslaglegger

4 4 100 286 39 4 74 2 3 177 1 31 2 1 19 10 1 1 1 760

Overzicht Zoogdieren


47


7 Schimmels 7.1 Paddenstoelen aar paddenstoelen keek ik wel vaker, maar een probleem was altijd het op naam brengen. Dit jaar echter is een schitterend determinatie boek verschenen: “Veldgids Paddenstoelen” uitgave KNNV 2013.

N

Daarnaast zijn we met enkele leden op een excursie geweest in de duinen onder leiding van dé paddenstoelendeskundige in onze omgeving: Martijn Oud. Hierdoor aangemoedigd begon ik de omgeving af te struinen op paddenstoelen. Mijn zoektochten, vooral in november, brachten me – soms meerdere malen – op de volgende locaties: - De Krabbersplaat net buiten Enkhuizen; - De Put, park in Andijk; - De IJsselmeerdijk, inclusief de dijk rond de jachthaven (zie stenen/mos in de tabel); - Een berm in Andijk met heel oude wilgen; - Graslanden rond de Vooroever; - De Groote Vliet; - Het Egboetswater; - Bermen in de Zeevang; - Het Streekbos met de paddenstoelenwerkgroep van het IVN. Langzamerhand werd ik handig in waar je paddenstoelen kunt verwachten: Houtsnipperpaden, dood hout, waar bomen enkele jaren geleden zijn uitgefreesd, nabij oude bomen en schrale graslanden, liefst nog met mos, dat zijn de plekken waar succes is verzekerd. Dan fotografeerde ik de paddenstoelen, waarbij tenminste één paddenstoel van de onderkant. Want voor de determinatie zegt de onderkant, veel meer dan de hoed. Hoe lopen de lamellen, hoe zijn ze aangehecht aan de hoed, hoe lang is de steel, en welke vorm en kleur, zit er een rand op de steel, dat zijn de kenmerken die het meest zeggen. De foto’s gaan op de computer en zo kon ik met het boek erbij, met hulp van anderen en met internet veel soorten op naam brengen. Tevens heb ik zo een heel bestand aangemaakt van alle gevonden paddenstoelen. Sommige soorten kunnen alleen met de microscoop op naam worden gebracht. Hier heb ik me niet mee bezig gehouden, waardoor ik enkele soorten niet kon determineren en mogelijk (enkele) soorten niet juist benoemd zijn. Desondanks vond ik tot mijn stomme verbazing heel veel soorten. In de volgende tabellen zie u de gevonden soorten, eerst de plaatjeszwammen want die staan in het boek, en daarna andere mycena’s die niet in het boek staan. Bij soorten houd ik in de eerste tabel de volgorde van de paddenstoelengids aan, die werkt met de wetenschappelijke naam. In de tweede tabel staan de soorten alfabetisch op de Nederlandse naam. - Onder biotoop heb ik een grove verdeling gemaakt. - Onder locatie staat de plaats genoemd waar ze zijn gevonden. - Onder groot / klein geef ik aan of de uitgegroeide hoed groter is dan 4 cm, dan wel kleiner is dan 4 cm. Bij de overige mycena, de tweede tabel, doe ik dat niet, omdat de vormen divers zijn. Marco van der Lee.

48


soort Reuzenchampignon Panterchampignon Gewone weidechampignon Schubbige boschampignon Gordelchampignon Grasleemhoed Knolhoningzwam Roze pronkridder Bleke veldtrecherzwam Mesttrechterzwam Witte bundelridderzwam Kleinsporige trechterzwam Stinkende trechterzwam Breeksteeltjes Zwerminktzwam Glimmerinktzwam Kale inktzwam Geschubde inktzwam Kegelgordijnzwam Lilastelige gordijnzwam Wit oorzwammetje Bruine satijnzwam Fluweelpootje Bundelmosklokje Kraagmosklokje Mosklokjes Eikenbladzwammetje Spoelvoetcollybia Scherpe collybia Radijsvaalhoed Oranje bloesemzwam Zwartwordende wasplaat Sneeuwzwammetje Gewone zwavelkop Violetbruine vezelkop Tweekleurige fopzwam Fopzwam Tranende franjehoed Populiermelkzwam Groenige elzenmelkzwam Roodgrijze melkzwam Roodbruine schijnridderzwam Paarse schijnridderzwam Paarssteelschijnridderzwam Vaalpaarse schijnridderzwam Rouwridderzwam Bundelridderzwam Breedplaatstreephoed, Bundelmycena Graskleefsteelmycena, Stinkmycena, Roodbruin trechtertje Gazonvlekpaat Spitse vlekplaat Grauwe vlekpaat Kastanje inktzwam Plooirokje Elzenkrulzoom Oesterzam Hertenzwam Grondhertenzwam Fluwelen hertenzwam Grauwgroene hertenzwam Bleke franjehoed Langsteelfranjehoed Bruinwordende franjehoed Bundelfranjehoed Bermfranjehoed, Witsteelfranjehoed Vroege franjehoed Conische franjehoed Stinkende russula Groene schelpzwam Slanke kopergroenzwam Populierridderzwam Donsvoetje Beurszwam Kleine beurszwam aantal soorten


biotoop gras gras gras gras gras bos boomresten gras gras stenen/mos bos stenen/mos gras gras boomstronk dood hout gras gras gras gras dood hout stenen/mos boom dood hout dood hout stenen/mos houtsnippers boom boomstronk stenen/mos stenen/mos gras gras overal gras houtsnippers gras, bos gras boomresten gras, bos stenen/mos bos gras gras gras gras boomresten gras dood hout houtsnippers gras gras gras gras gras dood hout gras gras dood hout dood hout gras dood hout dood hout houtsnippers houtsnippers mos, gras bos houtsnippers houtsnippers steen/mos houtsnippers gras boom gras boomresten overal gras gras

locatie Berm Onderdijk IJsselmeerdijk IJsselmeerdijk Berm Zeevang Berm Zeevang Grote Vliet Berm Onderdijk Berm Andijk Krabbersplaat IJsselmeerdijk Andijk IJsselmeerdijk Krabbersplaat Zeevang Grote Vliet Egboet, De Put Egboet, Andijk Egboet, Krabbersplaat Berm Zeevang, Krabbersplaat Grote Vliet IJsselmeerdijk, Krabbersplaat Egboet, Streekbos Egboet, Grote Vliet Streekbos IJsselmeerdijk, Krabbersplaat De Put, Grote Vliet Andijk Egboet IJsselmeerdijk IJsselmeerdijk Krabbersplaat IJsselmeerdijk, Krabbersplaat Overal Grote Vliet Berm Zeevang Grote Vliet, Andijk, Zeevang De Put, Onderdijk Berm Onderdijk Grote Vliet IJsselmeerdijk De Put Berm Andijk Berm Andijk, IJsselmeerdijk Krabbersplaat De Put Onderdijk Andijk Grote Vliet, Egboet Andijk Andijk Krabbersplaat Grote Vliet, Berm Zeevang Zeevang Berm Zeevang Streekbos Streekbos Berm Zeevang Egboet, Streekbos Grote Vliet Andijk Streekbos Egboet, Streekbos De Put De Put, Andijk Krabbersplaat, IJsselmeerdijk De Put Andijk De Put, Andijk IJsselmeerdijk Andijk Andijk Grote Vliet, Streekbos, Egboet Grote Vliet, Onderdijk Onderdijk De Put, Andijk, Grote Vliet Onderdijk, Krabbersplaat Krabbersplaat

groot klein x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x 78

49


soort Aardappelbovist Brede aardtong Bruine bekerzwam Elvenbankje Franjezwam Gele trilzwam Grijze buisjeszwam Houtsknotzwam Judasoor Korthaarschijfje Paarse knoopzwam Paarse korstzwam Pijpknotszwam Platte tonderzwam Roodporiehoutzwam Ruig elvenbankje Scherpe schelpzwam Viltige judasoor Waaierkorstzwam Witte bultzwam Witte kluifzwam aantal soorten

50

biotoop gras gras houtsnippers dood hout dood hout dood hout dood hout dood hout dood hout bodem dood hout dood hout bodem dood hout dood hout dood hout boom dood hout dood hout dood hout bodem

locatie Krabbersplaat Grote Vliet Grote Vliet Overal Grote Vliet Overal Streekbos Overal Overal Grote Vliet, Egboetswater Overal Streekbos, Grote Vliet Grote Vliet Egboetswater Grote Vliet, Streekbos Egboetswater Streekbos Streekbos Egboetswater, Streekbos Streekbos Grote Vliet, Streekbos 21



8 Lutjebroekerweel 8.1 Waarnemingen 2013 n 2010 zijn we gestart met het inventariseren van de Lutjebroekerweel. Dit is een meerjarig project dat door alle werkgroepen uitgevoerd wordt. Dit levert een schat aan gegevens op, die we aan het eind van het project door middel van een apart rapport zullen presenteren. Per jaar zullen we een globaal overzicht van de gegevens via dit verslag rapporteren.

I

Jan-Pieter de Krijger / Egbert Baars


51

aantal

Libellen (echte libellen en juffers)

aantal

Nachtvlinder (Heterocera )

aantal

Spinnen (Araneae)

aantal

Vogels (Aves)

aantal

2.113

Zoogdieren (Mammalia)

aantal

3

LW10

LW09

LW08

LW07

1

1

2

194

43

4

2

238

64

294

14

187

116

52

92

LW23

LW22

LW21

LW20

LW19

679

Insectachtigen

aantal

24

Landplanten (Embryophyta)

aantal


aantal

468

2

8


aantal

80

75

Spinnen (Araneae)

aantal

Vogels (Aves)

aantal

516

145

9.705


aantal

8

9

1

LW29

LW18

12

LW28

LW17

2

aantal

Insectachtigen

aantal


aantal


aantal


aantal

Spinnen (Araneae)

aantal

Vogels (Aves)

aantal


aantal

52

6

LW26

46

LW25

427

LW24

314

LW16

LW14

23

aantal

Dagvlinder (Rhopalocera)

5

3


aantal

77

255

aantal

Amfibieën (Amphibia)

165

71


2 2

47

1

2

2

17

7

37

11

2

459

97

150

39

2

51

6

37

9

58

87

2

118

LWEE

LW37

LW36

LW35

LW34

LW33

LW32

LW31

1

LW30

soort

337 27

LW27

soort

5

LW13


280

LW12

aantal

416

LW11

Insectachtigen

LW06

aantal

LW05


LW04

2

aantal

LW03

LW02

1


LW15

soort

LW01


totaal 2

20

7

7

13

29

2.165 54

971

123

10

133

8

2.044

7

3

978 3

226

147

24

567 4

71 25.339

16

85

2

3

77

5

3.131 44.591 5

56



9 Overigen 9.1 Overige waarnemingen 2013 aast vogels, geleedpotigen, planten en zoogdieren, zijn er in 2013 ook nog andere organismen gezien.

N

In 2013 zijn er wel wat meldingen binnengekomen, maar dit overzicht is naar mijn mening verre van compleet. Ik hoop dat de KNNV’ers door dit overzicht worden geïnspireerd om ook andere waarnemingen door te geven. Dit kan op verschillende manieren namelijk via onze website (www.knnv.nl/hoorn) of door middel van de waarnemingskaarten die, op werkgroepavonden, op lezingen of bij de Natuurhistorisch secretaris kunnen worden ingeleverd. De doorgegeven waarnemingen staan in de onderstaande tabelen. Egbert Baars

3

104 19 59 1 183

41

13

25

augustus

1 3

1 5 2 6

1

4

oktober

74

september

5

juli

1 1 20

juni

2

totaal

1

december

juli

19

november

juni

15 10

oktober

mei

11

september

april

11 8 22

mei

totaal

39 1 34

april

5

maart

Gewone pad Groene kikker spec. Kleine watersalamander Rugstreeppad

maart

februari

januari

soort

augustus


Gewone barnsteenslak Gewone tuinslak Gewone wegslak Grote aardslak Lichte aardslak Regenworm Segrijnslak

1 2

2

totaal


3

1 7

8 5 27

3 28 2 3 15 51

5 2

7

7 5

12

totaal

december

februari

januari

soort

november

Weekdieren (Mollusca)

4 13 44 12 5 8 21 107

53

2013 dagen regen temp. luchtdruk maand 1 5 10 15 20 25 30 totaal gem. gem. januari neerslag 9,6 0 0,5 0 0 0 0,7 0,5 9,8 2,6 0,9 0 0 0 1 0 0 0 0 7 0 0 1,5 0 0 1,5 9,2 0 8,2 9 62 temp.hoog 10 8,8 12,2 10 9,2 11,4 8,4 9,6 8,6 9 3,2 2,6 0,8 -1,5 -0,6 1,2 -1,6 0,2 -3 -3,3 -2 -2 1,1 -0,5 -0,8 1,1 7,2 7,8 10,4 11,3 4,29 temp.laag 6 5,8 7,2 9 7,8 6 5,4 6,8 6,8 3,2 -1,2 -0,2 -3,2 -5,8 -3 -7,6 -6,6 -6,2 -3,8 -5,3 -2,7 -4,2 -4,4 -9,5 -9,8 -4,4 -0,9 4,2 4,2 8,3 0,06 1014,28 luchtdruk 1009 1024 1030 1035 1035 1030 1026 1024 1019 1013 1020 1020 1021 1012 1009 1011 1012 1007 999 995 997 1008 1009 1019 1021 1009 999 1006 1005 999 windrichting nw3 wnw3 w2 w3 zw2 nw1 zw2 w2 nw2 wnw2 zw1 o3 o1 zo3 n2 o1 o1 o4 o5 o6 o4 ono2 zzo4 n1 zo1 zzo4 zw4 z6 zw8 zw9 1 5 10 15 25 0 30 februari neerslag 4,5 4,2 0,7 3,4 4,1 6,6 3,5 3,3 2 5,5 0 0 0 3,9 0 0 0 0 0,5 0 0 0 0 0 1 0 0 0 43,2 temp.hoog 8 6,8 6,2 9,8 7,6 6 5 3,6 0,6 1,2 0,6 2,2 3 -0,6 8,1 8 6,6 7 6 2,4 0,4 2,6 0,8 1,6 3 4,8 5,4 3,8 4,30 temp.laag 4,2 1,8 3,7 6,3 2,9 -0,4 1,6 0,4 -0,8 -0,4 -2,4 -2,4 -3,6 -2,6 -0,6 3,8 0,6 -0,6 0,6 -2 -2,8 -3,6 -4,3 -0,6 0,8 1,8 0,8 0,8 0,11 1018,41 luchtdruk 996 1016 1010 1009 995 993 1013 1017 1020 1007 1002 1020 1026 1013 1020 1026 1026 1022 1018 1028 1025 1021 1021 1021 1027 1035 1037 1029 windrichting w4 n4 wzw4 wzw4 nw6 nnw2 nnw3 n2 zo2 zzo3 o5 ono2 o2 zzo4 w1 w1 o1 nw1 no2 o4 no4 no5 no5 nno2 no3 no2 no2 nw1 1 5 10 15 20 25 30 maart neerslag 0 0 0,9 0 0 0 0 0 14,5 3,8 0 0 1,1 1,6 2,6 4 0 6,5 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 0,6 36,6 temp.hoog 3 5,2 7,4 9,9 16,6 15,5 9,8 10,4 3,2 0,8 -0,6 2,2 6,4 4,8 4,2 7 8,8 10,1 4 3,2 6,4 3,8 2,6 4,6 4,6 7,2 6,2 2,5 4,6 6,6 6,6 6,05 -4 1,5 3,3 2,3 1 0,2 -2,4 -2,9 -1,6 -4 -3 -4,4 -3,3 -4,8 -2,2 -3,4 1,2 -0,59 temp.laag 5,3 2,4 2,4 -2,8 -0,4 2,4 4,8 5,5 2,6 0,3 -2,6 -4,2 -5 -2,4 luchtdruk 1028 1025 1024 1016 1008 1004 998 998 998 1008 1008 1009 1008 1017 1013 1007 996 992 1003 1012 1022 1018 1018 1018 1019 1015 1016 1013 1011 1015 1017 1010,87 windrichting n3 wnw2 no1 o2 zo1 o1 o4 o4 o3 no5 no5 no3 nnw2 n2 z4 zzo4 zo3 zzo2 o4 no3 no2 o6 o8 o8 o5 ono4 o4 o2 no2 no2 no2 1 5 10 15 20 25 30 april neerslag 0 0 0 0 0 0 0 0 0 4,7 5,8 2,3 0 2,1 0,6 0,2 0 0 0 0 0 0 0,3 0 0 2,8 0 0 3,4 22,2 16 18,6 20,4 9 11,4 12,6 12,4 12,76 temp.hoog 9,1 10,4 9,2 6 9,5 11 10,6 12 12,2 8 7,7 12,3 12,7 20,6 18,8 15 19 12 10,8 12,7 15,6 14,4 temp.laag -3,6 -3,8 -2,6 -1,2 -1,2 2,6 -0,3 -2,8 0,2 5,6 1,7 4,3 4,8 10,1 10,2 5,3 5,2 8,8 6,2 1,7 0,6 -0,1 8,4 7,2 9,2 7 3,4 2,4 2,2 3,16 luchtdruk 1014 1017 1020 1015 1016 1026 1018 1008 1001 1007 998 999 1018 1018 1021 1018 1016 1015 1027 1033 1019 1016 1022 1024 1019 1013 1016 1018 1020 1016,36 windrichting no4 no5 no6 no4 no4 n2 wnw2 o3 ozo2 w4 o>zw zw5 w4 zo5 zw4 zw5 zw3 zw8 nw2 no3 nw2 zw4 w2 zzw4 zzw3 n2 n2 wzw2 nw4 1 5 10 15 20 25 30 0 6,5 0 5,3 0 0 6,9 0 0 52,5 mei neerslag 0 0 0 0 0 0 0 2,5 1,8 0 1,8 5,5 0 0,4 0,2 5 4,8 0 0 5,1 6,5 0,2 temp.hoog 16,8 16 19,5 18 19,2 24,1 26,4 21 16,4 15,6 13,8 11,9 12,9 13,1 16,4 13,5 16,4 13 15 13,1 11,1 13 12 13,6 13,2 12 19,6 21,6 18,2 16,5 19,2 16,20 temp.laag -0,2 4,7 4,5 4,4 5,2 6,6 9,4 14,2 10,2 7,2 9,4 7,4 6,9 9,6 4,2 3,6 3,6 8,3 5,5 9,8 9,6 7,9 6 4,8 4 7,8 6,8 7 9,2 9,5 11,2 7,04 1012,53 luchtdruk 1027 1023 1019 1019 1024 1021 1016 1010 1014 1014 1011 1016 1011 1007 999 1000 1003 1011 1012 1009 1013 1017 1010 1014 1018 1014 1011 1004 1010 1011 1015 windrichting ono2 no4 nw2 w4 nw2 n2 ono2 zzw3 w2 zw6 zw4 wzw3 wzw5 zw3 z3 o>nw nnw2 wzw2 n2 wzw2 nw5 nw4 wnw4 z1 nw4 nw4 w2 ono3 w>no o1 nnw4 1 5 10 15 20 25 30 juni neerslag 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 8,8 0 4,5 1,2 0 0 0 0 14,4 8 0,4 0,5 0 0 1 0 10,5 0 49,3 temp.hoog 15,6 18 15 20,4 21,2 22,6 21,2 18,2 15,4 15,6 20,4 20,4 18,2 17,2 17 17,8 21,4 29 25,2 22,4 20,2 17 17,7 16,8 18,8 19 17,4 16,4 17,9 21,3 19,16 temp.laag 9,2 6,8 7,5 8,4 9,2 9,4 10 9,4 10,6 10,6 9,4 14,6 14 12,4 8,8 12 8,4 13 17,3 15 14 14,3 13,2 13,2 10,4 8,3 10,4 12 13,3 9,3 11,15 luchtdruk 1022 1028 1031 1024 1022 1022 1024 1019 1016 1017 1018 1015 1012 1018 1013 1018 1016 1015 1015 1014 1006 1009 1011 1024 1029 1028 1024 1019 1024 1019 1018,97 windrichting n4 nw2 nw4 n3 no2 nno3 nno4 nno4 nno4 nw1 ozo1 zzw5 zw6 zw5 zw5 zw3 ono4 zzo1 no2 no2 zw5 zzw4 w4 nw3 nw2 nw2 wnw4 wzw4 nw2 w3 1 5 10 15 20 25 30 juli neerslag 0 0 5,6 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2 0 5,6 7,6 0 5,7 4,5 31 temp.hoog 19,4 21,4 19,4 20,8 23,7 25,8 25 24,5 23 19,6 18,6 19,2 21,4 23,4 26,2 26 27,2 26,4 27 23,8 30,8 33 32 25,6 29,2 26,4 25,4 22,6 23 19,8 21,4 24,23 18 15 16 16,4 14,24 temp.laag 13,6 8,4 14,8 14,8 14,7 10,6 12,6 11,2 10,2 13,4 13,6 13,4 13 13,2 13 11,4 14,2 15 14,5 16,8 13,8 17 16,8 18,6 13,2 14,8 19,4 luchtdruk 1017 1013 1013 1022 1031 1032 1032 1032 1026 1025 1025 1024 1025 1026 1025 1024 1026 1026 1025 1023 1020 1017 1013 1017 1013 1015 1008 1015 1016 1016 1017 1021,40 windrichting w2 z1 zw2 zw4 nno1 o2 no2 n2 nno3 n3 nw2 nw1 n1 no2 nw2 nw1 no2 nw3 no4 no2 o1 n1 o1 o1 zo1 z1 zo1 zw3 zw3 zw5 wzw4 1 5 10 15 20 25 30 augustus neerslag 0 0 0 0 0 0,6 2,8 0 0 0 0 0 0 0 3,2 0,3 1,7 12 4 0 0 0 0 0 0,5 0 0 0 0 0 0,3 25,4 temp.hoog 31,2 33 22,6 24,4 29,5 22 19,4 22,6 22,6 19,1 21,5 20,2 18,8 20,5 22 23,9 23 21,8 21,4 23,6 23 22,4 27,1 24 25,2 25,2 25,4 25,2 23,8 23,8 22 23,55 18 18,4 13 14,5 14,5 12,1 13,6 11,2 9,3 11 11,4 7,9 9,6 9,9 14,2 12,5 17,6 13,4 10,2 10 11,6 13,7 17,4 15,4 12,4 11 13,5 10,3 12,6 15,6 13,01 temp.laag 17,4 luchtdruk 1014 1010 1021 1020 1021 1018 1016 1021 1019 1020 1017 1015 1019 1023 1020 1016 1011 1013 1022 1029 1023 1021 1018 1012 1017 1022 1018 1022 1021 1019 1024 1018,93 windrichting zo1 zo1 wzw4 w2 z2 zw2 no3 nw2 zzw2 w4 wzw4 w4 w4 wnw2 zzw3 zw3 zw4 zw3 nw3 w1 z>w2 zw1 o2 o4 o2 no2 ono2 nno2 w2 w2 nw4 1 5 10 15 20 25 30 september neerslag 0 0 0 0 0 1 0 13,1 13,7 17 26,3 4 1 14 7 18 3 10,3 0 8,3 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 136,7 17 16 15,6 17,2 16 17,8 17,8 21,4 18,6 18,4 18,2 17,2 17,4 17,5 17,2 15,6 19,19 temp.hoog 17,8 18,8 24,5 26,8 31,8 26,4 19,8 20,2 18 18,2 20 19,5 17,6 17,4 temp.laag 12,3 15,4 17,2 14 15 16,2 14,2 12 11 10,4 12,3 13,4 8,7 8,2 8,7 11 8,6 8,8 9,4 11 9,4 13,8 15 11,4 11 10,6 6,4 6 8,4 7,6 11,25 luchtdruk 1027 1026 1027 1023 1013 1008 1020 1020 1016 1009 1015 1018 1018 1011 1008 1001 1000 996 1010 1021 1025 1028 1025 1017 1012 1021 1019 1014 1012 1014 1015,41 windrichting w3 w4 w1 o1 ozo1 w2 z1 w2 zw2 w3 w3 nw2 z3 zw3 zw5 w5 zw4 nw3 w3 nw2 zw2 wzw1 w1 z>n1 n1 no1 ono2 ono4 o5 o4 1 5 10 15 20 25 30 0 0 0 7,2 0,7 0 0 0 0,4 8 23 9,5 32 13,6 0 0 0 0 0 7,1 2,5 0 0 0 0 0 7,6 14 17,6 1,3 0,5 145 oktober neerslag temp.hoog 16 15,4 17,1 21,2 18,6 20,6 19,4 19,7 16 12,2 12,6 12 11 12,6 15 15,6 14,6 14,4 15,3 17,6 17 22,2 19,5 17,3 16,4 18,2 16,1 16,8 14 14,3 12,2 16,16 temp.laag 4,4 7,2 7,1 11,5 12,3 7,6 6 9,7 11,4 5,6 6 6,7 8,2 8,6 6,4 11,3 5,9 5,2 9,3 10,8 13,4 12,4 14,5 8,4 7,4 13,8 12,6 12 9 9,3 7 9,06 1012,93 luchtdruk 1016 1020 1014 1015 1022 1026 1025 1025 1014 1009 1018 1016 1012 1006 1015 1017 1012 1018 1008 1010 1011 1002 1002 1018 1009 1009 998 986 1011 1023 1017 windrichting o4 o5 ozo3 zzo3 nw2 w1 w1 w1 w4 nw1 ono6 zo3 zzo3 nw2 z2 zo2 w4 o1 zo1 z2 zo2 zzo2 zw6 zw1 zzo3 zw6 w6 zw10 w5 w4 zw3 1 5 10 15 20 25 30 november neerslag 13,3 3 1,5 23 5 0,5 6,7 0 6,8 17,5 0 2,8 0 7,3 0,5 0 0 0 0 0 3,5 0 0 0 0 2,6 0 0 2,6 0 96,6 temp.hoog 12,6 11,8 11,6 10,8 9,8 11,8 14,4 10,6 12,2 11,4 9,8 10,6 13 9,8 11,5 9,7 10,8 8,8 8,8 5,4 6,6 6,4 9,4 8,6 8,4 8,8 9,5 10,6 9,6 9,8 10,10 5 5,5 8,8 6,2 6 5,51 temp.laag 10,6 9,2 10 7,6 4,5 8,4 9,8 4,4 7,8 4,4 2 6,6 3,6 4,5 5,2 1,8 7,6 5,8 5,4 0,6 1,8 -0,6 4,4 5,2 3,2 luchtdruk 1012 1001 1000 980 980 1002 1009 1008 1006 1019 1026 1026 1032 1019 1031 1031 1024 1008 1012 998 995 1019 1023 1031 1034 1034 1034 1034 1017 1025 1015,79 windrichting zzw3 zw2 w6 o2 zw5 w2 w2 z1 zw5 nw3 z2 nw2 w1 zzw2 nno2 w1 o1 z2 nw3 zo5 ono3 nno2 n1 n3 nno2 nw2 w2 nnw1 nw6 n2 1 5 10 15 20 25 30 december neerslag 1,5 0 0 1,4 5,6 5,2 2,1 0,6 0 0 0 0 0 5 4,2 0 8,1 0,8 5,9 0,4 5,9 9,4 1,4 16 3,3 0 7 0 0 0 2,9 86,7 10 11,4 9,2 7,6 6,4 5,3 9,4 13,5 12,4 11 9,2 9,5 8,8 8,2 9,4 8,8 11,5 8,6 6,8 9,3 9,6 8,4 6 8,6 9,01 temp.hoog 9,5 9,6 6,4 8,8 9,6 8,2 8,2 temp.laag 5,6 2,5 -1,2 4,8 4,6 1,8 3 7,8 8 2 -3,2 -0,5 0,3 3,4 9,6 8 5 4,8 4,5 2,2 6,2 6,8 4,2 8,5 6 1 3,3 3,4 2,4 2,2 5 3,94 luchtdruk 1032 1027 1027 1027 1007 1023 1027 1023 1030 1033 1034 1027 1022 1037 1023 1022 1026 1015 1000 1024 1017 1013 1001 984 991 1003 983 1007 1018 1014 1011 1016,53 windrichting nw2 o2 zzw1 nw3 nw9 nw7 w2 w3 w5 z1 z1 z2 z1 w3 zw6 zzw5 nw2 zw4 z2 w5 zw7 zw7 z7 z9 zw3 zo2 z8 w2 wzw2 z6 zw4 JAARTOTAAL NEERSLAG 787,2 door Jan Nanne te Hensbroek


9.2 Het weer van 2013 in Hensbroek n de onderstaande tabel is een overzicht van de weersomstandigheden in 2013 weergegeven. De gegevens zijn afkomstig van Jan Nanne uit Hensbroek.

I

54



december

november

oktober

september

december

november

oktober

september

augustus

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

-2

augustus

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari

december

november

oktober

september

augustus

juli

juni

mei

april

maart

februari

januari


Gemiddeld hoogste maand temperatuur

25

20

15

10

5

0

Gemiddeld laagste maand temperatuur

16

14

12

10

8

6

4

2

0

Neerslag per maand

160

140

120

100

80

60

40

20

0

55


9.3 Organisatie KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland Voorzitter J.M. Duyf (Jan), Postbus 8, 1693 ZG Wervershoof, telefoon: (0228) 58 52 72, e-mail: [email protected] Secretaris E.J. Baars (Egbert), Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, telefoon: (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] Penningmeester en Ledenadministratie A.L. Roobeek (Ad), P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek, telefoon: (0228) 51 59 55, e-mail: [email protected] Natuurhistorische secretaris J.P. de Krijger (Jan-Pieter), Weidemolen 98, 1622 KE Hoorn telefoon: (0229) 23 97 24, e-mail: [email protected] Leden A.L. ter Horst (Anneloes), Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, telefoon: (0226) 45 29 90 / 06 176 28 020, e-mail: [email protected] T. Horstman-Kooijman (Tineke), James Grievelaan 6, 1695 HX Blokker, telefoon: (0229) 23 53 35, e-mail: [email protected]

Commissies

Commissie Landje van Naber contactpersoon: J.P. de Krijger (Jan-Pieter), Weidemolen 98, 1622 KE Hoorn telefoon: (0229) 23 97 24, e-mail: [email protected] Excursies & Lezingen contactpersoon: O. Carmi (Ofra), Rositastraat 11, 1676 GW Twisk, telefoon: (0227) 54 10 07, e-mail: [email protected] Public relations contactpersoon: G. de Weerd (Gerrit), Postbus 8, 1693 ZG Wervershoof, telefoon: (0228) 58 55 77, e-mail: [email protected] Ondersteuning & Advies contactpersoon: M. Kleij (Michel), Lijndraaier 149, 1625 ZV Hoorn, telefoon: (0229) 23 05 24, e-mail: [email protected]

Redacties

Het Hoornblad contactpersoon: J.M. Duyf (Jan), Postbus 8, 1693 ZG Wervershoof, telefoon: (0228) 58 52 72, e-mail: [email protected] Internet contactpersoon: E.J. Baars (Egbert), Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, telefoon: (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] website: www.knnv.nl/hoorn

Werkgroepen

Insectenwerkgroep contactpersoon: H.E. van der Groep (Henny), Yellowlaan 24, 1695 HV Blokker, telefoon: (0229) 24 95 46, e-mail: [email protected] Plantenwerkgroep contactpersoon: A.L. ter Horst (Anneloes), Dorpsstraat 59, 1713 HB Obdam, telefoon: (0229) 23 05 91 / 06 176 28 020, e-mail: [email protected] Vissenwerkgroep contactpersoon a.i.: A.L. Roobeek (Ad), P.J. Jongstraat 176, 1614 LK Lutjebroek, telefoon: (0228) 51 59 55, e-mail: [email protected] Vogelwerkgroep contactpersoon: D. Greydanus (Douwe), Julianastraat 9, 1619 XG Andijk, telefoon: (0228) 72 01 19, e-mail: [email protected] Zoogdierenwerkgroep contactpersoon: F. Weel (Fred), De Roop 12, 1616 SC Hoogkarspel telefoon: 06 486 64 025, e-mail: [email protected] 56


Natuurhistorisch Jaarverslag 2013

Recommend Documents