NATIONALE MOLENDAG 9 MEI Op 9 mei is het weer zover: De molenaars in Nederland zetten hun molendeuren open voor de bezoekers. Ook op de SIMAV molens bent u van harte welkom. Kom kijken naar de kracht van de wieken, luister naar de verhalen van de molenaar en geniet van het prachtige landschap rondom de molens. Achteraan in deze nieuwsbrief kunt vinden welke molens open zijn. Tot ziens op 9 mei van 10 tot 16 uur. Molenaar vertelt “Ons, Egbert en Yvonne Rozendaal, is gevraagd een stukje te schrijven over hoe wij in de molenwereld zijn beland. Daar geven wij graag gehoor aan. De molens hadden mij (Egbert) altijd wel geïnteresseerd, maar verder gebeurde er niet veel mee. In die tijd was het alleen maar werken, werken en nog eens werken of klussen. Dus weinig vrije tijd. Zo’n 35 jaar geleden belandden wij een keer bij een oude schoolvriend op een molen van de Overwaard. Daar zijn we toen drie of vier dagen gebleven en ik vond dat prachtig. Maar toch verviel ik daarna weer in het oude patroon van veel werken, totdat ik op een gegeven moment te veel hooi op mijn vork had genomen. Toen dacht Yvonne: ”Hij moet nodig iets doen wat hij zelf leuk vindt”. De advertentie waarin vrijwillige molenaars werden gevraagd, bracht haar op het idee om mij daarvoor op te geven, zonder dat ik er van af wist. Wij dus op een vrijdagavond naar de molencursus in Maassluis. Daar was een bekende molenaar uit de omgeving, die zijn best deed alle romantiek er uit te halen want molenaar zijn is geen “ding voor doetjes”. Ja, dat moest hij nou niet tegen mij zeggen, ik fluisterde tegen Yvonne: “Die vent kan kletsen wat hij wil, mij krijgt hij niet weg”! Dat is dus ook niet gelukt!! Die molengoeroe had wel een vooruitziende blik, want van een hok vol nieuwelingen ben ik de enige die later examen heeft gedaan. Toen ik later de molenopleiding volgde, ging mijn vrouw mee naar de theorieavonden. Daardoor kreeg ook zij de smaak te pakken. Heel snel had ik mijn diploma op zak en wilde ik een molen gaan bemalen. Dat werd zeer snel de Stijve molen in Noordeloos. Wij woonden toen net in een gloednieuw huis, helemaal af, van dak tot tuin. Niks aan! De molen werd een beetje ons weekendhuis, dat beviel ons veel beter. Lekker hout hakken, kachel opstoken, klusjes doen. Vandaar dat wij ook graag echt in een molen wilden wonen. In gedachten hebben we de helft van de Alblasserwaardse molens verbouwd en opgeknapt. Uiteindelijk werd het de Kooiwijkse molen in Oud-Alblas, nu alweer zo’n 14 jaar geleden. Die hebben we helemaal gestript en daarna weer aangekleed zoals wij dachten dat het leuk zou worden.
Leuk was dat - toen we een paar weken bezig waren - medewerkers van monumentenzorg langs kwamen, die hadden via de tamtam gehoord dat wij de molen helemaal leeg sloopten. Een jaar later kwamen ze nog een keer kijken en gaven ze gelukkig toe dat het er best uit zag. Vijf jaar geleden ben ik ziek geworden en is Yvonne mede daardoor nu ook met de molenaarsopleiding begonnen, zodat zij mij kan helpen. Ze vindt het heerlijk om er ook intensiever mee bezig te zijn. De lessen op de Westermolen en bij de molengoeroe uit het begin van dit verhaaltje - op de Wingerdse Wip - zijn een wekelijkse aanvulling op de kennis die nodig is om molenaar te worden. Voor de aankomende molendag is iedere bezoeker welkom op ons erf, dan geven wij graag uitleg over de molen onder het genot van een kopje koffie met iets erbij. Als het koud is presenteren wij dat in de schuur, want binnen is privé. Kinderen krijgen bij ons ook extra aandacht d.m.v. limonade en een kleurplaat die bij ons kan worden gemaakt. Hoe wij dat verder invullen, hangt van het weer af ……. Natuurlijk maken wij er ook weer een fijne dag van! De molenbewoners van “De Kooiwijkse”, Egbert en Yvonne Rozendaal Voorjaar In de winter vind ik de Alblasserwaard en Vijfheerenlanden grauw en stervend. Grauw door de donkergrijze bagger op de slootkanten, overigens met hier en daar een prachtige parelmoeren schaal van een zoetwater mossel. Stervend vanwege de strokleur van de ook op de kant getrokken waterplantresten. Maar dan wordt het L e n t e ! ! Het gras, fluitenkruid, riet en koolzaad doen een wedstrijd wie als eerste door de winterrestanten heen kan breken. Het gevolg: Lange strakke sloten, met aan weerskanten een bloemenzee tot aan de horizon, nog eens extra benadrukt door hun weerspiegeling in het zwarte heldere water. Dan wil ik fietsen! Eigenlijk zou ik wel 24 uur willen fietsen. Onzin natuurlijk, maar toch, lekker fietsen langs die sloten, langs die bermen, dat is een van de mooiere bezigheden in het leven tijdens de Lente. En dan staan ze daar, de molens, eerst aan de horizon en al fietsend steeds dichterbij. Er zijn plaatsen in de polder waar altijd een molen aan de horizon staat of je nu links, rechts, voor of achter je kijkt. Als je die molens, de 29 SIMAV molens, maar ook de 19 Kinderdijk molens van dichterbij wilt zien, fiets je het meest ontspannen via de perfecte fietsknooppunten. Op www.fietsvriendelijk.nl staat zo’n route. De Molenroute heet hij en is 42 km lang. Je kunt zo’n knooppuntenroute overal starten, het is maar net waar je hem oppikt. Vanwege de goede parkeergelegenheid ging ik naar Molenaarsgraaf, naar “de Boerenklaas” aan de
Gijbelandsedijk. Goede koffie, gezellig buiten zitten. Met je rug naar de ingang fiets je naar rechts naar knooppunt 12 (dus NIET de brug over gaan). De hele route gaat als volgt: 12→08→09→18→19→02→03→04→05→06→ 67→68→14→13→terug bij “de Boerenklaas” →12 Vlak bij knooppunt 09 kom je langs Café De Krom. Als je na de eerste 7 km al trek hebt, kan je daar goed terecht voor “een dikke bruine boterham”. Na De Krom staat daar korenmolen “De Hoop” in de volgende bocht (geen SIMAV-molen overigens). Als je die dikke bruine boterham zelf wilt bakken zijn daar alle ingrediënten te koop. Je moet de N481 oversteken om de route te vervolgens, kijk daar goed uit, maar zeker ook even naar links want daar staat in het tegenlicht de mooie goudgeel gesteende SIMAVmolen ‘De Peilmolen’. Langs de prachtige oude boerderijen van Oud-Alblas zie je al fietsend ineens recht vooruit een spierwitte molen staan, blinkend in de zon: Eén van de mooiste molens van SIMAV ‘De Kooiwijkse Molen’. Met een boog rijd je er naar toe en er langs, dan zie je ook dat hij maar voor ongeveer de helft zo oogverblindend wit is. Dan zie je ook recht achter de wieken een soort galg boven het dak uitsteken. Door middel van een vlag - of ’s nachts een seinlamp - lieten ze vroeger aan andere molens weten of het malen kon stoppen of moest beginnen. De molen was toen dan ook een baak(=sein)molen. Door naar knooppunt 18, kijk daarbij even naar links, want daar staat een langzaam (al 70 jaar) stervende molen. Als triest onttakeld uitroepteken staat daar, vlak bij Hof Souburgh, ‘De Souburghse molen’, te bewijzen dat SIMAV niet voor niks is opgericht in 1956. Op knooppunt 19 gaan we linksaf richting knooppunt 02.en 03. Ik durf hier de stelling aan dat je daar fietst op de mooiste kade die er in Europa bestaat: Molenkade Overwaard. Hier kan je alle 19 Kinderdijkse molens in één blikveld vangen. Aanvankelijk maalden de molens van de waard het overtollige water via boezems richting rivier. Toen de waard ging inklinken (zakken), kwam ze gaandeweg onder het waterniveau te liggen. Daarom ontkwam men er niet aan de dijken te verhogen en bij Kinderdijk molens te bouwen om de steeds groeiende hoeveelheid water en het groeiende hoogteverschil te overbruggen. Die strijd is eeuwen oud en nog steeds zakken de waarden. De molens spelen nu daarbij geen rol van betekenis meer. Door Nieuw-Lekkerland, waar je door de Standersmolen fietst, met rechts een hele ‘molenwijk’. Na een lange reis over de prachtige Tiendweg is daar knooppunt 05. Wij gaan straks linksaf richting Streefkerk, maar recht-voor-uit staan twee prachtige SIMAV-molens te glimmen in de zon. Vooraan vindt stap voor stap de hergeboorte plaats van ‘De Hoge Tiendweg molen’. Als SIMAV-vriend kan je daar zien wat er o.a. met de donaties wordt gedaan. Via de Lekdijk op naar knooppunt 06. Je passeert daarbij korenmolen ‘De Liefde’ (nu SIMAV-kantoor). Deze mooie grijze stellingmolen is te bezoeken, op http://simav.nl/content/over-simav/bezoek-molens kun je zien wanneer. In Groot-Ammers, na knooppunt 67, rechts de dijk af richting kerk en daarna richting de Molenkade. Op deze kade fiets je niet alleen prachtig langs het water, maar je fietst ook zowat onder de molenwieken door. Eerst komen we links de ‘Roedenloods’ tegen, oorspronkelijk gebouwd in de 19e
eeuw. Een roede is de dikke balk waar de wieken aan zitten. Elke molen heeft er twee, die zoals je weet een kruis vormen. Ze kunnen wel 27 meter lang zijn. Tegenwoordig zijn ze van staal gemaakt, maar toen dat nog hout was braken ze blijkbaar nogal eens. In de lange smalle loods (ook eigendom van SIMAV), werd een aantal houten roeden in voorraad gehouden, zodat deze bij breuk direct kon worden vervangen. Zo weinig mogelijk stagnatie bij het malen, dat was de bedoeling. Na knooppunt 68 verlaten we de Ammersche Boezem op weg naar Vuilendam met knooppunt 13. Nog even een boerenijsje kopen bij Middelbroeck en dan rechts van de Graafstroom over de Gijbelandsedijk weer terug naar ‘De Boerenklaas’, waar we deze fietstocht zijn begonnen. Kunstroute langs de Liefde Op 2e paasdag was molen de Liefde in Streefkerk open voor publiek. Niet alleen de molen kon worden bezocht, maar ook was er kunst uit onze omgeving te zien. De molen was door molenaar Addy Stolk feestelijk voorzien van vlaggetjes aan de wieken. Er was weinig wind, jammer voor de molen, maar voor de fietsers erg aangenaam om van de ene naar de andere locatie te gaan. In de komende maanden zijn de expositieruimtes van de Liefde ingericht met een tentoonstelling van het werk van Dick Brand. Informatiezuilen Bij veel molens staat geen bord met informatie over de betreffende molen. SIMAV wil hier graag iets aan doen. De komende maanden zullen informatiezuilen worden geplaatst, zodat ieder die meer wil weten over de molen en SIMAV de informatie bij de molen kan vinden.
Open molens Er zijn 4 SIMAV molens om de beurt open voor publiek op zaterdag. Op de www.SIMAV.nl staat welke molen er open is. Kom langs bij één van deze mooie molens van onze stichting. SIMAV 60 jaar In 2016 bestaat SIMAV 60 jaar. Tijd voor een feestje. Een groepje vrijwilligers gaat dit voorbereiden. In volgende nieuwsbrieven zult u daar zeker nog meer over horen. Gedeputeerde Weber opende ondertoren Hoge Tiendwegmolen. De Zuid-Hollandse Gedeputeerde Mr. J.F. Weber heeft op donderdag 5 maart de ondertoren van de Hoge Tiendwegmolen aan de Beneden Tiendweg in Streefkerk geopend. Hij deed dat door het hijsen van de vlag van de provincie.; voorzitter Kees de Bruin hees de SIMAVvlag. De bouw van de ondertoren is een nieuwe stap op de lange weg naar de reconstructie van het Molencomplex Streefkerk. Het Molencomplex werd ooit gevormd door drie ondermolens (Oude Weteringmolen, Kleine Molen en de Achtkante Molen) en twee bovenmolens te weten de Hoge Tiendwegmolen en de Sluismolen; laatstgenoemde molens gingen in respectievelijk 1962 en 1979 door brand verloren.
SIMAV zette aan het begin van deze eeuw de eerste stap voor het plan Molencomplex Streefkerk met de aankoop van grond rond de Hoge Tiendwegmolen. De tweede stap was de restauratie van de fundering van de Sluismolen, gevolgd door de restauratie van de fundering van de Hoge Tiendwegmolen. Toen dat karwei was afgerond moest er een ondertoren worden geplaatst. SIMAV kocht daarvoor de monumentale ondertoren van de vroegere Quakernaakse Molen in Meerkerk, die daarmee in Streefkerk gedeeltelijk een nieuw leven begint. De vierde stap van het project was de grondige restauratie van de ondertoren, die vervolgens (vijfde stap) in Streefkerk werd geplaatst. Die vijfde stap werd op 5 maart afgerond en nu is de vraag welke de eerstvolgende stap zal zijn. Er zijn nog miljoenen nodig. Wil Streefkerk in Nederland een belangrijk cultuurhistorische icoon worden dan zullen daar nog heel wat jaren mee gemoeid zijn. De totale kosten worden geraamd op vijf miljoen euro. Daarvan is bijna één miljoen uitgegeven. De projectstatus tot op dit moment kon worden bereikt met behulp van gelden van de rijksoverheid, van de provincie Zuid-Holland en het Prins Bernhard Cultuurfonds. SIMAV heeft ook zelf uit haar algemene reserves een klein bedrag kunnen bijdragen.
Koninklijke Onderscheiding voor Leen van Aalsburg Molenaar Leen van Aalsburg van de Bonkmolen te Lexmond, bij het Merwedekanaal aan de rand van Meerkerk, behoorde op vrijdag 24 april tot de mensen in het land die een Koninklijke Onderscheiding kregen. Van Aalsburg werd Lid van de Orde van Oranje Nassau. De versierselen werden hem in het Gorcumse stadhuis uitgereikt door burgemeester Anton Barske. Van Aalsburg is sinds 1984 molenaar van de Bonkmolen. Het initiatief voor het aanvragen van de onderscheiding werd genomen door mensen in Meerkerk die regelmatig contact hebben met de molenaar. Het bestuur van SIMAV heeft de aanvraag van harte ondersteund. Secretaris Henk Bovekerk was in Gorcum getuige van de uitreiking. Decorandus Leen van Aalsburg (Foto A. Tukker/gemeente Gorinchem). Aansluitend op de plechtigheid was er een korte bijeenkomst in de Bonkmolen, die namens SIMAV werd bijgewoond door penningmeester Henk van Dieren, bestuurslid Piet Vergouwe en TC-lid Andries van der Graaf. (Foto Piet Vergouwe/ SIMAV). Penningmeester Henk van Dieren feliciteert Van Aalsburg namens het bestuur ‘Buurman’ Thijs van Hoof, molenaar van de Vlietmolen, had er voor gezorgd dat de vlag uithing en dat de Bonkmolen in de vreugd stond.
Open molens op Nationale molendag mei 2015 Plaats Alblasserdam Oud-Alblas Bleskensgraaf Goudriaan Molenaarsgraaf Groot-Ammers
Langerak Streefkerk
Arkel Hoornaar Noordeloos H’veld-Giessendam Leerdam Hei-en Boeicop Lexmond
Naam molen Kortlandse Molen, Kortland 36 Kooiwijkse Molen, Kooiwijk 1 Peilmolen, Peilmolenweg 1 Wingerdse Molen, Abbekesdoel 92 Hofwegense Molen, Hofwegen 15 Goudriaanse Molen, Molenkade 5 Middelmolen, Graafdijk Westdijk 57 Kerkmolen, Molenhoek 24 Gelkenesmolen, Molenkade 2 Graaflandse Molen, Molenkade 3B Achtkante Molen, Molenkade 4 Achterlandse Molen, Molenkade 5 Westermolen, Nieuwpoortseweg 1 Ook het woongedeelte te bezoeken Broekmolen, Achterdijk 1 Ook het woongedeelte te bezoeken Oude Weteringmolen, Beneden Tiendweg 10 Achtkante Molen, Beneden Tiendweg 8 Kleine Molen, Beneden Tiendweg 7 Korenmolen De Liefde, Nieuwe Veer 42 Tevens kunstexpositie te bezoeken . Korenmolen Jan van Arkel, Vlietskade 1004 Oudendijkse Molen, Dorpsweg 63 Scheiwijkse Molen, Lage Giessen 53 Boterslootse Molen, Grotewaard 1 Stijve Molen, Molenpad 14 Ook het woongedeelte te bezoeken Tiendwegmolen, Giessendamse Tiendweg 1 Molen Ter Leede, Lingedijk 2 Hoekmolen, Kanaaldijk 19 Ook het woongedeelte te bezoeken Bonkmolen, Lakerveld 282 Vlietmolen, Zederikkade 223
Uitgave van SIMAV Nieuwe Veer 42 2959 AK STREEFKERK
[email protected] 0184-681178 (privé 06-16056395) ►Bankrelatie: NL49RABO03422700464
