Nieuwsbrief 9
mei 2011
Beste lezer Een nieuwsbrief met divers nieuws, niet alles even leuk. Het eerste onderwerp is een impressie van de algemene ledenvergadering, de notulen daarvan komen pas volgend jaar. Verder de resultaten van de discussie over acties 2011 en toekomstvisie 2011-2015. Ook hebben wij het jaarverslag van de OR van Equens doorgeplozen om iets te kunnen schrijven over de ontwikkelingen bij Equens. Allereerst het laatste nieuws: Equens wil ons niet meer sponsoren, zij hebben daar twee argumenten voor: Ze hebben een kostenbesparingsprogramma van maar liefst 40 miljoen. Een sponsorbedrag aan gepensioneerden gaat ten koste van de gelden voor de werkenden.
Het bestuur VEP zoekt naar oplossingen. Wij nemen aan dat je hiermee weer op de hoogte bent van wat er omgaat bij ons. Helaas moeten we ook in deze nieuwsbrief ook droevig nieuws melden: In de afgelopen tijd zijn de volgende leden overleden: De heer A. Meijlink op 23-10-2010. Mevrouw G.J. Zoun-Viscaal op 12-04-2011. Mevrouw A.A. Westerman – van Yperen op 14 -05-2011. Verder hebben wij gehoord van het overlijden van de volgende excollega’s: De heren A. Dierdorp op 11-01-2011 en G.H.P. Horst op 23 april 2011. De dames K.A. Houston op 15 maart 2011 en L. Westendorp op 3 april 2011.
Het bestuur VEP
1
Nieuwsbrief 9
mei 2011
1 Kort verslag van de algemene ledenvergadering Op 6 april kwamen 34 leden naar het gebouw van Equens voor de ledenvergadering van 2010, 58 leden hadden afgezegd. Allereerst werd uiteraard begonnen met koffie en een praatje, daarna kon de vergadering beginnen. Op de vergadering werden de standaard “vergadering onderwerpen” behandeld, zoals daar zijn: de notulen van de vorige vergadering, het jaarverslag van de secretaris, de financiële verantwoording 2010, de begroting 2011, enz. Dit verliep tot algemeen genoegen in een vlot tempo. Zie voor het inhoudelijk verslag de (concept)notulen die beschikbaar zijn op onze website. Ook worden ze bij de uitnodiging voor volgend jaar meegezonden. Bij het onderwerp toekomstvisie en acties voor dit jaar werd wat langer stilgestaan, de voorzitter had hiervoor een discussiestuk laten rondsturen. Hierover ontspon zich een levendige discussie. Het resultaat ervan is te vinden in een ander artikel in deze nieuwsbrief. Na de formele vergadering was het traditioneel tijd voor het praatje van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Equens. Het verslag hiervan is opgenomen in de notulen, maar is staat ook hierna in deze nieuwsbrief. Na de vergadering was het tijd voor de lunch. Deze werd prima verzorgd door de nieuwe cateraar van Equens (= de oude cateraar, Albron). Nieuw was hierbij het totale zelfbedieningsconcept. Dit leidde tot aarzelende heren die elkaar aankeken: mogen we al of moeten we wachten? Gelukkig hebben wij ons lid Van Commenee, die soep begon te scheppen alsof hij nooit was weggeweest. Na dit eerste schaap liep de rest vanzelf. Na een gezellig samenzijn was de bijeenkomst om ca. twee uur afgelopen.
2 Verslag van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de SPE, Fred Steenwinkel Na de afsluiting van de vergadering was er nog een sessie waarin Fred Steenwinkel vertelt over zijn werk als bestuurslid bij de Stichting Pensioenfonds Equens, en vragen beantwoordt. Fred begint met de oproep om specifieke vragen over het fonds op de deelnemersvergadering te stellen. Dat is het juiste forum. In aansluiting op wat besproken is stelt hij een groot voorstander te zijn van een soort “gepensioneerden vakbond”. Hij vindt dat hij als bestuurslid van het fonds niet specifiek gepensioneerdenbelangen kan behartigen. Hij is verantwoordelijk voor een evenwichtig bestuur van het fonds. De dekkingsgraad is op dit moment 110,7. Dit suggereert een exactheid die er niet is. In de berekening zitten veel onzekerheden. Bovendien is dit de dekking van de nominale verplichtingen. Zou je de dekking van de reële verplichtingen (d.i. verplichtingen inclusief stijging door inflatie) berekenen dan kom je uit op ongeveer 60 - 70%. Wij hebben een erge crisis achter de rug, maar er zit hier en daar nog wel wat pijn in de economie (huizenprijzen, vooruitzichten voor jongeren). Het pensioenfonds staat al op afstand van het bedrijf (i.c. Equens), al is er nog een koppeling. De trend is naar nog losser maken. De UPO (pensioenoverzicht) is nog niet verstuurd. Dit komt doordat de SPE i.t.t. sommige andere fondsen, de UPO verstrekt op basis van de stand van 1 januari i.p.v. 31 december. Dit maakt de UPO wel actueler, het gaat over de stand van het lopende jaar i.p.v. die van het afgelopen jaar. Nadeel is dat sommige cijfers pas na enige maanden beschikbaar zijn.
2
Nieuwsbrief 9
mei 2011
Bovendien wordt de berekening van pensioenen steeds ingewikkelder. Een voorbeeld is dat bij het inhalen van de kortingen bij de middelloonregeling eerst de inflatiecorrectie moet worden verrekend voordat de pensioenstand bekend is. Bij de eindloonregeling is dat niet nodig, de opgebouwde stand was de definitieve stand omdat die gebaseerd was op het laatst verdiende loon. De SPE staat geheel buiten de nieuwe pensioenovereenkomst waar Equens en de bonden aan werken (zie ook discussie bij agendapunt 9). A&O ( de administrateur van het fonds) gaat stroomlijnen. Dat houdt onder andere in dat de vestiging Zwolle (waar onze informatie vandaan komt) dicht gaat. Het werk gaat naar Amsterdam. Fred roept iedereen op om alert te zijn: als er problemen optreden moeten deze aan hem of Wim gemeld worden. De returnportefeuille (de wat risicovollere beleggingen) worden nu beheerd door het bedrijf Schroders Investment Management Limited (Engels). Dit bedrijf doet het beheer voor een vaste prijs (geen bonus), en wil graag een voet aan de grond krijgen in Nederland.
Vraag: Fred:
Vraag:
Fred:
Waarom niet kiezen voor een verzekeraar i.p.v. een fonds? Het voordeel zou een vaste, gegarandeerde uitkering zijn (tenzij de verzekeraar failliet gaat). Het nadeel is dat dit ook betekent dat er geen sprake is van een inflatiecorrectie 100% dekking betekent dat er voldoende geld is om de nominale pensioenen altijd te betalen. Waarom kan er bij 110% dan geen inflatiecorrectie, er lijkt genoeg te zijn. Om ook de inflatie te compenseren, moet het pensioenfonds meer geld verdienen met beleggingen met een hoger rendement. Hoger rendement betekent meer risico. Dit betekent dus dat wij risico lopen om geld te verliezen. Dit risico wordt meegenomen in de berekening van het bedrag dat nodig is. Bij de door het fonds gekozen mix ligt de minimale dekkingsgraad bij 117%. De reële dekkingsgraad licht ergens in de buurt van 60-70 %. Er moet dus nog wel wat verdiend worden om de inflatie te kunnen compenseren.
3 Visie VEP 2011 – 2015 en acties voor 2011.
Doel. Dit stuk dient twee doelen: Een beschrijving, met onderbouwing van de visie die de vereniging heeft op relevante ontwikkelingen in het tijdvak 2011 – 2014. Vanuit deze visie kunnen nieuwe acties geformuleerd worden. Een beschrijving van de acties voortvloeiend uit de visie, die de vereniging VEP het bestuur heeft opgedragen voor 2011. Acties en visie zijn ontwikkeld vanuit een discussiestuk dat het bestuur de ALV van 6 april 2011 heeft aangeboden en waarover op die vergadering is gediscussieerd. Het denken over de visie heeft zich beperkt tot een drietal terreinen: Ontwikkelingen pensioenfonds Equens. Ontwikkelingen van de vereniging VEP. Ontwikkelingen binnen het ledenbestand. Uiteraard beperkt het bestuur zich niet tot de beschreven terreinen en acties. Het “of en
3
Nieuwsbrief 9
mei 2011
wanneer” van belangenbehartiging van leden is niet te voorspellen. Dit gebeurt zoals het uitkomt. Communicatie met leden en het ondersteunen van kandidaten voor de functies binnen de Stichting Pensioenfonds Equens zijn vanzelfsprekend..
Toekomstvisie VEP 2011 - 2014 3.1 Ontwikkelingen pensioenfonds Equens 3.1.1 Zelfstandigheid SPE? Of onderdeel van groter bestuurlijk geheel? De SPE zou kunnen opgaan in een groter fonds. Wij zijn daar vooralsnog tegen, want schaalvergroting betekent ook een logge organisatie waarin onze stem helemaal niet meer gehoord wordt. Dit geldt ook voor de overgang van pensioenen naar een verzekering. Bovendien betekent een vaste, gegarandeerde uitkering ook dat er geen sprake is van een inflatiecorrectie. Er is een mogelijkheid dat kleinere pensioenfondsen samengaan onder één bestuur, zonder hun zelfstandigheid te verliezen. Dit is in een “Multi OPF”, zie eerdere verslagen van presentaties. Dit is bedoeld om een professioneler bestuur mogelijk te maken, maar betekent voor de VEP mogelijk verlies aan invloed omdat het niet zeker is dat onze kandidaat in het bestuur komt. Voorlopig blijven wij deze ontwikkeling in de gaten houden. Wij steunen de VEP vertegenwoordiger in het bestuur in zijn “lichte voorkeur voor de Multi OPF”. 3.1.2 Verdere internationalisatie van Equens van invloed? Aan- en verkoop van bedrijfsonderdelen met eigen pensioenregeling als “ballast”.
Je kunt een grotere afstand van het bedrijf tot het fonds verwachten. In hoeverre speelt dat bij Equens: Enerzijds zijn er grote verschillen in pensioenregeling tussen de verschillende (buitenlandse) bedrijfsonderdelen. Arbeidsvoorwaardenvergelijkingen gaan dan snel mank. Dit levert opwaartse druk op de lonen en neerwaartse druk op de pensioenpremies. Anderzijds is er na het afstoten van PaySquare geen bedrijfsonderdeel meer dat afgestoten kan worden met een “pensioenballast”. Uit het verleden is bekend dat pensioenverplichtingen een knelpunt kunnen opleveren. Vanuit het bedrijf is het duidelijk dat het streven is naar een lossere relatie met het pensioenfonds. Wij houden dit in de gaten, maar verwachten van deze ontwikkelingen geen effecten voor ons fonds. 3.1.3 Verhouding jongere leden en hun regelingen en huidige pensioentrekkenden: op zoek naar een nieuwe balans? De pensioenregelingen worden kariger, denk aan het afscheidspraatje van Wim Zürlohe. Wat is de invloed daarvan op onze voorzieningen? Steeds vaker maken bedrijven gebruik van ZZP-ers (Zelfstandigen zonder personeel). Deze zijn o.a. goedkoper doordat zij geen pensioenlasten hebben voor de inhurende organisatie. De discussie over de pensioenen van ZZP-ers is een landelijke discussie en nog in een zeer pril stadium. Wat daar uit komt, en of er iets uitkomt is nog de vraag. Voorlopig kunnen wij hier niets mee.
4
Nieuwsbrief 9
mei 2011
3.1.4 Verhouding deelnemers in pensioenfonds – pensioentrekkenden. Heeft minder deelnemers en meer pensioentrekkenden gevolgen?
Nominaal zijn onze pensioenen afgedekt en er is dus formeel geen invloed. Praktisch werd er in het verleden wel eens wat extra bijgestort t.b.v. een inflatiecorrectie of het langer leven van de deelnemers. Hierop hoeft in de toekomst niet gerekend te worden. Er is een toename in het aantal overdrachten (van andere pensioenfondsen), maar dat is mogelijk een inhaal effect. Hoe het zit met de pensioenen van mensen die vanuit Utrecht overgeplaatst worden naar Duitsland is onduidelijk. Ook dit zou kunnen leiden tot verdere overdracht van waarden (uit de SPE). Of dit zo’n vaart loopt is niet zeker: Duitsland heeft een heel ander pensioenstelsel. De SPE heeft veel risico terreinen onderkend, maar niet de verschuiving in de verhouding van de aantallen actieven en slapers + gepensioneerden. Dit kan namelijk betekenen dat steeds sterker de nadruk moet komen te liggen op “returns”. De SPE zal op enig moment van een cash-in naar een cash-out fonds gaan. De vraag is waar/wanneer het omslagpunt is, en of er beleid bestaat bij de SPE voor die situatie. 3.1.5 Het vijfjaarscontract tussen Equens en de vakbonden over de bedrijfsbijdrage in de kosten van de pensioenverzekering loopt in 2012 af. Dit jaar starten de onderhandelingen over een nieuw contract. Zowel het pensioenfonds als de gepensioneerden staan aan de zijlijn. De huidige gepensioneerden lopen op dit moment al zo’n 4% inflatiecorrectie achter. Wij willen daarom invloed uitoefenen op het overleg tussen werkgever en vakorganisaties op het punt van een inflatiecorrectie. Bijvoorbeeld door te bedingen dat de werkgever hierin bijdraagt. Het bestuur van de SPE heeft ook een commissie in het leven geroepen die zich voorbereidt op het uitoefenen van invloed bij de onderhandelingen. Wij moeten druk kunnen uitoefenen op de bonden, want waarom wordt alleen rekening gehouden met de actieven en niet met de inactieven. Dit gebeurt ook bij andere bedrijven. De landelijke discussie tussen vakbonden en werkgevers, dan wel tussen de bonden onderling, is erg bepalend voor de VEP actie.
3.2 Ontwikkelingen VEP 3.2.1 Percentage van het totaal aan pensioentrekkenden Ledengraad. 50% van het totaal aan pensioentrekkenden is hoog (bij Stork is dit slechts 5000 van de 15000). Wij moeten toch nog eens alle bestaande gepensioneerden benaderen, het is onzeker of zij van ons bestaan op de hoogte zijn. Dat lijkt niet altijd het geval te zijn. Bijvoorbeeld bij mensen die na Equens bij een andere werkgever hebben gewerkt. In principe wordt de VEP-folder verstrekt bij de informatie die iemand ontvangt die voor het eerst pensioen ontvang van de SPE. Helaas hebben wij geen zicht op de response. 3.2.2 Informatie verschaffen aan leden Wij willen als er iets te melden valt een mail sturen. Ook willen wij vaker een nieuwsbrief sturen die dan wel korter is. 3.2.3 Afname sponsoring Equens. Equens meldt dat door nieuwe wetgeving de hoeveelheid aftrekbare onkosten is gemaximaliseerd. Het bedrijf heeft daarom een zeer beperkt budget voor sponsoring van gepensioneerden. Dit kan leiden tot minder inkomsten. Hiervoor zijn meerdere oplossingen:
5
Nieuwsbrief 9
mei 2011
De reserves aanspreken. De contributie verhogen. Kosten verlagen.
Vanaf nu zullen wij de kosten extra scherp bewaken. Vanaf volgend jaar is een contributieverhoging onvermijdelijk. 3.2.4 Tijdig vernieuwen om ontwikkeling te blijven stimuleren. De meeste bestuursleden zijn nu bezig aan hun tweede termijn. Het bestuur moet gaan denken aan vernieuwing. Dit wordt over een paar jaar opportuun.
3.3 Ontwikkelingen in het ledenbestand. 3.3.1 Veroudering ledenbestand In de toekomst zal er een grotere spreiding in leeftijd, en een opschuiven van de gemiddelde leeftijd te zien zijn. M.a.w. er komen steeds meer leden met een hogere leeftijd en steeds minder pas gepensioneerden. Wij moeten binnen een paar jaar een visie kunnen ontwikkelen op het feit dat bijvoorbeeld het aanbod van bestuursleden steeds ouder wordt. 3.3.2 Ontwikkelingen in informatie- en ondersteuningbehoefte? In hoeverre is de VEP een informatiebron voor alle (oudere en jongere) leden? De voorlopige visie van het bestuur op dit onderwerp is: nog even afwachten welke ontwikkeling plaatsvindt. Dan inventarisatie en visie op betrokken onderwerp ontwikkelen.
Acties VEP 2011 3.4 Ontwikkelingen pensioenfonds Equens 3.4.1 Verhouding deelnemers in pensioenfonds – pensioentrekkenden. Heeft minder deelnemers en meer pensioentrekkenden gevolgen?
De opmerking dat het fonds te zijner tijd omslaat van een cash-in fonds naar een cash-out fonds is valide. De vraag of daar al over nagedacht is, c.q. beleid voor geformuleerd is, is valide. Besloten is dat Wim als VO lid vragen moet stellen. Dat is minder vrijblijvend dan vragen vanuit de VEP zelf. 3.4.2 Het vijfjaarscontract tussen Equens en de vakbonden over de bedrijfsbijdrage in de kosten van de pensioenverzekering loopt in 2012 af. Dit jaar starten de onderhandelingen over een nieuw contract. Zowel het pensioenfonds als de gepensioneerden staan aan de zijlijn. Onze voorzitter zal contact opnemen met de bonden om hen onze belangen – wellicht in de vorm van concrete voorstellen – kenbaar te maken. Wij zullen onze standpunten ook mededelen aan het bestuur SPE en Equens. Dit is het belangrijkste actiepunt voor dit jaar.
3.5 Ontwikkelingen VEP 3.5.1 Percentage van het totaal aan pensioentrekkenden. Wij willen de (nog) niet aangesloten gepensioneerden opnieuw benaderen.
6
Nieuwsbrief 9
mei 2011
Een sterk argument dat in de wervende tekst moet worden opgenomen is de invloed die wij willen op de onderhandelingen tussen Equens en de bonden. Hiervoor moet onze achterban zo groot mogelijk zijn. 3.5.2 Afname sponsoring Equens. Wij hebben dit jaar toch sponsoring aangevraagd. Dat is afgewezen. De extra scherpe bewaking van kosten kan voor dit jaar nog net voldoende zijn.
3.6 Ontwikkelingen in het ledenbestand. Geen actiepunten voor dit jaar.
4 Hoe gaat het met Equens volgens het OR jaarverslag 2010? Het jaarverslag van de OR is een aardige bron om na te gaan hoe het is om bij Equens te werken. Opvallend is dat de zaken die aan de orde zijn niet echt verschillen van 10 jaar geleden. Er waren vier grote trajecten: 1. Refresh, het terugbrengen van het aantal vierkante meters dat in het gebouw in Utrecht door Equens gehuurd wordt. Daarin werd meegnomen dat de inrichting flexibel, duurzaam en schaalbaar moest zijn. Ook moest de inrichting de cultuursleutels van Equens weerspiegelen: uitnodigend tot informele en spontane ontmoetingen. 2. Transition, een overgang naar een bedrijfsstructuur die “de Europese ambitie ondersteunt”. Deze herstructurering zou geen banen kosten. De OR is redelijk tevreden over het adviestraject. 3. Invlechting PaySquare. PaySquare was een volle dochter van Equens die creditcard activiteiten uitvoerde. Eerst werd de creditcard issuing daarvan verkocht. Vervolgens bleek dat de creditcard acquiring mogelijk door banken zelf ter hand zou worden genomen. Daarom is besloten om de activiteiten weer onder de paraplu van Equens onder te brengen. Uiteindelijk betekende dit dat Equens een deel van de activiteiten gewoon van PaySquare overnam. Dat betekende weer dat ook een deel van de medewerkers van PaySquare automatisch bij Equens in dienst kwam (volgends de wet “Overgang onderneming”). Andere medewerkers moesten solliciteren en een deel werd boventallig. 4. ACE, dit traject behelst een poging om volgens een bepaalde methode (Lean) efficiënter te werken. Dit traject is gekoppeld aan een bezuinigingsoperatie, al is dat in strijd met de adviezen uit de literatuur. Dit traject betekent dat er mensen weg moeten. Hiertoe wordt het remplaçantenbeleid weer geactiveerd en wordt gekeken naar andere vormen van vrijwillig vertrek.
Met name het tweede en vierde traject hebben grote impact in Nederland en Duitsland. Dit betekende een belangrijke rol voor de Europese ondernemingsraad. Wat deze ontwikkelingen betekenen voor de gepensioneerden en het pensioenfonds, is nog niet helemaal duidelijk. Het fonds heeft nog maar te maken met één bedrijf. Verder lijkt het erop dat de tijd dat er meer gepensioneerden zullen zijn dan actieven met deze ontwikkelingen weer een stap dichterbij is.
7