Nassau TERUGBLIK 2010

Magdalena/Nassau

TERUGBLIK 2010

Voorwoord SERIEUS NEMEN Bij Cabana in de Spaarndammerstraat betaal je voor tweedehands kleding. In de Kringloopwinkel onder de Nassaukerk betaal je als je iets wilt hebben. Bij de eettafel Filah in de van der Hoopstraat betaal je als je mee wilt eten en bij het Ontbijtproject in de Schakel idem dito. We zouden ook tegen de bezoekers kunnen zeggen: “Ach, jij hebt zo weinig geld, neem maar mee, je hoeft niet te betalen.” Dat doen we niet. Daarvoor krijgen we namelijk niet genoeg giften en subsidie. Maar dat is niet de belangrijkste reden. Als mensen betalen, ook al is het tegen ‘bodemprijzen’, neem je ze serieus. Is Kerk & Buurt dan gewoon een soort winkel waar de klant koning is? Nee, zo is het nou ook weer niet. Een voorbeeld: ik kook één keer per maand een goedkope doch voedzame maaltijd bij de eettafel Filah. Voor veertig mensen koken is een hele klus. Groenten snijden, vis schoonmaken, toetjes maken; dat red ik niet in mijn eentje. Het mooie is dat er altijd bezoekers zijn, die hierbij willen helpen. Bezoekers worden vrijwilligers. Iedereen helpt een handje mee. En dat komen we in het winkelbedrijf niet vaak tegen. Hokon Hansen Voorzitter Kerk & Buurt Westerpark Jan Pijlman Het bestuur draagt de Terugblik 2010 op aan Jan Pijlman. Hij is jarenlang penningmeester geweest en heeft dit jaar afscheid genomen als bestuurslid. Kijk verder op de volgende bladzijde. 2

Jan Pijlman, onze eigen weduwe van Sarfat Het eten was op en toch hadden we als kinderen nog honger. Niet dat ik een armoedige jeugd heb gehad, nee, ik denk eerder dat we erg grote magen hadden. Als we dan nog wat te eten vroegen, zei mijn moeder steevast: “Ik ben de weduwe van Sarfat niet”. Ze verwees naar het bijbelse verhaal waarin de pot met meel en het kruikje met olie van deze weduwe maar niet leeg raakte. Bij Jan Pijlman heb ik altijd het idee gehad dat hij wel de weduwe van Sarfat was. Altijd als er financiële problemen waren wist Jan nog wel ergens een potje of een reserve te vinden. Jan noemt zichzelf een ‘creatief boekhouder’. Dat klopt. Hij verstond de kunst om geld te scheppen waar iedereen dacht dat de pot leeg was. Jan vindt alle bedankjes onzin, maar terecht dat hij uit handen van Job Cohen een koninklijke onderscheiding heeft gekregen. Jan, namens heel Kerk & Buurt, van harte bedankt. 3

Activiteiten in de Staatsliedenbuurt Ontbijtproject In de Schakel kan op vier ochtenden in de week voor weinig geld een gevarieerd ontbijt worden genuttigd. Een kleurrijk gezelschap geniet van het ontbijt in een gemoedelijke ochtendsfeer. Charme van het ontbijt is dat het niet massaal is, mensen kennen elkaar bij naam en voelen zich thuis. Het ontbijt voorziet in de behoefte van een flinke groep mensen die zonder het ontbijt koud en met een lege maag de dag zouden beginnen. Dagelijks komen er 30 tot 50 dak- en thuislozen. Het ontbijtproject bestaat al meer dan 15 jaar en heeft grote bekendheid in de stad. Het is niet gratis; de bezoekers betalen de inkoopprijs van het eten. De bekendheid van het ontbijt is niet in de laatste plaats te danken aan de alom geroemde kok Vitaly en de groep vrijwilligers die hem bijstaat. “Doordat ik hier in de Schakel werk, heb ik schik in mijn leven”, zegt hij met een glimlach op zijn gezicht. Vooral de uitsmijter met kaas, ham of spek is heel geliefd. Hoewel een

4

broodje hamburger, kaas of ham, of een gehaktbal, geserveerd met een glas melk, vruchtensap of yoghurt ook niet te versmaden is. Zij die even geldgebrek hebben kunnen voor een paar dubbeltjes een pakje brood kopen met een kuipje zoetigheid als beleg. Ook in 2010 was er geen betere ontbijtplek op aarde dan de Schakel op de Wittenkade. En dat zal nog wel even zo blijven. Stagiaire Anneke over haar werk in de Schakel Toen ik de bezoekers beter leerde kennen is mijn mening gaan veranderen, ik ben de mensen aardig gaan vinden. Mijn vooroordeel is weggegaan, het doet er niet meer toe. Ik mag deze mensen graag, ook omdat ik respecteer in welke omstandigheden ze leven. Ik zie ze als menswaardig en respecteer hun afkomst en uiterlijk, normen en waarden. Ik stap nu sneller op mensen af en kan met mensen op een menswaardige manier omgaan.

Inloop Als je binnenkomt is de sfeer ontspannen. Dat komt doordat het rookverbod in de horeca hier niet van toepassing is. Maar de vrijwilligers spelen de doorslaggevende rol als het om de sfeer gaat. Zij hebben goed contact met de bezoekers en ze kunnen luisteren. Ze nemen echt de tijd. Hun inzet maakt van de Inloop een heel bijzondere plek. Overal waar ik wil zitten op een bankje of slapen op een plekje ergens in de stad word ik weggestuurd, vaak met een bekeuring. Ik durf nergens meer te blijven. Geen veiligheid, geen rust, nergens even jezelf zijn. Ik word voortdurend opgejaagd. Het veroorzaakt frustraties en het maakt me depressief. Ik word gedwongen de hele dag te lopen en daar word ik doodmoe van. Natuurlijk, een hele dag in een inloopcentrum rondhangen is een uitkomst, maar ook niet alles. Waar moet je heen? Ik weet het niet! 5

Afhankelijk van het weer komen er per dag 30 tot 45 bezoekers. Het biedt ze de gelegenheid elkaar te ontmoeten, uit te rusten en zichzelf te zijn. Koffie, koek en een krantje zijn altijd aanwezig. De overheerlijke pannenkoek op de donderdag is niet meer weg te denken. In de loop van de jaren heeft het publiek een steeds meer internationaal en multicultureel karakter gekregen, waarbij de laatste jaren ook Oost-Europeanen tot de vaste bezoekersgroep zijn gaan behoren. De activiteit kunstschilderen en tekenen op de dinsdagmorgen wordt druk bezocht door enkele talentvolle bezoekers. Belangrijk is dat ze niet op hun problematiek, maar op hun talenten worden aangesproken. Een aantal van de kunstwerken is vereeuwigd in fotoboekjes.

6

Ook dit jaar worden we ondersteund door studenten van de Hoge School Amsterdam en het ROC die in het kader van hun studie als stagiaire praktische ervaring willen opdoen. Door de bezoekers wordt dit zeer gewaardeerd. De vrijwilligers bespreken iedere zes, zeven weken de afgelopen periode en stellen het rooster vast voor de komende tijd. Ze overleggen over mogelijke verbeteringen en over het omgaan met bezoekers. Vier dagen in de week neemt een groot aantal bezoekers van de Schakel als dagbesteding deel aan het samenwerkingsproject Workforce. Het viel mij op dat één van de bezoekers soms achteruitlopend de Schakel verliet. Ook op straat zag ik hem achteruitlopen met zijn armen over elkaar. Toen ik hem op straat, al achteruitlopend, weer tegen kwam kon ik mij niet inhouden en vroeg hem naar het waarom van zijn manier van lopen. Met een glinstering in zijn ogen zei hij: ”Dat doe ik om te voorkomen dat al mijn problemen tegelijk op mij afkomen”. En helpt het? Een grijns was zijn antwoord. Is hier een nieuwe therapie geboren?

Filah Al meer dan 25 jaar wordt er gekookt en gegeten in de ruimte aan de Van der Hoopstraat 43. Het begon ooit als internationale kookgroep, waarbij mensen van verschillende culturen met elkaar kennis konden maken. Na een paar jaar veranderden de samenstelling. Nu komen er met name dak- en thuislozen. Maar er komen ook (vaak oudere) buurtbewoners die het eten en de gezelligheid weten te waarderen. In de ruimte van Filah kunnen met wat passen en meten 40 personen. En, als het niet vriest zitten er ook altijd wel mensen buiten in de tuin te eten. Je moet niet te laat komen, want dan loop je het risico er niet meer in te kunnen. Waarom is Filah zo populair? Henk Slooyer, al jaren vrijwilliger: “Hier wordt echt 7

gekookt, het eten is goed en niet duur. Ook komen velen voor het sociaal contact”. De inzet van de vrijwilligers van Filah was ook in 2010 geweldig. Fred Barella, ook al jaren vrijwilliger: “Ik kom hier om aandacht te geven aan mijn medemens, het is voor mij ook een plek voor zelfreflectie, waarom heb ik het beter anderen? Het is niet zo vanzelfsprekend dat je een huis en een baan hebt. Er kan zomaar iets gebeuren waardoor je in een dergelijke situatie terechtkomt”. De bezoekers zijn niet altijd even makkelijk; hoe gaan de vrijwilligers daarmee om? Fred: “Het is belangrijk om de sfeer goed te houden. Helaas komen sommigen hier binnen terwijl ze sterk onder invloed zijn van alcohol of drugs. Het gaat dan wel eens mis en dan moeten we ingrijpen. Met pijn in het hart sturen we iemand weg en heel soms moeten we zelfs iemand schorsen. Dat is in 2010 twee keer gebeurd. Het is een gekke ervaring om dezelfde mensen een paar dagen later weer tegen te komen, terwijl er dan niks meer aan de hand is”. De vrijwilligers hebben een luisterend oor voor de bezoekers. Mensen die professionele hulp nodig hebben worden verwezen 8

naar de kerk en buurtwerkers. Henk Slooyer: “Laatst gebeurde er iets heel bijzonders. Eén van de vaste bezoekers was overleden. Heel triest natuurlijk. Ik vond het bijzonder om te zien hoe iedereen een bijdrage leverde aan de begrafenis. De overledene was erg geliefd, maar het was de eerste keer dat men dat zo duidelijk liet blijken”. In 2010 is ook Berta overleden. Zij was een oudere Colombiaanse vrouw zonder verblijfsvergunning die geregeld in Filah kwam. Zij haalde de landelijke pers, doordat zij was gearresteerd in Amsterdam, geplaatst in het uitzendcentrum in Ter Apel en daar overleden. Dit heeft veel indruk gemaakt op de bezoekers van Filah. Bij haar begrafenis op Sint Barbara waren veel van de vaste bezoekers aanwezig.

Filah is een project van Kerk & Buurt, maar heeft een groeiende landelijke uitstraling. Naast vrijwilligers uit de buurt komen er ook (professionele) koks en kookgroepen van ver buiten 9

Amsterdam. In 2010 zijn er kookploegen geweest uit Spakenburg, Krommenie, Wieringerwerf, Heerde, Apeldoorn, Zuidwolde, Leeuwarden, Wormerveer, Bathmen en Heiloo (excuus als we iemand zijn vergeten). Ook zijn er scholen waarvan leerlingen een maatschappelijk stage lopen bij Filah. Al een paar jaar komen er leerlingen van Scholengemeenschap Dingstede uit Meppel naar Filah. Bij wijze van tegenprestatie zijn de vrijwilligers van Filah ook dit jaar uitgenodigd in Meppel. Henk: “Het is fantastisch om te zien hoe kinderen onder de indruk zijn als ze hier zijn geweest. Je krijgt contact tussen mensen die elkaar normaal gesproken nooit zouden ontmoeten”. De functie van Filah is daarmee veel breder dan het helpen van dak- en thuislozen alleen.

10

Vital Vital wil voor mensen met verschillende achtergronden de mogelijkheid bieden met elkaar muziek te maken; een botsing en samensmelting van culturen. Muziek is voor sommigen de beste manier om zich te uiten. Vital bereikt mensen die op een andere manier niet bereikt zouden kunnen worden. Iedereen die een beetje muziek kan maken, mag komen. Rudo Molly is als vrijwilliger al sinds de start in de jaren ’80 bij Vital betrokken. Naast de vaste maandagavond is er in 2010 op dinsdagavond een gospelgroep gestart. Deze groep heeft dit jaar opgetreden in de Magdalenakapel, wat zeer gewaardeerd werd. Ook treedt Vital op tijdens kerk en buurtvieringen en de Kerstavond in de Nassaukerk.

11

Meubelproject In de kelder onder Nassaukerk zit al meer dan 25 jaar het Meubelproject. Je zou het ook een kringloopwinkel kunnen noemen. Hier worden vijf dagen in de week tweedehands meubelen en huisraad verkocht voor een zeer schappelijke prijs. Door advertenties in Staatskrant en Echo komen afgedankte spullen binnen. Het project heeft een eigen bestelbus, waarmee grote stukken kunnen worden opgehaald of bezorgd. Het Meubelproject biedt aan een groep vrijwilligers met twee rechterhanden de mogelijkheid mee te werken aan recycling van spullen die anders zouden worden weggegooid. Voor bewoners met een smalle beurs is het een prima plek om meubelen en huisraad aan te schaffen. Het Meubelproject is één van de oudste projecten van Kerk & Buurt. Nog steeds zijn de betrokken vrijwilligers erg betrokken bij hun werk. Het Meubelproject is mede door een billboard dicht bij de tramhalte op De Wittenkade voor buurtbewoners een heel zichtbaar project. Het project verwerft met de activiteiten ook redelijk wat inkomsten, waarmee het zichzelf kan financieren.

12

Spreekuur in de Schakel Sommige bezoekers van Kerk & Buurt komen voor meer dan alleen wat geborgenheid en sociaal contact. Ze hebben hulp nodig. Kerk en buurtwerker Guus van Es wordt tijdens de Inloop en het Ontbijt twee à drie keer per dag aangesproken voor hulp. Tijdens het spreekuur bespreekt hij de knelpunten en helpt mee een oplossing te zoeken. Mensen doen een beroep op Kerk & Buurt voor problemen met documenten, het niet hebben van onderdak of uitkering, geld en huurschulden, dreigende uitzetting en andere nijpende gevallen. Guus: “Kerk & Buurt is laagdrempeliger dan veel andere instellingen; we hebben de rust om te luisteren. Het kost vaak tijd om er achter te komen waar het echt om gaat. Geduld is belangrijk. Het begint vaak met een vraag om geld, maar veel mensen erkennen niet dat ze hulp nodig hebben. Maar, als je niet geholpen wilt worden, kan je niet geholpen worden. Ook niet door ons”. De kerk en buurtwerker begeleidt mensen richting instanties. Hij heeft contact met hulpverlenende instellingen. De hulp die we zelf kunnen bieden is beperkt. Vaak wordt bemiddeld of doorverwezen. Soms kan de nood tijdelijk worden gelenigd door zonder bureaucratische rompslomp - kleine leningen te verstrekken die meestal in termijnen terugbetaald worden. Guus: “Zo was hier laatst iemand die 40 euro per week van zijn bewindvoerder kreeg. Zijn identiteitsbewijs was verlopen. Mensen krijgen zonder pardon een bon van een agent als ze geen ID bij zich hebben. Ik heb hem dat geld hiervoor voorgeschoten. Zo was hij uit de brand. Twee weken later kwam het geld via de bewindvoerder weer terug”.

Spreekuur predikant De predikant van de Nassaukerk, Klaas Holwerda, heeft ook een spreekuur. Er komen mensen met diverse vragen en problemen. 13

Voor de praktische zaken wordt verwezen naar de kerk en buurtwerker. De predikant richt zich meer op zingevingsvraagstukken. De bezoekers van de kerk en buurtprojecten worstelen vaak met de vraag wat voor hen een zinvol leven is. Velen hebben de neiging om zich slachtoffer te voelen, wat vaak maar deels terecht is. Ook het niet openstaan voor hulp is een veel voorkomend probleem. Niet iedereen kan geholpen worden, sommige bezoekers hebben psychiatrische problemen, waarbij een gesprek met name het doel heeft om mensen door te verwijzen naar de professionele hulpverlening. Op het spreekuur kwamen gemiddeld twee tot drie bezoekers, per keer, wat overigens sterk fluctueerde. Naast een gesprek is er ook de mogelijkheid om een persoonlijke zegen te krijgen.

14

Zin op straat Het project Zin op Straat is een praatgroep voor bezoekers van de kerk en buurtprojecten Ontbijt, Inloop en Filah. Het leven van dak- en thuislozen wordt sterk beheerst door de behoefte aan eten en het vinden van een slaapplaats. Zin op straat wil een plek bieden om, samen met elkaar, te praten over andere dingen. Praten over belangrijke levensvragen is, gezien de situatie waarin dak- en thuislozen zich bevinden, belangrijk. Elkaar een spiegel voorhouden is een goede aanvulling op de adviezen van professionals. Het project wordt uitgevoerd door de predikant van de Nassaukerk, Klaas Holwerda, en straatpastor, Mariska Putters. Door het studieverlof van de dominee en het vertrek van straatpastor, heeft dit project alleen in de eerste vier maanden plaatsgevonden. De groep heeft een bezoek gebracht aan de godshuizen in Westerpark: de Magdalena kapel, de Nassaukerk en de Portugeessprekende parochie 'Nossa Señora de Fatima' aan de Jacob Catskade. Het is de bedoeling om na invulling van de functie van straatpastor het project in 2011 een vervolg te geven.

15

De Functie van een Schakel Iemand vertelde mij dat Charlie Parker, beroemd jazzsaxofonist, ooit zei dat als je het even niet meer ziet zitten, je gewoon een tijd in Amsterdam moet verblijven. En inderdaad, toen ik in de jaren 80 uit Zuid-Afrika vluchtte en een veilige haven vond aan de Haarlemmerweg had ik de gelegenheid zelf de heilzame werking van Amsterdam te ervaren. Amsterdam bood veiligheid, rust en een omgeving waar ik mijn eigen demonen kon overwinnen. De tijden zijn echter veranderd; ik verhuisde naar een andere buurt; het samenleven verhardde en ineens hebben we vandaag meer xenofobie dan tolerantie. Gelukkig zijn er ook in deze barre tijden nog steeds kleine hoekjes in de stad waar je iets van het oude tolerante Amsterdam terug kan vinden. Eén daarvan verschuilt zich aan de Wittenkade. Mijn jaar stage bij De Schakel was voor mij zeer verrijkend. Ik kreeg de gelegenheid in de praktijk te leren wat mijn nieuw gekozen vakgebied allemaal inhoudt. Het scherpte de sociale vaardigheden waarop een maatschappelijk hulpverlener moet vertrouwen verder aan. Ik geloof dat, waar het mij in mijn verdere loopbaan lukt iemand van hulp te zijn, hij of zij vooral De Schakel zal moeten bedanken. Werken bij De Schakel en Filah hielp met meer dan alleen maar mijn opleiding - het hielp mij vooral ook met mijn leven. Hier leerde ik dat er voor weduwnaars meer mogelijkheden zijn dan eindeloos piekeren, dat de zin van het leven gewoon de zin is die jij zelf met anderen daaraan toevoegt en dat succes vooral niet materieel is. En zo gek is het ook niet dat ik terug moest naar de Staatsliedenbuurt om deze inzichten weer te herwinnen. Dit is toch bij uitstek de buurt waar de mensen iets meer mens zijn dan elders. Hier heerst immers nog dat heilzame waar Charlie Parker het over had. Zo tussen ‘doe gewoon’, ‘alles mag, niets hoeft’ en ‘mensen in 16

hun waarde laten’ ontstaat er een buurt waarin niemand helemaal alleen staat en mensen echt om elkaar geven. Men knoopt hier meer dan alleen relaties aan, men maakt hier vrienden. Een schakel dus met dat open en tolerante Amsterdam van vroeger. Alle lof aan de kerk, het bestuur, Guus, de medewerkers maar vooral ook de bezoekers die dit mogelijk maken. Ik stel jullie voorbeeld en inzet zeer op prijs en hoop dat in de toekomst ook elders na te kunnen volgen. Gerhard

17

Activiteiten in de Spaarndammerbuurt Cabana ’t Winkeltje Het is altijd leuk om langs te komen bij Cabana, het tweedehands kledingwinkeltje voor mensen met een smalle beurs. De acht vrijwilligers treden op als gastheer/vrouw en adviseren en ondersteunen klanten bij het vinden van gepaste kleding. Wekelijks ontvangt Cabana tussen de 25 en 35 bezoekers die komen om kleding te kopen of om gewoon even te kletsen. Door vele acties en aanbiedingen en door een wisselend kledingaanbod, weten de vrijwilligers klanten aan Cabana te binden. Ze informeren mensen ook over de andere activiteiten van Kerk & Buurt en kunnen bezoekers, die dat willen, verwijzen naar de kerk en buurtwerkers voor een gesprek.

18

De vorig jaar verbouwde ontmoetingsruimte is erg gezellig. De zitbanken met kussens vol Spaanse motieven maken het een knusse huiskamer voor de buurt. Heel wat gesprekken hebben al plaatsgevonden in deze ruimte. Ook is er in de huiskamer een gedachtenismuur met foto’s van de overleden buurtbewoners, vrienden en vrijwilligers van de afgelopen jaren. Zo blijft de herinnering aan hen bewaard. De vrijwilligers bij Cabana komen vaak met nieuwe ideeën. In 2010 zijn er diverse spelletjesmiddagen en uitstapjes georganiseerd. De kantoorruimte is erg mooi verbouwd.

Burenhulp Bewoners van stadsdeel Westerpark kunnen een beroep doen op het project Burenhulp als zij een activiteit zelf niet of nauwelijks meer kunnen uitvoeren. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om boodschappen doen, ziekenhuisbezoek, medicijnen ophalen, kleine klusjes in huis, aankopen doen, licht werk in de tuin, maar ook gewoon om een babbeltje maken. Een aanvraag kan telefonisch, per e-mail of mondeling op donderdag worden gedaan. Er wordt dan zo snel mogelijk een vrijwilliger gezocht om op de vraag in te gaan. Burenhulp bestaat inmiddels al tien jaar. Via de Buurtkrant worden mensen opgeroepen een aanvraag in te dienen, per maand doen gemiddeld 10 personen dat. Op dit moment zijn er twaalf vrijwilligers waarvan een aantal structureel en een aantal incidenteel hulp biedt. Hoewel het totaal aantal aanvragen de afgelopen jaren iets is gedaald, zijn de aanvragen voor ziekenhuisbezoek het afgelopen jaar gestegen. Ook is er een groeiende behoefte aan een sociaal praatje of een wandeling.

19

Soos In de Soos komen buurtbewoners met elkaar in contact. Ze kennen elkaar uit Cabana en zij zingen al meer dan zes jaar liedjes uit de ‘oude doos’ en religieuze liedjes. De Soosbezoekers hebben een ‘Sooskoor’ gevormd en treden op in de Bogt/Westerbeer en geven hun medewerking aan de Kerst-inn en de kerk en buurtdiensten. Hoewel het zingen centraal staat zijn er ook andere activiteiten, zoals een Paasbrunch, een bingomiddag of een themamiddag over een bijzonder onderwerp. Het aantal deelnemers ligt tussen de acht en tien en het gaat om een vrij stabiele groep.

Buurtwandelingen Al een paar jaar wordt er met twintig vrijwilligers van Kerk & Buurt, Casa Migrante en de Bogt/Westerbeer meegelopen met de

20

Avondvierdaagse Westerpark. Mensen die zelf niet kunnen lopen worden in een rolstoel voortgeduwd tijdens de wandeling van vijf kilometer. Hoewel het vaak hard werken is voor de vrijwilligers, en dat vier avonden lang, is het erg gezellig. Het is zo goed bevallen dat deze groep nu al voor het tweede jaar een herfstwandeling van vijf kilometer heeft gehouden. Tijdens de wandeling is er ook ruimte voor een gesprek. Na afloop is er natuurlijk tijd voor een hapje en drankje. Op de laatste avond gingen we door het Westerpark richting Sloterdijk. We liepen achter de volkstuinen langs. De mevrouw die ik duwde was negentig jaar oud. Ze vertelde dat ze hier vijftig jaar geleden voor het laatst was geweest. Alles was veranderd, zei ze. Er had hier een boerderij gestaan, waar ze had gewerkt. Ik vroeg wat ze daar dan deed. Nou, bomen omzagen en zo, was haar reactie. We genoten allebei van de wandeling en van het groen.

Buurt Kerst-inn De Kerst-Inn wordt ieder jaar rond de kerst gehouden. In 2010 was dit op zondag 19 december. Ondanks het feit dat de straten bedekt waren met sneeuw en ijs, waagden 71 mensen ‘hun leven’ om naar de Magdalenakapel te komen. Buurtbewoners, parochieen gemeenteleden, jonge en oude bezoekers maakten het een gevarieerd publiek. De kerkruimte en de tafels waren prachtig aangekleed. De bezoekers konden genieten van een eenvoudig familiekerstdiner. Het eten was gesponsord door de winkeliers uit de Spaarndammerstraat en thuis door de vrijwilligers bereid. Het gevoel bij de vrijwilligers was anders dan andere jaren. Zou het de laatste keer zijn op deze plek? De bezoekers hadden gelukkig geen last van dit gevoel en maakten er een vrolijk kerstfeest van. Op het programma stonden zanger John Molenvliet en organiste Cora Coenen. De Kerst-inn werd dankzij hen min of meer een Sing-Inn. De sfeer zat er goed in en de 30 vrijwilligers 21

hebben de middag tot een succes gemaakt. De Kerst-Inn gaat door ook in 2011, maar waarschijnlijk op een ander plek.

Spreekuur in Cabana Ook in de Spaarndammerbuurt heeft Kerk & Buurt twee spreekuren. Bewoners uit de buurt kunnen daar praten met kerk en buurtwerker Eveline Masetti. Mensen kunnen een beroep doen op Kerk & Buurt bij het aanvragen van toeslagen en problemen met huurschulden, dreigende uitzetting of andere problemen. De kerk en buurtwerker begeleidt mensen naar instanties. Rob Polet, pastoraal werker van de Magdalenakapel heeft een eigen spreekuur. De pastoraal medewerker richt zich met name op zingevingsvraagstukken.

22

Activiteiten voor beide buurten Vieringen voor Kerk & Buurt Tijdens de normale zondagmorgenviering in de Nassaukerk en de Magdalenakapel, vindt een paar keer per jaar een kerk en buurtviering plaats. Dit vormt nu al 7 jaar een vast onderdeel van het programma. Deze vieringen zijn speciaal gericht op de mensen die de projecten van Kerk & Buurt bezoeken. Een aantal heeft ook een rol in de viering. Dit kan het voorlezen van een gedicht of een kort verhaal zijn. Ook wordt er geregeld een muzikale bijdrage aan de viering gegeven door Vital of Casa Migrante. Het thema van deze vieringen is gericht op de bezoekers van Kerk & Buurt. Zo is er in 2010 een viering geweest in de Nassaukerk met het thema eenzaamheid. De vieringen worden door een speciale voorbereidingsgroep opgezet en hebben vaak een experimenteel karakter. Tijdens vieringen in de Nassaukerk is ruimte voor het uitspreken van een individuele zegen. In de kerk en buurtdiensten wordt hier zeer geregeld gebruik van gemaakt.

Nee zeggen is ook respect In april hebben achttien gastvrouwen en gastheren van Kerk & Buurt een cursus gevolgd. We kregen les in het ‘omgaan met verbale agressie’. Gelukkig komt dit bij de projecten niet dagelijks voor, maar soms word je als vrijwilliger als voetveeg behandeld of grof beledigd. We hebben geleerd hoe daarmee om te gaan. Beide avonden waren bijzonder leerzaam. De eerste avond ging over verschillende soorten agressie. Bezoekers kunnen boos of opgefokt zijn, omdat ze net iets vervelends hebben meegemaakt, uit frustratie dus. Ze kunnen agressie ook gebruiken om iets gedaan te krijgen. Als vrijwilliger is het belangrijk duidelijke grenzen te stellen en 23

mensen aan te spreken op hun gedrag. De veiligheid van jezelf en van de andere bezoekers staat daarbij voorop. De tweede avond hebben we samen met een acteur praktijksituaties geoefend: een bezoeker wil geld van je lenen om een verjaardagscadeautje voor zijn moeder te kopen. Een belangrijke les was: behandel bezoekers niet als slachtoffers die je niets kunt weigeren, omdat ze toch al zo’n moeilijk leven hebben. Bezoekers zijn volwassen mensen. Nee zeggen is ook een uiting van respect.

Rot op man Na de eerste cursusavond had Reza zijn les geleerd: bezoekers bij hun naam noemen en aankijken als je iets tegen ze zegt. Eén van onze vaste bezoekers moest er aan wennen. Toen Reza hem nadrukkelijk aankeek was zijn reactie: ‘Wat zit je toch naar me te kijken’. Hierop zei Reza: ‘Dat heb ik op de cursus geleerd’. Waarop de bezoeker reageerde met: ‘Rot op man’.

24

Vrijwilligersdag Kerk & Buurt is een vrijwilligersorganisatie. Wat er binnen Kerk & Buurt gebeurd is niet alleen van belang voor de bezoekers van onze projecten, maar zeker ook voor de vrijwilligers. Ongeveer 70 mensen zetten zich vrijwillig in om alles draaiende te houden. Dat geeft, zo bleek uit een onderzoek van twee jaar terug, hen ook zin en samenhang in hun bestaan. Speciaal voor hen was er op zaterdag 28 Augustus een vrolijke dag in ‘De Liefde’ aan de Da Costakade. Hans van Herwaarden trad op als spreekstalmeester. Ria, één van de vrijwilligers, had haar eigen band meegenomen. Goede muziek uit de jaren 60 en 70, stevig ritme, zeer dansbaar. Er was ook een quiz, gemaakt door kerk en buurtwerker Giovanni Masetti. Kerk & Buurt speelt zich af in verschillende buurten van Westerpark en niet iedere vrijwilliger komt uit dit stadsdeel. Onze kennis van deze buurten werd getest, onze creativiteit om voor weinig geld een goede maaltijd klaar te maken werd op de proef gesteld en we moesten tegen elkaar opbieden wat er allemaal in Cabana te koop is. Hokon en Jaap vormden de partijdige jury en er kwam een bijna onomstreden winnaar uit de bus. Met een heerlijke maaltijd werd de dag afgesloten. Een goede dag, dat gaan we vaker doen. De vrijwilligers zijn het waard.

Uitstapje Kerk & Buurt Donderdag 2 september was het zover. Met z’n 48-en in de bus naar de Alblasserwaard. Eerst naar Ameide. Koffie en gebak en uilen! We kregen een demonstratie van deze prachtige, mysterieuze jagers. De bruine Europese Oehoe is de grootste uil onder de uilen. Wie durfde kreeg hem op schoot of schouder en was verbaasd over zijn lichte gewicht. Na de lunch vertrokken we voor de molentocht langs plaatsjes als Tienhoven en Nieuwpoort. Rond half zeven waren we weer in de Spaarndammerstraat. 25

Samenwerkingsprojecten Samenwerkingsproject Workforce Workforce is een samenwerkingsproject van Streetcornerwork, Stadsdeel West, Buurtbeheer, de wijkregisseur en Kerk & Buurt. Dak -en thuislozen, die de projecten van Kerk & Buurt bezoeken doen mee aan Workforce en maken in ploegen van zeven personen de buurt schoon of doen in opdracht van bijvoorbeeld Afdeling Groen Westerpark kleine klussen. Er wordt vijf dagen per week gewerkt. In de Schakel wordt geluncht. De verdiensten zijn 10 euro per dag en een warme maaltijd. Iedere deelnemer kan maximaal vijf keer per maand werken. De begeleiding is in handen van Streetcornerwork. De betrokken organisaties overleggen tweemaal per jaar. Samenwerkingsproject Kantlijn Elke maandagmiddag is de wijkzaal van de Nassaukerk het werkterrein van de Amsterdamse schrijfclub van dak- en thuislozen, een project van de Protestantse Diaconie. Elke middag begint met het uitreiken van een schrijfopdracht. Daarmee gaan de schrijvers vervolgens ieder voor zich aan de slag. De hongerige magen worden intussen gevuld met boterhammen en andere etenswaren die altijd beschikbaar zijn. Aan het einde van de middag lezen de deelnemers elkaar hun gedichten en verhalen voor. Dan klinkt telkens applaus op vanuit de wijkzaal. Met deelnemers en begeleiders van Kantlijn werden ook dit jaar goede contacten onderhouden. Diverse deelnemers laten zich ook in andere projecten van Kerk & Buurt zien. Ook leverden deelnemers van Kantlijn opnieuw bijdragen aan vieringen in de Nassaukerk. De schrijfgroep vond daarnaast diverse podia binnen en buiten Amsterdam.

26

Stilstaan bij Voor zover bekend zijn uit onze projecten in 2010 overleden: Bertha Puentes Acosta Jeannette van Dijk Neil Rogerson Anneke Smit Mogen zij die onder ons waren, soms onder zware en moeilijke omstandigheden, de rust vinden die we hen van harte toewensen.

Bestuurlijke zaken Bestuur Kerk & Buurt Jan Pijlman heeft het bestuur verlaten, Fred Younge en Rolf Steenwinkel hebben het bestuur versterkt. Het bestuur bestaat nu uit de volgende mensen: Hokon Hansen (voorzitter), Sophia Kwikkel (secretaris), Markus Kruyswijk (penningmeester) en de bestuursleden Jaap Buning, Hans van Herwaarden, Nol Holterman, Rolf Steenwinkel, Ko van Teeffelen en Fred Younge. Het bestuur heeft acht keer vergaderd met de kerk en buurtwerkers en de pastores. We hebben onder andere de komende sluiting van de Magdalenakapel besproken. Waarschijnlijk zal Cabana op zoek moeten naar nieuwe huisvesting. Een ander belangrijk punt: stadsdeel Westerpark is opgegaan in het veel grotere stadsdeel West. Het betekent dat er nieuwe relaties moeten worden aangeknoopt, met andere politici en andere ambtenaren. De bestuursleden namen, naast de bestuursvergadering, ook dit jaar deel aan talloze andere overleggen.

27

Financiën Vanuit financieel oogpunt bezien is Kerk & Buurt de afgelopen jaren een stabiele organisatie geweest. De uitgaven en de inkomsten hielden elkaar door de jaren heen goed in evenwicht. De Gemeente Amsterdam, het Stadsdeel Westerpark (sinds 2010: Stadsdeel West) en de Diaconie van de Protestantse Gemeente Amsterdam zorgden voor het leeuwendeel van de inkomsten. Particulieren en kerkgemeenschappen hielpen met de rest. In de omgeving van de Schakel hebben we huis aan huis een brief verspreid met een verzoek om financiële steun voor de projecten in de Schakel. Dat heeft ruim 2300 euro opgeleverd. We bedanken iedereen die ons in 2010 financieel heeft gesteund. Toch is er in 2010 wel wat verschoven: wij hebben gemerkt dat de omvang en het aantal donaties van particulieren en van kerkgemeenschappen is afgenomen. Daarnaast hebben wij van de overheden te horen gekregen dat de reguliere subsidies de komende jaren wel eens flink in omvang af zouden kunnen gaan nemen. Dit is voor Kerk & Buurt reden om in de toekomstvisie, die wij de komende maanden gaan opstellen, meer dan voorheen rekening te houden met de te verwachten afkalvende subsidies, en te bekijken hoe wij het kerk en buurtwerk ook met minder geld gestalte kunnen blijven geven. Wij rekenen erop dat het ons lukt. Misschien moeten wij meer dan voorheen een beroep op u doen. Maar dat kunnen wij dan uitleggen! Financiële steun is van harte welkom. Op de volgende pagina vindt u het nummer van de bankrekening van Kerk & Buurt.

28

Colofon Dit jaarverslag verschijnt onder de verantwoordelijkheid van het Bestuur Kerk & Buurt Westerpark. Voor meer informatie over Kerk & Buurt kunt u contact opnemen met: Hokon Hansen Voorzitter Telefoon 020-488 0178

Sophia Kwikkel Secretaris [email protected]

Eveline Masetti Kerk en buurtwerker Telefoon 020-686 2914

Giovanni Masetti Kerk en buurtwerker Telefoon 020-686 2914

Guus van Es Kerk en buurtwerker Telefoon 06-2672 0828 Bankrekening Kerk & Buurt ING 120952 Kerk & Buurt Westerpark p.a. Muiderstraatweg 54 1111 PT Diemen Wilt u meer weten over de financiën of over de mogelijkheid bij te dragen, neem dan contact op met de penningmeester, Markus Kruyswijk, tel. 020-6276558 [email protected]

29