Platform epilepsieverpleegkundigen i.s.m. SEPION
NASCHOLING EPILEPSIE
AANVALLEN HERKENNEN, REGISTREREN,TIPS EN TRUCS OBSERVATIE VAN AANVALLEN BIJ VOLWASSENEN Inge Frumau verpleegkundig specialist SEPION 5 juni 2015
INHOUD introductie doel
leren observeren door oefenen; kennis van belangrijke aandachtspunten bij het observeren en beschrijven van een aanval (+ enige kennis over onderscheid diverse al dan niet epileptische fenomenen)
wat gaan we doen?
klein deel theorie vooral oefenen
1
Test Your Awareness _ Whodunnit_.mp4
WAARNEMEN door middel van de zintuigen kennis nemen
van, of leren kennen van objecten en gebeurtenissen (onbewust, niet systematisch, zonder doel) waarnemen doe je dus via zien, horen, ruiken, proeven, voelen N.B. de mens is beperkt in zijn waarneming (vergelijk met
honden, vleermuizen, slangen, dolfijnen etc.)
WAARNEMEN EN GEWAARWORDEN wat je niet weet of kent, neem je niet waar je neemt pas iets waar als je er ook kennis van
hebt
2
vaas van Rubin
3
4
WAARNEMEN sociale perceptie/waarneming gedrag, processen of relatievormen worden
geïnterpreteerd gekleurd door ervaringen, culturele achtergrond,
levensgeschiedenis en persoonlijkheidskenmerken van de waarnemer halo- en horn-effect
5
OBSERVEREN selectieve waarneming
gespecialiseerde toepassing van de functie van waarnemen
bewust, doelmatig en systematisch = ook gebruik maken van de daartoe bestemde formulieren
NB. kan ook ‘gekleurd’ zijn
interpreteren
de waargenomen gegevens (medisch) verklaren
HET DOEL VAN OBSERVEREN BIJ EPILEPSIE duidelijkheid verkrijgen over: over type aanval (=diagnose) duur, ernst provocerende factoren en postictaal herstel bij de juiste gegevens een betere afstemming van
behandeling voorlichting, advies, psychosociale begeleiding
6
gericht observeren = kennis van aanvallen
AANVALSOBSERVATIE pre-ictaal
omgeving
ictaal
totale persoon
post-ictaal
details
het verloop van de aanval in de tijd
als het ware inzoomen
7
AANVALSOBSERVATIE aanval opnemen op video Privacy!
na de aanval zo snel mogelijk een
aanvalsbeschrijving maken doorspreken met collega's en eventuele
aanvullingen of veranderingen aanbrengen
Naam patiënt / cliënt Datum Tijdstip Beschreven door 1.
Situatie voor de aanval: vanuit waak / slaap
: : : :
2.
Prodroom: ja / nee, omschrijving:
3.
Aura: ja / nee / onbekend, omschrijving:
4.
Gelaatskleur:
5.
Ademhaling:
6.
Pupilwijdte en oogstand:
7. 8. 9. 10. 11. 12.
Polsfrequentie: Speekselvloed: ja / nee Incontinentie van urine: ja / nee Tongbeet: ja / nee Bewustzijn: helder / gedaald / bewusteloos Duur van de aanval: duur van de postictale fase:
13.
Beschrijving van het verloop van de aanval:
OPDRACHT observeer en beschrijf wat je ziet op de
diverse filmpjes van aanvallen m.b.v het uitgedeelde aanvalbeschrijvingsformulier hoe kun je ze interpreteren? om welke aanval gaat het?
8
Filmpje 1 ..\..\Filmpjes\EPA EVN 2012.mpg
Filmpje 2 ..\..\Filmpjes\CPA-1 EVN 2012.avi
Filmpje 3 ..\..\Filmpjes\Voorlichting Extern
kort\complex part 3 frontaal.mpg
9
Filmpje ochtend programma nogmaals bekijken
Filmpje 5 ..\..\Filmpjes\TC 2 EVN 2012_2.avi
Filmpje 6 ..\..\Filmpjes\Dana seizure 6=14=14.mp4
10
Onderscheid tussen insult en syncope Passend bij insult
Passend bij Syncope
Stijf neervallen Langdurige schokken bij ontstaan van bewustzijnsverlies Hemilaterale clonische trekkingen Tongbeet (soms)
Voor Soms aura (bijvoorbeeld bijzondere geur, opstijgend gevoel vanuit maag) Automatismen (soms)
Na Langdurige verwarring Pijnlijke spieren
Slap neervallen Evt. schokken na ontstaan van verlies van bewustzijn Niet in alle ledenmaten schokken Korte duur (< 15 seconden)
Voor Misselijkheid, braken, abdominale klachten, Rillerigheid, zweten Bleekheid Duizeligheid Na Gelijk helder
Soms is het niet wat het lijkt…, soms lijkt het niet op wat het is! PNEA
Reactief
Lijkt diep bewusteloos en kan zich achteraf niets herinneren zonder verandering in waak-EEG Desondanks zijn de aanvalssymptomen soms bij te sturen (reactie op contact, vastpakken)
Epilepsie
EP, CP , gegeneraliseerd Bij langdurige CP aanval de hele tijd bewusteloos blijven komt bijna niet voor
Ogen
Vaak dicht (met knijpen) Pupillen kunnen wijd zijn maar reageren op licht
Meestal open
Cyanose
Ongewoon
Geregeld
Soms is het niet wat het lijkt…, soms lijkt het niet op wat het is! PNEA
Epilepsie
Trigger
Vaak (‘over de rooie …’)
Kan (veel minder vaak)
Semiologie door de jaren
Verandert vaak, niet stereotiep
Kan veranderen, maar stereotiep
Overgang naar aanval
Vaak geleidelijk (indien in slaap EEG waakpatroon)
Doorgaans kort, ook in slaap, soms rommelt het al een tijd
Motorische symptomen
Doen willekeurig aan met stoppen en weer starten
Bdz doorgaans synchroon, nooit echte arc de cercle
Vocalisaties
Meer willekeurig
Doorgaans geen snikken
Verwondingen
Mogelijk, pat. gaat vallende arm soms niet uit de weg
Meer kans op tongbeet en verwondingen
11
Bedankt voor de aandacht !
12
