NASCHOLING. BASISONDERWIJS Gewoon - Buitengewoon. Katholieke Hogeschool Kempen Departement Lerarenopleiding

NASCHOLING

w w w. d o n c h e . b e

BASISONDERWIJS Gewoon - Buitengewoon Katholieke Hogeschool Kempen Departement Lerarenopleiding donchecentrum Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar tel. 014 508 169 - 014 508 160, fax 014 508 161 [email protected], www.donche.be

Vorselaar, mei 2007

Geachte directeur Geachte collega’s

Op de campus Vorselaar leiden we jaarlijks ruim 700 studenten op voor het beroep van leerkracht. De laatste 10 jaar is onze campus echter ook uitgegroeid tot een trefpunt van leraren-in-dienst. Van eind september tot april ontvangen we meer dan 2000 leraren en directeuren om zich bij te scholen. Systematische evaluaties door de deelnemers wijzen aan dat onze cursussen aansluiten op behoeften van het werkveld en de huidige ontwikkelingen in het basisonderwijs. Het Donchecentrum, de nascholingsdienst van het Departement Lerarenopleiding, heeft voor het schooljaar ’07-08 een aanbod uitgewerkt dat de dynamiek in de basisscholen verder zal ondersteunen. In deze infobrochure vindt u eerst 70 voorstellen voor individugerichte nascholing. In het tweede deel is het aanbod voor schoolteams samengebracht. U kan dit volledige pakket ook raadplegen op www.donche.be. Deze site is het uitgelezen kanaal om alle collega’s optimaal te informeren. We willen u dan ook aanbevelen om in te schrijven via de website. Bij vragen of problemen kan u altijd contact opnemen met het Donchecentrum. Wij kijken ernaar uit om u in de loop van het volgende schooljaar te mogen begroeten tijdens één of meerdere van onze nascholingen.

Met vriendelijke groet

Odette Van Mellaerts Coördinator Donchecentrum

John Maes Departementshoofd

Inhoud individugerichte nascholing Praktische informatie................................................................................................................... 9

15 ICT-nascholingen................................................................................................................... 12

Module 1: Foto’s digitaal bewerken........................................................................................... 12

Module 2: Gebruik van digitaal beeldmateriaal in de klas NIEUW................................................. 13

Module 3: Lesideeën bij de ontwikkelingsdoelen ICT - Kleuterschool NIEUW.................................. 13

Module 4: Lesideeën bij de eindtermen ICT - klas 1, 2 en 3 NIEUW.............................................. 14

Module 5: Lesideeën bij de eindtermen ICT - klas 4, 5 en 6 NIEUW.............................................. 14

Module 6: Webquest in de bovenbouw...................................................................................... 15

Module 7: Hot potatoes - Hoe eigen leerinhouden eenvoudig in software verwerken?...................... 15

Module 8: MS Publisher - Ontwerpen van een wenskaart, klaskrant, werkblad, affiche..................... 16

Module 9: Mindmapping - Brainstormen en webschema’s maken met kinderen ............................. 16

Module 10: Websites bouwen (en onderhouden) met behulp

van een content management systeem NIEUW......................................................... 17

Module 11: ICT-kansen in de lessen muziek............................................................................... 17

Module 12: Veilig internet- en computergebruik bij kinderen NIEUW............................................. 18

Module 13: Concreet ICT-beleid op onze school ........................................................................ 18

Module 14: Installatie en onderhoud van klascomputers.............................................................. 19

Module 15: Opzetten van een - servergestuurd – netwerk NIEUW............................................... 19

Voor kinderverzorgsters Module 16: Kinderverzorgsters in de kleuterklas ....................................................................... 20

Voor leraren kleuteronderwijs

Module 17: Omgaan met ‘moeilijk gedrag’ van mijn kleuters........................................................ 21

Module 18: Werken rond socio-emotionele vorming bij kinderen met autisme en/of

minder mentale mogelijkheden NIEUW.................................................................... 22

Module 19: Snoezelen in de kleuterklas NIEUW......................................................................... 22

Module 20: Werken met ontdekdozen binnen zelfstandig werk...................................................... 23

Module 21: Techniek in de kleuterschool NIEUW........................................................................ 24

Module 22: Rituelen in de kleuterklas NIEUW............................................................................ 25

Module 23: Een bekpop maken NIEUW..................................................................................... 25

Module 24: Sensomotoriek stimuleren bij kleuters .................................................................... 26

Module 25: Bewegen met alternatief materiaal........................................................................... 26

Module 26: Muziek en verhalen................................................................................................ 27

Voor leraren kleuter- en lager onderwijs Zorg / Gelijke onderwijskansen

Module 27: Leren communiceren met een kind in emotionele pijn – een training............................ 28

Module 28: Een leerling met dyslexie – Een vroege en preventieve aanpak .................................. 28

Module 29: Mijn kind is onhandig – Omgaan met visuomotorische problemen

Module 30: Kinderen leren conflicten hanteren NIEUW .............................................................. 30

Module 31: Kinderen en echtscheiding...................................................................................... 30

Module 32: Kinderen en rouw.................................................................................................. 31

Module 33: Omgaan met neerslachtige gevoelens van kinderen NIEUW........................................ 31

NIEUW................... 29

Pedagogisch / didactisch handelen

Module 34: De taalstraat: oefenen van deelvaardigheden taal NIEUW.......................................... 32

Module 35: De reken(snel)weg: rekenvaardigheden nader bekeken NIEUW................................... 32

Module 36: Schrijfdans deel 1 NIEUW...................................................................................... 33

Module 37: Technologie in het basisonderwijs – Hoe pak je dat aan? NIEUW................................. 34

Module 38: Workshops techniek – 1 NIEUW.............................................................................. 35

Module 39: Integratie muzische vorming (media) en ICT – INgeBEELD 1 NIEUW............................ 36

Module 40: Musiceren met kinderen van 3 tot 8 jaar................................................................... 36

Voor leraren lager onderwijs Preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden

Module 41: Binnenklasdifferentiatie in de eerste graad................................................................ 37

Module 42: Binnenklasdifferentiatie in de derde graad................................................................. 37

Module 43: Schrijfdans deel 2 NIEUW...................................................................................... 38

Module 44: Leesbevordering bij moeilijke lezers NIEUW............................................................. 38

Module 45: Dyslexie – Na remediëren komt compenseren............................................................ 39

Module 46: De computer, mijn surfplank bij het leren

– ICT leerondersteunend inzetten bij leerlingen met een zorgvraag NIEUW.................. 39

Module 47: Kinderen met autisme in het gewoon onderwijs......................................................... 40

Module 48: Omgaan met (hoog)begaafdheid in de basisschool .................................................... 41

Socio-emotionele ontwikkeling en relationele vorming

Module 49: Werken aan een positief klasklimaat met kansen voor elk kind..................................... 42

Module 50: Opvang van kinderen met faalangst NIEUW . ........................................................... 43

Module 51: Reageren op agressie-incidenten............................................................................. 43

Module 52: Pesten – concrete handvatten voor preventie en aanpak............................................. 44

Module 53: Moeilijk leerlingengedrag aanpakken en voorkomen NIEUW........................................ 44

Module 54: Begeleiden van stressreducerende activiteiten bij kinderen NIEUW.............................. 45

Module 55: Ombuigen van storende klasdynamieken NIEUW....................................................... 45

Wereldoriëntatie en muzische vorming

Module 56: WO – Met 5 en 6 op stap door Europa...................................................................... 46

Module 57: Workshops techniek – 2 NIEUW.............................................................................. 47

Module 58: Workshops techniek – 3 NIEUW ............................................................................. 48

Module 59: Integratie WO – muzische vorming: Hoe voelen wij ons vandaag?

Werken rond gevoelens NIEUW............................................................................... 48

Module 60: Integratie WO – muzische vorming: Laat je niet vangen

Werken rond reclame NIEUW.................................................................................. 49

Module 61 Integratie WO – muzische vorming:

Kunst, wat kan je er mee doen? NIEUW................................................................... 49

Module 62: Integratie muzische vorming (media) en ICT – INgeBEELD 2 NIEUW........................... 50

Module 63: Drama in de klas NIEUW . ..................................................................................... 50

Module 64: Musiceren met nieuw lied- en luistermateriaal voor de lagere school............................. 51

Module 65: Dingen doen dansen NIEUW................................................................................... 51

Voor leraren basisonderwijs, directeuren, zorgbeleiders en CLB-medewerkers

Module 66: Communicatie binnen het team NIEUW.................................................................... 52

Module 67: Wie zijn mijn kleuters . .......................................................................................... 53

Module 68: Begeleiden van innovaties – Een evenwicht tussen beheersing en flexibiliteit................. 54

Module 69: Ethisch leiderschap ............................................................................................... 55

Module 70: De directeur en de zorgbegeleider als counselor......................................................... 55

Mentorenopleidingen van de lerarenopleidingen van de KH Kempen

(campus Vorselaar en campus Turnhout)................................................................... 56

Inhoud nascholing voor schoolteams Specifiek voor kleuterschoolteams................................................................................................ 58

Thema 1: Omgaan met kleuters met sociaal-emotionele problemen.............................................. 58

Thema 2: Omgaan met moeilijk gedrag van onze kleuters........................................................... 58

Thema 3: Werken met ontdekdozen binnen zelfstandig leren....................................................... 58

Thema 4: Werken met het klasboek bij het ontwikkelingsplan (schrijfversie).................................. 58

Thema 5: Rituelen in de kleuterschool...................................................................................... 59

Thema 6: Een bekpop maken.................................................................................................. 59

Specifiek voor kleuter- of lagere schoolteams of voor beide samen

Socio-emotionele ontwikkeling................................................................................................. 60

Thema 7: Kinderen en echtscheiding........................................................................................ 60

Thema 8: Kinderen en rouw.................................................................................................... 60

Thema 9: Leren communiceren met een kind in emotionele pijn: een training................................ 60

Thema 10: Begeleiden van kinderen met faalangst..................................................................... 61

Thema 11: Omgaan met neerslachtige gevoelens bij kinderen...................................................... 61

Thema 12: Vrije expressie: Hoe vrije teksten en vrije tekeningen een hulpmiddel kunnen zijn

als kinderen het emotioneel moeilijk hebben............................................................. 61

Thema 13: In gesprek met kinderen (4 tot 12 jaar) ................................................................... 62

Thema 14: Kinderen leren conflicten hanteren........................................................................... 62

Thema 15: Reageren op agressie-incidenten ............................................................................. 62

Thema 16: Pesten … hoe ga je ermee om?................................................................................ 62

Thema 17: Moeilijk leerlingengedrag aanpakken en voorkomen.................................................... 63

Thema 18: Ombuigen van storende klasdynamieken................................................................... 63

Thema 19: Samenwerken met ouders: een vak apart.................................................................. 63

Klasklimaat en sociale vaardigheden............................................................................................. 64

Thema 20: Omgaan met regels: Met contactsleutels werken aan bevestigen en begrenzen

Thema 21: Sociale vaardigheden: leven in de klas!

Werken met de pakketten ‘Het gat in de haag’ en ‘Contactsleutels’............................... 64

Thema 22: Preventief werken met Contactsleutels.

- belonen en straffen.............................................................................................. 64

Kennismaking met korte modules van 10 lessen voor 3de, 4de, 5de en 6de klas............ 65

Thema 23: Energizers: introductie. Opkikkers, tussendoortjes, sfeermakers, doe- en

rustmomenten voor de klas..................................................................................... 66

Muzische vorming (beeld, muziek, drama, dans, media)

Thema 24: Drama in de klas.................................................................................................... 67

Thema 25: Dansen met kinderen............................................................................................. 67

Thema 26: Zingen, en dan? Spelen met de stem en met een liedje............................................... 67

Thema 27: Daar zit ritme in..................................................................................................... 68

Thema 28: Muziek maken en improviseren. Bouwstenen muziek

– hoe begin ik eraan met kinderen.......................................................................... 68

Thema 29: Liederen maken en zingen. Bouwstenen muziek – meer mogelijkheden met zingen......... 69

Thema 30: Van verhaal naar beeld naar verhaal naar beeld. Bouwstenen Beeld.............................. 69

Thema 31: Afrikaanse dans. Bouwstenen dans........................................................................... 70

Thema 32: Bouwstenen van drama: het ABC van drama. Bouwstenen drama................................. 70

Thema 33: Media: Weblogging. Bouwstenen en werkvormen media............................................. 70

Thema 34: Musical maken. Muzisch proces met Muziek............................................................... 71

Thema 35: Ontdekken van het materiaal: de basis van beeld. Muzisch proces met Beeld................. 71

Thema 36: Dansen met ‘Happy Feet’. Muzisch proces met Dans.................................................... 72

Thema 37: Poëzie in de basisschool. Muzisch proces met taal....................................................... 72

Specifiek gericht op het ontwikkelingsproces van het team

Thema 38: Positieve communicatie........................................................................................... 73

Thema 39: Creatieve leider .................................................................................................... 73

Thema 40: Stilstaan bij het team............................................................................................. 73

Thema 41: Begeleiding van de zorgcoördinator (en het zorgteam)................................................ 74

Wegwijs................................................................................................................................... 75

INDIVIDUGERICHTE NASCHOLING Praktische informatie Plaats van nascholing: Alle individugerichte nascholingen gaan door op de campus Vorselaar van de KHKempen, Departement Lerarenopleiding, Lepelstraat 2.

Hoe inschrijven? 1. Schrijf bij voorkeur in via www.donche.be. Van elke inschrijving ontvangt u automatisch een bevestiging en een acceptatiemelding. Inschrijven kan tot 10 werkdagen voor de aanvang van de module. Daarna worden de inschrijvingen afgesloten om de praktische voorbereiding optimaal te laten verlopen. 2. Stappen bij de inschrijving: - Duid de betalingswijze aan: de school, de gemeente of met opleidingscheques. Indien de betalingswijze verschilt voor de verschillende deelnemers, gelieve dan meerdere inschrijvingsformulieren te gebruiken - Vermeld volgende gegevens: - het modulenummer en de titel van de nascholing - de naam en het e-mailadres van de deelnemer(s) - naam en adres van de school - het e-mailadres van de school - de telefoon van de school en de naam van de directie Indien u betaalt met opleidingscheques en/of in geval van een ICT-nascholing - thuisadres van de deelnemer(s)

3. Mocht de inschrijving niet lukken langs de website, bericht ons dan via mail aan [email protected]. Ook dan bevestigen we uw inschrijving. Vermeld zeker de gegevens die we ook vragen via de site. 4. Enkel wanneer u over geen internetverbinding beschikt, kan je inschrijven via fax 014/508 161. In deze brochure is een modelformulier los toegevoegd. Kopieer het eerst zodat anderen nog over een blanco beschikken. Een formulier is ook te downloaden van de site.

Opgelet: bij fax komt de inschrijvingsbevestiging enkel pas met de factuur kort voor de aanvang van de cursus.

Individugerichte nascholing

Over opleidingscheques Het Donchecentrum als nascholingsdienst van de Lerarenopleiding Vorselaar is een opleidingsverstrekker erkend voor het gebruik van Vlaamse opleidingscheques. Wat is het voordeel? Elk personeelslid kan voor zijn nascholing jaarlijks cheques tot € 250,00 aanschaffen, waarvan hij maar de helft betaalt. Dit betaalde deel kan door de school aan het personeelslid terug betaald worden. Zo kan u het nascholingsbudget van uw school helpen verdubbelen. Bij betaling met opleidingscheques wordt de factuur aan het thuisadres van de deelnemer gestuurd. Hoe aanvragen? Het vlotst gaat het via het gratis nummer 0800 – 30 700, tussen 18u00 en 20u00. Het kan ook via www.vdab.be. Hoe lang geldig? Een cheque is 14 maanden geldig vanaf de datum van uitgifte. De vervaldatum is vermeld op de cheque. De totale waarde van de cheques mag niet groter zijn dan het totale bedrag van de factuur van de nascholing. Er wordt geen contant geld teruggegeven bij inleveren van de cheques. Hoe bezorgen aan het Donchecentrum? Breng een kopie van de factuur m.b.t. de nascholingscursus mee naar de nascholing. Overhandig aan het onthaal de cheque(s) op datum van de start van de nascholing. De administratie van het Donchecentrum noteert op de factuur het ontvangen bedrag en tekent voor ontvangst. Dit bewijs biedt u de directie aan op basis waarvan hij u kan vereffenen. Zonder kopie van uw factuur kunnen er géén opleidingcheques aanvaard worden.

10


Betalingsvoorwaarden individugerichte nascholing Inschrijven voor een nascholing betekent automatisch betaling van de factuur die 2 weken voor de aanvang van de cursus wordt toegestuurd. Indien u één week voor de aanvang van de cursus geen factuur ontvangen hebt, contacteer dan het Donchecentrum om na te gaan of de inschrijving geregistreerd is. Als u niet kan aanwezig zijn op de nascholing, verwachten wij uiterlijk 2 dagen voor aanvang van de nascholing een schriftelijke verwittiging per mail via [email protected] of per fax op 014/508 161. Bij niet tijdig verwittigen wordt de deelnamevergoeding niet teruggestort. Bij verwittiging wordt een minimale administratiekost aangerekend van € 10,00 per sessie als vergoeding voor de nodige administratieve handelingen en de voorziene syllabus, koffie en/of lunch. In geval van afwezigheid kan u zich ook laten vervangen door een collega. Anderzijds wanneer een cursus niet kan doorgaan omwille van heirkracht bij de nascholer, bijv. ziekte, of wanneer een cursist niet kan deelnemen wegens volboeking, worden de gestorte inschrijvingsgelden spontaan door het Donchecentrum gecrediteerd. Wij danken u voor uw begrip.


11

15 ICT-nascholingen

Hieronder informeren we je eerst over 15 ICT-nascholingen. Het is een aanbod dat een breed veld van interesses en behoeften aanspreekt. De voorstellen houden ook rekening met de verschillen in vordering tussen leraren met betrekking tot ICT-integratie in de klaspraktijk. De Vlaamse Overheid moedigt ICT-nascholingen aan, mede op grond van het recente jaarrapport van de inspectie. Zij subsidieert onderstaande nascholingen van het Donchecentrum via REN-Vlaanderen. Eén sessie van 3 uren kost daardoor voor de deelnemer slechts € 15.

departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap

Wanneer een groep van minimaal 10 geïnteresseerde leraren van een school of scholengemeenschap wordt samengesteld, dan zoeken we voor u uit om de cursus op uw school of in uw onmiddellijke buurt te laten doorgaan (zie daarvoor in het tweede deel van deze infobrochure onder ‘nascholingen voor schoolteams’ of neem met ons contact).

Module 1

FOTO’S DIGITAAL BEWERKEN

Tijdens deze cursus maak je kennis met heel wat mogelijkheden van freeware fotobewerkingsprogramma’s: foto’s inbrengen, uitsnijden, vergroten, bijwerken, bijknippen, invoegen in andere decors of foto’s, fotocollages aanmaken, stripfoto’s maken, foto’s van speciale effecten voorzien, ... Enerzijds wil de cursus jou ‘scholen’ in het zelf aanmaken van creatief materiaal voor je klas. Anderzijds zoeken we op internet naar eenvoudige ‘freeware’ fotobewerkingsprogramma’s waar kinderen initieel mee aan de slag kunnen. Leiding :

Tom Claes, leraar en ICT-coördinator basisonderwijs

Data : Je kan kiezen tussen 2 reeksen, reeks 2 is een herhaling van reeks 1 Reeks 1: sessie 1: woensdag 7 november ´07 sessie 2: woensdag 14 november ´07, telkens van 14u00 tot 17u00 Reeks 2: sessie 1: woensdag 27 februari ´08 sessie 2: woensdag 5 maart ´08, telkens van 14u00 tot 17u00

12


Module 2

GEBRUIK VAN DIGITAAL BEELDMATERIAAL IN DE KLAS

Theoretisch gedeelte: - Klassieke en digitale fotografie: digitale foto’s (Pixels, Resolutie, Dots per inch, Aspect-Ratio), vergelijking klassieke versus digitale fotografie - Kleurengebruik : kleurmodel , kleurdiepte, kleuropslag - Dynamisch bereik: wat is dynamisch bereik, dynamisch bereik en fstop,wat is HDR - Opslagen: opslagen van de foto, welk opslagformaat gebruik je waarvoor en waarom - Compressie: wat doet compressie met een foto, compressie methodes - Mogelijkheden om digitale beelden aan te maken: de scanner, beelden van het Internet, beelden aangeleverd door de fotograaf, het digitale fototoestel - Tekst met foto’s afdrukken: printertypes, inkt, vervaging,papier - Gebruik van foto’s in presentaties (klassikaal of via het web): via een dvd-speker, cd-rom of dvdschijfje, foto’s voor het web, presentatie via beamer - Bewaren van foto’s: digitaal bewaren of niet, backup, archivering, problemen, mappenstructuur en bestandsnamen Oefeningen: - EHBO voor foto’s ; draaien ; wijzigen van afmetingen ; scherpte –onscherpte kleurtechnieken ; tekst toevoegen ; filters ; ongewenste objecten verwijderen ; contact Sheet ; - Web gallery voor gebruik op het schoolweb - Foto’s zoeken en downloaden van het Internet - Foto’s gebruiken in een klassikale presentatie (powerpoint, slideshow) - Foto’s klaarmaken voor gebruik in een tekst Leiding:

Wim Van Craen, - werkzaam op de ICT-afdeling bij een bank/verzekeringsgroep - 15 jaar ervaring met opleidingen in avondonderwijs en bijscholing in de ICT-sector - auteur van het boek ‘Digitale fotografie’

Data:

sessie 1: donderdag 10 april ´08 sessie 2: donderdag 17 april ´08 sessie 3: donderdag 24 april ´08, telkens van 18u30 tot 21u30

Module 3

lesideeen bij de ontwikkelingsdoelen ict - kleuterschool

Doelgroep: Kleuterleidsters en ICT-coördinatoren. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Inhoud: Op 1 september 2007 worden de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen ingevoerd. Ze schetsen de contouren van wat in de basisschool wordt verwacht op vlak van ICT. Wat wordt in de kleuterschool verwacht? Hoe pak je het werken aan ICT-competenties bij kleuters aan? Verloop:

Het uitgangspunt voor deze nascholing is een voorbeeld van een schoolgebonden leerlijn voor de kleuterschool. De lesideeën voor de verschillende leeftijdsgroepen worden kort voorgesteld. Je kunt meteen zelf uitproberen en materiaal selecteren voor je klas.

Leiding:

Chris Van de Peer, pedagogisch ICT-coördinator basisonderwijs

Datum:

woensdag 23 januari ´08 van 13u30 tot 16u30


13

Module 4

lesideeen bij de eindtermen ict - KLAS 1, 2 en 3

Doelgroep: Leerkrachten eerste graad en derde leerjaar, ICT-coördinatoren, directeuren, zorgbegeleiders. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Inhoud:

Verloop:

Op 1 september 2007 worden de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen ingevoerd. Ze schetsen de contouren van wat in de basisschool wordt verwacht op vlak van ICT. Hoe pak je het werken aan ICT-competenties aan in de klas? Wat wordt in het eerste leerjaar verwacht? Wat doe je in het tweede leerjaar? Hoe bouw je verder in het derde leerjaar?

Het uitgangspunt voor deze nascholing is een voorbeeld van een schoolgebonden leerlijn voor de basisschool. De lesideeën voor het eerste, tweede en derde leerjaar worden kort voorgesteld. Je kunt meteen zelf uitproberen en materiaal selecteren voor je klas.

Leiding:


Datum:

woensdag 20 februari ´08 van 13u30 tot 16u30

Module 5

lesideeen bij de eindtermen ict - KLAS 4, 5 en 6

Doelgroep: Leerkrachten vierde leerjaar en derde graad, ICT-coördinatoren, directeuren, zorgbegeleiders. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Inhoud: Op 1 september 2007 worden de vakoverschrijdende eindtermen en ontwikkelingsdoelen ingevoerd. Ze schetsen de contouren van wat in de basisschool wordt verwacht op vlak van ICT. Hoe pak je het werken aan ICT-competenties aan in de klas? Wat wordt in het vierde leerjaar verwacht? Wat doe je in het vijfde leerjaar? Hoe bouw je verder in het zesde leerjaar? Verloop:

Het uitgangspunt voor deze nascholing is een voorbeeld van een schoolgebonden leerlijn voor de basisschool. De lesideeën voor het vierde, vijfde en zesde leerjaar worden kort voorgesteld. Je kunt meteen zelf uitproberen en materiaal selecteren voor je klas.

Leiding:


Datum:

woensdag 19 maart ´08 van 13u30 tot 16u30

14


Module 6

WEBQUEST IN DE BOVENBOUW

Doelgroep: Leerkrachten tweede en derde graad basisonderwijs die op zoek zijn naar zinvolle integratie van het Internet in de klas. Inhoud: Een webquest of webkwestie is een geleide zoektocht op het internet. Leerlingen krijgen een opdracht en internetadressen waar ze terecht kunnen om die opdracht uit te voeren. Nadien evalueren en beoordelen de leerlingen hun werk aan de hand van voorgeschreven criteria. Verloop: Wat aan bod komt: opbouw en structuur van een webquest, hoe een bestaande webquest gebruiken in de klas, zoekmachines om webkwesties op het Internet te vinden, selectie van een oefening voor je klas, doorlopen van die webquest zoals leerlingen dat doen en ten slotte een stappenplan om zelf een webquest of een zoekopdracht op het internet te ontwerpen. Leiding:


Datum:

woensdag 12 december ´07 van 13u30 tot 16u30

Module 7

HOT POTATOES Hoe eigen leerinhouden eenvoudig in software verwerken?

Doelgroep: Leerkrachten lager onderwijs die thuis of in de school over internet beschikken. Je bent al wat vertrouwd met de computer maar Hot Potatoes ken je nog niet. Inhoud: Hot Potatoes is een software-tool waarmee je zelf interactieve internetoefeningen ontwerpt. Het pakket voorziet vijf basismodules: quiz met meerkeuzevragen en vragen met korte antwoorden, kruiswoordraadsel, combineeroefening, invuloefening, assembleeroefening. Als je de software niet voor commerciële doeleinden gebruikt en als je de oefeningen die je maakt ook gratis ter beschikking stelt van andere gebruikers, kan je het pakket gratis downloaden en registreren. Verloop: Eerst bekijken we oefeningen op het Internet die gemaakt zijn in Hot Potatoes. We bespreken mogelijkheden en beperkingen. Vervolgens gaan we met het pakket aan de slag. We ontwerpen samen enkele eenvoudige voorbeelden zodat je weet hoe je in de verschillende modules zelf oefeningen aanmaakt. Leiding:


Datum:

woensdag 21 november´07 van 13u30 tot 16u30


15

Module 8

MS PUBLISHER Ontwerpen van een wenskaart, klaskrant, werkblad, affiche

Doelgroep: Kleuterleidsters en leerkrachten lager onderwijs. Er is geen specifieke voorkennis vereist. Je bent wel vertrouwd met Windows en Tekstverwerking en je wil de mogelijkheden van Publisher leren kennen. Inhoud:

Een affiche voor het schoolfeest ontwerpen, een wenskaart of uitnodiging maken, een slogan voor de klas afdrukken, een werkblad met tekeningen, tekst en invulvakken voor de leerlingen maken, … het kan allemaal in een tekstverwerker. Maar in Publisher heb je veel meer mogelijkheden. Je plaatst snel tekstvakken, tekeningen, titels, figuren en andere elementen op de plaats waar die moeten staan.

Verloop:

We maken samen enkele voorbeelden zodat je de mogelijkheden van Publisher leert kennen.

Leiding:


Datum:

woensdag 17 oktober´07 van 13u30 tot 16u30

Module 9

MINDMAPPING Brainstormen en webschema’s maken met kinderen

Een mindmap of webschema kan erg veel toegepast worden in ons onderwijs. Bijvoorbeeld: om te studeren, voor het brainstormen (vb les godsdienst), het visualiseren van problemen, bij het oplossen van vraagstukken, het maken van samenvattingen en het uiteenzetten van een idee of een plan. Bovendien kan een goed webschema helpen om bepaalde informatie terug voor de geest te halen, om verbanden te zien tussen leerstofonderdelen of om snel tot de kern van de zaak door te dringen. Om deze voordelen ten volle te kunnen benutten, is het gebruik van de pc aangewezen. In deze sessie leer je op eenvoudige wijze - en met gratis software - webschema's te maken. Deze kunnen vervolgens omgezet worden naar Word, zodat ze bijvoorbeeld ook afgeprint kunnen worden. Ook leer je hoe je dit met de kinderen kan doen en hoe dit alles best geïntegreerd wordt in de klaspraktijk.. Deze sessie staat open voor iedereen. Er is geen enkele voorkennis vereist. Leiding :

Filip Wuyts, ICT-coördinator, ICT-lector en nascholer aan de KHK, campus Vorselaar

Datum :


16


Module 10

WEBSITES BOUWEN (EN ONDERHOUDEN) MET BEHULP VAN EEN CONTENT MANAGEMENT SYSTEEM

Voor het opbouwen en het onderhouden van een (school)website zijn velen afhankelijk van één persoon die ooit eens even tijd vond om enkele pagina’s aan te maken. Te vaak laat een kleine aanpassing van een pagina te lang op zich wachten omdat die persoon het te druk heeft of moeilijk bereikbaar is. Met behulp van een Content Management Systeem (CMS) kan men de vormgeving en de inhoud van een website een flink stuk eenvoudiger beheren. Een toegangssysteem zorgt ervoor dat beheerders, auteurs en gebruikers tot een verschillend deel van de website toegang krijgen. Via eenvoudige webpagina’s, kan iedereen die daarvoor de nodige rechten heeft gekregen inhoud wijzigen en/of toevoegen aan de website. Het Content Management Systeem maakt (vaak) gebruik van de PHP programmeertaal en een MySQL databank. Kennis hiervan is niet nodig. In de nascholing wordt zowel de installatie van het CMS, als het gebruik, beheer en de vormgeving van de verschillende elementen behandeld. Van de deelnemers wordt verwacht dat ze een beetje ervaring hebben in het maken van een website. Leiding :

Jan Leemans, ICT-coördinator

Data :

sessie 1: donderdag 10 april ´08 sessie 2: donderdag 17 april ´08 sessie 3: donderdag 24 april ´08, telkens van 18u30 tot 21u30

Module 11

ICT- KANSEN IN DE LESSEN MUZIEK

In 2 sessies krijg je nieuwe mogelijkheden aangereikt om via PC en Internet heerlijke lessen muziek op te bouwen. Sessie 1: Waar vinden we op het internet gratis materiaal om in de muzieklessen te gebruiken (afbeeldingen, educatieve software, liederen, teksten met gitaarakkoorden, partituren, muzieklessen, karaoke programma’s + liederen, …)? Onder welke verschillende verschijningsvormen kan je muziek allemaal aantreffen? Wat heb je nodig om deze verschillende soorten muziek te kunnen afspelen en waar vind je dit materiaal (gratis)? Wat zijn de voor- en de nadelen van deze verschillende formaten (Wave, midi, karaoke, MP3, real audio, …)? Kan je ook muziek typen op een computer en welke programma’s worden daar voor gebruikt? Sessie 2: In de tweede sessie leren we hoe we deze verschillende muziekformaten naar onze hand kunnen zetten zodat we ze op een CD kunnen zetten die we in een gewone CD speler kunnen afspelen. We leren hoe je met behulp van een PC zelf digitaal kan opnemen. We gaan op zoek naar radio-uitzendingen (eventueel van een tijdje geleden) en schrijven deze weg op een gewone CD. Je krijgt voldoende oefentijd om deze materie onder de knie te krijgen. Al deze “know how” zal je toelaten om de muzieklessen in de klas een verfrissend nieuw tintje te geven Leiding :

Kris Appeltans, lector en nascholer aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Data :

sessie 1: donderdag 29 november ´07 sessie 2: donderdag 6 december ´07, telkens van 18u30 tot 21u30


17

Module 12 VEILIG INTERNET- EN COMPUTERGEBRUIK BIJ KINDEREN Virusaanvallen, computerinbraken en digitale fraude nemen de jongste tijd spectaculair toe. Fraudeurs worden steeds maar vindingrijker, antivirusprogramma’s raken heel snel verouderd. Computerbeveiliging is gelukkig geen zaak van specialisten alleen: iedereen kan actie ondernemen om zijn computer te beschermen tegen misbruik. Deze nascholing geeft leerkrachten de nodige inzichten en vaardigheden om kinderen te begeleiden op het gebied van veilig internet- en computergebruik. Inhoud: - Gevaren van het Internet: virussen, spam, firewalls, spyware, popups, cookies, phishing, … - Wat doen kinderen op Internet: surfen, forums, gastenboeken, e-mailen, chatten, instant messaging (ICQ en MSN), cammen, downloaden, een homepage maken, hacken,… - Wat kan je leerlingen bijbrengen: algemene adviezen, leeftijdsgebonden, huiswerk doen met internet - Vuistregels voor Internetgebruik op school - Informatie van en naar ouders Leiding :

Wim Van Craen, - werkzaam op de ICT-afdeling bij een bank/verzekeringsgroep - 15 jaar ervaring met opleidingen in avondonderwijs en bijscholing in de ICT-sector - auteur van ‘Alles over veilig internet- en computergebruik’

Data :

sessie 1: donderdag 29 november ´07 sessie 2: donderdag 6 december ´07, telkens van 18u30 tot 21u30

Module 13

concreet ict-beleid op onze school WAT KAN EN WAT WILLEN WIJ?

Doelgroep: ICT-coördinatoren, directies en leerkrachten LS. Inhoud:

ICT zal voor de school des te meer toegevoegde waarde opleveren als er een goed ICT-beleid wordt gevoerd. Een sterk ICT-beleid houdt in dat de leerdoelen (eindtermen, leerplandoelen) die met het gebruik van ICT te maken hebben, gerealiseerd worden.Hoe voer je een goed ICTbeleid? Wat is een beleidsplan? Hoe begin je aan zo’n plan? Welk zijn de voornaamste rubrieken? Wat is de rol van de ICT-coördinator en de leerkracht in deze ICT-visie? Hoe implementeer je de eindtermen in je school/klas? Op deze en andere vragen wordt een antwoord gegeven.

Leiding :

Marcel Vanlommel, ICT-consulent

Datum :

woensdag 24 oktober ’07, van 14u00 tot 17u00

18


Module 14

Installatie en onderhoud van klascomputers

Voor ICT-coördinatoren Vele ICT-coördinatoren dromen ervan om het computerpark efficiënt te beheren. In deze module willen we hen een eindje op weg helpen. We bekijken de onderdelen van een computer naderbij en leren hoe je bijv. geheugen kan herkennen en uitbreiden, een defecte grafische kaart vervangt, een DVD-lezer installeert. We leren hoe je een harde schijf kan voorbereiden op een nieuwe installatie van het besturingssysteem en hoe je die installatie verder up-to-date brengt. Om met meerdere computers tegelijk op Internet te kunnen is het noodzakelijk dat zij in een netwerk staan. We leren je hoe je zo'n eenvoudig én veilig netwerk kunt opbouwen. Zowel het technische werk netwerkkabels maken en netwerkkaarten plaatsen - als het instellen van de PC's en een eenvoudige router komt aan bod. Als je beschikt over een aantal gelijkaardige toestellen is het handig om van een goed geïnstalleerd toestel een "image" te maken, die je daarna kan gebruiken om de andere toestellen snel gebruiksklaar te maken. We leren je werken met "Sysprep", "Ghost", “Ghost-castserver” en “TFTPD32” om dit klaar te krijgen. Leiding :


Data :

sessie 1: dinsdag 25 september ´07 sessie 2: dinsdag 2 oktober ´07 sessie 3: dinsdag 9 oktober ´07, telkens van 14u00 tot 17u00

Module 15

OPZETTEN VAN EEN – SERVERGESTUURD - NETWERK

Voor ICT-coördinatoren Het beheren van een netwerk wordt een flink stuk eenvoudiger als in het netwerk een server wordt geïnstalleerd. Na kennismaking met basisbegrippen, zoals Active Directory, domeincontroller, bestandsserver, DNS-server en een uitgebreide kennismaking met Microsoft Schoolserver wordt in deze module vooral praktisch gewerkt: - installatie van een Windows 2003 server; - installatie van en werken met Microsoft Schoolserver. Microsoft SchoolServer is een door Microsoft België/Luxemburg speciaal voor het onderwijs ontwikkeld educatief serversoftwarepakket. SchoolServer helpt scholen om eenvoudig en snel goede en vlot beheerbare schoolnetwerken en schoolintranetten te bouwen. (dit is vooral een praktische cursus – max. 12 deelnemers) Leiding :


Data :

sessie 1: dinsdag 27 november ´07 sessie 2: dinsdag 4 december ´07 sessie 3: dinsdag 11 december ´07, telkens van 14u00 tot 17u00


19

Voor kinderverzorgsters Module 16

KINDERVERZORGSTERS IN DE KLEUTERKLAS

Voor kinderverzorgsters Sinds 1 september 2001 maken kinderverzorgsters deel uit van het team van een kleuterschool. Hierdoor wordt de taak van de kleuterjuf gedeeltelijk ontlast. In deze sessie willen we inzoemen op de boeiende wereld van de kleuterschool, maar wel in functie van de kinderverzorgster. Hoe verloopt de ontwikkeling van de peuter en de kleuter en hoe wordt hierop ingespeeld vanuit de visie op goed kleuteronderwijs? Wat zijn de krachtlijnen van goed kleuteronderwijs en waar krijgt de kinderverzorgster hierin een plaats? Het is geen sessie voor kleuterleidsters, maar de kinderverzorgster staat hier centraal. We willen hun opdracht eens echt in de kijker zetten en ook tijd maken om hierover van gedachten te wisselen. Leiding:

Ann De Busser, praktijklector en nascholer aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Datum:

woensdag 12 december ´07, van 9u00 tot 12u00

Bijdrage: € 35, koffie en syllabus inbegrepen

20


Voor leraren kleuteronderwijs Module 17

OMGAAN MET ‘MOEILIJK GEDRAG’ VAN MIJN KLEUTERS

Voor leraren kleuteronderwijs en zorgbegeleiders In de sessies kunnen we werken met concrete casussen van de deelnemers De bedoeling van deze module is leerkrachten te ondersteunen in de aanpak en begeleiding van kleuters met ‘moeilijk gedrag’. In het kader van het decreet ‘gelijke kansen’ is het belangrijk om kleutergedrag te begrijpen vanuit diverse contexten : de thuiscontext ( bv. kansarmoede), de schoolcontext (bv. grote klasgroep) … zodat de ongelijke kansen waarmee een kind in de school arriveert niet leiden tot een ongelijke behandeling. Ook het reflecteren over eigen opvattingen en visies, over de eigen manier van interageren met het kind krijgt een plaats. Inhoud: - Wat is moeilijk gedrag voor mij als kleuterleider? - Hoe zijn mijn opvattingen en beeldvorming rond moeilijk gedrag tot stand gekomen? - Hoe beïnvloedt deze beeldvorming mee het gedrag? - Is moeilijk gedrag de uiting van een socio-emotioneel probleem? - Welke zijn de noden van deze kinderen? - Welke handvatten reikt de ontwikkelingspsychologie ons aan? - Hoe ga ik moeilijk gedrag observeren, concretiseren en beschrijven? - Wat is moeilijk gedrag voor het kind? Wat voelt, ervaart en denkt het kind? - Hoe stem ik me af op de kinderen? Hoe kan ik ze beïnvloeden? - Hoe ga ik aan de slag met de ganse klasgroep en met de groepsdynamische aspecten van ‘moeilijk gedrag’? - Welke zijn mogelijke interventies? - Wat met de ervaringsgerichte dialoog? Leiding :

Betty Palmans, nascholer en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Data :

sessie sessie sessie sessie

1: 2: 3: 4:

woensdag woensdag woensdag woensdag

27 februari ´08 5 maart ´08 12 maart ´08 19 maart ´08, telkens van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 35 per sessie, koffie en syllabus inbegrepen


21

Module 18 WERKEN ROND SOCIO-EMOTIONELE VORMING BIJ KINDEREN MET AUTISME EN/OF MINDER MENTALE MOGELIJKHEDEN Voor leraren kleuterschool en zorgbegeleiders Wat vooraf ging: Spijtebijt, een klein jongetje, heeft voor de zoveelste keer iemand gebeten en heeft weer enorme spijt... ... Pluk liep langzaam terug naar huis. Boven in zijn torenkamer zei hij tegen Zaza de kakkerlak: 'Denk je dat het ooit nog in orde komt? Denk jij dat Spijtebijt het nog eens goed zal kunnen maken?' 'Het hangt ervan af', zei Zaza 'Is het een aardig jongetje? Ik bedoel behalve dat bijten dan... Heeft hij ook wel eens iets liefs gedaan?' 'Ik weet het niet', zei Pluk. uit Pluk redt de dieren van Annie M.G. Schmidt Iedereen heeft wel eens kinderen in de klas die het moeilijk hebben met het uiten van hun gevoelens, het omgaan met zichzelf en anderen, extreem agressief of juist erg teruggetrokken zijn, erg faalangstig zijn... Door het bieden van structuur, te werken met prentenboeken en preventieve aanpassingen te doen binnen de klaswerking kunnen we ook deze kinderen bewuster leren omgaan met hun emoties. Deze sessie behandelt een aantal (herkenbare) casussen en geeft heel wat concrete tips. Leiding :

Saskia Geerts, leerkracht Buitengewoon Onderwijs en nascholer VVKBuO

Datum :

woensdag 3 oktober ´07 van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 35 , koffie en syllabus inbegrepen

Module 19

SNOEZELEN IN DE KLEUTERKLAS

Voor leraren kleuteronderwijs en leraren bewegingsopvoeding voor kleuters In deze sessie trachten we een antwoord te geven op de volgende vragen: Wat betekent snoezelen en wat houdt dit in voor kleuters? Welke materialen en opstellingen kan je maken om te snoezelen met kleuters? Hoe gaan we er mee om in de kleuterklas? Het eerste deel bestaat uit een theoretisch gedeelte met praktische tips en ervaringen. Het tweede deel bestaat uit het leren maken van snoezelmaterialen om te gebruiken in de kleuterklas. Leiding: Datum:

Eddy Lodeweyckx, nascholer en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar woensdag 21 november ´07 , van 14u00 tot 17u00

Bijdrage: € 40, materiaal, koffie en syllabus inbegrepen

22


Module 20 WERKEN MET ONTDEKDOZEN BINNEN ZELFSTANDIG LEREN Voor leraren kleuteronderwijs Werken met ontdekdozen of ontdektafels is een werkvorm waarbij kleuters eerst ruime kansen moeten krijgen om te experimenteren met allerhande materialen. Later worden de materialen uitgebreid met onderzoeksgerichte activiteiten aan de hand van werkkaarten. Werken met ontdekdozen is een mogelijke werkvorm om aan de enthousiaste, nieuwsgierige en onderzoekende houding van jonge kinderen tegemoet te komen. In deze sessie gaan we dieper in op de mogelijke inhouden en thema’s van ontdekdozen binnen zelfstandig spelen. Het wordt een praktische sessie met concreet materiaal op niveau van de verschillende leeftijdsgroepen en met de mogelijkheid tot uitwisselen van ideeën. Je gaat naar huis met een aantal concrete bronnenfiches om van start te gaan of om je repertorium uit te breiden. Leiding :


Datum:

dinsdag 27 november ´07, van 9u00 tot 12u00

Bijdrage : € 35, koffie en syllabus inbegrepen


23

Module 21

TECHNIEK IN DE KLEUTERSCHOOL

Voor leraren kleuteronderwijs Technologische opvoeding en kleuters lijken op het eerste zicht een bizarre combinatie. We associëren dit eerder met de middelbare school en in het beste geval met de lagere school. Toch zijn we met onze kleuters zonder het te beseffen dagelijks met techniek en technologie bezig. Enkele voorbeelden: - tijdens overgangsmomenten (vb: jassen, broeken en boekentassen openen / sluiten) - tijdens het zelfstandig spel (vb: spelen met constructiemateriaal, vullen en legen aan de watertafel, bergjes zand maken met de handen) - bij de koekjespauze (vb: een banaan wordt plat als ik te hard knijp) - op de speelplaats (vb: bladeren dwarrelen langzaam naar beneden) - op de toiletten (vb: het water verdwijnt in een draaikolk) - bij een huishoudelijke activiteit (vb: boter smelten, een ei breken) - tijdens de bewegingsles (vb: een bal kan botsen, de turnmat is zwaar) -… Op deze manier ontdekken kleuters belangrijke facetten van de techniek die hen op school, maar ook in hun dagelijks leven omringt. Ze doen vaardigheden en kennis op die ze later in vele situaties kunnen gebruiken. Het aanbrengen van technologische opvoeding in de kleuterklas heeft vele voordelen. Zo stimuleert het twee belangrijke aspecten voor de ontwikkeling van kleuters, nl. de fantasie en het probleemoplossend denken. In technologie kunnen kinderen hun fantasie de vrije loop laten gaan: ze kunnen zich nieuwe dingen voor de geest halen, kunnen er zich in inleven, … Fantaseren heeft te maken met het combineren van al gekende dingen tot een nieuwe creatie. De taak van een kleuterleidster bestaat er dus in om kleuters plezier te laten beleven aan techniek en hen zin te doen krijgen in ontdekken. Tijdens deze nascholing zullen we hier verder op in gaan aan de hand van concrete praktijkvoorbeelden. Leiding :


Datum:

woensdag 5 maart´08, van 14u00 tot 17u00


24


Module 22

RITUELEN IN DE KLEUTERKLAS

Voor leraren kleuteronderwijs In de levensbeschouwelijke en religieuze groei van mensen zijn rituelen en symboliek heel belangrijk. Ook in de kleuterklas zijn rituelen een zeer belangrijk onderdeel van de dag. Ze geven houvast aan de kleuters en helpen verbondenheid en communicatie groeien. Rituelen mogen niet geïsoleerd worden van wat er verder in de klas gebeurt. Integendeel, in de rituelen steken juist heel veel kansen om de inhoud, de sfeer en de diepgang van een gesprek, gebeurtenis, verhaal, beeld op een andere manier te beleven. Ze helpen mensen om te gaan met het diepere van het bestaan. Rituelen zijn kristallisatie-momenten van wat binnen de klas leeft of op gang komt. Vanuit een gebeurtenis, gesprek of ervaring van, met of tussen kleuters kan je botsen op een sterk doorleefd gevoel of thema. De bedoeling is om aan de hand van een rituelendoos terug te blikken op die ervaring. Dit kan op het einde van de voormiddag, op het einde van de dag of op een ander afgesproken moment. De rituelendoos bestaat dus uit een materialenpakketje en een kaartenpakketje dat aansluit bij de psychosociale en religieuze ontwikkeling van kleuters. Tijdens deze nascholing gaan we de betekenis na van rituelen in het leven van mensen, kleuters en hoe deze de levensbeschouwelijke en religieuze groei van kinderen kunnen ondersteunen. We trachten dit ook open te trekken naar grote rituelen in de wereldgodsdiensten. Aan de hand van zeer concrete materialen (rituelendozen) zoeken we naar mogelijkheden om op deze belangrijke momenten in te spelen. Leiding :


Datum:

woensdag 13 februari ´08, van 14u00 tot 17u00


Module 23

EEN BEKPOP MAKEN

Voor leraren kleuterschool Klaspoppen maken meer en meer deel uit van de rituelen in de kleuterklas. In de handel kan je allerhande poppen kopen. Er gaat echter niets boven een zelfgemaakte pop. Deze straalt de eigenheid van de leidster uit. Poppen kunnen ook gereserveerd blijven voor speciale momenten, viermomenten, zoals bijvoorbeeld een verjaardag, het inleiden van het poppenspel,… Deze keer geen theoretische sessie, maar een echte doe-sessie waarin je je eigenheid en creativiteit kan laten werken. Na de sessie ga je naar huis met een leuke, eigen bekpop die je zelf een bestemming kan geven. Geen ingewikkelde naai- en constructietechnieken. Het basismateriaal, alsook het stappenplan krijg je tijdens de sessie. Wat je zelf meebrengt : een tafelbeschermer, een lat, een dikke viltstift, snijmes, schaar, vod, allerlei soorten knopen, kralen die je als ogen kan gebruiken, materiaal om haren mee te maken ( wol, viltwol, leder, pels ), stoepkrijt in verschillende kleuren, een potje om water in te doen. En niet te vergeten, je creatieve geest. Leiding :


Data:

Je kan kiezen tussen 2 data, reeks 2 is een herhaling van reeks 1 reeks 1 : woensdag 9 januari ´08 , van 14u00 tot 17u00 reeks 2: woensdag 23 januari ’08, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 40 per reeks; koffie, materiaal en syllabus inbegrepen


25

Module 24

SENSOMOTORIEK STIMULEREN BIJ KLEUTERS

Voor leraren kleuteronderwijs De sensomotorische ontwikkeling is zeer belangrijk voor de totale ontwikkeling van het kind. Door prikkels op te doen en te bewegen leert het kind zijn eigen lichaam ontdekken en kennen en van daaruit de omgeving en de wereld. Een belangrijke competentie van de kleuteronderwijzer bestaat er juist in om de sensomotorische mogelijkheden van de kleuter nauwkeurig in te schatten. Zo kan je vanuit de interesses van de kleuters een aangepast aanbod organiseren. Deze bijscholing helpt je in het inzicht krijgen van wat sensomotoriek betekent en in het scheppen van ervaringssituaties waarin zowel de zintuiglijke als de bewegingsprikkels, maar ook de ritmische en beeldende prikkels geïntegreerd en apart aan bod kunnen komen. Aan de hand van video- en beeldmateriaal krijg je informatie hoe je in de klas een sensomotorische hoek kunt uitbouwen en hoe je eventueel een ruimte kunt verbouwen tot een sensomotorische speelruimte met eenvoudige materialen. Leiding:

Eddy Lodeweyckx, nascholer en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Datum:

woensdag 20 februari ’08, van 14u00 tot 17u00


Module 25

BEWEGEN MET ALTERNATIEF MATERIAAL

Voor leraren kleuteronderwijs en leraren bewegingsopvoeding voor kleuters Bewegen met klein materiaal, ballen, hoepels, kegels, touwen….iedereen die bewegingsopvoeding geeft, kent het wel. Maar soms wil je wel eens wat anders doen. Ander materiaal lokt nieuwe bewegingsmogelijkheden uit. En het hoeft daarbij niet eens uit een dure catalogus te komen. Dat ander materiaal willen we je in deze nascholingssessie leren kennen. En ook de bewegingsmogelijkheden die het biedt. In deze praktijksessie laten we je kennismaken met bewegingsmogelijkheden die je bij kleuters kan uitlokken door gebruik te maken van alternatief materiaal, sokken bijvoorbeeld, of binnenbanden, of bloempotjes om maar wat te noemen. Welke spelletjes kan je ermee doen, welke opdrachten geef je, kan je er ook mee dansen misschien? Leiding:

Eddy Lodeweyckx, nascholer en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Datum:

woensdag 12 maart ’08, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage:

€ 35, koffie en syllabus inbegrepen

Meebrengen: sportieve kleding, ook sportschoenen

26


Module 26

MUZIEK EN VERHALEN Een waaier van mogelijkheden

Voor leraren kleuteronderwijs Verhalen bieden heel wat muziekkansen. De verschillende muzikale mogelijkheden worden concreet met een 15-tal verhalen/prentenboeken uitgewerkt. Muziek komt er in al zijn vormen voor: liederen, geluiden, muziekstukjes, met de stem, het lichaam, geluidsmaterialen, instrumenten, opnamen. Een syllabus met de uitgewerkte verhalen laat je toe die dadelijk in de praktijk toe te passen. Een CD met de gebruikte muziek en geluiden kan je ter plaatse aanschaffen. Leiding : Wilfried Van Weverberg, lector aan de lerarenopleiding van de Karel de Grote Hogeschool Data :

woensdag 9 april ’08 van 14u00 tot 17u00



27

Voor leraren kleuter- en lager onderwijs Zorg / gelijke onderwijskansen Module 27 LEREN COMMUNICEREN MET EEN KIND IN EMOTIONELE PIJN Voor kleuterleid(st)ers, leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Signaalgedrag is het gedrag dat duidelijk maakt dat een kind vastloopt. Wat kunnen we doen met dit signaalgedrag van een kind? In de training gaan we praktijkgericht aan de slag en leren we een aantal communicatietechnieken die makkelijk hanteerbaar zijn in je contact met kinderen. Ze zijn erop gericht om de achterliggende gevoelens en reacties van het kind beter te begrijpen en tegelijk het gedrag te begrenzen waar nodig. De technieken komen uit de kindertherapeutische communicatie zoals die gebruikt worden in de Integratieve Kindertherapie. We reiken ook een kader aan waarmee het duidelijk kan worden waarom een kind in pijn, soms niet de pijn naar buiten kan brengen, maar wel een ander vaak ‘afwerend’ gedrag stelt om de pijn niet te voelen. Leiding : Lies Ledegen, kindertherapeut Data :

sessie 1: donderdag 25 oktober ’07, van 14u00 tot 17u00 sessie 2: donderdag 15 november ’07, van 9u00 tot 12u00 sessie 3: donderdag 22 november ’07, van 9u00 tot 12u00

Bijdrage: € 35 per sessie, koffie en syllabus inbegrepen

Module 28

EEN LEERLING MET DYSLEXIE IN DE KLAS Dyslexie, een vroege en preventieve aanpak

Voor kleuterleidsters, leraren lager onderwijs (tot 3e leerjaar), zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Een ‘interactieve’ studiedag - workshop, die vooral praktisch een stimulans wil geven aan kleuterleidsters, leerkrachten (tot 3e lj) en zorgbegeleiders. Je ervaart door middel van een aantal inlevingsoefeningen hoe het voelt als lezen en schrijven niet vanzelf gaan. Filmfragmenten illustreren hoe ingrijpend een leerstoornis kan zijn voor een kind. We zetten mogelijke signalen en kenmerken op een rijtje en bekijken een aantal signaleringsinstrumenten (ook voor de kleuterschool). Daarna staan we uitgebreid stil bij een vroege en preventieve aanpak. Je krijgt praktische tips om deze leerlingen in de klas gericht te ondersteunen en op een effectieve manier aan remediëring van de problemen te werken. Er is kans om ervaringen en tips uit te wisselen. Leiding :

Els Van Doorslaer , coördinator van Die's-lekti-kus vzw en webmaster van www.letop.be

Datum : woensdag 23 april ´08, van 9u00 tot 12u00 Bijdrage : € 35, koffie en syllabus inbegrepen

28


Module 29

MIJN KIND IS ONHANDIG Omgaan met visuomotorische problemen

Voor kleuterleidsters en leraren lager onderwijs, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers In het onderwijs komen we veel kinderen tegen die problemen hebben met het samenspel tussen wat ze zien en wat ze met hun handen kunnen doen: visuomotorische problemen. Denk maar eens aan schrijfmotoriek, ruimtelijke oriëntatie, visuele waarneming, ruimtelijk redeneren en al die schoolvakken waarin deze taken op de voorgrond staan: begrijpend lezen, meetkunde, vraagstukken, aardrijkskunde, knutselen, schrijven,... Veel kinderen die hier problemen mee hebben, hebben moeite met één of meerdere van deze factoren: - visuele waarneming - fijnmotorische sturing - organiseren en/of - redeneren In deze nascholing staan we stil bij de volgende onderwerpen: - Wat speelt er allemaal mee in de visuele waarneming? - Fijnmotorische differentiatie: wat is dat? - Het redeneren en organiseren van kinderen: wat kan er mislopen? - Tekenen, schrijven, bouwen, puzzelen,... We leren je gericht observeren. Daarna staan we stil bij allerlei schoolse taken waarin visuomotoriek nodig is. Je gaat heel wat informatie krijgen over kinderen: - die hardnekkig omkeringen maken - die slecht schrijven - die spellend blijven lezen - die onrustig en/of gestresseerd zijn - die een houterige motoriek hebben - die wel kijken, maar niet lijken te zien waar het over gaat of wat ze moeten doen. Basis van deze bijscholing is het boek: Mijn kind is onhandig, omgaan met visuomotorische problemen (Uitgeverij Lannoo). De auteur zelf geeft deze bijscholing. Wendy Peerlings is psychomotorisch therapeut en runt een eigen Expertisecentrum Psychomotorisch en Leerondersteunend Onderzoek en remediëring, Explore, in Hasselt. Leiding : Wendy Peerlings, psychomotorisch therapeut Data :

sessie 1: woensdag 13 februari ’08 sessie 2: woensdag 20 februari ’08 sessie 3: woensdag 27 februari ’08, van 14u00 tot 17u00



29

Module 30

KINDEREN LEREN CONFLICTEN HANTEREN

Voor kleuterleid(st)ers, leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Conflicten horen bij het leven. Kinderen worden er van op jonge leeftijd mee geconfronteerd. Al snel ontwikkelen ze hun eigen strategieën om ermee om te gaan. Toch geraken ze er niet altijd zélf uit. Leerkrachten uit de basisschool besteden dikwijls een groot deel van hun tijd aan het oplossen van ruzies tussen kinderen. Wat is conflictvaardigheid en wat houdt het allemaal in? Hoe kan je met concrete conflicten tussen kinderen zo omgaan, dat hun eigen competenties op dit vlak verstevigd worden? Wat kan je in de kleuterschool van kinderen verwachten en hoe bouw je daar in de lagere school op verder? Beeldmateriaal en enkele concrete methodieken stofferen de zoektocht naar antwoorden. Leiding : Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag. Datum :

woensdag 7 november ´07, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage : € 80 voor de 2 sessies ; syllabus, koffie en lunch inbegrepen

Module 31

KINDEREN EN ECHTSCHEIDING

Voor kleuterleid(st)ers, leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers In deze module gaan we dieper in op de rol die we als leerkracht kunnen hebben in het proces van het kind dat met (echt)scheiding te maken krijgt. Scheiden doet wel degelijk pijn, niet eventjes maar langdurig, en alle gezinsleden zullen het er moeilijk mee hebben. Kinderen begrijpen de veranderingen in hun leven vaak niet en vragen zich angstig af wat er met hen gaat gebeuren. En al zijn ouders zich er vaak niet van bewust, kinderen piekeren ook over het welzijn van hun ouders , die nu zo boos en verdrietig lijken. Enerzijds gaan we in op het aanreiken van taal aan ouders die ontschuldigend werkt, want alle ouders voelen zich schuldig en onzeker… Als wij het kunnen opbrengen om ons niet veroordelend op te stellen naar de ouders, dan scheelt dit , ook in het contact met het kind. Anderzijds gaan we op zoek naar hulpbronnen voor de kinderen. Welke hulpbronnen zijn aanwezig en welke handvatten kunnen wij aanreiken die het kind sterker maken? Hoe kunnen we het kind steunen in het `mogen loyaal zijn' aan beide ouders? Leiding : Lies Ledegen, kindertherapeut Data :

donderdag 13 maart ´08, van 9u00 tot 12u00


30


Module 32

KINDEREN EN ROUW

Voor kleuterleid(st)ers, leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers In deze sessie willen we werken omtrent rouwen. Kinderen worden soms geconfronteerd met de dood van een dierbaar persoon. We gaan op zoek naar welke handvatten we als leerkrachten kunnen aanreiken in dit proces. We bekijken welke rouwtaken er zijn en hoe we ondersteunend kunnen werken. Hoe kunnen wij als leerkrachten nabij zijn in rouw en verdriet? Welke concrete materialen o.a. prentenboeken, klei, verf, verhalen, symbolen, … kunnen ons hierbij helpen ? Tegelijk kan dit thema ook opengetrokken worden naar het thema `omgaan met verlies' in al zijn contexten. Er kan immers niet afgebakend worden waar kinderen allemaal wel of niet om kunnen rouwen. Leiding : Lies Ledegen, kindertherapeut Data :

donderdag 28 februari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage: € 75 voor de 2 sessies; koffie, lunch en syllabus inbegrepen

Module 33 OMGAAN MET NEERSLACHTIGE GEVOELENS BIJ KINDEREN Voor kleuterleid(st)ers, leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers In deze module willen we dieper ingaan op hoe ook kinderen kampen met neerslachtige gevoelens en hoe er daarbij een link gelegd wordt naar het maken of hebben van negatieve gedachten. Vaak wordt gedacht dat kinderen enkel een zorgeloos leven leiden en dat ze dus niet kampen met droevige gevoelens die hen langere tijd achtervolgen. Maar ook kinderen kunnen zich wel degelijk hopeloos, lusteloos, heel droevig en levensmoe voelen. We willen het niet zo zeer hebben over de diagnose ‘depressie’, maar we willen wel handvatten aanreiken om kinderen te leren omgaan met alle gevoelens om hen op die manier te behoeden voor depressie. Tegelijk willen we het ook hebben over hoe bepaalde omstandigheden en stressvolle gebeurtenissen in een kinderleven oorzaak kunnen zijn tot het ontstaan van een negatieve levensspiraal. Waardoor ook kinderen moeite lijken te hebben om zich opgewekt en levenslustig te voelen. De vraag is dan hoe we als professionelen voor het kind én de ouders ondersteunend kunnen zijn bij het ontwikkelen van meer draagkracht. Leiding : Lies Ledegen, kindertherapeut Data :

dinsdag 29 januari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage: € 75 voor de 2 sessies ; koffie, lunch en syllabus inbegrepen


31

pedagogisch/didactisch handelen Module 34 DE TAALSTRAAT: OEFENEN VAN DEELVAARDIGHEDEN TAAL Voor leraren kleuteronderwijs, leraren lagere school eerste graad en zorgbegeleiders De pinguïn zat zuchtend bij het raam: ze zocht een rijmwoord op haar naam. Zoek jij eens even mee, lieve Nijn, zo zonder rijmwoord is het echt niet fijn! Ik ben een rijmkonijn in hart en nieren, ik vind ze voor alle dieren: de kat mat de rat met een lat, de mol ging uit de bol in zijn hol, het varken zag je harken in de parken, de slang in de gang is wel 10 meter lang. Dus voor een pinguïn lief en fijn, moet er toch ook een rijmwoord zijn?! naar 'de Pinguïn' van Rudy Kousbroek Elke leerkracht heeft massa's 'talige' ideeën, materialen, spelletjes... met de taalstraat kan je structuur brengen in deze zaken, kan je op een speelse manier werken aan de deelvaardigheden naar spreken, luisteren, (voorbereidend) lezen en schrijven toe. Als wekelijks alle lades een keertje 'gebruikt' worden, kan je gerust zijn dat alle taalaspecten aan bod komen. Een sessie met een theoretische achtergrond én heel wat concrete tips, activiteiten en spelletjes die je er op cd-rom bij krijgt. Leiding :


Datum :

woensdag 14 november ´07 van 14u00 tot 17u00


Module 35 DE REKEN(SNEL)WEG: REKENVAARDIGHEDEN NADER BEKEKEN Voor leraren kleuteronderwijs, leraren lagere school eerste graad en zorgbegeleiders 'Dit is de weg naar de Grote Schat. Luister goed naar wat ik zeg. Plus is erbij en min is weg. Tik op je hoofd en je bent zo weg!' ... 'Start de zoektocht naar de Grote schat!' 'Een zoektocht... dan moet je een proef doorstaan?' vraagt Mina. 'Niet één, veel!’ knikt Pipa. 'Zo komen we telkens een stapje dichter bij de Grote Schat.' uit Plus en Min van Ann Lootens en Riske Lemmens Elke leerkracht heeft massa's 'reken' ideeën, materialen, spelletjes... met de rekensnelweg kan je structuur brengen in deze zaken, kan je op een speelse manier werken aan de basisvoorwaarden voor het voorbereidend rekenen en basisvaardigheden voor het aanvankelijk rekenen. Als wekelijks alle lades een keertje 'gebruikt' worden, kan je gerust zijn dat alle rekenaspecten aan bod komen. Een sessie met een theoretische achtergrond én heel wat concrete tips, activiteiten en spelletjes die je er op cd-rom bij krijgt. Leiding : Saskia Geerts, leerkracht Buitengewoon Onderwijs en nascholer VVKBuO Datum :

woensdag 16 januari ´08 van 14u00 tot 17u00


32


Module 36

SCHRIJFDANS DEEL 1

Voor leraren kleuteronderwijs, leraren lagere school eerste graad en zorgbegeleiders Schrijfdans legt de basis van elke andere schrijfmethode. Schrijfdans is een bewegingsmethodiek. Kinderen beleven en ervaren alle basisbewegingen en vormen zich een innerlijk bewegingsbeeld. Daardoor wordt het mogelijk gemaakt om na verloop van tijd een persoonlijk, ritmisch, soepel geschreven handschrift te produceren. Met muziek leert het kind de samenhang voelen tussen lichamelijke en schriftelijke uitdrukkingsbewegingen (later ritme en handschrift). Het blijft daarbij in zijn eigen speelwereld. De muziek is hier de motor die het schrijfproces direct aan het rollen brengt. De bewegingsmethodiek Schrijfdans is gebaseerd op schriftpsychologische en schrijfpedagogische ondervinding. Na succes in Nederland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Duitsland stelt Abimo deze methode voor in Vlaanderen. Schrijfdans wordt reeds met succes gebruikt in honderden Vlaamse scholen! Doelgroep Schrijfdans deel 1: van 4 tot 9 jaar. Schrijfdans 1 omvat 9 thema's en deze worden tijdens de workshop uitgediept en verduidelijkt. Praktische info: Makkelijke kledij dragen (bewegen), sportkledij hoeft niet. Waskrijtjes (dikke), kleurpotloden, schilderstape meebrengen De schrijfdansmap kan aangekocht worden via ABIMO. Leiding :

Bea Keuppens, muziekpedagoge, schrijfdansdocente, stemcoach

Datum :

vrijdag 28 september ´07 van 09u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 15u00

Bijdrage : € 65 voor de 2 sessies; materiaal (papier), lunch, koffie en syllabus inbegrepen


33

Module 37

TECHNOLOGIE IN HET BASISONDERWIJS Hoe pak je dat aan?

De nascholingen voor technologie zijn een initiatief van de lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Kempen, campus Vorselaar en Turnhout. Dezelfde reeksen gaan telkens door op de twee locaties. Voor directies en leerkrachten van het basisonderwijs die werk willen maken van technologie in hun school. Technologische vorming in het basisonderwijs wordt alsmaar belangrijker. Het is de opdracht van de basisschool om kinderen elementaire inzichten, vaardigheden en attitudes te laten ontwikkelen over de technische aspecten van hun leefomgeving. Maar hoe doe je dat? Hoe moeten we de ontwikkelingsdoelen en eindtermen interpreteren en vertalen naar de klaspraktijk? In deze module stellen we verschillende manieren voor om te starten met technologie op school. Wij bieden je kant en klare tips en helpen je op weg. Leiding:

An Jacobs – Proeftuincoördinator Techniek = Overall – RESOC Kempen

Datum:

Let op ! Je kan kiezen tussen 2 reeksen. Reeks 2 is een herhaling van reeks 1 op een andere locatie Reeks 1 : woensdag 26 september ´07 van 9u00 tot 12u00 Departement Lerarenopleiding KHK Turnhout Begijnendreef 25, 2300 Turnhout

Reeks 2 : woensdag 10 oktober ´07 van 9u00 tot 12u00 Departement Lerarenopleiding KHK Vorselaar Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar

Bijdrage: € 35, koffie en syllabus inbegrepen.

34


Module 38

WORKSHOPS TECHNIEK - 1

Voor leraren kleuteronderwijs en eerste graad lager onderwijs Vind je technologie ingewikkeld, moeilijk, niet geschikt voor het basisonderwijs,… kom naar onze workshops en wij bewijzen je het tegendeel. We dompelen je onder in de wereld van techniek. We laten je van alles maken en ontdekken. Ervaar wat je met een boormachine, figuurzaag, soldeerbout, … allemaal kan doen. We sturen je weer naar huis met iets dat je zelf gemaakt hebt en met tal van ideeën om in je klas te doen! We bieden twee workshops aan waarvoor je samen inschrijft. Workshop 1 : Toepassingen met ijzerdraad Wat kan je met ijzerdraad allemaal doen? We proberen meerdere toepassingen uit en kijken hoe we ze kunnen linken aan de verschillende leerdomeinen. Een leuke workshop met concrete voorbeelden en toepassingen die u mee naar uw klas neemt om uit te proberen met de leerlingen. Workshop 2 : Ontdekdozen techniek maken Stel zelf je eigen ontdekdozen techniek samen, dan kan je ze elk jaar opnieuw gebruiken. In deze workshop maak je ontdekdozen met tandwielen, schroeven, bouten, hechtingen, verbindingen, enz. We vertrekken van de eindtermen en ontwikkelingsdoelen en maken zo verschillende dozen. Leiding:

An Jacobs - Proeftuincoördinator Techniek = Overall-RESOC Kempen

Datum:

Let op! Je kan hier kiezen tussen 2 reeksen. Reeks 2 is een herhaling van reeks 1 op een andere locatie

Reeks 1 : Departement Lerarenopleiding KHK Vorselaar Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar Workshop 1: Woensdag 24 oktober ´07 van 9u00 tot 12u00 Workshop 2: Woensdag 12 december ´07 van 9u00 tot 12u00 Reeks 2 : Departement Lerarenopleiding KHK Turnhout Begijnendreef 25, 2300 Turnhout Workshop 1: Woensdag 23 januari ´08 van 9u00 tot 12u00 Workshop 2: Woensdag 27 februari ´08 van 9u00 tot 12u00 Bijdrage: €75 voor de twee workshops Materiaal, koffie en syllabus inbegrepen


35

Module 39

INTEGRATIE MUZISCHE VORMING (MEDIA) - ICT INgeBEELD 1 i. s. m. REN Vlaanderen

Voor leraren kleuteronderwijs en 1ste graad lager onderwijs De Canon cultuurcel van het departement onderwijs ontwikkelde i.s.m onder meer WiSPER een audiovisuele doos. In die doos zit een DVD met vijf kortfilms geschikt voor kleuters en eerste graad van het lager onderwijs. Vanuit die filmpjes zijn tal van opdrachten (opdrachtenboekjes en prenten in de doos) ontwikkeld, die je in de klas kan doen met de kinderen. Eindelijk een gestructeerde leerlijn en methode om op een fijne manier met de muzische doelen media te werken in de klas! Tijdens deze sessie helpen we je een eind op weg om effectief te gaan werken met het vele materiaal dat in de INgeBEELD-doos zit. We leggen je uit hoe INgeBEELD werkt, doen samen een aantal opdrachten, ... Je neemt ook tal van drempels tijdens deze sessie: een camera in de klas, muzisch werken met de computer, .... Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk, zowel bij kleuters als in de lagere school. Leiding : WiSPER vzw o.l.v Steve Maes Data :

sessie 1 : woensdag 3 oktober ´07 sessie 2 : woensdag 10 oktober ´07 sessie 3 : woensdag 17 oktober ´07, telkens van 14u00 tot 17u00

Bijdrage: € 45 voor de 3 sessies (i.s.m. REN Vlaanderen), koffie en syllabus inbegrepen

Module 40

MUSICEREN MET KINDEREN VAN 3 TOT 8 JAAR

Voor leraren kleuteronderwijs en leraren eerste leerjaar Een sessie waar muziek maken en ontwerpen van muziek aan de hand van vele praktische voorbeelden wordt uitgewerkt. Liederen kan je door kinderen laten begeleiden. Versjes en spreekteksten worden in klank omgezet. Met geluiden en klanken als basismateriaal worden echte muziekstukjes gemaakt. Verhalen kunnen muzikaal verteld worden. Ook met jonge kinderen kan je musiceren. En een ‘partituur’ is bij het musiceren nooit ver weg. Een ruim uitgewerkte syllabus bevat praktijkmateriaal waarmee je meteen aan de slag kan. Leiding : Wilfried Van Weverberg, lector aan de Karel de Grote Hogeschool Datum : woensdag 16 januari ´08, van 14u00 tot 17u00 Bijdrage : € 35, koffie en uitgebreide syllabus inbegrepen

36


Voor leraren lager onderwijs preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden Module 41

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN DE EERSTE GRAAD

Voor leerkrachten eerste graad, taakleerkrachten en zorgbegeleiders Gelijke onderwijskansen creëren betekent de verschillen tussen de leerlingen zien op velerlei vlakken en hiermee rekening houden bij het didactisch en pedagogisch handelen. Gedifferentieerd werken is slechts mogelijk als leerlingen in staat zijn om gedurende een bepaalde tijd zelfstandig te werken, ook in de eerste graad. Deze nascholing stelt een aantal concrete mogelijkheden voor om gedifferentieerd te werken, vooral op gebied van rekenen en taal, zowel naar sterkere als zwakkere leerlingen toe. De voorbeelden zijn geënt op concrete ervaringen van leerkrachten in de dagelijkse klaspraktijk van de eerste graad. Leiding:

Odette Van Mellaerts, nascholer zorg en lector aan de KH Kempen,campus Vorselaar i.s.m. leerkrachten van de lagere school

Data: sessie 1: woensdag 20 februari ´08 sessie 2: woensdag 5 maart ´08, telkens van 14u00 tot 17u00 Bijdrage: € 35 per sessie , syllabus en koffie inbegrepen

Module 42

BINNENKLASDIFFERENTIATIE IN DE DERDE GRAAD

Voor leerkrachten derde graad De nascholing is ook geschikt voor directies en zorgcoördinatoren die de binnenklasdifferentiatie op een systematische manier in hun school willen implementeren. Steeds meer stijgt de vraag om gerichter om te gaan met de verschillen in je klas: de verschillen in tempo, in intelligentie, in interesse en in nood aan meer of minder instructie, begeleiding, inoefening, … Steeds meer stijgt ook de vraag van de leerkracht hoe je die binnenklasdifferentiatie praktisch in je klas organiseert. Aan de hand van concrete lesvoorbeelden vertelt de nascholer hoe zij in haar klas systematisch en succesvol differentieerde … mét de voorziene leerstof en mét de bestaande handboeken ! Gebruiksklare documenten en differentiatiemodellen worden daarbij aangeboden. Alle aspecten van de binnenklasdifferentiatie komen aan bod: de gedifferentieerde instructie, inoefening, leerinhouden en beheersingsniveaus (= curriculumdifferentiatie) , evaluatie, rapportering, …. Leiding:

Linda De Cock, ex-leerkracht zesde leerjaar, ondersteuner van directies en beleidsondersteuners op pedagogisch- didactisch vlak, organisator en coördinator van de regiosamenwerking van de scholen van Vorselaar

Data: Je kan kiezen tussen 2 reeksen, reeks 2 is een herhaling van reeks 1 Reeks 1: sessie 1 : dinsdag 9 oktober ’07 van 9u00 tot 12u00 sessie 2 : dinsdag 13 november ’07 van 9u00 tot 12u00 Reeks 2: sessie 1 : donderdag 24 januari ’08 van 9u00 tot 12u00 sessie 2 : donderdag 21 februari ’08 van 9u00 tot 12u00 Bijdrage: € 70 voor de 2 sessies , syllabus en koffie inbegrepen Individugerichte nascholing

37

Module 43

SCHRIJFDANS DEEL 2

Voor leraren lagere school eerste en tweede graad , zorgbegeleiders Schrijfdans legt de basis van elke andere schrijfmethode. Schrijfdans is een bewegingsmethodiek. Kinderen beleven en ervaren alle basisbewegingen en vormen zich een innerlijk bewegingsbeeld. Met muziek leert het kind de samenhang voelen tussen lichamelijke en schriftelijke uitdrukkingsbewegingen. Kinderen leren via schrijfdans 2 een creatief, ritmisch, vloeiend en leesbaar handschrift ontwikkelen. Dit door: - voorbereidende schrijfoefeningen - inslijpingsoefeningen om verbindingen vloeiend te maken - schrijftekeningen en speelse oefeningen - muziektekeningen - NIEUW: creatief met letters en cijfers a.d.h.v. het "letterpakket". Al deze facetten worden tijdens de workshop toegelicht en in praktijk gebracht. De bewegingsmethodiek Schrijfdans is gebaseerd op schriftpsychologische en schrijfpedagogische ondervinding. Na succes in Nederland, Zweden, Noorwegen, Denemarken en Duitsland stelt Abimo deze methode voor in Vlaanderen. Schrijfdans wordt reeds met succes gebruikt in honderden Vlaamse scholen! Doelgroep Schrijfdans deel 2: van 7 tot 10 jaar. Praktische info: Makkelijke kledij dragen (bewegen), sportkledij hoeft niet. Waskrijtjes, kleurpotloden, schilderstape meebrengen De schrijfdansmap met muziek en DVD kan aangekocht worden via ABIMO. Leiding : Bea Keuppens, muziekpedagoge, schrijfdansdocente, stemcoach Datum :

vrijdag 16 november ´07 van 09u00 tot 12u00

Bijdrage : € 35 ; materiaal (papier), koffie en syllabus inbegrepen

Module 44

LEESBEVORDERING BIJ MOEiLIJKE LEZERS

Voor leerkrachten eerste graad, taakleerkrachten en zorgbegeleiders Op school moesten Iwan Olsen en de andere kinderen letters leren en nog meer van dat soort dingen. Maar dat ging niet zo goed. Tenminste niet bij Iwan Olsen. Hij kon maar niet onthouden hoe de letters heetten. Hij vond ze allemaal op elkaar lijken en als ze in een boek stonden, zagen ze er uit als hele massa's krioelende mieren. Bijna alle kinderen konden wél letters leren en sommige kinderen konden echte boeken lezen! uit Pudding Tarzan door Ole Lund Kirkegaard Beginnende lezers die maanden (soms jaren) blijven lezen op een 'avi 1 of 2'... hoe hou (of krijg) je ze aan het lezen? Een sessie met klassieke en minder klassieke werkvormen om bij kinderen die niet graag lezen toch aan leesbevordering te doen. Een sessie met een kort stukje 'theorie' maar ook één met heel wat praktische tips: o.a. door het gebruik van multimedia leer je de start maken van een interactieve lees én doe-powerpoint. Meebrengen: een zelfleesboek voor je leerlingen én je computerstick. Na afloop ontvangt iedereen een cd-rom met zelf aanpasbare leesopdrachten. Leiding :


Datum :


Bijdrage : € 35 , koffie en syllabus inbegrepen 38


Module 45

DYSLEXIE, NA REMEDIEREN KOMT COMPENSEREN

Voor leraren lager onderwijs (4de, 5de en 6de leerjaar) , zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Een ‘interactieve’ workshop, die vooral praktisch een stimulans wil geven aan leerkrachten vanaf 4e lj en zorgbegeleiders. Wat met leerlingen met dyslexie in de bovenbouw van het basisonderwijs? Welke strategieën kan je hen aanleren om hun lees - en spellingproblemen te compenseren? Hoe ondersteun je hen bij plannen, leren en studeren? Wat met Frans? We zetten een aantal compenserende hulpmiddelen op een rij en bespreken hoe je er in de klas mee aan de slag kan. Tot slot bekijken we een aantal didactische fiches en technieken uit de map ‘Leerzorg'. Hierbij ligt het accent vooral op ‘klassikale’ zorg en tips en technieken, waar de hele klas baat bij heeft. Er is kans om ervaringen en tips uit te wisselen.

Leiding :


Datum : woensdag 23 april ´08 , van 14u00 tot 17u00 Bijdrage : € 35, koffie en syllabus inbegrepen

Module 46

DE COMPUTER, MIJN SURFPLANK BIJ HET LEREN ICT leerondersteunend inzetten bij leerlingen met een zorgvraag i.s.m. REN Vlaanderen

Voor leraren lager onderwijs (4de, 5de en 6de leerjaar) , zorgbegeleiders en CLB-medewerkers De map ‘De computer, mijn surfplank bij het leren’ wordt in november 2007 in alle Vlaamse scholen verspreid door Die-s-lekti-kus vzw. In deze workshop wordt de map actief gebruikt. Leerkrachten en zorgbegeleiders krijgen concrete tips om leerlingen met een zorgvraag met behulp van ICT te ondersteunen bij het leren. Met praktische voorbeelden wordt geïllustreerd hoe de computer preventief, leerondersteunend, remediërend of compenserend ingezet kan worden in de klas. De deelnemers krijgen de kans om aan de computer een aantal gratis programma’s uit te proberen. De voorgestelde aanpak en tips zijn nuttig voor alle leerlingen.

Leiding :


Datum : woensdag 12 maart ‘08 , van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 Bijdrage : € 35 voor de 2 sessies ( i.s.m. REN Vlaanderen ); koffie, lunch en syllabus inbegrepen


39

Module 47

KINDEREN MET AUTISME IN HET GEWOON ONDERWIJS

Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders, CLB-medewerkers en directeuren Heel wat leerlingen met autisme gaan naar een gewone school. Met een open houding en veel geduld kunnen leerkrachten al heel wat doen voor hen. Maar bereidheid alleen volstaat niet. In deze workshop vertrekken we vanuit een inventaris van struikelblokken voor leerlingen met autisme in een gewone klas. We bieden de deelnemers van deze workshop praktische tips die zowel de leerkracht als de leerling helpen overleven. Hierbij komen zaken aan bod zoals: huiswerk, het formuleren van opdrachten en taken, zelfstandig werken, omgaan met klasgenoten, vrije tijd op de speelplaats... Alles wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. Leiding :

Data :

Docenten van Autisme Centraal Autisme Centraal is een kennis- en ondersteuningscentrum dat reeds meer dan 10 jaar bezig is met het verzamelen en uitdragen van een theoretische en praktische expertise omtrent autisme via studiedagen, een ruim eigen aanbod van workshops en lezingen, cursussen, informatiebijeenkomsten op aanvraag.... Het deskundig multidisciplinair team werkt in een Europees perspectief en integreert aldus vernieuwende tendensen en praktijken uit verschillende landen. Tevens zijn er goede contacten met de academische wereld en samenwerkingsverbanden met de universiteiten van Gent, Leuven, Antwerpen en Leiden. sessie 1 en 2 : woensdag 9 januari ’08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 sessie 3 en 4 : woensdag 30 januari ’08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage : € 80 per dag; syllabus, koffie en lunch inbegrepen

40


Module 48 OMGAAN MET (HOOG)BEGAAFDHEID IN DE BASISSCHOOL Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Binnen de leerzorg bestaat er een consensus over de noodzaak om hoogbegaafde kinderen op te vangen binnen de gewone schoolse structuur. Nochtans vragen hoogbegaafden om een specifieke aanpak, aangezien zij door hun tempo, veelzijdigheid, diepgang en denkprocessen nogal eens afwijken van het gewone klassikale gebeuren. Deze nascholing biedt een diepgaande analyse van de problematiek van de (hoog)begaafde leerlingen en geeft tal van mogelijkheden voor de begeleiding van deze groep kinderen. Sessie 1 Hoogbegaafden: een miskende groep binnen de leerzorg. Tijdens deze sessie verduidelijken we de definitie van hoogbegaafdheid en gaan we in op de kenmerken ervan. We staan stil bij de signalering en de diagnostiek van deze kinderen. Tevens overlopen we de mogelijke differentiatievormen die we binnen en buiten de klas kunnen toepassen om de betrokkenheid en het welbevinden van deze kinderen optimaal te houden. Sessie 2 Didactische materialen voor de binnenklasdifferentiatie en de kangoeroeklas. Tijdens deze sessie gaan we in op de concrete toepassing van de differentiatie binnen de klaspraktijk, tijdens het hoekenwerk of contractwerk en bij huistaken en lessen. De docent vertelt vanuit ervaringsgericht werken in de kangoeroeklas. De deelnemers krijgen kans om kennis te maken met didactisch materiaal waarmee men onmiddellijk aan de slag kan bij de opvang van hoogbegaafde kinderen. Sessie 3 Moeten hoogbegaafden leren? Van zelfstandigheid tot leren leren. Elke mens gaat op een verschillende manier om met het opnemen en verwerken van informatie en met het uitvoeren van opdrachten. Over de precieze werking van het geheugen is al heel wat bekend maar nog niet alles. Eén ding is zeker: hoogbegaafde kinderen hebben het dikwijls moeilijk met de traditionele manier van leren en vinden het maar een saaie bedoening. Zij slaan zich erdoor, maar voelen een tekort aan ondersteuning. Gevolgen daarvan zijn: onderpresteren, conformeren, faalangst. Tijdens deze sessie willen we ingaan op het herkennen van deze problemen en dit reeds vanaf het eerste leerjaar. Uit de zelfinstructiemethode van Meichenbaum (uiteraard aangepast aan de hoogbegaafden) nemen we het proces van de vier fasen en passen de inhoudelijke bedoeling ervan toe op ons thema: het ontwikkelen van een eigen en gefundeerde denken leerstijl. Verschillende studiemethodes worden dan ook aangeboden en uitgeprobeerd.

Leiding :

Leen Brughmans, leerkracht lager onderwijs, leerkracht kangoeroeklas, lid van de werkgroep ‘Hoogbegaafdheid’ o.l.v. Tessa Kieboom (CBO –Universiteit Antwerpen)

Datum :

sessie 1 : woensdag 17 oktober ’07 sessie 2 : woensdag 7 november ’07 sessie 3 : woensdag 21 november ’07, telkens van 14u00 tot 17u00



41

socio-emotionele ontwikkeling en relationele vorming Module 49 WERKEN AAN EEN POSITIEF KLASKLIMAAT MET KANSEN VOOR ELK KIND Voor leraren lager onderwijs eerste en tweede graad De school en de klas moeten een veilige plaats zijn, waar kinderen zich op hun gemak voelen, zichzelf durven zijn, zich geaccepteerd voelen, vertrouwen in zichzelf en de anderen kunnen hebben. Als er daar aan schort, leren ze niet goed, zien ze er tegen op om naar school te gaan, hun leerprestaties blijven achter en het regent conflicten. Dat is niet goed voor de ontwikkeling en het welzijn van de kinderen. En ook niet voor het werkplezier van de leerkracht. Reden genoeg om eens na te gaan of het sociaal-emotioneel klimaat, de sfeer op school/in de klas voor verbetering vatbaar is. Deze investering loont volop de moeite. Niet alleen omdat het werkplezier en de motivatie toenemen, maar ook omdat er minder tijd besteed wordt aan het beslechten van ruzies, het optreden tegen ordeverstoringen en het motiveren van kinderen. De activiteiten en de materialen die juffrouw Anne in haar klas binnenbracht, zijn gestoeld op twee pijlers: - de kinderen ondersteunen bij het tot stand brengen van een positief, realistisch zelfbeeld - verbondenheid creëren in een krachtige leer- en leefomgeving Enerzijds wordt de ontwikkeling tot autonoom individu gestimuleerd: kinderen worden uitgedaagd, stellen zich doelen, nemen verantwoordelijkheid, leren zichzelf beter kennen en waarderen. Anderzijds leert het kind samen leven, samen werken en iets realiseren samen met anderen. Het gaat om praktische voorbeelden die zeer gemakkelijk in de eigen klaspraktijk kunnen geïntegreerd worden. Leiding : Anne De Vos, leerkracht derde leerjaar in samenwerking met Odette Van Mellaerts, pedagoog en lector KHKempen, lerarenopleiding Vorselaar Locatie !!: Vrije basisschool ‘De Springplank’ - Kapelstraat 19 – 2520 Broechem Wegbeschrijving beschikbaar bij inschrijving Datum :

woensdag 21 november ’07, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 35, syllabus en koffie inbegrepen

42


Module 50

OPVANG VAN KINDEREN MET FAALANGST

Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Tijdens deze dag gaan we dieper in op de betekenis van faalangst. Als we het hebben over faalangst ,dan gaat het letterlijk om bang zijn om te falen. Faalangst is die angst die niet zozeer slaat op wat je nu moet doen, maar op de kans of de zekerheid dat, dat zal mislukken. Faalangst is dus een vorm van angst die optreedt bij het leveren van te beoordelen prestaties, waarbij de concentratie op een mogelijke mislukking de aanwezige kennis en vaardigheden blokkeert. Op school zijn we heel erg bezig met het nastreven van eindtermen, ontwikkelingsdoelen en daarvoor moeten we af en toe meten. Is dit meten van de kinderen nu slecht of niet in het licht van faalangst? Een eenduidig antwoord lijkt niet te bestaan, het is immers belangrijk dat kinderen weten wat er van hen verwacht wordt, en dat kinderen zichzelf als kundig kunnen ervaren. Te veel vrijheid kan leiden tot onduidelijkheid. Te veel structuur en tijdsdruk kan leiden tot stress. Het is dus belangrijk om een juiste tussenweg te vinden. Met dit gegeven gaan we in deze module aan de slag. Leiding : Lies Ledegen, kindertherapeut Data :

sessie 1 : donderdag 17 januari ´08 sessie 2 : donderdag 24 januari ´08, telkens van 9u00 tot 12u00

Bijdrage: € 70 voor de twee sessies; koffie en syllabus inbegrepen

Module 51

REAGEREN OP AGRESSIE-INCIDENTEN

Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders, CLB-medewerkers en directeuren Op school kunnen heel diverse vormen van agressief gedrag voorkomen: vernederende opmerkingen, eisend gedrag, spullen kapotmaken, een vechtpartij,… tot (kleine) criminele feiten. Hier als leerkracht weerbaar op reageren, veronderstelt het vaardig hanteren van verschillende reactiestrategieën én het beheersen van je eigen angst, onmacht en kwaadheid. Beide aspecten krijgen aandacht in onderstaand programma. Ook afronding en herstel ná een agressie-incident komen aan bod. Leiding : Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag. Data :

sessie 1 en 2 : donderdag 10 januari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 sessie 3 en 4 : maandag 21 januari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage : € 75 per dag ; syllabus, koffie en lunch inbegrepen


43

Module 52

PESTEN … HOE GA JE ERMEE OM? Concrete handvatten voor preventie en aanpak van pesten op school

Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders, CLB-medewerkers en directies Pesten roept meestal sterke emoties op. Zowel medeleven met de slachtoffers als onbegrip en kwaadheid tegenover de daders kunnen het moeilijk maken om gepast te reageren. In dit programma kijken we met wat meer afstand naar de achtergronden van pestgedrag. We hebben oog voor individuele, klas- en schoolfactoren die een rol kunnen spelen in het tot stand komen van pestgedrag. We onderzoeken stap voor stap hoe je kan reageren als er gepest wordt, en bekijken de mogelijkheden van preventie. Leiding :

Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Data :

sessie 1 en 2 : woensdag 10 oktober ´07, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 sessie 3 en 4 : woensdag 17 oktober ´07, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00


Module 53 MOEILIJK LEERLINGENGEDRAG AANPAKKEN EN VOORKOMEN Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders, CLB-medewerkers en directeuren In deze cursus richten we onze blik op allerlei vormen van moeilijk gedrag die op school kunnen voorkomen. Zowel losstaande incidenten als zich altijd weer herhalend lastig gedrag van altijd weer diezelfde leerling of klasgroep komen aan bod. We onderzoeken welke interventies mogelijk zijn en verruimen je pakket mogelijke reactiewijzen. We staan ook stil bij de vraag wat je nog méér kan doen als enkele veel voorkomende reacties, zoals “grenzen stellen” of “straffen”, niet helpen. In deze cursus wordt er vertrokken van een integrale visie op het voorkomen ván en omgaan mét moeilijk leerlingengedrag. Bedoeling is dat leerkrachten reflecteren over het eigen gedrag, en nieuwe mogelijkheden zien in situaties die voorheen vast leken te zitten. Leiding :


Data :

sessie 1 en 2 : woensdag 27 februari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00 sessie 3 en 4 : woensdag 5 maart ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00


44


Module 54 BEGELEIDEN VAN STRESSREDUCERENDE ACTIVITEITEN BIJ KINDEREN Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders en CLB-medewerkers Ook kinderen ontkomen niet aan de jacht en de prestatiedruk van onze hedendaagse maatschappij. Dit kan leiden tot stress en een toestand van fysisch onbehagen en psychische onrust wat een invloed kan hebben op het welbevinden en het leervermogen van kinderen. Deze nascholing is opgevat als een training met het oog op het begeleiden van stressreducerende activiteiten bij kinderen. Het aangeboden theoretisch kader is vooral ondersteunend bedoeld. Tijdens deze training beschouwen we stressreductie als een actief proces van het individu. Vanuit een inzichtelijke aanzet in oorzaken en signalen van stress verdiepen we ons in de ervaring van ontspanning- en concentratieoefeningen. Vanuit deze ervaring gaan we verder tot het zelfstandig kiezen en begeleiden van oefeningen. Gezien het trainingskarakter van deze nascholing wordt een persoonlijk engagement voor de 4 sessies verwacht. Enige voorkennis van ontspanning- of concentratieoefeningen is niet nodig. Gemakkelijke kledij is aanbevolen. Leiding : Chris Dumon, pedagoog en lector KHKempen – lerarenopleiding Vorselaar Data :


1 : woensdag 28 november ´07 2 : woensdag 12 december ´07 3: woensdag 16 januari ´08 4: woensdag 30 januari ´08, telkens van 14u00 tot 17u00


Module 55

OMBUIGEN VAN STORENDE KLASDYNAMIEKEN

Voor leraren lagere school, zorgbegeleiders, CLB-medewerkers en directeuren Hoe komt het dat de ene klas een leuke bende wordt, en in een andere groep al na enkele weken een ongezellige en grimmige sfeer hangt… ook al zijn de leerlingen elk apart best wel sympathiek? Het antwoord op deze vraag heb je vast al eens gehoord: het geheel is méér dan de som van de delen! In deze cursus duiken we even in de theorie van de groepsdynamica, op zoek naar handvatten voor de leerkracht om: - een nieuwe groep te helpen om een leuke groep te worden; - een lastige groep terug op de rails te krijgen. Wonderen bestaan niet, wél een aantal remedies met grote kans op slagen… Leiding :


Datum :

woensdag 30 januari ´08, van 9u00 tot 12u00 en van 13u00 tot 16u00

Bijdrage : € 75 voor de 2 sessies; syllabus, koffie en lunch inbegrepen


45

wereldoriëntatie en muzische vorming Module 56

WO Met 5 en 6 op stap door Europa

Voor leraren 3de graad Kinderen verkennen Europa en de Europese Unie. In deze nascholing maak je kennis met het uitgewerkte WO-thema Europa. Wat mag je verwachten: - Europa en de Europese Unie gesitueerd in het nieuwe leerplan WO - Een inhoudelijke en didactische toelichting bij het volledig uitgewerkte WO-thema - Zelf de verschillende activiteiten doorlopen zoals kinderen dit in de lagere school zullen doen om op deze manier een zicht te krijgen op de inhoud, de werken organisatievormen en het didactisch materiaal Dit onderwerp wordt uitgegeven als themamap bij de Uitgeverij Pelckmans. Leiding :

Greet Cuyt, lector WO aan de KH Kempen-campus Vorselaar samen met Bert Breugelmans, Ellen De Wit en Kaat Van de Wouwer, leraren lagere school

Datum :

woensdag 14 november ’07, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 35, syllabus en koffie inbegrepen

46


Module 57


De nascholingen voor technologie zijn een initiatief van de lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Kempen, campus Vorselaar en Turnhout. Dezelfde reeksen gaan telkens door op de twee locaties. Voor leraren 2de en 3de graad lager onderwijs Vind je technologie ingewikkeld, moeilijk, niet geschikt voor het basisonderwijs,… kom naar onze workshops en wij bewijzen je het tegendeel. We dompelen je onder in de wereld van techniek. We laten je van alles maken en ontdekken. Ervaar wat je met een boormachine, figuurzaag, soldeerbout, … allemaal kan doen. We sturen je weer naar huis met iets dat je zelf gemaakt hebt en met tal van ideeën om in je klas te doen! We bieden verschillende workshops aan, telkens op een andere datum. Workshop 1 : Toepassingen met elektriciteit. Wat kan je met elektriciteit allemaal doen? Hoe ziet de stroomkring eruit? Wat is een serieschakeling en een parallelschakeling? Je leert het door het te maken en jij kiest welke toepassing je zal maken! Een zenuwspiraal, elektro of een verkeerslicht … het kan allemaal! Workshop 2 : Houtbewerking. Wat kan je allemaal maken met hout, en hoe doe je dat? Zagen met de toffelzaag en de verstekbak, een figuurzaag opspannen en gebruiken, de decoupeerzaag ontdekken,… We maken tal van toepassingen en leren nieuwe vaardigheden die in de klas van pas zullen komen. Leiding:


Datum:

Let op: Je kan kiezen tussen reeks 1 of reeks 2. Reeks 2 is een herhaling van reeks 1 op een andere locatie Reeks 1 : Departement Lerarenopleiding KHK Vorselaar Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar Workshop 1: woensdag 19 maart ´08 van 9u00 tot 12u00 Workshop 2: woensdag 14 mei ´08 van 9u00 tot 12u00 Reeks 2 : Departement Lerarenopleiding KHK Turnhout Begijnendreef 25, 2300 Turnhout Workshop 1: woensdag 23 april ´08 van 9u00 tot 12u00 Workshop 2: woensdag 11 juni ´08 van 9u00 tot 12u00 Bijdrage: € 75 voor de twee workshops ; materiaal, koffie en syllabus inbegrepen.


47

Module 58


Voor leraren lager onderwijs 2de en 3de graad Workshop : Techniek als voorbereiding op de bosklassen. Wat hebben we allemaal nodig als we op bosklassen gaan? Van september tot de maand dat je op bosklassen of zeeklassen vertrekt kan je voorbereidende activiteiten aanbieden aan de leerlingen. Wat dacht je van een zelfgemaakte zaklamp voor in het donkere bos? Een kijken verzamelbakje om je eigen verzameling insecten te bewaren. Een zonnewijzer om te weten hoe laat het is en een kompas om de weg terug te vinden. Ook een insectenzuiger om beestjes te vangen kan goed van pas komen. In deze workshop leer je hoe je deze voorwerpen eenvoudig kan maken. Leiding:


Datum:

Let op: Je kan kiezen tussen reeks 1 of reeks 2. Reeks 2 is een herhaling van reeks 1 op een andere locatie Reeks 1 : Woensdag 28 november ´07 van 9u00 tot 12u00 Departement Lerarenopleiding KHK Turnhout Begijnendreef 25, 2300 Turnhout

Reeks 2 : Woensdag 13 februari ´08 van 9u00 tot 12u00 Departement Lerarenopleiding KHK Vorselaar Lepelstraat 2, 2290 Vorselaar

Bijdrage: €35; materiaal, koffie en syllabus inbegrepen

Module 59 INTEGRATIE WO - MUZISCHE VORMING : HOE VOELEN WE ONS VANDAAG? WERKEN ROND GEVOELENS Voor leraren lager onderwijs 1ste – 3de leerjaar Er wordt in de klas vaak gewerkt rond gevoelens in de WO- lessen. Maar gevoelens herkennen en verwoorden is niet steeds eenvoudig. Via een muzische invalshoek leren de kinderen verschillende gevoelens herkennen bij zichzelf en anderen. We beperken ons niet enkel tot blij, bang, boos en verdrietig. Ook trots, verlegen, lief, jaloers, … komen aan bod. We gaan via verschillende muzische bouwstenen (drama, muziek, media en dansexpressie) deze gevoelens inoefenen. We laten ons inspireren door media (foto en film), verhalen, muziek … om onze gevoelens in korte spelopdrachten te uiten. Leiding:

Juf Noortje , leerkracht lagere school, freelancer muzische vorming

Datum:

woensdag 28 november ´07, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage: € 35 , koffie en syllabus inbegrepen

48


Module 60 INTEGRATIE WO - MUZISCHE VORMING : LAAT JE NIET VANGEN! WERKEN ROND RECLAME Voor leraren lager onderwijs 4de – 6de leerjaar Er gaat geen dag voorbij zonder dat we overspoeld worden door reclame. Er is reclame die heel fel opvalt, maar er zijn ook verborgen verleiders. Reclamemakers gaan steeds sluwer te werk. We bestuderen eerst enkele reclametechnieken om daarna zelf aan het werk te gaan. In kleine groepen worden we zelf reclamemakers. We maken gebruik van verschillende media (radio, tv, affiche , … ) en passen de reclametechnieken bewust toe. Leiding:

Juf Noortje , leerkracht lager onderwijs en freelancer muzische vorming

Datum:

woensdag 24 oktober ´07, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage: € 35 , koffie en syllabus inbegrepen

Module 61

INTEGRATIE WO - MUZISCHE VORMING KUNST, WAT KAN JE ER MEE DOEN?

Voor leraren lager onderwijs 1ste – 6de leerjaar Wat is kunst? Het blijft een moeilijke vraag. Het lijkt soms zo ver van ons dagelijks leven te staan. Maar dat is niet zo. Je kan samen met de kinderen kunst ontdekken en ervan genieten. In deze sessie laten we ons inspireren door kunst. We kijken naar voorbeelden en bespreken die kort. Daarbij maken we gebruik van enkele basisvragen: Wat zie ik? Wat voel ik? Wat hoor ik? Wat ruik ik? Daarna gaan we zelf aan het werk en creëren we zelf ‘kunst’. - Een schilderij van Mondriaan brengt ons tot een sketch. - Een muziekstuk van Nicholas Lens kan ons inspireren tot een dans. - Bij een filmpje maken we een eigen klankband. Via korte, eenvoudige opdrachten rond dans, muziek, drama en media komen we tot onze eigen kleine kunstwerken. Deze opdrachten zijn ook makkelijk te gebruiken in de klas. Leiding:

Juf Noortje , leerkracht lagere school en freelancer muzische vorming

Datum:

woensdag 12 maart ´08, van 14u00 tot 17u00

Bijdrage:

€ 35, koffie en syllabus inbegrepen


49

Module 62

INTEGRATIE MUZISCHE VORMING (MEDIA) - ICT INgeBEELD 2 i. s. m. REN Vlaanderen

Voor leraren lager onderwijs 2de en 3de graad De Canon cultuurcel van het departement onderwijs ontwikkelde i.s.m onder meer WiSPER een audiovisuele doos. INgeBEELD biedt een gestructureerde leerlijn en methode aan om op een fijne actieve manier met de muzische doelen media aan de slag te gaan in de klas! INgeBEELD2 richt zich tot de tweede en derde graad van het lager onderwijs. In de doos zitten lesmappen met audiovisuele opdrachten, kortfilms, animatiefilms, bouwstenen van het medium ... Er is ook een heuse INgeBEELD webstek... Tijdens deze sessie helpen we je een eind op weg om effectief te gaan werken met het vele materiaal dat in de INgeBEELD-doos zit. We leggen je uit hoe INgeBEELD werkt, doen samen een aantal opdrachten, ... Je neemt ook tal van drempels tijdens deze sessie: een camera in de klas, muzisch werken met de computer, .... Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk. Leiding : WiSPER vzw o.l.v Steve Maes Data :

sessie 1 : woensdag 9 januari ´08 sessie 2 : woensdag 16 januari ´08 sessie 3 : woensdag 23 januari ´08, telkens van 14u00 tot 17u00

Bijdrage: € 45 voor de 3 sessies (i.s.m. REN Vlaanderen) , koffie en syllabus inbegrepen

Module 63

DRAMA IN DE KLAS

Voor leraren lagere school Ieder leraar kan aan de hand van drama bij de leerlingen heel wat teweegbrengen: de fantasie prikkelen, emoties leren uiten, het zelfbeeld verbeteren, de taalgevoeligheid verhogen, leren samenwerken,…. Veel kinderen spelen graag ‘toneeltjes’. Maar wat moet je er als leraar in jouw klas mee? Je bent tenslotte geen acteur of regisseur. En hoe leid je het in goede banen, zonder dat het chaos wordt? Deze cursus is er om je veel speloefeningen mee te geven om aan de slag te gaan met Drama. Want je moet niet zelf acteren om de kinderen op gang te helpen. Je krijgt non-verbale en verbale speloefeningen voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Jij krijgt speloefeningen voor tussendoor, kennismakingsspelen, dialogen, ideeën voor korte improvisaties, tips om te werken met gedichten, … We testen de oefeningen zelf uit zodat je ervaart wat de mogelijkheden zijn. Je krijgt alle ideeën mee naar huis. Op het eind zal het kriebelen om meteen nieuwe zaken uit te gaan proberen in jouw klas. Leiding:

Ellen Dierckx, dramadocente

Datum:

sessie 1: woensdag 3 oktober ’07 sessie 2 : woensdag 7 november ’07, telkens van 14u00 tot 17u00

Bijdrage : € 70 voor de 2 sessies , koffie en syllabus inbegrepen

50


Module 64

MUSICEREN MET NIEUW LIED -EN LUISTERMATERIAAL VOOR DE LAGERE SCHOOL

Voor leraren lagere school (vanaf 2de leerjaar) Sinds de invoering van het leerplan ‘muzische vorming’ is voor het deelleerplan ‘muzikale opvoeding’ in de basisschool de vraag naar nieuw didactisch materiaal groter geworden. Leraren zijn op zoek naar leuke liedjes, interessant luistermateriaal in de verschillende muziekgenres en ook grafisch of visueel materiaal ter ondersteuning van muziek is meer dan welkom. Jan Coeck, docent aan het Lemmensinstituut in Leuven, beantwoordt deze vraag. Hij stelt nieuw gecomponeerde liederen voor, bespreekt luisterfragmenten in functie van het doelpubliek en geeft didactische toelichting en tips voor allerlei toepassingen in de les. Leiding:

Jan Coeck, docent aan het Lemmensinstituut

Datum:

woensdag 24 oktober ´07 , van 14u00 tot 17u00


Module 65

DINGEN DOEN DANSEN

Voor leraren lagere school Zet muziek op en veel kinderen beginnen spontaan te bewegen. Ze doen danspassen na van televisie of ze bedenken er zelf. Bij dansexpressie kan iedereen meedoen. Er wordt geen beroep gedaan op een specifieke aanleg. Iedereen kan er zijn eigen natuurlijke drang tot bewegen in kwijt. In deze sessie zoeken we naar eigen dansbewegingen en laten we ons inspireren door voorwerpen, verhalen, muziek, … . In kleine groepen maken we dan een eigen choreografie. Zo zal je zien dat je ook met je eigen klas snel korte dansjes kan maken, zonder dat je als leerkracht een danser hoeft te zijn. Leiding :

Juf Noortje, leerkracht lagere school en freelancer muzische vorming

Datum:

reeks 1: voor leerkrachten 1ste -3de leerjaar woensdag 30 januari ’08 van 14u00 tot 17u00 reeks 2: voor leerkrachten 4de – 6de leerjaar woensdag 13 februari ’08 van 14u00 tot 17u00

Bijdrage :

€ 35 per sessie , koffie en syllabus inbegrepen

Meebrengen: makkelijke zittende kleding en schoeisel


51

voor directeuren, zorgbegeleiders en clb-medewerkers Module 66

COMMUNICATIE BINNEN HET TEAM

Voor leraren basisonderwijs, zorgbegeleiders, beleidsondersteuners Iedere leerkracht is verantwoordelijk voor zijn eigen klasgroep. Maar toch voelen wij ons niet altijd bekwaam om al de problemen binnen deze groep op te vangen. De uitwisseling van ervaringen en de ondersteuning door de andere teamleden schept een klimaat van vertrouwen en verbondenheid en laat ons beter functioneren. Dergelijk team kan tot stand komen als er bereidheid is tot een open en positieve communicatie. Deze nascholing staat stil bij de kenmerken van een open en positieve communicatie en geeft de deelnemers inzichten in hun eigen manier van communiceren met het oog op een optimalisering van de eigen communicatieve en relationele vaardigheden, niet alleen in de schoolsituatie maar ook in het gewone leven van alledag. Inhoud: Eigen gevoeligheden, waarden, noden en referentiekaders … van waaruit je collega’s/andere mensen bekijkt, erkennen De noodzakelijke agogische vaardigheden die nodig zijn voor effectieve communicatie: empathisch luisteren vragen, doorvragen, concretiseren echtheid, jezelf blijven, assertiviteit omgaan met weerstanden beheerste confrontatie Leiding :

Betty Palmans, nascholer en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Data :

sessie 1: woensdag 9 april ´08 sessie 2: woensdag 16 april ´08 , telkens van 14u00 tot 17u00


52


Module 67

WIE ZIJN MIJN KLEUTERS

Voor directeurs, zorgbegeleiders SESSIE 1 Didactische aanpak van het jonge kind - Wat is goed onderwijs voor het jonge kind? Bevragen van de subjectieve concepten - Het toetsen van de subjectieve concepten aan de criteria welbevinden en betrokkenheid - De relatie tussen enerzijds de ontwikkelingsnoden van het jonge kind doorheen zijn opeenvolgende ontwikkelingsfasen en anderzijds de richtsnoeren welbevinden en betrokkenheid - Het bevragen van de concreet didactische aanpak in de kleuterklassen: - de klasinrichting in hoeken en de opvulling van de hoeken - het aanbod : thema’s, materialen, activiteiten - de klasorganisatie - de groeilijnen doorheen de verschillende leeftijdsklassen: de verticale samenhang SESSIE 2 Leerkrachtstijl Herkennen en bevragen van de leerkrachtstijl - Stimulerend:voldoende en aangepaste informatie, denk-, actie- en communicatie-stimulerende impulsen - autonomie verlenend: sturing en zelfsturing, het begeleiden van het keuzeproces, afspraken en grenzen… - gevoelig zijn voor de beleving: respect, aandacht, affectie, duidelijkheid en begrip… SESSIE 3 Zorgverbreding Bevraging van de zorgverbreding in de school: WELBEVINDEN en BETROKKENHEID voor alle kleuters - het zorgverbredingbeleid: taakdifferentiatie van de leraren, groeperingvormen… - de signalerings- en hulpverleningsprocedures: kindvolgsysteem versus achtervolgingssysteem - de teamwerking - de samenwerking met externe instanties als partners bij probleemoplossing of preventie - het omgaan en samenwerken met ouders SESSIE 4 Kijkwijzer bij het ontwikkelingsplan De laatste sessie waarin we directeurs en beleidsmedewerkers door het OWP leiden, vertrekkende vanuit de totale ontwikkeling van het kind. We gaan dieper in op de krachtlijnen van het OWP en wat de betekenis en meerwaarde daarvan is binnen goed kleuteronderwijs. Hoe kan ik met mijn team stap voor stap werken aan de krachtlijnen uit het OWP? De theorie wordt uitgediept aan de hand van zeer concrete voorbeelden uit de klaspraktijk: “Wat lees ik in de klasboeken, wat zie ik gebeuren in de klas?” Er wordt ingezoomd op de verwachtingen van de overheid Tenslotte een aanbod van mogelijke werkbladen om met het team te werken aan een zinvol en werkbaar kader dat functioneert als klasboek. Leiding : Data :

sessies 1 - 3 : Betty Palmans, lector en nascholer aan de KH Kempen – campus Vorselaar sessies 4 : An De Busser, praktijklector en nascholer aan de KH Kempen –campus Vorselaar sessie 1 : dinsdag 25 september ’07 sessie 2 : dinsdag 23 oktober ’07 sessie 3 : dinsdag 15 januari ’08 sessie 4 : dinsdag 29 januari ’08, telkens van 9u00 tot 12u00

Bijdrage : € 40 per sessie; syllabus , koffie en lunch inbegrepen Deze cursus behoort ook tot het keuzepakket in de opleiding PROFS – 3de jaar, georganiseerd door de Diocesane Begeleidingsdienst van Antwerpen en de Lerarenopleiding van Vorselaar.


53

Module 68

BEGELEIDEN VAN INNOVATIES Een evenwicht tussen beheersing en flexibiliteit!

Voor directies basisonderwijs, zorgcoördinatoren, beleidsondersteuners Onze school is voortdurend in beweging , in ontwikkeling. Vernieuwing is niet een eenmalig gebeuren maar het gaat meestal om een veelheid van innovaties. Als je betrokken bent bij het beleid van de school heb je af en toe nood om op afstand te kijken naar dit complexe gebeuren om dan gerichter terug in de actie te kunnen stappen. We geven concrete en bruikbare aanzetten en methodieken rond volgende vragen: Hoe selecteer en doseer je vernieuwingsimpulsen van binnen en van buiten de school? Kan je hierbij gebruik maken van je pedagogisch project? Heb je voeling met de draagkracht van het team? Hoe waak je erover om een haalbare koers te varen door prioriteiten te bepalen in samenspraak met het team? Wat doe je met alles wat goed loopt op school? (Borgen of wegbergen?) Hoe introduceer je vernieuwingen op een strategische en planmatige wijze? Zijn de acties die je gepland hebt SMART? Hoe volg je de vernieuwingen op tot in de klas? Hoe kan je proeftuintjes opzetten? Hoe kan je op eenvoudige wijze leermomenten installeren met het team: tijd om terug te blikken, vooruit te blikken en de doelen te bevragen? Hoe ga je om met weerstanden en vanwaar komen ze? We maken hierbij voortdurend de koppeling met je concrete praktijk. Leiding :

Karel Binon, nascholer, pedagoog-psychotherapeut en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Data :


1 2 3 4

: : : :

woensdag 12 december ´07 woensdag 9 januari ´08 dinsdag 22 januari ´08 donderdag 14 februari ´08, telkens van 09u00 tot 12u00


54


Module 69

ETHISCH LEIDERSCHAP

Voor directies basisonderwijs, zorgbegeleiders, beleidsondersteuners Onze samenleving wordt vandaag getekend door enorme verschuivingen in het leefklimaat, dit zowel op het vlak van gezinsstructuren als van multiculturele en sociaal-economische samenlevingsvormen. De school krijgt daarin nieuwe taken. De rol van de directeur wordt dan ook geconfronteerd met nieuwe uitdagingen. Meer dan ooit wordt van hem/haar ethisch leiderschap verwacht waarin het accent ligt op waardevorming en zingeving. Zulk leiderschap heeft als belangrijke kwaliteiten: communicatief overleg, (machtsvrije) dialoog, ontwikkelen van sociaal kapitaal, empowering (ondersteuning), opbouw van sociaal leven, enzovoort. Hoe kan je dat realiseren in de permanente spanning tussen het organisatorische (systeem) en het procesmatige (communicatieve leefwereld) van je taak? Leiding :

Willy Deckers, voormalig docent KH Kempen, Departement Sociale Wetenschappen

Data :

sessies 1 en 2: donderdag 22 november ´07 sessies 3 en 4: donderdag 13 december ´07, telkens van 9u00 tot 16u00

Bijdrage : € 75 per dag; syllabus, lunch en koffie inbegrepen Deze cursus behoort ook tot het keuzepakket van de opleiding PROFS – 3de jaar, georganiseerd door de Diocesane Begeleidingsdienst van Antwerpen en de Lerarenopleiding van Vorselaar.

Module 70

DE DIRECTEUR EN DE ZORGBEGELEIDER ALS COUNSELOR

Voor directies basisonderwijs, zorgbegeleiders, beleidsondersteuners In het werken met collega’s of met kinderen, met ouders word je geconfronteerd met heel wat psychosociale problemen; je blijft soms met heel wat vragen achter - Hoe ver kan je gaan in de begeleiding? Mag ik mezelf hierin begrenzen? - Wat kan je zelf opvangen en waar moet je doorverwijzen? - Wat met thematieken die me zelf raken of waar ik emotioneel geen weg mee kan? - Is het voldoende dat ik een luisterend oor bied of moet ik alles kunnen oplossen? - Wat doe ik met mijn rol als directeur, als collega, ….? In deze nascholing verkennen we de verschillende factoren die in dit hulpverleningsproces een rol spelen. We trachten elkaar te ondersteunen om onze hulpverleningskwaliteiten te onderkennen en te verbeteren. De ervaring heeft ons geleerd dat deze cursus van 6 sessies het best georganiseerd wordt op drie hele dagen. Leiding :

Karel Binon, nascholer, pedagoog-psychotherapeut en lector aan de KH Kempen – campus Vorselaar

Data :

sessie 1 en 2 : dinsdag 29 januari ‘08 sessie 3 en 4 : dinsdag 19 februari ‘08 sessie 5 en 6 : dinsdag 4 maart ‘08, telkens van 9u00 tot 16u00

Bijdrage : € 80 per dag, koffie, lunch en syllabus inbegrepen


55

Mentorenopleidingen van de lerarenopleidingen van de KH kempen (campus Vorselaar en campus Turnhout) Academiejaar 2007-2008 Onze visie We willen goede en bekwame leraren vormen. Als opleiders zijn we er ons van bewust dat we in die opdracht maar slagen als we dat doen in nauwe samenwerking met het werkveld. De begeleiding van kandidaat-leraren en van beginnende leraren door mentoren in de scholen zelf is één van de hefbomen om te komen tot professioneel gevormde leraren die bereid zijn om levenslang te leren en te werken aan kwaliteitsverbetering. De Lerarenopleidingen van de KH Kempen zitten met deze visie op één lijn met het nieuwe decreet lerarenopleidingen waarin middelen voorzien worden voor mentoren die stagiairs en beginnende leraren begeleiden. De mentorenopleiding bestaat in de praktijk uit twee delen waarvan het eerste deel afzonderlijk gevolgd kan worden. Het eerste deel is een basisopleiding die eerder gericht is op begeleidingsvaardigheden voor stagiairs, het tweede deel is een uitbreidingscursus die gericht is op coachingsvaardigheden en de begeleiding van beginnende leraren. De twee delen samen leiden tot het getuigschrift `postgraduaat in stage- en aanvangsbegeleiding'. De basisopleiding: • bestaat uit 7-9 nascholingssessies, gespreid over 3 tot 5 dagen • wordt afzonderlijk ingericht voor onderwijzers, kleuteronderwijzers en leraren secundair onderwijs • is gepland van maart tot mei. Door deze schikking kunnen de mentoren tijdens de duur van de opleiding vervangen worden door stagiairs van het laatste opleidingsjaar • staat open voor mentoren van scholen die behoren tot het stagenetwerk van de departementen lerarenopleiding van de KH Kempen (campus Vorselaar en campus Turnhout) • gaat door in Vorselaar • wordt gratis aangeboden aan scholen van het stagenetwerk. De uitbreidingscursus: • bestaat uit twee modules waarin vooral coachingsvaardigheden worden aangeleerd om beginnende leraren te begeleiden • kan gevolgd worden door mentoren die reeds een basisopleiding volgden aan een lerarenopleiding mits een assessmentonderzoek (eerder verworven competenties) voor de aanvang van de opleiding • is een cursus waarvoor studiegeld gevraagd wordt, maar waarvoor korting gegeven wordt aan mentoren van scholen die behoren tot het stagenetwerk van de departementen lerarenopleiding van de KH Kempen • de opleiding gaat door vanaf november 2006. Geïnteresseerd in de basisopleiding? Voor meer informatie neem contact met • Marie-Josee Lembrechts , coördinator Opleiding leraar kleuteronderwijs, campus Vorselaar 014/508 175 - [email protected] • Nicole Koevoets, coördinator Opleiding leraar lager onderwijs, campus Vorselaar 014/508 174 - [email protected] • Annick Cuynen, coördinator Opleiding leraar lager onderwijs, campus Turnhout 014/415 468 - [email protected] • Lieve Willems, coördinator Opleiding leraar secundair onderwijs, campus Vorselaar 014/508 173 - [email protected] • Ilse Van de Plas, pedagoog, Opleiding leraar secundair onderwijs, campus Turnhout 014/415 468 - [email protected] Geïnteresseerd in het postgraduaat in stage- en aanvangsbegeleiding? Voor meer informatie neem contact op met het Donchecentrum, campus Vorselaar • Odette Van Mellaerts, coördinator Donchecentrum, campus Vorselaar 014/508 169 - [email protected] 56


nascholing voor schoolteams Praktische informatie

Beste directeur Tal van schoolteams doen jaarlijks beroep op het Donchecentrum. Voor een vlotte planning van uw en ons werk vragen we u om ons tijdig te contacteren.

Een eenvoudige procedure in drie stappen op weg naar samenwerking 1. Hierna volgt een beknopte voorstelling van het nascholingsaanbod voor uw schoolteam: - eerst 37 thema’s gericht op de didactische of pedagogische professionalisering van de leerkracht - tenslotte vanaf thema 38 nascholingen gericht op het ontwikkelingsproces van het team als team Ga na of u in de voorgestelde thema’s een zinvol aanknopingspunt ziet voor nascholing van uw team. 2. Maak - Of - Of - Of

je interesse aan ons bekend via: onze site www.donche.be een mail aan [email protected] tel 014/508 169 of fax 014/508 161

3. We nemen met u contact voor een precieze afstemming en invulling op maat van uw schoolteam.

AFSPRAKEN I.V.M. DE KOSTEN VOOR TEAMGERICHTE NASCHOLING 2007 -2008 Voor een blok van 2 uren (personeelsvergadering) : € 260 thema 13 tot 23: € 280 Voor een sessie van 3 uren : € 370 thema 13 tot 23: € 400 Voor 2 blokken van 2 uren ( pedagogische studiedag) : € 425 Thema 13 tot 23: € 450 Per coachingssessie van thema 40 en 41: € 190 De verplaatsingskosten van de nascholer en eventuele kopies zijn niet inbegrepen

Nascholing voor schoolteams

57

Specifiek voor kleuterschoolteams Thema 1 Omgaan met kleuters met sociaal-emotionele problemen De bedoeling is kleuters met een laag welbevinden leren observeren en screenen en op een planmatige manier deze screening bespreken, zodat deze kan leiden tot het nemen van effectieve interventies. Na een inleidende sessie is het mogelijk te werken met concrete casussen van het team. Om een echte sprong met het team vooruit te maken op het vlak van interventies bij sociaal-emotionele problemen. Nascholer: Betty Palmans, therapeut en lector KHKempen, campus Vorselaar

Thema 2 Omgaan met moeilijk gedrag van onze kleuters De bedoeling is het team te ondersteunen in de aanpak en begeleiding van kleuters met ‘moeilijk gedrag’. In het kader van het decreet ‘gelijke kansen’ is het belangrijk om kleutergedrag te begrijpen vanuit diverse contexten: de thuiscontext ( bijv. kansarmoede), de schoolcontext (bijv. grote klasgroep) … zodat de ongelijke kansen waarmee een kind in de school arriveert niet leiden tot nog meer ongelijke uitkomsten. Ook het reflecteren over eigen opvattingen en visies, over de eigen manier van interageren met het kind krijgt hier een plaats. Ook in dit nascholingsproject is het mogelijk te werken met concrete casussen van het team. Nascholer: Betty Palmans, therapeut en lector KHKempen, campus Vorselaar

Thema 3 Werken met ontdekdozen binnen zelfstandig leren Werken met ontdekdozen of ontdektafels, het is een werkvorm waarbij kleuters eerst ruime kansen moeten krijgen om te experimenteren met allerhande materialen. Later worden de materialen uitgebreid met onderzoeksgerichte activiteiten aan de hand van werkkaarten. Werken met ontdekdozen is zeer geschikt om aan de enthousiaste, nieuwsgierige en onderzoekende houding van jonge kinderen tegemoet te komen. In deze nascholing gaan we dieper in op de mogelijke inhouden en thema’s van ontdekdozen binnen zelfstandig spelen. Het wordt allemaal zeer praktisch met concreet materiaal op niveau van de verschillende leeftijdsgroepen en met de mogelijkheid tot uitwisselen van ideeën. Het kleuterschoolteam krijgt een aantal concrete bronnenfiches om van start te gaan of om hun repertorium uit te breiden. Deze nascholing vraagt optimaal de inzet van een studiedag en een follow-up sessie. Nascholer: Ann De Busser, praktijklector KHKempen, campus Vorselaar met ervaring in het begeleiden van kleuterleid(st)ers en schoolteams

Thema 4 Werken met het klasboek bij het ontwikkelingsplan (schrijfversie) Een klasboek zou een belangrijk en boeiend hulpmiddel moeten zijn om na te denken over je eigen klaspraktijk. Het is een instrument dat zeer nuttig is voor de leid(st)er om planmatig te werk te gaan met kleuters. In deze nascholing gaan we aan de hand van het Klasboek bij het OWP uitgegeven bij het VVKBaO op zoek naar een zinvolle inhoud van je eigen klasboek.

58


Je leert de verschillende mogelijkheden kennen vanuit concreet uitgeschreven voorbeelden om zo prioriteiten te leggen en keuzes te maken, zodat je stap voor stap op weg kan met de implementatie van de gekozen planningsbladen. Er is voldoende kans tot uitwisselen van ervaringen. Ook deze nascholing vraagt optimaal de inzet van een studiedag en een follow-up sessie. Nascholer: Ann De Busser, praktijklector KHKempen, campus Vorselaar met ervaring in het begeleiden van kleuterleid(st)ers en schoolteams

Thema 5 Rituelen in de kleuterschool In de levensbeschouwelijke en religieuze groei van mensen zijn rituelen en symboliek heel belangrijk. Ook in de kleuterklas zijn rituelen een zeer belangrijk onderdeel van de dag. Ze geven houvast aan de kleuters en helpen verbondenheid en communicatie groeien. Rituelen mogen niet geïsoleerd worden van wat er verder in de klas gebeurt. Integendeel, in de rituelen steken juist heel veel kansen om de inhoud, de sfeer en de diepgang van een gesprek, gebeurtenis, verhaal, beeld op een andere manier te beleven. Ze helpen mensen om te gaan met het diepere van het bestaan Rituelen zijn kristallisatie-momenten van wat binnen de klas leeft of op gang komt. Vanuit een gebeurtenis, gesprek of ervaring van, met of tussen kleuters kan je botsen op een sterk doorleefd gevoel of thema. De bedoeling is om aan de hand van een rituelendoos terug te blikken op die ervaring. Dit kan op het einde van de voormiddag, op het einde van de dag of op een ander afgesproken moment. De rituelendoos bestaat dus uit een materialenpakketje en een kaartenpakketje dat aansluit bij de psychosociale en religieuze ontwikkeling van kleuters. Tijdens deze nascholing gaan we de betekenis na van rituelen in het leven van mensen, kleuters en hoe deze de levensbeschouwelijke en religieuze groei van kinderen kunnen ondersteunen. We trachten dit ook open te trekken naar grote rituelen in de wereldgodsdiensten. Aan de hand van zeer concrete materialen (rituelendozen) zoeken we naar mogelijkheden om op deze belangrijke momenten in te spelen. Nascholer: Ann De Busser, praktijklector KHKempen, campus Vorselaar met ervaring in het begeleiden van kleuterleid(st)ers en schoolteams

Thema 6 Een bekpop maken Klaspoppen maken meer en meer deel uit van de rituelen in de kleuterklas. In de handel kan je allerhande poppen kopen. Er gaat echter niets boven een zelfgemaakte pop. Deze straalt de eigenheid van de leidster uit . Poppen kunnen ook gereserveerd blijven voor speciale momenten, viermomenten, zoals bijvoorbeeld een verjaardag, het inleiden van het poppenspel,… Deze keer geen theoretische sessie, maar een echte doe-sessie waarin je je eigenheid en creativiteit kan laten werken. Na de sessie ga je naar huis met een leuke, eigen bekpop die je zelf een bestemming kan geven. Geen ingewikkelde naai- en constructietechnieken. Het basismateriaal, alsook het stappenplan krijg je tijdens de sessie. Wat je zelf meebrengt : een tafelbeschermer, een lat, een dikke viltstift, snijmes, schaar, vod, allerlei soorten knopen, kralen die je als ogen kan gebruiken, materiaal om haren mee te maken ( wol, viltwol, leder, pels ), stoepkrijt in verschillende kleuren , een potje om water in te doen. En niet te vergeten, je creatieve geest. Nascholer: Ann De Busser, praktijklector KHKempen, campus Vorselaar met ervaring in het begeleiden van kleuterleid(st)ers en schoolteams


59

Specifiek voor kleuter- of lagere schoolteams of voor beide samen SOCIO-EMOTIONELE ONTWIKKELING Thema 7

Kinderen en echtscheiding :

We gaan dieper in op de rol die we als leraar kunnen hebben in het proces van het kind dat met (echt)scheiding te maken krijgt. Scheiden doet wel degelijk pijn, niet eventjes maar langdurig, en alle gezinsleden zullen het er moeilijk mee hebben. Kinderen begrijpen de veranderingen in hun leven vaak niet en vragen zich angstig af wat er met hen gaat gebeuren. En al zijn ouders zich er vaak niet van bewust, kinderen piekeren ook over het welzijn van hun ouders, die nu zo boos en verdrietig lijken . Enerzijds gaan we in op het aanreiken van taal aan ouders die ontschuldigend werkt, want alle ouders voelen zich schuldig en onzeker. Als wij het kunnen opbrengen om ons niet veroordelend op te stellen naar de ouders, dan scheelt dit, ook in het contact met het kind. Anderzijds gaan we op zoek naar hulpbronnen voor de kinderen. Welke hulpbronnen zijn aanwezig en welke handvatten kunnen wij aanreiken die het kind sterker maken? Hoe kunnen we het kind steunen in het ‘mogen loyaal zijn’ aan beide ouders? Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut

Thema 8

Kinderen en rouw

Kinderen worden soms geconfronteerd met de dood van een dierbaar persoon. We gaan op zoek naar welke handvatten we als leraren kunnen aanreiken in dit proces. We bekijken welke rouwtaken er zijn en hoe we ondersteunend kunnen werken. Hoe kunnen wij als leraren nabij zijn in rouw en verdriet? Welke concrete materialen : prentenboeken, klei, verf , verhalen, symbolen, … kunnen ons hierbij helpen? Tegelijk kan dit thema ook opengetrokken worden naar het thema ‘omgaan met verlies’ in al zijn contexten. Er kan immers niet afgebakend worden waar kinderen allemaal wel of niet om kunnen rouwen. Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut

Thema 9 Leren communiceren met een kind in emotionele pijn: een training Signaalgedrag is dat gedrag dat duidelijk maakt dat een kind vastloopt. Wat kunnen we doen met dit signaalgedrag van een kind? In de training gaan we praktijkgericht aan de slag en leren we een aantal communicatietechnieken die makkelijk hanteerbaar zijn in je contact met kinderen. Ze zijn erop gericht om de achterliggende gevoelens en reacties van het kind beter te begrijpen en tegelijk het gedrag te begrenzen waar nodig. De technieken komen uit de kindertherapeutische communicatie zoals die gebruikt worden in de Integratieve Kindertherapie. We reiken ook een kader aan waarmee het duidelijk kan worden waarom een kind in pijn, soms niet de pijn naar buiten kan brengen, maar wel een ander vaak ‘afwerend’ gedrag stelt om de pijn niet te voelen. Duur : 1 dagdeel of 2 dagdelen (met oefeningen) Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut 60


Thema 10

Begeleiding van kinderen met faalangst

Tijdens deze sessie gaan we dieper in op de betekenis van faalangst. Als we het hebben over faalangst, dan gaat het letterlijk om bang zijn om te falen. Faalangst is die angst die niet zozeer slaat op wat je nu moet doen, maar op de kans of de zekerheid dat, dat zal mislukken. Faalangst is dus een vorm van angst die optreedt bij het leveren van te beoordelen prestaties, waarbij de concentratie op een mogelijke mislukking de aanwezige kennis en vaardigheden blokkeert. Op school zijn we heel erg bezig met het nastreven van eindtermen, ontwikkelingsdoelen en daarvoor moeten we af en toe meten. Is dit meten van de kinderen nu slecht of niet in het licht van faalangst? Een eenduidig antwoord lijkt niet te bestaan, het is immers belangrijk dat kinderen weten wat er van hen verwacht wordt, en dat kinderen zichzelf als kundig kunnen ervaren. Te veel vrijheid kan leiden tot onduidelijkheid. Te veel structuur en tijdsdruk kan leiden tot stress. Het is dus belangrijk om een juiste tussenweg te vinden. Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut

Thema 11

Omgaan met neerslachtige gevoelens bij kinderen

In deze sessie willen we dieper ingaan op hoe ook kinderen kampen met neerslachtige gevoelens en hoe er daarbij een link gelegd wordt naar het maken of hebben van negatieve gedachten. Vaak wordt gedacht dat kinderen enkel een zorgeloos leven leiden en dat ze dus niet kampen met droevige gevoelens die hen langere tijd achtervolgen. Maar ook kinderen kunnen zich wel degelijk hopeloos, lusteloos, heel droevig en levensmoe voelen. We willen het niet zo zeer hebben over de diagnose ‘depressie’, maar we willen wel handvatten aanreiken om kinderen te leren omgaan met alle gevoelens om hen op die manier te behoeden voor depressie. Tegelijk willen we het ook hebben over hoe bepaalde omstandigheden en stressvolle gebeurtenissen in een kinderleven oorzaak kunnen zijn tot het ontstaan van een negatieve levensspiraal, waardoor ook kinderen moeite lijken te hebben om zich opgewekt en levenslustig te voelen. De vraag is dan hoe we als professionelen voor het kind én de ouders ondersteunend kunnen zijn bij het ontwikkelen van meer draagkracht. Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut

Thema 12

Vrije expressie: Hoe vrije teksten en vrije tekeningen een hulpmiddel kunnen zijn als kinderen het emotioneel moeilijk hebben

Doelgroep : leerkrachten laatste kleuterklas en lagere school. Reeds in de laatste kleuterklas, maar zeker ook in de lagere school, dreigen kinderen soms hun `eigenheid’ wat te verliezen in het willen hun `best' doen voor de juf of meester. Zo worden expressie-momenten soms ook prestatiemomenten waar kinderen willen voldoen aan een bepaalde opdracht. Toch zijn er op school veel leermomenten mogelijk waarbij kinderen kunnen ervaren dat het erom gaat hoe zij zich voelen, wat zij tot uitdrukking willen brengen, wat zij te zeggen hebben. In het werken met kinderen is het omgaan met vrije teksten en vrije tekeningen een mooi en dankbaar gegeven om mee aan de slag te gaan. In de sessie wordt er heel concreet gewerkt vanuit praktijkvoorbeelden zowel vanuit de ervaring van de nascholer in het onderwijs, als in haar kindertherapeutische praktijk. Nascholer: Lies Ledegen, kindertherapeut


61

Thema 13

In gesprek met kinderen (4 tot 12 jaar)

“Wij weten heel veel wat kinderen niet weten, maar zij weten hoe ze zich voelen en denken.” (Janusz Korczak) Je maakt je zorgen over Jessica: ze zit er vaak dromerig bij in de klas en lijkt helemaal niet gelukkig. Joris heeft deze maand enkele serieuze onvoldoendes op z’n rapport: kan hij niet beter of is er een andere reden? Andy hangt meestal de clown uit. Als je hem op een ernstige toon aanspreekt, klapt hij dicht. Om een zicht te krijgen op wat er in een kind omgaat, is een gesprekje met dat kind een logische eerste stap. Hoe pak je zo’n gesprek best aan? Eerst bekijken we waarin een gesprek met jonge kinderen verschilt van een gesprek met een volwassene. We zoeken uit welke consequenties dit heeft voor de manier waarop je een gesprek met kinderen organiseert en structureert. Tot slot oefenen we verschillende gespreksvaardigheden in kleine groepjes. Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Thema 14

Kinderen leren conflicten hanteren

Conflicten horen bij het leven. Kinderen worden er van jongs af aan mee geconfronteerd. Al snel ontwikkelen ze hun eigen strategieën om ermee om te gaan. Toch geraken ze er niet altijd zélf uit. Leerkrachten uit de basisschool besteden dikwijls een groot deel van hun tijd aan het oplossen van ruzies tussen kinderen. Wat is conflictvaardigheid en wat houdt het allemaal in? Hoe kan je met concrete conflicten tussen kinderen zo omgaan, dat hun eigen competenties op dit vlak verstevigd worden? Wat kan je in de kleuterschool van kinderen verwachten en hoe bouw je daar in de lagere school op verder? Beeldmateriaal en enkele concrete methodieken stofferen de zoektocht naar antwoorden. Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Thema 15

Reageren op agressie-incidenten

Op school kunnen heel diverse vormen van agressief gedrag voorkomen: vernederende opmerkingen, eisend gedrag, spullen kapotmaken, een vechtpartij,… tot (kleine) criminele feiten. Hier als leerkracht weerbaar op reageren, veronderstelt het vaardig hanteren van verschillende reactiestrategieën én het beheersen van je eigen angst, onmacht en kwaadheid. Beide aspecten krijgen aandacht in onderstaand programma. Ook afronding en herstel ná een agressie-incident komen aan bod. Nascholer : Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Thema 16

Pesten… hoe ga je ermee om?

Pesten roept meestal sterke emoties op. Zowel medeleven met de slachtoffers als onbegrip en kwaadheid tegenover de daders kunnen het moeilijk maken om gepast te reageren. In dit programma kijken we met wat meer afstand naar de achtergronden van pestgedrag. We hebben oog voor individuele, klas- en schoolfactoren die een rol kunnen spelen in het tot stand komen van pestgedrag. We onderzoeken stap voor stap hoe je kan reageren als er gepest wordt, en bekijken de mogelijkheden van preventie. Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag. 62


Thema 17

Moeilijk leerlingengedrag aanpakken en voorkomen

In deze cursus richten we onze blik op allerlei vormen van moeilijk gedrag die op school kunnen voorkomen. Zowel losstaande incidenten als zich altijd weer herhalend lastig gedrag van altijd weer diezelfde leerling of klasgroep komen aan bod. We onderzoeken welke interventies mogelijk zijn en verruimen je pakket mogelijke reactiewijzen. We staan ook stil bij de vraag wat je nog méér kan doen als enkele veel voorkomende reacties, zoals “grenzen stellen” of “straffen”, niet helpen. In deze cursus vertrek ik van een integrale visie op het voorkomen ván en omgaan mét moeilijk leerlingengedrag. Bedoeling is dat leerkrachten reflecteren over het eigen gedrag, en nieuwe mogelijkheden zien in situaties die voorheen vast leken te zitten. Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Thema 18

Ombuigen van storende klasdynamieken

Hoe komt het dat de ene klas een leuke bende wordt en in een andere groep al na enkele weken een ongezellige en grimmige sfeer hangt… ook al zijn de leerlingen elk apart best wel sympathiek? Het antwoord op deze vraag heb je vast al eens gehoord: het geheel is méér dan de som van de delen! In deze cursus duiken we even in de theorie van de groepsdynamica, op zoek naar handvatten voor de leerkracht om: - een nieuwe groep te helpen om een leuke groep te worden; - een lastige groep terug op de rails te krijgen. Wonderen bestaan niet, wél een aantal remedies met grote kans op slagen… Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.

Thema 19

Samenwerken met ouders: een vak apart!

Voor de optimale ontwikkeling van kinderen en jongeren is een goede verstandhouding tussen school en thuis essentieel. In deze cursus onderzoeken we mogelijkheden om ouders zoveel mogelijk op een positieve manier te betrekken bij het schoolgebeuren en om met hen een constructieve samenwerking uit te bouwen. Zowel beleidsmaatregelen als het voeren van gesprekken komen daarbij aan bod. We zoeken naar manieren waarop school- en thuismilieu elkaar tot steun kunnen zijn in geval van problemen met het kind. Focus daarbij ligt op het opbouwen van een goede communicatie. Aan bod komen o.m. een gesprek op het oudercontact, een slecht-nieuwsgesprek, omgaan met weerstand van ouders, ondersteunen van ouders die het zelf niet meer zien zitten met hun kind. Nascholer: Hilde Leonard, studeerde pedagogiek, jarenlange ervaring in het werken met tieners, zelfstandig naschoolster, gespecialiseerd in ‘voorkomen van’ en ‘omgaan met’ moeilijk leerlingengedrag.


63

KLASKLIMAAT EN SOCIALE VAARDIGHEDEN Thema 20 Omgaan met regels : Met contactsleutels werken aan bevestigen en begrenzen- belonen en straffen Opvoeden is eisen stellen, praten, aanmoedigen, straffen, voordoen, lachen, kijken, luisteren, ondersteunen, belonen. Leerkrachten scheppen daarvoor een pedagogisch klimaat en werken aan een positieve relatie met hun leerlingen. De lifeskills-methodes ‘Het gat in de haag’ en ‘Contactsleutels’ ondersteunen het scheppen van een positief klimaat in klassen. Leerkrachten geven richtlijnen en ruimte, ze bepalen (samen met hun leerlingen) de grenzen van wat kan en wat niet kan. Die grenzen heeft elke leerling nodig om zich te ontwikkelen, om te weten wat gewenst en ongewenst gedrag is. Regels roepen niet noodzakelijk de behoefte op om ze te overtreden, wel om af te spreken. Dat hoort nu eenmaal bij leren. Straffen en beloningen helpen leerlingen zich aan te passen aan regels en afspraken. Ze stellen de leerling medeverantwoordelijk voor zijn/haar gedrag. En toch kan het nog fout lopen. Kinderen brengen geen respect op voor elkaar, houden zich niet aan de afspraken en regels, maken zaken van de school stuk … Als leerkracht zoekt u naar handgrepen om deze situaties om te buigen naar aanvaardbaar gedrag. Moeten we een straf geven? Hoe gaan we daarbij te werk? Hoe brengen we éénduidigheid? Welke effecten verwachten we? Zijn er binnen ons schoolteam afspraken rond belonen en straffen? In deze workshop vertrekken we van de praktijk. Daaruit distilleren we richtlijnen en aandachtspunten in verband met bevestigen en begrenzen of met straffen en belonen. We staan stil bij de eigen houding bij het belonen en straffen. We zoeken naar onze eigen kracht en troeven bij het lesgeven, zowel wat het didactisch als pedagogisch handelen betreft. Hierbij gebruiken we de didactische pakketten ‘Het gat in de haag’ en ‘Contactsleutels’. Werken aan persoonlijke en sociale vaardigheden bij kinderen en het positief beïnvloeden van het klimaat zijn belangrijke preventieve acties. De workshop is interactief opgebouwd en vraagt dus een inbreng van de deelnemers. Deze workshop is een eerste verkenning van het onderwerp en kan onmogelijk een kant en klaar antwoord bieden op zeer specifieke vragen van de deelnemers. Indien scholen een tweede sessie vragen, zoeken we concrete antwoorden voor de vragen en problemen van de school. Nascholer: De Sleutel – Gent

Thema 21

Sociale vaardigheden: leven in de klas!

Werken met de pakketten ‘Het gat in de haag’ en ‘Contactsleutels Contactsleutels zijn lessen die u aan kinderen in alle klassen van de kleuter- en lagere school kunt geven. Ze hebben een dubbele impact. Eén: de kinderen leren sociale en persoonlijke vaardigheden aan, oefenen ze in en passen ze toe. Twee: u leert samen met de kinderen dat het veilige klimaat in de klas iets is dat u kunt beïnvloeden. De activiteiten kunt u plannen en inroosteren zoals u zelf wil. Maar het beste resultaat krijgt u met een doelgerichte aanpak waar heel de school aan werkt. De leefvaardigheden, waar Contactsleutels het over heeft, zetten we op een gestructureerde en goed onderbouwde manier om in leuke activiteiten voor kleuter- en lagere school. Een duidelijke invulling van vakoverstijgende én vakeigen eindtermen (o.a. wereldoriëntatie).

64


Het pakket voor de kleuters en eerste graad bestaat uit de verhalenbundel ‘Het gat in de haag’ en een lesmap met uitgewerkte activiteiten. Voor de 2de en 3de graad van het lager onderwijs bestaat het pakket uit een begeleidersmap voor de leerkracht en een kleurrijk werken themaboekje voor de leerlingen. Tijdens de studiedag geven we een algemene inleiding over het pakket ‘Het gat in de haag’ en ‘Contactsleutels’. We gaan dieper in op de componenten van de lifeskills. We illustreren dit uitgebreid met voorbeelden uit de klaspraktijk en stellen de verschillende werkvormen op een interactieve manier voor. Samen met de trainer gaat het team na wat er binnen de school reeds gebeurt rond sociale vaardigheden. We sluiten af met het voorstellen van het materiaal van de methode. Nascholer: De Sleutel - Gent

Thema 22

Preventief werken met Contactsleutels

Kennismaking met korte modules van 10 lessen voor 3de, 4de, 5de en 6de klas Preventie in de basisschool: voor de één overbodig, voor de andere broodnodig. Zowel vanuit wetenschappelijke als vanuit pedagogische hoek is het nut van preventie in de basisschool bewezen. Uit wetenschappelijk onderzoek stellen we vast dat de experimenteerleeftijd voor genotsmiddelen steeds daalt. Onderzoekers stellen steeds duidelijker vast dat hoe jonger je start met het gebruiken van genotsmiddelen, hoe meer kans op ernstige drugproblemen op latere leeftijd. Vanuit pedagogische hoek krijgt het trainen van sociale en persoonlijke vaardigheden naast een juiste attitudevorming een belangrijker plaats. Vanuit deze noodzaak en vooral om scholen te ondersteunen in het bereiken van hun vakoverschrijdende eindtermen rond sociale vaardigheden herschreven we de methode Contactsleutels in een korter lessenpakket van 10 lessen per leerjaar. De drie vaste onderdelen van elk leerjaar zijn: 1. Kennis en attitude De leerlingen krijgen in deze lessen informatie over alcohol, medicijnen, tabak en in de hoogste klas ook cannabis en andere illegale drugs. Het blijft niet bij informatie: we leren een attitude aan waarin kinderen geen tabak of illegale drugs gebruiken en zich kritisch voorbereiden op het later kunnen omgaan met medicatie en alcohol. 2. Sociale vaardigheden Los van talent dat erin meespeelt kun je vaardigheden aanleren, verbeteren en veranderen. Dat is ook zo met sociale vaardigheden: op een eerlijke en veilige manier communiceren, inschatten wat je gaat doen om bij een groep te horen, met vrienden moeilijke beslissingen nemen bijvoorbeeld. 3. Persoonlijke vaardigheden De competentie van lagere schoolkinderen om straks in de puberteit beslissingen te nemen over roken, drinken en ander druggebruik heeft ook met henzelf te maken. Je mening vormen, een grens trekken, doelen stellen en beslissingen nemen bijvoorbeeld. Tijdens deze workshop maken we op een actieve manier kennis met de methode. We staan natuurlijk ook stil bij de leerkrachtenhouding. Deze interactieve opbouw vraagt een actieve inbreng van de deelnemers. Nascholer: De Sleutel – Gent


65

Thema 23

Energizers : introductie

Opkikkers, tussendoortjes, sfeermakers, doe –en rustmomenten voor de klas. Welke naam je ze ook geeft, ze komen goed van pas om klas te houden. Daar spelen we tijdens deze workshop op in. Het klimaat in de klas is zeer bepalend voor de wijze waarop je les geeft. Of is het omgekeerd? Het klasklimaat is niet iets wat ons zo maar overkomt. Zowel de leerkracht als de leerlingen kunnen aan dit klimaat werken. Alleen weten we niet altijd hoe. Daarom biedt deze workshop een waaier aan concrete werkvormen. Zo heb je meteen een aantal bruikbare ideeën om aan dat positieve groepsklimaat te werken. “Dat ga ik morgen in mijn klas doen!” is dan ook een vaakgehoorde reactie na afloop. Onder de noemer energizers vallen diverse soorten oefeningen. Met ijsbrekers kunnen we een nieuwe groep leren kennen, leerlingen integreren, een nieuwe oefening inzetten. Door spelenderwijs groepen te verdelen zorgen we voor een spontane sfeer en leren de leerlingen met álle klasgenoten omgaan. Heel wat energizers hebben ook een groepsvormend karakter. Door samen te werken, door te streven naar een zelfde doel, door te zoeken naar gelijkenissen en verschillen ontdekken de leerlingen elkaars kwaliteiten en kan er wederzijds respect groeien. Afscheidsspelletjes zijn dan weer ideaal om een les of een project af te ronden. En toch is een energizer meer dan zo maar een spelletje in de klas. Tijdens het spel trainen we vaardigheden. De leerlingen nemen beslissingen, leren creatief denken en gaan ze om met gevoelens, … Via deze actieve werkvormen kunnen we het gebruik van deze vaardigheden observeren. Vaak kunnen we met de kinderen het verband maken met de realiteit. We kunnen een energizer ook gebruiken als instapoefening om een les te beginnen. De leerlingen zijn op die manier al in de juiste stemming om aan de slag te gaan. Wat voor leerlingen werkt kan ook effectief zijn op leerkrachtniveau. Daarom starten bepaalde teams hun personeelsvergaderingen met een energizer. Uit de klaspraktijk horen we dat de kinderen deze actieve aanpak zeer weten te waarderen. (Iedereen doet mee, elk spel is anders, er wordt veel gelachen,…) Leerkrachten merken o.a. op dat de onderlinge wrijvingen in de klas wegebben. Zo win je de tijd die je investeerde in de energizer meteen terug. Conflicten oplossen kost immers meer tijd en energie. Deze werkwinkel is een actief gebeuren. We nodigen je uit om actief deel te nemen bij het uitproberen van de werkvormen. Zo beleef je het effect ervan en verlaagt de drempel om er straks zelf mee aan de slag te gaan. Net zoals bij de leerlingen heeft iedereen wel het recht om te passen. Als we een positief leef – leerklimaat willen creëren is de onderlinge en individuele veiligheid immers essentieel. Nascholer: Koen Mattheeuws

66


MUZISCHE VORMING Thema 24

(beeld, muziek, drama, dans, media)

Drama in de klas

Ieder leraar kan aan de hand van drama bij de leerlingen heel wat teweegbrengen: de fantasie prikkelen, emoties leren uiten, het zelfbeeld verbeteren, de taalgevoeligheid verhogen, leren samenwerken,…. Veel kinderen spelen graag ‘toneeltjes’. Maar wat moet je er als leraar in jouw klas mee? Je bent tenslotte geen acteur of regisseur. En hoe leid je het in goede banen, zonder dat het chaos wordt? Deze cursus is er om je veel speloefeningen mee te geven om aan de slag te gaan met Drama. Want je moet niet zelf acteren om de kinderen op gang te helpen. Je krijgt non-verbale en verbale speloefeningen voor kinderen van 6 tot 12 jaar. Jij krijgt speloefeningen voor tussendoor, kennismakingsspelen, dialogen, ideeën voor korte improvisaties, tips om te werken met gedichten, … We testen de oefeningen zelf uit zodat je ervaart wat de mogelijkheden zijn. Je krijgt alle ideeën mee naar huis. Op het eind zal het kriebelen om meteen nieuwe zaken uit te gaan proberen in jouw klas. Nascholer: Ellen Dierckx, docente kunstonderwijs

Thema 25

Dansen met kinderen

Zet muziek op en veel kinderen beginnen spontaan te bewegen. Ze doen danspassen na van televisie of ze bedenken er zelf. Bij dansexpressie kan iedereen meedoen. Er wordt geen beroep gedaan op een specifieke aanleg. Iedereen kan er zijn eigen natuurlijke drang tot bewegen in kwijt. In deze sessie zoeken we naar eigen dansbewegingen en laten we ons inspireren door voorwerpen, verhalen, muziek, … . In kleine groepen maken we dan een eigen choreografie. Zo zal je zien dat je ook met je eigen klas snel korte dansjes kan maken, zonder dat je als leerkracht een danser hoeft te zijn. Nascholer: Juf Noortje, leerkracht lager onderwijs, freelancer muzische vorming

Thema 26

Zingen, en dan? Spelen met de stem en liedjes

Wat kan je allemaal doen met de stem en met een liedje? We beginnen met speelse oefeningen rond ademhaling en stem. Daarna zingen we enkele liedjes voor kinderen van de onderbouw. Deze liederen werken we dan creatief uit. We maken er een eigen tekst bij, brengen het expressief, maken er een klanktapijt bij … . Als laatste stap proberen we samen bij gekende kinderliederen creatieve opdrachten te vinden. Voor leerkrachten 1ste, 2de en 3de leerjaar Nascholer: Juf Noortje, leerkracht lager onderwijs, freelancer muzische vorming


67

Thema 27

Daar zit ritme in

Veel leerkrachten zien oefeningen rond ritme niet zitten. De instrumenten zijn te duur, het is te moeilijk met grote klassen, … . Niets is minder waar! In deze sessie zingen en klappen we ritmes. We spelen ritmes op goedkope percussie-instrumenten of instrumenten die je zelf kan maken. Eerst spelen we enkele basisritmes, die we daarna combineren. We maken zelf ritmes en laten ons inspireren door de omgeving. Want overal kan je ritme vinden. Nascholer: Juf Noortje, leerkracht lager onderwijs, freelancer muzische vorming

Navormingen door Wisper De navormingssessies van Wisper rond muzische vorming (beeld, muziek, drama, dans, media) hebben twee grote doelen: - Hoe kan je met succes een kwalitatief en verantwoord muzisch proces voor jouw klas opzetten en begeleiden? - Hoe kan je zelf met meer vaardigheden en kennis van zaken lesgeven in de verschillende muzische disciplines? (De bouwstenen/werkvormen van een discipline) Die twee doelen vind je in al onze sessies terug. Toch kies je als school een invalshoek, een focus. Wil je vooral trainen op het begeleiden van een muzisch proces in je klaspraktijk kies je best een sessie ‘Muzisch proces’ uit de onderstaande reeks. Wanneer je meer kunde, vaardigheid binnen een bepaalde kunstdiscipline wil ontwikkelen en toepassen in je klaspraktijk leg je best de focus op een sessie ‘bouwstenen’ uit de onderstaande lijst.

Thema 28

Muziek maken en improviseren

Bouwstenen muziek – hoe begin ik eraan met kinderen Muziek maken met kinderen. Voor veel leerkrachten een grote opgave. In deze sessie krijg je gevarieerde werkvormen en verschillende invalshoeken aangeboden waardoor je met kinderen gemakkelijk kan musiceren en improviseren. Zowel het zingen, het percussie spelen, als het spelen met allerlei instrumenten komen aan bod. Deze navorming richt zich op de bouwstenen van muziek: klank, ritme, melodie, harmonie. Daarnaast zoeken we naar de verschillende leerkansen die het domein muziek biedt aan een kind. Mogelijke werkvormen: percussie – luisterspelletjes - vraag en antwoord – klanklandschappen – liedimprovisatie – rappen (muziek en taal) – filmmuziek – ritmebox - ... Nabespreking: de bouwstenen, de werkvormen, de eindtermen en ontwikkelingsdoelen van het domein muziek. Docent: WiSPER olv Bart Callebaut

68


Thema 29

Liederen maken en zingen Bouwstenen muziek - Meer mogelijkheden met het zingen ...

Zingen is bij uitstek het middel om met muziek aan de slag te gaan in de basisschool. Zingen heeft verbanden met bewegen, taal, poëzie, ritme, jongerencultuur, actualiteit, feest, ... In deze sessie ervaar je wat de eindterm ‘genieten van zingen’ betekent. Er worden ook structuren aangeboden om heel gemakkelijk met kinderen een lied te maken: een projectlied, een klaslied, een verjaardagslied, een geïmproviseerd lied, ... Deze vorming richt zich op de bouwstenen van muziek: klank, ritme, melodie, harmonie. We onderzoeken hoe zingen en stem de motor kan zijn naar een totale muzikale vorming voor het kind. Mogelijke werkvormen: elk project zijn lied – liederen dansen en spelen -verschillende muziekstijlen - eenvoudige synthesizer – liedimprovisatie - percussie bij zang - ... Nabespreking: de bouwstenen, de werkvormen, de eindtermen en ontwikkelingsdoelen van het domein muziek. Docent: WiSPER olv Bart Callebaut

Thema 30 Van verhaal naar beeld naar verhaal naar beeld Bouwstenen Beeld Wanneer is een les muzische vorming beeld meer dan een tekening maken bij een verhaal? Kinder- en jeugdboeken zijn dankbare bronnen om beeldend mee te werken. Deze sessie gaat verder dan tekenen wat er verteld wordt. Voorlezen is kijken, vertellen, beelden bespreken, alternatieven bedenken, kleuren en vormen zien en eigen beelden bedenken. Een boek kan aanleiding geven tot het uitproberen van een beeldende techniek, tot een les over kleuren en texturen, tot een beeldende activiteit met fototoestel of klei, tot het verwerken van een impressie... Met deze sessie wordt duidelijk dat geïllustreerde boeken een schat aan beeldende activiteiten kunnen bieden. Boeken lezen en bekijken wordt meer dan een verhaal vertellen. Nabespreking: de bouwstenen, de werkvormen, de eindtermen en ontwikkelingsdoelen van het domein beeld. Docent: WiSPER olv Liesbet Verschueren Breng je werkschort mee!


69

Thema 31 Afrikaanse dans Bouwstenen Dans De wereld is mijn dorp. Heel wat scholen zijn op zoek naar projecten die de wereld in de school halen. Deze sessie komt tegemoet aan die wens. We weten dat Afrikaanse dans onlosmakelijk verbonden is met muziek. Afrikaanse dans is een techniek. Maar eens je de basis kent, is het ontzettend dankbaar om te gebruiken in de klas. De muziek is uitnodigend, de bewegingen zijn eenvoudig, het plezier van het bewegen primeert. In het eerste gedeelte ga je dit zelf ervaren door te imiteren. Je leert de techniek van ontspannen bewegen, van het volgen van de puls in de muziek. Je ondervindt de kracht van het repetitieve en het actie - reactie principe aan de lijve. In een tweede deel besteden we aandacht aan: hoe zelf een dans op te bouwen vertrekkend van betekenisgeving. Waarom wordt er in Afrika gedanst? Er zijn verschillende redenen. Dit is de aanzet om zelf bewegingen te creëren. Je krijgt al doende inzicht in hoe je een Afrikaanse dans kan opbouwen. Hiervoor gebruik je de bouwstenen van dans. Je lichaam beweegt met een bepaalde dynamiek in een bepaalde ruimte in contact met de ander. Hierbij hoort een syllabus met achtergrondinformatie over Afrikaanse dans en een CD met bruikbare nummers. Docent: WiSPER olv Ann Cailliau Ruimte met houten vloer nodig

Thema 32 Bouwstenen van drama: het ABC van drama Bouwstenen drama Wat is drama eigenlijk? Rond welke aspecten kan je werken? In deze sessie krijg je inzicht in de verschillende bouwstenen van drama en krijg je voorbeelden van hoe je daarmee in de klas aan de slag kan. Nabespreking: het domein drama, de bouwstenen Docent: WiSPER olv Eva De Mulder & Isabelle Handschoewerker

Thema 33 Media: Weblogging Bouwstenen en werkvormen media Tijdens deze sessie leer je hoe je snel en efficiënt een weblog kan aanmaken voor je klas of met je klasgroep (afhankelijk van de leeftijd van je groep). Een weblog is eigenlijk een eenvoudig aan te maken website, die je makkelijk kan onderhouden, een soort digitaal dagboek (klasboek in dit geval). Samen onderzoeken we de mogelijkheden die we hebben met de diverse data: bestanden, foto’s, gescande tekeningen, filmpjes, ouder- en jongerenforum, RSS, webcam,... Bij het aanmaken van de diverse media ontdekken we al doende de verschillende bouwstenen van media: licht, montage, beeldbewerking, kader en geluid. Het doel van deze sessie(s) is enerzijds de actieve communicatie tussen kinderen, ouders en leerkrachten te bevorderen, anderzijds een inzicht te bieden in de krachtige invloed van audiovisuele produkten. Op het eind kan je zelf (of met je klasgroep) een weblog aanmaken, publiceren en onderhouden. Min. 3 uur bij grote voorkeur een volledige dag in een goed uitgerust computerlokaal (hedendaagse computers: 1 computer per 2 deelnemers, beamer, enkele camera’s, statieven, digitale fototoestellen, ...) Docent: WiSPER olv Steve Maes

70


Thema 34 Musical maken Muzisch proces met Muziek Musical is zingen, dansen en spelen tegelijkertijd,... met attributen en kostuums in een decor. In deze sessie maken we stapsgewijs een musical, vertrekkend vanuit muziek. We proberen verschillende invalshoeken uit, maken uitstapjes naar drama en beweging. We gaan op zoek naar de kansen die musical biedt om op een kwalitatieve manier aan muzische vorming te doen. Tenslotte verwerken we al die invalshoeken tot een toonbaar geheel, met alle ingrediënten: zang, beweging en drama. Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk, zowel bij kleuters als in de lagere school. Mogelijke werkvormen: spreekkoren - zingen en bewegen - liederen uitbeelden, voorwerpen herdefiniëren - verhaallijnen uitbouwen - tonen - ... Docent: WiSPER olv Bart Callebaut

Thema 35 Ontdekken van het materiaal: de basis van beeld Muzisch proces met Beeld Met alle leerkrachten beleef je een levendige sessie met verven, papier en inkten. Via tal van opdrachten en korte groepsexperimenten ontwikkel je materiaalgevoeligheid. Je exploreert het materiaal op mogelijkheden. Je speelt met oplossingen en niet-conventionele technieken. Deze heldere en plezierige sessie geeft inzicht in een belangrijk doel van een les muzische vorming beeld: het nieuwsgierig en zonder angst omgaan met diverse materialen en gereedschappen. Je kan deze sessie ook ‘vertalen’ naar het gebruik van andere materialen, voor verschillende doelen leeftijdsgroepen, andere klassituaties en thema’s. Op het eind van de navorming bekijken we de opbouw van de oefeningen en de structuur ervan. Zo krijg je een interessante kijk op het werken met muzische vorming in de klas. Deze eerste kennismaking wordt zo een handvat om zelf inspirerende beeldende lessen te ontwikkelen. Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk, zowel bij kleuters als in de lagere school. Docent: WiSPER olv Liesbet Verschueren Werkschort meenemen Ruimte nodig met stenen vloer, werktafels, water


71

Thema 36 Dansen met ‘Happy Feet’ Muzisch proces met Dans Om deze sessie tot een goed einde te brengen leer je ‘praten met je voeten’... We starten met enkele fragmenten uit de animatiefilm ‘Happy Feet’ (bv. Meisje dat tegen de ruit tikt, het vraag- en antwoordspel tussen de pinguïns, de allochtonendans, ...) Je ontdekt samen enkele stamppatronen en je leert improviseren vanuit je voeten. Samen verzinnen we ritmes met percussie-instrumenten en vertalen die in voetbewegingen. Je wordt uitgenodigd om verschillende variaties te bedenken voor eenzelfde ritme en krijgt inzicht in de mogelijkheden. Interessante aanvullende opdrachtjes zorgen ervoor dat je ook je andere lichaamsdelen in beweging zet! In de eindbespreking hebben we het over de (aan)toepasbaarheid van deze dansopdrachten voor jouw klas. Je krijgt ook tal van inspirerende tips naar je lespraktijk toe (bv. Fragment van dansvideo van Bert Van Gorp: ‘ritmes met schoolbanken en je lijf’). Bij deze danssessie die film- en geluidsfragmenten als inspiratiebron gebruikt, hoort ook nog een cd-rom met de gebruikte beelden en muziek. Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk, zowel bij kleuters als in de lagere school. Docent: WiSPER olv Ann Cailliau Ruimte nodig met houten vloer of sportschoenen Thema 37 Poëzie in de basisschool Muzisch proces met taal In poëzie kan eigenlijk alles, dat maakt het ook bijzonder geschikt in de basisschool. De taal van kinderen is nog in volle ontwikkeling en het is belangrijk dat kinderen op een speelse manier aangezet worden om er mee om te gaan. We moeten poëzie niet zien als een afzonderlijk 'taal-blokje', het kan best geïntegreerd worden in de dagelijkse activiteiten zoals turnen, muziek, wiskunde,... Er is genoeg poëzie voor kinderen te vinden in de bibliotheek, de boekenwinkel of op het internet. Maar wat doen we ermee? Louter lezen wordt snel saai en is ook geen goede manier om kinderen op een natuurlijke wijze te stimuleren. Daarom: héél concrete activiteiten en versjes waar kinderen ook veel plezier aan zullen beleven. Sandrine Lambert is zelf schrijfster en illustrator van kinderboeken en poëzie. Een sessie waar je creatief met taal speelt... Deze navorming richt zich vooral op het muzisch proces: van waarnemen, exploreren en experimenteren, naar vormgeven en betekenis geven. Daarbij krijg je als leerkracht verschillende invalshoeken en werkvormen aangereikt die je direct kan uitproberen in je eigen lespraktijk, zowel bij kleuters als in de lagere school. Docent: WiSPER olv Sandrine Lambert

72


Specifiek gericht op het ontwikkelingsproces van het team Thema 38 Positieve communicatie Jij staat voor jouw klas in. Maar de ondersteuning van het hele team is zo belangrijk. Een goed team geeft vertrouwen. Je kan er terecht als er zich een probleem voordoet. En je hebt er het gevoel een belangrijke schakel te zijn in de ketting. Maar communicatie is niet eenvoudig. We zijn allemaal zo verschillend. Al willen we hetzelfde: begrepen en aanvaard worden. Het loopt al ééns mis in de communicatie tussen jou en de ouders, de leerlingen, de collega’s, de directie,…. Hoe kan het beter? Deze cursus geeft je op een speelse, actieve manier inzicht in hoe je met elkaar kan omgaan. Vertrouwen en een positieve houding staan centraal. Nascholer: Ellen Dierckx, docente kunstonderwijs

Thema 39 Creatieve leider Als leraar heb je de touwtjes stevig in handen. Maar wat als er plots iets onverwachts gebeurt? Iemand stelt een rare vraag of doet iets wat je niet had verwacht. Wat nu? Hoe speel je daarop in, met humor, zonder kwetsend te zijn en toch gevat? Geen eenvoudige opdracht. Ook tijdens vergaderingen en gesprekken met het team loopt het niet altijd zoals jij het je had ingebeeld. Achteraf denk je “Had ik dat maar gezegd” of “Waarom heb ik dad toch gezegd?” Jij bent de leraar en de ‘baas’ in je klas. Maar eenvoudig is dat niet altijd. Hoe kan je op een positieve en creatieve manier met elkaar omgaan, zodat iedereen zich goed voelt? Tijdens deze cursus wordt er op een actieve manier gezocht naar positieve interactie. Zo leer je elkaar en jezelf eens op een andere manier kennen. Nascholer: Ellen Dierckx, docente kunstonderwijs

Thema 40 Stilstaan bij het team Om de doelen te verwezenlijken die de hedendaagse school zich stelt is het noodzakelijk dat de leden van het team kunnen overleggen en samenwerken. Het is dan ook zinvol om op zoek te gaan naar de krachten die in het team aanwezig zijn en deze te bundelen in de evolutie naar een meer kwaliteitsvolle school. Deze procesgerichte begeleiding kan bestaan uit personeelsvergaderingen en coachingsgesprekken. De nascholing gebeurt op maat van de school in overleg met de school Nascholer: Karel Binon, nationaal coördinator van de opleiding voor beginnende directeuren in het katholiek onderwijs en lector KHKempen, campus Vorselaar


73

Thema 41 Begeleiding van de zorgcoördinator ( en het zorgteam) De zorgcoördinator is ondertussen ingeburgerd in het basisonderwijs. Zijn opdracht situeert zich op drie vlakken: de zorg voor individuele leerlingen, coach zijn voor collega’s en stimulator van het veranderingsproces naar een meer zorgzame school. Veranderen verloopt niet altijd van een leien dakje. Deze nascholing wil de zorgcoördinator (en/of de directie en/of het zorgteam) ondersteunen in deze laatste opdracht. We gaan op zoek naar elementen in de school die de veranderingsprocessen stimuleren en/of belemmeren en op welke wijze men daar best kan mee omgaan. Deze procesgerichte begeleiding gebeurt in afspraak op maat van de school. Nascholer: Karel Binon, nationaal coördinator van de opleiding voor beginnende directeuren in het katholiek onderwijs en lector KHKempen, campus Vorselaar

74


Wegwijs De campus Vorselaar ligt nabij de Markt te Vorselaar. Men bereikt Vorselaar via de E313 (AntwerpenHasselt - uitrit Herentals-west/Grobbendonk - nr. 20), richting Grobbendonk centrum, daarna richting Vorselaar volgen. Het centrum van Vorselaar is blauwe zone. Er is gelegenheid tot gratis parkeren op de gemeentelijke parking in de Nieuwstraat (zijkant van de Markt). Parkeren zonder schijf kan in de Dijkbaan, de Merellaan, de Fazantenlaan en de Veldstraat.

UTRECHT TILBURG EINDHOVEN

HOOGSTRATEN TURNHOUT

E 19

E 34

ANTWERPEN

VORSELAAR

HERENTALS

GEEL

LIER E 313 MECHELEN AARSCHOT BRUSSEL

DIEST HASSELT

= parkeermogelijkheden

75

76

NASCHOLING. BASISONDERWIJS Gewoon - Buitengewoon. Katholieke Hogeschool Kempen Departement Lerarenopleiding

Recommend Documents