Naar Schrornpelgeld....
Mededeelingen
v a n hef
Verbond tot Hervorming der Economie.
No. 1.
Auteursrechten voorbehouden.
1
waarom
SchrompergeId ?
Mei deernis vervuld jegens hen, die uit het productie- en distributieproces zijn uitgeschakeld (werkloozen), als gevolg van de verminderde koopkracht van het publiek tot pauperisme zijn vervallen (neringdoende middenstand), door crisis en crisismaatregelen belemmerd worden in de voortbrenging en distributie van land- en tuinbouwproducten en door teeltbeperking en ordening hun activiteit zien geremd en in een berg van regeeringspaperassen geen weg meer weten (tuinders en boeren), maken velen zich op om de structuur onzer samenleving op nieuw in studie te nemen en aan een critisch onderzoek te onderwerpen. Onder hen groeit het aantal dergenen, die den moed hebben het niet bij studeeren en onderzoeken te laten, maar die als resultaat daarvan, den opbouw eener nieuwe maatschappelijke regeling dapper ter hand nemen. Aan dezulken zal het te danken zijn, indien komende geslachten op onze mooie en vruchtbare aardï; weer ruimer zullen mogen ademhalen. Na voorafgegane studie en grondige voorbereiding hebben mannen en vrouwen uit alle deelen des lands en alle lagen der bevolking elkander gevonden, met den vasten wil, om door samenwerking te komen tot een nieuw economisch stelsel tengevolge waarvan ons volk van den geesel der werkloosheid zal worden bevrijd en de druk der tijden voor boeren, arbeiders neringdoenden, industrieelen en anderen zal overgaan in een tijdperk van algemeene welvaart. 1.
te
T e n e i n d e deze p l a n n e n , die z o n d e r w i n s t g e v e n d o o g m e r k zijn, v e r w e z e n l i j k e n , w e r d b e s l o t e n tot o p r i c h t i n g 'van het :
Verbond tot Hervorming der Economie. A l v o r e n s dit V e r b o n d , h e t w e l k onlangs w e r d o p g e r i c h t , bij het N e d e r l a n d s c h e P u b l i e k te i n t r o d u c e e r e n , w e r d het r a a d z a a m g e o o r d e e l d een beschouwing over het huidige geld v o o r a f te d o e n gaan, Enkele voorbeelden : A l s i n 't v o o r j a a r n a t u u r e n m e n s c h h u n v o o r b e r e i d e n d w e r k h e b b e n gedaan, als de z o n dagelijks w a r m e r w o r d t e n zij, i n s a m e n w e r k i n g met z a c h t e n v o o r j a a r s r e g e n , het e e r s t e t e e r e w a a s v a n jong g r o e n w e d e r o v e r d e n a k k e r heeft g e t o o v e r d . . . . d a n , bij die belofte v a n een n i e u w e n oogst, gaat er iets om i n het hart v a n d e n e c h t e n t u i n d e r . D a n d é n k t hij t e r u g a a n het v o r i g e jaar, t o e n hij zijn m e t z o r g g e k w e e k t e v r u c h t e n m e t s c h u i t e n v o l n a a r d e n m e s t v a a l t moest v a r e n . H i j heeft d a a r o n d e r g e l e d e n e n zijn g e v o e l e n g e w e t e n h e b b e n z i c h v e r z e t . N o o i t heeft hij r e c h t b e g r e p e n w a a r de fout s c h u i l t . In o n z e p r a c h t i g e H o l l a n d s c h e w e i d e n k a n het b o n t g e v l e k t e v e e bij d u i z e n d t a l l e n te g r a z e n staan er w e r d e c h t e r b e w e e r d , dat het goed z o u zijn d e n v e e s t a p e l i n te k r i m p e n . . . . e n het g e b e u r d e , t e n e i n d e v o o r het o v e r g e b l e v e n vee, prijzen m e t h o o g e r e n w i n s t te m a k e n . N u zijn onze w e i l a n d e n n a g e n o e g ontvolkt. G e e n e n k e l n o r m a a l b r e i n z a l die e c o n o m i e ooit begrijpen, noch rechtvaardigen. O u d ers h e b b e n h u n g e z i n m e t v e e l t o e w i j d i n g e n t e e r c z o r g o p g e v o e d ; zij h e b b e n al het hunne er a a n te k o s t e n gelegd o m hun k r o o s t t o c h v ó ó r ï i l l e s te w a p e n e n m e t k e n n i s e n v a a r d i g h e i d v o o r den a a n s t a a n d e n strijd o m het b e s t a a n ; e i n d e l i j k zijn zij d a n z o o v e r e n g e r e e d o m v o l m o e d a a n den a r b e i d te gaan, . . . . m a a r d e z e o n t w r i c h t e m a a t s c h a p p i j heeft n i e t op h e n ger e k e n d , h u n a r b e i d s k r a c h t w o r d t n i e t g e v r a a g d . S t r a k s z a l "de l e d i g g a n g a l l e s t i i t w i s s c h e n , w a t m e t g r o o t e liefde e n z o r g v a n ouders en andere opvoeders w e r d opgebouwd. Zoo w o r d e n i j v e r i g e h a n d e n g e b o n d e n e n m o n d e n m e t s c h a m e l e n s t e u n o p e n g e h o u d e n . W i e k a n deze e c o n o m i e nog v e r d e d i g e n , die z i c h v e r o o r l o o f t , l e v e n d e e n e r g i e ë n w i l l e n s e n w e 2.
tens uit het v o o r t b r e n g i n g s p r o c e s uit te s c h a k e l e n en zelfs de g o e d e r e n - v e r a r m i n g i n de h a n d te w e r k e n ? R o n d e e n half m i l l i o e n w e r k l o o z e n s l e n t e r e n i n t u s s c h e n langs s H e c r c n s t r a t e n of h e l p e n h u n v r o u w e n het h u i s w e r k v e r l i c h ten, z u c h t e n d n a a r w e r k , b e t e r v o o r h u n a a r d g e s c h i k t . i
D e z e k e r m e e r d a n t w e e en een half m i l l i o e n m o n d e n , die m o m e n t e e l i n ons v o l k s g e z i n d o o r M a a t s c h a p p e l i j k H u l p b e t o o n e n A r m e n z o r g w o r d e n o p e n g e h o u d e n , k u n n e n getuigen, dat h u n b e s t a a n j a m m e r l i j k is, daf h u n k o s t w i n n a a r s h u n k e r e n naaiwerk a l l e e n de koppen, die in het groote huishouden de leiding hebben, handhaven e e n stelsel, waarin de arbeidskracht der werkloozen niet wordt gevraagd. W a t zij k u n n e n p r e s t e e r e n w o r d t w a a r d e l o o s geacht. W a t zij n o o d i g h e b b e n , w o r d t h u n a a r z e l e n d e n i n o n v o l d o e n d e m a t e t o e b e d e e l d , t e n e i n d e het s p e l m e t het goud, w a a r i n het e g o ï s m e hoogtij v i e r t , ongestoord* te kunnen blijven spelen. H e t p r o d u c t i e - p r o b l e e m v o o r de w c l v a a r t s c h e p p i m ï is z o n d e r twijfel alzijdig opgelost. H e t d i s t r i b u t i e - s t e l s e l is g e b r e k k i g e r d a n o o i t . Waar ligt de fout ? V o l g e n s e n k e l e n is het geheel onjuist i e m a n d of iets v a n d e z e m i s s t a n d e n de s c h u l d fe g e v e n . Zij r e d e n e e r e n als v o l g t : op d e n d u u r d r a a i t het v a n z e l f v/el w e e r w a t bij e n h e e l e m a a f rfoed w o r d t het t o c h n o o i t . A n d e r e n r i c h t e n h u n v e r w i j t a a n het a d r e s v a n de R e g e e r i n g . W e e r a n d e r e n z o e k e n de fout bij den k a p i t a l i s t , m a a r i n w e r k e l i j k h e i d ligt de fout bij i e d e r m e n s c h a f z o n d e r l i j k . E e n m e n s c h is v a n n a t u r e e e n z e l f z u c h t i g w e z e n e n z a l die n e i g i n g w e l te a l l e n tijde i n z i c h b l i j v e n o m d r a g e n . O m d a a r o m zoo m a a r m het a l g e m e e n „ d e e c o n o m i e " de s c h u l d te g e v e n is onjuist. Theoretische houdkunde.
e c o n o m i e is l o u t e r
wetenschap,
is v o l k s h u i s -
H e t b e h o o r t tot de t a a k v a n de m a n n e n der w e t e n s c h a p , te zeggen hoe het gaan m o e t , d o c h de m a n n e n der p r a k t i j k , i n ' d i t g e v a l de r e g e e r i n g s p e r s o n c n , h e b b e n de w e t t e n v o o r te s c h r i j 3.
ven (practische economie). Onze volksleiders, de wetgevende en uitvoerende machten in ons volksgezin, kunnen echter alleen op het kompas der economisten varen, tenzij zij eerst zelf de noodige kennis hebben opgedaan. Theorie en praktijk zouden beide schuldig staan, ware het niet, dat de hebzuchtige mensch zelf geweigerd heeft, de als juist erkende economie in toepassing te brengen. Mannen van hooge beschaving, diepe kennis en met breeden kijk op het practische leven, hebben er herhaaldelijk op gewezen, dat er in het menschelijk hart goede en kwade neigingen zijn en dat over het algemeen de kwade neigingen, zooals hebzucht en eigenliefde, als de normale worden beschouwd en de goede neigingen, zooals rechtvaardigheid en naastenliefde, als de storende afwijkingen zijn aangemerkt. Het is gebleken juist andersom te zijn. De goede neigingen zijn de normale, de fundamenteele en de kwade neigingen zijn de storende, de ontwrichtende. De gansche menschelijke bedrijvigheid cirkelt zich slechts om één middelpunt: de winst, de verkrijging, het behoud en de vermeerdering daarvan. Terwijl het geld als ruilmiddel slechts een dienende functie behoorde te hebben en het groote doel van allen menschelijken arbeid het persoonlijk levensonderhoud der menschen behoorde te zijn en er dus niets aan een vlotte uitwisseling van producten en diensten mocht worden in den weg gelegd, is in de huidige samenleving het doel „middel" en het middel „doel" geworden. W i l er van een samen-leving in den waren zin des woords sprake zijn, dan behoort : Het D O E L van de menschelijke bedrijvigheid de persoonlijke en algemeene behoefte-voorziening te zijn. Het MIDDEL om dat doel te bereiken: de Arbeid. Het H U L P M I D D E L om de opbrengsten van den Arbeid, de ruilgoederen, te verdeelen het Geld, de ruilmiddelen. Dit hulpmiddel nu is in de huidige verworden samenleving tot doel geworden. Liefst zonder arbeid, liefst met een parasitair leven, wil de mensch de hulpmiddelen ten dienste van het stoffelijk bestaan tot zich trekken. Deze dwaasheid begaan nagenoeg alle menschen. En de economen en politici hebben niet den weg gewezen, hoe uit dit moeras van egoïsme te geraken, omdat ook zij kinderen van hun tijd zijn. 4.
En zoolang deze groote fundamenteele fout in onze samenleving met allerwege wordt gesignaleerd en begrepen en er geen algeheele ommekeer plaats grijpt, zoolang zal er van een werkelijk gemeenschapsleven der menschen geen sprake zijn, maar zal onze geheele beschaving in den reeds jaren woedenden' economischen en wellicht nog in een daarbij komenden oorlog met wapengeweld te gronde gaan. Wie nu meent, dat deze toestand niet beëindigd resp vermeden zou kunnen worden, dien herinneren wij er aan, dat het gebrekkige huishoudelijke stelsel van de laatste vijf eeuwen niet altijd gevolgd werd. Daaruit vloeit voort, dat het ook thans met het eenig mogelijke volkshuishoudelijke stelsel is Terugblik. , ft , geschiedenis lezen wij, dat in de jaren 1150 tot 1350 m zwang is geweest het z.g. schrompelgeld. In deze eeuwen erkenden de leiders, dat de verwording, waaraan alle goederenkapitaal (de ruilgoederen) is onderworpen, zich ook uitstrekt tot de geldvoorraad (de ruilmiddelen). De opbouw van de beschaving in de landen ten Oosten van de Elbe, langs de kusten van de Oostzee tot ver boven Riga, in Oost-Europa tot ver buiten de poorten van Warschau en in het Zuid-Oosten in het Wolga-gebied tot aan Kiew toe, is met schrompelgeld tot stand gekomen. h
b o e k
d e r
De meeste prachtige kathedralen, vele eeuwen oude burchten, de grondvesten van menige groote stad, hebben hun ontstaan te danken aan dit met de natuur van het ruilgoed in overeenstemming gebrachte ruilmiddel der kwijnende penningen. Het zou te ver voeren hier ter plaatse een en ander nader uiteen te zetten. Successievelijk zal dit alsnog gebeuren. En thans Het is een niet te loochenen feit, dat onze samenleving heden ten dage zucht onder een schulden- en rentelast, welke bij den dag drukkender wordt. In ons tempo-tijdsgewricht worden er geen kathedralen meer met liefde en geschenken van eeuwen opgebouwd. Hier en daar komt nog wel eens een kerkje onder de leien maar dan is dit Huis des Gebeds tevens in hoofdzaak voor velen een object van geldbelegging, waarbij het nageslacht voor aflossing en rente mag zorg dragen. Wij moeten weer ter school gaan bij onze voorgeslachten van de vroege Middeleeuwen en het fijne onderscheidingsvermogen 5.
loven van hen, die het ware wezen van het ruilmiddel en van de ware welvaart zoo zuiver hebben erkend. Het valsche geld. Welvaart is het resultaat van intensieven arbeid van allen, die werken kunnen, mits verbonden met een rechtvaardige en ongeremde goederen-distributie. Niets zal de omloopsnelheid van „geld" en „goed" meer bevorderen, dan een schrompelend ruilmiddel. Wanneer gij vandaag ƒ 100.— ontvangt en gij weet, dat dit bedrag eiken dag 1 pro mille schrompelt, dan zult gij, behoudzieke, zoo niet hebzuchtige sterveling, U haasten, voor Uw kwijnend ruilmiddelenbezit, goederenkapitaal, in den vorm van bezits- of marktgoederen, te nemen. De geslachten der laatste eeuwen hebben het ongetwijfeld zuivere economische inzicht der vroege Middeleeuwen niet willen begrijpen, noch volgen. Reeds omstreeks 1350 ging de roep over de wereld naar de „EEUWIGE P E N N I N G " (Denarius Perpetuus). Twee eeuwen later stelde ook deze penning den hebzuchtigen mensch niet meer tevreden en de roep om de E E U W I G E penning werd gevolgd door de roep om de L E V E N D E penning. De hebzuchtige mensch was niet alleen niet meer tevreden met een ding, dat niet aan verwording bloot stond, zooals dit bij alle ruilgoederen, in meerdere of mindere mate, het geval i s . . . . , neen, zijn hebzucht ging zoo ver, dat hij vruchtdragende eeuwige penningen mogelijk achtte. De wijsgeer Aristoteles had reeds eeuwen tevoren met Idem van redenen betoogd, dat de meening „GELD J O N G T " een grove dwaling is, maar dat hielp toen niet en alle eeuwen door heeft deze ernstige waarschuwing niet kunnen optornen tegen de den mensch ingeboren kwade neiging der hebzucht. De verschrikkelijke gevolgen van het „valsche" geld komen in ons benard tijdsgewricht duidelijk aan de oppervlakte. Wij herinneren hierbij aan wat wij hiervoren gezegd hebben over de winst: de verkrijging, het behoud en de vermeerdering daarvan. De diepere oorzaak. Uit welken bron ontsproot die roep om de E E U W I G E en daarna de L E V E N D E penning ? 6.
,:
Was het niet dit, dat de behoudziekc en hebzuchtige mensch zich en zijn nakomelingen wilde veilig stellen voor komende onzekere jaren ? _ Met deze vraag echter geraken wij van het volkshuishoudelijke, op het ethische of — zoo ge wilt — het religieuze terrein. Mogen wij ons wel veilig stellen, indien deze veiligheid voor ons en ons nageslacht een evenzoo groote onveiligheid voor anderen beteekent ? Zou het niet de bedoeling zijn van den Schepper, die onafgebroken voortgaat Zijn zon te doen schijnen van zomer tot zomer, dat wij ons vergenoegen met van dag tot dag en van jaar tot jaar te leven uit Zijne Hand ? Is deze betrekkelijke onzekerheid niet veel zekerder, dan de geldelijke zekerheden, waarmede de meesten trachten zich persoonlijk veilig te stellen bij gelijktijdige benadeeling van anderen ? Wij hebben te werken naar ons beste vermogen; mogen, zelfs moeten ons moeite geven om voor zieke dagen en den levensavond „appeltjes voor de dorst" te vergaderen, maar wij zijn niet op aarde om van hare schatten meer naar ons toe te halen, dan wij door eerlijken arbeid kunnen verzamelen. Zeker hebben wij niet dit leven gekregen om gedurende onzen doortocht te parasiteeren op den vlijt van anderen en hen een aanzienlijk deel van het eerlijke loon voor hun arbeid door middel van een gebrekkig ruilmiddel- en credietwezen afhandig te maken. Een versteviging van de individueele positie in dit ondermaansche is geoorloofd, zelfs plicht. De onzekerheid voor den dag van morgen mogen wij ons besparen, echter nimmer ten koste der rechtvaardigheid. Deze hoogste sociale deugd eischt van ons na gedane arbeid de vervulling van ons levensonderhoud in vertrouwen af te wachten. De kentering. Indien er iets is, dat ons zelfs in dezen moeilijken en donkeren tijd nog hoop geeft, dan is het dit, dat de adel van den menschelijken arbeid op nieuw wordt begrepen en dat bovendien het inzicht veld wint, dat het gemeenschappelijk belang boven alle andere belangen gaat. Als wij dezen maatstaf aanleggen en ons bij alle volkshuishoudelijke regelingen afvragen; was het gemeenschappelijk belang hiermede gediend ?, dan treden de fouten van het huidige monetaire stelsel en financieele beleid zeer duidelijk naar voren. 7.
Steeds talrijker wordt de werklooze volksmassa, steeds dieper zinkt de levensstandaard, steeds brutaler wordt het optreden der „Haute Finance" (de geldmagnaten), om het rampzalige stelsel te schragen en nog voor een tijdje te handhaven. Wat kwam er van de prachtige uitvindingen op allerlei gebied terecht ? In plaats van een zegen is de vooruitgang, zoowel technisch als wetenschappelijk, in velerlei opzicht tot een vloek geworden. Schrompeling tegen wil en dank. Na het vorenstaande aandachtig gelezen en veelzijdig overwogen te hebben, zal U, geachte lezer, veel wat U tot heden duister was, duidelijk zijn geworden. Het is niet zoo, dat het geld eigenlijk schrompelgeld behoorde te zijn, maar het is zoo, dat het geld schrompelgeld geweest is, nu en te allen tijde. Uit de economische geschiedenis blijkt duidelijk, dat het leven „vruchtdragende gelden" op den duur niet verdraagt. Dit wordt telkens weer gedemonstreerd door de ineenstorting van financiëele ondernemingen, het faillissement van particulieren en de waarde-vermindering der door de diverse landen in omloop gebrachte ruilmiddelen. Onze economen en politici zijn hiervoor echter ziende blind gebleven en deze onkunde is voor onze samenleving van onberekenbaar nadeel geweest. Een voorbeeld uit de laatste jaren, betreffende waardevermindering van ruilmiddelen, levert de monetaire geschiedenis der Tsjecho-Slowaaksche Republiek. De munt van dit economisch gebied schrompelde met horten en stooten als volgt : 27 November 1929: Tsj. Kr. 0.04458 kg. fijngoud 17 Februari 1934: Tsj. Kr. 0.03715 kg. fijngoud. 10 October 1936: Tsj. K r . 0.03121 kg. fijngoud. Het feit, dat elke schrompeling van de koopkracht van het geld een stuwende kracht van het economisch leven zal zijn en zoowel aan de goederen-voortbrenging als aan de distributie en het verkeer de hoogste activiteit zal verleenen, is niet voor betwisting vatbaar. Omdat het verleden deze energie niet heeft erkend, laat staan begrepen, dat de geldschrompeling in de natuur der dingen ligt, 8. ? • , •
maar haar heeft beschouwd als een storend element in de prachtige, aan den hartstocht der hebzucht onderdanige volkshuishoudkunde, daarom is de kennis van deze énergie als krachtbron voor de redding der volken ons tot dusver ontgaan en daarom staat onze cultuur thans aan den rand van den afgrond, Economie en Ethiek. Onze meening, dat de hoofdoorzaak van de treurige toestanden, in het monetaire stelsel gelegen is, zal velen wel wat naief voorkomen. Zij, die zoo denken, vergeten, dat de wetenschap der economie niet op zich zelf staat, doch rust op, gefundeerd is (althans behoort te zijn) in de ethiek, d.w.z,: de objectieve moraal, het complex der zedelijke waarden, die het gemeenschapsleven der menschen beheerschen moet. In de gekerstende wereld is, dunkt ons, nooit voldoende begrepen, van welk een universeele beteekenis het woord uit het Evangelie is : „Vergadert U geen schatten op de aarde, waar ze de mot en de roest verderft". . . . Dit woord is meer dan een goede raad, die al of niet kan worden opgevolgd. Mot en roest verteren inderdaad alle ruilgoederen, al is het, dat voor enkele een langere levensduur geldt. De Oostersche beeldenrijke tekst in gewoon Nederlandsch overgezet, komt overeen met : Verzamel geen aardsche rijkdommen, want alle ruilgoederen staan aan de verwording bloot De logica dwong in het verleden en dwingt in het heden tot de erkenning van het evenredig-met-de-ruilgoederenverwording kwijnend ruilmiddel, als het eenig juiste hulpmiddel ter vergemakkelijking van de onderlinge uitwisseling van arbeid (arbeidsproducten). De hebzucht dwong sinds de vroege Middeleeuwen tot heden in den kring der Westersche Beschaving tot opheffing van het schrompelende ruilmiddel, tot invoering van den Denarius Perpetuus (de eeuwige penning) en bovendien tot verleening van vruchtbaarheid (rentekweek) aan dit verderfelijk kunstgewrocht van den vernuftigen mensch, in wien de hebzucht de rede overwon. Zoo scheen het zelfs of ongebreidelde opeenstapeling van aardsche goederen ware mogelijk geworden en de strijd om het 9.
VEREENIGING TOT RING
VOORBEREIDING EK OPRICHTING VAN
VOOR
ONDERLING
DE
RUILVERKEER
naar het Z w i t s e r s c h e v o o r b e e l d der WIRTSCHAFTSRING te ZURICH V o o r hen, d i e n i e t met h e t werk d e r Z w i t s e r s c h e W i r t s c h a f s - R i n g bekend z i j n , d i e n e h e t v o l g e n d e : Het d o e l van deze o r g a n i s a t i e i s : De s l e c h t e u i t w a s s e n d e r h u i d i g e economische v e r h o u d i n g e n weg t e nemen, door een nauwkeur i g g e r e g e l d g e l d e l o o s r u i l s y s t e e m , dat op g o e d e r e n en a r b e i d g e b a s e e r d i s en t o t r e n t e looze c r e d i e t v e r l e e n i n g voert. Do weg
t o t d i t doel
opent:
den ZAKENMAN: o m z e t v e r m e e r d e r i n g en nieuwe den CONSUMENT: koopkracht vermeerdering Voorwaar,
verdiensten, en
werk.
d i t i s geen k l e i n i g h e i d .
N a a s t het. b e s t a a n d e g e l d h u i s h o u d e n b r e i d t z i c h d i t nieuwe e c o n o m i s c h e s t e l s e l g e s t a d i g u i t . Het b i e d t den r i n g d e e l n e m e r s b i n n e n de door h e n z e l f g e s t e l d e g r e n z e n een m i d d e l t o t s o c i a l e v o o r u i t g a n g z o n d e r weerga. En d a t zonder k l a o s e s t r i j d en z o n d e r r e v o l u t i e . D a a r b i j v e r dwijnt b o v e n d i e n het spook der h u i d i g e b e s t a a n s onzekerheid. I e d e r d e e l n e m e r o n t v a n g t bij zijn t o e t r e d e n een l i j s t van a l l e bij den RING a a n g e s l o t e n f i r m a ' s ; n i e t - d e e l n e m e r s k u n n e n deze l i j s t bekomen t e gen b e t a l i n g . Ondanks de m o e i l i j k h e d e n , d i e onvermijdelijk v e r b o n d e n waren aan d i t gaan op nieuwe nog onbekende wegen, i s deze o r g a n i s a t i e e r i n ges l a a g d op gang t e komen en b r e i d t t h a n s den k r i n g h a r e r b e m o e i i n gen g e l e i d e l i j k u i t . N i e t a l l e e n i s g e b l e k e n , d a t deze RING w e r k e l i j k aan de gemeenschap d i e v o o r d e e l e n en w e l v a a r t b r e n g t , d i e hij i n zijn r i c h t l i j n e n heeft a a n g e g e v e n , maar ook i s de o n d e r n e m i n g f i n a n c i e e l een s u c c e s geworden. Hoewel nagenoeg z o n d e r m i d d e l e n begonnen, h e e f t zij i n de H-j- j a a r van h a a r b e s t a a n z i c h een w e r k k a p i t a a l g e s c h a p e n van f r c s . 50.000.-, een omzet b e r e i k t van f r c s . Z\ m i l l i o e n 's j a a r s en i s h a a r l e d e n t a l g e s t e g e n t o t o n g e v e e r 5-000 p e r s o n e n en z a k e n . Het f e i t , d a t zij u i t e i g e n k r a c h t l e e f t en g r o e i t i s van groote b e t e e k e n i s en d o e t v o o r de t o e k o m s t v e e l v e r w a c h t e n .
N a a r o n z e v a s t e o v e r t u i g i n g h e b b e n h i e r WERNER Z I M M E R M A N N e n zijn m e d e w e r k e r s d e n e e n i g m o g e l i j k e n weg g e w e z e n , d i e o n d e r de thans heerschende m a a t s c h a p p e l i j k e en w e t t e l i j k e v e r h o u d i n g e n k a n voeren t o t een nieuwe maatschappij, d i e aan a l l e n waarborgt: w e l v a a r t i n v r i j h e i d . Het i s dan ook g e e n w o n d e r , d a t n a d e r h a n d ook i n a n d e r e landen s o o r t g e l i j k e o r g a n i s a t i e ' s zijn i n h e t l e v e n g e r o e p e n en w a n n e e r t u s s c h e n d e z e ook o n d e r l i n g e u i t w i s s e l i n g z a l zijn t o t s t a n d gek o m e n , d a n z a l de b e w e g i n g e e r s t r e c h t a a n b e t e e k e n i s w i n n e n e n i n omvang en k r a c h t t o e n e m e n .
De v o o r b e r e i d e n d e v e r e e n i g i n g , d i e z i c h t o t t a a k h e e f t gesteld ook v o o r N e d e r l a n d t e komen t o t een d e r g e l i j k e o r g a n i s a t i e , omschrijft haar werkzaamheden a l s v o l g t : 1.
G r o n d i g o n d e r z o e k n a a r de o r g a n i s a t i e en w e r k w i j z e d e r ZURICHER WIRTSCHAFTSRING. 2. O n d e r z o e k n a a r m o g e l i j k e w i j z i g i n g e n i n v e r b a n d m e t Nederlandsche wetten, Nederlandsehe mentaliteit en dus Nederlandsche mogelijkheden. 3. O n d e r z o e k n a a r d e n b e s t e n v o r m , w a a r i n d e organisatie a l s r e c h t s p e r s o o n z a l h e b b e n op t e t r e d e n . k. De u i t g i f t e v a n e e n g e s c h r i f t , w a a r i n d o e l e n w e r k w i j ze zijn u i t e e n g e z e t , de r e c h t e n en p l i c h t e n d e r leden zijn v a s t g e l e g d en de r e g e l i n g d e r l e i d i n g v a n hoofden o n d e r a f d e e l i n g e n z a l zijn b e p a a l d . Een
ieder,
die
medewerken, kan
i n Nederland zich
aan
opgeven
de
verwezenlijking
a l s l i d dezer
van
d i t doel w i l
voorbereidende
vereeni-
ging. Deze l e d e n b e t a l e n een d o o r h e n z e l f t e b e p a l e n m a a n d e l i j k s c h e bijdrage . Zij k u n n e n a n d e r e n t o t t o e t r e d e n b e w e g e n e n o n t v a n g e n h i e r v o o r een nader te bepalen premie. Uit d e n a a r d d e r z a a k h o u d t de v o o r b e r e i d e n d e v e r e e n i g i n g op te b e s t a a n , z o o d r a de R I N G z a l zijn i n h e t l e v e n geroepen. 1
's-Gravenhage,
en O p r i c h t i n g RUILVERKEER
Chr.
H.C.Renaud-Maartense Secretaresse
Schuurman Voorzitter
3383'+8
Postrekening
secretariaat
t o t V o o r b e r e i d i n g en
RING
ONDERLING
voor
Den U
153 Haag
afscheuren
van
de
RUILVERKEER,
153
Haag.
kunt
mij i n s c h r i j v e n
maande l i j k s c h e
bijdrage
als
b e l a n
J t llende s
e
t
e
S
van:
Naam: Adres:
•. Datum:
e
n
de
Den
0 6 9 0 ^ C.J.van Dongen,
Oprichting
van
Valkenboschkade
der:
Vereeniging
Valkenboschkade
3
No.
hier
het
1937-
Vereeniging tot Voorbereiding RING voor ONDERLING
Telefoon
Aan
Juli
e
e
n
t e n name v a n penningmeester
bestaan voor wenden.
eigen
kroost
en
n a k o m e l i n g e n z o u zijn a i
te
W e l i s w a a r w e r d e n w o r d t er niet o v e r n a g e d a c h t , dat de v e r z e k e r i n g v a n een p a r a s i t a i r b e s l a a n , als e e n i n d e n schoot gew o r p e n w e l a a a d , a a n d e z e n , t e g e l i j k e r t i j d een z w a a r misdrijf b e t e e k e n t e n o p z i c h t e v a n genen, o w i e r s c h o u d e r s — l o o d z w a a r of l i c h t is h i e r o m het e v e n — d e v e r p l i c h t i n g tot i n s t a n d h o u d i n g d e z e r o n n u t t e l e v e n s w o r d t gelegd. P
Twee belangrijke vragen. D e v r a a g rijst e c h t e r : H o e is het dan m o g e l i j k , dat, o n d a n k s de e s s e n t i e e l c fout i n de m o n e t a i r e stelsels b e s t a a n d e i n toek e n n i n g v a n b e h o u d e n d e e n zelfs v r u c h t d r a g e n d e k r a c h t aan belegde gelden, er t o c h e e n o n g e k e n d e b l o e i i n v e l e v o l k s h u i s h o u d i n g e n heeft b e s t a a n e n dat het v a l s c h e g e l d w e z e n z o o v e l e j a r e n heeft k u n n e n s t a n d h o u d e n ? M e t h e t oog op de b e l a n g r i j k h e i d v a n d e z e v r a a g , is het n o o d z a k e l i j k h i e r o p e e n d u i d e l i j k en afdoend a n t w o o r d te g e v e n : Dood geld, rustende ruilmiddelen, zijn uitgeschakelde krachten. Alleen rentegevend geld e n schrompelend geld hebben energie. H e t eerste heeft energie o m r e n t e g e v e n d e b e l e g g i n g te z o e k e n e n het a n d e r e heeft energie o m de g o e d e r e n - c i r c u l a t i e te b e vorderen. N u heeft v a n a f de M i d d e l e e u w e n tot h e d e n de gansche m e n s c h e l i j k e b e d r i j v i g h e i d steeds m e e r g e s t a a n i n het t e e k e n d e r geldbelegging. De doelstelling
van
allen
arbeid
was
daardoor
onzuiver.
D a t n i e t v r o e g e r het h u i d i g e p r o d u c t i e - e n d i s t r i b u t i e s t e l s e l is v a s t g e l o o p e n , is te d a n k e n a a n de g e w e l d i g e u i t g e s t r e k t h e i d v a n het v e l d v a n a r b e i d , dat nog te o n t g i n n e n v i e l . De expansie verslond de fouten van het stelsel. D e h a n d e l met de z.g. o n b e s c h a a f d e v o l k e r e n b r a c h t n i e u w e a f z e t g e b i e d e n e n d a a r v a n h e e r s c h t e i n de oude w e r e l d w e l v a a r t . D o o r de u i t v i n d i n g e n e n de o n t d e k k i n g v a n n i e u w e e x p l o i t a t i e - g e b i e d e n , w e r d e n steeds n i e u w e a r b e i d s m o g e l i j k h e d e n ger e a l i s e e r d , w a a r d o o r n i e u w e behoeften w e r d e n g e s c h a p e n e n de 10.
bevrediging daarvan verzekerd werd. Zoo ontstonden steeds nieuwe objecten voor geldbelegging. Thans echter zijn de mogelijkheden uitgeput en nu het maximum bereikt is, komen de gebreken van het stelsel, die altijd latent aanwezig zijn geweest, aan het licht. Zij worden evident. Bovendien bleek de hierboven genoemde „schrompeling tegen wil en dank" telkenmale een kleine correctie te zijn, tengevolge waarvan de totale schuldenlast afbrokkelde. Boekdeelen zouden wij kunnen vullen, indien wij wilden aangeven, welke waarden op deze wijze waardeloos zijn geworden. Daar onze couranten hiervan dagelijks voorbeelden geven, achten wij ons van bewijslast op dit punt geheel ontslagen. Een tweede vraag : Hoe staat het dan met de deugd der spaarzaamheid ? Zijn zij, die schrompelgeld in betaling aannemen niet verplicht te leven van de hand in den tand ? Sparen is zeer zeker een deugd. Spaart gij echter ruilmiddelen, dan onttrekt gij deze aan de circulatie en Uw sparen wordt „oppotterij" of wel gij helpt het kaartenhuis der geldhuishouding scheppen en in stand houden (geldbelegging). Alle ware welvaart echter wordt gevonden in de solied opgetrokken burcht der goederenhuishouding. Gij dient daarom te sparen in ruilgoederen, d.w.z. in bezits- of marktgoederen. Door te sparen in bezitsgoederen streeft gij naar een onbelast bezit van huizen, gronden enz. Door te sparen in marktgoederen streeft gij naar voorraden ten dienste van het levensonderhoud. Denkt in dit verband nog maar eens terug aan de ouderwetsche goed gevulde linnenkast. Onze conclusie. Het monetaire en financieele beleid der vroege Middeleeuwen alleen kan de Westersche Beschaving redden. Het schrompelgeld zal in onze geciviliseerde maar tot over de ooren in schulden geraakte landen de paradoxale toestanden op volkshuishoudelijk terrein kunnen opheffen.
11.
Is dit doel bereikbaar ? Wanneer wij bedoelden onze opvattingen zoo lanp' te propageeren tot Regeering en Volksvertegenwoordiging* te langen leste van de noodzakelijkheid overtuigd worden en tot invoering van het monetaire stelsel met schrompelgeld besluiten, dan is de weg niet alleen lang, maar dan is het zelfs de vraag of wij ons doel wel ooit zullen bereiken. Bovendien is de nood van onzen tijd zoo hoog gestegen, dat het zeer de vraag is, of wij met theoretische propaganda het oor van hen, wier harten ongeduldig en onrustig zijn, wel zullen vermogen te boeien. En aangezien aan den anderen kant de mogelijkheid voor ons om geld te creëeren ten eenenmale is uitgesloten, daar het huidig systeem door een deugdelijk vestingstelsel van munt- en bankwetten wordt beschermd, zou het geheel vruchteloos moeten heeten, ons nader in dit onderwerp te verdiepen, ware het niet, dat ook een andere weg ons tot het doel voeren kan. En indien wij in staat zijn, de juistheid onzer opvattingen aan de praktijk te toetsen, dan wordt de monetaire koerswijziging „van boven af" nog slechts een kwestie van tijd. Laten wij „van onderop" al vast beginnen ! Onze plannen. Na deze ontboezemingen over hetgeen welhaast zeker in het onderbewustzijn van allen leeft, zal het duidelijk zijn, wat het doel van het Verbond is, dat wij thans nader bij U introduceeren Onze organisatie geeft uit: devaloriseerende opbouw-chèques tegen een koers van 100% in coupures van 2.50, 10 en 25 Gulden in drie formaten. Elk jaar wordt een nieuwe serie uitgegeven, waarvan de kleur verschilt van die der voorgaande jaren. De schrompeling dezer chèques bedraagt 1 pro mille per dag. Het ruilvermogen van eiken dag staat op de stukken duidelijk vermeld. De voor de uitgegeven chèques gestorte gelden blijven in zooverre in kas, dat te allen tijde alle in omloop gebrachte stukken op vertoon onmiddellijk tegen de waarde van den dag kunnen worden terugbetaald. Niemand behoeft er dus bezwaar legen te maken aan den opbouw onzer maatschappij mede te werken. Niemand zal deze stukken als spaarmiddel aanwenden, daar zij door den tijd in waarde achteruitgaan. 12.
Deze schrompeling geeft aan de chèques hun omloopenergie. De goedcrencirculatie wordt er door bevorderd, gestimuleerd, gestuwd. Na
1000 dagen hebben de stukken alle ruil-energie verloren.
Na aftrek der onkosten, welke uiteraard gering zijn, worden de in de kas achter gebleven gelden geheel aangewend ter bereiking van het doel van het Verbond :
Vrijmaking van den Arbeid, waaronder te verstaan : de eindelijke verlossing van boerenen middenstand en van het geheele volksgezin van het juk van schuldenknechtschap en renteslavernij. Het Verbond zal dit doel bereiken door de bewandeling van alle deugdelijke wegen, welke het Bestuur in deze richting noodig of wenschelijk acht. Welke deze wegen zijn, zal in een der eerstvolgende uitgaven worden bekend gemaakt, en het Bestuur zal zich hierbij doen adviseeren door een Commissie van Advies, zal zich bovendien doen controleeren door een Commissie van Toezicht en zal de bestemming der door de schrompeling vrijkomende gelden vastleggen in een Huishoudelijk Reglement, alvorens met het eigenlijke werk wordt aangevangen. De uitwerking. Welke zullen de voordeden zijn voor hen, die over ruilmiddelen beschikken en deze in devaloriseerende chèques omzetten ? Vooreerst gelooven wij, dat er velen zijn, die de juistheid onzer opvattingen en van ons streven direct zullen erkennen en daarom alleen reeds bereid zullen gevonden worden zonder voordeel aan de verwezenlijking van onze plannen mede te werken. Vervolgens zijn wij ervan overtuigd, dat de geforceerde omloopsnelheid van onze chèques aan toonder, een voordeel, bestaande in prijsverlaging van ruilgoederen, zal opleveren, wat een propaganda op zich zelf zal zijn, zoowel in de kringen van boeren en neringdoenden, als in die der consumenten. Wij twijfelen niet, of deze waarden zullen m korten tijd in den goeden zin van het woord „populair" worden, vooral wanneer blijkt, dat vermindering van kapitaallaslen een verdere verlaging der prijzen van producten en diensten mogelijk maakt. 13.
fl kU u " ' Verbond metterdaad zal hebben bewezen, zijn zelfgekozen taak goed te verstaan en zich van zijn verantwoordelijkheid bewust te zijn, zal het doel kunnen worden bereikt en een totale en zegenrijke omkeer ten goede worden teweeggebracht. Onze organisatie is bereid te allen tijde aan belanghebbenden rekenschap af te leggen. Ba
Ber
a d a t
H e t
B e S t U U 1
v a n
h e l
Jaarlijks wordt een verslag uitgebracht en gepubliceerd omtrent het gevoerde beheer. Behalve de werkzaamheden van uitgifte en uitbetaling van cheques en belegging der schrompelings-ontvangsten die van de uitvoering dezer plannen het gevolg zijn, zal het Bestuur het doel van het Verbond dienen door : a. 0. c
het geven van inlichtingen zoowel mondeling als schriftelijk; het houden en arrangeeren van lezingen; de uitgave van dit orgaan, waarin alle gestelde vragen worden behandeld en het doel en de werkwijze nader worden uiteengezet en gemotiveerd, terwijl bovendien hieraan zal worden toegevoegd een doorloopende lijst, bevattende de namen van hen, die bereid zijn dc devaloriseerende opbouwcheques m betaling aan te nemen; d. de aanwending van al die middelen, die uit en in de praktijk ter bereiking van het doel nocdig of wenschelijk blijken. Het Verbond tot Hervorming der Economie, hetwelk de rechtspersoonlijkheid eener stichting bezit, zal zoo spoedig mogelijk overgaan tot oprichting van correspondentschapoen in andere plaatsen van Nederland. Namens den Raad van Beheer ; ^^JGHUUl^AN^Bestuurder. Kwikstaartlaan 24, 's-Gravenhage. (Aufcursrechton voorbehouden).
N A S C H R I F T . — Het eerstvolgend nummer van dit orgaan zal handelen over de Uitkeering van een Nationaal-Dividend in Schrompelgeld. Hierdoor zal het bedrijfsleven aanmerkelijk worden gestimuleerd en het tempo van herstel worden versneld. 14.
O P D E Z E C H E Q U E , M O E T BIJ U I T G I F T E DOOR D E N C O R R E S P O N D E N T o T E E D b IN BIJZIJN \ A N D E N V E R K R I J G E R D E D A T U M V A N I N K O O P OP D E R U G Z / I J D E W O R D E N D O O R G E H A A L D
- T ^ ° ? 1
1 0
°
'
9 9 9
3 4 5
9.98 9.97 9.96 "5 9.94 9.93
6
7 8 9
9
10 9
1 2
9
13
9
15 18 1 9
20 21 22 23 24 25 26 27 29
s
8
9
9.88 8 7
9 86 W»
1 6
1 7
2
9.91 .90
1 1
1 4
9
10 9
1 2
9
1 8
2
.-s -
ICK DIEN
9.61
1 1
13 1« 15
ï 2
9
9.67 9 66 9.65 9.64 9.63 962
9
" 9.83 18 l» 9.81 20 9.80 21 9.79 22 9.78 23 9 77 24 9.76 25 9.75 26 9 74 29 27 972 8
9
9 8 S
3 4 5 6 7 8
9 8 4
9
— "
2
9
9 60 -59 = 9 57 « 9.55 »M 9 53 9.52 -51 9 50 9.49 9.48 9.47 9.46 9 45 9.44 9.43 8
9
3 4 5 6 7 8
-
8
9.37 9.36 9.35 9.34 9.33 9.32
^
9-31
10 11 12 13 14 15 I 16 17 18 19 20 21 22 23. 24 25 26 27
a s
535ï 2
3
1
Augustus 908 9»7 3 4 5 6 ? 8
9
9 06 9.05 9 04 9 03 9 02 9 01 9.00
9.30 10 8 99 9 29 11 8 98 9.28 12 8.97 9 27 13 8 96 9 26 4 8 55 9 25 15 8.9 9.24 161 8 93 9.23 17 8 92 9 22 6 891 9 21 19 8 90 9 20 20 8 89 9.19 21 8.88 9 18 22 8 87 9 17 23 8 86 9.16 24 8.85 9 15 25 8 84 9 14 20 8 83 9 13 27 8 82
| S e p f m u c , | OCobcr i 877 ï 847 2| 8 76 2 8 40 3 4 5 6
!
T
8
8 7? 8 74 8 73 8 8 71 870
H
, 8 44 8 43 8 42 8 41 8 40
10 1 2 3 4 . 18 7 8
8 68 10 8 67 11 8 66 12 8 05 11 8M * 863 5 862 0 861 17 8 60 859 9 8 56 20 8 21 8 50 22 8 55 23 8 4 24 8 53 850 28 8 51
smi sis gi a H -
KÏ
9
Dcc „,b ïl TT-
r
C
2'
f r
| ;
2
I'
Janua.-. 7,
l lil
7 Ss
2
| Februari i
85
7
5
4
7 52 15 1
5
7
7
22? ,2 ? 2 2.2? 2
In ? 2 4
IQB
3
5
Klil? lil 829
25
8 03
lm
5
ij
J S ÏJ 221 2
28 ? SS 8 S 2'SS ,1 22 2'2? 22 2? 2 27 2? 22 2o2 22 22 22 2,3 lil 24 11 2' 2'22 2' II ol II, 222 £22
2»
8 8 2? 826
IA It 824 lil 11 811 11,
"
s
?
8
9
7
1 2
7
4 7
7
7
7
8
7
9
13
42
27' 2«S i2 lil 72? 2 ' f 4" 2|7 7f 222 I222 f 11 2' 222?? If 7 4 1
1 5
1 6
7 4 0
1 8
1
6
1
B
c
w
3 1
665
"
13
'•»» ™7 8 7
8
9
U
8
-°
0 63 6 82 8 61
1 7
9
6
8 8
8 8
88 4
6 8
8 8
9
10
3
1 4
"
"
15 16 17
2
6.81 8 80
'
9
8
3
5857
6.54 2 6.51 6.50 849 8 5
702
™ 18 6 48 6.78 19 6.47 20 6.77 20 6.46 1 6.76 21 6 45 22 3 I 6 6.75 74 2 322 6 46.44 3
2 4
7 3 2
2 4
7
0
1
2
2 5
7
3 1
2 5
7
0
0
2 6
7
3
1 9
7
3 7
1 8
7
2 2
3
5
7 3 4
33
ÏS
|
0
7
1 9
20
2 1
0 7
2 0
2 2
23
s
2 8
7
'
0 6
0
4
7
7 0 3
6
111
9
9
8
1 9
"5
7
2 1
1»
"O
8
"6.55
8
» 12
«51 3
8
8
6.58
8
8
6.64
8
887
1 4
« "
9
9
.90
6
8
1 2
2
3
4 5
6
»
1 3
71 2
6.95
2
2
4
2 5
6 73
8
7 2
ss »« 2 6
8
™
3
1? slechts duizend ' dagen ! Laat mij geen dag luierend in Uw kassa !7.25 Ik w i l h n l n m f i31 ü I 6.66 "-56 lirftfen 31 1
Z7"
1
694 693 69 2
7
10
1 4
7
W
l
7
'
7
1 2
2
6
715
1 1
4 4
3 4 5
1 9
1 8
1
7
10
45
28
722 721 72 0
6
4 9
77 272 !? 2'" 6 2™ " 7' 2-5 2' ! 7 ' 42'3 22? »
'-23
2
4 5
4
8 38 8 3? 8 36 8 35 83' 813 8 32
I Maart 1- — 698
7 2Ï
J
2
lX 81,13 4A li, ,iï l r 8l,10 '5 7 f *2 Z f l 2 222 i 7,22 9 8™ 9 27S 5 7' ?
8 9
1
tl
,
5
8ÓS
20 21 22 23 M 25 2o 27
m
4 5 6 ? 8
9'
n
| Novc bc i 57S 2 8 5
2
24 6.42 5 6.41 20 0 40
22
3S
ui
s
i^JKlSïÏ.S
stuwende kracht niijner verwording de vo.kswe.vaart U /oen t e n d e r e n , f ^ U To/d l ° ' * ^wend. De overv! edige zegen van den A r b e d goederenn.kdom en bestaanszekerheid voor al.en keert door mijne huip terug. H e l p f mij lelvaart chepS W e r k I
-
0 S h e i d
W O r d
d
0
0
r
m i
af
