adviezen onderzoek
na een dikke darm hernia-operatie
ZorgSaam
(coloscopie)
1
2
INLEIDING Uw arts (de aanvrager van dit onderzoek), heeft voorgesteld om een coloscopie te doen. In deze brochure leest u meer informatie over dit onderzoek, de voorbereiding en wat u na afloop kan verwachten. Om u zo goed mogelijk voor te bereiden op het onderzoek wordt u ook vooraf uitgenodigd op het verpleegkundig spreekuur. U krijgt dan uitleg over het onderzoek en er wordt een vragenlijst met u doorgelopen ter voorbereiding van het onderzoek. Lees de folder voor u naar het spreekuur komt al eens door. Mocht u dan nog vragen hebben, dan kunt u deze tijdens het spreekuur stellen.
3
Uw afspraak voor het verpleegkundig spreekuur is: Op ………....dag, …………. Om ……….. uur 0 Locatie Terneuzen, route 53 0 Locatie Oostburg, route 31
Uw afspraak voor het onderzoek is Op ……….. dag, …………. Om ……….. uur
Locatie:
De Honte, Terneuzen 0 met dagopname: melden bij de afdeling opname 0 poliklinisch: melden bij de afdeling functie onderzoek, route 53 Anthonius, Oostburg 0 met dagopname: melden bij de opnamebalie op de begane grond 0 poliklinisch: volg route 32 begane grond. U mag plaatsnemen in de wachtkamer en hoeft u niet te melden.
Meenemen naar het onderzoek • •
4
patiëntenkaart verwijsbrief (huis)arts
Wat is een coloscopie
De medische term voor de dikke darm is colon, vandaar de naam coloscopie. Bij een coloscopie onderzoekt de scopist (de arts die de scopie uitvoert) de binnenkant van uw endeldarm, dikke darm en eventueel een klein stukje van de dunne darm. Het onderzoek wordt uitgevoerd met een endoscoop, een flexibele slang met een doorsnede van 13 mm. De endoscoop wordt via de anus tot aan de dunne darm geschoven. Aan het uiteinde van de slang zitten een lampje en een camera. Er kunnen stukjes weefsel (biopten) worden weggenomen voor verder onderzoek. Dit is niet pijnlijk. Grotere ingrepen kunnen ook via de endoscoop gebeuren, o.a. verwijderen van poliepen en behandelen van bloedingen. De beelden die de camera maakt zijn te zien op een beeldscherm en er kunnen foto’s gemaakt worden. Tijdens het onderzoek kunt u meekijken naar deze beelden. Van elk onderzoek wordt een schriftelijk verslag gemaakt wat naar uw behandelend arts wordt verstuurd. Gemiddeld duurt een coloscopie 30 minuten. Wanneer tijdens het onderzoek extra ingrepen worden uitgevoerd, dan duurt het onderzoek langer.
5
Patienten die medicijnen gebruiken Als u medicijnen gebruikt, dan is het belangrijk dat u dit van te voren met uw arts bespreekt. Deze kan u vertellen of u met deze medicijnen moet stoppen en vanaf wanneer. Bloedverdunnende medicijnen moeten soms voor het onderzoek worden gestopt. Patiënten met diabetes (suikerziekte) Het gebruik van insuline moet u overleggen met uw arts. De voorbereiding is in principe hetzelfde. Wanneer u een kunstklep van het hart heeft, is het soms nodig om van tevoren antibiotica toe te dienen ivm het nemen van biopten of verwijderen van poliepen. Parkinsonpatiënten kunnen hun medicijnen (sinemet) gewoon innemen. Als u ijzertabletten gebruikt, is het noodzakelijk om deze ten minste één week voor het onderzoek tijdelijk te stoppen. Voor mensen met een stoma verloopt het onderzoek en de voorbereiding anders dan in deze brochure staat. Uw arts zal u hierover informeren.
Roesje
Een coloscopie wordt doorgaans onder een roesje (ook wel ‘sedatie’ genoemd) gedaan. Dat wil zeggen dat u kalmerende, slaapbevorderende medicijnen krijgt. Meestal wordt hiervoor Dormicum® (midazolam) gebruikt. Door het roesje voelt u zich meer ontspannen en voelt u minder pijn en angst. Het effect van een roesje verschilt per persoon. Sommige mensen vallen in slaap, terwijl anderen alleen wat versuft zijn. U bent nog in staat om aanwijzingen van de scopist op te volgen en kunt zich bijvoorbeeld omdraaien als dat nodig is.
6
Tijdens de coloscopie met roesje controleert een verpleegkundige uw bloeddruk,hartslag en ademhaling. Dit gebeurt met een knijper op één van uw vingers en een bloeddrukmeter. Een bijwerking van de medicatie die kan optreden is dat u slechter gaat doorademen (ademhalingsdepressie) met zuurstoftekort in het bloed als gevolg, waardoor zuurstoftoediening noodzakelijk is Indien nodig wordt er extra pijnstilling gegeven. Het is raadzaam om van tevoren met uw arts te bespreken of u tijdens het onderzoek een roesje wilt of niet. Op de dag van het onderzoek kan niet meer besloten worden tot een roesje. Het ziekenhuis moet dan namelijk een bed reserveren. Observatie op dagverpleging is nodig als het onderzoek met een roesje gebeurd. De medicijnen beïnvloeden uw (rij)gedrag, daarom mag u de rest van de dag niet aan het verkeer deelnemen en mag u geen belangrijke beslissingen nemen of gevaarlijk werk doen. Wanneer u sedatie heeft gekregen kunt u niet alleen naar huis en is begeleiding nodig.
Voorbereiding
Een nauwkeurige inspectie is alleen mogelijk als de dikke darm goed schoon is. Hiervoor is het noodzakelijk dat u de richtlijnen voor de voorbereiding goed opvolgt. 4 dagen voor het onderzoek begint u met onderstaand vezelarm dieet. Daarnaast krijgt u een recept voor Moviprep waarmee u 2 x 1 liter laxeerdrank kunt maken. De dag vóór het onderzoek en in de (vroege) ochtend op de dag van het onderzoek moet u dit drinken. Het is echt van belang dat u alles opdrinkt.Hierdoor wordt uw ontlasting heel dun en moet u vaak naar het toilet. Mogelijk
gaat dit gepaard met buikpijn en buikkrampen.
7
Wat mag u 4 dagen voorafgaand aan het onderzoek WEL/ NIET eten: graanproducten
aardappelen rijst pasta
melkproducten
Niet tarwe, volkoren en roggebrood brood met pitjes/ vezels Muesli, havermout, ontbijtgranen Volkoren- en meergranen pasta’s Zilvervliesrijst Friet, gebakken aardappelen. Pap/vla/ kwark met stukjes fruit en/of vezels
vetstoffen
Vetstoffen
broodbeleg
Pindakaas en jam met stukjes
soepen
Soep met stukjes groenten en vlees
8
Wel toegestaan Licht bruin brood zonder pitten of vezels, wit brood, beschuit, griesmeel, maïzena Witte rijst, spaghetti, macaroni, aardappels Witte zachte kazen, jonge kaas Vla, yoghurt, pudding, kwark zonder stukjes fruit of vezels Margarine, boter, tomatenketchup Magere vleeswaren Hagelslag, chocoladepasta, stroop, jam zonder stukjes fruit Gemixte of gezeefde soep/ bouillon
vlees,Vis, eieren
groenten
fruit
Niet Gebakken of gebraden vlees, vis en eieren Asperges, bleekselderij, kool, rauwkost, (snij/ sperzie)bonen, prei, erwten, peulvruchten, maïs, champignons, tomaten, taugé, ui, knoflook Onrijp fruit Gedroogd fruit zoals dadels, vijgen, pruimen,krenten en rozijnen Sinaasappel, grapefruit, mandarijn, ananas,mango, kiwi
dranken
diversen
Kokos, alle noten, alle pinda’s en allerlei zaden Popcorn, olijven, specerijen
Wel toegestaan Gekookte eieren Mager vlees/ vis Kip zonder vel Goed gaar gekookte … bloemkool, broccoli en wortelen spinazie
Vruchtenmoes, appelmoes Appel/ peer geschild Sinaasappelsap, grapefruitsap mits gezeefd Koffie/ thee ( max.3 per dag) Tomatensap Suiker, honing
9
De dag vóór het onderzoek
De avond voor het onderzoek mag u nog een vloeibare avondmaaltijd gebruiken. Dit kan zijn: gezeefde of gemixte soep, vla, yoghurt ….. Vanaf het moment dat u met de inname van Moviprep begint mag u geen vast voedsel meer eten tot na het onderzoek. Tussen 20.00 en 22.00 uur drinkt u 1 liter Moviprep. Het is noodzakelijk om daarbij minstens een 1 liter heldere drank te drinken. De volgende dranken (helder vloeibaar) zijn toegestaan: water, appelsap, druivensap, limonadesiroop, thee of koffie (max 3 per dag zonder melk/ weinig suiker). Sinaasappelsap en bouillon zijn ook toegestaan mits gefilterd of gezeefd. Geen koolzuurhoudende dranken of melkproducten gebruiken! Enkele tips voor het drinken van de Moviprep: • De Moviprep en de heldere drank kunt u afwisselend drinken. • Drink het gekoeld. • Doe er een scheutje limonadesiroop door. • Gebruik tussendoor suikervrije kauwgom.
10
De dag van het onderzoek
De dag van het onderzoek mag er geen ontbijt genuttigd worden. Heeft u het onderzoek vóór de middag: Tussen 6.00 uur tot 8.00 uur drinkt u weer 1 liter Moviprep + minstens 1 liter heldere drank. U mag nog heldere vloeistof naar keuze drinken tot een uur voor het onderzoek.
Heeft u het onderzoek na de middag: Tussen 8.00 tot 10.00 uur drinkt u weer 1 liter Moviprep + minstens 1 liter heldere drank. U mag nog heldere vloeistof naar keuze drinken tot een uur voor het onderzoek. Uiteindelijk is het de bedoeling dat uw ontlasting waterdun (zonder stukjes/ brokjes) en vrijwel helder/ geel is. Dat is een teken dat uw darm goed schoon is. Als de darm niet goed schoon is kan de coloscopie mogelijk niet plaatsvinden. Als dit pas blijkt tijdens de coloscopie dan wordt het onderzoek eventueel stopgezet.
11
Het onderzoek Met dagopname (met roesje)
U meldt zich bij de afdeling opname van het ziekenhuis. U wordt opgenomen op de afdeling dagverpleging. Daar krijgt u een infuusnaaldje in de arm en krijgt u eventueel een ziekenhuishemd aan. Als u aan de beurt bent, wordt u op een bed naar de onderzoeksruimte gebracht, waar de arts en de verpleegkundige het onderzoek doen. U moet op uw linkerzijde gaan liggen. Voor het onderzoek voelt de scopist met de vinger in de anus, waarna de endoscoop met behulp van glijmiddel naar binnen gebracht wordt en opgeschoven tot bij de dunne darm. Soms moet u van houding veranderen en wordt er door de verpleegkundige met de hand op uw buik geduwd; dit is nodig om de darmen te ondersteunen. Dit duwen kan als pijnlijk worden ervaren. De scopist blaast via de endoscoop lucht in uw darm. De darm gaat daardoor wijd openstaan, zo is de darmwand goed zichtbaar voor de arts. Door het inblazen van deze lucht kan u krampen krijgen en moet u waarschijnlijk winden laten tijdens het onderzoek. Dat is heel normaal bij dit onderzoek, u hoeft zich hier niet voor te schamen. Hou de winden vooral niet op. Door het ophouden kunt u meer last krijgen van krampen. Na het onderzoek wordt u terug naar de afdeling gebracht om even bij te komen. Bent u weer helemaal wakker en gaat alles goed, dan krijgt u wat te eten aangeboden en kunt u naar huis. (na ongeveer 2 uur).
12
Poliklinisch (zonder roesje) U begeeft zich rechtstreeks naar de functie-afdeling. In Terneuzen route 53. In Oostburg neemt u route 32 en kunt u in de wachtruimte plaatsnemen.Het onderzoek verloopt hetzelfde als hierboven omschreven. Omdat u geen medicatie gekregen heeft mag u gelijk na het onderzoek naar huis.
Doet het onderzoek pijn?
Pijnbeleving is voor iedereen anders. Als u zich tijdens het onderzoek kunt ontspannen, dan is het onderzoek beter te verdragen. Het inbrengen en het opschuiven van de endoscoop gaat dan makkelijker. Als u een roesje hebt gekregen, dan merkt u meestal weinig van het onderzoek. Indien nodig kan de scopist pijnstilling toedienen via het infuusnaaldje.
Na het onderzoek
U mag in principe weer alles eten en drinken. Het is verstandig om het op de dag van het onderzoek verder rustig aan te doen. De eerste tijd na het onderzoek kunt u last hebben van buikpijn, darmkrampen, een opgeblazen gevoel en winderigheid. Dit is normaal en wordt meestal veroorzaakt door de ingeblazen lucht. Het is belangrijk dat u die lucht snel kwijtraakt. Dit doet u door winden te laten. De pijn is dan vaak snel weer weg. Als uw arts een poliep of een stukje weefsel heeft weggehaald, dan kunt u wat bloed verliezen. Normaal gesproken verminderen en verdwijnen bovengenoemde klachten binnen enkele dagen. Als het bloedverlies langer aanhoudt, de bloeding heviger wordt, de pijn toeneemt bij koorts of bij twijfel altijd contact opnemen met uw arts.
13
De uitslag van het onderzoek
Wanneer tijdens het onderzoek stukjes weefsel (poliepen/ biopten) zijn weggenomen worden deze opgestuurd naar het pathologisch laboratorium. De uitslag is na 1 week bekend bij uw arts.
Complicaties
Complicaties bij een coloscopie komen zelden voor. Wanneer één of meerdere poliepen tijdens het onderzoek worden verwijderd, neemt het risico van de ingreep iets toe. Er is dan een kans dat er een nabloeding ontstaat. Deze stopt meestal vanzelf maar een opname in het ziekenhuis kan noodzakelijk zijn. Het komt zelden voor dat er na verwijdering van de poliep een gaatje in de darm ontstaat (perforatie). Hiervoor moet dan eventueel endoscopisch of operatief worden ingegrepen. De kans op complicaties is kleiner naarmate de darm schoner is. Dit benadrukt nogmaals het belang van een goede voorbereiding. Bij aanhoudende pijn na het onderzoek moet u contact zoeken met uw arts.
14
Vragen over uw onderzoek?
U kunt op maandagmiddag, dinsdagmiddag en donderdagmiddag bellen met een scopieverpleegkundige van 14.00 uur tot 16.30 uur op telefoonnummer: 0115 688168.
Vragen over uw afspraak? Voor het navragen van de tijd of locatie, verzetten of afzeggen van uw afspraak kunt u bellen met de balie van de functieafdeling op telefoonnummer: 0115 688742 Heeft u dringende vragen die niet kunnen wachten, dan kunt u contact opnemen met uw behandelend arts. Rechten en plichten
Meer informatie over dit onderwerp kunt u tevens lezen op onze website: www.zorgsaam.org Zie hiervoor de rubriek ‘rechten en plichten’. ZorgSaam houdt zich aan de Wet Bescherming Persoonsgegevens.
15
ZorgSaam Ziekenhuis Wielingenlaan 2 4535 PA Terneuzen Tel. (0115) 68 80 00 Fax (0115) 62 08 34 ZorgSaam Ziekenhuis Pastoor van Genklaan 6 4501 AJ Oostburg Tel. (0117) 45 90 00 Fax (0117) 45 40 15 ZorgSaam Ziekenhuis Lyceumstraat 20 4561 HV Hulst Tel. (0114) 37 30 00 Fax (0114) 31 27 90
16
ZorgSaam Ziekenhuis maakt deel uit van Stichting ZorgSaam Zeeuws-Vlaanderen. Meer informatie vindt u op onze website www.zorgsaam.org
34508.06.14
