JAARGANG 1, NR 6
N IE U W S B RI EF V O O R
M I L I E U
E N
L A N D B O UW
OKTOBER-NOVEMBER 2008
ONS ENERGIEVERBRUIK VERMINDEREN IN DIT NUMMER:
Geachte, ONS ENERGIEVERBRUIK VERMINDEREN KLIMAATWIJKEN IN HOOGLEDE
1
Nu de zomer voorbij is durven we al eens vooruit denken aan
1
de koudere en donkere dagen van deze winter.
teresseerden die hun energieverbruik willen laten dalen,
langrijkste veroorzaker van de klimaatsverandering. Het is nu
kunnen zich hiervoor inschrijven
dat we er verandering in moe-
(zie artikel hieronder).
ten brengen. Minder energie verbruiken om het klimaat te
Wie van plan is om te
redden, het kan!
“’t is oktober, hou het sober!”
(ver)bouwen kan planadvies
is de campagneslogan van de Vlaamse overheid. Oktober
vragen aan professionele deskundigen die je tal van duurza-
Jozef Lokere, Erwin Delbeke, Frank Renard en Els Verhaest
LANDBOUWERS BESPAREN ENERGIE
2
STRAPDAG
2
SALAMANDER OP ZOEK NAAR WINTERSLAAPPLAATS
wordt ook dit jaar uitgeroepen tot de maand van de energiebe-
me tips op maat kunnen geven. Informeer hiervoor bij de
Reacties op de nieuwsbrief of
2
sparing. Op onze website vind je
milieudienst.
voorstellen van artikels zijn
Ons energieverbruik is de be-
MIJN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK VERKLEINEN
3
tips om energie te besparen. En op de milieudienst kan je heel
steeds welkom op
[email protected]
ELEKTRISCHE TOESTELLEN
3
OPEN KLIMAATHUIZEN
4
BOUWTEAM
4
milieu (vermindering van de CO2-uitstoot en andere vervui-
WIST JE DAT
5
lende stoffen) maar vooral ook
wat interessante brochures krijgen over rationeel energieverbruik, groene energie en energiepremies. Informeer er naar! Energie besparen is niet alleen een goede zaak voor het
voor de portemonnee. Door bewust aan energiebesparing te
Het klimaat in cijfers In 1997 werd in Kyoto (Japan) een internationale afspraak gemaakt om de uitstoot van broeikasgassen door de industrielanden te verminderen. De E.U. wil haar uitstoot met 8 % verminderen in de periode 2008-2012 ten opzichte van 1990. België heeft onderhandeld om de CO2-uitstoot met 7,5% te verminderen.
doen, heb je je eigen energieverbruik en dus ook je energiefactuur zelf in de hand. Hooglede neemt dit jaar deel aan de klimaatwijken, alle geïn-
KLIMAATWIJKEN IN HOOGLEDE Samen minder energie verbruiken Met de klimaat-
meester en de duurzaamheidsambtenaar die hen helpt ratio-
giezuinige apparatuur, maar wel om de energiefactuur te laten
In Vlaanderen is meer dan 84 % van de broeikasgasemissies een rechtstreeks gevolg van energiegebruik en -productie.
neel om te gaan met energie.
dalen door gedragsveranderin-
wijken wordt het Kyoto–protocol
Het is niet de bedoeling om massaal te investeren in ener-
gen (bijvoorbeeld: de televisie niet meer in stand-by te laten)
Het gas CO2 waarvan de emissies praktisch volledig te wijten zijn aan de verbranding van fossiele brandstoffen (steenkool, aardolie, aardgas) is met een aandeel van 87 % het belangrijkste broeikasgas in Vlaanderen.
gedurende 6 maanden 8% ener-
tot in de woonkamer gebracht. Iedereen wordt uitgenodigd om de uitdaging aan te gaan om gie te besparen. Een groep huishoudens (klein of groot, maakt niet uit) vormen samen een klimaatwijk. De groep wordt begeleidt door een energie-
en kleine ingrepen zonder comfortbeperking (bijvoorbeeld: spaarlampen gebruiken). Inschrijven kan gratis bij
[email protected] of op het tel.nr.:051/23 13 91, u wordt dan uitgenodigd voor het startmoment in oktober.
JAARGANG 1, NR 6
Pagina 2
LANDBOUWERS BESPAREN ENERGIE Enerpedia is de agrarische energie encyclopedie, een initiatief van het POVLT. Bedoeling is om landbouwers te sensibiliseren en adviseren om efficiënter om te gaan met energie. Enerpedia zal energieaudits uitvoeren in Vlaanderen. Hiervoor zijn ze op zoek naar akkerbouwbedrijven, middelgrote varkens– en melkveebedrijven en gemengde bedrijven in Vlaanderen die het energiegebruik op hun bedrijf willen laten ontleden. Lijkt het je wat om 5 tot 10% energie te besparen? Neem dan contact op met Enerpedia. Enerpedia organiseert ook info– en studiedagen surf naar www.enerpedia.be of bel 051/27 33 81. Hun website is voorlopig nog niet actief maar je kan er wel al de energie-audits aanvragen. Energieproductie uit hernieuwbare energiebronnen zoals zon, wind, plantenolie, biogasproductie, … biedt ook voor land– en tuinbouwers nieuwe mogelijkheden. Op de website van Proclam staat hierover meer info http://www.west-vlaanderen.be/jahia/Jahia/site/ proclam/cache/offonce/pid/1148;jsessionid=85E1E63938D228FB0A885B2C772C76E6.
STRAPDAG OP 22 SEPTEMBER 2008
De Strapdag is één van de zes acties tijdens de Aardig-op-weg-week. Deze actie is specifiek voor scholen. Op maandag 22 september werd de schoolomgeving voor één dag autoluw rond de gemeenteschool en autoloos aan de basisschool Sleihage. De kinderen kwamen
Veilig en gezond naar school!
al stappend of trappend, verkort tot ‘strappend’, naar school. Ze werden in aanloop van de Strapdag gemotiveerd om te strappen. Op de Strapdag zelf organiseerde de gemeenteschool een actie rond de fluohesjes, 72% van de kinderen kwamen al strappend naar school, alsook vele leerkrachten en de directrice! In de Diksmuidesteenweg voor de basisschool Sleihage speelden de kinderen en hun (groot)ouders de finale van de Olympische spelen. Dankzij de medewerking van het college, de politie en de technische diensten werd die namiddag de straat helemaal autovrij gemaakt. De kinderen hebben genoten van een sportieve Strapdag op straat! Op de terreinen van het Dominiek Savio instituut werd op 23 september een fiets– en rolstoelparcours aangelegd voor de leerlingen.
SALAMANDER OP ZOEK NAAR EEN WINTERSLAAPPLAATS Midden september vond een Hoogledenaar een salamander in zijn gazon tijdens het grasmaaien. Hij nam het diertje op en wilde het naar een ideale poel brengen. Van dichter bij bekeken stelde hij vast dat het om een alpenwatersalamandermannetje ging. Het is echter wettelijk verboden om amfibieën (kikkers, padden en salamanders) te vangen, vervoeren en verkopen (ook de larven en de eitjes ervan). De alpenwatersalamander leeft in alle provincies van België maar het aantal vindplaatsen neemt sterk af. Dit diertje was zich aan het verschuilen voor de zon, want watersalamanders leven na de voortplantingsperiode op het land. Overdag verstoppen ze zich onder ruige vegetaties, stenen of hout, in bodemholtes, tussen vochtige bladeren of in mos, kortom overal waar ze goed afgeschermd zijn van de zon, om zeker niet uit te drogen. ’s Nachts gaan ze op jacht naar slakjes, insecten, spinnen, wormen, duizendpoten,… In het water eet de alpenwatersalamander kleine waterdieren zoals visjes, insecten, larven en kleine kreeftachtigen zoals watervlooien. De alpenwatersalamander is een middelgrote watersalamander. De mannetjes bereiken een lengte van 10 cm, de vrouwtjes worden iets groter: tot 12 cm. Beide geslachten hebben een zeer kenmerkende buikkleur die geel tot oranje of oranjerood is en volledig ongevlekt. Eind september/oktober zal dit diertje op zoek gaan naar een winterslaapplaats, misschien wel ergens in de tuin van onze natuurvriend ofwel in de modderlaag op de bodem van een sloot of poel zoals de meeste alpenwatersalamanders. Als hij in het voorjaar ontwaakt, zal hij meteen vertrekken naar zijn voortplantingspoel (meestal de poel waar de amfibie zelf geboren is).
Alpenwatersalamander
JAARGANG 1, NR 6
Pagina 3
MIJN ECOLOGISCHE VOETAFDRUK VERKLEINEN Het grootste deel van onze ecologische voetafdruk komt
impact op de gezondheid en het milieu. Bovendien zijn
gewoon weg dat je verstandig omgaat met energie. Eenvou-
door ons energieverbruik.
deze energiebronnen niet
dige en veelal gratis maatre-
Hierin worden meegerekend: olieraffinaderijen, koolmijnen
onuitputtelijk. De toekomst is dus aan de hernieuwbare
gelen die je energiefactuur doen dalen!
en kerncentrales, maar ook
energiebronnen zoals zonne-
zonnepanelen en windmolens. Tot op heden zijn de voor-
energie, windenergie, enz. die een kleinere ecologische
naamste energieleveranciers: fossiele brandstoffen. Bij de
voetafdruk hebben.
Belg nemen die ongeveer 57% in van de ecologische voetafdruk.
wordt voornamelijk gemaakt uit aardolie, aardgas, steenkool of uranium. Ook uit wind, water, zon en biomassa
van je ecologische voetafdruk
kan men elektriciteit opwek-
te verminderen is je energieverbruik verminderen. Zo
ken.
beperk je de impact op het
aardolie, steenkool en aardgas zijn verantwoordelijk voor
milieu en bespaar je geld. Energie besparen kan door
de opwarming van het klimaat en ze hebben een negatieve
rationeel energie verbruik, of kortweg REG. Dit betekent
Op www.wwf.be/eco% 2Dfootprint/nl staan tips over hoe je je voetafdruk kan verkleinen.
Elektrische energie of stroom
De beste manier om dit deel
De fossiele brandstoffen zoals
Bereken zelf je eigen voetafdruk op www.ecolife.be/ canvas
Hieronder staan een aantal tips voor elektrische toestellen, in de volgende edities zullen ook verwarming en verlichting aan bod komen.
ELEKTRISCHE TOESTELLEN Elektrische toestellen zoals: koelkasten, ovens, verlich-
REG-tips:
ting, enz. hebben een ener-
toestellen in stand-by staan
gielabel, dat gaat van A tot G. Toestellen van klasse A
- haal de lader van GSM, ba-
zijn zeer energiezuinig en G staat voor alarmerend energie onzuinig. Tegenwoordig
- rode lichtjes uit! Laat geen
byfoon, kruimeldief, tandenborstel enz. uit het stopcontact zodra het opgeladen is
hebben al heel veel toestellen een A-label. Sinds enkele
- hoe groter het scherm van computer en tv, hoe meer
jaren is het label uitgebreid
energie die verbruiken
met 2 extra klasses: A+ en A++. Toestellen met dergelijk label verbruiken respectievelijk 25% minder en 50% minder energie dan een toestel met A-label.
pauze of vergadering - was alleen als de trommel tot 3/4 gevuld is - wassen op lagere temperaturen gaat even goed en vraagt minder energie - gebruik zoveel mogelijk de spaartoets van (vaat) wasmachine - het is goedkoper en milieu-
- een screensaver bespaart geen energie! ook in stand-by
vriendelijker om de was op
verbruikt een computer-
een rekje te laten drogen, want de wasdroger is een
scherm nog energie. Zet je scherm dus uit tijdens een
echte energieverslinder - is airco echt nodig? een huis 1 graad afkoelen kost 3 keer zoveel energie als het 1 graad opwarmen - trek de stekker uit het stopcontact of gebruik een stekkerdoos met schakelaar - schraap het ijs weg of ontdooi regelmatig de diepvriezer want met een ijslaagje van 2 mm verbruikt deze 10% meer energie! - strijken met stoomgaat sneller en vlotter, dus zuiniger!
De website: www.topten.be toont de meest energiezuinige diepvriezers, koelkasten, wasmachines, droogkasten, lampen, auto’s en circulatiepompen op de Belgische markt.
JAARGANG 1, NR 6
Pagina 4
OPEN KLIMAATHUIZEN OP 18&19 OKTOBER 2008 INFOSESSIES IN ENERGIEVRIENDELIJKE WONINGEN Op zaterdag 18 en zondag 19 oktober stellen de eigenaars van energievriendelijke woningen en passiefhuizen hun woningen open voor geïnteresseerde bouwers en verbouwers. Tijdens Open Klimaathuizen, tot vorig jaar bekend als ‘Open Huizendagen’ geven de eigenaars sessies over hun bouw- en woonervaringen. Open Klimaathuizen is een organisatie van Bond Beter Leefmilieu. Focus ligt op de uitwisseling van informatie. Open Klimaathuizen biedt een gevarieerd aanbod met rijhuizen, appartementen en vrijstaande woningen die elk op hun eigen manier energie besparen. Bezoekers komen uit eerste hand te weten hoe het bouwproces verloopt en welke belangrijke aandachtspunten er zijn bij het bouwen van een energie-
vriendelijk huis. Eén van de blikvangers dit jaar is een passiefhuis ontworpen door Serge de Gheldere, klimaatambassadeur van Al Gore. In twee tot drie uur durende workshops laten de huiseigenaars de kandidaat bouwers en verbouwers de talrijke voordelen van energievriendelijk bouwen en verbouwen ervaren, zien, horen en voelen. De workshops starten telkens om 10 uur en/of om 14 uur. Energievriendelijke woningen verbruiken zeker voor verwarming maar de helft of minder energie. Een gezin in een laagenergiewoning spaart dus al snel €500 per jaar. Dat verschil compenseert ruim de meerkost bij de bouw. Tegelijk stijgt het comfort.
Goed geïsoleerde wanden, hoogrendement beglazing en gecontroleerde ventilatie houden woningen warm in de winter en fris in de zomer. Kort samengevat: meer comfort met minder energie, dus. Juist omdat het potentieel om energie te sparen bij de bouw en verbouwing van woningen en het rendement op de investering daarin zo groot is organiseert Bond Beter Leefmilieu al voor de elfde keer deze infosessies in laagenergiewoningen en passiefhuizen. Geïnteresseerd in een bezoek aan een passiefhuis of een laagenergiewoning? Surf dan snel naar www.openklimaathuizen.be. www.openklimaathuizen.be Vanaf 22 september vind je er een overzicht van alle woningen en kan je inschrijven voor een bezoek.
laagenergiewoning: meer comfort met minder energie!
BOUWTEAM IN HOOGLEDE OP 17&24 JANUARI 2009 Wil ook jij weten hoe energiezuinig en duurzaam bouwen en wonen kan in de praktijk? Tijdens een BouwTeam kom je er alles over te weten! Een BouwTeamcursus richt zich tot elke geïnteresseerde burger. Er is geen voorkennis vereist. Het BouwTeam garandeert je een praktische kijk over de volgende onderwerpen: - isolatie: want een comfortabele woning moet per definitie een goed geïsoleerde woning zijn, - aangepaste ventilatie: dit is absoluut noodzakelijk om
een behoorlijke luchtkwaliteit te garanderen, - voorkomen van koudebruggen, - keuze van verwarming en sanitair warm water, - waterbesparing o.a. waterzuinige toiletten en gebruik van regenwater, - gezonde en duurzame materialen, - energie- en (warm) waterzuinige toestellen, - zonne-energie gebruiken voor warmte en/of elektriciteit in de woning. Het BouwTeam wordt geor-
ganiseerd i.s.m. de provincie West-Vlaanderen en Infrax. De cursus wordt gegeven door lesgevers van v.z.w. Dialoog, dankzij wie reeds 1200 cursisten wonen in energiezuinige én comfortabele woningen! Voor wie? wie alle geïnteresseerden (max. 30 deelnemers) Waar? zaal De Hembyze in de Stationsstraat 4 te Gits Waar Wanneer? Wanneer op zaterdag 17 & 24 januari telkens van 9u tot 17u Lesgever? v.z.w. Dialoog Lesgever Prijs? Prijs €35, cursuspakket en broodjeslunchen inbegrepen Inschrijven? bij v.z.w. Dialoog 016/23 26 49 of
[email protected] OPGELET: de gemeente Hooglede stort het inschrijvingsgeld van OPGELET €35 terug aan de eerste 10 inschrijvingen van deelnemers uit Hooglede! VLUG inschrijven, is dus de boodschap! De gemeente zorgt op beide data voor een broodjeslunch en drank voor alle deelnemers aan de cursus.
Info over de vermelde items in deze nieuwsbrief vindt u tevens op www.hooglede.be
Milieu en natuurraad Hooglede MiNaHOO is een adviesraad die het gemeentebestuur adviseert omtrent het milieubeleid en omtrent alle ingrepen of maatregelen die betrekking hebben op, of een invloed hebben op het milieu of de natuur op onze gemeente. Contactgegevens: secretariaat MiNaHOO: Tav Frank Renard, Marktplaats 1, 8830 Hooglede
Deze nieuwsbrief wordt tweemaandelijks opgemaakt door de
[email protected]
milieudienst Hooglede met medewerking van de milieuraad en landbouwraad
Landbouwraad Hooglede LaRaHOO is een adviesraad die het gemeentebestuur adviseert omtrent alle beslissingen die betrekking hebben op het landbouwbeleid van de gemeente.
Telefoon: (051) 23.13.90 Fax: (051) 20.38.26 E-mail:
[email protected]
Contactgegevens: secretariaat LaRaHOO: Tav Frank Renard, Marktplaats 1, 8830 Hooglede
[email protected] [email protected]
[email protected]
H O O G L E D E : L A N D E L I J K E
E N
N A T U U R L I J K E
WIST JE DAT NIEUWJAAR OP 23 SEPTEMBER WAS? Vanaf “World Overshoot Day”, dit jaar op 23 september, leven we op ecolo-
zeeën langzaam leeg. Als je meer natuurlijke bronnen gebruikt dan de
gisch vlak ‘boven onze stand’. Op die
planeet je kan bieden, bouw je een
dag heeft de hele wereldbevolking voor dat jaar alle beschikbare natuur-
ecologische schuld op. Maar uiteindelijk leidt het tot de uitputting van de
G E M E E N T E
Dag van de e colo gisc Aangezien onze consumptie he s chu jaar na jaar toeneemt, schuift ook de ld World Overshoot Day jaarlijks wat
meer naar voor op de kalender. De eerste Overshoot Day bereikten we in
lijke hulpbronnen verbruikt die de
1987 op 19 december. In 1995 was het
natuur op één jaar tijd kan vernieuwen. De voetafdruk van de hele we-
al op 21 november en vorig jaar op 6 oktober. En nu zijn we al vanaf 23
reldbevolking overstijgt de draagkracht van onze planeet. Vandaag
september begonnen aan de afbraak van de natuurlijke rijkdommen van
verbruiken we met zijn allen zo’n 30
onze planeet. World Overshoot Day
% meer dan wat de natuur ons in datzelfde jaar kan bieden. Concreet
kun je berekenen door de wereldwijde biocapaciteit te delen door de
betekent die ecologische ‘overshoot’
ecologische voetafdruk en te verme-
van 30 % dat de aarde ongeveer een jaar en drie maanden nodig heeft om
nigvuldigen met 365. Het is dus de dag waarop onze totale ecologische
te voorzien in de hulpbronnen die we in één jaar verbruiken. Het gevolg
voetafdruk gelijk is aan de biocapaciteit die de aarde in één jaar tijd
daarvan is dat de natuurlijke rijkdom-
voortbrengt. Wanneer we de formule
men van de planeet worden aangetast. Als je elk jaar meer bomen kapt
grondstoffen waarvan de hele samenleving afhankelijk is. De “World Over-
toepassen op 2008, blijkt dat we de hele biocapaciteit voor dat jaar opge-
dan er groeien, verdwijnt het bos. Als
shoot Day” wordt daarom ook wel
bruikten in 266 dagen. De 266ste dag
je elk jaar meer vissen vangt dan ze zich kunnen voortplanten, raken de
eens de “Ecological Debt Day” of “Dag van de Ecologische Schuld” genoemd.
van het jaar is 23 september. Gelukkige nieuwjaar dus!
