N I E U W S B R I E F mei 2015
Geachte leden, Met vereende krachten is de ledenadministratie vereenvoudigd. Er zijn tevens fouten hersteld. Ook de lijst voor de bezorgers is aangepast, waardoor de normale route enigszins kan wijzigen. Er kunnen ondanks onze grote zorgvuldigheid toch nog correcties nodig zijn. Contactpersoon ledenadministratie Wij verzoeken daarom onze leden en speciaal onze bezorgers: geef gewenste aanpassingen van naam, adres of e-mailadres door aan bestuurslid Leny Hendriks via
[email protected] of 0493-314303. Zij is voortaan verantwoordelijk voor de ledenadministratie. In het heemhuis heeft zij in de bijkeuken ook een eigen postvak, waarin bovengenoemde aanpassingen en aanmeldingsformulieren van nieuwe leden gedeponeerd kunnen worden. Een speciaal woord van dank wil ik richten aan Henk van Straaten, Nico Vosmeer en Liesbeth van Veghel die jarenlang de ledenlijst bewaakt hebben. Het is nu goed duidelijk geworden, dat dat een enorme klus is! Zilveren draagspeld Brabants Heem
Vlnr: Henk van Straaten, Nico Vosmeer en secretaris Harrie Boot van Brabants Heem. Van Straaten en Vosmeer namen na tien jaar afscheid als respectievelijk secretaris en penningmeester van onze heemkundekring. Foto: Karin Akkers.
1
Tijdens de jaarvergadering in februari hadden we secretaris Harrie Boot van Brabants Heem verwacht. Hij zou bij Henk van Straaten het zilveren draaginsigne van Brabants Heem opspelden. Hij had zich echter vergist in de datum. We nodigden hem daarom uit op de bestuursvergadering van april. Omdat Nico Vosmeer per 7 april zijn functie officieel had overgedragen aan Jan Adriaans, kon Harrie zijn vergissing herstellen en in de trui van beide bestuursleden het insigne prikken en hen de bijbehorende oorkonde overhandigen. Nico en Henk, hartelijk dank voor al die jaren van werken in de moeilijkste functies van onze vereniging en de fijne samenwerking. Exposities Deurne Toen en Nu en Tijdlijn Deurne II Binnen veertien dagen stond onze Heemkundekring twee keer volop in de belangstelling. Allereerst was er op 10 april de opening van de fototentoonstelling Deurne Toen en Nu. Twee weken daarna de opening van fotowandelroute Tijdlijn Deurne II. Beide met ook historische foto’s van onze heemkundekring en beide geopend door burgemeester Hilko Mak in de hal van het gemeentehuis. Ik mocht na hem het woord voeren, maar hij maaide het gras voor mijn voeten weg door zijn speech te doorspekken met getallen die ik ook had willen gebruiken. Al sprekend moest ik mijn tekst aanpassen. De openingen waren geslaagde en gezellige evenementen, mede dankzij de inzet van collegesecretaris Jan Welten voor de organisatie ervan. Het was verheugend veel leden van onze vereniging bij beide gelegenheden te ontmoeten. U leest meer over beide tentoonstellingen op onze website onder de button Laatste nieuws. Advies gemeentelijk cultuurbeleid Op initiatief van voorzitter Ger Schinck van stichting De Wieger, Sjaak Obers van stichting Behoud St.-Willibrorduskerk, voorzitter Driek Berkers van Holtens Molen en ondergetekende namens onze vereniging werd samen met 18 personen, die banden hebben met het culturele leven in Deurne, gebrainstormd. In drie avonden onder leiding van Jerom Coppus is een adviesvoorstel samengesteld voor de gemeenteraad voor de verbetering van het bij de gemeente vrijwel weggesaneerde cultuurbeleid. Dit is op 29 april tijdens een ludieke bijeenkomst bij Holtens Molen aangeboden aan wethouder Nicole Lemlijn van Cultuur. Zij zal ervoor zorg dragen dat het advies op de agenda geplaatst wordt van de gemeenteraad. U kunt het voorstel lezen op onze website onder de button Laatste nieuws. Voorzitter Rob Berkvens Verder in deze Nieuwsbrief: Excursie naar Leuven op 4 juli gaat door Beugeltoernooi op 10 mei Oproep materiaal en informatie voor tentoonstelling over ‘hoofdzaken’ Lezing Schon Plekskes; dwalen door Deurne en de Peel op 28 mei Boeiende lezing over Pieter Brueghel door Wim van Heugten 2
Inschrijven voor deelname aan dorpsquiz Deurne-Wittut Leden Rabobank kunnen clubkas spekken Boek over predikantengeslacht met 17e eeuwse Deurnese predikant Schenkingen historisch materiaal Vrijwilligersrooster
Excursie Leuven op 4 juli gaat door De dagexcursie naar Leuven op zaterdag 4 juli gaat door. Er zijn voldoende deelnemers. Vertrek per bus om 07.45 uur op de NS-parkeerplaats aan de Fabrieksstraat.
Beugeltoernooi om de Johan Engelsbokaal Traditiegetrouw wordt het beugelseizoen gestart met een toernooi om de Johan Engelsbokaal. Dit toernooi is alleen bestemd voor onze leden. Aanvankelijk was een andere datum gepland, maar het toernooi wordt op zondag 10 mei van 14.00 tot circa 17.00 uur gespeeld. Weliswaar is het dan Moederdag, maar ook een open zondag van ons heemhuis. Aanmelden kan via de aanmeldingslijst in het heemhuis of bij Theo van Daele via tel. 313876. De organisatie hoopt op een flinke opkomst.
Oproep materiaal en informatie voor tentoonstelling over 'hoofdzaken' De werkgroep tentoonstellingen is al volop bezig met de voorbereiding van de volgende expositie. Deze zal gaan over alles wat letterlijk met het hoofd te maken heeft. Naast wat ons eigen speurwerk oplevert, zou het fijn zijn als u ons verder op weg kunt helpen. Hebt u (oude) foto’s, informatie, verhalen of materialen die passen bij ons onderwerp dan horen wij dit graag. We denken daarbij aan hoeden- en mutsenmakers, kappers, grimeurs, pruikenmakers, drogisten, schoonheidsspecialisten, tandartsen, opticiens, audiciens, juweliers, goudsmeden, enz. uit de hele gemeente. Wellicht vergeten wij hier nog een beroep? Alle informatie over deze beroepen, personen (m/vr) en of bedrijven uit het Deurnes verleden is welkom. Hoe ouder, hoe liever! Het is zo fijn om juist dat te laten zien wat nog leeft onder mensen en waar we nauwelijks nog weet van hebben. Kunt u ons helpen, dan graag contact opnemen met: Josée van der Loo via
[email protected] of tel. 0492-341479. Een briefje in de bus van het Heemhuis, Stationsstraat 73, 5751 HC Deurne met vermelding 'tentoonstelling' kan natuurlijk ook.
3
Lezing op donderdag 28 mei:
Schon plekskes; dwalen door Deurne en de Peel
Het Klein Kasteel in Deurne
Donderdag 28 mei verzorgt Miranda van de Mortel voor onze heemkundekring een lezing met de titel: Schon plekskes; dwalen door Deurne en de Peel. Aanvang 20.00 uur in het Parochiecentrum, Visser 2 in Deurne. Miranda is geboren in Helenaveen. Ze bracht echter het grootste gedeelte van haar jeugd door in Zeilberg, het geboortedorp van haar vader Jan van de Mortel. Van hem erfde ze de liefde voor geschiedenis en samen schreven ze in 2008 het boek In stilte herdenken; de verhalen achter de namen op het Zeilbergse oorlogsmonument. Waar haar vader zich verdiepte in de geschiedenis van zijn geboortedorp, hield Miranda zich bezig met vragen die haar alle hoeken van Noord-Brabant lieten zien. Vragen als: Waarom werd de Oirschotse Truus Beliën de eerste vrouwelijke burgemeester van Nederland? Wat is het geboortehuis van Hendrik Wiegersma? Hoe belandt een Tsjech die overleden is op Cyprus, op een kerkhof in Goirle? En waarom mag onze koning zich baron van Eindhoven noemen? Deze vragen vergrootten haar interesse in het Brabantse erfgoed en leidden tot de wens de geschiedenis van Noord-Brabant voor een breder publiek aantrekkelijk te maken. Dat heeft onder andere geleid tot een reeks blogs voor Thuis in Brabant en tot de site www.dwalendoorbrabant.nl: een ontdekkingstocht door de rijke geschiedenis van NoordBrabant in de voetsporen van de personen die deze geschiedenis kleur gaven. Want, zo is haar overtuiging: de geschiedenis van een plek gaat pas echt leven als je deze kunt koppelen aan mensen of gebeurtenissen die tot de verbeelding spreken. Ook Miranda’s lezing Schon plekskes is op dit idee gebaseerd. Tijdens een dwaaltocht, die zich uitstrekt van de 16e eeuw tot het recente verleden, zullen mensen de revue passeren die inmiddels overleden zijn, maar in meer of mindere mate een plek hebben gekregen in ons 4
collectieve geheugen. Ze zal ons meenemen naar plekken die een belangrijke rol hebben gespeeld in hun leven. Bekende plekken – met gedenkstenen of ANWB-bordjes – maar ook minder bekende plekken. Hoewel het zwaartepunt daarbij zal liggen op Deurne en het Peelgebied, zal ze af en toe ook afdwalen naar andere ‘schon plekskes’. Simpelweg omdat veel van de mensen die de revue passeren, dat in hun leven ook gedaan hebben.
Boeiende lezing over Pieter Brueghel Donderdag 16 april verzorgde oud-Deurnenaar Wim van Heugten in het Parochiecentrum een boeiende lezing over de schilder Pieter Brueghel. De lezing was georganiseerd door Heemkundekring H.N. Ouwerling.
Wim van Heugten met een detail van het schilderij Jagers in de Sneeuw van Pieter Brueghel de Oude, olieverf op hout, 1565, Kunsthistorisch Museum Wenen. (Foto: Pieter Koolen)
Als klein kind raakte Wim van Heugten in de ban van de schilder Pieter Brueghel. Hij woonde aan de rand van het Brabantse Breugel, tegenover de kerk. Thuis hadden ze een reproductie aan de kamermuur hangen van ‘Jagers in de sneeuw’. Met bezoek maakte vader WAM van Heugten vaak een wandeling naar het Brueghelmonument in het dorp. Hij was ervan overtuigd dat Pieter Brueghel de Oude (1525/1530-1569), vader van Pieter Brueghel de Jonge en Jan Brueghel de Oude, in Breugel geboren moest zijn. Uit zijn persoonlijk archief liet Wim van Heugten een versje met afbeelding zien, die hij als klein kind had gestempeld omdat hij zo gefascineerd was door zijn dorp met de grote Cannidassen, een Canadese populierensoort. Hij geloofde niet in het verhaal van zijn vader, totdat hij in Oirschot een document onder ogen kreeg van de Vlaamse schrijver Felix Timmermans die schreef over het monument in Breugel. Felix Timmermans schreef in 1928 een biografie over Pieter Brueghel met in de inleiding het bekende schilderij ‘De toren van Babel’. Wim van Heugten ging in op de opties die genoemd worden als geboorteplaats van Pieter Brueghel. Zou hij in Breda geboren zijn of in Kleine- of Grote-Brogel bij Bree in Belgisch 5
Limburg? Hij voerde aan de hand van schilderijen van Brueghel argumenten aan om Breugel als zijn geboorteplaats te bestempelen. De kerken op zijn schilderijen lijken bijvoorbeeld erg veel op de kerken in de Meierij. Pieter Brueghel wordt wel de opvolger van Jeroen Bosch (1540-1516) genoemd. Zijn schilderkunst kenmerkt zich met strakke lijnen. Mensen hebben weinig gezichtsuitdrukkingen, maar dieren wel. Brueghel reisde via Frankrijk naar Italië en via Zwitserland en Oostenrijk weer terug. Wat hij onderweg zag, is terug te vinden in zijn levensechte schilderijen met veel diepte/perspectief. Na de pauze belichtte Wim van Heugten enkele categorieën in de schilderkunst van Pieter Brueghel; o.a. dieren, jacht en winterlandschappen. Van Heugten liet ook zien dat het schilderen van mensen Brueghel beter afging dan het schilderen van dieren. Soms kun je je afvragen of het geschilderde dier een hond is of een wolf. Na afloop ontstond er een levendige discussie. Jammer dat er maar 28 belangstellenden aanwezig waren. De lezing had een groter publiek verdiend.
Deelname aan dorpsquiz Deurne-Wittut Leden van onze heemkundekring, voor het merendeel vaste bezoekers van de dinsdagavonden, gaan deelnemen aan de dorpsquiz Deurne-Wittut. Er is een basisteam gevormd met o.a. de leden Hans Timmers, Piet Hoebergen, Hans van Hoek, Tom van de Straaten, Pieter Koolen, Liesbeth van Veghel, José van de Loo, Pieter van de Loo, Anton Vissers en Rob Berkvens. Klaas Hendriks gaat fungeren als teamcaptain. Er is voor de ludieke naam ‘Café Lutters’ gekozen. Het komt er in het kort op neer dat er op zaterdag 21 november 2015 ’s avonds in het Heemhuis een vragenboek moet worden ingevuld. De quiz heeft een ludiek karakter. Meer informatie kan men vinden op de site www.deurne-wittut.nl Leden, die veel over Deurne weten of anderszins denken een bijdrage te kunnen leveren, kunnen dit op de dinsdagavonden kenbaar maken en worden dan aan het team toegevoegd. Er valt een geldprijs te winnen voor DeurneWiki!
Leden Rabobank kunnen clubkas spekken Bankiert u via de Rabobank, dan kunt u ook lid worden van de Rabobank Peelland Zuid. De bank organiseert ieder najaar de Rabobank Clubkas Campagne. Iedereen die zich vóór 1 juli a.s. aangemeld heeft als lid van de bank, kan dan in totaal 5 stemmen uitbrengen op zijn of haar favoriete verenigingen in het werkgebied van de bank: Deurne, Asten, Someren en Mierlo; maximaal 2 stemmen op één vereniging. Elke stem vertegenwoordigt een bedrag voor de clubkas. Het afgelopen jaar hebben vele leden van de bank ons enorm geholpen met een zo nodige bijdrage voor onze clubkas. Die financiële middelen zijn heel hard nodig om de geschiedenis van Deurne en haar kerkdorpen te kunnen blijven vastleggen en
6
toegankelijk te maken en te houden voor de hele gemeenschap en voor belangstellenden daarbuiten. Mogen wij u daarom vragen om u aan te melden als lid van de bank. Uw stemrecht in deze Rabobank Clubkas Campagne is van belang voor verenigingen. Wat uw lidmaatschap van de bank voor u kan betekenen leest u op: https://www.rabobank.nl/particulieren/lokalebanken/peellandzuid/leden/
Met 17e eeuwse Deurnese predikant Adolphus Plaen
Boek over vijf eeuwen oud predikantengeslacht Jan Peter Schouten uit Naarden ging onlangs met emeritaat als predikant. Bij die gelegenheid verscheen van zijn hand een boek over zijn vijf eeuwen oude predikantengeslacht met elf predikantenportretten in het kader van hun tijd in verhalen en plaatjes. De titel: Hij preekte, hij leerde altoos. Er zijn twee hoofdstukken gewijd aan de protestantiseringscampagne van de Meijerij van Den Bosch in de 17e eeuw. Schouten: “En één van die hoofdstukken, Minderheid aan de Macht, gaat over Deurne en ds. Adolphus Plaen; een veel interessanter figuur dan ik oorspronkelijk dacht.” Voor informatie over deze 17e eeuwse predikant in Deurne raadpleegde Schouten ondermeer de archieven van onze heemkundekring en had hij contact met Pieter Koolen. Het boek telt 280 bladzijden en bevat vele illustraties. Het is verschenen bij Uitgeverij Verloren en voor 29 euro verkrijgbaar in de boekhandel. Direct bestellen bij de auteur kan ook door 29 euro over te maken op bankrekening: NL 48 INGB 0004 8087 07, t.n.v. Schouten, Naarden; met vermelding van adres met postcode van de besteller. Schouten neemt de portokosten dan voor zijn rekening.
Schenkingen historisch materiaal -Van Dieter Hüpscher uit Poortugaal (bij Rotterdam), zoon van de 27 RI vakarts Leonard Lodewijk Hüpscher (1893-1974), mochten wij een DVD ontvangen met circa 40 minuten unieke videobeelden die tijdens de mobilisatie 1939-1940 in Deurne en omgeving gemaakt zijn. Zie: http://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Leonard_Lodewijk_H%C3%BCpscher_(18931974)
Vrijwilligersrooster De komende open zondagen worden de bezoekers van het heemhuis van 14.00 tot 17.00 uur ontvangen door de volgende gastheren en –vrouwen: 10 mei : Anton Vissers – Sjaak Obers – Sjaan v. d. Weijst 24 mei : Leny Hendriks – Peter en Beppie v.d. Berk 14 juni : Nico Vosmeer – Gerard Goossens – Piet Jegerings 28 juni : Henk van Straaten – Anneke Boonstra Redactie: Nelly van Rijt
7
