Mystieke gewaarwording

Mystieke gewaarwording ‘Ik ging volledig op in de rijkdom van het moment. Alles om mij heen, ikzelf ook, straalde pure energie uit. Ik voelde me vredig, blij, nieuwsgierig als een kind. Het was een toestand van één zijn met het al. Magie, mystiek en de beleving van het sublieme Veel mensen kennen in hun leven een ervaring met het sublieme. Altijd gaat het om een overweldigende en onbevattelijke gebeurtenis. De manier waarop het gebeurt en wat je meemaakt kan enorm verschillen, de impact is enorm. Van deze ontzagwekkende soort passen er misschien maar een of twee in een mensenleven, zelfs als je er alle moeite voor doet, bijvoorbeeld door te mediteren. Daarnaast zijn er kleinere, minder ingrijpende sublieme momenten. Dit kunnen adembenemende natuurbelevingen zijn, we ervaren het sublieme natuurlijk ook als we gegrepen worden door muziek of overmand door emoties in een bepaalde situatie. Nog lichtere vormen van het sublieme zijn bijvoorbeeld het intens beleven van aan zonsopgang of ondergang. Bijzondere ontmoetingen, een hartelijk contact, een onverhoedse glimlach hebben die kwaliteit ook. Ervaringen met het sublieme leiden niet zelden een ommekeer in het leven, zeker als het om schokkende gebeurtenissen gaat, zoals een confrontatie met geboorte of dood of het doorstaan van een emotionele periode. Kenmerkend is het onvoorziene, het onverwachte. Maar ook het mystieke inzicht in de aard der dingen en de wonderbaarlijk bron van alle leven. Een tijdloze toestand, een simpele bron van ‘alleen maar zijn’. Onverwacht inzicht Het citaat in de kop van dit artikel is van Jill Bolte Taylor, een hersenonderzoekster die een beroerte kreeg, daarvan herstelde en boeiende lezingen hield over wat haar is overkomen. Op een dag voelde ze hoe haar hoofd ‘explodeerde’. De beroerte legde haar linker hersenhelft

Mystieke gewaarwording

lam, de calculerende, redenerende en keurende kant van het bestaan. Leven met alleen de andere helft bracht haar onverwacht in opperste euforie. De rechter hersenhelft (die verbonden is met de linker kant van het lichaam) denkt niet in taal en bevindt zich niet in verleden of toekomst, maar altijd in het hier en nu. Het bovenstaande citaat vervolgt met: Taylor: ‘Ik wilde van deze toestand geen afscheid van nemen. Ik hoefde niet terug naar die oude, gestructureerde wereld, de wereld van de linker hersenhelft. Links staat voor doen, details, regels, orde, gedachten. Rechts is alleen maar zijn.’ ‘Wat ik wil meegeven is: je hoeft geen hersenbloeding mee te maken om in je rechter hersenhelft te komen. Iedereen kan het, gewoon, door je volledig op je zintuigen te richten, door je gedachtenstroom even op pauze te zetten, door te beseffen dat je één bent met alles en iedereen. We zijn maar één stap verwijderd van dat vredige gevoel.’

Linker en rechter hersenhelft Op school wordt tegenwoordig vrijwel uitsluitend de linker hersenhelft getraind. Dat is bij uitstek het domein van taal en rekenen, van rijtjes leren en informatie opnemen. De tekenles, het zingen, die paar uur toneel- of dansles, die uitstapjes naar het museum, al die leuke dingen die het eerst worden wegbezuinigd zijn typisch activiteiten die bij de rechter breinhelft horen. Ze zijn niet voor het ontwikkelen van het verstand maar van de ziel. Zowel in onszelf als in onze cultuur kennen we daardoor een ongemakkelijke tweedeling. Alles wat met gevoel, met kunst, met religie en een innerlijk leven te maken heeft en dus met intuïtie is los komen te staan van de wereld van logica, handelsgeest, wetenschap. Uit balans zijn heeft altijd ingrijpende consequenties, dus ook de dominantie van de ene hersenhelft op de andere. Bij teveel nadruk op onze intuïtieve kant overheerst de verbeelding met onrealistische fantasieën en ongebreideld idealisme, met alle Bespiegeling nare bijverschijnselen zoals we die kennen uit Als we reflecteren brengen we talloze ismes, zoals communisme, nazisme, verstand en gevoel in balans. liberalisme en kapitalisme. Anderzijds: nadruk op de ratio onttovert de bezielde wereld. Alleen nut en noodzaak hebben nog werkelijkheidswaarde, de natuur wordt een levenloze bron van grondstoffen, de ziel verdwijnt uit

Link naar Inhoudsopgave

2


landbouw en veeteelt, we verliezen bijvoorbeeld ook de binding met de herkomst van onze voeding. Zonder ratio worden we een speelbal van gevoelens, zonder ziel verliezen we contact met het meest wezenlijke en wordt de mogelijkheid van contact met het sublieme ernstig beperkt. Hoe kun je met één been staan in de mystieke, magische wereld van het wonder van leven - en met het andere in de realiteit van het dagelijks bestaan met zijn uitdagingen en verplichtingen? Songlines in de droomtijd Van natuurvolken zoals de Indianen in Amerika, traditioneel levende nomaden in Siberië, natuurvolken in Afrika en Aboriginals in Australië kunnen we leren hoe zij de aarde beleven en hoe ze omgaan met natuurkrachten die groter zijn dan wijzelf. Wat opvalt is dat ze in voortdurende communicatie staan, zowel met de zichtbare als de onzichtbare wereld om hen heen. De natuur spreekt in tekens die je moet leren verstaan. Rituelen en procedures geven stabiliteit, maken kennis overdraagbaar en zorgen voor spirituele discipline en de daarmee samenhangende psychische kracht. Liefde en respect voor de aarde staan centraal. De aarde geeft, als op de juiste wijze gevraagd wordt om wat je nodig hebt. Meestal wordt gecommuniceerd in een trance, opgeroepen door vasten, trommelen, zingen en dansen. De astrale wereld wordt beleefd als de enig werkelijke en ware, omdat daarin de essentie gevonden wordt van de dingen, de spirits. De Aboriginals noemen de astrale Homo Erectus wereld de Droomtijd ('the Dreaming' of Een voorouder van Homo 'Alterjinga') – de eeuwige werkelijkheid van de Sapiens kraste 500.000 jaar geleden met een haaientand dit natuur – een spirituele realiteit, die zij in de patroon op de schelp van een immense periode van 50.000 jaar van hun mossel. (De mossel is echt, de bestaan hebben opgebouwd. figuur op de achtergrond is Zij kennen een systeem van gezongen paden verzonnen als illustratie). door het landschap. In het lied ligt de Bewustzijn gaat dus informatie vast over plekken om te jagen, waarschijnlijk nog veel verder waar beschutting is en water. Sommige van terug dan gedacht. deze Songlines reizen dwars door Australië, een netwerk van kennis over heilige, rituele plaatsen. Tegelijkertijd is het lopen van de route een scheppingsdaad: de Songlines weven een kleed van oeroude kennis en brengen zo het Link naar Inhoudsopgave

3


landschap tot leven. De Aboriginals zien zichzelf als hoeders van de natuur. Door de astrale Droomtijd in stand te houden en te voeden wordt de wereld steeds opnieuw geschapen. Het bovenstaande is een citaat uit: ‘De Hemel heeft voeten in de Aarde astrologie als persoonlijk en spiritueel pad’ He sublieme is niet zelden bedreigend De natuur is prachtig en verschrikkelijk tegelijk. Overleven was ooit dagelijks realiteit. Het moderne leven heeft veel gegeven op het gebied van bescherming en comfort. De natuur is getemd tot een tuin, een park, een asfaltweg naar een bergtop. In de wildernis zouden we het nu niet lang uithouden. Ook andere natuurlijke zaken zijn naar de achtergrond geschoven, zoals ziekte, pijn, ouderdom en dood. In onze geïsoleerde, dubbelbeglaasde en ontsmette samenleving komen we daardoor tekort aan essentiële ervaringen. Zien we het leven wel in het juiste perspectief? Voorbeelden van contact met het sublieme Malidoma. ‘Dwars door zijn tranen heen begint hij tegen de Yilaboom te praten. Hij vertelt over zijn pijn, zijn vernedering, zijn boosheid en zijn ongemak - en verontschuldigt zich over zijn onkunde en zijn poging tot bedrog. Zijn woorden worden oprecht, hij voelt dat hij wordt gehoord - en plotseling bevindt hij zich in een andere werkelijkheid waarin de omringende bomen gloeien als ademende lichten en hij ziet, dat zijn boom helemaal geen boom is. Hij ontwaard een lange, lichtgroene gestalte - en nog nooit heeft hij zoveel liefde gevoeld. De groene vrouw spreekt tot hem met zachte stem, terwijl hij overvloedig huilt. Het gevoel van herkenning, het delen van het geheim, de overdracht in stilte van het meest wezenlijke in de natuur maakt hem sprakeloos.‘ Malidoma Patrice Somé, Afrikaans medicijnman over zijn inwijding door de stamoudsten van zijn volk, de Dagara in Burkina Faso. Jens Dahl. ‘Het opene bij de vlier’. De vlier was niet de enige. Alle dingen stonden open; hij zag, wat zij waren en hoe zij merkten, dat zij het waren. De notenhaag was open en hij zette zich in zijn stoel in urenlang samenzijn er mee. Een macht, die niet zichtbaar was, maar duidelijk voelbaar, drong in hem door en wiegde zijn ziel in haar eigen ritme. Een moeder was niet zo teder, een vader niet zo sterk, het eten, dat hij at, niet zo nabij, als deze onzichtbare macht. Uit: ‘De steen der wijzen’ (De vises sten) J. Anker Larsen Vasalis. (1) Tijd. Eerst dacht ik dat de gewaarwording van tijdloosheid kwam doordat er niets gebeurt tijdens een dergelijke gewaarwording. Maar intussen bewegen de bomen, wel, er zijn geluiden, in de verte mensen en vee. Maar er verandert inwendig niets, de gebeurtenissen gebeuren als het ware zonder enig gevolg of oorzaak. Dat soort tijd is er niet. (2) De gewone waarneming en de m.g. (mystieke gewaarwording) kunnen door elkaar heen bestaan, de tweede is te oefenen. Dagboekfragment van de dichteres M. Vasalis (biografie, blz. 777) Link naar Inhoudsopgave

4


De essentie van dingen, organen, mensen De beleving van het sublieme raakt ons diep. We zijn in contact met een waarheid die zich achter de dagelijkse werkelijkheid bevindt en die zich voordoet als de essentie, het mystieke zijn van de dingen buiten de tijd. In de diepe ontroering die dit contact oproept ervaren we de ziel, het meest wezenlijke van mensen, planten, dingen. Alles wat bestaat heeft een ziel - of, zoals de Britse bioloog Rupert Sheldrake zegt, een 'morfogenetisch energieveld' of 'vormveld'. Daarin is alle informatie opgeslagen. Dus niet in de genen zoals vaak wordt beweerd: de organisatie en ontwikkeling van organismen is vooralsnog een raadsel dat niet is opgelost. Zijn theorie van ‘morfische resonantie’ in een ‘energieveld’ is een poging hiervoor een toetsbare oplossing te bieden. Kijk op zijn website als je daarover meer wilt weten. Zijn theorie doet ook wonderen voor het verklaren van de werking van de ziel, al zal hij zelf daar als wetenschapper geen uitspraken over willen doen. De ziel en astrale versluiering Mystieke gewaarwording komt en gaat, en zoals Vasalis zegt, je kunt er op oefenen. Meditatie is werken aan je talent om het sublieme te ervaren. Maar, wat maakt dit nou zo moeilijk? Mystieke gewaarwording is in de eerste plaats nogal heftig. Wie voortdurend in een opperste staat van vervoering raakt is rijp om te worden opgenomen; veel mystici is dat ook overkomen. In de tweede plaats heb je er een helder soort bewustzijn voor nodig, een heldere manier van waarnemen die niet in beslag wordt genomen door de dag- en nachtdromen van verstand en Mystiek gevoel. Een mystieke gebeurtenis is als het Beelden uit de natuur, meestal met ontwaken uit een droom. De ziel, het wezen van het bestaande, is namelijk nooit zomaar zichtbaar. Rond de essentie ligt altijd een sluier van verhalen, van emotie, van geuren, van beelden en bedoelingen. De ziel, de specifieke geaardheid van alles wat bestaat, kun je namelijk niet los zien van de werking en de Link naar Inhoudsopgave

5

een sterk contrast tussen licht en donker, zijn het meest geschikt om een gevoel van mystieke beleving op te roepen. Een mystieke beleving wordt dikwijls vergeleken met een moment dat de Zon door de wolken breekt en alles in een helder licht komt te staan.


organisatie van het energieveld dat erbij hoort. ‘Maya’ noemen de Hindoes dit, ‘de illusie van werkelijkheid’. ‘Virtueel’ zouden we nu zeggen. Hier wat voorbeelden. Als we onszelf in een vormveld begeven - we lezen een boek, worden lid van een club, bezoeken een stad, luisteren naar bepaalde muziek of we eten bepaald voedsel - dan gaan we een wisselwerking aan met de informatie die ter beschikking komt. Deze wisselwerking is niet verstandelijk maar gevoelsmatig. We worden als het ware automatisch opgenomen in een verhaal, een proces. Elk vormveld heeft een sterke astrale uitstraling, we worden naar binnen gezogen in een sfeer die ongrijpbaar is maar heel werkelijk aanvoelt. De vaagheid, ongrijpbaarheid en misleiding horen bij 'de stof waarvan dromen zijn gemaakt.' Als we hieruit ontwaken, soms met een schok, als in een bioscoop wanneer het licht aangaat, realiseren we ons hoezeer we zowel bij dag als bij nacht in een droomtoestand verkeren. Zoals ik in mijn boek ‘De Astrale Werkelijkheid’ heb beschreven, is training nodig om niet bevangen te raken. We leren de zuigkracht van de astrale roes te weerstaan. Een mystieke gewaarwording is, zoals gezegd, een moment van wakker worden uit deze roes. Huiver: de verbinding van verticaal met horizontaal Het moment van echt contact is een moment van huiver. Er vindt een ontmoeting plaats. Hier heeft Janus, de god van de tijd, de man met de twee gezichten, de poort naar een andere werkelijkheid geopend. Dit gebeurt altijd onverwacht, door een bepaalde oogopslag, de klank van een stem. Zomaar, midden in een gesprek of activiteit, door een gebaar, een geur of wie zal het zeggen, raken we in vervoering. Zulke bijzondere, onverwachte momenten noemden de Grieken 'Kairos', het beslissende creatieve moment buiten de tijd, waarin de essentie van het zijn zich aan ons openbaart. We kennen dit bijvoorbeeld als we verliefd zijn en volkomen open staan voor de essentie van de ander; maar ook op andere onverhoedse momenten, zowel met intimi als met vreemden. Plotseling wandelt de archetypische wereld van goden en godinnen ons leven in. Niet zelden Link naar Inhoudsopgave

6

Japanse Boeddha Bronzen beeld vanuit de Japanse Zen traditie. De diepe meditatie, het verzonken zijn in aandachtige aanwezigheid, ontroert en spiegelt het verlangen naar contact met ons wezenlijke zelf.


overkomt ons dit in de natuur en is er niemand bij; soms tijdens een concert, of zomaar bij de aanblik van iets of iemand. KAIROS: de verticale dimensie Het soort bewustzijn van onze rationele linker breinhelft (de rechter kant van ons lichaam) kent het verstijken van de tijd, terwijl de beleving van de rechter hersenhelft juist tijdloos is. Tijdsbesef en tijdloosheid komen samen in het hier en nu, het heden. De Indiase mysticus Bhagwan Shree Rajneesh (Osho) zegt in een van zijn lezingen: ‘de eeuwigheid bestaat uit het heden. Dan is wat we ‘heden’ noemen niet anders dan de plek waar de eeuwigheid de tijd kruist, waar de eeuwigheid de tijd binnendringt. Er is een manier om deze eeuwigheid binnen te gaan: dat is wat meditatie in wezen is. ‘Thruth simply is’. Lecture 9, October 19, 1978. Bhagwan Shree Rajneesh. Uit het boek: ‘The Secret’ – Discourses on Sufism.

Een meditatieve, aanwezige levenshouding nodig is om een moment van wezenlijk contact mogelijk te maken. Als dit ‘verticale bewustzijn’ aanwezig is krijgen onze contacten opeens een ander verloop. We staan open voor het grotere geheel in het hier en nu en voor 'Kairos'; het creatieve moment buiten de tijd, waarin de essentie van het zijn zich aan ons openbaart. Hier ben ik Tot in m’n vezels Van top tot teen Ik groet U Verre oorsprong Adem in mij Nabije bron (fragment) Kees van Vliet ofm, sep 14 (o.a. geïnspireerd op het zonnelied van Franciscus)

De kwakzalver Met mijn dochter Deirdre heb ik een vruchtbaar debat over het al dan niet bestaan van telepathische overdracht, helderziendheid, de werking van homeopathische medicijnen en dergelijke. Haar scepsis zet me aan het werk. Als verloskundige staat ook zij met één been in het wonder van leven; echter, het andere staat in de medische praktijk, die over de jaren heen steeds afwijzender is komen te staan tegenover de alternatieve geneeskunde. Wie in helderziendheid en telepathie gelooft, of die, zoals ik er zelfs les in geeft, is een kwakzalver. Waar is mijn bewijs dat dit bestaat? Link naar Inhoudsopgave

7


Ik kan haar niet overtuigen, maar zij mij ook niet – niet alleen vanwege de (gezonde) competitie, maar ook omdat er zeker bij mij sprake is van een ‘diep geloof’ – een aan zekerheid grenzende overtuiging die voortkomt uit eigen ervaring. In 'De Astrale Werkelijkheid' beschrijf ik hoe we ons bewust kunnen worden van de Droomtijd, het Alterjinga waarin we momenteel leven; en de mogelijkheid om het individuele bestaan meer in evenwicht te brengen met emotionele en spirituele behoeften. Tegenover de droom van een ontzielde wereld van dode materie waar mensen 'eigenlijk' robots zijn stel ik de droom van het gevoel, van intuïtief waarnemen van het sublieme en een uiteindelijk levensdoel in de ontwikkeling van onze ziel tijdens het aardse bestaan. Al eerder beschreef ik de absurde consequenties van de vee te ver doorgeslagen mechanistische visie op de werkelijkheid in ‘De Hemel heeft Voeten in de Aarde’. Het volgende stukje komt uit deel 1: 'de bezielde wereld': Door andere ogen ‘Op dit moment zijn in Nederland antropologen werkzaam uit o.a. Japan en een aantal Afrikaanse landen: ze bestuderen voor de verandering onze cultuur. Zo’n onderzoeker moet zich hoeden voor gevolgtrekkingen die meer met hem dan met ons te maken hebben. Hij moet objectief blijven. Veronderstel nu, dat zo’n cultureel antropoloog nog tot z’n knieën in de bezielde wereld staat. Dat wordt lachen natuurlijk. Hij zou bijvoorbeeld uit het feit dat moedermelk bij ons goeddeels door koeiemelk is vervangen kunnen besluiten dat dit de oorzaak is van toenemende kuddementaliteit. De enorme melkgift van onze koeien zou hij kunnen misinterpreteren als liefde voor de boer. Ook zou hij een religieuze bezieling kunnen ontdekken in de piramidale energie die gestoken wordt in het fundamenteel onderzoek der materie. Aangezien “mater” moeder betekent zal hij hier een verband zien en het beeld van een wees op zoek naar de moeder, of een gekwetst kind die zijn moeder wil ontmaskeren maar moeilijk kunnen loslaten. In dit fundamentele onderzoek zal hij een formidabele onzekerheid vermoeden over onze relatie tot het mysterie van het bestaan, over onze identiteit, onze afkomst en de drager van dit alles: ons eigen lichaam. In het zoeken naar het ondeelbare - het individu, de elementaire bouwsteen, het atoom, de uiteindelijke oorzaak, de allesomvattende theorie - zal hij steeds dezelfde drang bespeuren: naar zekerheid omtrent de grond van het bestaan.


8


Hij zal zich verbazen over de namen van onze goden en hun afmetingen. De mysterieuze natuurlijke orde die ervoor zorgt dat een appelboom geen peren voortbrengt, heet gen en kan worden gemanipuleerd. Voorbij het ooit ondeelbare atoom huizen energie/deeltjes; elektronen, leptonen, quarks. De eeuwige dans van het goddelijke die zich in de appelboom openbaart, is zelfs daar ontdekt. Zelf zal hij veel leren over de verbazende slimheid van de natuurlijke orde - hoe ze wijkt voor het begrijpen door zowel groter als kleiner te worden en daarmee fantastische proporties aan te nemen. Het onbegrijpelijke wijkt als we grijpen maar komt naderbij als we proberen het te verstaan. We kunnen het heiligen in rituelen, beleven, bezingen, liefhebben. Niets van dit alles zal hij bespeuren in de technologie en de wetenschap die onze cultuur beheerst. Die initiatie-riten in het mysterie van de wetenschap zouden voor hem wel eens gelijk kunnen staan met een langzame dood, een slaan met blindheid en doofheid, een overleveren aan een verschrikkelijke, onverzadigbare dorst naar kennis. Een weten om te weten, niet om te verstaan.’ Het sublieme in magie en magisch denken Het bovenstaande kan nog als filosofie worden afgedaan, leuk om over te redetwisten. Anders wordt het als we naar de dagelijkse praktijk gaan kijken. Onze beleving van de werkelijkheid heeft vergaande gevolgen voor onze geestelijke en lichamelijke gezondheid. In de biografie van Vasalis vond ik een treffende opmerking die verwijst naar de onmiddellijkheid van beleving in het sublieme. ‘(Na de dood van haar zuster Ank) Ze wast het dode lichaam van haar zus zelf. Wat haar van dit ritueel bijblijft, is de diepe indruk die het geslachtsorgaan op haar maakt, meer dan de rest van het lichaam. Pas later kan ze formuleren waarom: ze associeert het met de grot van Paestum waar ze in 1972 samen zijn geweest. In de grot, verborgen door struikgewas en wilde rozen, sprak het orakel. Iemand die raad mocht, moest in de grot in slaap vallen en in een droom antwoord krijgen.’ Citaat uit het dagboek: ‘Voor mij is dat orakel en dat geslachtsdeel hetzelfde een niet bij wijze van metafoor, het is niet ‘als een orakel’, maar het betekent hetzelfde. Ik heb hierbij het gevoel of dit een hele oude omgang met de wereld en jezelf is. Bijvoorbeeld een bepaald theekopje héél vroeger betekende Ank, wás Ank. Het leek niet op haar, het was niet ‘als’, het was haar. Angsten in bed voor een scheur in de muur, voor een plooi in het gordijn, voor een getal enzovoorts, dito. Kan dat, wat dus geen beeldspraak is en een symbool worden genoemd? Ik dacht aan transsubstantiatie. Ouwel en wijn zijn het lichaam, bloed van Christus, zodra men ze nuttigt. Ze zijn heilig, al weet iedereen dat ze gewoon gemaakt zijn en vervolgens heilig benoemd. Maar ze gelden, voor wie gelooft – algemeen en voorgoed. Zo leefde ik wel als kind in dat soort absoluutheid.’ Biografie M. Vasalis, Maaike Meijer, uitg. v. Oorschot; blz 779. Link naar Inhoudsopgave

9


Ik ken niemand die geërfde spullen zomaar weggooit. ‘Nog van mijn zus geweest’. ‘Deze hoed is nog van mijn oom’. Gaat het dan alleen om een sentimenteel aandenken? Of zijn het heilige relikwieën, geladen met de helende aanwezigheid van een geliefde? De eucharistie De katholieke mis kent de eucharistie, in de protestantse eredienst is de eucharistie vergelijkbaar in de viering van het laatste avondmaal. In het sacrament van de eucharistie (‘het heilige ritueel van de dankzegging’) wordt brood gedeeld en wijn gedronken als zijnde het lichaam en het bloed van Christus. In deze handeling wordt Jezus geacht werkelijk aanwezig te zijn. Door zijn lichaam te eten en zijn bloed te drinken worden de deelnemers aan het ritueel één met Christus, de uit de dood herrezene. Het ritueel bevestigt de onsterfelijkheid van de ziel, oftewel het meest wezenlijke aspect van de mens. Deze mystieke eenwording betekent ook, dat de Hildegard van Bingen innerlijke Christus, in andere religies het Boeddha ontvangt goddelijke bewustzijn genoemd, centraal komt te staan in de inspiratie. Miniatuur uit beleving van de werkelijkheid. Het eeuwige, het de Rupertsberger Codex. goddelijke en boven-persoonlijke krijgt zo in het leven een bepalende plek boven het profane, het alledaagse. Rituelen zijn magische handelingen. Deelname betekent dat je er totaal in opgaat. Wie niet meedoet, wie een buitenstaander blijft, verstoort in het ritueel. Voor een kritische (links) buitenstaander (dus zonder (rechts) magisch bewustzijn) zijn rituelen rare, holle, wereldvreemde verrichtingen en zie je er niet zelden duistere bijbedoelingen in. We zien wat de overheersing van onze linker hersenhelft heeft aangericht op alle aspecten van het leven, zowel op de profane als op de heilige. De toegenomen ruimte voor een eigen invulling van de behoefte aan religieuze beleving wordt daardoor zelden benut. Toch is de plek voor mystiek niet verdwenen. Iconen: onmiddellijke beleving in plaats van beeldspraak en symbool In de Griekse- en Russische orthodoxe kerk neemt het icoon een belangrijke plaats in. Icoon is een schildering van een heilige, afgeleid van Link naar Inhoudsopgave

10


het Griekse eikon (gelijkenis). In elke kerk zijn ze te vinden. Op filmbeelden zien we vaak, hoe gelovigen deze afbeeldingen innig zoenen als praktisch onderdeel van de dienst. De icoon is geen af-beelding of gelijkenis, maar de heilige zelf. We zijn gewend geraakt om dit tot een kinderlijke manier van magisch denken te bestempelen. Ook in menige katholieke kerk zijn er relieken, ‘overblijfselen’ van heiligen (botjes, het hart) die vereerd werden en worden. Is dat dezelfde menselijke eigenschap waarin het voetbalshirt van Diego Maradona, of de aansteker van James Bond zo aanbeden worden, dat ze voor heel veel geld geveild kunnen worden? Wat is de homeopathie van een bezweet voetbalshirt? De magische transsubstantiatie (de overgang van de ene substantie in de andere, van profaan bezweet shirt naar heilige extase als je Diego Maradona het vast mag houden en daardoor iets van de levert goddelijke inspiratie helende kracht van het heilige kunt ervaren) is voor veel mensen heel gewoon. Zo geeft het bezit van een seizoenkaart van Ajax toegang tot de helende kracht van de jeugd: elke zondag zie je jonge mannen dansen op het gras, begeleid door opgetogen gejuich als er een doelpunt wordt gemaakt. Elk doelpunt kan een Kairos moment worden: een mystieke beleving van uitzinnige vreugde. We zoeken dergelijke betekenisvolle momenten, zowel in vreugde als in verdriet. Ook de georganiseerde momenten van openbare rouw, zoals na de vliegramp met de MH17, vallen in deze categorie. Identificatie: 'ik ben dat' Bewustwording leidt tot zelfkennis en respect voor de ongekende kracht van ons beeldend vermogen, dat ons in staat stelt om in een korrel zand de oneindigheid te beleven. (… to see a World in a grain of Sand; And a Heaven in a Wild Flower, Hold Infinity in the palm of your hand And Eternity in an hour …. ; uit het gedicht 'Auguries of Innocence' van de mysticus William Blake) Als kind leren we door vereenzelviging. ‘Dan was jij de moeder en dan ben ik het kind’. Twee dingen vallen op. Kinderen die zo spelen gaan volledig op in hun spel, ze spelen de rol tot op het bot. En ze weten dat ze spelen: ‘nou doen we weer gewoon’. Zo leerden we al vroeg te schakelen tussen de dagelijkse werkelijkheid en de magische, onzichtbare wereld van het Link naar Inhoudsopgave

11


sublieme. Pas later leren we de onzichtbare, astrale werkelijkheid te zien als niet reëel, hooguit als virtueel: net echt. Want, in de volwassen wereld mag je alleen door het collectief gesanctioneerde dromen binnenstappen, hoe absurd die ook zijn. De verrassing is weg, de mogelijkheid van Kairos, het aha-moment, wordt bij de in- of uitstap van de droom vermeden. Volgens de Jungiaanse psycholoog James Hillman wordt de kloof tussen de zichtbare en de onzichtbare wereld traditioneel overbrugd door drie M’s: muziek, mathematica en mythen. Deze drie M’s verleiden je te denken dat ze het onbekende voor je zullen ontsluiten. Dit geloof is uiterst krachtig en de bron van de fascinatie die ze teweeg brengen. Alleen zo is de ongekend fanatieke zoektocht te verklaren naar de ultieme waarheid in de wetenschap, bijvoorbeeld naar ‘de theorie van alles’, de formule waarin de wetten van het universum en die van de subatomaire kwantumwereld zullen samenkomen. In de muziek wordt het ultieme genot beleefd in het verklanken van trance oproepende ‘hemelse muziek der sferen’. In de mythische wereld van glamour en klatergoud, van theater, films, rocksterren, twitter en facebook zien we een betoverende ‘echte’ wereld waarin beroemdheden leven. Maar er is bijvoorbeeld ook de zuigkracht van fantasy met verslavende films en games vol mythische beelden van macht en geweld en archetypische wezens, iconen, avatars. En, los van het beeldscherm, vinden we eenzelfde astraal Alterjinga in de politiek, in Wallstreet en in het neo-liberale gedachtengoed en zeker in het ideaal van een nieuw te stichten Kalifaat. 'Welke mythe is beter?' is denk ik de verkeerde vraag. Allereerst is van belang om ons te realiseren dat we een verhaal leven, we bevinden ons altijd in een mythische, astrale droom. Het mysterie dat de drie M’s oproepen wordt in deze dromen niet geopenbaard, eerder vergroot en verdiept. De M’s zijn, in de woorden van een Zen-meester, ‘vingers die wijzen naar de maan’. Blijf niet op de wijzende vinger sabbelen (het appèl van de Zen-Meester, de meditatie methode) maar stel je open voor het mysterie waarnaar hij verwijst – de verlichte Maan in het duister van chaos en onwetendheid. Maar, de twijfelende discipel ziet hierin niet een antwoord maar een nieuwe mystificatie. De Maan is immers de koningin van de nacht en ze kent betoverende schijngestalten: elke maand wassend van nieuw naar zilverglanzend vol – om daarna weer geleidelijk af te nemen en tenslotte te verdwijnen in het licht van de Zon. De M van Mythe brengt ons in contact met Songlines, gezongen wegen. Een oeroud netwerk van kennis. Niet als vluchtwegen uit een zinloos bestaan, maar als een positieve beleving van aanwezigheid in het wonder van leven. Link naar Inhoudsopgave

12


Geloof in wonderen: homeopathie en kruidengeneeskunde Het sublieme manifesteert zich in alles wat onze ziel in beroering brengt. Hoe zit dat dan met homeopathie, met healing, met spiritualiteit? Eerst eens kijken naar de belevingswereld waar mijn soort spiritualiteit in thuishoort en hoe natuurgeneeskunde daarin past. Ik kom op de volgende Songlines in netwerk van kennis over het leven op aarde.  De aarde is een bezield, levend organisme, waar wij als mens deel van uitmaken. Dit in tegenstelling tot de opvatting, dat de aarde bestaat uit inerte, willoze en 'dode' materie die we zomaar kunnen gebruiken naar ons goeddunkt. Zowel de materiële als de levende natuur, de bergen, rivieren, planten en dieren die ons omringen, bezitten intelligentie en bewustzijn. Ook zij zijn zich gewaar van hun omgeving en reageren er op, niet als robots maar als bezielde wezens.  Daarom is alles heilig (bijzonder, subliem, respect verdienend, helend). En dus, als alles op aarde heilig is, hoeven we daar niet meer gewichtig over te doen. Alles en iedereen kan een vertegenwoordiger zijn van het sublieme, hoewel sommige plekken, momenten en rituele handelingen een hoger 'huiver-gehalte' hebben dan andere. Bij Healing, Spirituele beleving en bijvoorbeeld natuurgeneeskunde zijn we ons bewust van deze samenhang. Aardopgang op de Maan  Ook in de wetenschap bestaat de theorie, Alle astronauten praten na dat de aarde een organisme is dat zijn terugkomst in lyrische termen eigen ideale levensomstandigheden creëert. over de kwetsbare aarde als ons thuis in een onherbergzaam Dit is de 'Gaia hypothese' zoals heelal, waar we goed voor geformuleerd door de bioloog James moeten zorgen. Lovelock. Omdat spiritueel georiënteerde mensen hierin een bevestiging vonden voor hun geloof, heeft deze belangstelling volgens een vermelding op Wikipedia 'de wetenschappelijke acceptatie aanvankelijk gefrustreerd.'  Om de aarde als een organisme te beschrijven is het ogenschijnlijk helemaal niet nodig er een ziel bij te halen of een hogere bedoeling. (Ik kom daar verderop op terug). Materie werkt in op materie. Je kunt dus langs de mechanistische lijn zeggen: de aarde is een samenstel van ecosystemen, zelf-organiserende en zichzelf in stand houdende organisaties. Er zijn grote, zoals oceanen, klimaatsystemen, landschappen - en kleine: de palm van je hand bijvoorbeeld, met wel 150 verschillende bacteriën. (voor eco-systeem mag je voor mij gewoon 'vormveld' lezen - de morfogenetische velden van Rupert Sheldrake, één van de belangrijkste componisten van moderne songlines.) Link naar Inhoudsopgave

13


 Bewijs voor deze drang tot spontane zelf-organisatie wordt bijvoorbeeld gevonden in experimenten waarbij moleculen, die worden samengedrukt in een kleine ruimte, zich op elkaar blijken af te stemmen en beginnen te reageren als één geheel.  Het model van zelf-organiserende en zichzelf helende systemen die zijn gebaseerd op complexe terugkoppelingsmechanismen vermijdt uiteraard het benoemen van een ziel, een hoger ordenend principe, omdat dit de deur zou openzetten naar religie. Vanwege de bloedvete tussen geloof en wetenschap sinds de 17e eeuw, waarbij de wetenschap zich opstelt als underdog, de rebelse verdediger van het ware geloof (dat god niet bestaat bijvoorbeeld), is een wetenschappelijk dogma ontstaan dat alles wat geest is (of bewustzijn, intuïtie, gevoel) ontkent en stelt, dat ieder verschijnsel te verklaren moet zijn vanuit mechanische of chemische processen. Er is een kerk gesticht, compleet met duiveluitdrijvers. (De stichting Skepsis bijvoorbeeld, die kwakzalverij actief wil bestrijden). Lees Jung: je wordt wat je bestrijdt.  Als mens bestaan we uit een groot aantal eco-systemen, de spijsvertering bijvoorbeeld, met alle daarvoor benodigde organen, die op zich ook weer mini-werelden zijn. Denk aan onze kostbare en kwetsbare kolonie van darmbacteriën die we na een penicilline behandeling pas na een jaar weer op orde hebben. We leven in symbiose met intelligente systemen waarmee we langs telepathische weg kunnen communiceren. Intuïtief hebben we daar weet van - we maken immers deel uit van het systeem – als we ons daarvoor open stellen.  We hebben geleerd om bacteriën te zien als afzonderlijke creaturen, maar als ze zich groeperen tot een kolonie is het beter om ze te beschouwen als zwermintelligentie, zoals een zwerm bijen of vogels of een school vissen. Een morfogenetisch veld, een complexe organisatie met een eigen dynamiek, eigen bedoelingen en dus met een ziel. Zie bijvoorbeeld de werking van de ziel van een land in nationalisme.  Er wordt gewaarschuwd dat het ongebreideld gebruik van bacteriedodende middelen het verlies betekent van goedaardige en voor ons bestaan noodzakelijke stammen. Ook wordt een toename van beschavingsziekten, allergieën en immuunziekten hieraan toegeschreven. We hebben een 'war on germs' ontketend en de deur gesloten voor samenwerking, symbiose, zoals planten doen. Het is logisch dat bacteriën resistentie ontwikkelen tegen antibiotica, als ze dat niet zouden doen, zou alle leven op aarde uitsterven.  Ik denk dat best veel mensen contact met ziektes of met zieke organen hebben ervaren. In een droom werd ik bezocht door de ontsteking op mijn rechter been die maar niet over wilde gaan. De dokter kon het niet langer aanzien en had me penicilline voorgeschreven - de volgende dag zou ik het gaan halen bij de apotheek. Het voelde als een nederlaag, Link naar Inhoudsopgave

14












mijn lichaam kon het niet alleen af. De ontsteking presenteerde zich die nacht als een entiteit, een wezen dat sprak met een mondje dat de vorm had van de zweer op mijn been. 'Ach', sprak het mondje, 'gun ons toch die tien procent. Het is maar tien procent!' …' Ik was resoluut en liet hem zien dat ik niet met de pijn en het ongemak verder kon. Daarop verdween hij, een groot litteken achterlatend. Zo'n tien procent van mijn rechterbeen, schat ik. Toenadering zoeken, in gesprek komen, is kennelijk een wederzijds proces. Sindsdien probeer ik indien nodig met dergelijke wezens contact te leggen en te communiceren. Bij een healing bijvoorbeeld, zoals we die toepassen bij het Essence College. Als in de natuurgeneeskunde ter genezing helende kruiden en planten toegepast worden, wordt gebruik gemaakt van de intelligentie van planten om met bacteriën om te gaan. Als deze een plant aantasten zal de plant hier een antwoord op vinden. Vervolgens past ook de bacteriekolonie zich aan - een proces dat al honderden miljoenen jaren aan de gang is. Ook ons eigen lichaam kent dit proces, bijvoorbeeld in de omgang met schimmelinfecties als candida en eczeem waartegen de zuurgraad van de huid bescherming biedt. De natuur is helend. De rijkdom, de intelligentie en het helend vermogen (de heiligheid) van het plantenrijk is nog nauwelijks ontdekt. Fytotherapie (kruidengeneeskunde) staat nog maar in de kinderschoenen. Daarbij gaat het niet om chemie, het isoleren van werkzame stoffen in planten (de reductionistische methode) maar om respect voor en werken met de ziel, de essentie van de plant. Er is de notie dat de plant voor ons zorgt; planten zijn healers. In oude jagersculturen komen we eenzelfde idee tegen bij de jacht: het prooidier offert zich op en wordt met respect behandelt. Spiritueel georiënteerde mensen kennen deze respectvolle houding bijvoorbeeld ook ten opzichte van hun voedsel. Het dankgebed bij de maaltijd heeft dezelfde strekking. De droom van onkwetsbaarheid en onsterfelijkheid zit veel mensen dwars. Alles in de natuur is gebaseerd op eten en gegeten worden. Het is geen nederlaag om ziek te worden en om uiteindelijk dood te gaan. We kunnen ons lijden verlichten, maar het is belangrijk om ons te realiseren dat de ultieme controle over leven en dood die we projecteren op de moderne geneeskunde behoort tot één van de drie M's. Intussen maken we deel uit van de bezielde, intelligente wereld die via onze zintuigen voortdurend met ons communiceert: de wondere wereld van geuren, kleuren, geluiden, smaken en aanraking. Als we daarvoor open staan komen we in contact met het 'aarde weten'; de wijsheid van de aarde en de spiritualiteit van de aarde, die met de gouden draden van het toeval, onze sublieme Kairos momenten met elkaar verbindt.


15


 De healing van de levende aarde en van het dieren- en plantenrijk is bijvoorbeeld merkbaar in de aanwezigheid van bepaalde soorten. Als mensen ziek zijn is de plant die ze nodig hebben voor genezing vrijwel altijd in hun omgeving te vinden. Dit is wijd verbreid geloof onder natuurgeneeskundigen. Mellie Uyldert had ooit de opmerking, dat ze in de tuin van een oogarts mooie blauwe bloempjes zag staan. Het bleek Euphrasia te zijn, ogentroost.  De aanwezigheid van bepaalde planten is afgestemd op de noden van het ecosysteem waarin ze voorkomen, inclusief de dieren en dus ook de mens. De Amerikaanse fytotherapeut (herbalist) Stephen Harrod Buhner ook zo’n zanger van songlines, noemt in dat verband het opduiken van Japans knoopkruid, een woekerplant, in gebieden waar de ziekte van Lyme wordt geconstateerd.  De wortel ervan is belangrijk voor de behandeling van deze ziekte. Inmiddels duikt deze woekeraar, die natuurbeschermers tot wanhoop brengt, overal op. Met zijn grote bladeren en stengels die tot 4 meter lang kunnen worden lijkt hij onuitroeibaar. Maar als een 'invasieve exoot' als deze een eco-systeem binnenkomt betekent dit, dat het systeem is aangetast. We zouden moeten vragen: wat komt die plant hier doen?  Buhner: als je een levend medicijn gebruikt en je geneest, dan voel je dat de wereld leeft en bewust is en je wil helpen. Mensen praten vaak over het redden van de aarde, maar hoe vaak maak je niet mee dat de aarde jou redt? (When you use a living medicine and get well, you feel that the world is alive and aware and wants to help you. People often talk about saving the Earth, but how many times have you experienced the Earth saving you?)  Buhner zegt ook ergens, dat ziekenhuizen de scholen zijn geworden waar bacteriën worden getraind om resistent te worden tegen antibiotica. Hij stelt verder, dat we afstevenen op een ramp van ongekende omvang. Door overvloedig gebruik van antibiotica (onder andere in dierenvoer!) zijn zoveel bacteriestammen resistent aan het worden, dat we binnenkort zullen zijn ondergedompeld in een bacteriële oceaan met grote aantallen uiterst pathogene resistente organismen. Een klein wondje kan je fataal worden.  De beleving van Gaia als één geheel (en dus als helend) is de basis voor een verbindende mythe van healing en bewustwording. Ik stel dit geloof graag tegenover een polariserend, mechanistisch geloof waarin altijd sprake is van bedreigingen (bacteriën, virussen) en een vijandige, boze buitenwereld.  Healen en genezen: in een bepaalde fase van ons leven en dikwijls na een schok, krijgen we intuïtief inzicht in onszelf en het doel van ons bestaan op aarde. We kunnen dit inzicht nastreven, het kan groeien en een bron worden om vanuit te leven en te werken. De meeste mensen Link naar Inhoudsopgave

16


die je hierover spreekt zullen aangeven hoe ze op een heel eigen wijze tot inzicht zijn gekomen en vrijwel altijd is daarbij het hart betrokken, de bron van verbindende kwaliteiten als liefde, empathie en vergeving.  Oorlog en vrede komt in de natuur niet voor, wel is er voortdurende vernieuwing, waarbij het oude dient als materiaal voor het nieuwe. Waar wij als mens mee worstelen is vooral de morele kwestie van rechtvaardigheid, waarmee al die andere heikele kwesties verbonden zijn: eerlijkheid, respect, gelijkwaardigheid, compassie, liefde. Vrede en gerechtigheid zijn voor ons zoogdieren weggelegd als we moeite doen om de pijn van onrecht, haat en nijd te helen – te beginnen met de wrok en de haat in onszelf. Twee uitspraken van mystici over healing: Hafiz God zei, 'jouw leven heelt mij. Elke ziel maakt mij compleet' Shams-ud-din Mohammed Hafiz, Soefi Meester, Shiraz, Perzië, 1320-1389. Rabia Toen God zei: 'mijn handen zijn de jouwe,' zag ik, dat ik elk schepsel in de wereld kon helen; Ik zag dat de goddelijke schoonheid in elk hart de oorsprong is van alle tijd en ruimte. de vrouwelijke Soefi Meester Rabia van Basra, 717-801

Homeopathie Een homeopathisch geneesmiddel is een abstract, een essentie van een bepaalde stof, of als je wilt, een morfogenetisch veld dat in staat is een geneeskrachtige reactie op te roepen. De essentie heeft niets stoffelijks meer, maar is verdund tot louter geestkracht. Als de arts mij een aantal middelen voorschrijft voor een aandoening of kwaal gebeurt er op dat moment heel veel. Niet alleen krijgt mijn kwaal een naam, ook het zielsproces wordt beschreven. Ik krijg een schok: dit is er aan de hand, ik moet iets in mij mobiliseren om weer in balans te komen. Het homeopathische middel, mijn ‘medicijn’, is bedoeld voor versterking en opwekking van de organen en lichaamsfuncties die met mijn klacht verband houden. Homeopathische middelen spreken mijn zelfgenezend vermogen aan. Ik word patiënt (geduldig, aandachtig) voor mijn proces. Deze aandacht is op zich al helend. Mijn klacht kan te maken hebben met een Link naar Inhoudsopgave

17


onevenwichtige leefstijl, met een nieuwe fase qua leeftijd, relatie of werk, met een verleden dat een nieuwe plek moet krijgen … Meestal weet je intuïtief wel wat er aan de hand kan zijn. Belangrijk is om niet in gevecht te gaan met een dreigend gevaar en je te laten leiden door angst. Je bent bezig in het reine te komen met jezelf om een nieuw evenwicht te vinden. Hierbij hoort het besef van je kwetsbaarheid maar ook van de kostbaarheid van je lichaam en de diepere zin van je bestaan. Dit alles mobiliseert wezenskracht om angst te overwinnen, waaronder de angst voor je eigen sterfelijkheid. Het helpt om daarbij contact te zoeken met de Alterjinga, de energie van de lange lijn van voorouders, zoals die nog zichtbaar is in de rustige aanwezigheid van natuurvolken. Ze laten zien hoe ze verbonden zijn met hun ziel en een innerlijk leven zonder strijd met zichzelf. Als ik mijn innerlijke rust en gronding terugvind ben ik net als zij in contact met wie ik in wezen ben en voel ook ik de innige verbondenheid met mijn ziel en mijn intuïtie. Ik ben weer afgestemd op Hemel en Aarde en op mijn zelfhelend vermogen, een geboorterecht dat elkeen bezit, en dat zich in miljoenen jaren ontwikkelde. Het homeopathische middel is bedoeld om bepaalde organen die mij bijstaan in dit genezingsproces op te wekken en te versterken. De ziel van deze organen, bijvoorbeeld de helende, ontgiftende kracht van mijn lever, de oplossende werking van mijn gal of de moed van mijn hart, heb ik nodig om dit nieuwe evenwicht te vinden in mezelf. Uiteraard is Homeopathie een vorm van magisch denken. Maar, als je snapt hoe een bezweet voetbalshirt je in extase kan brengen is dat een begin van begrijpen van de werking van ziel, songlines, iconen, relieken, de geërfde schommelstoel van je zuster en zoiets als homeopathie. Ze horen bij de onzichtbare wereld van het sublieme. Placebo? Bij homeopathie wordt vaak laatdunkend beweert, dat het zou het gaan om suggestie en het daarmee oproepen van het placebo effect. Maar we weten toch hoe sterk ideeën en gedachten inwerken op het lichaam? Homeopathie is niet zomaar een geloof, het is een ‘diep geloof’, een mysterie. Je kunt jezelf zowel gezond als ziek denken en bewezen is, dat het placebo effect bij heel veel geneesmiddelen werkzamer is dan het veronderstelde effect van het middel zelf! Zelfs als bekend is dat een placebo wordt toegediend, heeft het innemen van een suikerpil effect. Mechanistisch denkende mensen raken hierdoor behoorlijk gefrustreerd. Placebo is toch gewoon nep! Hoe stom kun je zijn om hierin te geloven! Het antwoord is: zelfs de meest sceptische mens kan Link naar Inhoudsopgave

18


niet ophouden met geloven! De medische wetenschap beschouwt de mens als een robot. Raar dus, dat het mechaniek zo onvoorspelbaar reageert! Dus moeten de meest buitenissige manieren bedacht worden om alle suggestie uit te sluiten, zodat alleen de werking van het genezende bestanddeel duidelijk kan worden aangetoond. We willen alleen het mechaniek, niet de wonderlijke wereld van de geest! Bovendien, hoe moet ik als pillenfabrikant de prijs gaan bepalen als de helft van de werking niet komt door de prijzenswaardige werkzame stof maar door de gratis immateriële suggestie van genezing? Voor de medicus geldt, dat de werking van positieve verwachting voldoende is aangetoond, maar dat toepassing ervan toch nog teveel lijkt op bedrog. Placebo is en blijft nep en wordt niet klinisch ingezet omdat we niet geloven in de kracht van de geest … Voor het verhelpen van fysieke klachten en het genezen van bepaalde ziekten kan de klachtgerichte benadering gerekend worden tot de grote successen van de medische wetenschap. Deze benadering van medische problemen wordt ook steeds meer toegepast op problematiek met een psychisch of psychosomatisch karakter. Ook hier prevaleert het robotdenken. In de psychologie en de psychiatrie verliest de ‘praatkuur’ daardoor steeds meer terrein. Een pil werkt meteen, het effect van twintig sessies met een psychotherapeut is lastig te meten – en heel wat duurder. Robot of mens? Iedereen weet wat een robot is, maar wat een mens is blijft een raadsel. De grote vraag daarbij is: wie raadpleegt het geheugen? De mens die zich herinnert, die zichzelf bewust is, stelt zowel de wetenschap als de religie nog steeds voor raadselen. Hoe werkt de geest in op het lichaam? Wat is bewustzijn? Er is geen enkele (algemeen aanvaarde) theorie die dit afdoende verklaart. Het willen ontkennen of omzeilen van een instantie in de mens die informatie verwerkt en betekenis toekent zal uiteindelijk onhaalbaar blijken. De hoogleraar psychologie Douwe Draaisma laat in zijn boek 'De Metaforenmachine - een geschiedenis van het geheugen' – zien hoe alle theorieën over het geheugen, en dus over bewustzijn, proberen het geheugen voor te stellen als een concreet voorwerp of apparaat, zoals het wastablet, het boek, de grammofoonplaat, Link naar Inhoudsopgave

19


de computer. Dit is de machinemetafoor, die de mens voorstelt als een machine. Latere theorieën gaan uit van het hologram of van neurale netwerken, chemische en/of elektrische activiteiten in de hersenen. Draaisma laat zien, dat we met al deze beeldspraak in honderd jaar weinig zijn opgeschoten. Sinds de mens over zichzelf is gaan nadenken heeft het raadsel zich alleen maar verdiept. De ‘homunculus’ (een klein mannetje in het brein dat het geheugen raadpleegt), die als het ware de knoppen bedient, was al bij de middeleeuwse alchemisten een veelgebruikt beeld. Deze homunculus, dit kleine mannetje, is tot symbool geworden voor een onoplosbare paradox. In onze bovenkamer zit een mannetje, dat bewust is. Echter, dan moet dat mannetje zelf ook weer een bovenkamertje hebben met een mannetje - en zo oneindig door. (Het ‘Droste effect’). Een psychologie met psyche, met een ziel of geest, met een patroonherkenner, of hoe ook benoemd, veronderstelt altijd ergens zo'n mannetje, compleet met Droste effect, wat tot ‘reductio ad absurdum’ leidt: dit beeld kan eenvoudigweg niet kloppen. Maar, wanneer de homunculus wordt geschrapt en alles wordt overgelaten aan zelfzuchtige genen of automatisch vurende zenuweinden, dan is de mens een robot zonder eigen wil, en wordt psychologie een kunde zonder ziel. Dit is het beeld dat door neurobioloog Dick Swaab in zijn boek ‘Wij zijn ons brein’ wordt uitgedragen. Alles is lichaam; de geest is illusie. Ook dit is reductionisme: het probleem wordt schijnbaar opgelost door het te reduceren tot een neurologisch fenomeen. Wat te doen? Healing brengt links en rechts samen Onze reductionistische wederhelft heeft van tijd tot tijd een gezonde dosis mystiek nodig om weer in evenwicht te komen. Kabir misschien? Ik moest naar de dokter, vanwege de pijn die de wereld me had aangedaan. Ik kon niet geloven wat er gebeurde toen ik er kwam - Ik vond mijn Meester. Voor ik wegging, zei hij: 'ben je in voor een beetje huiswerk?' 'Oké', antwoordde ik. 'Goed dan, probeer alle mensen te bedanken die jou pijn hebben gedaan. Ze hielpen je om tot mij te komen.' Kabir, Soefi Meester, 1440-1518 Varanasi, India.


20


Kabir zegt, dat healing voortkomt uit pijn. Pijn is helend, omdat het de ziel wakker maakt. Elke Dokter zet je vervolgens aan het werk met meditatie, introspectie, jezelf trainen om je gedachtestroom op pauze zetten en simpelweg aanwezig te zijn. Dit activeert hogere vermogens: we zijn in staat alfa en theta hersengolven te genereren en misschien wel af en toe delta golven: het sublieme niveau van universeel bewustzijn. En als je verlangen naar healing groot genoeg is, word je aan het werk gezet om je gekwetste ego te transformeren tot een instrument voor compassie. Zoals in Zuid Afrika gebeurde. 25 jaar na de val van de muur is er heel veel veranderd in de wereld. De val betekende niet alleen het einde van het communisme. In die jaren vielen overal elders op wonderbaarlijke wijze muren om, bijvoorbeeld die op Robbeneiland, 27 jaar lang de gevangenis van Nelson Mandela. (dit was voer voor astrologen: een opwindende bevestiging van de werking van de grote conjunctie van Neptunus en Uranus in die tijd). Ongetwijfeld was het, zonder de inzet van Nelson Mandela en Bisschop Tutu in Zuid Afrika bij het beëindigen van de Apartheid tot een ongekend bloedbad gekomen. Iedereen hield zijn hart vast – maar het instellen van de Waarheid en Verzoenings Commissie en de werking ervan bleek een groot succes. De grootste les is, dat het helend is als de Waarheid onder ogen wordt gezien en Schuld bekend. Een mystieke gewaarwording van de eerste orde. Kon je blijven kijken en je eigen pijn en ongemak verdragen toen je zag hoe Eugene de Kock, aangemerkt als ‘Prime Evil’, (de blanke Afrikaner en commandant van het beruchte doodseskader) bij zijn verschijnen voor de commissie de slachtoffers zijn excuses aanbood en om vergeving vroeg? Colet van der Ven, journaliste, zegt in een stuk over dit proces: Na afloop van de zitting in de Waarheids- en Verzoeningscommissie zei een van de weduwen van de door De Kock vermoorde mannen: ‘ik hoorde hem om vergeving vragen maar was te geëmotioneerd en knikte alleen maar dat ik hem vergaf. Ik hoop dat hij begrijpt dat we niet alleen om onze echtgenoten huilen maar ook om hem. Ik zou zijn hand willen pakken. Hem laten zien dat een toekomst is en dat hij nog steeds kan veranderen.’ Wat een grootsheid, om niet alleen te huilen om het eigen immense verlies, maar ook om het zelfverlies van De Kock. Om de hand die jouw liefste vermoord heeft te willen pakken en te zeggen: ‘Verander, doe het, probeer het. Word wie je bedoeld bent te zijn’ Misschien is het aanmoedigen van nieuwe menselijkheid in een geschonden ziel wel rechtvaardigheid in de diepste betekenis van het woord.’ Link naar Inhoudsopgave

21


Songlines, gouden Kairos draden Nog zo’n zanger op de gouden Kairos draden door ruimte en tijd is bisschop Desmond Tutu, de man die de Zuid-Afrikaanse Waarheids- en Verzoeningscommissie voorzat. Hij stelde vast, dat onder de haat die verzoend moest worden heel vaak een giftig element van zelfhaat te helen viel, getuige zijn eigen achtergrond in het volgend fragment uit een van zijn geschriften: ‘Ja, het kan heel moeilijk zijn om anderen te vergeven, maar vaak kan het nog moeilijker zijn om onszelf te vergeven. Als ik terugkijk op mijn vaders dronken tirades, besef ik dat ik niet alleen op hem boos was. Ik was boos op mezelf. De kleine jongen, die trilde van angst, ik was niet in staat geweest op te staan tegen mijn vader om mijn moeder te beschermen. Zoveel jaren later realiseer ik me dat ik niet alleen mijn vader moet vergeven. Ik moet mezelf vergeven’.

Wie gepijnigd wordt door schuldgevoel, berouw en spijt zou dat kunnen beschouwen als een louteringsproces, zoals we dat kennen uit de Griekse tragedie. Dit is een uitvinding uit de vijfde eeuw v.Chr. ontstaan vanuit een religieus volksfeest, waarbij de hele stad in het theater meeleefde met de dramatische gebeurtenissen op het toneel. We identificeren ons met de held of heldin die door hoogmoed ten val komt, maar in de catharsis, letterlijk ‘de witwassing’ of ‘zuivering’, geheeld wordt. Er wordt recht gedaan. In de catharsis huilt iedereen mee. Nog steeds is elke film, elke musical en elke roman op dit schema gebaseerd. De religieuze oorsprong is nog te zien in de naam: tragedie betekent geitenzang: τραγωδία, van tragos = geit en aeidein = zingen; er wordt een geit geofferd aan de god Dionysos. De tragedie leert ons, net als Kabir dat duizend jaar later deed, dat wie diep lijdt ook extase kan kennen. Zowel de toneelstukken van de oude tragediedichters, die nog steeds worden opgevoerd, als de uitspraken van Kabir en andere Soefi meesters leiden ons langs gezongen paden naar pleisterplaatsen voor de geest. Deze plekken bereik je door meditatie en karaktervorming; het dragen van het lijden en het ‘recht doen’. Het is duidelijk dat de populaire vluchtweg uit de pijn via pillen om in trance te raken zo niet werkt. Op de pleisterplaats, de meditatiemat, de stoel in het theater, komen we in contact met Eros, de liefde voor het leven zeg maar. Als we erotisch zijn beoefenen we de kunst om extatisch te zijn en zo met de pijn van het leven om te gaan. Dit maakt dat we open staan voor het sublieme, het onverwachte Kairos moment, waarin we een toestand bereiken van één zijn met het al en we volledig op kunnen gaan in de rijkdom van het moment. © Jan de Graaf / uitgeverij inspiratie Link naar Inhoudsopgave

22


JAN DE GRAAF is astroloog, docent intuïtieve ontwikkeling, en auteur van diverse boeken op het gebied van persoonlijke groei. Hij geeft les aan het Essence College, school voor intuïtieve ontwikkeling te Bodegraven, o.a. in de opleidingen tot Healer, Aura-Reader en Reader-Coach. Info op www.inspiratiesite.nl ook over bestellen van boeken, waaronder ‘De Hemel heeft Voeten in de Aarde’, ‘De Astrale Werkelijkheid’, de Maankalender e.d. ESSENCE COLLEGE, school voor intuïtieve ontwikkeling te Bodegraven nabij Gouda, op 20 (auto)minuten van alle grote steden in de randstad en op 20 treinminuten met de intercity tussen Utrecht en Leiden www.essencecollege.nl AFSPRAKEN met Jan de Graaf voor astrologische consulten, reading en coaching: [email protected] - www.inspiratiesite.nl tel 0172 – 645950 DE INSPIRATIE WEBSITE van Jan de Graaf Je vindt er frisse, originele en inspirerende informatie over astrologie en persoonlijke ontwikkeling. Kijk bij 'Basiskennis Astrologie en de Planeten': een rondgang door de astronomie, de mythologie en de psychologie van de kosmos. Er zijn zo’n 30 interessante artikelen over je kernkwaliteiten en je sterrenbeeld; de Maan in je horoscoop en de Maankalender. Klik naar twee overzichtspagina’s: www.inspiratiesite.nl/achtergrond.html en www.inspiratiesite.nl/astrologieplein.html CURSUS: LEER VERTROUWEN OP JE INTUÏTIE IT - Intuïtie Training Start vrijdag 6 februari – 3 lessen – € 45,Intuïtie wil zeggen, dat je kunt vertrouwen op je eigen gevoel. In deze korte training gaan we dit zesde zintuig alle ruimte geven. Dit is een praktische cursus, waarin je al doende enkele basistechnieken leert van intuïtieve ontwikkeling. Naast aandachtstraining (‘mindfulness’) komen aan de orde aarden (in het nu zijn), je eigen plek innemen en op kleur brengen, je aura voelen en je eigen hart ervaren als bron van healing en zelfvertrouwen. Je leert eenvoudige maar krachtige technieken om je innerlijke rust te bewaren, stress te verminderen en gefocust te zijn. Wanneer Waar Kosten Opgave

IT Intuïtie Training op 6, 13 en 20 februari van 19.30 tot 21.30 Essence College (Everthuis) Bodegraven € 45,- voor drie lessen. Er is ook een IT op 6, 13 en 20 maart. email naar [email protected] om je op te geven.

Deze cursus wordt regelmatig op diverse plaatsen in Nederland gegeven. Meer info op de website van het Essence College www.essencecollege.nl Link naar Inhoudsopgave

23


Inhoudsopgave Magie, mystiek en de beleving van het sublieme

1

Onverwacht inzicht

1

Linker en rechter hersenhelft

2

Songlines in de droomtijd

3

He sublieme is niet zelden bedreigend

4

Voorbeelden van contact met het sublieme

4

De essentie van dingen, organen, mensen

5

De ziel en astrale versluiering

5

Huiver: de verbinding van verticaal met horizontaal

6

KAIROS: de verticale dimensie

7

Door andere ogen

8

De eucharistie

10

Iconen: onmiddellijke beleving in plaats van beeldspraak en symbool

10

Identificatie: 'ik ben dat'

11

Geloof in wonderen: homeopathie en kruidengeneeskunde

13

Twee uitspraken van mystici over healing:

17

Homeopathie

17

Placebo?

18

Robot of mens?

19

Healing brengt links en rechts samen

20

25 jaar na de val van de muur

21

Songlines, gouden Kairos draden

22

CURSUS: LEER VERTROUWEN OP JE INTUÏTIE

23

Inhoudsopgave

24


24

Mystieke gewaarwording

Recommend Documents