Wilhelmina Ziekenhuis Assen
Vertrouwd en dichtbij
Informatie voor patiënten
Myofasciaal pijnsyndroom en triggerpoints
1
Myofasciaal pijnsyndroom en triggerpoints Het myofasciale pijnsyndroom is een veel voorkomende oorzaak van spierpijn. Iedere spier in het lichaam kan deze pijn veroorzaken. Myofasciale pijn varieert van een zwaar, zeurend of drukkend gevoel tot een doof of tintelend gevoel, maar kan ook zeer heftig en stekend zijn. Hoewel een patiënt de pijn echt voelt, kan een arts vaak geen oorzaak vinden. Ook radiologisch onderzoek of bloedonderzoek brengen geen ‘echte ziekten’ aan het licht. Meestal wordt het myofasciale pijnsyndroom dan ook niet herkend en dus ook niet als zodanig behandeld. Iemand met deze aandoening kan daardoor verstrikt raken in een woud van artsen en andere behandelaars, zonder van de pijn af te komen. In deze brochure leest u hoe het myofasciale pijnsyndroom kan worden veroorzaakt en op welke manier de pijn kan worden behandeld.
Myofasciaal Myofasciale pijn is afkomstig van spieren en spiervliezen pijnsyndroom (‘fascia’ genaamd). Het gaat om uitstralende pijn met verlies
van spierfunctie. De heftigheid van de klachten kan zeer uiteenlopen: het kan variëren van een licht, oncomfortabel gevoel tot een pijn waardoor u niet meer kunt functioneren. Myofasciale pijn wordt veroorzaakt door myofasciale triggerpoints. Wat opvalt is dat deze triggerpoints zich vaak op een heel andere plaats bevinden dan waar de pijn gevoeld wordt. Wel is het zo dat iedere spier een eigen uitstralingsgebied heeft waar de pijn zich kan voordoen. Zo kunnen triggerpoints in de nekspieren hoofdpijn veroorzaken.
2
Myofasciale Myofasciale triggerpoints zijn kleine, voelbare verhardingen triggerpoints in een spier. Als erop gedrukt wordt, doet dat erg pijn. Ook
het rekken van een spier met een triggerpoint is zeer pijnlijk. Een triggerpoint bestaat uit kleine spiervezels die vast en verkrampt in elkaar zitten. Daardoor wordt de aanvoer van voedingsstoffen in de spier bemoeilijkt en kunnen afvalstoffen niet gemakkelijk meer worden afgevoerd. Een spier met een triggerpoint trekt zich samen, wat voelbaar is als een strakke band. De spier wordt korter en slechter doorbloed en verzwakt uiteindelijk. Andere spieren gaan de taak van de verzwakte spier overnemen. Als dit langere tijd duurt, raken deze spieren overbelast. Als gevolg hiervan kunnen zich in deze spieren ook triggerpoints ontwikkelen. Klachten door Behalve myofasciale pijn en verzwakte spieren kunnen trigtriggerpoints gerpoints ook nog andere klachten met zich meebrengen,
zoals:
een niet-fit gevoel: zweterig, rillerig, duizelig wazig zien koude handen coördinatiestoornissen, zoals moeite met schrijven of met het maken van precieze bewegingen
3
Oorzaak van Triggerpoints kunnen op verschillende manieren ontstaan. triggerpoints De meest voorkomende oorzaak is chronische overbelasting
van de spier, bijvoorbeeld door een verkeerde (werk)houding. Ook acute overbelasting, bijvoorbeeld door een verkeerde beweging of een ongeluk kan triggerpoints veroorzaken. Verder kunnen triggerpoints het gevolg zijn van:
houdingsafwijkingen zoals een beenlengteverschil of scoliose knellende kleding een periode van niet-bewegen, bijvoorbeeld na een breuk te hard of verkeerd trainen een verkeerd eet- en drinkpatroon: een tekort aan bepaalde voedingsstoffen en vitamines, te veel alcohol een verminderde schildklierfunctie hormonale stoornissen psychische factoren zoals stress en depressie Soms is het voor een patiënt duidelijk wat de oorzaak van de klachten is, maar vaak is dat niet het geval. Dan zijn de klachten geleidelijk ontstaan en toegenomen en spelen er verschillende factoren een rol. Bijvoorbeeld een combinatie van overbelasting van de spier, slechte voeding en te weinig ontspanning.
Een speciaal geschoolde fysiotherapeut kan myofasciale pijnklachten herkennen en de triggerpoints opsporen en behandelen die de pijn veroorzaken.
4
Diagnose Als is vastgesteld welke pijnklachten u precies hebt, gaat de
fysiotherapeut op zoek naar de spieren die de pijn kunnen veroorzaken. Er wordt gelet op verminderde spierlengte en spierkracht en de aanwezigheid van eventuele triggerpoints. De triggerpoints bevinden zich in een verharde streng in de spier en voelen aan als een plaatselijke verdikking. Door op een triggerpoint te drukken, ontstaat vaak de kenmerkende uitstralende pijn. Dry needling Om triggerpoints te behandelen wordt gebruikgemaakt van
dry needling. Hierbij brengt de fysiotherapeut een heel dun, dicht (niet hol) naaldje in de spier met een triggerpoint. (‘Dry’ betekent dat er alleen geprikt wordt in een triggerpoint; er wordt dus geen injectie gegeven.) Het effect van dry needling is dat de verkrampte spier waarin het triggerpoint zich bevindt, meteen ontspant . Ook de spierstofwisseling kan zich hierdoor herstellen. Dit zorgt ervoor dat u minder pijn hebt. Een behandeling met dry needling is pijnlijk. De reactie van het triggerpoint op het naaldje voelt als een (hevige) elektrisch schok. Ook kunt u tijdens de behandeling de uitstralende pijn voelen die door het triggerpoint wordt veroorzaakt. Verder kunt u tijdens de behandeling zweterig, misselijk of rillerig worden of een zweverig gevoel krijgen in uw hoofd.
5
Na de Na een behandeling met dry needling voelt de behandelde behandeling spier de eerste uren gevoelig, stijf of beurs aan. Ook het
aanspannen van de spier doet dan pijn. De napijn wordt geleidelijk minder. Meestal is de pijn na vijf dagen helemaal verdwenen. Als u geen napijn meer hebt, zult u duidelijk merken dat de behandeling verbetering heeft gebracht. De uitstralende pijn die u voor de behandeling had, is (grotendeels) verdwenen. U kunt de spier beter bewegen, u kunt meer kracht zetten en kleine bewegingen kunt u beter coördineren. Ook kan de behandeling ervoor zorgen dat u zich helemaal fitter en ontspannener voelt. Afhankelijk van uw klachten hebt u een of meer behandelingen nodig met dry needling. De fysiotherapeut bespreekt met u hoeveel behandelingen er in uw geval nodig zijn. Verdere Aansluitend op een behandeling met dry needling doet de behandeling fysiotherapeut rekoefeningen met u om de normale lengte
van de spier weer te herstellen. Ook krijgt u oefeningen om de spierkracht en de coördinatie verder te verbeteren. Bovendien geeft de fysiotherapeut u adviezen voor wat u zelf kunt doen om myofasciale klachten te voorkomen. Daarbij wordt gekeken naar factoren in uw dagelijks leven die de triggerpoints in stand kunnen houden, zoals een verkeerde houding, een onverstandig eetpatroon of te veel stress. (Zie ook Oorzaak van triggerpoints.) Als dat nodig is, krijgt u begeleiding van de fysiotherapeut om bepaalde patronen in uw dagelijks leven aan te passen. Ook is het mogelijk dat de fysiotherapeut u hiervoor doorverwijst naar andere behandelaars.
Hebt u een opmerking of een klacht? Als u niet tevreden bent over de (medische) zorg die u in het ziekenhuis krijgt, verzoeken wij u om dat door te geven. U kunt dat doen aan degene die direct verantwoordelijk is of aan de ombudsfunctionaris van het ziekenhuis. Deze is bereikbaar via: e-mailadres:
[email protected] telefoonnummer: (0592) 32 56 24/32 55 55 (maandag t/m donderdag) postadres: WZA t.a.v. ombudsfunctionaris, postbus 30 001, 9400 RA Assen Meer informatie over de klachtenprocedure vindt u op www.wza.nl/patienten/een-klacht
© Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen.
Europaweg-Zuid 1 Postbus 30001 9400 RA Assen Telefoon (0592) 32 55 55 www.wza.nl
reval19 1212
Wilhelmina Ziekenhuis Assen
