My house is your house?

My house is your house? Virtueel vertrouwen van Nederlanders en Chinezen op het gastvrijheidsnetwerk couchsurfing.org

Janna Brans Masterscriptie Faculteit Geesteswetenschappen Afstudeerrichting Bedrijfscommunicatie en Digitale Media Universiteit van Tilburg Juni 2012

Begeleider: P.J.F.J. Broeder

2

Voorwoord Er komt dan eindelijk een eind aan mijn studententijd. Een tijd die interessant en leerzaam, maar soms ook zwaar was. Tijdens het schrijven van mijn scriptie heb ik de nodige hulp gehad, waarvoor ik iedereen wil bedanken. Ten eerste mijn scriptiebegeleider Dhr. Broeder. Hij zorgde ervoor dat ik in september een frisse start mocht maken. Daarnaast voorzag hij mij van de peptalks, die ik af en toe hard nodig had. Verder

waardeer

ik

zijn

tijd,

moeite

en

grote

interesse

in

het

onderwerp.

Ten tweede mijn familie, van wie ik veel steun heb mogen ontvangen. In het bijzonder wil ik mijn moeder bedanken, die mij altijd heeft gesteund in mijn studietijd. Helaas mag ze mijn afstuderen niet meer meemaken.

Met veel plezier en enthousiasme heb ik aan mijn scriptie gewerkt. Ik ben dan ook trots op het werk dat ik heb verricht. Veel plezier met het lezen van dit onderzoek.

Janna Brans

3

4

Samenvatting Deze scriptie is geschreven in het kader van mijn afstuderen aan de Universiteit van Tilburg voor de studie Bedrijfscommunicatie en Digitale Media. In deze scriptie is onderzoek gedaan naar de verschillen tussen Nederland en China op het gebied van virtueel vertrouwen. Als casus is de website www.couchsurfing.org gebruikt. Dit gastvrijheidsnetwerk, waarbij je een slaapplek kunt zoeken of kunt aanbieden aan anderen, is gebaseerd op wederzijds vertrouwen. Maar hoe kun je iemand vertrouwen die je alleen virtueel kent? En wat zijn de verschillen tussen Nederlanders en Chinezen op het gebied van vertrouwen? Met deze vraagstellingen in het achterhoofd is een hoofdvraag geformuleerd: “Welke aspecten van couchsurfing vinden Chinese en Nederlandse respondenten belangrijk voor de betrouwbaarheid van de host/surfer? En hoe verschillen zij hierin?”. De onderzoeksresultaten van dit onderzoek zijn tot stand gekomen door middel van kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Bij het kwalitatieve onderzoek zijn in totaal acht couchsurfers geïnterviewd; vier uit Nederland en vier uit China. Door middel van een semi-gestructureerd interview zijn zij ondervraagd over hun ervaringen op het gebied van couchsurfing. De kwantitatieve onderzoeksresultaten zijn naar boven gekomen door middel van een vragenlijst, waarin gevraagd werd naar hun ervaringen met couchsurfing en vertrouwen. Onderzoeksresultaten Nederlanders blijken actiever te zijn op en buiten de website van couchsurfing. Ze bezoeken de website vaker dan Chinezen, zijn vaker lid van groepen, zijn lid van meer groepen en bezoeken deze groepen vaker. Daarnaast blijkt dat ze vaker contact hebben met andere couchsurfers en vaker naar evenementen gaan. Chinezen schrijven vooraf aan een bezoek meer berichten aan hun host/surfer dan Nederlanders. Hiervoor hebben ze twee belangrijke redenen: (1) duidelijke afspraken maken en (2) de host beter leren kennen. Voor Nederlanders speelt met name de eerste reden een belangrijke rol. Nederlanders blijken profielinformatie en de hoeveelheid profielinformatie belangrijker te vinden voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de andere partij dan Chinezen. Bepaalde profielonderdelen, zoals reply rate, leeftijd en overeenkomsten worden door Nederlanders belangrijker gevonden voor de betrouwbaarheid.

5

Daarnaast blijkt dat het aantal positieve referenties door zowel Nederlanders als Chinezen als erg belangrijk wordt gezien voor de betrouwbaarheid. Sekse, verificatie en vouching en het aantal vrienden blijkt geen rol te spelen voor de betrouwbaarheid. Beide groepen vinden dit noch belangrijk/noch onbelangrijk. De sterkte van de vriendschapsbanden speelt wel een rol. Chinezen vinden dit belangrijker dan Nederlanders. Opvallend is dat Chinezen vaker verzoeken ontvangen voor een slaapplek, maar dat Nederlanders vaker reageren en daadwerkelijk instemmen met het verzoek. Nederlanders hebben vaker een vervelende couchsurf-ervaring gehad dan Chinezen. Daarbij schrijven zij ook vaker een negatieve referentie na zo’n bezoek. Verder komt naar voren dat Nederlanders vaker de sleutel meegeven aan hun gast. Echter, de meest gekozen optie om iemand naar binnen te laten, wanneer hij dat wil, is het op elkaar af te stemmen. Om eventuele verschillen te verklaren is gebruik gemaakt van de Big Five Persoonlijkheidsdimensies. Hieruit blijkt dat Chinezen zichzelf als zelfverzekerder, soepeler, standvastiger, rustiger, zorgvuldiger, intelligenter en verstandiger zien dan Nederlanders. Nederlanders scoren alleen hoger bij de eigenschappen assertief en spraakzaam. Voor de overige karaktereigenschappen zijn geen verschillen gevonden.

6

Summary This thesis is written as a part of my master’s degree in Business Communication and Digital Media at the University of Tilburg. This study aimed to investigate the differences between the Netherlands and China on virtual trust. The website of www.couchsurfing.org is used as a case study. Couchsurfing is a hospitality network, where you can find or offer a place to sleep. It is based on mutual trust. However, how can you trust someone that you never met in person? And are there differences between the Netherlands and China on trust? With these questions in mind, a main question was formulated: “Which features of couchsurfing are important to Dutch and Chinese respondents to evaluate the trustworthiness of the other party? And in what way do they differ?” The results of this study were gathered by doing qualitative and quantitative research. The quantitative part consisted of eight interviews with couchsurfers: four from the Netherlands and four from China. The couchsurfers were questioned about their experiences by means of a semistructured interview. The quantitative results were gathered by means of an online questionnaire. The respondents were asked about their experiences with couchsurfing and trust . Research results Dutch respondents were found to be more active on the website of couchsurfing. They visit the website more often than Chinese respondents. Furthermore, they are more often a member of groups, and of more groups, and visit these groups more often. They were also found to have more contact with other couchsurfers and visit more events. Chinese were found to write more messages to their host/surfer than Dutch respondents. They have two important reasons for that: (1) to make clear agreements with the other party and (2) to get to know the host better. For Dutch respondents the first reason seemed to be of more importance. Dutch people find profile information and the amount of information more important than Chinese people to evaluate the trustworthiness of the other party. Some features of the profile, such as reply rate, age and similarities were found to be more important for Dutch respondents. Furthermore, the number of positive references were equally important for Dutch and Chinese people. Sex, verification, vouching, and the number of friends were of no importance for the respondents. Both groups find this ‘not important/not unimportant’.

7

The tie strength of couchsurfing friends plays a role in the trustworthiness of the other party. Chinese respondents found this more important than Dutch respondents. It is remarkable that Chinese people receive more requests for a place to sleep, but Dutch people respond and accept the request they get more often. Dutch people have more negative experiences with couchsurfing than Chinese. They also write more negative references after a negative visit. Giving the key to your surfer is an important issue with couchsurfing. Dutch people were found to give the key to their guest more often than Chinese people. However, the option that is most often used is to exchange numbers and to keep in touch. So, that your surfer can get into the house. To explain some of the differences, the Big Five Model for Personality Traits was used. It seemed that Chinese people find themselves more secure, flexible, steadfast, calm, careful, intelligent and wise than Dutch people. Dutch people see themselves as more assertive and talkative than Chinese people. For the other personality traits there were no differences.

8

Inhoudsopgave 1.Inleiding .............................................................................................................................................. 11 1.1 Vertrouwen............................................................................................................................. 12 1.2 Couchsurfing ............................................................................................................................ 12 1.2.1 Hoe het werkt …………………………………………………………………………………………………………….14 1.2.2 Kenmerken van de couchsurfer ………………………………………………………………………………..15 1.2.3 Couchsurfing in verschillende landen.…………………………………………………………………………15 1.2.4 Couchsurfing in Nederland …………………………………………………………………………………………18 1.2.5 Couchsurfing in China …………………………………………………………………………………………………18 1.3 Vertrouwen op Couchsurfing .................................................................................................. 21 2. Methode ............................................................................................................................................ 27 2.1 Conceptueel model. ................................................................................................................ 27 2.2 Onderzoeksvraag en hypothesen ……………………………………………………………………………………….29 2.3 De interviews ……………………………………………………………………………………………………………………..31 2.3.1 Instrumentarium.……………………………………………………………………………………………………….31 2.3.2 Procedure ………………………………………………………………………………………………………………….32 2.3.3 Respondenten ……………………………………………………………………………………………………………33 2.4 Online enquête ………………………………………………………………………………………………………………….33 2.4.1 Instrumentarium ……………………………………………………………………………………………………….33 2.4.2 Procedure ………………………………………………………………………………………………………………….36 2.4.3 Respondenten ……………………………………………………………………………………………………………37 2.5 Perspectief …………………………………………………………………………………………………………………………41 3. Resultaten.......................................................................................................................................... 43 3.1 Interviews met Nederlandse couchsurfers………………………………………………………………………….43 3.1.1 Tess Kwaaijtaal (27 jaar) ……………………………………………………………………………………………..43 3.1.2 Elisa Blommendaal (27 jaar) ……………………………………………………………………………………….45 3.1.3 Robbert van de Ven (29 jaar) ………………………………………………………………………………………47 3.1.4 Elian Schoonheijm (25 jaar) ………………………………………………………………………………………..49 3.2 Interviews met Chinese couchsurfers ………………………………………………………………………………….50 3.2.1 Kim (25 jaar) ……………………………………………………………………………………………………………….50 3.2.2 Linn (22 jaar) ……………………………………………………………………………………………………………….52 3.2.3 Yang (29 jaar) ……………………………………………………………………………………………………………..54 3.2.4 Li (24 jaar) …………………………………………………………………………………………………………………..56 3.3 Samenvatting interviews .......................................................................................................... 58 3.4 Online vragenlijst ………………………………………………………………………………………………………………..60 3.4.1 Activiteiten....................................................................................................................... 60 3.4.2 Communicatie …………………………………………………………………………………………………………….67 3.4.3 Openheid van informatie ................................................................................................. 70 3.4.4Reputatie…………………………………………………………………………………………………………………..…72 3.4.5 Veiligheid ......................................................................................................................... 75 3.4.6 Risico ................................................................................................................................ 76 3.4.7 Karakter ........................................................................................................................... 79 3.5 Perspectief ............................................................................................................................... 83 9

4. Conclusie en discussie ....................................................................................................................... 85 4.1 Communiceren en informeren……………………………………………………………………………………………87 4.2 Risicomanagement…………… ……………………………………………………………………………………………….92 4.3 The Big Five ............................................................................................................................. 95 4.4 Beantwoording onderzoeksvraag………………………………………………………………………………………..96 4.5 Discussie .................................................................................................................................. 97 4.6 Praktische aanbevelingen………..….……………………………………………………………………………………101 4.7 Beperkingen van het onderzoek .......................................................................................... .102 4.8 Aanbevelingen voor verder onderzoek……………………………………………………………………………..102 Referenties ......................................................................................................................................... .105 Bijlage 1 Vragenlijst semi-gestructureerd interview (Nederlands) ................................................... .109 Bijlage 2 Vragenlijst semi-gestructureerd interview (Engels) ........................................................... .115 Bijlage 3 Online enquête ................................................................................................................... .121

10

1. Inleiding Internet speelt een steeds belangrijkere rol in het leven van mensen en is niet meer weg te denken uit de huidige maatschappij. Er zijn verschillende redenen te noemen waarom mensen internet gebruiken. Te denken hierbij valt aan het opzoeken van informatie, het onderhouden van contacten en het kopen van producten. Vooral deze laatste heeft de afgelopen jaren een flinke groei doorgemaakt. In 2009 vond nog maar 23% van de totale aankopen plaats op het internet; in 2011 is dit ongeveer 33% (Thuiswinkel.org, 2011). Niet alleen tickets, elektronica en boeken worden online gekocht. Ook speelgoed en kleding worden steeds vaker via het internet aangeschaft. Bij het online kopen blijkt dat 40% van de kopers zich laat beïnvloeden door ervaringen van anderen. Hierbij gaat het niet alleen om de producten die worden aangeschaft, maar ook bij de online winkel waarbij een product gekocht kan worden. Er zijn steeds meer webwinkels te vinden die producten aanbieden voor lagere prijzen dan in de fysieke winkel. Voor de consument is dit interessant; hij betaalt immers minder dan wanneer hij het product in een fysieke winkel koopt. Door dit oerwoud van webwinkels is het steeds lastiger om te beoordelen of een winkel te vertrouwen is. Door bijvoorbeeld het lezen van online reviews kan de consument een oordeel vormen over de betrouwbaarheid van de webwinkel. Consumenten die een webwinkel als betrouwbaar waarnemen, zijn eerder geneigd om tot aankoop over te gaan (Büttner & Göritz, 2008). Daarnaast speelt het risico bij de aankoop een grote rol. Bij een dure aankoop, zoals een laptop, is vertrouwen in de verkoper essentieel. Bij een kleinere aankoop, waarbij men dus minder (financiële) risico’s loopt speelt vertrouwen een minder belangrijke rol. Het gaat immers om een klein bedrag dat je eventueel zou kunnen kwijtraken. Maar hoe zorg je ervoor dat men je als betrouwbaar waarneemt? Een gebrek aan vertrouwen kan een obstakel vormen in de interactie tussen twee partijen, terwijl positief vertrouwen een gunstige invloed heeft op de interactie. Een hoge mate van vertrouwen is dus wenselijk. Niet alleen voor een online winkel, maar ook in het algemeen (Jøsang, Keser & Dimitrakos, 2005). Ook op websites als Marktplaats en Ebay speelt vertrouwen een belangrijke rol. Je kent de persoon met wie je onderhandelt niet; je ziet hem niet en hoort hem niet. De verkoper en koper zijn anoniem en daarmee is de kans voor fraude een stuk groter dan bij fysieke interacties. Uit onderzoek van Jin en Kato (2004) blijkt dat online fraude inderdaad significant vaker voorkomt dan offline fraude. Vertrouwen speelt een nog belangrijke rol bij websites waar mensen belangeloos een slaapplaats aanbieden. Een voorbeeld van zo’n website is www.couchsurfing.org. Dit online netwerk heeft als doel om mensen die een slaapplek zoeken (surfers) en mensen die een slaapplek aanbieden (hosts) met elkaar in contact te brengen. Personen die aan het zogenoemde ‘couchsurfen’ doen, hebben

11

verschillende motieven, maar de voornaamste reden is om nieuwe mensen/culturen te leren kennen. Je bent immers bij te gast bij een ‘local’ die meer weet van de stad waar hij woont en je reistips kan geven die niet in de reguliere reisboeken staan. Op deze manier leer je de cultuur en mensen van een land beter kennen dan wanneer je in een hotel verblijft. Vertrouwen is hier dus van belang; je kent de surfer/host niet en bent dus afhankelijk van informatie die op zijn of haar profiel vermeld staat. Je laat niet zomaar elke persoon toe in je eigen huis, dus is het belangrijk om het vertrouwen te winnen van de surfer/host. 1.1 Vertrouwen Hierboven is uitgelegd waarom vertrouwen op het internet, en specifiek op Couchsurfing belangrijk is, maar een exacte definitie van vertrouwen ontbreekt nog. Een bekende definitie van vertrouwen in verschillende contexten is die van Mayer, Davis en Schoorman (1995, p.712). Zij omschrijven vertrouwen als “de bereidheid van een partij om zich kwetsbaar op te stellen voor de acties van de andere partij, gebaseerd op de verwachting dat de ander een belangrijke actie zal uitvoeren voor de vertrouwende partij, ongeacht het vermogen om de andere partij te controleren of te monitoren”.

Er zijn drie factoren die hierbij een rol spelen:

vermogen, welwillendheid en integriteit. Onder vermogen vallen de vaardigheden, competenties en/of expertise van de vertrouwende partij. Welwillendheid treedt op wanneer de vertrouwende partij wordt waargenomen als een partij die bereid is om goed voor anderen te zijn. Integriteit houdt in dat wanneer de vertrouwende partij zich aan een aantal principes houdt. Wanneer deze dimensies toegepast worden in de online omgeving, dan blijken twee dimensies voornamelijk belangrijk (Ridings, Gefen & Arinze, 2002): vermogen en de gecombineerde dimensie van welwillendheid en integriteit. Bij vermogen speelt het vertrouwen in nauwkeurigheid, soliditeit en betrouwbaarheid van informatie een rol. Welwillendheid en integriteit leiden beide tot hetzelfde gedrag, namelijk het onderhouden van een gesprek binnen de online community. Integriteit en welwillendheid kunnen samen worden gevoegd binnen de online community, omdat het verwachte gedrag (integriteit) een vorm van welwillendheid is. 1.2 Couchsurfing Couchsurfing werd in 1999 opgericht door Casey Fenton, die een vlucht had geboekt naar IJsland maar nog geen geschikte slaapplek had gevonden. Daarop e-mailde hij verschillende studenten van de Universiteit van IJsland om te vragen of hij bij hen kon overnachten. Hij ontving meer dan 50 verschillende aanbiedingen. Op zijn terugvlucht begon hij de ideeën te ontwikkelen voor een wereldwijd netwerk, genaamd Couchsurfing. 12

Couchsurfing heeft als doel om inspirerende ervaringen te creëren. Dit doen ze door middel van een website, waarbij mensen die een slaapplek zoeken (surfers) en mensen die een slaapplek aanbieden (hosts) bij elkaar te brengen. Op deze manier kom je in aanmerking met de lokale bevolking van een land en leer je op deze manier nieuwe mensen kennen, die kunnen zorgen voor een inspirerende ontmoeting. Couchsurfing hoopt hiermee mensen dichter bij elkaar te brengen, ondanks de verschillen die er bestaan. Couchsurfing draait eigenlijk om één simpel principe: het vertrouwen tussen mensen. Je biedt iemand vreemds een slaapplek aan en moet dus vertrouwen hebben in de persoon die je binnenlaat in je huis. Dit geldt ook andersom; iemand die bij een anders een slaapplek heeft gevonden, moet vertrouwen hebben in zijn gastheer/vrouw. Je bent immers (vaak) in een onbekend gebied met niemand die je kent, behalve je host. Hoewel couchsurfen gratis is, speelt wederkerigheid wel een grote rol. Lauterbach, Truong, Shah en Adamic (2009) onderzochten dat 12-18% van de bezoek van Persoon A bij Persoon B leidt tot een bezoek van Persoon B bij Persoon A. Daarnaast kun je als surfer een cadeautje meenemen voor je host als uiting van dankbaarheid. Vaak heeft dit cadeau te maken met het land waar je vandaan komt. Caverlee, Liu en Webb (2008) hebben onderzoek gedaan naar vertrouwen binnen online communities. Zij hebben een reputatiemechanisme bedacht, SocialTrust genaamd, dat ervoor moet zorgen dat het makkelijker wordt om mensen te beoordelen op basis van vertrouwen. Dit mechanisme bevat drie kenmerken. Ten eerste onderscheiden we de kwaliteit van de relatie van vertouwen. Vaak bestaat er geen onderscheid het waargenomen vertrouwen in de gebruiker en het waargenomen vertrouwen in de relatie van de gebruiker. SocialTrust bevat deze elementen wel. Ten tweede is er de gepersonaliseerde feedback. Dit zorgt ervoor dat beoordelingen van vertrouwen continu worden bijgewerkt wanneer het sociale netwerk zich verder ontwikkelt. Ten derde is er het nagaan van het gedrag van gebruikers. Hierbij worden gebruikers die lange tijd goede feedback ontvangen beloond en mensen die slechte feedback ontvangen bestraft. Momenteel kent Couchsurfing zo’n 3.3 miljoen leden verspreid over 250 landen/gebieden1. De Verenigde Staten zijn veruit het populairst om een bezoek aan te brengen, zoals te zien is in tabel 1.1. Met name New York, San Francisco en Los Angeles zijn populaire steden om te bezoeken. Onder aan de lijst van meest populaire gebieden om te Couchsurfen staan gebieden als het Vaticaan,

1

Data verkregen via www.couchsurfing.com op 15 oktober 2011. Statistieken worden niet meer bijgehouden.

13

de Comoren en de Falklandeilanden. Nederland staat op de twaalfde plek van meest populaire gebieden om te bezoeken. Tabel 1.1 Toptien populairste Couchsurf-gebieden (bron: www.couchsurfing.org) Gebied Verenigde Staten Duitsland Frankrijk Engeland Spanje Italië Brazilië Australië Polen

Aantal Couchsurfer-bezoeken (% van totale aantal bezoeken) 669.255 (20.3) 315.047 (9.5) 283.741 (8.6) 131.745 (4.0) 101.186 (3.1) 101.070 (3.1) 89.216 (2.7) 87.371 (2.6) 74.021 (2.2)

De meeste couchsurfers zijn in de leeftijd van 18-29 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 28 jaar. In figuur 1.1 is ook te zien dat de leeftijdscategorie 60-69 het minst groot is. Dit geldt zowel voor Nederland, China als voor de rest van de wereld. In de leeftijd 70-89 zijn helemaal geen couchsurfers te vinden. Figuur 1.1 Aandeel personen per leeftijdscategorie van Couchsurfers van de wereld, Nederland en China (in %) (bron: www.couchsurfing.org) 45 40 35 30 25

Wereld

20

Nederland

15

China

10 5 0 18-24 24-29 30-34 35-39 40-49 50-59 60-69 70-79 80-89

1.2.1 Hoe het werkt Op de website van Couchsurfing kun je een profiel aanmaken, waarin je iets over jezelf vertelt. Door middel van het geïntegreerde berichtensysteem, kun je berichten versturen en ontvangen. Wanneer je een verzoek krijgt van een couchsurfer voor een slaapplek, dan kun je dit vinden in je inbox. Couchsurfing houdt tevens bij op hoeveel procent van deze berichten je antwoord. Wanneer je altijd

14

op een verzoek reageert (zij het positief of negatief), dan blijft je score 100%. Hoe vaker je niet reageert, des te lager je percentage. Wanneer je zelf op zoek bent naar een slaapplek dan kun je zoeken naar een beschikbare plek. Je geeft aan in welk land en welke stad je een plek zoekt. Je kan tevens invullen hoe oud je host moet zijn, hoeveel slaapplekken hij moet hebben, welke taal hij spreekt en wanneer hij voor het laatst heeft ingelogd. Daarnaast kun je aangeven of je host man of vrouw moet zijn, of hij een foto op zijn profiel heeft en of de slaapplek rolstoelvriendelijk is. Daarnaast kun je ook zoeken op hosts die geverifieerd en/of gevouched zijn. Uit onderzoek van Rosen, Lafontaine en Hendrickson (2011) blijkt dat couchsurfers eerder op een verzoek ingaan, wanneer het verzoek (dus de e-mail) specifiek op hen is gericht. Eenzelfde bericht dat naar meerdere personen wordt gestuurd wordt meestal niet gewaardeerd en zal leiden tot afwijzing van het verzoek. 1.2.2 Kenmerken van de Couchsurfer Een couchsurfer ontvangt geen geld voor zijn gastvrijheid. Er moeten dus andere redenen zijn waarom iemand zijn huis openstelt voor vreemden. Eén van de belangrijkste reden, die genoemd wordt op de website van Couchsurfing, is dat men geïnteresseerd is in nieuwe mensen leren kennen van allerlei culturen. Een couchsurfer is dus nieuwsgierig te noemen en wil graag nieuwe ervaringen op doen. Daarnaast is een couchsurfer avontuurlijk te noemen. Hij reist veel en vindt het leuk om bij mensen van andere culturen te logeren. Het feit dat hij niet voor hotel kiest, maar voor een slaapplek in een huis van iemand anders, maakt hem tot een avontuurlijk persoon. Een bijkomend voordeel is dat het gratis is. Echter, dit is niet de belangrijkste motivatie om deel te nemen aan het couchsurf-netwerk. Het principe van couchsurfing draait eigenlijk om één belangrijk principe: het vertrouwen tussen mensen. Je neemt een onbekende in huis of gaat bij een onbekende slapen, dus moet er sprake zijn van vertrouwen tussen de twee partijen. 1.2.3 Couchsurfing in verschillende landen Couchsurfing is actief in 250 verschillende landen en gebieden. China en Nederland staan beide bij in de topvijftien van landen met, relatief gezien, de meeste Couchsurfers. De overige landen van deze lijst bestaan voornamelijk uit Europese landen, met uitzondering van de Verenigde Staten, Canada, Australië en Brazilië.

15

Het is opvallend dat juist China ook in deze top staat, omdat het een gesloten cultuur kent, die niet openstaat voor nieuwe ervaringen (Hofstede, 2004). Daarnaast staat China bekend als een cultuur die op een andere manier communiceert dan Nederland. Gao, Ting-Toomey en Gudykunst (1996) geven een vijftal eigenschappen die kenmerkend zijn voor de Chinese communicatiestijl. Dit zijn: 1. Impliciete communicatie (hanxu) Dit refereert naar de gereserveerde, impliciete en indirect stijl van communiceren die door Chinezen veel gebruikt wordt. Deze stijl komt naar voren in alledaagse situaties. Bijvoorbeeld: wanneer iemand je vraagt om mee te gaan naar de winkel, zal een Chinees niet direct ja zeggen, maar antwoorden met: “misschien dat ik met je meega”. Voor Westerse landen is dit vaak vreemd en verontrustend. Voor couchsurfing betekent dit ook dat een indirecte stijl van communiceren de voorkeur heeft ten opzichte van direct communiceren. Als couchsurfer moet je er dus rekening mee houden dat wanneer een Chinees reageert op jouw bericht, hij een indirecte vorm van communicatie gebruikt en dit dus niet meteen betekent dat je niet welkom bent.

2. Luister-georienteerd (tinghua) Chinezen zijn binnen een gesprek meer gefocust op luisteren dan op praten. Ze zullen je ook niet snel onderbreken wanneer je aan het woord bent. De Chinees heeft in een gesprek dus over het algemeen een passieve houding. Dit in tegenstelling tot veel Westerse landen, waar een assertieve houding gewoonlijker is. Voor Couchsurfing kan dit betekenen dat je zelf vaker initiatief moet nemen om de Chinees te benaderen, wanneer hij niet reageert op je bericht.

3. Beleefde communicatie De Chinees is in zijn communicatie erg beleefd en hecht waarde aan protocol. Tegen vrienden en familie is hij erg beleefd, dit in tegenstelling tot vreemden tegen wie hij kortaf en zakelijk reageert. Een uitzondering hierop is de communicatie met buitenlanders. De reden dat ze hiertegen wel beleefd zijn heeft te maken met gezichtsverlies. Daarnaast speelt hierarchie een belangrijke rol. Iemand die hoger in de orde staat, bijvoorbeeld omdat hij ouder is of een hogere status heeft, worden met het grootste respect behandeld.

4. Insider-georienteerde communicatie Chinese communicatie is insider-georienteerde communicatie. Ze hebben de neiging enkel met mensen te spreken die ze kennen of die ze via een vriend of familielid hebben leren kennen. Ze

16

spreken zelden met mensen die ze niet kennen. Voor Couchsurfing kan dit betekenen dat het moeite kan kosten om vertrouwen te winnen wanneer je de Chinees, naar wie je een Couchsurf-verzoek stuurt, niet kent. Het kan dus handig zijn om al kennissen te hebben in China alvorens je daar gaat couchsurfen.

5. Gezichtgerichte communicatie Het ‘gezicht’ is in China erg belangrijk; dit houdt in dat gezichtsverlies vermeden moet worden. Dit doen ze door het controle te houden over hun emoties, nederig lijken, het vermijden van conflicten en verbergen van concurrentie. Nederlanders kunnen, daarentegen, in hun communicatie heel direct zijn; ze gaan direct over op de orde van de dag (Buttery & Buttery, 1994). Op Couchsurfing kan dit betekenen dat ze vrijwel direct vragen om een slaapplek, zonder daarbij eerst tijd te besteden aan het opbouwen van een goede band . Aan eerlijkheid en oprechtheid wordt meer waarde gehecht dan aan tact (Katz, 2006). Daarnaast zien Nederlanders zichzelf als onafhankelijk en zijn ze meer bezig met persoonlijke doelen dan met sociale verplichtingen, dit in tegenstelling tot Chinezen (Ting-Toomey, 1985).

Naast de verschillen in communicatie tussen China en Westerse landen, kijkt het land ook anders aan tegen vertrouwen. Het Confucianisme zit nog diep geworteld in de Chinese cultuur. Hier wordt het dagelijkse leven door beïnvloed. Een goede relatie, gebaseerd op vertrouwen, is voor een Chinees onmisbaar. Dit wordt ook wel guanxi genoemd. Wanneer twee partijen elkaar niet persoonlijk kennen, dan heeft dit een directe invloed op het vertrouwen. China is het land dat het meest vertrouwt op face-to-face contact (Davies en Howard, 1995). Daarnaast kent China een hoge mate van onzekerheidsvermijding, wat inhoudt dat Chinezen minder open staan voor veranderingen en nieuwe ervaringen (Yoon, 2008). Daarentegen, landen met een laag of middelmatig niveau van onzekerheidsvermijding, zoals Nederland, proberen graag nieuwe producten en technologieën uit . Schumann e.a. (2010) doen in hun studie onderzoek naar culturele verschillen in vertrouwen. Hiervoor hebben ze onderzoek gedaan in onder ander China en Nederland. Casimir, Waldman, Bartram en Yang (2006) omschrijven China als een collectivistisch land. Dit komt ten eerste doordat Chinezen tot een klein aantal stabiele groepen (bv. familie) behoren, die deel uitmaken van hun dagelijkse leven. Dit in tegenstelling tot individualistische landen, waarbij mensen tot meerdere groepen behoren, die weinig invloed hebben op het dagelijkse leven. Ten tweede behandelen individualistische landen iedereen als gelijke, terwijl collectivistische landen de stabiele groepen waartoe zij behoren voortrekken. Dit heeft als gevolg dat collectivistische landen, zoals China, minder vertrouwen hebben in mensen die niet tot één van hun vaste groepen 17

behoren. Daarnaast zorgt machtsafstand ook voor verschillen in vertrouwen. China kent een hoge mate van machtsafstand, waarbij ze anderen vaker zien als een bedreiging en daardoor de neiging hebben hen niet te vertrouwen. Dit in tegenstelling tot landen met een lage machtsafstand, zoals Nederland, waarbij de mensen over het algemeen meer vertrouwen hebben in elkaar. 1.2.4 Couchsurfing in Nederland Nederland kent zo’n 64.000 couchsurfers, verdeeld over 1551 steden/dorpen. De meeste bezoeken vinden plaats in Amsterdam, gevolgd door Utrecht, Rotterdam en Groningen. De gemiddelde leeftijd van een Nederlandse couchsurfer is 28 jaar. Dit is gelijk aan het gemiddelde in de wereld. Er zijn iets meer mannen die lid zijn van Couchsurfing (48.4%) dan vrouwen (45.6%). De overige 6.0% zijn huishoudens die bestaan uit meerdere personen van beide seksen. Dit is duidelijk te zien in figuur 1.2. Nederland en de rest van de wereld lopen hierbij ongeveer gelijk. China wijkt juist af van deze cijfers. Er zijn inmiddels bijna 100.000 succesvolle couchsurfings geweest en ook bijna 100.000 vriendschappen zijn gevormd. Het aantal positieve ervaringen ligt rond de 150.000. Nederland is dus een actief land te noemen.

Figuur 1.2 Sekse van Couchsurfers in de wereld, Nederland en China (in %) (bron: www.couchsurfing.org) 60 50 40 Wereld 30

Nederland China

20 10 0 Vrouw

Man

Meerdere personen

1.2.5 Couchsurfing in China China kent zo’n 68.000 couchsurfers, verdeeld over 1.257 steden/dorpen. De meeste bezoeken vinden plaats in Beijing, gevolgd door Shanghai en Ghuangzhou. De gemiddelde leeftijd van een Chinese couchsurfer is 27 jaar. Dit ligt één jaar onder het mondiale gemiddelde. Opvallend is dat 18

meer vrouwen in China aan couchsurfing doen dan mannen (resp. 54% en 41.5%). De overige 4.5% zijn huishoudens die uit meerdere personen bestaan en een profiel hebben. In totaal zijn er zo’n 50.000 succesvolle couchsurf-bezoeken gedaan en dit heeft in totaal bijna 60.000 nieuwe vriendschappen opgeleverd. Het aantal succesvolle ervaringen ligt rond de 100.000 en loopt daarmee achter op Nederland. Volgens het China Internet Information Center (2007) begint couchsurfing de laatste tijd aan populariteit te winnen binnen de Chinese gemeenschap. Chinezen hebben grote moeite met het binnenlaten van vreemden, die ze enkel via internet, in dit geval de website van Couchsurfing, kennen en dus niet vertrouwen. Dit heeft twee belangrijke redenen: (1) huiselijke zaken moeten binnenshuis gehouden worden en (2) het is slim om de kans dat huiselijke zaken publiek worden te voorkomen. Dit is in lijn met de culturele dimensie onzekerheidsvermijding van Hofstede (2004). China scoort hoog op deze culturele dimensie, wat inhoudt dat ze bang zijn voor alles wat anders is, en dus onzeker. Couchsurfen is onbekend en onzeker; je weet nooit wie je binnenhaalt en daarom ontwijkt een Chinees liever dit principe van gastvrijheid. In figuur 1.3 is te zien dat China juist het vaakst, vergeleken met Nederland en de rest van de wereld, een slaapplek beschikbaar heeft. Ook het percentage ‘alleen beschikbaar voor een drankje’ ligt bij China het hoogst. Figuur 1.3 Mogelijkheden bij Couchsurfers in de wereld, Nederland en China (in %)(bron: www.couchsurfing.org) 40 35 30 25 20

Wereld

15

Nederland

10

China

5 0 Slaapplek beschikbaar

Geen Misschien een Alleen voor slaapplek slaapplek een drankje beschikbaar beschikbaar

19

Momenteel op reis

Toch zijn er steeds meer Chinezen te vinden die openstaan om nieuwe mensen uit andere culturen te leren kennen. Echter, het merendeel van de hosts in China zijn expats, die in China werken. Het kleine deel Chinezen dat lid is van www.couchsurfing.org hebben vaak ervaring met andere culturen, doordat ze bijvoorbeeld in het buitenland hebben gewoond of voor een Westers bedrijf hebben gewerkt. Door mensen uit andere culturen te verwelkomen in hun huis, hebben Chinezen de mogelijkheid om de Engelse taal te leren. Naast het leren van de taal, leren ze ook de cultuur van een ander land kennen. Omdat de gemiddelde Chinees de Engelse taal niet machtig is en daarom niet alles begrijpen wat er gezegd wordt op de website van Couchsurfing, is er een Chinese variant in het leven geroepen: Shafama. Deze website is volledig in het Chinees en richt zich dan ook op Chinese reizigers. Ook de opkomst van sociale netwerksites (SNS) zorgen ervoor dat Chinezen steeds opener worden naar anderen en meer informatie met anderen delen. In de Chinese cultuur speelt wederkerigheid (Chinees: bao) een grote rol. Dit betekent dat wanneer een Chinees iets voor iemand doet, ook iets wordt terugverwacht (Su & Teng, 2001).

Voor

Couchsurfing zou dit kunnen betekenen dat wanneer een Chinees een slaapplek aanbiedt, hij van de andere partij op een later moment ook een slaapplek aangeboden krijgt, wanneer dit nodig is. Ook kan hierbij gedacht worden aan de referenties op de website. Wanneer een Chinees een referentie schrijft op het profiel van zijn host, dan verwacht hij ook een referentie terug. Als er geen rekening wordt gehouden met wederkerigheid, dan kan dit leiden tot een slechtere reputatie en uiteindelijk tot gezichtsverlies (Hwang, 1987). Iets wat binnen de Chinese maatschappij grote betekenis heeft. China geeft de voorkeur aan indirecte vormen van communicatie, in tegenstelling tot Nederland, waar directe communicatie vaker voorkomt. Daarnaast wordt er in China minder gebruik gemaakt van het uiten van emoties en het gebruiken van lichaamstaal. Er zal dus meer uit de context gehaald moeten worden, omdat niet alles uit enkel woorden te halen valt. Er is dus sprake van ‘high context communication’ (Hall, 2000, p.36). In Nederland is juist sprake van ‘low context communication’. Naast wederkerigheid, gezichtsverlies en indirecte communicatie, hebben relaties in China een grote betekenis. Een persoonlijke connectie tussen twee mensen of groepen die op elkaar kunnen bouwen, wordt ook wel guanxi genoemd. Om een goede relatie op te bouwen is vertrouwen essentieel (Lin & Si, 2010). De Chinese maatschappij staat bekend als één van weinig vertrouwen; het vertrouwen beperkt zich hoofdzakelijk tot een kleine groep (Lin & Si, 2010). Voor Couchsurfing betekent dit dat wanneer jij een slaapplek zoekt in China, dat je eerst vertrouwen moet zien te winnen en zo een

20

guanxi op te bouwen. Een uitgebreid profiel en e-mailcontact op de website zou hier aan bij kunnen dragen. 1.3 Vertrouwen op Couchsurfing Uit eerder onderzoek (Lauterbach, Truong, Shah en Adamic, 2009) is gebleken dat bij online transacties die een offline uitwerking hebben, een grote mate van vertrouwen moet zijn tussen twee partijen. Daarom zijn reputatiemechanismen onmisbaar om te kunnen beoordelen of de andere partij betrouwbaar is. Als gebruiker van de website van Couchsurfing maak je eerst een profiel aan. Deze bevat de volgende informatie.

Algemene informatie Hierin staan persoonlijke gegevens zoals naam, geboortedatum en beroep. Daarnaast staat hier aangegeven of je een slaapplek beschikbaar hebt. Het kan namelijk zo zijn dat dat niet het geval is, maar dat je wel beschikbaar bent om met iemand een drankje te gaan drinken.

Talen Hier geef je aan welke talen je beheerst en op welk niveau je deze talen beheerst. Zo kun je als surfer zien of je dezelfde taal spreekt als je host. Dit maakt de communicatie tussen beide makkelijker.

Groepen waartoe je behoort Dit zijn groepen waar je lid van bent. Bijvoorbeeld: omdat je in Tilburg woont, kun je lid worden van de Tilburg-groep, zodat je op de hoogte wordt gehouden van nieuws en activiteiten.

Informatie over de slaapplek Hier wordt beschreven wat voor slaapplek je beschikbaar hebt, bijvoorbeeld een bed of luchtbed en voor hoeveel personen je een slaapplek kunt aanbieden. Vrienden Dit is een lijst van de vrienden die je hebt. Deze heb je bijvoorbeeld ontmoet tijdens een van je Couchsurf-avonturen. Deze kun je classificeren op basis van het type vriendschap. Dit kan zijn: nog niet ontmoet,kennis, couchsurfing-vriend, vriend, goede vriend, zeer goede vriend en beste vriend. Lauterbach, Truong, Shah en Adamic (2009) stellen dat de sterkte van de connectie een rol speelt bij het vaststellen of iemand betrouwbaar is. Er kan een onderscheid gemaakt worden tussen ‘strong’ en ‘weak’ ties. Strong ties zijn de mensen die je over het algemeen vertrouwt. Weak ties zijn je kennissen; de mensen die je niet zo heel goed 21

kent (Granovetter, 1973). Gilbert en Karahalios (2009) stellen dat er ten minste zeven dimensies aan ‘tie strength’ ten grondslag liggen: (1) intensiteit, (2) intimiteit, (3) duur, (4) wederkerigheid van diensten, (5) structurele ondersteuning, (6) emotionele ondersteuning en (7) sociale afstand. Actieve couchsurfers breiden hun sociale netwerk steeds meer uit. Dit netwerk van connecties wordt ook wel sociaal kapitaal genoemd. Light (2004) omschrijft dit begrip als de verzameling van vertrouwde en toegankelijke relaties binnen iemands sociale netwerk. Sociaal kapitaal en vertrouwen zijn nauw met elkaar verbonden (Cook, 2005). Sociaal kapitaal beschrijft hoe de connecties binnen iemands netwerk tot vertrouwen kunnen leiden. Foto Hier kun je een of meerdere foto’s van jezelf plaatsen. Eén foto dient echter als profielfoto en is de foto die mensen direct zien als ze je profiel bezoeken. Toma (2010) heeft onderzoek gedaan naar foto’s bij online profielen en hoe deze de waargenomen betrouwbaarheid beïnvloeden. Zij heeft hierbij gekeken naar online datingsites. Hieruit blijkt dat met name tekstuele informatie een hoge mate van betrouwbaarheid creëren; een bijgevoegde foto verminderde juist de waargenomen betrouwbaarheid. In figuur 1.4 is te zien dat Nederlanders het vaakst een foto op het profiel heeft. Dit ligt hoger dan het percentage in de wereld en een stuk hoger dan bij gebruikers in China. Het percentage gevouchte en geverifieerde gebruikers ligt in China ook lager dan in Nederland en de wereld. Opvallens is dat Nederland het hoogste percentage gevouchte gebruikers heeft ten opzicht van China en de wereld.

Figuur 1.4 Andere informatie over Couchsurfers in de wereld, Nederland en China (in %) (bron: www.couchsurfing.org) 70 60 50 40

Wereld

30

Nederland

20

China

10 0 Couchsurfers met profielfoto

Gevouchte gebruikers

Geverifieerde gebruikers

22

Referenties Dit zijn ervaringen die anderen met jou hebben gehad: deze kunnen positief, negatief of neutraal zijn. Daarnaast kun je zelf ook anderen een referentie geven. Teng, Lauterbach en Adamic (2010) concluderen in hun onderzoek dat referenties die publiek getoond werden op het profiel positiever en meer wederkerig zijn dan referenties die privé of anoniem getoond werden. Uit onderzoek van Adamic,

Lauterbach, Teng en Ackerman (2011) blijkt dat referenties een

belangrijke rol spelen voor het vertrouwen van couchsurfers. 47.6% van de respondenten in hun onderzoek gaf aan dit heel belangrijk te vinden en 40.8% vond het belangrijk. Type en aantal vriendschappen en het aantal vouches blijkt geen rol te spelen. Vouchen Dit houdt in dat iemand jou zo vertrouwt dat deze garant voor je wil staan. Echter je kunt alleen anderen vouchen, wanneer jezelf minimaal drie keer gevouched bent. Wereldwijd zijn 6.2% van de Couchsurfers gevouched. In China ligt dit percentage aanzienlijk lager, namelijk 3.9%. In Nederland is het percentage 7.4. Dit is duidelijk te zien in figuur 1.4 (p.20). Lauterbach, Truong, Shah en Adamic (2009) doen in hun studie onderzoek naar het vertrouwen tussen twee partijen op Couchsurfing. Het blijkt dat het vouch-systeem een belangrijk element is om te beoordelen of iemand als betrouwbaar wordt waargenomen. Het blijkt daarnaast ook dat 95% van de personen die meer dan tien vrienden heeft, gevouched is. Zo’n 75% van de ontvangen vouches wordt ook teruggegeven. In figuur 1.6 is te zien dat kennissen en mensen die men nog niet heeft ontmoet ook niet gevouched worden. Couchsurfing-vrienden worden het vaakst gevouched, gevolgd door vrienden, goede vrienden, zeer goede vrienden en beste vrienden. Figuur 1.6 Wie worden gevouched op Couchsurfing.com

250000 200000 150000 100000 50000 0

Nee Ja

23

Figuur 1.5 Voorbeeld van een Couchsurfing-profiel

24

Verifiëren Door middel van het laten versturen van een kaart door couchsurfing aan het door jou opgegeven adres, kun je laten verifiëren dat je inderdaad op die locatie woont. Daarnaast moet je per creditcard een klein bedrag overmaken om de verificatie compleet te maken. In figuur 1.4 (p.20) is te zien dat Nederland en de rest van de wereld een gelijk percentage geverifieerde gebruikers heeft. Bij China ligt dit getal wat lager. Daarnaast bestaat het profiel ook uit de volgende onderdelen: persoonlijke beschrijving, deelname aan het Couchsurf-netwerk, ervaring met Couchsurfing, interesses, levensmotto, favoriete muziek/films/boeken, type mensen waar je van houdt en wat je wilt leren en wat je kunt delen. Door al deze informatie zou je een goed beeld moeten kunnen vormen van de andere partij en zou je een oordeel moeten kunnen hebben over de betrouwbaarheid van de ander. Niet alle elementen van het profiel tellen even zwaar mee voor de beoordeling van betrouwbaarheid. Uit onderzoek van Tan (2010) blijkt dat surfers de betrouwbaarheid van hun host beoordelen op basis van positieve referenties, gevolgd door e-mail contact en het aantal vrienden. Dit wordt ook bevestigd door een eerder onderzoek, onder 101 respondenten, door Heesakkers (2008). Vaicekauskas (2011) maakte een overzicht van het gemiddelde vertrouwen per land. Dit is gebaseerd de intensiteit van het couchsurfing-netwerk en een aantal andere factoren, zoals bereidheid tot het nemen van risico’s en internetgebruik. Vaicekauskas noemt deze factoren bij elkaar simpelweg ‘gemiddeld vertrouwen’. Turkije scoort in vergelijking met andere landen laag op de mate van vertrouwen; de Scandinavische landen en Zwitserland scoren hoog. Nederland kent een iets hoger dan gemiddelde mate van vertrouwen. China is in dit onderzoek niet meegenomen, omdat Vaicekauskas onderzoek deed naar het verschil tussen Scandinavische en Baltische staten.

Contact per e-mail Om een verzoek in te dienen bij de tegenpartij, zul je hem een bericht moeten sturen. Hoewel dit niet specifiek een onderdeel is van het profiel zelf, speelt het wel een belangrijke rol bij het bepalen of iemand betrouwbaar is. Zoals eerder aangegeven blijkt het sturen van een persoonlijk bericht succesvoller te zijn dat het sturen van een standaardbericht (Rosen, Lafontaine en Hendrickson, 2011).

25

26

2. Methode 2.1. Conceptueel model Ieder individu heeft een andere mate van vertrouwen. Dit kan verschillende oorzaken hebben. Door bijvoorbeeld een vervelende gebeurtenis in je leven, kan je maken tot

iemand die minder

vertrouwen heeft in anderen. Terwijl, als je van nature zelfverzekerd bent, je meer vertrouwen zult hebben in anderen (Reinia & Reinia, 2006). Dit wordt ook wel capacity for trust genoemd. Capacity for trust heeft een sterke invloed op de mate waarin we bijvoorbeeld risico’s nemen en anderen op hun woord geloven. Met andere woorden, het beïnvloedt de manier waarop we in de praktijk vertrouwen uitwisselen. Hierbij speelt ook cultuur een rol, omdat cultuur ook van invloed is op in welke mate je iemand vertrouwt. Wanneer we kijken naar de cultuurdimensies van Geert Hofstede, blijkt dat China een grotere onzekerheidsvermijding heeft. Met andere woorden; Chinezen gaan risico’s het liefst uit de weg.

Figuur 2.1 Model voor vertrouwen in couchsurfing

27

Het opbouwen van vertrouwen kan door middel van verschillende factoren. Ten eerste is de openheid van informatie belangrijk. Wanneer iemand weinig tot geen informatie op zijn profiel heeft staan, is het lastig om een beeld te vormen van die persoon. Wanneer er sprake is van veel informatie, dan kun je makkelijker een beeld vormen van die persoon en zul je eerder geneigd zijn om deze persoon te vertrouwen. Vertrouwen wordt door Cazier, Shao en St. Louis (2007) omschreven als “de bereidheid om je kwetsbaar op te stellen”. Door het delen van persoonlijke informatie kan men zichzelf in een kwetsbare situatie plaatsen. Echter, wanneer men een hoge mate van vertrouwen heeft in de andere partij, dan stimuleert dit de bereidheid van iemand om zich kwetsbaarder op te stellen en dus persoonlijke informatie te delen. Ten tweede speelt mate van communicatie een rol. Wanneer iemand op zoek is naar een slaapplek, zal hij dit vaak doen door middel van het sturen van een bericht naar een potentiële host. Dit berichtenverkeer kan een invloed hebben op de mate van vertrouwen. Aangezien de twee partijen elkaar niet kunnen zien, is communicatie essentieel. Becerra en Gupta (2003) stellen in hun onderzoek naar betrouwbaarheid binnen organisaties dat een hoge mate van communicatie belangrijk is voor de ene partij om zo de eigenschappen van de andere partij te beoordelen. Dit heeft vervolgens invloed op de evaluatie van de betrouwbaarheid van de andere partij. Ridings (2002) doet in zijn studie onderzoek naar factoren die van invloed zijn op vertrouwen in virtuele teams. Hij is van mening dat het beantwoorden van berichten en het delen van persoonlijke informatie het vertrouwen tussen twee virtuele partijen verbetert. Een gebrek aan communicatie en informatie kan juist leiden tot een verminderde betrouwbaarheid tussen partijen. Ten derde speelt reputatie een rol bij de mate van vertrouwen. Als we kijken naar online vertrouwen bij webwinkels, dan blijkt dit ook een grote rol te spelen. Egger (2000) ontwikkelde een online vertrouwensmodel voor elektronische verkoop (MoTEC). Voordat mensen een product kopen, kan de klant al een mening hebben gevormd over de winkel door bijvoorbeeld eerdere transacties en meningen van anderen. Bij couchsurfing is dit ook van toepassing, zij het in een andere vorm. Op de website kun je je ervaringen met de host/surfer delen door middel van referenties. Hierdoor kun je, voordat je een verzoek indient, een beeld vormen van de ander. Daarnaast kan gekeken worden naar het aantal vrienden dat iemand heeft. Hierbij kan ook gelet worden op de sterkte van die vriendschapsband. Ten vierde speelt veiligheid ook een rol. Bij een online winkel kun je checken of een winkel bijvoorbeeld een keurmerk heeft. Bij couchsurfing kan dit uiteraard niet. Wel kun je op verschillende dingen letten die bijdragen aan de veiligheid. Zo is er de mogelijkheid dat iemand geverifieerd is. Dit houdt in dat het adres van de persoon is gecheckt en dat hij daar dus ook daadwerkelijk woont. 28

Daarnaast kan iemand gevouched zijn. Dit houdt in dat iemand anders hem of haar zo vertrouwt, dat hij er garant voor staat. Echter, je kunt alleen zelf vouchen wanneer je zelf drie keer gevouched bent. Als laatste is er de hoogte van het risico. Bij een webwinkel spreek je van een hoog risico als er sprake is van een grote aankoop. Dit brengt namelijk veel risico met zich mee. Wanneer de transactie niet goed verloopt, kan het zijn dat je je geld niet meer terugkrijgt. In dat geval ben je liever een klein bedrag kwijt, dan een groot bedrag. Het risico bij couchsurfing ligt niet op het vlak van aankopen. Wel kan het zo zijn dat je je niet op je gemak voelt bij iemand en je het liefst zo snel mogelijk weg wilt. Weggaan is uiteraard makkelijker als je je redelijk dichtbij je woonadres bevindt. Als Nederlander neem je bijvoorbeeld een groter risico als je in Thailand gaat couchsurfen; je kent vaak het land niet, de mensen niet, de taal niet en kunt niet makkelijk weg wanneer je dat zou willen. Verder kan risico er mee te maken hebben in welke mate je verzoeken accepteert en dus iemand in je huis binnenlaat. 2.2 Onderzoeksvraag en hypothesen Op basis van de studie in het eerste hoofdstuk kan de volgende onderzoeksvraag vastgesteld worden: Welke aspecten van couchsurfing vinden Chinese en Nederlandse respondenten belangrijk voor de betrouwbaarheid van de host/surfer? En hoe verschillen zij hierin? Om deze onderzoeksvraag te beantwoorden, zijn er een aantal hypothesen geformuleerd. Deze zijn onderverdeeld in verschillende onderwerpen: openheid van informatie, mate van communicatie, reputatie, veiligheid en risico.

Activiteit op Couchsurfing Volgens de literatuur is Couchsurfing nog niet heel bekend in China, maar begint het steeds bekender te worden. In Nederland geniet Couchsurfing al veel meer bekendheid. Daarom kunnen we stellen dat:

H1:

Nederlanders zijn actiever op de website van Couchsurfing

H1a:

Nederlanders zijn vaker lid van groepen

H1b:

Nederlanders zijn lid van meer groepen

H1c:

Nederlanders bezoeken vaker de website van Couchsurfing

H1d:

Nederlanders bezoeken vaker de groepen op Couchsurfing dan Chinezen

H1e:

Nederlanders bezoeken vaker de fora van de groepen dan Chinezen

H1f:

Nederlanders schrijven vaker een bericht op de die fora dan Chinezen

H1g:

Nederlanders organiseren vaker evenementen dan Chinezen 29

H1h:

Nederlanders bezoeken vaker evenementen dan Chinezen

H1i:

Nederlanders hebben vaker contact met andere couchsurfers dan Chinezen

Communicatie Voordat een verzoek wordt geaccepteerd of geweigerd is er vooraf vaak sprake geweest van emailverkeer. Op basis van deze berichtenuitwisseling, kan men ook een oordeel hebben over hoe betrouwbaar iemand is. Chinezen hechten daarnaast veel waarde aan het opbouwen van een relatie. Daarom kunnen we stellen dat: H2:

Chinezen vinden communicatie, vooraf aan een bezoek, belangrijker dan Nederlanders

H2a:

Chinezen vinden berichtenverkeer vooraf belangrijker dan Nederlanders

H2b:

Chinezen sturen gemiddeld meer berichten vooraf aan een bezoek dan Nederlanders

H2c:

Chinezen sturen deze berichten vaker om de host beter te leren kennen dan Nederlanders

Daarnaast hechten Chinezen veel waarde aan hun relaties. Vaak is er ook sprake van wederkerigheid en vertrouwen. Daarom kunnen we hypothetiseren dan: H3:

Chinezen zullen vaker via hun eigen netwerk op zoek gaan naar een slaapplek

Openheid van informatie Wanneer iemand veel op zijn profiel heeft staan, kan er een beeld van iemand gevormd worden dan wanneer men weinig tot geen informatie heeft op zijn profiel. H4:

Chinezen en Nederlanders vinden het belangrijk dat er informatie op het profiel staat

H5:

De hoeveelheid informatie is voor zowel Nederlanders als Chinezen een belangrijke factor om te bepalen hoe betrouwbaar iemand is

Reputatie Mensen kunnen zich al een beeld vormen van iemand, voordat er een verzoek wordt ingediend. Dit kan onder andere op basis van de referenties die op het profiel te vinden zijn. Voor online winkels geldt reputatie ook als een belangrijke factor voor iemand tot aankoop over gaat. H6:

Chinezen vinden het aantal positieve referenties dat iemand heeft belangrijk voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de andere partij

30

Chinezen hechten daarnaast meer aan dankbaarheid. H7:

Chinezen schrijven vaker referenties uit dankbaarheid dan Nederlanders

H8:

Nederlanders schrijven, na een vervelende couchsurf-ervaring, vaker een negatieve referentie dan Chinezen

H9:

Chinezen vinden het aantal vrienden en een belangrijk element om te bepalen of iemand betrouwbaar is.

H10:

Chinezen vinden de sterkte van die vriendschapsband een belangrijk element om te bepalen of iemand betrouwbaar is.

Veiligheid H11:

Vouchen wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien om te bepalen of iemand betrouwbaar is.

H12:

Verificatie wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien om te bepalen of iemand betrouwbaar is.

H13:

Nederlanders geven vaker een sleutel mee aan hun couchsurfer dan Chinezen.

H14:

Sekse van de host/surfer is voor Chinezen belangrijker dan voor Nederlanders

Risico Door de hoge mate van onzekerheidsvermijding van Chinezen, mijden zij liever risico’s. Dit in tegenstelling tot Nederlanders, die op deze dimensie gemiddeld scoren. H15:

Chinezen gaan minder vaak in op een couchsurfing-verzoek dan Nederlanders.

2.3 De interviews 2.3.1 Instrumentarium Voor het kwalitatieve onderzoek is gebruik gemaakt van een vragenlijst voor interview. Deze is zowel in het Engels als in het Nederlands opgesteld. In Bijlage 1 is een voorbeeld te zien van de Nederlandse vragenlijst die hiervoor is gebruikt. In Bijlage 2 is een voorbeeld te zien van de Engelse versie.

De interviewvragen begonnen met een apart blok waarin kort en duidelijk het doel en onderwerp van het interview behandeld werden. De rest van de vragenlijst bestond uit zes blokken, die ieder een aantal vragen bevatten. Het eerste blok bestond uit vier vragen die betrekking hadden op de achtergrondgegevens van de persoon, zoals leeftijd en opleidingsniveau. Het tweede blok ging bevatte algemene vragen over couchsurfing, 31

zoals “Hoe lang ben je lid van de website?” en “Waarom ben je lid geworden van couchsurfing?”. Het derde blok bevatte vragen over het gebruik van de CS-website. Hierbij ging het om lidmaatschap van groepen/fora en het bezoeken van evenementen. Het vierde blok behandelde vragen over de ervaringen als surfer, bijvoorbeeld “Waar let je op als je een keuze maakt voor een host?”. Het vijfde blok ging verder in op de ervaringen als host. Hierbij werd bijvoorbeeld gevraagd: “Waarop baseer je of je een verzoek accepteert?”. Het laatste blok behandelde algemene vragen, bijvoorbeeld “Hoe zou je jezelf omschrijven?” en “Wat is je mooiste CS-ervaring tot nog toe?” Als laatste werd er nog de vraag gesteld of nog opmerkingen/aanvullingen hadden over het onderwerp. 2.3.2 Procedure Om een zo goed mogelijk beeld te vormen van de gemiddelde Nederlandse en Chinese couchsurfer is er kwalitatief onderzoek gedaan door middel van het afnemen van interviews met couchsurfers. Hiervoor zijn bepaalde criteria gebruikt, waaraan de respondenten moesten voldoen. Om een zo goed mogelijk beeld te krijgen zijn er vier Nederlanders (2 mannen, 2 vrouwen) en vier Chinezen (2 mannen, 2 vrouwen) geïnterviewd door middel van een semi-gestructureerd interview. Deze personen moesten daarnaast in de leeftijdscategorie 18 -29 jaar vallen. De overgrote meerderheid van de couchsurfers valt binnen deze leeftijdscategorie, zowel in Nederland als in China. In China behoort 73.3% van het totaal aantal Couchsurfers tot deze leeftijdscategorie, met een gemiddelde leeftijd van 27 jaar. Voor Nederland is dit percentage 69.4, met een gemiddelde leeftijd van 28 jaar. Daarnaast moesten zij ervaring hebben met Couchsurfing. Alvorens personen te benaderen zijn eerst profielen bestudeerd om te kijken hoe actief ze zijn. Om antwoord te kunnen geven in de interviews, moeten zij minstens één ervaring als host hebben en één ervaring als surfer. Via de website van Couchsurfing zijn vervolgens personen benaderd die aan bovenstaande criteria voldoen. Voor China zijn er in totaal vier mannen en vier vrouwen benaderd, waarvan er twee vrouwen en twee mannen bereid waren mee te werken. Hierop is een afspraak met hen gemaakt voor het interview. De Chinese respondenten in dit onderzoek wonen allen in China zelf. Deze interviews zijn via het internetbelprogramma Skype afgenomen. Om de gesprekken op te nemen is gebruik gemaakt van een softwareprogramma; MP3 Skype Recorder. Voor opname is toestemming gevraagd aan de geïnterviewde. Wegens slechte verbinding is éénmaal een interview afgenomen via de chatfunctie van Skype. Daarnaast zijn er vier Nederlandse couchsurfers geïnterviewd. Deze interviews zijn face-toface afgenomen. Hier is ook via de website van couchsurfing een afspraak gemaakt. De interviews

32

zijn afgenomen op het adres van de couchsurfer, zodat er gelijk een goed beeld gevormd kon worden van de locatie en slaapplek. 2.3.3 Respondenten Nederland De vier Nederlandse respondenten waren gemiddeld 27 (SD =1.6) jaar oud, waarbij zowel de vrouwen gemiddeld 27 (SD=0.0) waren als de mannen 27 (SD = 2.8) jaar oud waren. 2.4 Online enquête 2.4.1 Instrumentarium Voor het kwantitatieve onderzoek is gebruik gemaakt van een vragenlijst. Deze is zowel in het Nederlands als in het Engels opgesteld en bestaat uit 35 vragen. Het invullen van deze vragenlijst duurde ongeveer 10 minuten. De vragenlijst is opgesteld via de website www.thesistools.com en is verspreid via persoonlijke berichten naar couchsurfers en het plaatsen van de link in groepen. Voor Nederland was dit in de groepen: Nederland, Limburg en Zuid-Holland. Er is gekozen voor deze groepen omdat deze relatief veel leden hebben en daarnaast een erg actief forum hebben. Voor China is gekozen voor de groepen: China, Beijing, Guangzhou, Shenzhen, Shanghai, Tianjin, Chonqing en Nanjing. Deze groepen hebben relatief gezien veel leden en daarnaast hebben ze een actief forum. In Bijlage 3 is een voorbeeld te zien van de vragenlijst, in het Nederlands, die gebruikt is voor de enquête. In de vragenlijst komen verschillende onderwerpen aan bod. Op de eerste pagina wordt door middel van een introductietekst duidelijk gemaakt waar de vragenlijst overgaat. Daarna volgen enkele vragen over de achtergrond van de respondent. Hierin wordt onder andere gevraagd naar de leeftijd van de respondent. Mocht hij niet in de eerder vastgestelde leeftijdscategorie van 18-29 jaar vallen, dan zijn deze resultaten er later uitgefilterd. Daarnaast wordt er gevraagd naar de huidige woonplaats van de respondent. Omdat er enkel Chinezen en Nederlanders voor dit onderzoek nodig zijn, kunnen andere nationaliteiten er op deze manier later worden uitgefilterd. Er is gekozen voor het filteren van de respondenten na afloop van de vragenlijst, omdat dit een onnodig gecompliceerde vragenlijst voorkomt. Na afloop is in één oogopslag te zien waar iemand vandaan komt en hoe oud hij is. Het tweede deel van de vragenlijst bestaat uit algemene vragen over algemene onderwerpen over couchsurfing, bijvoorbeeld hoe lang iemand lid is en om welke reden hij lid is geworden. Deze vragen zijn vooral bedoeld om een beeld te vormen van de Nederlandse en Chinese couchsurfer.

33

Het derde deel van de vragenlijst heeft vragen over het gebruik van de couchsurfing-website. Dit blok met vragen is vooral bedoeld om te kijken of de hypothese klopt dat Nederlanders actiever zijn op de website van Chinezen. Het vierde deel gaat over de ervaringen als surfer. Hierin wordt gevraagd of de respondent ervaring heeft met couchsurfing als surfer. Daarnaast wordt er gevraagd waarom hij wel/ geen ervaring heeft. Wanneer hij geen ervaring had als host en/of als surfer, dan mocht hij niet deelnemen aan het volledige onderzoek en werd hij naar een andere pagina gestuurd waarop twee vragen stonden. Hier werd gevraagd waarom hij geen ervaring heeft als surfer en/of als host. De reden dat deze vraag gesteld werd, is dat het motief van de respondent om niet aan couchsurfing te doen, te maken kan hebben met vertrouwen. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat hij het niet veilig vindt om vreemden in zijn huis te laten. Daarnaast wordt gekeken welke methode hij gebruikt wanneer hij op zoek is naar een slaapplek. Deze vraag is belangrijk om te kijken of de hypothese klopt dat Chinezen vaker gebruik maken van hun netwerk om een slaapplek te vinden. Verder wordt er gevraagd welke informatie op het profiel zij belangrijk vinden voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de host. De hypothese gaat ervan uit dat beide landen het aantal positieve referenties als belangrijkste ijkpunt ziet. Als laatste wordt er gevraagd of men het berichtenverkeer belangrijk vindt vooraf aan een bezoek. Deze vraag is bedoeld om te achterhalen of Chinezen inderdaad meer waarde hechten aan berichtenverkeer vooraf, om zo een relatie op te bouwen, dan Nederlanders. Het vijfde deel gaat over de ervaringen van de respondent als host. Hierin wordt gevraagd hoe vaak zij een verzoek ontvangen en of ze hierop ingaan. Belangrijk is om te weten in welke situaties zij hier wel of niet op ingaan. Verder wordt er ook gevraagd welke informatie zij belangrijk vinden om te beoordelen of een surfer betrouwbaar is. Een andere belangrijke vraag is, wanneer zij een surfer over de vloer hebben, hoe ze ervoor zorgen dat hun gast naar binnen kan (geven ze de sleutel mee of niet?). Het zesde deel gaat over het achterlaten van referenties op de profiel van de ander. Hier wordt gevraagd of dat de respondenten altijd een referentie achterlaten. Verder wordt er gevraagd wat ze doen als ze een minder leuke ervaring hebben gehad. Deze vraag is belangrijk om te achterhalen of Chinezen vaker een positieve referentie achterlaten, zelfs als ze een nare ervaring hebben gehad, uit dankbaarheid dan Nederlanders. In het voorlaatste deel wordt gevraagd naar de karaktereigenschappen van de respondent. Deze eigenschappen zijn afkomstig van het Big Five-model van Costa & McCrae (1992). Dit model wordt gebruikt bij het beschrijven van een karakter en is onderverdeeld in vijf dimensies: (1) extraversie (tegenover introversie), (2) altruïsme (tegenover egoïsme), (3) zorgvuldigheid (tegenover

34

laksheid en gebrek aan motivatie), (4) emotionele stabiliteit (tegenover neuroticisme) en (5) openheid voor ervaringen.

Hieronder staan per dimensie de gebruikte karaktereigenschappen. Iedere dimensie bestaat uit vijf paren van antoniemen. Extraversie (tegenover introversie)

Altruïsme (tegenover egoïsme)

Bedeesd

Zelfverzekerd

Koel

Hartelijk

Stil

Spraakzaam

Onvriendelijk

Vriendelijk

Onderdanig

Assertief

Zelfzuchtig

Onzelfzuchtig

Geremd

Spontaan

Tegenwerkend

Meewerkend

Introvert

Extravert

Strak

Soepel

Zorgvuldigheid (tegenover tegenover laksheid en

Emotionele stabiliteit (tegenover neuroticisme)

gebrek aan motivatie) Onnauwkeurig

Nauwkeurig

Zenuwachtig

Rustig

Achteloos

Nauwgezet

Nerveus

Op zijn gemak

Nalatig

Grondig

Gespannen

Ontspannen

Onzorgvuldig

Zorgvuldig

Onstandvastig

Standvastig

Lui

IJverig

Opvliegend

Kalm

Openheid voor ervaringen Onintelligent

Intelligent

Onverstandig

Verstandig

Fantasieloos

Fantasierijk

Oncreatief

Creatief

Ongeïnteresseerd

Leergierig

Het model van Costa en McCrae (1992) is gebruikt om te kijken of er verschillen zijn tussen de karakters van Nederlandse en Chinese couchsurfers en of eventuele verschillen in de resultaten zijn te verklaren naar aanleiding van karakter.

Pilot De vragenlijst is vervolgens getest door drie personen, die ieder enkele opmerkingen en aanvullingen hadden. De vraag “Hoe heb je gehoord van couchsurfing?” kreeg als opmerking van een van de testers dat ze een antwoord miste, namelijk “via mensen die ik ontmoet heb op een reis”. Ze vertelde dat zij van couchsurfing had gehoord toen ze op vakantie was in Brazilië en mensen 35

ontmoetten die aan couchsurfing deden. Deze vraag is vervolgens aangevuld met dit antwoord. Daarnaast werden er enkele spelfouten gevonden, die zijn ook verbeterd. Verder had één van de testers een opmerking over de indeling van de groepen waar je lid van kan zijn. Die was voor hem niet duidelijk. Daarop is besloten om voorbeelden toe te voegen, om de categorie duidelijker te maken. Er is niet besloten de namen van de groepen zelf aan te passen, omdat dit de groepsindeling is die op couchsurfing ook wordt gebruikt. Verder was er een opmerking over een vraag, waarbij niet goed werd doorverwezen. Was het antwoord “nee” dan moest men door naar vraag 42, in plaats van vraag 43. Dit is ook aangepast. Omdat de vragenlijst ook in het Engels beschikbaar was voor de Chinese respondenten, is er besloten een ‘native speaker’ van de Engelse taal te benaderen om de vragenlijst op fouten na te kijken. Hij had nog enkele fouten ontdekt. Deze zijn vervolgens aangepast. 2.4.2 Procedure Nederland Voor de Nederlandse respondenten is gekozen om deze ook persoonlijk te benaderen. Hiervoor is gebruik gemaakt van de website van de zoekfunctie op de website. Hier is als regio ‘Nederland’ ingevuld, de leeftijdscategorie is ingesteld op 18-30 jaar. Omdat couchsurfing werkt met vooraf bepaalde leeftijdscategorieën, kon niet worden gekozen om dit aan te passen naar 18-29 jaar. Daarnaast is gesorteerd op ervaring, waarbij de mensen met de meeste ervaring bovenaan de lijst kwamen te staan. Hierop zijn de profielen bestudeerd en indien ze aan alle voorwaarden voldeden, is een persoonlijk bericht gestuurd met de link naar de Nederlandse vragenlijst. In het bericht is ook gevraagd om de vragenlijst door te sturen, indien ze mensen kenden die ook actief aan couchsurfing deden. Er is bewust gekozen om geen vrienden uit mijn eigen omgeving de vragenlijst in te laten vullen, omdat zij al te veel afwisten van het onderwerp en hierdoor de resultaten vertekend kunnen zijn.

China Voor de afname van de vragenlijst vastgesteld aan welke criteria deze personen moeten voldoen, namelijk tussen leeftijd van 18-29 jaar vallen en minstens één ervaring als host en één ervaring als surfer hebben. Via de website van couchsurfing zijn vervolgens mensen gezocht die aan dit profiel voldeden. Eerst is er gezocht via de zoekfunctie van couchsurfing en is als regio “China” ingevuld. Vervolgens is de zoekopdracht verfijnd door de leeftijdscategorie op 18-30 jaar te zetten. Daarnaast is het

36

zoekresultaat gesorteerd op ervaring, waarin de mensen met de meeste ervaring bovenaan de lijst kwamen te staan. Deze zoekopdracht leverde in totaal 500 mensen op. De profielen van deze mensen zijn bestudeerd om te kijken of ze inderdaad aan de voorwaarden van leeftijd, ervaring en etniciteit voldeden. Het blijkt namelijk dat er veel Westerse mensen wonen in China, die aan couchsurfing doen. Uiteindelijk bleven er in totaal 101 mensen (44 mannen en 67 vrouwen) over die mee konden werken aan het onderzoek. Zij zijn vervolgens via een persoonlijk bericht benaderd om mee te doen aan het onderzoek. Ervanuitgaand dat niet iedereen mee wil werken, het bericht niet op tijd ziet of toch niet aan alle voorwaarden voldeed is besloten om meer mensen te benaderen. Omdat couchsurfers internationaal ingestelde mensen zijn, is er besloten om ook buiten China te kijken naar Chinese couchsurfers die aan de voorwaarden voldeden. Hiervoor is een andere zoekopdracht gedaan. De regio waarbinnen gezocht wordt, is leeg gelaten, zodat mensen van over de hele wereld gezocht konden worden. De leeftijdscategorie werd wederom naar 18-30 jaar gezet en vervolgens is als steekwoord “China” en “Chinese” ingevuld. Dit leverde veel nieuwe zoekresultaten op. Daarom is wederom gesorteerd op mate van ervaring met couchsurfing. Daarop is de lijst gescand naar mensen met een Chinese naam. Vervolgens is het profiel bestudeerd om te kijken of ze aan alle voorwaarden voldeden en of ze in China waren opgegroeid. Couchsurfing heeft de optie om bij algemene informatie het land in te vullen waar je bent opgegroeid. Voldeden ze wederom aan alle voorwaarden, dan werd een persoonlijk bericht gestuurd. Hierop zijn 36 mensen benaderd (13 mannen en 23 vrouwen). In de berichten is tevens gevraagd de vragenlijst door te sturen, indien ze mensen kenden die actief aan couchsurfing deden. Er is bewust, in eerste instantie gekozen, om iedereen persoonlijk te benaderen. Dit heeft als reden dat het op de website van couchsurfing niet gewenst is om te “linkdumpen”. Vaak wordt hier negatief op gereageerd. Omdat deze laatste zoekactie niet efficiënt was, is uiteindelijk toch gekozen om een bericht met link te plaatsen in verschillende groepen. Dit bericht is in het Engels geplaatst, omdat dit de afgesproken voertaal is op de website. Al deze methoden leverde een resultaat op van 182 ingevulde vragenlijsten, 17 half ingevulde vragenlijsten en 21 vragenlijsten waaraan de respondent niet aan de voorwaarden voldeed. 2.4.3 Respondenten In totaal hebben 220 personen de vragenlijst ingevuld, waarvan 98 Chinezen (uit China, Verenigde Staten, Engeland en Nederland) en 119 Nederlanders (uit Nederland en België). De overige drie zijn

37

ingevuld door mensen van andere nationaliteiten, respectievelijk Rusland, Verenigde Staten en Polen. Deze zijn dan ook niet meegenomen in het onderzoek. Daarnaast zijn er 17 vragenlijsten deels ingevuld. Deze zijn niet in de analyse meegenomen, omdat dit voor een vertekend beeld zou kunnen zorgen. Daarnaast zijn er 21 vragenlijsten ingevuld door personen die niet binnen de leeftijdscategorie 18-29 jaar vielen. Ook deze zijn niet meegenomen in het onderzoek. Hierdoor bleven in totaal 182 bruikbare vragenlijsten over. Nederlanders (n=107) vulden meer vragenlijsten in dan Chinezen (n=75). Tabel 2.1 laat zien dat de groep respondenten bestond uit 83 (45.6%) mannen en 99 vrouwen (54.4%).

Tabel 2.1 Geslacht van alle respondenten (Ntotaal =182) N

(%)

Man

83/182

(45.6)

Vrouw

99/182

(54.4)

De leeftijd van de groep varieerde, de jongste respondent was 18 jaar en de oudste 29 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 25.6 (SD = 2.6).

Nederland Leeftijd In totaal waren 107 vragenlijsten ingevuld door Nederlanders, dat wil zeggen dat zij Nederlandse ouders hebben én in Nederland zijn opgegroeid. Hiervan waren 49 van het mannelijke geslacht (45.8%) en 58 van het vrouwelijke geslacht (54.2%). Zij vielen allen in de leeftijdscategorie van 18-29 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 25.9 jaar (SD = 2.3). Voor de mannen is de gemiddelde leeftijd van 25.9 jaar (SD = 2.3) en voor vrouwen is de gemiddelde leeftijd ook 25.9 jaar (SD = 2.3).

Opleidingsniveau Wanneer we kijken naar het opleidingsniveau van de Nederlandse respondenten, dan blijkt dat zij voornamelijk hooggeschoold zijn. In tabel 2.2 is te zien dat 46.7% van de respondenten als hoogst genoten opleiding het hbo hebben en 41.1% een universitaire opleiding heeft.

38

Tabel 2.2 Opleidingsniveau van de Nederlandse respondenten (Ntotaal = 107) N

(%)

WO

44/107

(41.1)

Hbo

50/107

(46.7)

Mbo

8/107

(7.5)

Middelbare school

5/107

(4.7)

Woonplaats In totaal hebben 86 mensen hun huidige woonplaats ingevuld. In tabel 2.3 is te zien dat de meeste respondenten woonachtig zijn in de provincie Noord-Brabant en Utrecht. Daarnaast zijn er drie respondenten die zich momenteel in het buitenland bevinden voor bijvoorbeeld hun studie.

Tabel 2.3 Provincie van de Nederlandse respondenten (Ntotaal = 86) Provincie

N

(%)

Provincie

N

(%)

Noord-Brabant

16/86

(18.6)

Overijssel

5/86

(5.8)

Utrecht

12/86

(14.0)

Drenthe

5/86

(5.8)

Zuid-Holland

11/86

(12.8)

Limburg

2/86

(2.3)

Noord-Holland

10/86

(11.6)

Flevoland

-

-

Gelderland

9/86

(10.5)

Zeeland

-

-

Friesland

8/86

(9.3)

Buitenland

2/86

(2.3)

Groningen

6/86

(7.0)

China Leeftijd In totaal werden er 75 vragenlijsten ingevuld door Chinese respondenten, dat wil zeggen dat zij Chinese ouders hebben en in China zijn opgegroeid. Van deze respondenten waren 34 van het mannelijk geslacht (45.3%) en 41 van het vrouwelijke geslacht (54.7%). Zij vielen allen in de leeftijdscategorie van 18- 29 jaar, met een gemiddelde leeftijd van 25.1 jaar (SD=3.0). Voor de mannen is de gemiddelde leeftijd 25.9 jaar (SD=2.7) en voor de vrouwen 24.5 (SD=3.2).

39

Opleidingsniveau Wanneer we kijken naar het opleidingsniveau van de Chinese respondenten, dan blijkt dat zij voornamelijk hooggeschoold zijn. In tabel 2.4 is te zien dat 74 respondenten (98.7%) een universitaire opleiding hebben genoten.

Tabel 2.4 Opleidingsniveau van de Chinese respondenten (Ntotaal = 75) N

(%)

Universiteit

74/75

(98.7)

Middelbare school

1/75

(1.3)

Woonplaats In totaal hebben 63 Chinese respondenten hun huidige woonplaats ingevuld. In tabel 2.5 is te zien dat de meeste respondenten zich momenteel in het buitenland bevinden, bijvoorbeeld voor hun studie. Daarnaast zijn er veel Chinese respondenten woonachtig in de provincie Guangdong.

Tabel 2.5 Woonplaats (provincie) van de Chinese respondenten (Ntotaal = 63) Provincie

N

(%)

Provincie

N

(%)

Guangdong

11/63

(17.5)

Guangxi

2/63

(3.2)

Beijing

5/63

(7.9)

Shandong

2/63

(3.2)

Shanghai

3/63

(4.8)

Hebei

2/63

(3.2)

Tianjin

3/63

(4.8)

Guizhou

1/63

(1.6)

Chongqing

3/63

(4.8)

Henan

1/63

(1.6)

Hongkong

3/63

(4.8)

Sichuan

1/63

(1.6)

Jiangsu

3/63

(4.8)

Xinjiang

1/63

(1.6)

Fujian

3/63

(4.8)

Op reis

2/63

(3.2)

Zhejiang

2/63

(3.2)

Buitenland

13/63

(20.6)

40

2.5 Perspectief In

dit

hoofdstuk

is

begonnen

met

het

conceptuele

model

voor

vertrouwen

op

www.couchsurfing.org. Hierin kwamen vijf belangrijke factoren naar voren: (1) openheid van informatie, (2) mate van communicatie, (3) reputatie, (4) veiligheid en (5) risico. Daarnaast worden er enkele externe factoren genoemd die een rol kunnen spelen bij de mate van vertrouwen. Dit zijn cultuur, karaktereigenschappen en ervaringen uit het verleden. Op basis van de studie in het eerste hoofdstuk is de onderzoeksvraag vastgesteld. Deze onderzoeksvraag luidde: Welke aspecten van couchsurfing vinden Chinese en Nederlandse respondenten belangrijk voor de betrouwbaarheid van de host/surfer? En hoe verschillen zij hierin? Vervolgens zijn hypothesen vastgesteld. Deze werden onderverdeeld in de categorieën, zoals die te vinden zijn in het model van vertrouwen op couchsurfing. Hierna is ingegaan op de methode die is gebruikt om antwoord te geven op de onderzoeksvraag. Er is hierbij onderscheid gemaakt tussen de methode voor de interviews en de methode voor de online enquête.

Het instrumentarium voor de interviews bestond uit een vragenlijst, die zowel in het Nederlands als het Engels is opgesteld. De vragenlijst was onderverdeeld in zes blokken, die ieder een aantal vragen bevatte. Voor de interviews zijn in totaal acht personen ondervraagd, waaronder vier Nederlanders (2 vrouw; 2 man) en vier Chinezen (2 vrouw; 2 man). Zij moesten aan een aantal criteria voldoen: (1) minstens één ervaring als host en één ervaring als surfer en (2) in de leeftijdscategorie 18-29 jaar vallen. De Nederlanders zijn face-to-face geïnterviewd en de Chinezen via Skype. Door een technische storing is één Chinees per chat geïnterviewd. Voor de interviews is gebruik gemaakt van een vragenlijst, die in het Nederlands en Engels is optgesteld. In deze vragenlijst kwamen verschillende onderwerpen aan bod, waaronder ervaringen als surfer en als host en het achterlaten van referenties. Alvorens de vragenlijst de wereld in te sturen, is deze getest door een aantal personen. Daarop zijn nog enkele aanpassingen gedaan. Vervolgens is de vragenlijst via een persoonlijk bericht aan Nederlandse en Chinese couchsurfers gestuurd. Omdat er nog te weinig respondenten waren, is de vragenlijst later ook in meerdere groepen van couchsurfing geplaatst. In totaal hebben 220 personen de vragenlijst ingevuld, waarvan er in totaal 182 bruikbare vragenlijsten overbleven.

41

42

3. Resultaten 3.1 Interviews met Nederlandse couchsurfers In dit hoofdstuk zijn acht profielschetsen te vinden van Nederlandse en Chinese couchsurfers. De namen van de geïnterviewde personen zijn gefingeerd. Daarna worden de resultaten van de online vragenlijst besproken. 3.1.1 Tess Kwaaijtaal (27 jaar) Op zondag ben ik uitgenodigd voor een interview bij Tess (27). En niet alleen voor een interview; ik word gelijk gevraagd of ik blijf eten. Tess woont samen met vier anderen in een studentenhuis net buiten het centrum van een middelgrote stad. Ze oogt als een stoere meid, die weet wat ze wil. Tijdens het interview behoudt ze een nonchalante houding, die haar goed Foto 1 Couchsurf-voorziening van Tess en haar huisgenoten

past.

Tess is sinds 2007 lid van het Couchsurfing-netwerk. Dit na een tip van een gast in het hostel waar zij toentertijd werkte. Omdat ze zich verveelde op kerstavond schreef ze zich in. Inmiddels is ze fervent couchsurfer en heeft ze ook haar huisgenoten aangestoken. Ze ontvangen dan ook regelmatig mensen. Vooral mensen uit Europa, Noord-Amerika en Australië. Zelf vindt ze het opvallend dat ze weinig verzoeken ontvangt uit Afrika en Azië. “Misschien dat dit komt door de grote afstand en dat mensen uit deze landen eerder naar een stad als Amsterdam gaan”, verklaart ze.

Ervaringen als host Tess ontvangt veel verzoeken en reageert daar altijd op. “Soms kan het gebeuren dat het wat langer duurt, omdat het soms erg veel verzoeken zijn”. Wanneer ze een verzoek ontvangt, kijkt ze eerst of ze wel tijd heeft om gasten te ontvangen. Daarna leest ze het profiel van de surfer. Ze vindt het belangrijk dat het profiel veel informatie bevat. Ook kijkt ze naar de referenties en het aantal vrienden. Hieruit kan ze enigszins opmaken of iemand te vertrouwen is. “Als iemand veel positieve referenties heeft en ook veel vrienden, dan geeft dat mij vertrouwen. Wanneer iemand dat niet heeft, dan ben ik toch wat huiverig”. Tess let niet op verificatie, omdat het voor haar niet zoveel zegt. Verzoeken die gestuurd worden, moeten wel persoonlijk zijn. “Ik heb een absolute hekel aan onpersoonlijke berichten, waar niet eens mijn naam in wordt genoemd. Die mensen zijn niet welkom”. 43

Wanneer de couchsurfers aankomen bij het huis, krijgen ze meteen de sleutel mee. “Ik ben van mening dat ik mijn surfers kan vertrouwen en dat ik hun moeder niet ben: ze moeten zelf kunnen beslissen wanneer ze binnen of buiten zijn”. De gasten slapen op de drie banken die in de woonkamer staan. Mocht het een grote groep zijn, dan is er in de slaapkamers van de bewoners ook nog plek.

Ervaringen als surfer Tess heeft inmiddels in veel landen gecouchurfed en kan een ervaren CS’er genoemd worden. Ze blijft wel in Europa, omdat ze het reizen per vliegtuig eng vindt. Vaak gaat ze liftend naar haar reisbestemming. Dit doet ze het liefst alleen, omdat ze van nature avontuurlijk is aangelegd. Wanneer ze op zoek is naar een slaapplek, dan schrijft ze ongeveer vijf mensen aan. Dit gebeurt door middel van een persoonlijk bericht. Laatst heeft ze dit in de vorm gedaan van een sprookje, omdat de potentiële host daarvan hield. Als ze binnen drie dagen niks hoort, dan zet ze een bericht in het forum van de desbetreffende stad. Tess heeft een duidelijk beeld van een host voor ogen. “Mijn ideale host is mannelijk, ouder dan 25, ervaren op CS en iemand die van een feestje houdt. Mannen zijn vaker relaxter en daar hou ik van”. Voorafgaand aan het schrijven van een verzoek, leest ze dan ook uitgebreid het profiel. Voor haar zijn leeftijd, sekse, leuke foto’s en aantal vrienden/referenties

erg

belangrijk.

Minder

let

ze

op

exacte

locatie

en

verificatie.

Na het verblijf schrijft ze eigenlijk altijd een referentie; meestal zijn deze positief. Een enkele keer schrijft ze een negatieve referentie. Ze vindt het wel opvallend dat deze referenties allemaal zijn verwijderd. Vaak gingen deze negatieve referenties over mannen die zich onfatsoenlijk hebben gedragen. Ze vindt het schijven van een referentie zinvol, omdat het toch laat zien hoe het verblijf is geweest. Dit kan erg handig zijn voor andere Couchsurfers. “Het netwerk is immers gebouwd op vertrouwen. Door middel van een referentie kan je anderen laten zien hoe het bezoek is geweest”.

Gebruik van de CS-website Tess bezoekt ook regelmatig, als ze tijd heeft, evenementen. Ze vindt dit een leuke manier om andere couchsurfers te ontmoeten. Toen ze nog in Londen woonde, heeft ze zelf ook regelmatig evenementen georganiseerd. “Het geeft me voldoening om een groep mensen blij te maken”. Daarnaast is ze ook lid van verschillende groepen, zoals die van haar woonplaats en andere plaatsen waar ze gewoond heeft. Ze is hier ook actief op de fora. “Als iemand een vraag heeft, wil ik die persoon graag helpen. Dat zou je zelf ook willen, als je iets wilt weten”.

44

Mooie en minder mooie momenten Tess heeft vele mooie momenten beleefd met couchsurfing, maar haar mooiste ervaring was met een tattoo-artist, die voor een reis naar Europa zou komen. Hij was op zoek naar onderdak en zou als dank een tatoe zetten. Hierop reageerde Tess gelijk en zo kwam deze artiest naar het studentenhuis en zette hij in de tuin een tattoo van een engel. Echt nare ervaringen heeft ze niet. “Tuurlijk, je hebt altijd mensen met wie je gewoon geen klik hebt. Dan gaan de dagen soms erg stroef. En uiteraard heb je altijd mannen die je het bed in proberen te krijgen. Eén keer ging iemand zo ver, dat ik hem een klap heb gegeven”. Door al deze ervaringen heeft ze geleerd hoe klein de wereld eigenlijk is. “Overal ter wereld zijn er nog mensen te vinden die sociaal zijn en openstaan voor anderen. Daarom zou ik andere couchcurfers ook willen meegeven dat couchsurfing meer is dan een slaapplek. Voor mij heeft het veel nieuwe vrienden opgeleverd, toen ik naar Londen verhuisde en ik niemand kende. Je kunt fantastische en waardevolle ontmoetingen hebben en dat zijn dingen die niemand je meer afneemt”.

3.1.2 Elisa Blommendaal (27 jaar) Elisa is een frisse, jonge meid. Ze woont samen met haar vriend (en konijn) in een rijtjeshuis. De buurt waarin ze woont kan getypeerd worden als een volksbuurt. Elisa is docente op een basisschool en werkt hier met veel plezier. Zelf wil ze nog geen kinderen, omdat ze zichzelf daar nog te jong voor vindt. Ze omschrijft zichzelf als iemand die goed kan luisteren en geïnteresseerd is in Foto 2 Couchsurf-voorziening van Elisa en haar vriend

anderen.

Op woensdagavond word ik hartelijk ontvangen, ondanks het feit dat ze net een ziekbed van twee weken achter de rug heeft. De waarschijnlijke oorzaak is een voedselvergiftiging, opgelopen tijdens een reis in Marokko. Elisa reist veel met haar vriend. Niet altijd maakt ze hier gebruik van couchsurfing. Vaak gaan ze wel samen naar een georganiseerd evenement in de desbetreffende stad als ze op reis zijn. Ongeveer twee jaar geleden is ze lid geworden van couchsurfing. Ze woonde toen in Rome en kende weinig mensen. Een meisje waarmee ze samenwoonde vertelde van couchsurfing. Daarop besloot Elisa ook een profiel aan te maken. In haar tijd in Rome heeft ze hierdoor veel nieuwe mensen leren kennen.

45

Ervaringen als host Elisa ontvangt ook veel verzoeken voor een slaapplek, soms ook voor een drankje. Ze reageert altijd op deze verzoeken, maar kan ze niet allemaal accepteren. “Soms komt het qua tijd gewoon niet goed uit en soms spreekt het profiel me ook niet aan. Ik vind het vreemd dat iemand een verzoek stuurt, maar niks op zijn profiel heeft staan”. Als ze een couchsurfer over de vloer heeft, dan geeft ze de sleutel in principe niet mee, tenzij het iemand is die ze al wat beter kent. “Op de eerste avond van iemand zijn verblijf, wil ik persoon graag beter leren kennen. Wie is hij? En wat voor persoon is het?”. De gasten hebben een eigen slaapkamer met twee eenpersoonsbedden. Daarnaast hebben ze in een kleine derde slaapkamer nog een luchtbed liggen, mocht het nodig zijn. Na afloop van een bezoek schrijft ze ook altijd een referentie. Tot nu toe zijn deze altijd positief geweest. Wanneer ze nog eens een negatieve ervaring heeft, zal ze dit ook in de referentie zetten. “Ik vind het belangrijk om anderen te laten weten hoe het bij iemand is geweest. Daarom schrijf ik altijd een referentie, zodat andere mensen hier iets aan hebben”. Soms gebeurt het weleens dat ze geen klik heeft met iemand, maar dan schrijft ze niet gelijk een negatieve referentie.

Ervaringen als surfer Als Elisa zelf op zoek is naar een slaapplek, bekijkt ze de profielen van potentiële hosts. Soms zijn er bepaalde kenmerken die haar aanspreken. Ze heeft bijvoorbeeld liever een vrouw als host, wanneer ze alleen op reis gaat. Wanneer ze samen met haar vriend gaat, maakt het niet uit. Na het bestuderen van de profielen stuurt ze een bericht naar een aantal personen. Dit bericht is vaak hetzelfde. Soms maakt ze het wel persoonlijker, door in te gaan op de hobby’s van de persoon. Elisa heeft voornamelijk in Europa gecouchsurfed; in verre landen heeft ze liever een hostel of hotel.

Gebruik CS-website Op de CS-website kijkt ze regelmatig naar de fora. Ze is lid van de groep van haar eigen woonplaats en steden die ze wil bezoeken om zo op de hoogte te blijven wat er speelt. Daarnaast is het makkelijk om een vraag te stellen op het forum. Elisa kijkt ook veel op de activiteitenpagina van couchsurfing. Zeker een keer per week logt ze hiervoor in. “Ik wil graag weten of er iets in de buurt te doen is. Zeker als ik mij verveel, is het een goede invulling van mijn avond”. Sommige perioden is ze hier heel actief in, maar soms heeft ze perioden dat ze zich hier niet mee bezig houdt. Het ligt er ook aan of ze het druk heeft. Ze gaat niet alleen naar evenementen in haar eigen woonplaats, maar ook in steden als Amsterdam en Eindhoven. Zelf organiseert Elisa ook wel eens evenementen. Vaak is dit een ‘meeting’ in de stad om een

46

drankje te doen. “Het is leuk om te doen en het is goede manier om nieuwe mensen te leren kennen in een ontspannen omgeving. Daarnaast is het fijn om mensen die je al kent, weer eens te spreken”. Onlangs heeft ze nog een pannenkoekenparty georganiseerd. Zij zorgde voor het beslag en de gasten brachten de ingrediënten mee. “Zo kom je nog eens op ideeën, bijvoorbeeld blauwe pannenkoeken door het toevoegen van Blue Curaçao”.

Mooie en minder mooie momenten Elisa houdt erg van eten en koken. Ze is lid van een kookclub, die een keer in de maand samenkomt. De meiden heeft ze via via leren kennen. Zelf is ze vegetariër en vindt het daarom leuk om eens nieuwe recepten uit te proberen met mensen die ook vegetariër zijn. De mooiste ervaringen via couchsurfing hebben dan ook met koken te maken. Toen ze nog in Rome woonde, kon ze intens genieten van het samenzijn met anderen in het park. Iedereen zorgde voor een hapje en drankje. Door het mooie weer bevond iedereen zich buiten en op elke straathoek was muziek te horen.

Ze heeft veel geleerd van al haar ervaringen. “Overal ter wereld leven mensen op hun eigen manier en zo besef je hoe klein jezelf bent”. 3.1.3. Robbert van de Ven (29 jaar) Robbert woont in een studio midden in het centrum tegenover de kroegen. Zijn woonruimte is klein, simpel en een beetje rommelig. De spullen die hij in zijn woning heeft staan, heeft hij van de kringloop of via vrienden. Het maakt hem niet zoveel uit hoe het eruitziet, als het maar functioneert. Opvallend zijn dan ook de paarse kaarsen die op de salontafel staan. Na wat heen Foto 3 Couchsurf-voorziening van Robbert

en weer ge’sms is het dan toch eindelijk tot een tijdstip gekomen. Op zaterdagavond ben ik welkom

om een interview af te nemen. Robbert belt nog op om te vragen of ik ook mee eet; hij maakt een vleesschotel. Dit aanbod moet ik helaas afslaan als vegetariër, maar gastvrij is het wel te noemen.

Robbert is een ietwat onopvallende jongen, ondanks zijn rode krullen. Hij lijkt in het begin wat verlegen, maar komt langzaam op gang. Hij omschrijft zichzelf dan ook als een rustige, sociale jongen

47

die eerst de kat uit de boom kijkt. Hij werkt op een computerhelpdesk voor bedrijven.

Ervaringen als host Robbert is sinds drie jaar lid van het couchsurfing-netwerk. Het leek hem een leuke manier om andere steden te leren kennen. Regelmatig had hij al mensen over de vloer die bleven slapen, maar dit was niet via couchsurfing, maar via-via. Nu heeft hij inmiddels mensen ontvangen uit landen als Spanje, Nieuw-Zeeland en België.

Vaak blijven deze mensen voor festivals die in de buurt

plaatsvinden. Robbert heeft overigens niet standaard een slaapplek beschikbaar. Daarom staat hij op de website van couchsurfing op ‘heeft misschien een slaapplek’. “Het ligt eraan of ik zin en tijd heb. Door mijn drukke leven kan ik gewoon niet altijd beschikbaar zijn”. Hij heeft plek voor twee personen, die op een luchtbed in de woonkamer slapen.

Ervaringen als surfer Zelf heeft hij één ervaring als surfer. Dit was in Warschau, Polen. “Een keer per jaar kies ik een Europese voetbalwedstrijd van PSV uit om te gaan kijken. Dat was afgelopen jaar in Polen”. Hij heeft toen in een studentenhuis gelogeerd en het viel hem op dat er eigenlijk weinig verschil is tussen het Nederlandse en Poolse studentenleven. Hij heeft wel vaker geprobeerd om ergens te couchsurfen, maar vaak reageerden mensen niet of hadden ze geen tijd. Als hij zelf op zoek gaat naar een slaapplek, zoekt hij eerst op bepaalde trefwoorden, bijvoorbeeld op muzieksoort. “Hij hoeft echt niet van dezelfde muziek te houden, maar het is toch fijn als je een overeenkomstigheid hebt”. Daarnaast kijkt hij ook altijd naar de foto. Dit is geen dealbreaker, maar het is fijn om te weten wie je voor je hebt. Zoals hij het zelf zegt: “Ik ben heel wat gewend; niks menselijks is mij vreemd”. Hij heeft het liefst iemand tussen de 22 en 32 jaar, omdat deze persoon in dezelfde levensfase zit. Daarnaast kijkt hij naar het aantal vrienden en de referenties die iemand heeft. Zelf schrijft hij altijd een referentie. Deze zijn tot nog toe altijd positief geweest. Hij heeft dan ook nooit nare ervaringen gehad.

Gebruik CS-website Evenementen bezoekt hij niet. Daar heeft hij geen behoefte aan. “Sommige zien couchsurfing echt als een lifestyle. Ik zie het als een netwerk om een slaapplek te vinden”. Daarom is hij ook niet echt actief op de website van CS zelf. Hij is wel lid van groepen, maar doet er vrij weinig mee.

Op de vraag hoe hij zichzelf zou omschrijven, moet hij lang nadenken. Hij is een rustige jongen, die

48

niet snel persoonlijk wordt in gesprekken. Daarnaast is hij goed van vertrouwen. Hij geeft dan ook altijd de sleutel mee aan zijn gasten. “Het is makkelijk omdat ik zo zelf niet altijd thuis hoef te zijn. Het vertrouwen is er meestal al wel, omdat je van tevoren toch al het nodige contact hebt gehad”. 3.1.4. Elian Schoonheijm (25 jaar) Op woensdagmiddag heb ik afgesproken met Elian. Elian is 25 jaar en studeert filosofie. Hij oogt als een rustige, dromerige jongen. Het is soms ook lastig om antwoorden uit hem te krijgen. Tijdens het interview steekt hij zo nu en dan een sigaret (lees: joint) op. Echte plannen voor de toekomst heeft hij nog niet. “Ik zie wel wat er gebeurt. Laat ik eerst mijn studie maar eens afronden en dan zie ik Foto 4 Couchsurf-voorziening van Elian

verder wel”.

Ervaringen als host Elian woont in een studentenhuis in het centrum van de stad. Hij woont hier met drie andere jongens, die ook aan Couchsurfing doen. Via hen heeft hij ook gehoord van dit netwerk en sindsdien is hij lid. Inmiddels alweer zo’n 4,5 jaar. Elian ontvangt veel verzoeken en probeert op allemaal te reageren. “Tot nu toe is dit allemaal gelukt, maar soms is het lastig en heb ik het druk”. Elian omschrijft zichzelf als een liberaal en een vrije denker. Hij staat dan ook open voor iedereen, dus het maakt hem niet uit wie er komt slapen. “Zolang hij ook maar openstaat voor iedereen, maar dat is bij couchsurfing meestal niet zo’n probleem”. Inmiddels heeft hij veel mensen ontvangen, voornamelijk uit Europa. Veel van hen komen met een duidelijk doel, bijvoorbeeld voor een festival. “Fransen staan erom bekend vooral de plaatselijke coffeeshops

te bezoeken”.

Zijn gasten hoeven zelf niks mee te nemen; het

studentenhuis is voorzien van een woonkamer waar een oude bank staat.

Ervaringen als surfer Elian houdt van reizen en heeft dan ook al veel landen bezocht, zoals Oostenrijk, Tsjechië, Laos, Maleisië en Singapore. Wanneer hij een verzoek stuurt naar iemand, probeert hij een persoonlijk bericht te typen. “In de CS-wereld is copy/pasten een beetje not done”. Het maakt hem niet zoveel uit bij wie hij terecht komt; hij staat open voor iedereen en is van mening dat hij van iedereen wat kan leren. “Het is wel fijn als je wat overeenkomsten hebt, zodat je wat hebt om over te praten”. Na afloop schrijft hij altijd een referentie. Hij vindt dit erg belangrijk omdat dit voor hem één van de dingen is waar het couchsurfing-principe op gebaseerd is. “Je weet nooit wie je in huis haalt, 49

maar door middel van referenties, kun je een inschatting maken”. Voor de rest kijkt hij ook altijd naar de foto’s en de informatie op het profiel zelf. “Verificatie en vouching zegt mij niet zoveel en het boeit me dan ook niet zoveel”.

Gebruik CS-website Elian is lid van verschillende groepen, zoals die van zijn eigen woonplaats. Hij schrijft zo nu en dan ook op de fora van die groepen, bijvoorbeeld als er een feestje in zijn studentenhuis is of als hij een vraag heeft. “Ik ben op zich niet heel actief, maar vind het wel leuk om te lezen wat er in mijn stad gebeurt”. Elian gaat ook wel eens naar evenementen. Hij vindt dit een leuke manier om nieuwe mensen te leren kennen. Al zit hij soms liever gewoon lekker thuis met een biertje en wat vrienden. Zo af en toe organiseert hij zelf ook wel eens een evenement, bijvoorbeeld feestjes in zijn studentenhuis.

Mooie en minder mooie momenten Het mooie aan couchsurfing vindt Elian juist dat je van alles meemaakt. “Soms ontmoet je inspirerende mensen en heb je een fantastische reis en soms heb je met mensen een mindere klik”. Elian vindt dat niet erg; hij vindt dat hij van iedereen wat kan leren. “Bovendien leer je je zelf zo ook beter kennen”. 3.2 Interviews met Chinese couchsurfers 3.2.1 Kim (25 jaar) Op donderdagmiddag 13.00 Nederlandse tijd heb ik afgesproken om een interview af te nemen met Kim uit China. Na het nodige e-mailverkeer is het gelukt om tot een afspraak te komen. Dit komt mede door het tijdsverschil dat er tussen Nederland en China is. In China is het namelijk 7 uur later. Kim ziet eruit als een lieve, ietwat verlegen meid. Ze praat makkelijk en weet veel te vertellen over couchsurfing. In 2010 is ze lid geworden van Couchsurfing, omdat ze op reis ging. “Een hotel is vrij duur voor ons Aziaten. Daarnaast vind ik het mooi om mensen van andere culturen te ontmoeten door bij ze te logeren”. Ze hoorde ervan van een vriendin die dit ook deed. Volgens Kim reizen Chinezen graag, maar vinden ze couchsurfing een vreemde manier. Als zij erover vertelt, merkt ze dat Chinezen toch schrikken. “Ze vinden het onveilig en vinden het maar raar dat je bij iemand die je niet kent logeert. Ze boeken daarom liever een hotel”. Een andere oorzaak dat couchsurfing in China niet heel populair is, komt volgens Kim door de taal. “De voertaal op de

50

website is Engels en niet veel Chinezen spreken die taal”. Ondanks dat, staan Chinezen wel open om mensen uit andere culturen te leren kennen. Kim omschrijft zichzelf als een aardige meid, die culturele verschillen goed begrijpt. Ze vindt zichzelf betrouwbaar en open-minded. Ze houdt van pianospelen, lezen, tekenen en films kijken.

Ervaringen als host Kim heeft nog geen ervaringen als host. De voornaamste reden is dat ze altijd erg klein woonde. Tegenwoordig heeft ze wel ruimte en heeft ze een stapelbed. Dus ze heeft nu ruimte voor één persoon. “Ik vind het eigenlijk ook wel eng om iemand vreemds in huis te halen. Ik ben toch bang voor mijn eigen veiligheid”. Om die reden let Kim erg op de referenties en het aantal vrienden dat een surfer heeft. Ze heeft inmiddels wel een aantal verzoeken gehad, maar tot nu toe is het er toch niet van gekomen. “Eén keer was het een stel en ik heb maar ruimte voor een persoon. Een ander schreef een bericht in een taal die ze niet kende en de derde was erg onbeleefd”. Ondanks dat reageert ze wel altijd netjes op die berichten.

Ervaringen als surfer Zelf heeft Kim al meerdere keren gecouchsurfed, onder andere in Italië, Frankrijk en Luxemburg. Dit is haar erg goed bevallen. Om een host te zoeken gebruikt ze de zoekfunctie van Couchsurfing. Ze let hierbij vooral op referenties en het aantal vrienden. Daarnaast vindt ze het fijner om bij een stel te slapen, in plaats van bij één iemand. “Bij een stel voel ik me veiliger, omdat je weet dat het wel goed zit”. Veiligheid is belangrijk voor Kim. Dit laat ze ook blijken uit het feit dat ze het liefst een eigen kamer heeft als ze op bezoek is. Kim vindt het ook belangrijk dat de host Engels praat en geïnteresseerd is in de Chinese cultuur. Wanneer ze een bericht schrijft, probeert ze persoonlijk te zijn. Eerst stelt ze zichzelf voor en dan gaat ze in op wat CS voor haar betekent. Daarnaast gaat ze op zoek naar overeenkomsten, bijvoorbeeld dezelfde hobby’s. Na afloop van een bezoek schrijft ze altijd een referentie. “Ik vind dat dit hoort, het is een uiting van dankbaarheid en respect”. Een negatieve referentie zou ze nooit schrijven. “Als een bezoek niet leuk is geweest, schrijf ik wel een referentie, maar dan een neutrale referentie. Ik vind dat ik nog steeds dankbaar moet zijn dat iemand mij een slaapplek heeft aangeboden”.

Gebruik CS-website Sinds ze weer terug is in China, is ze niet meer op de website geweest. “De couchsurf-community in China is vrij klein en daarom worden er ook niet veel evenementen georganiseerd”. Ze is ook nooit 51

naar een evenement in Europa geweest. Dit kwam vooral vanwege tijdgebrek. “Ik was voornamelijk bezig met mijn studie en daarom stond mijn sociale leven op de tweede plek”.

Als

ervaringsdeskundige weet ze dat er verschillen zijn tussen Europa en China. “In Europa hebben mensen veel vrienden, maar weinig echt goede vrienden. In China heeft men weinig vrienden, maar veel echt goede vrienden”.

Mooie en minder mooie momenten Ze heeft een leuke tijd gehad in Italië toen ze daar couchsurfte. Ze verbleef bij een lieve Italiaanse vrouw, die de tijd voor haar nam. “Ze liet ons de Italiaanse cultuur zien en heeft ons heel goed geholpen. Daar ben ik haar heel dankbaar voor”. Een minder leuke ervaring had ze ook in Italië. Kim had afgesproken met haar host om acht uur ’s avonds op een bepaalde plek om elkaar te ontmoeten. Samen met een vriend ging ze die avond naar die plek toe, maar de host was nergens te bekennen. “Uiteindelijk kwam ze om één uur ’s nachts en nam ons mee. Maar het huis was niet zo netjes en de bedden stonken”. Toch is ze haar wel dankbaar dat ze de moeite heeft genomen om hen een slaapplek aan te bieden. Als laatste wil Kim nog kwijt dat couchsurfing voor haar niet alleen het bieden van een slaapplek betekent. “Voor mij betekent het vooral vrienden maken”. Ze heeft inmiddels veel mensen uit andere culturen leren kennen. “Er zijn veel verschillen tussen de culturen, maar in de kern zijn we eigenlijk allemaal hetzelfde”. 3.2.2 Linn (22 jaar) Na de eerste mail is Linn gelijk enthousiast over het interview. Hieraan wil ze graag meewerken. Ik kreeg haar e-mailadres van een Chinese jongen in Tilburg. Na wat heen en weer ge-email hebben we een datum gevonden voor het interview. Dit vindt plaats via Skype. Linn komt in eerste instantie over als een verlegen meisje, maar naarmate het gesprek vordert, komt ze steeds meer los. Haar vrolijke lach valt op. Linn is nog student en in haar vrije tijd leest ze graag boeken, kookt ze en dagdroomt ze. Ze is sinds juni 2010 lid van het couchsurfing-netwerk, omdat ze toen op zoek was naar een goedkope slaapplek tijdens haar reis door Hong Kong. Daarnaast is ze erg geïnteresseerd in wat er in de wereld gebeurt en daarom leert ze graag mensen kennen van over de hele wereld. Ze vertelt me dat veel Chinezen op zoek zijn naar een gratis of goedkope slaapplek wanneer ze reizen. Hiervoor gebruiken ze echter vaak geen couchsurfing. Dit komt volgens haar onder andere

52

door het Engels, dat veel Chinezen niet machtig zijn. Vaak worden er wel berichten in populaire Chinese online fora of internetsites geplaatst, zoals Weibo.

Ervaringen als host Zelf ontvangt ze ook wel eens couchsurfers. Wanneer ze een verzoek krijgt, reageert ze altijd. Ze bekijkt eerst het profiel van de aanvrager en let hierbij vooral op de referenties en de foto. Op basis hiervan bepaalt ze of ze die persoon toelaat in haar appartement. Na afloop laat ze ook altijd een referentie achter, tenzij de ervaring niet leuk is geweest. “In Kuala Lumpur vond ik het niet zo leuk. Mijn host gebruikte de website vooral als een datingsite en daar was ik niet van gediend”.

Ervaringen als surfer Inmiddels heeft ze zelf in verschillende landen gecouchsurfed, zoals China, Noorwegen, Italië en Polen. Hier heeft ze veel mooie ervaringen opgedaan. “Mijn reis in Macau (China) heeft diepe indruk op me gemaakt. Ik had een hele goede klik met mijn host. Hij nam me iedere avond mee uit eten en nam me overal mee naar toe op zijn motor. Zo heeft hij me veel bijzondere plaatsen laten zien”. Wanneer ze zelf op zoek gaat naar een slaapplek, dan maakt ze gebruik van de zoekfunctie op de website. Ze let hier vooral op de referenties van de persoon en vervolgens leest ze het profiel aandachtig. “Ik kijk of het me allemaal aanspreekt en dan stuur ik een bericht”. Ze heeft wel de voorkeur voor een vrouwelijke host, omdat ze zich hier meer op haar gemak voelt. In haar bericht is ze vrij direct. “Ik begin mijn berichten altijd met ‘Hi (name..), I need a couch in your city…’”. Linn vindt dat Chinese couchsurfers zich wel onderscheiden van anderen. “Ze zijn vriendelijker en behandelen je als een gast. Ze nemen je vaak mee de stad in voor een rondleiding en soms bereiden ze ook lokale gerechten voor je”. Volgens haar zien Chinezen couchsurfing niet alleen als het aanbieden van een slaapplek, maar als een manier om nieuwe vrienden over de hele wereld te maken. Gebruik CS-website Linn is lid van verschillende groepen op Couchsurfing, waaronder die van China. “Ik woon er en ik vind het soms wel makkelijk om bij te houden wat er zoal gebeurt”. Van haar eigen stad bestaat geen groep; daar is de couchsurfing-gemeenschap te klein voor. Soms schrijft ze ook weleens berichten op de fora van de groepen. “Als ik iets wil weten, vind ik het wel handig en soms als ik op zoek ben naar een slaapplek laat ik er wel eens een bericht achter. Maar dit is alleen als ik nog niks heb kunnen vinden”. Ze bezoekt ook wel eens evenementen als ze toevallig in een stad is en er evenementen zijn. “Ik vind het een leuke en ongedwongen manier om nieuwe mensen te leren kennen”. 53

Mooie en minder mooie momenten Linn heeft inmiddels vele mooie momenten meegemaakt. Daarom vind ze het erg moeilijk om haar mooiste ervaring te noemen. “Misschien heb ik morgen weer een fantastische ervaring en vind ik dat mijn beste ervaring ooit”. Echt vervelende ervaringen heeft ze niet. “Al houd ik er niet van dat mannen deze site als een datingservice gebruiken. Dat vind ik erg vervelend”. Al met al heeft ze veel geleerd van haar reizen. “Soms zit het mee en soms zit het tegen. Van goede ervaringen leer ik om door te gaan en van slechte ervaringen leer ik om gevaar te vermijden”. 3.2.3 Yang (29 jaar) Voorafgaand het interview hebben Yang en ik al wat heen en weer berichten gestuurd. Op donderdagmiddag hebben we een interview via Skype gepland. Op de afgesproken tijd zijn we beide aanwezig, maar de techniek laat te wensen over; Skype werkt niet goed. De verbinding is slecht. Na een aantal keer proberen, besluiten we het interview per chat te doen. Yang is een drukke jongen met veel vrienden en hobby’s. Hij houdt van reizen, boeken lezen, zijn Playstation en drank en drugs. Of we dat laatste serieus moeten nemen is de vraag, omdat hij tijdens het interview al laat blijken dat hij een jongen met humor is. Hij is onlangs met zijn baan gestopt; hij werkte op een zeevaartschool. Hij wil in september naar Engeland om daar te studeren. Daarom woont hij ook weer bij zijn ouders, zodat hij geld kan besparen. Yang kan een pionier genoemd worden, omdat hij al sinds 2006 lid is van het netwerk. Iets wat ik nog niet eerder tegenkwam. Hij las over couchsurfing in een magazine, toen hij in het vliegtuig zat. Reizen heeft hij altijd leuk gevonden en daarom heeft hij ook toerisme gestudeerd.

Ervaringen als host Nu hij weer bij zijn ouders woont, heeft hij geen ruimte meer om mensen te ontvangen. Hiervoor woonde hij op de 43ste verdieping, waar hij zijn eigen appartement had. Hier heeft hij regelmatig gasten gehad. “Ik vind het geweldig om mensen uit andere culturen te leren kennen. Ik heb onder andere gasten gehad uit voornamelijk China, maar ook Duitsers, Fransen, Italianen, Russen en Singaporezen. Opvallend genoeg niemand uit Afrika”. Als hij gasten had, gaf hij altijd de sleutel mee. “Ik was vaak aan het werk en dan is het onmogelijk om altijd thuis te zijn. Ik probeerde trouwens wel om wat met mijn gasten te ondernemen, bijvoorbeeld samen eten”. 54

Veel Chinezen kiezen niet voor Couchsurfing als ze reizen. Yang heeft een aantal vrienden erover verteld, maar die hebben zich niet ingeschreven. “Ik denk dat het komt dat Chinezen toch liever een hotel of hostel hebben als ze reizen. Dat is veilig”. Ervaringen als surfer Wanneer Yang op zoek is naar een slaapplek, gebruikt hij de zoekfunctie van couchsurfing. Daarna kijkt hij hoeveel positieve referenties iemand heeft. “Ook wil ik graag een foto van zijn slaapplek zien, omdat ik wil weten waar ik terecht kom”. Yang zou nooit kiezen voor een host die geen referenties heeft. “Je weet dan gewoon niet waar je terechtkomt”. Verder vindt hij het belangrijk dat iemand gevouched is, maar niet belangrijk of iemand geverifieerd is. Wanneer hij besluit een potentiële host een bericht te sturen, is het vaak wel een standaard bericht. “Ik kan me iedere keer gaan verdiepen in iemands profiel en ingaan op zijn interesses, maar negen van de tien keer krijg je toch geen reactie. Dus dat is pure tijdsverspilling”. Na afloop van een bezoek schrijft hij altijd een referentie. Tot nu toe zijn deze altijd positief geweest. “Ik schrijf geen negatieve referentie wanneer er geen klik is tussen mij en de surfer/host. Maar wanneer iemand bijvoorbeeld mijn portemonnee zou stelen, dan zou ik zeker een negatieve referentie schrijven”.

Gebruik CS-website In de woonplaats van Yang vindt er een wekelijkse meeting plaats. Deze wordt overigens niet heel druk

bezocht,

omdat

er

niet

veel

couchsurfers

in

zijn

regio

zijn

te

vinden.

Hij is ook lid van verschillende groepen, waaronder die van zijn woonplaats. Hij is ook ambassadeur van die groep. Dit houdt in dat hij een actieve couchsurfer is die anderen helpt, bijvoorbeeld door het verwelkomen van nieuwe leden in zijn regio. Hij geeft ze uitleg en nodigt ze uit voor evenementen. “Ik wil graag mensen enthousiast maken voor couchsurfen, dus als er nieuwe leden zijn dan doe ik moeite voor ze”. Hij schrijft dan ook veel op de fora van zijn groep. “Als iemand een vraag heeft, dan reageer ik. Als iemand informatie wil, dan geef ik die”.

Mooie en minder mooie momenten Yang omschrijft zichzelf als een verlegen jongen, die makkelijk in de omgang is. Overigens heb ik van dat verlegen niks gemerkt. Hij praat makkelijk en zegt wat hij denkt. Daarnaast maakt hij altijd een plan als hij ergens naar toe gaat. “Soms ben ik daar lui in en haast ik niet. Weet je, in Azië is iedereen altijd zo gefocust op snel geld verdienen”. 55

Een mooie ervaring heeft hij gehad als host van een Koreaans meisje. “Het was gewoon gezellig; we deelden mooie momenten. Ik denk zelfs dat ze me leuk vond, maar er is helaas niks gebeurd”. Een minder mooie ervaring heeft hij gehad toen hij had afgesproken met zijn host, maar dat die niet kwam opdagen. “Uiteindelijk is het goed gekomen, maar het was wel vervelend”.

Na afloop van het gesprek vraagt hij mij om een gunst. Of ik bij hem een positieve referentie wil achterlaten; voor wat hoort wat. Zou dit de beroemde Chinese wederkerigheid zijn?

3.2.4 Li (24 jaar) Op vrijdagmiddag heb ik afgesproken met Li, een Chinees van net 24 jaar oud. Hij is sinds acht maanden lid van het couchsurfing-netwerk. Hij omschrijft zichzelf als een open en betrouwbaar persoon. Dit zijn ook kenmerken die hij aan de gemiddelde Chinese couchsurfer toeschrijft. Daarnaast noemt hij ze ook niet-discriminerend. Ik heb in het begin moeite om een afspraak te maken met Li. In de mails die we over en weer hebben gestuurd was hij positief, maar een duidelijke afspraak kwam er niet. Na wat aandringen van mijn kant, komt het interview er toch. Toch probeert hij vlak voor het interview nog af te haken. Het interview komt er, maar verloopt moeizaam. Een duidelijke reden hiervoor heb ik niet. Misschien wilde hij eigenlijk niet en durfde hij geen ‘nee’ te zeggen. Ervaringen als host Li heeft een slaapplek beschikbaar. Hij vindt dat dit één van de randvoorwaarden is voor couchsurfing. “Als ik geen slaapplek beschikbaar heb, dan kan ik ook niet verwachten dat anderen dat voor mij wel hebben. Voor wat hoort wat”. Li ontvangt regelmatig verzoeken en reageert daar altijd beleefd op. Of hij een verzoek accepteert ligt vooral aan zijn tijdschema. “Als ik het druk heb, dan kan het niet. Voor ik iemand toelaat, lees ik ook goed zijn profiel”. Hij let hierbij vooral op de referenties en het aantal vrienden en de sterkte van die vriendschapsband. “Ik vind het wel belangrijk dat mensen elkaar in reallife hebben gezien en niet enkel online hebben gesproken”. Na afloop van een bezoek schrijft hij altijd een referentie. “Negatieve referenties schrijf ik niet, zelfs niet als ik iets vervelends zou meemaken. Dan zou ik eerder voor een neutrale referentie kiezen”.

56

Ervaringen als surfer Als Li op zoek gaat naar een slaapplek, dan gebruikt hij de zoekfunctie die op couchsurfing aanwezig is. Bij het lezen van een profiel let hij op de sekse van de ander. “Ik slaap liever bij een man of een koppel. Ik denk niet dat een vrouw snel een man in huis neemt”. Daarnaast kijkt hij naar de bezigheden van de ander, bijvoorbeeld wat voor werk hij heeft. Referenties vindt hij ook heel belangrijk en hij let dan ook altijd op de referenties van couchsurfing. Als Li een bericht stuurt naar een potentiële host, dan is dat een persoonlijk bericht, waarin hij ingaat op de interesses van de ander. “Ik wil toch laten zien dat ik moeite doe en niet zomaar iedereen een bericht stuur”. Li heeft nog niet veel ervaring als surfer. Hij heeft één keer in China gecouchsurfed en dat is hem goed bevallen. Hij zou graag nog een keer naar Europa komen. Na afloop schrijft hij altijd een referentie, omdat het voor hem een teken van dankbaarheid is. Gebruik van de CS-website Li is niet heel actief op de website van Couchsurfing. Hij is alles nog een beetje aan het ontdekken, omdat hij nog maar kort lid is. Hij is wel lid van de groep van zijn woonplaats. “Zo kan ik op de hoogte blijven van wat er allemaal gebeurt”. Li heeft nog niks op de fora geschreven, maar hij leest ze wel. Ook naar evenementen is hij nog niet geweest, omdat hij nog geen tijd heeft gehad. “Het lijkt me zeker een leuke manier om mensen te leren kennen”.

Mooie en minder mooie momenten Li heeft alleen nog maar positieve ervaringen gehad in de korte tijd dat hij lid is. “Ik heb geen nare ervaringen gehad en ik hoop ook dat dat zo blijft”.

57

3.3 Samenvatting interviews Nederland

Ervaringen als host

Tess Kwaaijtaal (27 jaar)

Elisa Blommendaal (27 jaar)

Robbert van de Ven (29 jaar)

Elian Schoonheijm (25 jaar)

Lid sinds 2007

Woont samen met vriend

Woont alleen

Woont in studentenhuis

Woont in studentenhuis

Lerares op basisschool

Werkt op een computerhelpdesk

Studeert filosofie

Ontvangt veel verzoeken

Ontvangt veel verzoeken

Ontvangt af en toe surfers

Ontvangt veel verzoeken

Veel profielinformatie, positieve

Houdt niet van lege profielen

Heeft plek voor twee personen

Staat open voor iedereen

referenties en aantal vrienden

Geeft in principe sleutel niet mee

Staat op website als “heeft

belangrijk

Schrijft altijd referentie na afloop

misschien slaapplek beschikbaar”

Veel ervaring

Bij alleen reizen, liever vrouwelijke

Een ervaring als surfer

Reist veel

Ideale host: man, <25 jaar, ervaren

host

Ideale host: 22-32 jaar

Stuurt persoonlijk bericht

CS’er en houdt van feestjes

Bij samen reizen, geen voorkeur

Aantal vrienden, referenties en

Geen ideale host

Leeftijd, sekse, foto’s en aantal

Stuurt vaak hetzelfde bericht, af en

foto belangrijk

Schrijft na afloop altijd referentie

vrienden/referenties belangrijk

toe persoonlijk

Schrijft altijd referentie na afloop

Hoeveelheid informatie,

Wil graag persoonlijke verzoeken Geeft sleutel mee Ervaringen als surfer

Schrijft altijd referentie na afloop Gebruik CS-website

referenties en foto belangrijk

Bezoekt regelmatig evenementen

Bezoekt regelmatig fora

Bezoekt geen evenementen

Lid van verschillende groepen

Organiseert regelmatig

Lid van verschillende groepen

Niet echt actief op website

Bezoekt en organiseert af en toe

evenementen

Bezoekt regelmatig evenementen

Wel lid van groepen, maar doet er

evenementen

Actief op fora

Organiseert soms zelf

niks mee

Lid van verschillende groepen

evenementen

Mooie en minder mooie

Geleerd hoe klein de wereld

Beseft door couchsurfing hoe klein

Leven in Pools studentenhuis

Je maakt van alles mee, dat is het

momenten

eigenlijk is

ze zelf eigenlijk is

hetzelfde als in Nederland

mooie

China Kim (25 jaar)

Linn (22 jaar)

Yang (29 jaar)

Li (24 jaar)

Woont erg klein

Lid sinds 2010

Net gestopt met werken

Sinds acht maanden lid

Lid sinds 2010 Ervaringen als host

Ervaringen als surfer

Lid sinds 2006

Weinig ervaring

Ontvangt af en toe CS’ers

Veel CS’ers ontvangen, nu niet

Ontvangt regelmatig verzoeken

Referenties en aantal vrienden

Referenties en foto belangrijk

meer, vanwege ruimtegebrek

Referenties, aantal vrienden en

belangrijk

Schrijft altijd referentie

Geeft altijd sleutel mee

vriendschapsband belangrijk

Wat ervaring

Veel ervaring

Positieve referenties en vouching

Niet veel ervaring

Referenties en aantal vrienden

Referenties en profielinformatie

belangrijk

Referenties belangrijk

belangrijk

belangrijk

Schrijft altijd referentie na afloop

Ideale host: man of stelletje

Ideale host: stelletje

Stuurt geen persoonlijk bericht

Stuurt geen persoonlijk bericht

Schrijft altijd referentie

Al tijd niet meer op site geweest

Lid van verschillende groepen

Bezoekt wekelijks evenement in

Niet heel actief op site

Bezoekt geen evenementen

Schrijft af en toe op fora

woonplaats

Lid van groepen

Bezoekt soms evenementen

Schrijft veel op fora

Nog niks op fora geschreven Alleen mooie ervaringen

Stuurt persoonlijk bericht Schrijft altijd referentie Schrijft nooit negatieve referentie, hooguit neutrale Gebruik CS-website

Mooie en minder mooie

Leuke ervaring in Italië

Veel mooie ervaringen

Mooie ervaringen

momenten

Minder leuke ervaring met host die

Houdt niet van mannen die site als

Minder leuke ervaring met host die

afspraken niet nakwam

datingsite gebruiken

afspraken niet nakwam

CS is niet alleen voor bieden slaapplek, maar voor maken van vrienden

3.4 Online vragenlijst 3.4.1 Activiteiten Reden couchsurfing als surfer?

Tabel 3.1 Reden om als surfer deel te nemen aan CS van Nederlandse (N=107) en Chinese (N=74) respondenten Nederland N

(%)

83/107

(77.6)

14/107

China Reden

N

(%)

Andere talen en culturen leren kennen

46/74

(62.2)

(13.1)

Nieuwe mensen ontmoeten

20/74

(27.0)

2/107

(1.9)

Gratis slaapplek

8/74

(10.8)

8/107

(7.5)

Anders

-

-

Wanneer we in tabel 3.1 kijken naar de reden waarom mensen aan couchsurfing doen, dan blijkt dat het merendeel van de Nederlandse (N=83, 77.6%) en Chinese couchsurfers (N=46, 62.2%) als belangrijkste reden heeft dat zij graag andere talen en culturen leren kennen. Het minst belangrijk wordt de reden ‘gratis slaapplek’ genoemd, door zowel Nederlanders (N=2, 1.9%) als Chinezen (N=6, 10.8%). Er waren in totaal 8 Nederlandse respondenten die op deze vraag een ander antwoord gaven. De meesten hiervan vonden juist de combinatie van de gegeven drie redenen belangrijk.

Reden hosten Tabel 3.2 Reden om te hosten van Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) respondenten Totaal

(%)

Man

(%)

Vrouw

(%)

100/107

(93.5)

45/49

(91.8)

55/58

(94.8)

51/107

(48.1)

28/49

(57.1)

23/58

(40.4)

Ik ben graag gastvrij

79/107

(73.8)

37/49

(75.5)

42/58

(72.4)

Ik ben trots op mijn land en laat dit

32/107

(29.9)

20/49

(40.8)

12/58

(20.7)

8/107

(7.5)

6/49

(12.2)

2/58

(3.4)

Leren over andere culturen en mensen Ik surf zelf ook, dus vind dat ik ook moet hosten

graag aan anderen zien Anders

60

In tabel 3.2 is te zien dat de meeste Nederlanders (N=100, 93.5%) ‘het leren over andere culturen en mensen’ de belangrijkste reden vinden om te hosten. Daarnaast is ‘gastvrijheid’ ook een belangrijk motief. ‘Trots op je eigen land en dit graag aan anderen laten zien’ scoort lager. Opvallend hier is het verschil tussen mannen en vrouwen. 20.7% van de vrouwen geeft dit antwoord ten opzichte van 40.7% van de mannen. Een aantal respondenten draagt ook andere redenen aan op de vraag waarom ze hosten. Een respondent zegt dat hij het ‘handige manier vindt om toch iets van andere culturen te leren kennen en toch thuis te blijven’. Een andere respondent geeft als antwoord ‘dat het gewoon leuk en gezellig is’. Tabel 3.3 Reden om te hosten van Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten Totaal

(%)

Man

(%)

Vrouw

(%)

50/75

(66.7)

18/34

(52.9)

32/41

(78.0)

36/75

(48.0)

17/34

(50.0)

19/41

(46.3)

Ik ben graag gastvrij

25/75

(33.3)

13/34

(38.2)

12/41

(29.3)

Ik ben trots op mijn land en laat dit

26/75

(34.7)

12/34

(35.3)

14.41

(34.1)

5/75

(6.7)

3/34

(8.8)

2/41

(4.9)

Leren over andere culturen en mensen Ik surf zelf ook, dus vind dat ik ook moet hosten

graag aan anderen zien Anders

In tabel 3.3 is te zien dat Chinezen meer verdeeld zijn bij de vraag wat ze belangrijke redenen vinden om te hosten. Toch is hier ook ‘het leren van andere culturen en mensen’ de reden die het vaakst genoemd wordt (N=50, 66.7%).Opvallend is het verschil tussen mannen en vrouwen. 52.9% van de mannen en 78.0% van de vrouwen vindt dit een belangrijke reden. Daarnaast is ‘ik surf zelf ook en vind dat ik ook moet hosten’ ook een belangrijke reden voor Chinese mannen (N=17, 50.0%) en vrouwen (N=19, 46.3%). Een aantal respondenten heeft ook andere redenen om te hosten. Een respondent noemt als reden ‘dat hij graag behulpzaam is’. Een ander geeft aan dat ‘het voor toekomstige reizen handig is om nu al contacten te leggen’. Lidmaatschap Er is gekeken naar het lidmaatschap van couchsurfing bij Nederlandse en Chinese respondenten. In figuur 3.1 is te zien dat Nederlanders (N=33, 31.1%) en Chinezen (N=17, 23.3%) het vaakst lid zijn geworden in 2009. Daarnaast zijn veel respondenten lid geworden in 2010. Voor Nederland lag dit aantal op 24 (22.6%) en voor China op 14 (18.7%). In 2004 is 1 Nederlander (0.9%) lid geworden en in 2012 1 Chinees (1.4%).

61

Figuur 3.1 Aantal lidmaatschappen per jaartal van Nederlandse (N=106)

en Chinese (N=73)

respondenten 35 30 2004 2005

25

2006 20

2007 2008

15

2009 2010

10

2011 5

2012

0 Nederland

China

Waar gehoord van Couchsurfing? Als tweede kijken we naar de manier waarop de Nederlandse en Chinese respondenten van couchsurfing hebben gehoord. Bij deze vragen waren meerdere antwoorden mogelijk. In tabel 3.4 is te zien dat Nederlandse (N=46, 44.7%) en Chinese respondenten (N=43, 57.3%) het vaakst van couchsurfing hebben gehoord via vrienden. Op de tweede plek staat voor de Nederlandse respondenten (N=25, 24.5%) mensen die ze ontmoet hebben op een reis. Voor Chinezen ligt dit anders.

Zij

hebben

op

de

tweede

plek

het

internet

staan

(N=19,

25.3%).

Nederlanders (N=1, 1.0%) hebben het minst vaak gehoord van couchsurfing via de televisie. Chinezen

juist

het

minst

vaak

via

kennissen

(N=2,

2.7%)

en

krant

(N=2,

2.7%).

Twee personen hebben op een hele andere manier van couchsurfing gehoord. Een daarvan gaf aan op een andere manier van couchsurfing gehoord te hebben, namelijk via een boek dat hij gelezen had.

62

Tabel 3.4 Manier van kennisnemen van couchsurfing door Nederlandse (N=107) en Chinese (N=75) respondenten Nederland N

(%)

46/103

(44.7)

13/103

China Gehoord via:

N

(%)

Vrienden

43/75

(57.3)

(12.6)

Kennissen

2/75

(2.7)

19/103

(18.4)

Internet

19/75

(25.3)

7/103

(6.8)

Krant

2/75

(2.7)

10/102

(9.8)

Tijdschrift

11/75

(14.7)

1/102

(1.0)

Televisie

3/75

(4.0)

25/102

(24.5)

Mensen ontmoet op reis

12/75

(16.0)

1/102

(1.0)

Anders

1/75

(1.3)

Reden lidmaatschap Een vraag die werd gesteld in de vragenlijst was waarom men lid was geworden van couchsurfing. Hier waren meerdere antwoorden mogelijk. In tabel 3.5 is te zien dat voor zowel Nederlandse mannen (N=27, 57.4%) als vrouwen (N=30, 53.6%) het leren van andere talen en culturen de belangrijkste reden is om lid te worden van couchsurfing. Daarnaast speelt het op zoek zijn naar nieuwe vrienden en/of een relatie ook een belangrijke rol. Bij mannen is dit percentage 34.7 en bij vrouwen 36.2. Verveling wordt zowel bij mannen (N=2, 4.3%) als bij vrouwen (N=4, 7.1%) het minst vaak genoemd als reden. Verder gaven 37 mensen aan dat zij om andere redenen lid zijn geworden. Hierbij liepen de antwoorden uiteen van nieuwsgierigheid, anderen helpen en gezelligheid tot de avontuurlijke manier van reizen die hen aanspreekt. Voor Chinese mannen (N=24, 70.6%) en vrouwen (N=23, 56.1%) bleek het leren van andere talen en culturen de belangrijkste factor te zijn om lid te worden van couchsurfing. Daarnaast het op zoek zijn naar een goedkope slaapplek ook een belangrijke reden te zijn voor zowel mannen (N=11, 32.4%) en vrouwen (N=19, 46.3%). Verder speelt het op zoek naar vrienden en/of een relatie een rol bij mannen (N=11, 32.4%) en vrouwen (N=14, 34.1%). Vier personen gaven aan een andere reden te hebben om lid te zijn; dit was vooral uit nieuwsgierigheid.

63

Tabel 3.5 Reden van lidmaatschap van Nederlandse (Nman=47, Nvrouw=56) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten Man

Vrouw

Man Reden

N

(%)

N

9/47

(19.1)

10/56 (17.9)

Mijn vrienden waren ook lid

27/47 (57.4)

30/56 (53.6)

17/47 (36.2)

21/56 (37.5)

2/47

4/56

(4.3)

(%)

N

(%)

10/34 (29.4)

6/41

(14.6)

Leren van andere talen en culturen

24/34 (70.6)

23/41 (56.1)

Op zoek naar vrienden/relatie

11/34 (32.4)

14/41 (34.1)

3/34

5/41

(7.1)

N

Vrouw

Ik verveelde me

13/47 (27.7)

10/56 (17.9)

Op zoek naar een goedkope slaapplek

17/47 (36.2)

20/56 (35.7)

Anders

(%)

(8.8)

(12.2)

11/34 (32.4)

19/41 (46.3)

3/34

1/41

(8.8)

(2.4)

Een onafhankelijke t-toets laat ziet dat er tussen Chinezen en Nederlanders verschillen te vinden zijn in de reden ‘ik was op zoek naar een goedkope slaapplaats (t(176) = 2.58, p <.025). Chinezen (N=30, 40.0%) blijken vaker te kiezen voor couchsurfing omdat ze op zoek zijn naar een goedkope slaapplek dan Nederlanders (N=23, 22.3%). Daarnaast laat ook de reden ‘anders’ een verschil zien (t(176) = 5.10, p<.001). Nederlanders (N=37, 35.9%) blijken vaker andere redenen te hebben voor lidmaatschap dan Chinezen (N=4, 5.3%). Wanneer we een vergelijking maken op het niveau van geslacht en nationaliteit dan blijkt er alleen verschil te zitten tussen Nederlandse mannen en Chinese mannen op de reden ‘anders’ (t(79) =2.93, p<.005). Nederlandse mannen (N=17, 36.2%) blijken vaker om andere redenen, dan de gegeven opties, lid te zijn van couchsurfing dan Chinese mannen (N=3, 8.8%). Wanneer er een vergelijking wordt gemaakt tussen Nederlandse vrouwen en Chinese vrouwen, dan blijkt er een verschil te zijn op de reden ‘ik was op zoek naar een goedkope slaapplek’ (t(95) = 3.15, p<.005) en de reden ‘anders’ (t(95) = 4.24, p<.001). Chinese vrouwen (N=19, 46.3%) blijken vaker de goedkope slaapplek als reden aandragen voor lidmaatschap dan Nederlandse vrouwen (N=10, 17.9%). Daarnaast hebben Nederlandse vrouwen (N=20, 35.7%) andere redenen, dan de gegeven opties,

om

lid

te

worden

van

couchsurfing

dan

Chinese

vrouwen

(N=1,

2.4%).

Activiteit op de website van couchsurfing Van de Chinese mannen geven er 31 (91.2%) aan lid te zijn van groepen, bij de Nederlandse mannen is dit 45 (91.8%). Bij de Chinese vrouwen zijn er 38 (92.7%) lid van een of meerdere groepen, bij de Nederlandse vrouwen is dit 55 (96.5%).

64

Gemiddeld zijn Chinezen van 9.1 (SD=9.4) groepen lid, Nederlanders van 9.5 (SD=10.2). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil niet significant is. Wanneer we een vergelijking maken op het niveau van geslacht en nationaliteit, dan blijken Chinese mannen lid te zijn van gemiddeld 9.3 (SD=8.4) groepen lid te zijn, Nederlandse mannen van 9.3 (10.6) groepen. Dit verschil blijkt niet significant. Wanneer we dit niveau toepassen op de vrouwelijke respondenten in het onderzoek, dan is te zien dat Chinese vrouwen gemiddeld lid zijn van 8.9 (SD=10.4) groepen en Nederlandse vrouwen van 9.6 (SD=9.5). Hoewel hier een klein verschil te vinden is, is dit verschil niet significant. In de vragenlijst werd gevraagd van welk soort groepen men lid was, hierop waren meerdere antwoorden mogelijk. Uit analyse blijkt dat hier geen verschillen zijn te vinden tussen Chinezen en Nederlanders. Als we kijken naar geslachtsniveau, dan blijken er voor Chinese en Nederlandse mannen ook geen verschil te zitten. Ook voor vrouwen is hier geen verschil te vinden. Activiteiten couchsurfing Wanneer we kijken naar de activiteiten op en buiten de website, dan is te zien in tabel 3.6 dat het grootste deel van de Nederlandse respondenten (N=41, 38.3%)meerdere keren per maand de website bezoekt. Dit geldt ook voor Chinese respondenten (N=19, 26.0%). Opvallend is dat er geen Nederlandse respondenten zijn die nooit op de website kijken. Bij Chinezen ligt dit aantal op 2 (2.7%). Het bezoeken van groepen wordt door de meeste Nederlandse respondenten (N=29, 27.1%) meerdere keren per maand gedaan. Een andere grote groep respondenten (N=27, 25.2%) bezoekt de groepen minder dan eens per maand. Bij de Chinezen zien we een andere verdeling. De groepen worden door een kwart van de Chinese respondenten (N=21, 28,0%) meerdere keren per maand bezocht. Ongeveer eenvijfde (N= 17, 22.7%) deel bezoekt de groepen meerdere keren per week. Door

geen

enkele

Chinese

respondent

worden

de

groepen

iedere

dag

bezocht.

De fora wordt door een grote groep Nederlandse respondenten (N=26, 24.3%) minder dan eens per maand bezocht. Een vergelijkbare groep (N=25, 23.4%) bezoekt de fora meerdere keren per maand. Er is slechts een persoon die aangeeft iedere dag de fora te bezoeken. Voor de Chinese respondenten zien we een net iets andere verdeling. Ongeveer een kwart van de Chinese respondenten (N=17, 23.0%) geeft aan minder dan eens per maand de fora te bezoeken. 14 respondenten (18.9%) zegt meerdere keren per maand de fora te bezoeken. Een exact even grote groep geeft aan de fora meerdere keren per week te bezoeken.

65

Tabel 3.6 Activiteit via de website van couchsurfing van Nederlandse (N=107) en Chinese (N=75) respondenten Nooit

Minder

Eens per

Meerdere

Eens per

Meerdere

Iedere

dan eens

maand

keren per

week

keren per

dag

per

maand

week

maand

Bezoek

NL

N (%)

N (%)

N (%)

N (%)

N (%)

N (%)

N (%)

-

5/107

15/107

41/107

13/107

25/107

8/107

(4.7)

(14.0)

(38.3)

(12.1)

(23.4)

(7.5)

2/73

8/73

17/73

19/73

16/73

11/73

-

(2.7)

(11.0)

(23.3)

(26.0)

(21.9)

(15.1)

7/107

27/107

17/107

29/107

12/107

12/107

3/107

(6.5)

(25.2)

(15.9)

(27.1)

(11.2)

(11.2)

(2.8)

11/75

21/75

6/75

17/75

7/75

(14.7)

(28.0)

(8.0)

(22.7)

(9.3)

15/107

25/107

9/107

10/107

1/107

(14.0)

(23.4)

(8.4)

(9.3)

(0.9)

11/74

14/74

3/74

14/74

2/74

(14.9)

(18.9)

(4.1)

(18.9)

(2.7)

11/107

2/107

1/107

-

(10.3)

(1.9)

(0.9)

7/74

1/74

2/74

1/74

(9.5)

(1.4)

(2.7)

(1.4)

2/107

-

-

-

1/74

1/74

-

-

(1.4)

(1.4)

14/107

5/107

-

-

(13.1)

(4.7)

23/75

1/75

1/75

1/75

(30.7)

(1.3)

(1.3)

(1.3)

17/107

7/107

6/107

5/107

(15.9)

(6.5)

(5.6)

(4.7)

19/75

6/75

12/75

3/75

(25.3)

(8.0)

(16.0)

(4.0)

website CN

Bezoek

NL

groepen CN

3/75 (4.0)

Bezoek fora

NL

21/107 (19.6)

CN

13/74 (17.6)

Posten op

NL

fora

27/107

NL

organiseren

NL

bezoeken

6/74

(47.3)

(8.1)

44/107

8/107

(41.1)

(7.5)

23/74

4/74

(31.1)

(5.4)

44/107

23/107

(41.1)

(21.5)

26/75

18/75

(34.7)

(24.0)

34/107

21/107

(31.8)

(19.6)

4/75

18/75

13/75

(5.3)

(24.0)

(17.3)

53/107

45/74

21/107

5/75 (6.7)

Contact met

NL

andere cs’ers

17/107 (15.9)

CN

(23.0)

35/74

22/74

(19.6) CN

17/74

(11.2)

(60.8) Evenementen

(24.3)

(50.5)

(49.5) CN

26/107

12/107

(19.7) Evenementen

(13.3)

54/107

(25.2) CN

10/75

(1.9)

Het posten op de fora wordt niet vaak gedaan door Nederlanders. Ongeveer de helft van de respondenten (N=54, 50.5%) geeft aan minder dan eens per maand een bericht te plaatsen. Daarnaast geeft een kwart van de respondenten (N=27, 25.2%) aan nooit een bericht te plaatsen. Niemand geeft aan iedere dag iets op het forum te zetten. Voor de Chinezen zien we een 66

vergelijkbare verdeling. Ongeveer de helft van de respondenten (N=35, 47.3%) geeft aan minder dan eens per maand een bericht te plaatsen. 22 respondenten (19.7%) geven aan nooit iets op een forum te zetten. Een Chinese respondent (1.4%) zegt iedere dag een bericht te plaatsen. Net iets minder dan de helft van de Nederlandse respondenten (N=53, 49.7%) organiseert nooit een evenement. Een andere grote groep (N=44, 41.1%) geeft aan minder dan eens per maand een evenement te organiseren. Twee respondenten (1.9%) zeggen meerdere keren per maand een evenement te organiseren. Een ruime meerderheid van de Chinese respondenten (N=45, 60.8%) organiseren nooit een evenement. Een andere grote groep (N=23, 31.1%) organiseert minder dan eens per maand een evenement. Een respondent (1.4%) zegt eens per week een evenement te organiseren. De grootste groep Nederlandse respondenten (N=44, 41.1%) bezoekt minder dan eens per maand een evenement. Ongeveer een vijfde deel (N=21, 19.6%) bezoekt nooit een evenement. Een ander een vijfde deel (N=23, 21.5%) bezoekt eens per maand een evenement. De grootste groep Chinezen (N=26, 34.7%) bezoekt minder dan eens per maand een evenement. Ongeveer een derde van de respondenten (N=23, 30.7%) geeft aan meerdere keren per maand een evenement te bezoeken. Een persoon (1.3%) geeft aan iedere week een evenement te bezoeken. Ongeveer een derde van de Nederlandse respondenten (N=34, 31.8%) heeft minder dan eens per maand contact met andere couchsurfers. Vijf personen (4.7%)geven aan iedere dag contact te hebben met andere couchsurfers. De grootste groep Chinese respondenten (N=18, 24.0%) geeft aan minder dan eens per maand contact te hebben met andere couchsurfers. Drie personen (4.0%) geven aan iedere dag contact te hebben.

3.4.2 Communicatie Berichtenverkeer Voordat een daadwerkelijk bezoek plaatsvindt, vindt er berichtenverkeer vooraf plaats. Chinezen (M=3.59, SD=1.25) schrijven meer berichten voorafgaand aan een bezoek dan Nederlanders (M=2.89, SD=1.03). Nederlanders schrijven tussen de twee en drie berichten voorafgaand aan een bezoek, Chinezen tussen de drie en vier. Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(175)=3.92, p<.005). Op de vraag hoe belangrijk men dit berichtenverkeer vindt is geen duidelijk verschil te vinden tussen Nederlanders (M=4.06, SD=0.60) en Chinezen (M=3.85, SD=0.86). Ze vinden beide het berichtenverkeer belangrijk. Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijkt er een significant verschil te zijn op het aantal berichten dat men stuurt. Chinese mannen (M=3.74, SD=1.44) 67

schrijven meer berichten dan Nederlandse mannen (M=2.81, SD=1.04). Chinese mannen schrijven tussen de drie en vier berichten voorafgaand een bezoek. Nederlandse mannen sturen er tussen de twee en drie. Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(79)=3.20, p=.001). Op de vraag hoe belangrijk men dit berichtenverkeer vindt, is geen verschil te vinden tussen Nederlanders (M=4.00, SD=0.63) en Chinezen (M=3.88, SD=0.96). Beide vinden dit berichtenverkeer belangrijk.

Tabel 3.7 Belang berichtenverkeer voorafgaand bezoek (vijfpuntsschaal: helemaal niet belangrijk – zeer belangrijk) voor Nederlandse (N=100) en Chinese (N=74) respondenten Nederland

China

M (SD) M (SD)

M(SD)

Totaal

4.06 (0.60)

3.85 (0.86)

Man

4.00 (0.63)

3.88 (0.96)

Vrouw

4.11 (0.57)

3.83 (0.77)

Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese vrouwen, dan blijkt er voor zowel het aantal berichten als de belangrijkheid van dit berichtenverkeer een verschil te zitten. Chinese vrouwen (M=3.46, SD=1.08) blijken meer berichten te sturen dan Nederlandse vrouwen (M=2.96, SD=1.04). Chinese vrouwen sturen tussen de drie en vier berichten, Nederlandse vrouwen tussen de twee en drie. Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(94)=2.29, p<.025).

Daarnaast blijken Nederlandse vrouwen (M=4.11, SD=0.57) dit berichtenverkeer

belangrijker te vinden dan Chinese vrouwen (M=3.83, SD=0.77). Dit verschil blijkt significant te zijn (t(93)=2.05, p<.05). Op de vraag waarom dit berichtenverkeer plaatsvindt, dan antwoordt iets meer dan de helft (N=52, 51.0%) van de Nederlanders ‘om duidelijke afspraken te maken’, dit in tegenstelling tot een kleinere groep Chinezen (N=29, 38.7%). Bij een onderscheid tussen mannen en vrouwen dan valt in tabel 3.8 af te lezen dat zowel Chinese mannen als Chinezen vrouwen beide redenen (duidelijke afspraken en beter leren kennen van de host) belangrijk vinden. Een respondent geeft een andere reden aan, namelijk ‘als de host mij wil hosten, dan zal hij degene zijn die het initiatief neemt om afspraken te maken’.

Voor Nederlandse mannen en vrouwen ligt dit anders. Bijna de helft van de respondenten (N=23, 48.9%) van de mannen en vrouwen (N=29, 52.7%) van de vrouwen geeft aan de dat ‘duidelijke

68

afspraken maken’ het belangrijkst is. Iets minder dan de helft van de mannen (N=21, 44.7%) en een kleinere groep vrouwen (N=23, 41.8%) geeft aan beide redenen belangrijk te vinden. Tabel 3.8 Reden van berichtenverkeer Nederlandse (Nman=47, Nvrouw=55) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten Nederland Totaal

China

Man

Vrouw

Totaal

N

(%)

N

(%)

N

(%)

Reden

52/102

(51.0)

23/47

(48.9)

29/55

(52.7)

Man

Vrouw

N

(%)

N

(%)

N

(%)

29/75

(38.7)

12/34

(35.3)

17/41

(41.5)

9/75

(12.0)

4/34

(11.8)

5/41

(12.2)

Beide

36/75

(48.0)

18/34

(52.9)

18/41

(43.9)

Anders

1/75

(1.3)

-

1/41

(2.4)

Afspraken maken

6/102

(5.9)

3/47

(6.4)

3/55

(5.5)

Host beter leren kennen

44/102

(43.1)

-

21/47

(44.7)

-

23/55

(41.8)

-

Op zoek naar een slaapplek Bij het zoeken van een slaapplek zijn verschillende manieren mogelijk, te weten via Couchsearch, een bericht posten op het forum of één van je CS-vrienden benaderen. Op deze vraag waren meerdere antwoorden mogelijk. In tabel 3.9 is te zien dat het merendeel van de Nederlandse (97.0%) en Chinese (98.7%) couchsurfers gebruik maakt van de zoekmogelijkheid die op de website aanwezig is, genaamd CouchSearch. Nederlandse couchsurfers blijken daarnaast vaak te zoeken naar een slaapplek via één van hun couchsurfing-vrienden. Dit geldt voor zowel mannen (38.3%) als vrouwen (32.7%). Tabel 3.9 Manier van zoeken naar een slaapplek van Nederlandse (Nman=47, Nvrouw=55) en Chinese (Nman=33, Nvrouw=41) respondenten Nederland (%)

China

Totaal (%)

Man

Vrouw (%)

98/101 (97.0)

46/47 (97.9)

52/54 (96.3)

29/101 (8.7)

12/47 (25.5)

17/54 (31.5)

Manier

Totaal (%)

Man (%)

Vrouw (%)

CouchSearch

74/75 (98.7)

34/34 (100.0)

40/41 (97.6)

Bericht

13/75 (17.3)

6/34 (17.6)

7/41 (17.1)

10/74 (13.5)

5/33 (15.2)

5/41 (12.2)

posten op forum 36/102 (35.3)

18/47 (38.3)

18/55 (32.7)

Via één van mijn CSvrienden

69

3.4.3 Openheid van informatie Profielinformatie van host Op de vraag of de respondent het belangrijk vindt dat er informatie staat op het profiel van de potentiële host, wordt verschillend gedacht. Op een vijfpuntsschaal konden de respondenten aangeven hoe belangrijk ze het vonden, waarbij 1 helemaal niet belangrijk was en 5 zeer belangrijk was. Door middel van een onafhankelijke t-toets is te zien dat Nederlanders (M=4.47, SD=0.64) het belangrijker vinden dat er informatie op het profiel staat dan Chinezen (M=4.11, SD=0.71). Als we een onderscheid maken op het gebied van sekse, dan is te zien dat er geen verschil is tussen Nederlandse (M=4.43, SD=0.72) en Chinese mannen (M=4.12, SD=0.81). Voor vrouwen is er wel een verschil te vinden. Nederlandse vrouwen (M=4.50, Sd=0.57) blijken profielinformatie over het algemeen belangrijker te vinden dan Chinese vrouwen (M=4.10, SD=0.63).

Tabel 3.10 Onderdeel van profiel om betrouwbaarheid van host te bepalen van Nederlandse (Nman=47, Nvrouw=55) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten( vijfpuntsschaal: 1 = helemaal niet belangrijk, 5 = zeer belangrijk) Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

2.50 (1.15)

2.62 (1.13)

2.39 (1.16)

Verificatie

2.55 (1.08)

2.41 (1.08)

2.66 (1.09)

3.37 (1.07)

3.38 (1.05)

3.36 (1.09)

Overeenkomsten

3.07 (1.07)

2.97 (1.19)

3.15 (0.96)

3.02 (1.05)

3.13 (1.01)

2.93 (1.09)

Leeftijd

2.96 (1.16)

3.03 (1.29)

2.90 (1.06)

2.94 (1.19)

2.77 (1.20)

3.09 (1.16)

Vouching

2.83 (1.06)

2.79 (1.07)

2.85 (1.06)

2.56 (1.00)

2.49 (1.02)

2.63 (1.00)

Sekse

2.52 (1.08)

2.38 (1.10)

2.63 (1.07)

2.80 (1.09)

2.89 (0.94)

2.71 (1.20)

Aantal vrienden

2.88 (1.00)

2.85 (0.99)

2.90 (1.03)

2.32 (0.95)

2.40 (1.04)

2.25 (0.88)

Bandsterkte van

2.62 (1.02)

2.79 (1.15)

2.48 (0.88)

4.21 (0.95)

4.26 (0.93)

4.17 (0.97)

3.68 (0.98)

3.68 (1.00)

3.68 (0.96)

3.11 (1.02)

3.12 (1.09)

3.10 (0.97)

Onderdeel profiel

deze vriendschappen 4.16 (0.90)

4.02 (0.98)

4.27 (0.82)

Aantal positieve referenties

4.14 (0.76)

4.09 (0.91)

4.18 (0.61)

Hoeveelheid informatie

3.59 (1.05)

3.47 (1.14)

3.69 (0.96)

Reply rate

Het onderdeel van profiel ‘bandsterkte van deze vriendschappen’ wordt door Chinezen (M=2.62, SD =1.02) als belangrijker gezien dan Nederlanders (M=2.32, SD=0.95). Een onafhankelijke t-toets wijst uit dat dit verschil significant is (t(175)=2.02, p<.05). Daarnaast vinden Nederlanders (M=4.14, SD=0.76) de hoeveelheid informatie dat op een profiel staat belangrijker om de betrouwbaarheid van 70

de host te bepalen dan Chinezen (M=3.68, SD=0.98). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(176)=3.38, p=.001). Verder is er een verschil te vinden op de reply rate. Dit onderdeel wordt door Nederlanders (M=3.59, SD=1.05) belangrijker gevonden dan Chinezen (M=3.11, SD=1.02). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(175)=3.07, p<.005). Wanneer we de onafhankelijke t-toets uitvoeren voor het mannelijke geslacht, dan zijn er geen significante verschillen te vinden in de belangrijkheid van de verschillende onderdelen van het profiel van de host om de betrouwbaarheid te beoordelen. Wanneer we de onafhankelijke t-toets uitvoeren voor het vrouwelijk geslacht, dan blijkt er verschil te zitten bij ‘hoeveelheid informatie op profiel’ en ‘reply rate’. Nederlanders (M=4.18, SD=0.61) vinden de hoeveelheid informatie op het profiel belangrijker dan Chinezen(M=3.68, SD=0.96). onafhankelijke

t-toets

laat

zien

dat

verschil

significant

is

(t(94)=2.92,

Een

p<.005).

Daarnaast vinden Nederlandse vrouwen (M=3.69, SD=0.96)de reply rate van de host belangrijker voor de betrouwbaarheid dan Chinezen (M=3.10, SD=0.97). Een onafhankelijk t-toets laat zien dat dit verschil significant is (t(94)=2.98, p<.005). Profielinformatie surfer Tabel 3.11 Onderdeel van profiel om betrouwbaarheid van surfer te bepalen van Nederlandse (Nman=47, Nvrouw=55) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten (vijfpuntsschaal: 1 = helemaal niet belangrijk, 5 = zeer belangrijk) Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

Totaal

Man

Vrouw

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

M(SD)

2.50 (1.12)

2.54 (1.24)

2.47 (1.03)

Verificatie

2.68 (1.20)

2.68 (1.04)

2.68 (1.13)

3.54 (1.00)

3.37 (1.04)

3.68 (0.95)

Overeenkomsten

3.07 (1.07)

3.03 (1.22)

3.10 (0.94)

3.05 (0.99)

2.96 (1.06)

3.12 (0.94)

Leeftijd

2.73 (1.02)

2.82 (1.09)

2.66 (0.97)

2.97 (1.14)

2.96 (1.00)

2.98 (1.25)

Vouching

2.82 (1.09)

3.00 (1.10)

2.68 (1.07)

2.54 (1.02)

2.41 (1.04)

2.66 (1.00)

Sekse

2.80 (1.22)

2.62 (1.18)

2.95 (1.24)

2.86 (1.06)

3.12 (1.07)

2.64 (1.00)

Aantal vrienden

2.87 (1.02)

2.85 (1.08)

2.88 (0.98)

2.52 (1.03)

2.67 (1.13)

2.40 (0.94)

Bandsterkte van deze

2.77 (1.09)

2.85 (0.99)

2.71 (1.17)

4.12 (0.96)

4.18 (0.94)

4.08 (1.00)

3.71 (0.85)

3.68 (0.91)

3.73 (0.81)

Onderdeel profiel

vriendschappen 4.20 (0.79)

4.18 (0.73)

4.21 (0.85)

Aantal positieve referenties

4.21 (0.76)

4.24 (0.56)

4.17 (0.90)

Hoeveelheid informatie

71

Bij het uitvoeren van een onafhankelijke t-toets, blijkt er verschil te zitten tussen Nederlanders en Chinezen

op

het

vlak

van

overeenkomsten,

leeftijd

en

hoeveelheid

informatie.

Nederlanders (M=3.54, SD=1.00) vinden overeenkomsten belangrijker dan Chinezen (M=3.07, SD=1.07) om de betrouwbaarheid van de surfer te beoordelen (t(179)=3.04, p<.005). Bij de Nederlandse en Chinese mannen blijken geen onderlinge verschillen te vinden. Bij Nederlandse en Chinese vrouwen is hier wel een verschil te vinden. Nederlandse (M=3.68, SD=0.95) vrouwen vinden overeenkomsten belangrijker dan Chinese (M=3.10, SD=0.94) vrouwen (t(96)=3.03, p<.005). Daarnaast vinden Nederlanders (M=3.05, SD=0.99)leeftijd ook belangrijker dan Chinezen (M=2.73, SD=1.02)

om

de

betrouwbaarheid

te

beoordelen

(t(179)=2.07,

p<.05).

Bij de Nederlandse en Chinese mannen zijn geen significante verschillen te vinden. Bij Nederlandse en Chinese vrouwen is dat wel te vinden. Nederlandse (M=3.12, SD=0.94)vrouwen vinden leeftijd belangrijker dan Chinese (M=2.66, SD=0.97)vrouwen om de betrouwbaarheid te beoordelen (t(97)=2.39, p<.025). Dit geldt ook voor de hoeveelheid informatie op een profiel. Nederlanders (M=4.21, SD=0.76) vinden dit belangrijker dan Chinezen (M=3.71, SD=0.85)om de betrouwbaarheid te beoordelen (t(179)= 4.15, p<.001). Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijkt er op dit punt een significant verschil te vinden te zijn. Nederlandse mannen (M=4.24, SD=0.56) vinden de hoeveelheid informatie belangrijker voor het beoordelen van de betrouwbaarheid dan Chinese (M=3.68, SD=0.91) mannen (t(81)=3.24, p<.005). Ook bij Nederlandse en Chinese vrouwen is dit verschil te vinden. Nederlandse (M=4.17, SD=0.90) vrouwen vinden de hoeveelheid informatie op een profiel belangrijker dan Chinese (M=3.73, SD=0.81) vrouwen (t(97)=2.50, p<.025). 3.4.4 Reputatie Referenties Nederlanders (M=4.54, SD=0.69) schrijven, na een bezoek, vaker een referentie dan Chinezen (M=4.44, SD=0.55). Dit verschil is echter niet significant. Dit geldt ook voor de vraag hoe belangrijk men het schrijven van referenties vindt. Chinezen (M=4.37, SD=0.70) vinden het schrijven van referenties gemiddeld iets belangrijker dan Nederlanders (M=4.29, SD=0.60). Tussen Nederlandse en Chinese mannen zijn geen grote verschillen te vinden. Ook bij Nederlandse en Chinese vrouwen zijn hier geen verschillen te vinden.

72

Tabel 3.12 Reden voor schrijven van referenties bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten (vijfpuntsschaal: 1= helemaal oneens, 5 = helemaal eens) Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

M(SD)

M(SD)

M(SD)

4.10 (0.86)

4.22 (0.87)

4.00 (0.84)

Reden

Uit

Totaal

Man

Vrouw

M(SD)

M(SD)

M(SD)

3.92 (0.83)

3.65 (0.88)

4.15 (0.73)

4.01 (0.86)

3.85 (0.93)

4.15 (0.79)

3.49 (1.00)

3.56 (0.99)

3.44 (1.03)

3.56 (0.99)

3.44 (0.96)

3.66 (1.02)

dankbaarheid 4.50 (0.69)

4.61 (0.53)

4.40 (0.80)

Voor toekomstige couchsurfers

3.21 (1.04)

3.37 (0.97)

3.09 (1.08)

Mijn host/surfer schreef er ook een

3.80 (0.98)

3.88 (1.05)

3.74 (0.91)

Het is een principe van couchsurfing

In tabel 3.12 is te zien hoe eens men het is met de gegeven redenen voor het schrijven van referenties. Er is te zien dat er kleine verschillen te vinden zijn tussen Nederlandse en Chinese respondenten. Nederlanders (M=4.50, SD=0.69) blijken het meer eens met de reden “voor toekomstige couchsurfers, zodat zij weten wat ze kunnen verwachten van de ander” dan Chinezen (M=4.01, SD=0.86). Dit verschil blijkt, na uitvoering van een onafhankelijke t-toets, significant t(179)=4.20, p<001). Wanneer we kijken naar mannelijke respondenten, dan zijn er twee significante verschillen te vinden. Nederlandse (M=4.22, SD=0.53) mannen zijn het meer eens met het schrijven van een referentie uit dankbaarheid dan Chinese (M=365, SD=0.88) mannen. Een t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(81)=2.95, p<.005). Een ander verschil is te vinden op de reden “voor toekomstige couchsurfers, zodat zij weten wat ze kunnen verwachten van de ander”. Nederlandse (M=4.61, SD=0.53) mannen zijn het meer eens met deze stelling dan Chinese (M=3.85, SD=0.93) mannen. Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(81)=4.31, p<.001). Wanneer we alleen naar de vrouwelijke respondenten in dit onderzoek kijken, dan blijken er minimale verschillen. Geen van deze verschillen zijn dan ook significant te noemen.

73

De respondenten is gevraagd wat voor referentie zij schrijven als zij een vervelende couchsurfingervaring hebben gehad. In tabel 3.13 is te zien dat 0.9% (N= 1) van de Nederlandse respondenten en 8.0% (N= 6) van de Chinese respondenten alsnog een positieve referentie schrijft bij een vervelende ervaring. Voor de andere drie antwoorden “ik schrijf een neutrale referentie”, “ik schrijf een negatieve referentie” en “ik schrijf geen referentie” zijn de antwoorden redelijk gelijk. Een kleine uitschieter is te vinden bij de Nederlandse respondenten die het vaakst een negatieve referentie schrijven (N= 41, 38.3%) in tegenstelling tot de Chinese respondenten (N= 19, 25.3%). Chinese respondenten (N=29, 38.7%) schrijven het vaakst een neutrale referentie. Dit in tegenstelling tot de Nederlandse respondenten, waar maar 30.8% (N=33) dit doet. Tabel 3.13 Actie bij vervelende couchsurf-ervaring bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten Nederland Totaal

Man

China Vrouw

Totaal

N

(%)

N

(%)

N

(%)

Referentie

1/107

(0.9)

1/49

(2.0)

-

-

Ik schrijf een

Man

Vrouw

N

(%)

N

(%)

N

(%)

6/75

(8.0)

1/34

(5.9)

4/41

(9.8)

29/75

(38.7)

10/34

(29.4)

19/41

(46.3)

19/75

(25.3)

11/34

(32.4)

8/41

(19.5)

21/75

(28.0)

11/34

(32.4)

10/41

(24.4)

positieve referentie 33/107

(30.8)

12/49

(24.5)

21/58

(36.2)

Ik schrijf een neutrale referentie

41/107

(38.3)

18/49

(36.7)

23/58

(39.7)

Ik schrijf een negatieve referentie

32/107

(29.9)

18/49

(36.7)

14/58

(24.1)

Ik schrijf geen referentie

Van de Chinese respondenten geeft 31.9% (man: 32.4%, vrouw: 31.6%) aan wel eens een vervelende couchsurf-ervaring te hebben gehad. Bij deQ Nederlanders is dit 53.8% (man: 53.1%, vrouw: 54.4%). Bij de Chinese respondenten geeft 39.3% (man: 36.4%, vrouw: 41.2%) aan dat dit lag aan andere verwachtingen die beide partijen van elkaar hadden. 28.6% (man:18.2%, vrouw: 35.3%) geeft aan dat de reden was dat ze absoluut geen klik met hun host/surfer hadden. Bij de Nederlandse respondenten zijn zowel “andere verwachtingen”(41.3%, man:30.0%, vrouw: 51.5%) als “geen klik met de host/surfer” (41.3%, man: 46.7%, vrouw: 36.4%) de belangrijkste reden van de vervelende couchsurf-ervaring(en).

74

3.4.5 Veiligheid Het meegeven van de sleutel In tabel 3.14 is te zien op welke manier hosts hun surfers binnen laten, wanneer zij dat willen. Op deze vraag waren meerdere antwoorden mogelijk. Zowel Nederlanders (N= 85, 79.4%) als Chinezen (N= 59, 78.7%) kiezen het vaakst voor afstemmen/nummer uitwisselen. Hierbij valt op dat Nederlandse mannen het vaakst afstemmen en nummers uitwisselen (N= 44, 89.8%) en Nederlandse vrouwen (70.7%) het minst. Daarna is de optie van het meegeven van de sleutel het populairst. Opvallend is dat Nederlandse vrouwen (N= 27, 46.6%) het vaakst de sleutel meegeven. Chinese mannen juist het minst vaak (N= 11, 32.4%). De sleutel op een afgesproken plek leggen, bijvoorbeeld onder de deurmat is niet heel populair. 13.1% (N= 14) van de Nederlandse respondenten en 8.0% (N= 6) van de Chinese respondenten geeft aan dit te doen. Een sleutel uitwisselen is niet nodig, wanneer er eigenlijk altijd wel iemand thuis is, bijvoorbeeld in een studentenhuis. Dit geldt voor 13.1% (N= 14) van de Nederlandse en 9.3% (N= 7) van de Chinese respondenten.

Tabel 3.14 Hoe surfer naar binnen laten als hij dat wil bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten Nederland Totaal

Man

China Vrouw

Totaal

N

(%)

N

(%)

N

(%)

85/107

(79.4)

44/49

(89.8)

41/58

(70.7)

Manier Afstemmen/Nummer

Man

Vrouw

N

(%)

N

(%)

N

(%)

59/75

(78.7)

27/34

(79.4)

32/41

(78.0)

uitwisselen 49/107

(45.8)

22/49

(44.9)

27/58

(46.6)

Sleutel meegeven

25/75

(33.3)

11/34

(32.4)

14/41

(34.1)

14/107

(13.1)

4/49

(8.2)

10/58

(17.2)

Sleutel op

6/75

(8.0)

4/34

(11.8)

2/41

(4.9)

7/75

(9.3)

3/34

(8.8)

4/41

(9.8)

-

-

-

afgesproken plek leggen 14/107

(13.1)

7/49

(14.3)

7/58

(12.1)

Er is altijd wel iemand thuis

2/107

(1.9)

1/49

(2.0)

1/5

(1.7)

Anders

75

-

3.4.6 Risico Ontvangen van verzoeken In tabel 3.15 is te zien dat iets minder dan de helft van de Nederlandse respondenten (N= 45, 42.9%) eens per maand een verzoek om een slaapplek krijgen. Een andere grote groep (N=38, 36.2%) ontvangt minder dan eens per maand een verzoek. Bij de Chinese respondenten is een andere verdeling te zien. De grootste groep Chinese respondenten (N=26, 34.7%) ontvangt meerdere keren per maand een verzoek. Daarnaast ontvangt een andere grote groep (N=23, 30.7%) minder dan eens per

maand

een

verzoek.

Er

is

niemand

die

iedere

dag

een

verzoek

ontvangt.

Wanneer we een onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, dan is te zien dat Chinese mannen meestal eens per maand een verzoek krijgt (N= 13, 38.2%) of meerdere keren per maand een verzoek ontvangt (N=13, 38.2%). De grootste groep Nederlandse mannen (N= 23, 46.9%) ontvangt eens per maand een verzoek. Ongeveer eenderde van de Nederlandse mannen (N=15, 30.6%) ontvangt minder dan eens per maand een verzoek. De grootste groepen Chinese vrouwen ontvangen minder dan eens per maand (N= 13, 38.2%) of meerdere keren per maand (N=13, 38.2%) een verzoek. Nederlandse vrouwen ontvangen het vaakst minder dan eens per maand een verzoek (N= 23, 41.1). Daarnaast ontvangt een andere grote groep (N= 22, 39.6%) eens per maand een verzoek.

Tabel 3.15 Hoe vaak ontvangen Nederlandse (N=105) en Chinese (N=75) respondenten verzoeken voor een slaapplek? Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

N (%)

N (%)

N (%)

2/105

2/49

-

(1.9)

(4.1)

38/105

15/49

23/56

(36.2)

(30.6)

(41.1)

45/105

23/49

22/56

(42.9)

(46.9)

(39.3)

16/105

7/49

9/56

(15.0)

(14.3)

(15.5)

4/105

2/49

2/56

(3.8)

(4.1)

(3.4)

-

-

-

-

-

Totaal

Man

Vrouw

Hoe vaak

N (%)

N (%)

N (%)

Nooit

1/75

-

1/41

(1.3)

-

Minder dan eens per maand

Eens per maand

Meerdere keren per maand

Eens per week

Meerdere keren per week

Iedere dag

76

(2.4)

23/75

13/34

10/41

(30.7)

(38.2)

(24.4)

13/75

4/34

9/41

(17.3)

(11.8)

(22.0)

26/75

13/34

13/41

(34.7)

(38.2)

(31.7)

6/75

2/34

4/41

(8.0)

(5.9)

(9.8)

6/75

2/34

4/41

(8.0)

(5.9)

(9.8)

-

-

-

Reageren op verzoek Tabel 3.16 Hoe vaak reageren Nederlandse (N= 107) en Chinese (N= 75) respondenten op een verzoek? Nederland Totaal N

Man (%)

N

China Vrouw

(%)

N

(%)

Totaal Hoe vaak

N

Man (%)

N

Vrouw (%)

N

(%)

-

-

-

Nooit

-

-

-

-

-

-

Zelden

5/75 (6.7)

3/34 (8.8)

2/41 (4.9)

-

-

-

Soms

6/75 (8.0)

4/34 (11.8)

2/41 (4.9)

15/107 (14.2)

6/49 (12.2)

9/57 (15.8)

Vaak

26/75 (34.7)

8/34 (23.5)

18/41 (43.9)

91/107 (85.8)

43/49 (87.8)

48/57 (84.2)

Altijd

38/75 (50.7)

19/34 (55.9)

19/41 (46.3)

Zoals te zien in tabel 3.16 dat het overgrote deel van de Nederlanders (N= 91, 85.8%) altijd reageert op een verzoek. De overige 15 respondenten (14.2%) reageert vaak op de verzoeken. Bij Chinezen is een andere verdeling te zien. De helft van de respondenten (N= 38, 50.7%) reageert altijd op verzoeken. Een kleine groep (N= 5, 6.7%) reageert er zelden op. Er is niemand die nooit reageert op een verzoek. Wanneer we hier een onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, dan is te zien dat het merendeel van de Nederlandse mannen (N= 43, 87.8%) altijd reageert op een verzoek. De overige personen (N=6, 12.2%) reageert vaak. Bij Chinese mannen is te zien dat de meerderheid (N= 19, 55.9%) altijd reageert op een verzoek. Een kleine groep (N= 3, 8.8%) reageert er zelden op. Het grootste deel van de Nederlandse vrouwen (N= 48, 84.2%) reageert altijd op een verzoek. De overige respondenten (N= 9, 15.8%) reageert vaak op een verzoek. Bij Chinese vrouwen is een andere verdeling te zien. Net iets minder dan de helft (N= 19, 46.3%) reageert altijd op een verzoek. Een andere grote groep (N= 18, 43.9%) reageert vaak op een verzoek. Slechts twee personen (4.9%) reageert zelden op een verzoek.

77

Instemmen met verzoek Tabel 3.17 Hoe vaak stemmen Nederlandse (N= 107) en Chinese (N= 75) respondenten in met het verzoek? Nederland Totaal N

Man (%)

N

China Vrouw

(%)

N (%)

Totaal Hoe vaak

N

Man (%)

N

Vrouw (%)

N

(%)

-

-

-

Nooit

-

-

-

3/107 (2.8)

1/49 (2.0)

2/58 (3.4)

Zelden

22/75 (29.3)

12/34 (35.3)

10/41 (24.4)

56/107 (52.3)

29/49 (59.2)

27/58 (46.6)

Soms

27/75 (36.0)

10/34 (29.4)

17/41 (41.5)

44/107 (41.1)

17/49 (34.7)

27/58 (46.6)

Vaak

22/75 (29.3)

9/34 (26.5)

13/41 (31.7)

4/107

2/49 (4.1)

2/58 (3.4)

Altijd

4/75 (5.3)

3/34 (8.8)

1/41

(3.7)

(2.4)

In bovenstaande tabel 3.17 is te zien hoe vaak Nederlandse en Chinese respondenten daadwerkelijk instemmen met het verzoek. Hier is te zien dat er niemand is die nooit op het verzoek ingaat. Bij de Nederlandse respondenten is te zien dat net iets meer dan de helft (N=56, 52.3%) soms met het verzoek instemt. Een andere grote groep (N= 44, 41.1%) stemt vaak met het verzoek in. Drie personen (2.8%) gaat zelden op het verzoek in. Bij de chinese respondenten is een andere verdeling te zien. De grootste groep (N= 27, 36.0%) stemt soms met het verzoek in. Een andere grote groep (N=22, 29.3%) stemt zelden met het verzoek in. Een vergelijkbare groep (N=22, 29.3%) stemt vaak met het verzoek in. Wanneer we hierbij een onderscheid maken tussen mannen en vrouwen, dan valt af te lezen in de tabel dat de meerderheid van de Nederlandse mannen (N=29, 59.2%) instemt met het verzoek. Ongeveer een derde van de Nederlandse mannen (N= 17, 34.7%) stemt vaak met het verzoek in. Chinese mannen (N= 12, 35.2%) stemt zelden met het verzoek in. Een andere grote groep (N= 10, 29.4) stemt soms in met het verzoek. Bij de Nederlandse vrouwen is te zien dat het grootste deel van de respondenten soms (N= 27, 46.6%) en vaak (N= 27, 46.6%) instemt met het verzoek. Bij de Chinese vrouwen stemmen een grote groep (N= 17, 41.5%) soms in met het verzoek. Een respondent (2.4%) stemt altijd in met het verzoek.

78

3.4.7 Karakter Extraversie

Tabel 3.18 Mate van extraversie bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten (vijfpuntsschaal; hoe hoger, hoe positiever) Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

M (SD)

M (SD)

M (SD)

3.61 (1.03)

3.76 (0.97)

3.48 (1.06)

Totaal

Man

Vrouw

Extraversie

M (SD)

M (SD)

M (SD)

Bedeesd –

3.95 (0.77)

3.79 (0.82)

4.07 (0.72)

Zelfverzekerd 3.73 (1.14)

3.76 (0.99)

3.71 (1.26)

Stil – Spraakzaam

3.41 (0.92)

3.47 (0.99)

3.37 (0.86)

3.68 (0.93)

3.71 (0.84)

3.66 (1.00)

Onderdanig -

3.33 (1.08)

3.32 (1.09)

3.34 (1.09)

assertief 3.89 (1.00)

3.84 (0.94)

3.93 (1.06)

Geremd – spontaan

3.92 (0.77)

3.88 (0.81)

3.95 (0.74)

3.58 (1.13)

3.51 (1.16)

3.64 (1.12)

Introvert - extravert

3.51 (1.01)

3.62 (1.02)

3.43 (1.01)

Chinezen (M=3.95, SD=0.77) zien zichzelf als zelfverzekerder (t(179)=2.53, p<.025) dan Nederlanders (M=3.61, SD=1.03). Nederlanders (M=3.73, SD=1.14) daarentegen zien zichzelf als spraakzamer dan Chinezen (M=3.41, SD=0.92). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(180)=1.99, p<.05). Bij de karaktereigenschap onderdanig-assertief blijkt ook een verschil te zijn tussen Nederlanders (M=3.68, SD=0.93) en Chinezen (M=3.33, SD=1.08). Dit verschil blijkt significant t(180)=2.33, p<.025). Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijkt er geen verschil te zitten tussen de twee groepen. Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese vrouwen, dan is er alleen een significant verschil (t(97)=3.09, p<.005) in de eigenschap Bedeesd-zelfverzekerd. Chinese vrouwen (M=4.07, SD=0.72) zien zichzelf als zelfverzekerder dan Nederlandse vrouwen (M=3.48, SD=1.06).

79

Altruïsme

Tabel 3.19 Mate van altruïsme bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten(vijfpuntsschaal; hoe hoger, hoe positiever) Nederland

China

Totaal

Man

Vrouw

M (SD)

M (SD)

M (SD)

3.83 (1.00)

3.90 (0.85)

3.78 (1.13)

4.31 (0.78)

4.39 (0.70)

4.24 (0.84)

Totaal

Man

Vrouw

M (SD)

M (SD)

M (SD)

Koel -hartelijk

4.00 (0.90)

4.03 (0.90)

3.98 (0.91)

Onvriendelijk –

4.31 (0.74)

4.44 (0.66)

4.20 (0.78)

3.87 (0.89)

3.91 (0.83)

3.83 (0.95)

4.01 (0.83)

3.88 (0.88)

4.12 (0.78)

4.03 (0.75)

3.88 (0.77)

4.15 (0.73)

Altruïsme

vriendelijk 3.82 (0.87)

3.73 (0.88)

3.90 (0.85)

Zelfzuchtigonzelfzuchtig

4.08 (0.83)

4.14 (0.84)

4.03 (0.96)

Tegenwerkend – meewerkend

3.68 (1.09)

3.69 (1.05)

3.67 (1.13)

Strak - soepel

Chinezen (M=4.03, SD=0.75)zien zichzelf als soepeler (flexibel) dan Nederlanders (M=3.68, SD=1.09). Een onhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(180)=2.53,p<.025). De overige eigenschappen laten geen verschillen zien. Nederlanders en Chinezen zien zichzelf dus als even koel/hartelijk, onvriendelijk/vriendelijk, zelfzuchtig/onzelfzuchtig en tegenwerkend/meewerkend. Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen dan zien we in tabel 3.19 dat er minimale verschillen zijn. Een onafhankelijke t-toets laat dan ook zien dat de verschillen tussen Nederlandse en Chinese mannen dan ook niet significant zijn. Wanneer we dit onderscheid maken voor vrouwen, dan is er alleen een verschil te vinden in de eigenschap Strak-Soepel. Chinese vrouwen (M=4.15, SD=0.73) zien zichzelf als soepeler dan Nederlandse vrouwen (M=3.67, SD=1.13). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat verschil significant is t(97)=2.54, p<.025).

80

Emotionele stabiliteit Tabel 3.20 Mate van emotionele stabiliteit bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten(vijfpuntsschaal; hoe hoger, hoe positiever) Nederland

China

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

3.67 (1.13)

3.92 (1.02)

3.47 (1.19)

3.85 (0.89)

4.00 (0.79)

3.71 (0.97)

Emotionele stabiliteit

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

Zenuwachtig – rustig

3.84 (0.81)

3.59 (0.89)

4.05 (0.67)

3.72 (0.95)

Nerveus – op zijn gemak

3.89 (0.80)

3.85 (0.82)

3.93 (0.79)

3.86 (0.94)

3.59 (0.99)

Gespannen – ontspannen

3.77 (0.89)

3.74 (0.86)

3.80 (0.93)

3.44 (0.88)

3.51 (0.85)

3.38 (0.91)

Onstandvastig – standvastig

3.89 (0.85)

3.82 (0.97)

3.95 (0.74)

3.80 (0.93)

3.78 (0.90)

3.83 (0.96)

Opvliegend kalm

3.79 (0.93)

3.76 (1.02)

3.80 (0.87)

Chinezen (M=3.89, Sd=0.85) zien zichzelf als standvastiger dan Nederlanders (M=3.44, SD=0.88). Een onafhankelijk t-toets laat zien dat verschil significant is t(180)=3.48, p<.005). Over de overige karaktereigenschappen denken Chinezen en Nederlanders

hetzelfde. Ze zien zichzelf als even

zenuwachtig/rustig, nerveus/op zijn gemak, gespannen/ontspannen en opvliegend/kalm. Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan zijn er geen grote verschillen te vinden. De verschillen zijn dan ook niet significant. Wanneer we dit onderscheid maken voor vrouwen, dan zijn er wel verschillen te vinden. Chinezen (M=4.05, SD=0.67) zien zichzelf als rustiger dan Nederlanders (M=3.47, SD=0.95). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(97)=3.11,p<.005). Ook op de karaktereigenschap Onstandvastig-standvastig zijn verschillen te vinden. Chinezen (M=3.95, SD=0.74) zien zichzelf als standvastiger dan Nederlanders (M=3.38, SD=0.91). Een t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(97)=3.43, p<.005).

81

Zorgvuldigheid Tabel 3.21 Mate van zorgvuldigheid bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten (vijfpuntsschaal; hoe hoger, hoe positiever)

Nederland

China

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

3.64 (1.18)

3.55 (1.16)

3.72 (1.20)

Onnauwkeurig – nauwkeurig

3.88 (0.81)

4.00 (0.75)

3.78 (0.85)

3.72 (0.92)

3.61 (0.95)

3.81 (0.89)

Achteloos – nauwgezet

3.97 (0.86)

3.88 (0.95)

4.05 (0.84)

3.52 (0.85)

3.37 (0.86)

3.66 (0.83)

Nalatig – grondig

4.05 (0.84)

4.00 (0.78)

4.10 (0.89)

3.85 (0.99)

3.80 (1.00)

3.90 (0.99)

Onzorgvuldig – zorgvuldig

3.85 (0.85)

3.82 (0.76)

3.88 (0.93)

3.61 (0.99)

3.61 (1.00)

3.60 (0.99)

Lui - ijverig

3.75 (1.15)

3.71 (1.06)

3.78 (1.24)

Zorgvuldigheid

Zoals te zien is in tabel 3.21 zijn er minimale verschillen aanwezig tussen Nederlandse en Chinese respondenten. Chinezen (M=4.05, SD=0.84) geven aan zorgvuldiger te zijn dan Nederlanders (M=3.52, SD=0.85). Een onafhankelijke t-toets laat zien dat dit verschil significant is t(180)=4.17, p<.001). Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijken er verschillen te zijn. Chinese mannen (M=4.00, SD=0.75) blijken nauwkeuriger te zijn dan Nederlandse (M=3.55, SD=1.16) mannen. Dit verschil is significant t(80)=2.13, p<.05). Daarnaast zijn Chinezen (M=4.00, SD=-78) grondiger dan Nederlanders (M=3.37, SD=0.86). Dit verschil blijkt significant t(80)=3.43, p<.005). Wanneer we dit onderscheid maken voor vrouwen, dan blijkt er een verschil te zijn. Chinezen (M=4.10, SD=0.89) geven aan grondiger te zijn dan Nederlanders (M=3.66, SD=0.83). Dit verschil blijkt significant t(97)=2.54, p<.025). De overige verschillen zijn minimaal en een onafhankelijke ttoets laat zien dat deze ook niet significant zijn.

82

Openheid voor ervaringen Tabel 3.22 Mate van openheid voor ervaringen bij Nederlandse (Nman=49, Nvrouw=58) en Chinese (Nman=34, Nvrouw=41) respondenten (vijfpuntsschaal; hoe hoger, hoe positiever) Nederland

China

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

Openheid voor ervaringen

Totaal M (SD)

Man M (SD)

Vrouw M (SD)

4.16 (0.86)

4.27 (0.86)

4.07 (0.86)

Onintelligentintelligent

4.56 (0.58)

4.68 (0.54)

4.46 (0.60)

3.91 (0.91)

3.96 (0.87)

3.86 (0.95)

Onverstandig – verstandig

4.27 (0.83)

4.32 (0.84)

4.22 (0.82)

4.02 (0.90)

3.96 (0.87)

4.07 (0.93)

Fantasieloos – fantasierijk

3.84 (0.90)

3.71 (0.91)

3.95 (0.89)

3.93 (1.07)

3.94 (1.09)

3.93 (1.06)

Oncreatief – creatief

3.84 (0.82)

3.85 (0.82)

3.83 (0.83)

4.38 (0.75)

4.40 (0.74)

4.37 (0.77)

Ongeïnteresseerd leergierig

4.57 (0.67)

4.55 (0.75)

4.59 (0.59)

In tabel 3.22 is te zien dat er verschillen zijn tussen de eigenschappen van Nederlanders en Chinezen. Chinezen(M=4.16, SD=0.86) zien zichzelf als intelligenter dan Nederlanders (M=4.56, SD=0.58). Dit verschil blijkt significant t(179)=3.50, p<.005). Daarnaast zien Chinezen (M=4.27, SD=0.83) als verstandiger dan Nederlanders (M=3.91, SD=0.91). Ook dit verschil blijkt significant t(180)=2.73, p<.01).

Wanneer we een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijkt er een significant verschil te vinden te zijn voor de eigenschap Onintelligent-intelligent t(81)=2.68, p<.01). Chinese mannen (M=4.68,SD=0.54) zien zichzelf als intelligenter dan Nederlandse mannen (M=4.27, SD=0.86).

Wanneer we ditzelfde onderscheid maken voor vrouwen, dan blijkt er enkel een significant verschil te zijn voor de eigenschap Onintelligent-Intelligent t(96)=2.52, p<.025). Voor de overige eigenschappen zijn geen significante verschillen te vinden. 3.5 Perspectief In dit hoofdstuk zijn de resultaten van de interviews en online vragenlijst besproken. Voor de online vragenlijst zijn deze onderverdeeld in verschillende onderdelen. Er is begonnen met de ‘activiteiten’, waarbij is ingegaan op (1) het lidmaatschap, zoals redenen om deel te nemen aan couchsurfing en (2) 83

activiteiten op de website, zoals hoe vaak men de website bezoekt. Als tweede is ingegaan op de communicatie. Hierbij is ingegaan op de resultaten over het berichtenverkeer, zoals het aantal berichten dat is gestuurd. Daarnaast worden ook de gebruikte methoden voor het zoeken naar een slaapplek besproken. Als derde zijn de resultaten van ‘openheid van informatie’ genoteerd. Hierbij is ingegaan op de verschillende onderdelen van het profiel die belangrijk zijn om de betrouwbaarheid van de ander te beoordelen. Als vierde zijn de resultaten van ‘reputatie’ besproken. Hierbij ging het om het schrijven van referenties. Als vijfde is ‘veiligheid’ besproken ,waarbij is ingegaan op of men de sleutel meegeeft aan de surfer. Als zesde is ingegaan op ‘risico’, waarbij het ging om het ontvangen en accepteren van verzoeken. Als laatste zijn de resultaten van het Big Five Model gepresenteerd. Hierbij is ingegaan op verschillende karaktereigenschappen van de respondenten. Deze waren onderverdeeld in (1) extraversie, (2) altruïsme, (3) emotionele stabiliteit, (4) zorgvuldigheid en (5) openheid voor ervaringen.

84

4. Conclusie en discussie Dit is een studie naar de verschillen op het gebied van vertrouwen tussen Nederlanders en Chinezen. Hierbij is de website www.couchsurfing.org als cases gebruikt. In het eerste hoofdstuk is ingegaan op de literatuur die er al bestond rondom het thema vertrouwen en couchsurfing. Hieruit blijkt dat het begrip vertrouwen een lastig en breedomvattend begrip is. Daarom is in dit onderzoek de definitie van Mayer, Davis en Schoorman (1995) aangehouden. “Vertrouwen is de bereidheid van een partij om zich kwetsbaar op te stellen voor de acties van de andere partij, gebaseerd op de verwachting dat de ander een belangrijke actie zal uitvoeren voor de vertrouwende partij, ongeacht het vermogen om de andere partij te controleren of te monitoren”. Daarnaast is uitgebreid ingegaan op het principe van couchsurfing, waarbij ‘vertrouwen tussen mensen’ het kernbegrip is. Je biedt immers, iemand die je niet kent, een slaapplek aan. Hierbij moet je dus zorgen dat je een oordeel kunt vellen over de betrouwbaarheid van de ander. Op de website van couchsurfing is dit op verschillende manieren gedaan. Je kunt een profiel aanmaken, waar je jezelf presenteert. Dit profiel bestaat onder andere uit algemene informatie (zoals naam en woonplaats), foto’s en je vriendenkring. Daarnaast kun je geverifieerd en gevouched worden. Verder kun je vrienden maken en de sterkte van de vriendschapsband aangeven en kun je referenties (vas hosts en surfers) achterlaten en ontvangen.

Al deze zaken moeten bijdragen aan de

betrouwbaarheid van de andere partij. Uit onderzoek van Adamic, Lauterbach, Teng en Ackerman (2011) blijkt dat deze referenties een belangrijke rol spelen voor het vertrouwen van couchsurfers. 47.6% van de respondenten in hun onderzoek gaf aan dit heel belangrijk te vinden en 40.8% vond het belangrijk. Type en aantal vriendschappen en het aantal vouches blijkt geen rol te spelen. Couchsurfing is in China minder populair dan in Nederland. Dit heeft, volgens het China Internet Information Center (2007) , twee belangrijke redenen: (1) huiselijke zaken moeten binnenshuis gehouden worden en (2) het is slim om de kans dat huiselijke zaken publiek worden te voorkomen. Dit is in lijn met de culturele dimensie onzekerheidsvermijding van Hofstede (2004). China scoort hoog op deze culturele dimensie, wat inhoudt dat ze bang zijn voor alles wat anders is, en dus onzeker. Couchsurfen is onbekend en onzeker; je weet nooit wie je binnenhaalt en daarom ontwijkt een Chinees liever dit principe van gastvrijheid. In het tweede hoofdstuk is ingegaan op het conceptueel model, hypothesen en de methode. Hierbij is de volgende onderzoeksvraag gesteld: Welke aspecten van couchsurfing vinden Chinese en Nederlandse respondenten belangrijk voor de betrouwbaarheid van de host/surfer? En hoe verschillen zij hierin? 85

De onderdelen van het profiel op couchsurfing zijn onder te verdelen in verschillende factoren die bij moeten dragen aan vertrouwen. Ten eerste is er de openheid van informatie. Zoals eerder gezegd betekent vertrouwen “je kwetsbaar durven opstellen”. Cazier, Shao en St. Louis (2007) stellen dat door het delen van (persoonlijke) informatie, en dus jezelf kwetsbaar opstellen, kan leiden tot meer vertrouwen. Ten tweede is er de communicatie tussen twee partijen. Aangezien de twee partijen elkaar niet kunnen zien, is communicatie essentieel. Bacerra en Gupta (2003) stellen in hun onderzoek naar betrouwbaarheid binnen organisaties dat een hoge mate van communicatie belangrijk is voor de ene partij om zo de eigenschappen van de andere partij te beoordelen. Dit heeft vervolgens invloed op de evaluatie van de betrouwbaarheid van de andere partij. Ten derde is er reputatie. Op de website van couchsurfing kun je door middel van het achterlaten van referenties je mening geven over het bezoek. Dit reputatiemechanisme is van invloed op de mate van vertrouwen. Egger (2000) stelt in zijn onderzoek dat voordat mensen een product kopen, kan de klant al een mening hebben gevormd over de winkel door bijvoorbeeld eerdere transacties en meningen van anderen. Dit is ook van toepassing op couchsurfing, zij het in een andere vorm. Ten vierde is er de veiligheid. Bij een online winkel kun je door middel van een keurmerk zien of hij betrouwbaar is. Bij couchsurfing gaat dit niet. Daar zijn andere manieren voor. Zo kan iemand geverifieerd of gevouched worden. Ten vijfde is er het risico van het bezoek. Wanneer je bezoek niet fijn verloopt en je wilt weg, dan is dit lastiger wanneer je je in een ver land bevindt. Je kent vaak het land niet, de mensen niet, de taal niet en kunt niet makkelijk weg wanneer je dat zou willen. Als laatste zijn er de externe factoren die een rol kunnen spelen bij betrouwbaarheid. Hierbij kan gedacht worden aan cultuur, eerdere ervaringen en karaktereigenschappen. Op basis hiervan zijn hypothesen vastgesteld. In de methode werd ingegaan op de methodiek die is gebruikt tijdens het onderzoek, waarbij onderscheid werd gemaakt tussen het kwalitatieve en kwantitatieve deel. In het kwalitatieve deel is gebruik gemaakt van een semi-gestructureerd interview, waarbij in totaal acht personen zijn geïnterviewd: 4 Nederlanders (2 vrouw – 2 man) en vier Chinezen (2 vrouw – 2 man). Voor het kwantitatieve gedeelte is gebruik gemaakt van een vragenlijst die via persoonlijke berichten en berichten op fora op de website van couchsurfing is verspreid. Deze vragenlijst is zowel in het Nederlands als in het Engels opgesteld en bestond uit 35 vragen. Alvorens deze vragenlijst de wereld in te sturen, heeft er een pilot plaatsgevonden. Hier hebben drie personen aan deelgenomen en hun op- en aanmerkingen aangegeven.

86

In het derde hoofdstuk is ingegaan op de resultaten. Hierbij is het hoofdstuk onderverdeeld in 7 paragrafen: (1) activiteiten, (2) communicatie, (3) openheid van informatie, (4)reputatie, (5) veiligheid, (6) risico en (7)karakter. 4.1 Communiceren en informeren Op basis van de resultaten in het derde hoofdstuk kunnen de hypothesen getest worden.

Activiteit op Couchsurfing Tabel 4.1 Overzicht van geteste hypothesen H1a:

Nederlanders zijn vaker lid van groepen

+/-

H1b:

Nederlanders zijn lid van meer groepen

-

H1c:

Nederlanders bezoeken vaker de website van Couchsurfing

+

H1d:

Nederlanders bezoeken vaker de groepen op Couchsurfing dan Chinezen

+

H1e:

Nederlanders bezoeken vaker de fora van de groepen dan Chinezen

-

H1f:

Nederlanders schrijven vaker een bericht op de die fora dan Chinezen

-

H1g:

Nederlanders organiseren vaker evenementen dan Chinezen

-

H1h:

Nederlanders bezoeken vaker evenementen dan Chinezen

+

H1i:

Nederlanders hebben vaker contact met andere couchsurfers dan Chinezen

+

H1: Nederlanders zijn actiever op de website van Couchsurfing H1a: Nederlanders zijn vaker lid van groepen Nederlanders blijken iets vaker lid te zijn van groepen. Wanneer we hierbij een onderscheid maken tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijken Nederlandse mannen net iets vaker lid te zijn van groepen dan Chinese mannen. Echter, dit verschil is erg klein. Het verschil bij dit onderscheid tussen vrouwen blijkt iets groter, waarbij Nederlandse vrouwen vaker lid zijn van groepen dan Chinese vrouwen. Hiermee kan hypothese 1a bevestigd worden, al is het verschil erg klein te noemen. Er is ook gekeken of er een verschil was op het gebied van de soort groepen waarvan men lid was. Hierbij waren geen verschillen te vinden.

H1b: Nederlanders zijn lid van meer groepen Nederlanders blijken van meer groepen lid te zijn dan Chinezen. Dit verschil is echter niet significant. Wanneer we hierbij een onderscheid maken op het niveau van geslacht, dan blijken er geen verschillen te zijn. Hypothese 1b wordt dus verworpen. 87

H1c: Nederlanders bezoeken vaker de website van Couchsurfing Nederlanders blijken vaker de website van couchsurfing te bezoeken dan Chinezen. Wanneer we een onderscheid maken op het geslacht van niveau, dan blijken er geen verschillen te zijn. Hypothese h1c kan dus bevestigd worden, wanneer gekeken wordt naar de totale populatie.

H1d: Nederlanders bezoeken vaker de groepen op Couchsurfing dan Chinezen Nederlanders blijken vaker groepen te bezoeken dan Chinezen. Hierbij is ook een verschil te vinden tussen Nederlandse en Chinese mannen. Nederlandse mannen blijken vaker de groepen te bezoeken dan Chinese mannen. Voor vrouwen is er geen verschil te vinden. Deze hypothese kan dus bevestigd worden.

H1e: Nederlanders bezoeken vaker de fora van de groepen dan Chinezen Hier zijn geen significante verschillen te vinden en daarmee kan deze hypothese verworpen worden.

H1f: Nederlanders schrijven vaker een bericht op de die fora dan Chinezen Hier zijn geen significante verschillen te vinden en daarmee kan deze hypothese verworpen worden.

H1g: Nederlanders organiseren vaker evenementen dan Chinezen Hier zijn geen significante verschillen te vinden en daarmee kan deze hypothese verworpen worden.

H1h: Nederlanders bezoeken vaker evenementen dan Chinezen Nederlanders blijken inderdaad vaker evenementen te bezoeken dan Chinezen. Daarnaast blijken Nederlandse mannen vaker evenementen te bezoeken dan Chinese mannen. Voor vrouwen is er geen verschil te vinden. Hiermee kan deze hypothese bevestigd worden.

H1i: Nederlanders hebben vaker contact met andere couchsurfers dan Chinezen Nederlander hebben vaker contact met andere couchsurfers dan Chinezen. Daarnaast hebben Nederlandse mannen vaker contact met andere couchsurfers. Voor vrouwen is er geen verschil te vinden. Deze hypothese kan dus bevestigd worden voor de totale groep Nederlanders en Chinezen. Nederlanders kunnen inderdaad actiever op de website van couchsurfing genoemd worden. Ze zijn vaker lid van groepen en zijn van meer groepen lid. Daarnaast bezoeken ze vaker de website en de groepen. Dit blijkt ook uit het kwalitatief onderzoek, waarbij de Nederlandse geïnterviewden aangeven actief te zijn op de website. Dit in tegenstelling tot de Chinese geïnterviewden die aangaven niet zo heel erg actief te zijn.

88

Ook op het gebied van georganiseerde evenementen zijn verschillen te vinden. Nederlanders blijken deze vaker te bezoeken dan Chinezen. Voor het bezoeken van fora en het schrijven van berichten op deze fora zijn geen verschillen te vinden. Communicatie Tabel 4.2 Overzicht geteste hypothesen H2a:

Chinezen vinden berichtenverkeer vooraf belangrijker dan Nederlanders

+

H2b:

Chinezen sturen gemiddeld meer berichten vooraf aan een bezoek dan Nederlanders

+

H2c:

Chinezen sturen deze berichten vaker om de host beter te leren kennen dan

+/-

Nederlanders H3:

Chinezen zullen vaker via hun eigen netwerk op zoek gaan naar een slaapplek

+

H2: Chinezen vinden communicatie, vooraf aan een bezoek, belangrijker dan Nederlanders

H2a: Chinezen vinden berichtenverkeer vooraf belangrijker dan Nederlanders Het blijkt dat er geen verschil is tussen Nederlanders en Chinezen op het gebied van hoe belangrijk zij het berichtenverkeer voorafgaand aan een bezoek vindt. Wanneer er een onderscheid wordt gemaakt tussen Nederlandse en Chinese mannen, dan blijken er geen verschillen te zijn. Dit verschil is er wel voor Nederlandse en Chinese vrouwen. Deze laatste groep vindt het versturen van berichten voorafgaand aan een bezoek belangrijker dan Nederlandse vrouwen. Hiermee wordt hypothese h2a deels bevestigd.

H2b: Chinezen sturen gemiddeld meer berichten vooraf aan een bezoek dan Nederlanders Chinezen blijken inderdaad meer berichten te sturen voorafgaand aan een bezoek dan Nederlanders. Daarnaast blijken Chinese mannen meer berichten te sturen dan Nederlandse mannen. Dit geldt ook voor de vrouwen, waarbij Chinese vrouwen meer berichten sturen dan Nederlandse vrouwen. Deze hypothese kan dan ook bevestigd worden.

H2c: Chinezen sturen deze berichten vaker om de host beter te leren kennen dan Nederlanders Nederlanders kiezen als voornaamste reden dat dit berichtenverkeer plaatsvindt ‘duidelijke afspraken maken’. Voor Chinezen ligt dit anders. Zij vinden zowel ‘duidelijke afspraken maken’ als ‘de host beter leren kennen’ belangrijk voor het sturen van berichten. Deze hypothese kan dus deels bevestigd worden. 89

Er blijkt geen verschil tussen Nederlanders en Chinezen te zijn in hoe belangrijk men de communicatie vooraf vindt. Dit verschil is er wel voor het aantal berichten en de reden van het sturen van deze berichten. Chinezen blijken meer berichten vooraf te sturen en doen, naast het maken van duidelijke afspraken, dat ook om de host beter te leren kennen. Voor Nederlanders is de voornaamste reden ‘om duidelijke afspraken te maken’. Hypothese 2 kan dus deels bevestigd worden.

H3: Chinezen zullen vaker via hun eigen netwerk op zoek gaan naar een slaapplek Het merendeel van de Nederlanders en Chinezen gaat op zoek naar een slaapplek via de zoekmogelijkheid op de website. Daarnaast blijkt dat Nederlandse couchsurfers vaker gebruik maken van hun eigen netwerk dan Chinezen.

Deze hypothese kan dus verworpen worden.

Openheid van informatie Tabel 4.3 Overzicht geteste hypothesen H4:

Chinezen en Nederlanders vinden het belangrijk dat er informatie op het

+/-

profiel staat H5:

De hoeveelheid informatie is voor zowel Nederlanders als Chinezen een

-

belangrijke factor om te bepalen hoe betrouwbaar iemand is

H4:

Chinezen en Nederlanders vinden het belangrijk dat er informatie op het profiel staat

Nederlanders blijken het belangrijker te vinden dat er informatie op het profiel te vinden is dan Chinezen. Voor mannen is hier geen verschil te vinden, voor vrouwen wel. Nederlandse vrouwen vinden het belangrijker dat er informatie op het profiel te vinden is dan Chinese vrouwen. Deze hypothese kan dus niet bevestigd worden. H5: De hoeveelheid informatie is voor zowel Nederlanders als Chinezen een belangrijke factor om te bepalen hoe betrouwbaar iemand is Chinezen vinden de hoeveelheid profielinformatie noch belangrijk/noch onbelangrijk voor het bepalen van de betrouwbaarheid van de host. Dit in tegenstelling tot Nederlanders, die dit erg belangrijk vinden. Voor mannen en vrouwen blijkt er geen verschil te zijn. Wanneer het om de hoeveelheid profielinformatie van de surfer gaat, dan blijkt er ook een verschil te zijn. Nederlanders vinden dit belangrijker dan Chinezen. Daarnaast vinden Nederlandse mannen de hoeveelheid profielinformatie ook belangrijker dan Chinese mannen. Ook voor vrouwen geldt dit verschil.

90

Wanneer we kijken naar de hoeveelheid informatie op het profiel van de surfer, dan blijkt er een verschil te zijn tussen Nederlanders en Chinezen. Nederlanders vinden profielinformatie van de surfer belangrijker dan Chinezen om de betrouwbaarheid te beoordelen. Dit verschil geldt ook voor Nederlandse en Chinese mannen, en Nederlandse en Chinese vrouwen. Deze hypothese kan dus verworpen worden. Nederlanders blijken de hoeveelheid informatie op een profiel belangrijker te vinden dan Chinezen om de betrouwbaarheid te beoordelen. Dit geldt zowel als host als surfer. Er is wel verschil te vinden op de verschillende soorten profielinformatie. De ‘reply rate’ wordt door Nederlanders als belangrijker beoordeeld om de betrouwbaarheid van de host in te schatten dan door Chinezen. Voor mannen is hier geen verschil te vinden. Voor vrouwen wel. Nederlandse vrouwen vinden de reply rate belangrijker om de betrouwbaarheid van de host te beoordelen. Er blijken geen verschillen te zijn voor ‘overeenkomsten’ en ‘leeftijd’ . Wanneer we kijken naar de profielinformatie van de surfer, dan zijn er wel verschillen te vinden voor bovenstaande categorieën. Nederlanders vinden overeenkomsten en leeftijd belangrijker dan Chinezen om de betrouwbaarheid van de surfer te bepalen. Voor Nederlandse en Chinese mannen zijn hier geen verschillen te vinden, voor Nederlandse en Chinese vrouwen wel. vrouwen vinden leeftijd

Nederlandse

en overeenkomsten belangrijker dan Chinese (vrouwen om de

betrouwbaarheid te beoordelen. 4.2 Risicomanagement Tabel 4.4 Overzicht geteste hypothesen H6:

Chinezen vinden het aantal positieve referenties een belangrijke factor voor het

-

beoordelen van de betrouwbaarheid van de andere partij H7:

Chinezen schrijven vaker referenties uit dankbaarheid dan Nederlanders

+/-

H8:

Nederlanders schrijven, na een vervelende couchsurf-ervaring, vaker een negatieve

+

referentie dan Chinezen H9:

Chinezen vinden het aantal vrienden een belangrijk element om te bepalen of

-

iemand betrouwbaar is. H10:

Chinezen vinden de sterkte van die vriendschapsband een belangrijk element om te +/bepalen of iemand betrouwbaar is

91

H6: Chinezen vinden het aantal positieve referenties een belangrijke factor voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de andere partij Er blijkt geen verschil te zijn tussen Nederlanders en Chinezen wanneer het gaat om het aantal positieve referenties dat iemand heeft. Voor zowel de host als de surfer wordt dit door beide groepen als erg belangrijk gezien. Deze hypothese kan dus verworpen worden. H7: Chinezen schrijven vaker referenties uit dankbaarheid dan Nederlanders Dit verschil blijkt niet significant. Chinezen schrijven niet vaker een referentie uit dankbaarheid dan Nederlanders. Het blijkt dat Nederlandse mannen wel vaker een referentie schrijven uit dankbaarheid dan Chinese mannen. Voor vrouwen blijkt dit verschil er niet te zijn. Er blijkt wel een verschil te zijn tussen Nederlanders en Chinezen op de reden ‘voor toekomstige couchsurfers, zodat zij weten wat ze kunnen verwachten van de ander’. Nederlanders blijken dit belangrijker te vinden dan Chinezen. Dit geldt ook als er alleen gekeken wordt naar mannen. Voor vrouwen alleen geldt dit verschil niet. Deze hypothese kan dus niet bevestigd worden.

H8: Nederlanders schrijven, na een vervelende couchsurf-ervaring, vaker een negatieve referentie dan Chinezen Nederlanders blijken vaker een vervelende couchsurfing-ervaring te hebben gehad dan Chinezen. De aard hiervan blijkt in de meeste gevallen te liggen in het geen klik hebben met de host/surfer en het hebben van andere verwachtingen.

Na zo’n vervelende ervaring geeft een klein deel van de

respondenten aan alsnog een positieve ervaring te schrijven. Het schrijven van een neutrale, negatieve of geen referentie blijken bij beide groepen ongeveer gelijk te liggen. Een kleine uitschieter is te vinden bij Nederlandse respondenten die vaker een negatieve referentie schrijven. Dit in tegenstelling tot Chinese respondenten. De hypothese kan dus bevestigd worden.

H9: Chinezen vinden het aantal vrienden een belangrijk

element om te bepalen of iemand

betrouwbaar is. Er blijkt geen verschil te zijn tussen Nederlanders en Chinezen op dit gebied. Beide groepen vinden het aantal vrienden noch belangrijk/noch onbelangrijk om de betrouwbaarheid van de host te bepalen. Dit geldt ook voor de betrouwbaarheid van de surfer. Deze hypothese kan dus verworpen worden.

92

H10: Chinezen vinden de sterkte van die vriendschapsband een belangrijk element om te bepalen of iemand betrouwbaar is Chinezen vinden de bandsterkte van CS-vriendschappen inderdaad belangrijker dan Nederlanders. Hierbij zijn geen significante verschillen gevonden voor het mannelijk en vrouwelijk geslacht. Deze hypothese kan dus wel bevestigd worden voor de totale groep Nederlanders en Chinezen.

Veiligheid Tabel 4.5 Overzicht geteste hypothesen H11:

Vouchen wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien

-

om te bepalen of iemand betrouwbaar is. H12:

Verificatie wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien

-

om te bepalen of iemand betrouwbaar is. H13:

Nederlanders geven vaker een sleutel mee aan hun couchsurfer dan Chinezen.

+

H14:

Sekse van de host/surfer is voor Chinezen belangrijker dan voor Nederlanders

-

H11: Vouchen wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien om te bepalen of iemand betrouwbaar is. Nederlanders en Chinezen denken hetzelfde over vouchen. Bij beide groepen wordt dit als noch belangrijk/noch onbelangrijk gezien. Dit geldt voor zowel voor de host als voor de surfer. Deze hypothese kan dus verworpen worden. H12:

Verificatie wordt door zowel Nederland als China als belangrijk element gezien om te

bepalen of iemand betrouwbaar is. Nederlanders en Chinezen zijn eensgezind over verificatie als factor voor de betrouwbaarheid van de andere partij. Beide groepen vinden verificatie niet belangrijk – noch belangrijk/noch onbelangrijk. Dit geldt voor zowel voor de host als voor de surfer. Deze hypothese kan dus verworpen worden.

H13: Nederlanders geven vaker een sleutel mee aan hun couchsurfer dan Chinezen. Nederlanders geven vaker de sleutel mee aan hun couchsurfer dan Chinezen. Echter, de meest gekozen optie om een couchsurfer binnen te laten, wanneer hij dat wil is door het met elkaar af te stemmen. Opvallend is dat Nederlandse vrouwen het vaakst een sleutel meegeven en Chinese mannen juist het minst. Deze hypothese kan dus bevestigd worden.

93

H14: Sekse van de host/surfer is voor Chinezen belangrijker dan voor Nederlanders Hoewel in het kwalitatieve onderzoek naar voren kwam dat vrouwelijke couchsurfers het liefst ook een vrouw hebben als host/surfer, blijkt dit in het kwantitatieve onderzoek niet. Zowel Nederlanders als Chinezen blijken het niet belangrijk - noch belangrijk/noch onbelangrijk te vinden welke sekse hun host/surfer heeft. Deze hypothese kan dus verworpen worden.

Risico Tabel 4.6 Overzicht geteste hypothesen H15:

Chinezen gaan minder vaak in op een couchsurfing-verzoek dan Nederlanders.

+/-

H15: Chinezen gaan minder vaak in op een couchsurfing-verzoek dan Nederlanders. Chinese respondenten blijken vaker verzoeken te ontvangen voor slaapplekken dan Nederlanders. Wanneer er een onderscheid wordt gemaakt op het niveau van geslacht, dan blijken er ook verschillen te zijn. Nederlandse vrouwen ontvangen minder verzoeken dan Chinese vrouwen. Voor mannen is er geen verschil te vinden. Nederlanders blijken, daarentegen, wel vaker antwoord te geven op een verzoek dan Chinezen. Nederlandse mannen geven vaker een antwoord dan Chinese mannen en Nederlandse vrouwen geven vaker antwoord dan Chinese vrouwen. Nederlanders blijken ook vaker met het verzoek in te stemmen dan Chinezen. Voor mannen geldt er geen verschil; zij gaan even vaak in op het verzoek. Nederlandse vrouwen, daarentegen, blijken vaker op het verzoek in te gaan dan Chinese vrouwen. Deze hypothese kan dus bevestigd worden wanneer er gekeken wordt naar de totale groep Nederlanders en Chinezen. 4.3 The Big Five Extraversie Chinezen zien zichzelf als zelfverzekerder dan Nederlanders. Daarentegen zien Nederlanders zichzelf als spraakzamer en assertiever dan Chinezen. Wanneer er gekeken wordt naar enkel het mannelijke geslacht, dan blijkt er geen verschil te zitten. Voor vrouwen is er wel een verschil. Chinese vrouwen zien zichzelf als zelfverzekerder dan Nederlandse vrouwen. Bij de overige eigenschappen (spontaan en extravert) blijken er geen verschillen te zijn.

94

Altruïsme Chinezen zien zichzelf als soepeler dan Nederlanders. De overige eigenschappen (hartelijk, vriendelijk, onzelfzuchtig en meewerkend) laten geen significante verschillen zien tussen beide groepen. Wanneer er gekeken wordt naar alleen het mannelijke geslacht, dan blijkt hier ook geen verschil te vinden te zijn. Bij vrouwen is dit verschil er wel. Chinese vrouwen zien zichzelf als soepeler dan Nederlandse vrouwen. Emotionele stabiliteit Chinezen zien zichzelf als standvastiger en rustiger dan Nederlanders. Wanneer er gekeken wordt naar alleen het vrouwelijke geslacht dan zijn er ook verschillen te vinden. Chinese vrouwen zien zichzelf als rustiger en standvastiger dan Nederlandse vrouwen. Voor mannen zijn er geen verschillen gevonden. De overige karaktereigenschappen (op zijn gemak, ontspannen en kalm) laten geen verschillen zien.

Zorgvuldigheid Chinezen zien zichzelf als zorgvuldiger dan Nederlanders. Wanneer er enkel wordt gekeken naar het mannelijke geslacht, dan blijken er verschillen aanwezig. Chinese mannen zien zichzelf als nauwkeuriger en grondiger dan Nederlandse mannen.

Ook Chinese vrouwen zien zichzelf als

grondiger dan Nederlandse vrouwen. De overige karaktereigenschappen (nauwgezet en ijverig) laten geen verschillen zien. Openheid voor ervaringen Chinezen zien zichzelf als intelligenter en verstandiger dan Nederlanders. Wanneer er enkel wordt gekeken naar het mannelijke geslacht, dan zijn er ook verschillen aanwezig. Chinese mannen zien zichzelf als intelligenter dan Nederlandse mannen. Dit verschil is er ook te vinden voor Chinese vrouwen, die zichzelf als intelligenter zien dan Nederlandse vrouwen. Voor de overige karaktereigenschappen (fantasierijk, creatief en leergierig) zijn geen verschillen gevonden. 4.4 Beantwoording onderzoeksvraag Welke aspecten van couchsurfing vinden Chinese en Nederlandse respondenten belangrijk voor de betrouwbaarheid van de host/surfer? En hoe verschillen zij hierin? De Chinese couchsurfing-gemeenschap is niet groot en daarmee ook niet heel actief. Dit blijkt ook uit de resultaten, waarbij Nederlanders actiever zijn op de website van couchsurfing.

95

Zoals in de theorie al naar voren kwam, hechten Chinezen meer waarde aan het opbouwen van een relatie. Dit komt ook naar voren in het feit dat zij vooraf aan bezoek meer berichten sturen. Dit doen zij om twee redenen (1) om duidelijke afspraken te maken en (2) om de host beter te leren kennen. Nederlanders hebben dit berichtenverkeer vooral om duidelijke afspraken te maken. Nederlanders gaan vaker op zoek naar een slaapplek via hun eigen netwerk dan Chinezen. Echter, de meest gebruikte manier blijft de zoekfunctie via de website. Opvallend is dat Nederlanders het belangrijker vinden dat er informatie op het profiel te vinden is dan Chinezen. Dit wordt ook bevestigd door de vraag hoe belangrijk men de hoeveelheid informatie op het profiel vindt. Nederlanders blijken dit belangrijker te vinden dan Chinezen. De ‘reply rate’ wordt door Nederlanders als belangrijker ervaren dan door Chinezen. Leeftijd en overeenkomsten blijken geen verschillen te laten zien. Nederlanders en Chinezen vinden het aantal positieve referenties dat iemand heeft even belangrijk. Nederlanders vinden het schrijven van een referentie voor toekomstige couchsurfers belangrijker dan Chinezen. Daarnaast blijkt dat Nederlandse mannen vaker een referentie uit dankbaarheid schrijven dan Chinese mannen. Wanneer men een vervelende couchsurfing-ervaring heeft, dan schrijven Nederlanders vaker een negatieve referentie. Het aantal vrienden dat iemand heeft en de sekse van de host/surfer blijken geen invloed te hebben op de betrouwbaarheid van de host/surfer. De sterkte van die vriendschapsbanden wel. Chinezen hechten meer waarde aan de sterkte van die vriendschapsbanden dan Nederlanders. Vouchen en verificatie blijkt bij beide groepen geen rol te spelen bij de betrouwbaarheid. Om te zorgen dat een couchsurfer naar binnen kan als hij dat wil, wordt er het vaakst gekozen om dat op elkaar af te stemmen. Het blijkt wel dat Nederlanders vaker de sleutel meegeven dan Chinezen. Chinezen ontvangen vaker couchsurf-verzoeken dan Nederlanders. Nederlanders geven daarentegen vaker antwoord en gaan vaker in op het verzoek. 4.5 Discussie In het derde hoofdstuk zijn de resultaten van het kwalitatieve en kwantitatieve onderzoek weergegeven. Naar aanleiding van deze resultaten zijn antwoorden gegeven op de hypothesen en onderzoeksvraag. Uit de resultaten blijkt dat Nederlanders actiever zijn op de website van couchsurfing. Ze bezoeken vaker de website, zijn vaker lid van meer groepen en ze bezoeken deze groepen vaker. Daarnaast 96

gaan ze vaker naar evenement en hebben vaker contact met andere couchsurfers. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat Nederland relatief gezien een grotere couchsurf-community kent. Hoewel het in China aan populariteit wint, leeft het nog steeds niet zoals in Nederland. Dit wordt bevestigd door het China Internet Information Center (2007), die stellen dat couchsurfen moeite hebben met het binnenlaten van vreemden. Opvallend is dat er geen verschil te vinden was bij het bezoeken van fora en het schrijven van berichten. Wellicht heeft dit als reden dat Couchsurfing ook veel ‘passieve leden’ kent. Mensen die ooit lid zijn geworden, maar er nu niks meer mee doen. Daarnaast kunnen er veel leden zijn die de website alleen gebruiken als ze zelf op zoek gaan naar een slaapplek. Dit wordt bevestigd in één van de interviews, waarbij iemand dit aangeeft. Zoals uit de theorie bleek, hechten Chinezen meer waarde aan het opbouwen van een relatie (Davies en Howard, 1995). Verwacht werd dan ook dat zij meer berichten vooraf aan bezoek stuurden en dit als reden had om de host beter te leren kennen. Dit blijkt ook uit de resultaten. Chinezen sturen inderdaad meer berichten vooraf aan een bezoek. Daarnaast heeft het sturen van berichten voor hen twee functies: (1) om duidelijke afspraken te maken en (2) de host beter te leren kennen. Voor Nederlanders bleek deze eerste reden de belangrijkste te zijn. Dit wordt bevestigd door het feit dat Nederlanders over het algemeen directer zijn in hun communicatie (Buttery & Buttery, 1994) dan Chinezen en dus minder berichten nodig hebben. Omdat Chinezen hechten aan hun relaties, werd verwacht dat zij vaker op zoek zouden gaan naar een slaapplek via hun eigen netwerk. Dit bleek echter niet het geval. Een mogelijke verklaring hiervoor kan zijn dat de couchsurf-gemeenschap in China niet heel groot is en men dus relatief minder connecties heeft dan Nederlanders. Daarnaast werd verwacht dat zij het aantal vrienden dat iemand heeft op couchsurfing belangrijk vonden om de betrouwbaarheid van de ander te bepalen. Dit bleek echter niet zo. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat het aantal vrienden dat iemand heeft, niks zegt over de sterkte van die vriendschapsbanden. Men kan twintig vrienden hebben, die men alleen via internet heeft gesproken of men kan vijf vrienden hebben, die allemaal als goede vrienden worden beoordeeld. Onderzoek van Lauterbach, Truong, Shah en Adamic (2009) liet al zien dat een hoop leden van couchsurfing een klein aantal vrienden hebben. 62% heeft zelfs geen enkele vriendschapsband. Een klein aantal leden, daarentegen, heeft een groot aantal vrienden. Deze trend is vergelijkbaar met andere sociale netwerksites. De sterkte van de vriendschapsbanden is voor Chinezen een belangrijkere factor voor het bepalen van de betrouwbaarheid dan voor Nederlanders. Dit is zoals verwacht. Dit is ook in lijn met het

97

onderzoek van Lauterbach, Truong, Shah en Adamic (2009), die stellen dat de sterkte van vriendschapsbanden een rol speelt bij de mate van vertrouwen. Dit komt niet naar voren in het onderzoek van Adamic, Lauterbach, Teng en Ackerman (2011), die stellen dat type en aantal vrienden geen rol spelen voor de betrouwbaarheid. Er werd verwacht dat Chinezen en Nederlanders het belangrijk vinden dat er informatie op het profiel te vinden is. Dit bleek niet het geval. Uit de resultaten bleek dat Nederlanders dit belangrijker vonden dan Chinezen. Daarnaast bleken, tegen de verwachting in, dat Nederlanders de hoeveelheid profielinformatie belangrijker vonden voor de betrouwbaarheid van de andere partij dan Chinezen. Toma (2010) toonde al aan bij datingsites dat tekstuele informatie een hoge mate van betrouwbaarheid creëert. Chinezen hechten veel waarde aan wederkerigheid. Daarom werd verwacht dat zij vaker een referentie achterlaten uit dankbaarheid. Dit bleek wel uit de interviews, waarbij Chinezen aangaven dit vaker te doen, omdat ze toch dankbaar zijn dat ze daar mochten verblijven. Dit bleek echter niet uit de resultaten van het kwantitatieve onderzoek. Een mogelijke verklaring hiervoor is dat referenties de drijvende kracht achter couchsurfing zijn en dat men daarin eerlijk moet zijn, omdat anders de betrouwbaarheid van de referenties achteruit gaat. Adamic, Lauterbach, Teng en Ackerman (2010) concludeerden al dat referenties een belangrijke rol spelen bij de betrouwbaarheid. Na een vervelend bezoek schrijven Nederlanders vaker een negatieve referentie dan Chinezen. Dit is precies zoals verwacht in de hypothesen. Volgens Katz (2006) hechten Nederlanders meer waarde aan eerlijkheid en oprechtheid, dan aan tact. Nederlanders zijn dus directer en nemen geen blad voor de mond. Ook niet als het gaat om negatieve referenties. In zowel het kwalitatieve onderzoek als het kwantitatieve onderzoek kwam naar voren dat verificatie en vouching voor veel mensen niet belangrijk is om de betrouwbaarheid van de ander te bepalen. Dit is tegen de verwachting in. Voor couchsurfing is dit een van de manieren om de betrouwbaarheid van hun leden te testen, maar veel mensen ervaren het niet zo. Dit is ook niet in lijn met onderzoek van Lauterbach, Truon, Shah en Adamic (2009) die in hun onderzoek stellen dat vouching juist wel een belangrijk element is voor het bepalen van de betrouwbaarheid. Verwacht werd dat Nederlanders vaker hun huissleutel meegeven aan hun surfer dan Chinezen. Dit blijkt inderdaad het geval. Zowel in het kwalitatieve onderzoek als het kwantitatieve onderzoek komt dit naar voren. De meest gekozen optie om te zorgen dat een surfer naar binnen kan, is dit op elkaar af te stemmen. Dit geldt voor zowel Nederlanders als Chinezen.

98

Verwacht werd dat sekse een belangrijke rol speelt bij het beoordelen van de betrouwbaarheid van de ander. In het kwalitatieve onderzoek kwam naar voren dat vrouwen liever bij iemand slapen van het zelfde geslacht of bij een stelletje, maar in het kwantitatieve onderzoek bleek dit niet. Omdat Chinezen hun veiligheid belangrijk vinden, werd verwacht dat zij minder vaak op een verzoek in zouden gaan dan Nederlanders. Dit bleek inderdaad het geval. Volgens het China Internet Information Center (2007) laten Chinezen niet snel vreemden in hun huis, laat staat dat ze een sleutel meegeven aan een gast. Dit wordt ook bevestigd door Hofstede (2004), die claimt dat Chinezen risico’s het liefst uit de weg gaan. Om eventuele verschillen te kunnen verklaren, is er gebruik gemaakt van de Big Five Persoonlijkheidsdimensies. Hier bleken maar weinig verschillen in te vinden te zijn en dit bevestigd eens te meer dat we, ondanks onze verschillen, eigenlijk ook veel op elkaar lijken.

Aan het begin van het tweede hoofdstuk werd een conceptueel model voor virtueel vertrouwen op couchsurfing gepresenteerd.

99

Dit model bestond uit vijf factoren die bij moeten dragen aan het virtuele vertrouwen op www.couchsurfing.org. Dit waren: (1) openheid van informatie, (2) mate van communicatie, (3) reputatie, (4) veiligheid en (5) risico. De eerste factor is openheid van informatie. Nederlanders vinden het belangrijker dan Chinezen dat er informatie op het profiel te vinden is. Ook de hoeveelheid informatie is voor Nederlanders belangrijker dan voor Chinezen. Openheid van communicatie speelt dus een belangrijkere rol bij vertrouwen dan bij Chinezen. De tweede factor is reputatie. Nederlanders en Chinezen vinden berichtenverkeer vooraf even belangrijk. Chinezen sturen wel meer berichten naar hun host dan Nederlanders. Daarnaast sturen ze die berichten mede om hun host beter te leren kennen en dus te kunnen vertrouwen. Nederlanders sturen deze berichten vooral om duidelijke afspraken te maken. De derde factor is reputatie. Nederlanders en Chinezen vinden het aantal positieve referenties een erg belangrijke indicator voor vertrouwen. Voor het aantal vrienden geldt dit niet. Beide groepen vinden deze indicator noch belangrijk/noch onbelangrijk. De vierde factor is veiligheid. Vouching en verificatie dragen niet bij aan de betrouwbaarheid van de andere partij. De laatste factor is risico. Chinezen ontvangen meer verzoeken, maar gaan minder snel in op dit verzoek. Dit in tegenstelling tot Nederlanders, die minder vaak verzoeken ontvangen, maar juist vaker instemmen met het verzoek. Uit de conclusies blijkt dat dit conceptuele model als goed model kan dienen voor dit onderzoek. Het zou tevens gebruikt kunnen worden bij andere online/offline toepassingen, zoals webwinkels. De vijf factoren zelf kunnen gehandhaafd worden, maar zouden anders ingevuld kunnen worden. Openheid van informatie zou in dat geval kunnen staan voor de transparantie van de webwinkel. Heeft het een adres op de website staan of een kvk-nummer? De mate van communicatie zou hierbij kunnen staan voor e-mailverkeer tussen jou en de webwinkel. Hierbij kan gedacht worden aan het stellen van vragen. De derde factor is reputatie. Typ de naam van de webwinkel in een online zoekmachine en je vindt al snel reviews van de desbetreffende webwinkel. Voor veiligheid kan gekeken worden naar keurmerken, zoals het Thuiswinkel Keurmerk. De laatste factor in het model is risico. Dit kan een kleine of grote aankoop zijn. Immers, als het gaat om een bestelling van een hoog bedrag, brengt dit meer risico’s met zich mee.

100

Bij andere sociale networking sites zou het model niet van toepassing zijn, omdat deze sites geen offline uitwerking hebben. Bij couchsurfing ontmoet je elkaar eerst online, voor je elkaar offline ontmoet. Voor webwinkels bestel je iets online en vervolgens krijg je het fysieke product thuisbezorgd. Daarentegen zou het wel als model kunnen dienen voor online datingsites. Je ontmoet elkaar eerst online, voor je elkaar offline ontmoet. Hierbij zijn de gegeven cues van het model ook van belang. Het is belangrijk dat iemand open is en informatie geeft over zichzelf, anders leer je de ander niet kennen. De communicatie zou staan voor het aantal berichten dat over en weer wordt verstuurd, wat ervoor kan zorgen dat je een beter beeld (en dus betrouwbaarder) beeld krijgt van de ander. De reputatie zou in dit geval, zou een reputatiemechanisme voor gebruikers van de datingsite kunnen zijn. En eventueel de reputatie van de datingsite zelf. De veiligheid zou het monitoren van gebruikers kunnen zijn. Als laatste is er het risico. Dit zou kunnen gaan om het instemmen met een afspraak met de ander. 4.6 Praktische aanbevelingen Voor couchsurfing kunnen deze resultaten interessant zijn. Het blijkt dat Nederlanders en Chinezen inderdaad verschillende factoren belangrijk vinden voor het beoordelen van de betrouwbaarheid van de andere partij. Dit zou uiteraard ook kunnen gelden voor andere landen. Couchsurfing probeert onder andere vertrouwen te winnen door middel van verificatie en vouching. Uit de resultaten van de online vragenlijst en de interviews komt naar voren dat deze onderdelen niet als belangrijkste factor worden gezien om de betrouwbaarheid te beoordelen. De meeste waarde wordt gehecht aan het aantal positieve referenties. Dit geldt voor zowel Nederlanders als Chinezen. Couchsurfing zou hierdoor meer de nadruk kunnen leggen op de referenties, in plaats van op het kwetsbare vouching- en verificatiesysteem. Een verschil is wel te vinden op het onderdeel ‘hoeveelheid informatie’. Nederlanders vinden het belangrijker dat er informatie op het profiel te vinden is dan Chinezen. Couchsurfing zou hier bijvoorbeeld op in kunnen spelen door mensen, die geen of weinig profielinformatie hebben, geen verzoeken te laten indienen bij personen die veel waarde hechten aan profielinformatie. Nederlanders bijvoorbeeld. Daarnaast kunnen de resultaten van dit onderzoek gebruikt worden voor andere toepassingen waarbij virtueel vertrouwen een rol speelt, zoals het eerdergenoemde voorbeeld van datingsites. Omdat het creëren van virtueel vertrouwen lastig is, zou dit onderzoek kunnen dienen als basis voor het opbouwen van dit soort vertrouwen. Verder onderzoek is hierbij gewenst.

101

4.7 Beperkingen van het onderzoek In dit onderzoek is rekening gehouden met Nederlandse mannen en vrouwen en Chinese mannen en vrouwen. Door deze hoeveelheid aan groepen, waren er heel veel data die geanalyseerd moesten worden. Met de resultaten is het wel mogelijk geweest om de onderzoeksvraag te beantwoorden. Voor toekomstig onderzoek zou gekozen kunnen worden om enkel vrouwelijke of mannelijke respondenten te onderzoeken. Daarnaast zijn in dit onderzoek niet enkel Chinezen uit China meegenomen. In totaal waren er, tijdens het invullen van de vragenlijst, dertien proefpersonen (20.6%) woonachtig in het buitenland, waarvan het merendeel in Westerse landen. Voor de Nederlanders waren dat er twee (2.3%). Deze personen kunnen inmiddels beïnvloed zijn door Westerse normen en waarden, waardoor ze anders aan zijn gaan kijken tegen vertrouwen. Een andere belangrijke beperking is de lengte van de vragenlijst geweest. Hoewel die voor Nederlanders en Chinezen even lang was, waren er wat klachten van Chinezen over de lengte van de vragenlijst. Dit zou natuurlijk ook de taalbarrière geweest kunnen zijn. Immers, Nederlanders kregen de vragenlijst in hun moedertaal gepresenteerd, terwijl Chinezen deze in het Engels gepresenteerd kregen. Wellicht is het mogelijk om in vervolgonderzoek de vragenlijst in beide moedertalen op te stellen. Voor de interviews is voor de Nederlanders gebruik gemaakt van een face-to-facegesprek en bij Chinezen heeft het interview plaatsgevonden via Skype. Hierdoor kan een vertekend beeld ontstaan zijn van de geïnterviewden. Hoewel dezelfde vragen gesteld zijn, krijg je bij een face-to-face gesprek meer non-verbale cues dan bij een gesprek via Skype. Daarnaast werd ik bij de meeste Nederlandse geïnterviewden thuis ontvangen, waardoor ik mij een nog beter beeld kon vormen van hen. In een vervolgonderzoek zouden alle interviews via dezelfde manier plaats kunnen vinden, bijvoorbeeld via Skype. Maar omdat couchsurfing draait om gastvrijheid, zou het beter zijn om alle geïnterviewden bij hen thuis te interviewen (door echt daar te couchsurfen), zodat gelijk een totaalbeeld gevormd kan worden van alle geïnterviewden. 4.8 Aanbevelingen voor verder onderzoek In dit onderzoek staat virtueel vertrouwen centraal. Er is onderzocht welke factoren van belang zijn bij het creëren van virtueel vertrouwen. Er is in dit onderzoek geen rekening gehouden met externe factoren, zoals vervelende ervaringen uit het verleden, waardoor iemand minder snel vertrouwen heeft in de ander. Daarnaast speelt karakter ook een belangrijke rol bij de mate van vertrouwen die iemand heeft. Er is in dit onderzoek ingegaan op karakter door middel van het Big Five Model van Costa en McCrae (1992). Dit is in beperkte mate gebeurd. In een vervolgonderzoek zou er meer 102

onderzoek gedaan kunnen worden naar de externe factoren die ook van invloed zijn op virtueel vertrouwen. Omdat virtueel vertrouwen niet alleen een rol speelt bij het gastvrijheidsnetwerk couchsurfing, maar ook bij bijvoorbeeld online aankopen, zou dit onderzoek ook gedaan kunnen worden bij webwinkels. Waarbij het conceptuele model voor virtueel vertrouwen gehandhaafd kan worden. In dit onderzoek is enkel gekeken naar de leeftijdscategorie 18-29 jaar. Er zou verder onderzoek gedaan kunnen worden naar andere leeftijdscategorieën. Denk hierbij bijvoorbeeld aan ouderen. Zij zijn immers niet opgegroeid met internet en kunnen hierdoor anders aankijken tegen virtueel vertrouwen. Dit in tegenstelling tot de leeftijdscategorie van 18-29 jaar, die van jongs af aan gewend zijn met computers en internet te werken. Er is tijdens deze studie gekeken naar de verschillen tussen Nederland en China op het gebied van vertrouwen, omdat deze landen qua cultuur, normen en waarden ver uit elkaar liggen. In een vervolgonderzoek zou gekozen kunnen worden om deze studie te herhalen, maar dan met andere landen.

103

104

Referenties Adamic, L., Lauterbach, D., Teng, C. & Ackerman, M. (2011). Rating friends without making enemies. Proceedings of the Fifth International AAAI Conference on Weblogs and Social Media. Barcelona, Spanje, 17-21 juli.

Becerra,

M.,

&

Gupta,

A.K.

Perceived

trustworthiness

within

the

organization:

The

moderating impact of communication frequency on trustor and trustee effects. Organization Science, 14, 1 (2003), 32–44.

Buttery, A. & Buttery, E. (1994). Business networks: reaching new markets with low-cost strategies. Melbourne: Pitman Publishing.

Büttner, O. & Göritz, A. (2008). Perceived trustworthiness of online shops. Journal of Consumer Behavior, 7, 35-50. Casimir, G., Waldman, D., Bartram, T. & Yang, S. (2006). Trust and the relationship between leadership and follower performance: opening the black box in Australia and China. Journal of Leadership & Organizational Studies, 12(68). Caverlee, J., Liu, L. & Webb, S. (2008). Social trust: tamper-resilient trust establishment in online communities. Proceedings of the 8th ACM/IEEE-CS Joint Conference on Digital Libraries, 104114.

Cazier, J., Shao, B. & St. Louis, R. (2007). Sharing information and building trust through value congruence. Information Systems Frontiers, 9, 515-529. China Internet Information Center (2007, 3 december). See the world by travelling couch to couch. Verkregen van http://www.china.org.cn/english/LivinginChina/234126.htm.

Cook, K. (2005) Networks, norms and trust: the social psychology of social capital: 2004 Cooley Mead Award Address. Social Psychology Quarterly 68(1), 4–14.

Costa, P. & McCrae, R. (1992). Revised NEO personality inventory (NEO-PI-R) and NEO five-factor inventory (NEOFFI) professional manual. Odessa, Florida: Psychological Assessment Resources. 105

Davies, H. & Howard, L. (1995). The benefits of guanxi: the value of relationships. Industrial Marketing Management, 24, 207-213.

Egger, F. (2000). Trust me, I’m an online vendor: towards a model of trust for e-commerce system design. Proceedings of the CHI2000 Extended Abstracts: Conference on Human Factors in Computing, 101-102.

Gao, G., Ting-Toomey, S., & Gudykunst, W. B. (1996). Chinese communication processes. In Bond, M.H. (Ed.), The handbook of Chinese psychology (pp. 280–293). Hong Kong: Oxford University Press. Gilbert, E. & Karahalios, K. (2009). Predicting tie strength with social media. Proceedings of the 27th International Conference on Human Factors in Computing Systems, ACM, 211-220. Granovetter, M. S. 1973. The strength of weak ties. The American Journal of Sociology, 78(6), 1360 1380.

Hall, E. T. (2000). Context and meaning. In Samovar, L.A. & Porter, R.E. (Eds.), Intercultural Communication: A Reader, 9th ed. (p.34–43). Belmont, CA: Wadsworth Publishing Co.

Heesakkers, P. (2008). Participate in creating a better world, one couch at a time: an explorative study on the phenomenon of couchsurfing. Thesis NHTV Breda University of Applied Sciences. Hofstede, G., (2004).

Allemaal andersdenkenden: omgaan met cultuurverschillen. Amsterdam,

Olympus. Hwang, K. (1987). Face and favor: the Chinese power game. American Journal of Sociology, 92(4), 944-974. Jøsang, A., Keser, C. & Dimitrakos, T. (2005). Can we manage trust? 3rd International Conference on Trust Management, 93-107. Jin, G. & Kato, A. (2004). Consumer frauds and the uninformed: evidence from an online field experiment. University of Maryland working paper.

106

Katz, L. (2006). Negotiating international business - the negotiator’s reference guide to 50 countries around the world. North Charleston: BookSurge Publishing. Light, I. (2004) Social capital’s unique accessibility. Journal of the American Planning Association 70(2), 145–151. Lin, J. & Si, S. (2010). Can guanxi be a problem? Contexts, ties, and some unfavorable consequences of social capital in China. Asia Pacific Journal of Management, 27, 561-581. Lauterbach, D., Truong, H., Shah, T. & Adamic, L. (2009). Surfing a web of trust: reputation and reciprocity on couchSurfing.com. Proceedings of the 2009 International Conference on Computational Science and Engineering,4, 346-353. Mayer, R., Davis, J. & Schoorman, F. (1995). An integrative model of organizational trust. The Academy of Management Review, 20(3), 709-734.

Reina, D. & Reina, M. (2006). Trust & betrayal in the workplace. San Francisco, Berrett-Koehler.

Ridings, C., Gefen, D. & Arinze, B. (2002). Some antecedents and effects of trust in virtual communities. Journal of Strategic Information Systems,11, 271-295.

Rosen, D., Lafontaine, P. & Hendrickson, B. (2011). Couchsurfing: belonging and trust in a globally cooperative online social network. Paper presented to the 2010 International Communication Association Conference. Su, C. & Littlefield, J. (2001). Entering guanxi: a business ethical dilemma in mainland China? Journal of Business Ethics, 33, 199-210. Tan, J. (2010) The leap of faith from online to offline: an exploratory study of couchsurfing.org. In: Aquisty, A., Smith, S. % Sadegi, A. (ed.).

Trust and Trustworthy Computing: Third

International Conference, TRUST 2010, Berlijn, Duitsland, 21-23 juni , 367-380.

Teng, C., Lauterbach, D. & Adamic, L. (2010). I rate you. You rate me. Should we do so publicly? Proceedings of the 3rd Workshop on Online Social Networks, Boston, Juni 2010. Thuiswinkel.org (2011, 28 september). Internet niet meer weg te denken bij het winkelen. Verkregen van

http://www.thuiswinkel.org/persberichten/persberichtendetail/2011/september/internet-nie meer-weg-te-denken-bij-het-winkelen.

107

Ting-Toomey, S. (1985). Toward a theory of conflict and culture. In W.Gudykunst, L.Stewart and S. Ting-Toomey (Ed.), Communication, Culture and Organizational Processes(71-86). Beverly Hills (CA): Sage. Vaicekauskas, K. (2010). Generalized trust in couchsurfing.org community: comparison of Nordic and Baltic countries. (Niet gepubliceerd). Uppsala University, Uppsala, Zweden. Wing, S. & Angie, N. (2006). A study of trust in e-shopping before and after first-hand experience is gained. The Journal of Computer Information Systems, 46(4), 125-130. Yoon, C. (2008). The effects of national culture values on consumer acceptance of e-commerce: online shoppers in China. Information & Management, 46(5), 294-301.

108

Bijlage 1 Vragenlijst semi-gestructureerd interview (Nederlands)

109

110

Aanvang interview Stel je voor:

Mijn naam is Janna Brans

Affiliatie:

Dit interview maakt deel uit van een project voor de studie Bedrijfscommunicatie en Digitale Media van de Universiteit van Tilburg.

Onderwerp:

Het onderwerp van dit interview is Couchsurfing.

Doel:

Met dit interview wil ik achterhalen wat jouw ervaringen zijn met Couchsurfing.

Lengte:

Dit interview duurt ongeveer 15 minuten.

Opname:

Het interview wordt opgenomen voor latere analyses. Deze analyses zijn vertrouwelijk en anoniem. Je heeft er geen bezwaar tegen dat het interview wordt opgenomen?

Achtergrondgegevens Allereerst enkele achtergrondgegevens: 1 2 3

4

Je leeftijd is …… jaar O Je bent een O man O vrouw O De hoogst genoten opleiding die je hebt afgerond is: O O lager onderwijs O voorbereidend vormend onderwijs (VMBO, LTS, LHNO) O algemeen vormend onderwijs (MAVO, HAVO, MULO) O voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (VWO, gymnasium, atheneum, HBS) O middelbaar beroepsonderwijs (MBO, MTS, MEAO, e.d.) O hoger beroepsonderwijs (HEAO, HBOv, e.d.) O universiteit (WO) Jouw geboorteland is …………………………………….. O Het geboorteland van je moeder is …………………………………….. O Het geboorteland van je vader is …………………………………….. O

Jij als couchsurfer We beginnen dit interview met enkele vragen over jou als couchsurfer 5

Hoe lang ben je lid van CS?

O

6

Hoe heb je gehoord van CS?

O

7

Waarom ben je lid geworden van het CS-netwerk?

O

111

8

Heb je contact met andere couchsurfers, bijvoorbeeld uit je eigen stad? - Waarom heb je wel of geen contact? - Wat voor contact heb je met ze?

O O O

9

In welk(e) land(en) heb je zelf gecouchsurfed?

O

10

Uit welk(e) land(en) heb je couchsurfers ontvangen?

O

Gebruik van de Couchsurfing-website De volgende vragen gaan over jouw gebruik van de Couchsurfing-website. 11

Via Couchsurfing zijn er verschillende manieren om deel te nemen. Denk hierbij aan het aanbieden van een slaapplek of het beschikbaar zijn voor een drankje. - Welke manier gebruik jij? O - Waarom gebruik je die? O

12

Ga je wel eens naar de georganiseerde evenementen? - Waarom ga je hier wel of niet naartoe? - Hoe vaak ga je hier naar toe?

O O

13

Heb je zelf wel eens een evenement georganiseerd? - Waarom heb je dit wel of niet gedaan? - Hoe vaak heb je dit gedaan?

O O

14

Op de website van Couchsurfing bestaat er de mogelijkheid om lid te worden van verschillende groepen, bijvoorbeeld die van je woonplaats. - Ben je lid van een of meerdere groepen? - Van welke groepen ben je lid? - Waarom ben je lid van deze groepen?

O O O

Daarnaast kun je ook deelnemen aan de fora van deze groepen. - Ben je actief op de fora van deze groepen? - Waarom ben je wel of niet actief? - Hoe vaak schrijf je iets op deze fora? - Wanneer gebruik je deze fora?

O O O O

15

Couchsurfing-ervaring (surfing-kant) De volgende vragen gaan over jouw ervaringen als surfer. 16

Er zijn verschillende manieren op via de website van Couchsurfing op zoek te gaan naar een slaapplek. Ben je bekend met deze manieren? - Wanneer je zelf op zoek bent naar een slaapplek, welke manier gebruik je dan? O - Waar let je op bij het zoeken van een slaapplek? O

17

Je kunt bij het kiezen van je host, zijn profiel lezen. Hierop staat vaak veel informatie. Waarop 112

baseer jij je keuze voor een host? - Waarom let je specifiek hierop? 18

19

Om contact te leggen met een mogelijke host, kun je een bericht sturen. - Wat schrijf je in dit bericht? - Waarom schrijf je juist dit in je bericht?

22

O O

De website van Couchsurfing geeft de mogelijkheid om referenties achter te laten. Ben je daar bekend mee? - Schrijf je altijd een referentie? O - Waarom schrijf je een referentie? O - Hoeveel positieve/neutrale/negatieve referenties heb je geschreven? O - Wanneer schrijf je een positieve/neutrale/negatieve referentie? O

Couchsurfing-ervaringen (als host) De volgende vragen gaan over jouw ervaringen als host. 20 Ontvang je wel eens verzoeken voor een slaapplek? - Hoe vaak ontvang je deze verzoeken? - Reageer je altijd op die verzoeken? 21

O O

O O O

Je kunt bij het ontvangen van een verzoek , het profiel van de surfer lezen. Hierop staat vaak veel informatie. - Waarop baseer je of je een verzoek accepteert? - Waarom let je hier op?

O O

Omdat je zelf niet altijd thuis kunt zijn, zou je je couchsurfer de sleutel kunnen geven. Doe je dit? - Waarom wel of waarom niet? - Heb je andere manieren om het probleem van niet-thuiszijn te voorkomen? Leg je bijvoorbeeld de sleutel onder de mat? Geef je de sleutel aan de buren, zodat je couchsurfer hem daar kan halen?

O O O O O

Couchsurfing-ervaringen (algemeen) De volgende vragen gaan over jouw couchsurf-ervaringen in het algemeen. 23

Hoe zou je jezelf omschrijven? - Wat zijn je goede en slechte eigenschappen?

O O

24

Hoe zou je een typische Nederlandse couchsurfer omschrijven? -Welke karaktereigenschappen bezit hij? - Wat is zijn leeftijd? - Zijn het vooral mannen of vrouwen?

O O O O

113

25

Wat was je mooiste CS-ervaring?

O

26

Wat was je minst leuke CS-ervaring?

O

27

Heb je je ooit onprettig gevoeld tijdens een CS-ervaring? - Wanneer was dat? - Hoe kwam dat? - Wat heb je toen gedaan?

O O O O

28

Wat heb je geleerd van al je CS-ervaringen? (Zowel positieve als negatieve)

O

29

Wat zou je andere of potentiële couchsurfers willen meegeven?

O

Laatste vraag 30 Heb je nog opmerkingen/aanvullingen over het onderwerp Couchsurfing?

114

O

Bijlage 2 Vragenlijst semi-gestructureerd interview (Engels)

115

116

Introduce yourself:

My name is Janna Brans

Affiliation:

This interview is part of a project of the study Corporate Communication and Digital Media at the University of Tilburg.

Subject:

The subject of this interview is Couchsurfing.

Goal:

With this interview I want to learn about your experiences with Couchsurfing.

Duration:

This interview will take about 15 minutes.

Record:

This interview will be recorded for further analysis. These analysis are confidential and anonymous. Do you have any objection that the interview is being recorded?

Background information First, some background information: 1 2 3

4

Your age is: …… You are a O male O female Your highest level of education is: O Primary education O Junior middle school O Senior middle school/ vocational school O University /college Your mother country is …………………………… The mother country of your mother is …………………………… The mother country of your father is ……………………………

O O O

O O O

You as a couchsurfer We start the interview with some questions about you as a couchsurfer 5

How long have you been a member of CS?

O

6

How did you hear from the CS-network?

O

7

Why did you join the CS-network?

O

117

8

Do you have contact with other Couchsurfers, f.e. from your own village? - Why do you have contact with them? Or why not? - How often do you have contact with them? - In what way do you have contact?

O O O O

9

Have you ever couchsurfed yourself? - In which countries have you couchsurfed? - When did you couchsurf? - Why did you couchsurf?

O O O

10

Have you ever had couchsurfers in your own home? - Where were these couchsurfers from? - When did you have couchsurfers coming over? - Why did you have couchsurfers coming over?

O O O O

Use of Couchsurfing-website The following questions will be about your usage of the CS-website. 11

There are several ways to participate in the CS-network. Think of having a couch available or the availability to go for a drink. - Which way do you user? - Why do you use that way?

O O

12

Do you go to the organized events? - Why do you go? Or why not? - How often do you go?

O O O

13

Have you ever organized an event yourself? - Why did you organize an event? Or why not? - How often do you organize an event?

O O O

14

On the website of CS there is a possibility to join groups, for example of your home town. - Are you a member of one or more Couchsurf-group(s)? - Which groups did you join? - Why did you join this/these group(s)?

O O O

Besides joining groups, you can also participate on the forums of these groups. - Are you active on the forums of your groups? - Why are you active? Or why not? - How often do you write on these forums? - When do you use these forums?

O O O O

15

118

Couchsurfing experiences (surfing-side) The following questions are about your Couchsurfing experiences as a surfer. 16

There are several ways to look for a couch. Are you familiar with these? - When you’re looking for a couch yourself, which way do you use? - What is important for you when looking for a couch?

O O O

17

When choosing a host, you can read his or her profile. Usually, a lot of information can be found here. - Based on what do you choose your host? - Why do you pay attention to this?

O O

To make contact with a possible host, you can send him a message. - What do you write in this message? - Why do you write that?

O O

The website of couchsurfing gives you the possibility to leave a reference. Are you familiar with that? - Do you always leave a reference? - Why do you write a reference? - How many positive/neutral/negative references did you write? - When do you leave a positive/neutral/negative one?

O O O O O

18

19

Couchsurfing experience (hosting-side) The following questions are about your Couchsurfing experiences as a host. 20

Do you receive CS-requests? - How often do you receive these request? - Do you always respond?

O O O

21

When you receive a request, you can read the profile of the person. A lot of information can be found here. - Based on what do you decide to accept the request? - Why do you pay attention to this?

O O

22

Because you can’t always be at home, you could give the couchsurfer a key to the house. - Do you do this? - Why do you give the key? Or why not? - Do you have other ways the couchsurfer can get in, while you aren’t at home? You can think of giving your keys to a neighbor, so the couchsurfer can pick them up there or hiding the keys in a specific place (f.e. the doormat).

Couchsurfing experience (general)

119

O O O

23

How would you describe yourself? - What are your good and bad qualities?

O O

24

How would you describe a typical Chinese Couchsurfer? - What are his bad and good qualities? - What is his age? - What is his sexe?

O O O O

25

What was your most beautiful Couchsurfing experience?

O

26

What was your most horrible Couchsurfing experience?

O

27

Did you ever feel unpleasant during a CS-experience? - When was it? - How did it happen? - What did you do?

O O O O

28

What did you learn from all these experiences?

O

29

What advice do you want to give to fellow/potential Couchsurfers?

O

Final question 30 Do you have any suggestions/ comments/additions about the subject Couchsurfing which were not addressed during this interview?

120

O

Bijlage 3 Online enquête

121

122

Ik vraag je medewerking voor dit onderzoek naar couchsurfing. Met deze studie wil ik meer te weten komen over jouw ervaringen met dit onderwerp. Deze vragenlijst bestaat (1) gesloten vragen, waar met 'ja' en 'nee' op geantwoord kan worden, (2) keuzevragen, (3) stellingen, waarbij je aangeeft wat het meest op jou van toepassing is en (4) rangschikvragen, waarbij je de gegeven mogelijkheden op volgorde van belangrijkheid zet. Het invullen van de vragenlijst neemt ongeveer 10 minuten in beslag. Denk voor je reactie niet te lang na. Het gaat om je eerste indruk. Alle gegevens zullen anoniem worden verwerkt. Voor vragen en op- en aanmerkingen over dit onderwerp sta ik open. Hiervoor kun je me bereiken via [email protected]. Alvast hartelijk dank voor je medewerking. Janna Brans

Start

Pagina: 2 1.Wat is je leeftijd? *

2.Sekse * Man Vrouw 3.Wat is je hoogst genoten opleiding?

4.In welk land ben je opgegroeid? *

123

5.Wat is je huidige woonplaats?

6.Heb je ervaring met couchsurfing als host? * Ja Nee

7.Heb je ervaring met couchsurfing als surfer? * Ja Nee Volgende pagina

Pagina: 3 De volgende vragen gaan over 'jij als couchsurfer'. Vul hierbij het antwoord in dat op jou het meest van toepassing is. 8. In welk jaar ben je lid geworden van couchsurfing?

9. Hoe heb je gehoord van couchsurfing? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Vrienden Kennissen Internet Krant Tijdschrift Televisie Van mensen die ik heb ontmoet tijdens een reis Anders, namelijk

124

10. Waarom ben je lid geworden van couchsurfing? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Mijn vrienden waren ook lid Ik wilde nieuwe talen en culturen leren kennen Ik was op zoek naar nieuwe vrienden/relatie Ik verveelde me Ik was op zoek naar een gratis slaapplek Anders, namelijk

Volgende pagina

Pagina: 4 De volgende vragen gaan over het gebruik van de website van Couchsurfing. 11. Op de website van couchsurfing bestaat de mogelijkheid om lid te worden van groepen, bijvoorbeeld die van je eigen woonplaats. Ben je lid van één of meerdere groepen?

12. Wat is voor jou de belangrijkste reden om niet lid te zijn van groepen? (ga hierna door naar vraag 15) Ik vind het niet nodig Ik wist niet dat het bestond Ik ben sowieso niet heel actief op de website Anders, namelijk 13. Van hoeveel groepen ben je lid? Mocht je het niet exact weten, geef dan een schatting.

125

14. Van wat voor soort groepen ben je lid? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Steden en dorpen (bv. je eigen woonplaats) Mensen (bv. mensen die Spaans spreken en mensen die van bier houden) Ideologieën (bv. veganisme en vrijheid) Activiteiten en sport (bv. softball en films kijken) Avonturen (bv. reizen per motor en road trip) Budget (bv. backpacking en liften) Organisaties (bv. Green Peace en Erasmus Student Network) Student (bv. kunststudenten en studenten in Praag) Politiek en regering (bv. Piratenpartij en Europees Parlement) Party train (bv. nachtleven in Amsterdam en technomuziek) Muziek en kunst (bv. film en lezen) Overige

15. Hoe gebruik je de website van couchsurfing? Geef hieronder aan wat het meest op jou van toepassing is.

Nooit

Minder Eens per dan eens maand per maand

Ik kijk op de website Ik kijk op de groepen Ik kijk op de fora van die groepen Ik post iets op de fora Ik organiseer evenementen

126

Meerdere Eens per keren per week maand

Meerdere keren per Iedere dag week

16. Hoe gebruik je couchsurfing buiten de website om? Geef hieronder aan wat het meeste op jou van toepassing is.

Nooit

Minder Eens per dan eens maand per maand

Meerdere Eens per keren per week maand

Meerdere keren per Iedere dag week

Ik bezoek evenementen (bv. een meeting op het terras die een couchsurfer heeft aangemaakt) Ik heb contact met andere couchsurfers uit mijn omgeving

Volgende pagina

Pagina: 5 De volgende vragen gaan over jouw ervaringen als couchsurfer. Het gaat hierbij om de ervaringen die je als surfer hebt gehad, dus niet als host. 17. Wat is voor jou de belangrijkste reden om zelf te couchsurfen (als surfer)? Voor de gratis slaapplek Ik leer graag nieuwe mensen kennen Door het slapen bij een 'local' leer ik meer van de cultuur, dan wanneer ik b.v. in een hotel verblijf Anders, namelijk 18. Als je op zoek bent naar een slaapplek, welke methode(s) gebruik je dan? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Ik benader één van mijn couchsurfing-vrienden Ik zoek via de mogelijkheid op de de website: couchsearch Ik post een bericht op een forum Anders, namelijk

127

19. Hoe belangrijk vind je dat er informatie op het profiel van de ander staat? Helemaal niet belangrijk Niet belangrijk Noch belangrijk/onbelangrijk Belangrijk Heel belangrijk 20. Hoe belangrijk vind je de volgende informatie op het profiel om de betrouwbaarheid van de host te beoordelen? Helemaal Niet Noch Zeer niet Belangrijk belangrijk belangrijk/onbelangrijk belangrijk belangrijk Foto's Verificatie (d.w.z woonadres is gecheckt door couchsurfing) Overeenkomsten (bv. hobby's) Leeftijd Vouching (d.w.z. dat een andere couchsurfer hem zo vertrouwt, dat hij garant voor hem staat) Sekse Aantal vrienden Sterkte van deze vriendschapsbanden Aantal positieve referenties Hoeveelheid informatie op profiel Reply rate (percentage beantwoorde couchsurfverzoeken)

128

21. Zou je je ideale host kunnen omschrijven? Denk aan: sekse, leeftijd, etc.

22. Voorafgaand aan een bezoek vindt er vaak berichtenverkeer plaats. Hoeveel berichten stuur je gemiddeld naar je host voordat het daadwerkelijke bezoek plaatsvindt?

23. Hoe belangrijk vind je dit berichtenverkeer?

24. Wat is voor jou de belangrijkste reden dat dit berichtenverkeer plaatsvindt? Zo kan ik duidelijke afspraken maken met mijn host Zo kan ik mijn host beter leren kennen Beide Anders, namelijk

Volgende pagina

Pagina: 6 De volgende vragen gaan over jouw ervaringen als host, dus niet als surfer. 25. Aan couchsurfing kun je op verschillende manieren deelnemen. Op welke manieren doe jij dat? Geef aan wat op jou van toepassing is. Beschikbaar voor slaapplek Beschikbaar voor een drankje 26. Ontvang je weleens verzoeken voor een slaapplek?

27. Hoe vaak ontvang je verzoeken voor een slaapplek?

129

28. Ontvang je weleens verzoeken voor een drankje?

29.Hoe vaak ontvang je verzoeken voor een drankje?

30. Reageer je altijd op deze verzoeken? Dit betekent niet dat je daadwerkelijk toestemt met het verzoek, maar dat je antwoord geeft op zijn bericht.

31.Hoe vaak stem je in met het verzoek?

32. Wat is/zijn voor jou de belangrijkste reden(en) om deel te nemen aan couchsurfing als host? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Ik leer graag nieuwe mensen en culturen kennen Ik surf zelf ook en vind dat ik daarom ook moet hosten Ik ben graag gastvrij Ik ben trots op mijn land en laat dit graag aan anderen zien Anders, namelijk 33. Wat zijn voor jou de belangrijkste redenen, buiten tijd en ruimte, om op een verzoek in te gaan? Geef hieronder de volgorde van belangrijkheid aan (1=het meest belangrijk, 3 = het minst belangrijk). Het profiel spreekt me aan Ik heb zin om nieuwe ervaringen op te doen Het voelt veilig

130

34.Hoe belangrijk vind je de volgende informatie op het profiel om de betrouwbaarheid van de surfer te beoordelen? Helemaal niet belangrijk

Niet belangrijk

Noch Belangrijk belangrijk/onbelangrijk

Zeer belangrijk

Foto's Verificatie (d.w.z. adres is gecheckt door couchsufing) Overeenkomsten (bv. dezelfde hobby's en ideologieën) Leeftijd Vouching (d.w.z. dat een andere couchsurfer deze persoon zo vertrouwt, dat hij er garant voor staat) Sekse Aantal vrienden Sterkte van vriendschapsbanden Hoeveelheid informatie op profiel Aantal positieve referenties

35. Als je een couchsurfer over de vloer hebt, hoe zorg je ervoor dat hij naar binnen kan als hij dat wil? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk. Dat stemmen we af; we wisselen nummers uit Ik geef de sleutel mee Ik leg de sleutel op een afgesproken plek, bijvoorbeeld onder de deurmat Dat is geen probleem, er is altijd wel iemand thuis Anders, namelijk

131

36. Zou je je ideale surfer kunnen omschrijven? Denk aan: leeftijd, sekse, etc.

Volgende pagina

Pagina: 7 De volgende vragen gaan over het schrijven van referenties. 37. Schrijf je na afloop van een bezoek (als host en als surfer) een referentie?

38. Hoe belangrijk vind je het schrijven van een referentie? Helemaal niet belangrijk Niet belangrijk Noch belangrijk/onbelangrijk Belangrijk Zeer belangrijk 39. Waarom schrijf je een referentie? Geef hieronder aan hoe belangrijk je de aangegeven redenen vindt. Helemaal Noch mee Oneens Eens Helemaal eens oneens eens/oneens Ik schrijf ze uit dankbaarheid Ik schrijf ze voor toekomstige couchsurfers, zodat ze een beeld kunnen vormen van de ander Ik schrijf ze omdat mijn host/surfer het ook doet Ik schrijf ze omdat het hoort bij het principe van couchsurfing

132

40. Stel dat een bezoek niet zo plezierig is verlopen, wat doe je dan? Ik schrijf toch een positieve referentie Ik schrijf een neutrale referentie Ik schrijf een negatieve referentie Ik schrijf geen referentie 41. Heb je je ooit onprettig gevoeld tijdens een couchsurfing-ervaring?

42. Wat was daar de reden van? Er was geen klik met de host/surfer Diefstal van spullen Afspraken zijn niet nagekomen De ander had andere verwachtingen Anders, namelijk

Volgende pagina

Pagina: 8 Tot slot volgen er nog enkele stellingen. Geef hieronder aan welke het meest op jou van toepassing is. 43. Geef hieronder aan welke van de volgende eigenschappen in welke mate op jou van toepassing zijn. Let op: het gaat er om wie je bent, niet om wie je wilt zijn. Bedeesd

Zelfverzekerd

Koel

Hartelijk

Onnauwkeurig

Nauwkeurig

Zenuwachtig

Rustig

Onintelligent

Intelligent

Stil

Spraakzaam

Onvriendelijk

Vriendelijk

Achteloos

Nauwgezet

133

Nerveus

Op zijn gemak

Onverstandig

Verstandig

Onderdanig

Assertief

Zelfzuchtig

Onzelfzuchtig

Nalatig

Grondig

Gespannen

Ontspannen

Fantasieloos

Fantasierijk

Geremd

Spontaan

Tegenwerkend

Meewerkend

Onzorgvuldig

Zorgvuldig

Onstandvastig

Standvastig

Oncreatief

Creatief

Introvert

Extravert

Strak

Soepel

Lui

Ijverig

Opvliegend

Kalm

Ongeïnteresseerd

Leergierig

Volgende pagina

Pagina: 9 En tot slot nog een laatste vraag. 44. Heeft u nog opmerkingen over het onderwerp "ervaringen en couchsurfing" die niet in deze vragenlijst aan de orde zijn gekomen?

Hartelijk dank voor het invullen van de vragenlijst. 134

Volgende pagina

Pagina: 10 45. Wat is/zijn voor jou de belangrijkste reden(en) om niet deel te nemen aan couchsurfing als host (dus om mensen te ontvangen)? Ik ken couchsurfing niet Ik ken couchsurfing wel, maar vind het eng om vreemden in mijn huis te laten Ik heb er geen tijd voor Ik heb er geen ruimte voor Anders, namelijk 46. Wat is/zijn voor jou de belangrijkste reden(en) om niet deel te nemen aan couchsurfing als surfer? Ik ken couchsurfing niet Ik vind het eng om bij vreemden te slapen Ik heb er geen tijd voor Ik heb andere interesses Anders, namelijk

Volgende pagina

Pagina: 11 Verstuur

135