Motivatie versus dwang in de drughulpverlening bij minderjarigen Sonja Paesbrugge en Joris Cracco RKJ De Sleutel Zuidmoerstraat 165 | 9900 Eeklo | Tel 09 377 25 26| Fax 09 377 78 64| www.desleutel.be
You can lead a horse to water but you can’t make it drink.
Wat als het paard niet wil drinken ? Gebruik is motiverend: - Instant bevrediging van behoeften. - Problemen en verantwoordelijkheden komen op de achtergrond (zeker belangrijk voor jongeren met bijkomende psychiatrische problemen). - Integratie binnen een specifieke peer groep waar men waardering vindt. - Nadelen komen pas later (zeker bij minderjarigen: biologische gevolgen en problemen in de ontwikkeling zijn groter naarmate jongere leeftijd.
Waarom stoppen ? - Stoppen met gebruik creëert angst en pijn. -
Craving en controleverlies. Problemen en verantwoordelijkheden dringen zich op. Zelfbeeld (ik ga het toch niet kunnen). Sociale uitsluiting bij de peergroep. Hoe de leegte opvullen ?
Eerste motivatie is bijna altijd extern ! - Vaak bijzonder moeilijk bij hechtingsproblemen of bij gebrek aan een sociaal netwerk. - Anderzijds ook opportuniteiten (groeidrive, jeugdrecht)
Motivatie is een werkwoord
Hoe motiveren we jongeren ? 1. Luister naar de hulpvraag. ¬ Is essentieel voor een therapeutische relatie ¬ Hoeft niet altijd te gaan over stoppen met gebruik.
2. Accepteer de beginsituatie. ¬ Bvb. “cannabis helpt mij”.
3. Maak gebruik van de leefgroep en leeftijdsgenoten. 4. Maak gebruik van de context. Leer ze: ¬ Dat ze wel degelijk invloed hebben ¬ Dat dit hun taak is
Hoe motiveren we jongeren ? 5. Circle of change en motiverende gespreksvoering. ¬ Aanvaard de positie en begeleid iedere stap ¬ Prikkelen en doen nadenken ¬ Niet forceren speel judo
Hoe motiveren we jongeren ? 6. Maak vooruitgang zichtbaar ! ¬ Zelfbeeld en positieve bekrachtiging. ¬ Laat privileges samen gaan met opnemen van verantwoordelijkheid. ¬ Toon duidelijk wat goed loopt. 7. Reik tools aan ¬ Belief en skill moeten samen gaan.
Hoe motiveren we jongeren ? 8. Dubbeldiagnose moet meegenomen worden ¬ Indien gebruik ↓ Psychisch lijden ↑ Motivatie ↓ ¬ Belang van medicatie en psychotherapie belang van compliance en continuïteit. aanbieden van een brede medische zorg
9. Luister naar de hulpvraag
Was het maar zo simpel ! ¬ Motivatie is een proces dat moet gevoed worden ¬ Dit vraagt tijd en een trajectvisie ¬ Begin tijdig ! ¬ Volg nauwkeurig op (cf. verder, begrenzen) ! ¬ Samenwerking is een noodzaak ! ¬ Terugschakelen zonder wachtlijsten ! ¬ Traject bouwen ≠ opvang vinden !
Rol van het begrenzen ¬ Begrenzing is absoluut noodzakelijk ! ¬ Begrenzen ≠ Straffen (moeilijk maar belangrijk onderscheid). ¬ Emancipatorisch vs Therapeutisch model ¬ Niet opvolgen/begrenzen = onverschilligheid. ¬ Begrenzing biedt veiligheid. Veiligheid is een noodzakelijke voorwaarde voor groei.
Rol van gesloten opvang ¬ Gesloten opvang is noodzakelijk ¬ Veiligheid voor de jongere en maatschappij (bvb. bij herhaalde fuges) ¬ Als begrenzing
¬ Voorwaarden ¬ Aanwezigheid van een perspectief. ¬ Aanwezigheid van een (pre)therapeutisch aanbod. ¬ Vlot kunnen schakelen in een traject.
Gesloten versus open residentie Open
Gesloten
Veiligheid
↓
↑
Begrenzingsmogelijkheden
↓
↑
Therapeutische relatie
↑
↓
Groeikansen
↑
↓
Managen van crisissen
↓
↑
Continuïteit
↓
↑
Therapie met de stok achter de deur ¬ Voordeel: ¬ Zorgt voor externe motivatie als eerste aangrijpingspunt ¬ Kan zorgen voor duidelijke rollen (JRB vs therapie).
¬ Nadeel ¬ Kan aanleiding geven tot faken van hulpvraag (zeer moeilijk in te schatten). ¬ Verlies aan empowerment.
Therapie met de stok achter de deur ¬ Noodzakelijke voorwaarde ¬ Terugvalbasis (trajectvisie)
Cijfers ! Statistieken zijn zoals een bikini: ze tonen veel, maar niet het essentiële. (Prof. Dr. H. Picard)
Aantal aanmeldingen Aanmeldingen 2010-2014 98
95
94
92 74
100 90 80
57
70 60
53
53
48
45
Opname Geen opname
43
46
50 40
Aanmelding
39
38 31
30
Aanmelding
20
Geen opname
10
Opname
0 2010
2011
2012
2013
2014
Juridisch statuut Vergelijking JRB-CBJ-Andere in 2014
55
60 50
24
40 30 3
20
27
10
10 0 JRB CBJ
Vrijwillig Aanmeldingen
Opnames
12
Doelgroep : leeftijd bij opname Gemiddelde leeftijd 17
16,1
16,3 16,2
16
16,1
15,9
15,8
16
15 2008
2007
2010
2011
2012
Gemiddelde leeftijd
2013
2014
Verdeling leeftijd Verdeling Leeftijd in 2012, 2013 en 2014
16 12
16 14
5
12
1
10 8 6 4 2 0
11
7
4
15 11
12 2012
0
3
1
2
1
4 0
13 14 15
0
16 17
18
2013 2014
Mediaan retentie Mediaan Retentie in dagen 2009-2015
120
116
100
106
92,5
80 60
55
57 64
40 20 0 2009
2010
2011
2012
Mediaan retentie in dagen
2013
2014
Verdeling volgens geslacht Verdeling jongens vs meisjes 100% 90%
14
17
13
8
5
6
16
80% 70% 60% Meisjes 50% 40%
44
54
37
2008
2009
2010
28
27
33
2013
2014
33
30% 20% 10% 0% 2011
2012
Jongens
ADAD Probleemscores Gemiddelde ADAD Probleemscores 2010 -2014 7
6
5
4
3
2 Gezondheid
School
Alcohol 2010
Drugs 2011
Illegaal 2012
2013
Sociaal 2014
Familiaal
Psychisch
ADAD Probleemscores Gemiddelde ADAD Probleemscores 7
6
5
4
3
2 Gezondheid
School
Alcohol
Drugs
Illegaal 2014
M
Sociaal
Familiaal
Psychisch
Doelgroep: soort middelenmisbruik Gebruikte middel
Alcohol Marihuana Stimulerende middelen/amfetamines Kalmerende middelen Cocaïne/crack Heroïne Andere opiaten (dan heroïne) PCP/Angel Dust Hallucinogenen Poppers Inhalentia (bvb lijm, gas, deodorant) Steroïden Andere
Gebruikt in het afgelopen jaar N (%) 20 (100) 20 (100) 17 (85) 13 (65) 13 (65) 5 (25) 3 (15) 0 (0) 9 (45) 1 (5) 12 (60) 2 (10) 4 (20)
Hoofdgebruik N (%) 1 (5) 8 (40) 12 (60) 5 (25) 5 (25) 2 (10) 0 (0) 0 (0) 0 (0) 0 (0) 2 (10) 0 (0) 0 (0)
Doelgroep: psychiatrische problemen Totaal RKJ (N = 20) % (N)
Meisjes Jongens RKJ RKJ (N = 20) (N = 20) % (N) % (N) Eén stoornis (incl SUD) 100 (20) 100 (8) 100 (12) Comorbiditeit (incl SUD) 90 (18) 88 (7) 92 (11) Comorbiditeit (excl SUD) 65 (13) 75 (6) 58 (7) Externaliserend (incl SUD) 100 (20) 100 (8) 100 (12) Internaliserend (incl SUD) 40 (8) 50 (4) 33 (4) Int + externaliserend (incl SUD) 40 (8) 50 (4) 33 (4) Externaliserend = ADHD, CD (conduct disorder), ODD (oppositional defiant disorder) of SUD (substance use disorder), Internaliserend = Depressie, PSTD (Post traumatic stress disorder) of SAD (Social anxiety disorder)
Doelgroep: forenzisch Delictscategorieën
Prevalentie (N = 20) N (%)
Geweld zonder verwondingen
14 (70)
Geweld met verwondingen
16 (80)
Diefstal
19 (95)
Vandalisme
15 (75)
Drug gerelateerde feiten
17 (85)
Bedreigingen en beledigingen
13 (65)
Andere delicten
13 (65)
Wat hebben we geleerd vandaag ?
Trajecten Trajecten Trajecten
