MORTUARIUM
Informatie voor nabestaanden
Informatie voor nabestaanden Het overlijden van een familielid of een naaste is een aangrijpende gebeurtenis, waarmee wij u onze deelneming betuigen. Het overlijden van een dierbare betekent dat er ook praktische zaken geregeld moeten worden. Om u op weg te helpen, hebben we deze folder voor u samengesteld.
Het mortuarium Het St. Antonius Ziekenhuis heeft haar eigen mortuaria. In het mortuarium wordt het lichaam van de overledene door onze mortuariummedewerkers verzorgd, gekoeld bewaard en overgedragen aan de uitvaartondernemer. Dit alles gebeurt met de grootste aandacht en zorgvuldigheid.
Wij snappen dat het moeilijk is om een uitvaartondernemer te kiezen, maar de verpleegkundigen of mortuariummedewerkers kunnen u hier niet bij helpen. Zij moeten zich neutraal opstellen en mogen hierin geen keuzes maken.
De uitvaartondernemer Als u de formaliteiten in het ziekenhuis hebt afgerond, wilt u waarschijnlijk een uitvaartondernemer waarschuwen. Als uw naaste een verzekeringspolis heeft, dan kunt u contact opnemen met de betreffende uitvaartverzekeraar of -ondernemer. Soms hebben mensen in hun leven speciale wensen over de uitvaart met hun familie of partner besproken. Misschien is dat bij uw naaste ook het geval. Als uw naaste dat niet heeft gedaan, dan bent u vrij in het maken van een keuze.
Wat kan de uitvaartondernemer voor u doen? De uitvaartondernemer kan voor u: • de overlijdenspapieren bij het mortuarium ophalen; • de formaliteiten regelen bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand in de gemeente waar uw naaste is overleden.
1
Als u bovenstaande zaken liever zelf wilt afhandelen, houd dan rekening met het volgende: • U kunt de overlijdenspapieren ophalen na telefonisch overleg met de mortuariummedewerker. Het telefoonnummer van het mortuarium vindt u in het grijze adreskader achter in deze folder. • De overlijdenspapieren moet u afleveren bij de ambtenaar van de Burgerlijke Stand in de gemeente waarin uw naaste is overleden. • Bij het bezoek aan de ambtenaar van de Burgerlijke Stand moet u, voor zover van toepassing, het trouwboekje van de overledene meenemen. Ook moet u aan de ambtenaar opgeven hoeveel uittreksels van de overlijdensakte u wilt ontvangen. Deze hebt u nodig voor het afwikkelen van formaliteiten voor bank, pensioenverzekeringen en ziektekostenverzekering.
werker verantwoordelijk is voor de laatste zorg, de koeling en de overdracht aan de uitvaartondernemer. Nabestaanden moeten zelf een uitvaartondernemer inschakelen. De ondernemer maakt vervolgens afspraken met het mortuarium over onder andere het tijdstip van overdracht en sluit dat kort met de nabestaanden.
Obductie (lijkschouwing) Voor informatie over obductie, raden wij u aan onze folder ‘Obductie, informatie voor nabestaanden’, te lezen. Hierin wordt de procedure uitvoerig beschreven. Obducties vinden alleen plaats op werkdagen en in overleg op zaterdag bij extra lange weekenden (bijvoorbeeld in verband met feestdagen). Obductie vindt altijd plaats in het mortuarium in het St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein. Als een patiënt in het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht overlijdt en er toestemming is voor een obductie, wordt de overledene door onze vervoerder overgebracht naar het ziekenhuis in Nieuwegein.
Verzorging van een overledene Als een patiënt in het ziekenhuis overlijdt, wordt hij/zij verzorgd op de verpleegafdeling door verpleegkundigen en/of een mortuariummedewerker. Als u wilt kunt u bij deze verzorging aanwezig zijn of meehelpen. U moet dit wel tijdig aangeven bij de verpleegkundige (direct na het overlijden van uw naaste). Binnen kantooruren kan de verpleegkundige hiervoor een afspraak maken met de mortuariummedewerkers. De overleden patiënt wordt na de eerste noodzakelijke verzorging naar het ziekenhuismortuarium overgebracht, waar de mortuariummede-
Orgaan- en weefseldonatie Toestemming voor en instemming met donatie • Als uw naaste is overleden, gaat de arts na of hij/zij medisch geschikt is voor donatie. Als dit zo is, raadpleegt de schouwend arts het Donorregister om na te gaan of de overledene als donor staat geregistreerd. • Als de overledene geregistreerd staat met “bezwaar”, kan er geen donatie 2
plaatsvinden. • Als de overledene geregistreerd staat met ‘toestemming’, dan informeert de arts u over deze uitkomst en zal er in principe donatie plaatsvinden. De arts vertelt u welke donatievorm mogelijk is en vertelt over de verdere procedure. Als u ernstige bezwaren hebt tegen de donatie, dan zal de arts bekijken of hij/zij al dan niet afziet van donatie. • Als de overledene niet geregistreerd staat of de beslissing voor donatie overlaat aan de nabestaanden of aan een bepaald persoon, vraagt de arts u om toestemming voor donatie. • In het St. Antonius Ziekenhuis Utrecht kan alleen bot-, hoornvliesen hartklepdonatie plaatsvinden. Als er (ook) toestemming is voor huiddonatie, wordt de overledene door onze vervoerder overgebracht naar locatie Nieuwegein. De overledene kan na de huiddonatie in Nieuwegein worden opgehaald door de uitvaartondernemer die is ingeschakeld door nabestaanden.
• de alvleesklier en • de dunne darm.
Weefseldonatie Bij weefseldonatie kan het gaan om: • de huid; • de hoornvliezen; • de hartkleppen; • bot- en peesweefsel en • bloedvaten.
De donatie Orgaandonatie Als er toestemming voor donatie is verleend zal een transplantatiecoördinator naar het ziekenhuis komen voor de verdere coördinatie. Zowel de artsen als de verpleegkundigen begeleiden de nabestaanden tijdens de gehele procedure. Orgaandonatie vindt altijd plaats in de operatiekamer. De operatie wordt verricht door transplantatiechirurgen uit een academisch ziekenhuis.
Weefseldonatie Bij weefseldonatie coördineert de schouwend arts zelf de procedure. Weefseldonatie vindt plaats in het mortuarium met uitzondering van botdonatie. Deze vindt plaats in de operatiekamer.
Wat kan er gedoneerd worden? Na overlijden kunnen organen en weefsels gedoneerd worden. Wat gedoneerd wordt, hangt af van de medische geschiktheid van de donor en uiteraard van waarvoor toestemming is gegeven.
Wat gebeurt er na de donatie? Na elke vorm van donatie wordt de overledene zodanig verzorgd dat er van de donatie niets of nauwelijks iets te zien is. Met goed gekozen kleding worden pleisters en hechtingen gecamoufleerd. Na de donatie kan de overledene normaal thuis of in het rouwcentrum worden opgebaard. Houdt u er wel rekening mee dat er na
Orgaandonatie Bij orgaandonatie kan het gaan om: • het hart; • de longen; • de lever; • de nieren; 3
iemand in het ziekenhuis overlijdt ten gevolge van bijvoorbeeld een gebroken heup, een ongeval of op de operatiekamer, kan er sprake zijn van een niet-natuurlijk overlijden en kan door de politie een onderzoek naar de doodsoorzaak worden ingesteld. Dit is vastgelegd in de wet op de lijkbezorging. Het doel is om elk vermoeden van een misdrijf of medische fout uit te sluiten. Ook als artsen twijfelen of een patiënt door een natuurlijke oorzaak is overleden, stellen politie en justitie een onderzoek in. In dat geval kan een rouwbezoek pas plaatsvinden wanneer de overledene door de officier van justitie is vrijgegeven.
huiddonatie lekkage van lichaamsvocht kan ontstaan. Als u het op prijs stelt, ontvangt u bij elke vorm van donatie de resultaten. Dit houdt in dat u te horen krijgt of de organen en/of weefsels uiteindelijk getransplanteerd zijn bij ontvangers.
Ter beschikking stellen aan de wetenschap Het komt voor dat iemand zijn of haar lichaam na overlijden ter beschikking stelt aan de wetenschap. Dit betekent dat het lichaam door wetenschappers van een universiteit gebruikt mag worden om er onderzoek op te doen. Een overledene kan alleen ter beschikking aan de wetenschap worden gesteld, als de nabestaande kan aantonen dat de overledene zich hiervoor bij een universiteit heeft aangemeld. Bij terbeschikkingstelling aan de wetenschap kan er geen obductie, maar soms wel een hoornvliesdonatie plaatsvinden. Dat hangt af van het anatomisch instituut waar het lichaam naar wordt overgebracht. Na overlijden moet het lichaam van de overledene binnen 24 uur naar het anatomisch instituut worden overgebracht. Als een rechter opdracht geeft voor een obductie, gaat de terbeschikkingstelling niet door.
Persoonlijke bezittingen De persoonlijke bezittingen van uw naaste worden bij het mortuarium bewaard. Om misverstanden of zoekraken te voorkomen, is het verstandig om deze bezittingen zo snel mogelijk op te (laten) halen. U moet dan een formulier ondertekenen als bewijs van ontvangst. Persoonlijke bezittingen die met uw naaste meegaan naar het mortuarium, worden aan de uitvaartondernemer meegegeven. Ook zij tekenen voor ontvangst.
Rituele bewassing Het St. Antonius Ziekenhuis biedt de mogelijkheid voor rituele bewassing. De bewassing kan alleen plaatsvinden in Nieuwegein. Hiervoor maakt u een afspraak bij een van onze mortuariummedewerkers. De rituele bewassing wordt uitgevoerd door een extern bedrijf dat u zelf moet inschakelen. Voor meer informatie over rituele bewassing kunt u terecht bij onze
Niet-natuurlijke dood Een niet-natuurlijke dood wil zeggen dat iemand is overleden door een niet-natuurlijke oorzaak. Daarbij kunt u denken aan een verkeersongeval of misdrijf. Ook als
4
Rouwbegeleiding
mortuariummedewerkers. De kosten voor het gebruik van de speciale wasruimte worden via de uitvaartondernemer in rekening gebracht.
Het overlijden van een naaste is erg ingrijpend. Als u behoefte hebt aan begeleiding in uw rouwproces, kunt u terecht bij de Landelijke Stichting Rouw (LSR). Deze stichting kan u informeren over gespreksgroepen voor rouwverwerking. Ook kunt u hier terecht voor literatuur over rouwverwerking. De LSR is bereikbaar op werkdagen op telefoonnummer (033) 461 68 86 of via e-mail:
[email protected] Ook kunt u terecht op de website www.landelijksteunpuntrouw.nl
Kosten In de eerste 3 uur na het overlijden bieden we de overledene de eerste noodzakelijke zorg. De kosten die hieruit voortkomen zijn voor rekening van het ziekenhuis en de zorgverzekeraar. Onder ‘noodzakelijke zorg’ valt onder andere de schouw, het invullen van de overlijdensverklaring en het Bformulier, een gesprek met de behandelend arts en nabestaanden waarin toestemming wordt gevraagd voor donatie en/of obductie, de eerste zorg door de verpleging, overdracht van persoonlijke bezittingen aan nabestaanden en overdracht van de overledene aan de mortuariummedewerker (of avond-nacht-weekendcoördinator).
Vragen Hebt u vragen, dan kunt u binnen kantoortijden contact opnemen met de medewerker van het mortuarium. Buiten kantoortijden neemt de Avond- NachtWeekendcoördinator de taken in het mortuarium waar. De coördinator is bereikbaar via het algemene telefoonnummer van het ziekenhuis. U vindt beide telefoonnummers in het adreskader achter in deze folder.
Na ± 3 uur wordt het lichaam van de overledene, als dat nog niet is opgehaald door de uitvaartondernemer, uit hygiënisch oogpunt en uit respect voor de overledene gekoeld en verder verzorgd. Na de termijn van 3 uur zijn de kosten van de laatste zorg voor rekening van nabestaanden. Dit is inclusief de kosten voor gebruik van de koeling en de overdracht naar de uitvaartondernemer of rouwvervoerder. Voor koeling langer dan 24 uur worden extra kosten in rekening gebracht.
Wij wensen u veel sterkte met het verwerken van het verlies van uw naaste.
Een pacemaker, ICD of andere implantaten worden alleen in opdracht van nabestaanden verwijderd door de mortuariummedewerkers. Hiervoor worden extra kosten in rekening gebracht. 5
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Mortuarium 088 - 320 65 11
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
6
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
MOR 01/09-’14
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
