Monitoring bij Natuurboeren
31 maart 2015
problematiek ● Afname Plant- en dieren leven in het buitengebied ● Intensivering grondgebruik, verdroging
Monitoring bij natuurboeren
2
Monitoring bij natuurboeren
3
Monitoring bij natuurboeren
4
Natuurboeren ● Samengaan van runnen boerenbedrijf en biodiversiteit ● Hoe meet je dat? - Gaia meetlat ● - Tellen van flora en fauna
Monitoring bij natuurboeren
5
Wat gaan we tellen? flora en fauna ● Goed herkenbaar en waarneembaar ● Kenmerkend voor agrarisch landschap ● Communicatief goede soorten ● ● ● ●
De volgende soortgroepen willen we in kaart brengen: - Vogels - Vlinders - Planten
● Aanvulling met bijzondere soorten uit deze groepen
Monitoring bij natuurboeren
6
● Vergelijk tussen bedrijven en gebieden is niet te maken
Monitoring bij natuurboeren
7
● Trends in de loop van de tijd en vergelijk met NEM ● Index: 2015 = 100
Monitoring bij natuurboeren
8
Biotopen
Soortengroepen
1. Erf
vogels, vlinders en planten
2. Graanakkers
vogels, vlinders en planten
3. Kruidenrijk grasland
vogels, vlinders en planten
4. Houtwal & singel
vogels, vlinders en planten
lijnelementen en bosjes < 0,5 ha
1. Sloten en watergangen (evt. poel en plas)
vogels, vlinders en planten
lijnelementen en plassen < 0,5 ha
● het grondgebruik moet wel agrarisch zijn, dus geen heideterreinen en grotere bossen Monitoring bij natuurboeren
9
Frequentie van tellen ● Minimaal 3 rondes per jaar, mag ook meer ● Herhaling: ● Vogels: elke 2 jaar ● Vlinders: jaarlijks ● Planten: elke 5 jaar ● Vaker tellen mag, maar is geen verplichting ● Telling moet reproduceerbaar zijn!
Monitoring bij natuurboeren
10
Waar te tellen ● Elk biotoop wordt geteld indien aanwezig ● Boer en vrijwilliger bepalen gezamenlijk de telplekken (punten of transecten) ● Combinatie maken van biotopen mag (bijvoorbeeld grasland en watergang) ● Meer tellen mag, maar moet wel herhaald kunnen worden ● Kaart in overleg met boer => LO
Monitoring bij natuurboeren
11
Monitoring Erf ● Vogels:
3 telpunten en op elk punt 5 minuten tellen Op elk punt de aantallen opschrijven Vlinders en planten: zoeken
Monitoring bij natuurboeren
12
Monitoring akkers ● Ook hier 3 transecten van 100 meter ● Na elk transect de aantallen opschrijven
100 meter
Monitoring bij natuurboeren
13
Monitoring graslanden en langs sloten / watergangen ● In de graslanden: 3 transsecten van 100 meter verspreid over het bedrijf ● Vogels op zicht of geluid waarnemen ● Op elk transect de aantallen opschrijven van planten, vogels en vlinders
100 meter
Monitoring bij natuurboeren
14
Monitoring vogels langs singels & houtwallen ● Langs de houtwal / singel: 3 transecten van 100 meter ● Na elk transect de aantallen opschrijven
100 meter
Monitoring bij natuurboeren
15
Vogels ● Na elk punt of transect de aantallen noteren ● Als meer geteld wordt de totalen per biotoop ● Alleen vogels die gebruik maken van het terrein (bij twijfel opschrijven) ● Uilen, kwartel of roofvogels ook navragen bij de boer
Monitoring bij natuurboeren
16
Vlinders ● Soorten noteren binnen een straal van 5 meter ● Aantallen optellen aan het eind van het transect van 100 meter ● ● ● ● ●
Tellingen: - bij mooi weer, midden op de dag - 1 keer in periode april tot half mei - 2 of 3 keer in periode juni t/m augustus - jaarlijkse telling
Monitoring bij natuurboeren
17
Planten ● Kan zelfde transect zijn als vlinders, hoeft niet. Breedte transect is 3 meter. ● 3 keer in het voorjaar (april, mei & juni) ● Als meer geteld wordt de totalen per biotoop/biotopen. ● Na elk transect de soorten en bedekking noteren - zeer kleine oppervlakte < 2% (= <1 strekkende meter over volle breedte) - matig veel 2-20% (tot 1-10 strekkende meter) - talrijk > 20% ● Telling elke 5 jaar, of eventueel opknippen in deelgebieden Monitoring bij natuurboeren
18
Samenvatting monitoring ● 3 rondes in het voorjaar en zomer 2015 ● Half april (tussen 10 en 20 april) ● Begin juni (tussen 5 en 15 juni) ● Zomer (half juli tot half augustus) ● Elke keer alle soorten in kaart brengen vanuit punten of transecten ● Beschrijving methode en telformulieren worden binnenkort opgestuurd
Onderwerp presentatie
19
Wat kunnen jullie verwachten van Landschap Overijssel? ● Vraagbaak functie en ondersteuning ● Maken van een goede kaart van te tellen delen ● Verwerking van gegevens ● Verslaglegging
Monitoring bij natuurboeren
20
Hoe gaat het verder? ● Samenwerking met de Groene Welle en het CLM ●
Verwerking van gegevens
● Interpretatie van de verzamelde gegevens ● Verslaglegging van gegevens door medewerkers Landschap Overijssel ● Terugkoppeling naar vrijwilligers en natuurboeren ● 2016 e.v……
Monitoring bij natuurboeren
21
Zijn er nog vragen?
Monitoring bij natuurboeren
22
