MISSIE VERGT VEEL VAN MATERIEEL

Nummer 4 | 31 januari 2008 | Uitgave Directie Voorlichting en Communicatie Ministerie van Defensie

Pagina 3 Desdemona nieuwe supersimulator

Pagina 4 Werken aan de toekomst

Pagina 5 Enthousiasme over ingenieus apparaat

Pagina 7 ‘Geen vlieger vertrekt met een muis aan boord’

MISSIE VERGT VEEL VAN MATERIEEL DEN HAAG - Het verbruik van munitie en reservedelen, zowel in Nederland als in Afghanistan, is sinds het begin van de ISAF-missie in Uruzgan sterk gestegen. Snelle aanvulling van de in het gebied verbruikte middelen vindt in verband met de bestel- en levertijden tijdelijk plaats vanuit de voor de reguliere opleiding en training aangeschafte voorraden. Dat meldt minister Eimert van Middelkoop aan de Tweede Kamer. De Defensiespecialisten Raymond Knops (CDA), Angelien Eijsink (PvdA), Joel

ACCUPROJECT LEVERT GELDSTROOM SOESTERBERG - Het nieuwe acculaadstation van het Algemeen Goederenbedrijf in Soesterberg en de invoering van nieuwe accu’s leveren Defensie gezamenlijk minimaal een miljoen euro besparing op per jaar. Sinds eind 2004 beschikt het AGB, een onderdeel van de Defensie Materieel Organisatie, over deze nieuwe accu’s plus een ingenieus apparaat dat ze weer in goede conditie brengt. Het onderhoud is afgenomen en het aantal ingeleverde batterijen acht keer lager dan voorheen. Daarvan keert circa 75 procent in topconditie terug bij de gebruiker. Een bijkomend voordeel van de aanschaf van de zogenoemde vliesaccu’s is dat ze niet kunnen lekken en dus zonder dure verpakking per vliegtuig of over de weg mogen worden vervoerd. Ook dat levert een, niet doorberekende, besparing op. Het belang van goede accu’s wordt steeds groter. Immers, er stromen nieuwe voertuigen de krijgsmacht in die meer energie vergen. “Denk eens aan alle beeldschermen in de Fennek en dan met name in de versie voor de verkenners. Die moet zonder dat de motor draait wel belangrijk werk kunnen doen. Dan moet je kunnen vertrouwen op de accu. Dit is echt een succesverhaal”, vindt ir. Jaap van Kleunen, voorheen beproevingsanalist bij de Afdeling Materieelbeproeving en Logistiek Advies.

Voordewind (ChristenUnie) en Arend-Jan Boekestijn (VVD) hadden hun bezorgdheid uitgesproken over de mogelijkheden om te oefenen voor de uitzending. Zij baseerden zich daarbij op een artikel in de Volkskrant. “De voorbereiding, het basisniveau en de kwaliteit van militairen en eenheden voor de ISAF-missie zijn niet in gevaar en hebben de hoogste prioriteit”, zegt Van Middelkoop stellig. De aanwezigheid van de Nederlandse krijgsmacht in Afghanistan leidt soms tot een tijdelijke verschuiving van accenten binnen het oefenen opwerkschema van de krijgsmacht, aldus de bewindsman. Ook moeten oefeningen wel eens met minder middelen toe, of ze worden niet in het buitenland gehouden. Het Commando landstrijdkrachten heeft schietopleidingen van eenheden die niet op uitzending gaan tijdelijk beperkt tot en met pelotonsniveau. Er wordt vooralsnog minder getraind op bataljons- en brigadeniveau.●

Foto: Kpl Hasan Yimaz

Landmacht helpt Twents ziekenhuis ENSCHEDE - Niet eerder werd een mobiel hospitaal van de Koninklijke Landmacht ingezet bij een ‘acute’ situatie in eigen land. Maar toen woensdag 23 januari

Oud-minister op bezoek DEN HAAG - Minister Eimert van Middelkoop laat oud-minister en ex-premier Piet de Jong zien dat zijn portretfoto nog steeds in de gang hangt. De voormalige officier bij de Koninklijke Marine, in april wordt hij 93 jaar, constateerde bij het betreden van de kamer van de minister dat er nog weinig is veranderd sinds zijn aantreden halverwege de jaren zestig van de vorige eeuw. Van Middelkoop en De Jong troffen elkaar bij de presentatie van een boek over het kabinet-De Quay, vorig jaar december. Daar nodigde de bewindsman zijn oud-collega spontaan uit voor een bezoek aan het ministerie.

op de intensive care (IC) afdeling van het Medisch Spectrum Twente bij een derde patiënt de ziekenhuisbacterie Acinetobacter Baumannii was ontdekt,

kwam daar snel verandering in. Het ziekenhuis besloot de hulp van Defensie in te roepen. Lees verder op pagina 7

BEKKERS ALS EERSTE DEFENSIETOPSPORTER NAAR OLYMPISCHE SPELEN Bekkers (re.) vorig jaar in actie tijdens het Europees kampioenschap in Noorwegen.

Lees verder op pagina 5

Nieuwe stappen voor BMS DEN HAAG - De Israëlische firma ELBIT gaat militaire satellietbepalingssystemen (GPS) en werkstations voor het Battlefield Management Systeem (BMS) aan de Koninklijke Landmacht leveren. Daarvoor ondertekende de Directeur Projecten en Verwerving van de Defensie Materieel Organisatie (DMO), generaal-majoor Ed Evers, vorige week een contract. Daags daarna sloot DMO nog een overeenkomst, met Thales Communications, voor de aanschaf van FASTNET-dataradio’s voor de aan het BMS gerelateerde project DataCommunicatie Mobiel Optreden (DCMO). Lees verder op pagina 2

Foto: Gerben van Es AVDD

ISTANBOEL - “Ik besef het nog niet helemaal. Ik weet niet zo goed hoe ik mezelf moet voelen.” Woorden van ongeloof van taekwondoka Dennis Bekkers, nadat hij afgelopen zondag op het Europees kwalificatietoernooi in Istanboel een startbewijs voor de Olympische Zomerspelen in China pakte. De sergeant van de luchtmacht mag zich daarmee het eerste lid van de Defensie Topsportselectie noe-

men dat dit huzarenstukje heeft volbracht. Bekkers, die uitkomt in de klasse tot 68 kilogram, kende een moeizaam Europees kwalificatietoernooi. In zijn eerste partij tegen de Israëliër Tom Hovav bleef het door ‘passiviteit’ van beide sporters lange tijd 1-1. Lees verder op pagina 2

31 januari | Pagina 2

COMMANDANT CLSK DIRECTEUR EUROPEAN AIR GROUP BREDA - Luitenant-generaal Hans de Jong (foto) is vanaf maandag 28 januari, naast Commandant Luchtstrijdkrachten, ook directeur van de European Air Group (EAG). De functie van directeur van de EAG wordt elke twee jaar door een ander land ingevuld. De Jong neemt het stokje over van zijn Belgische ambtgenoot, luitenant-generaal Gerard van Caelenberge. De EAG ontstond in 1995 als samenwerkingsverband tussen Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In juni 1999 traden Nederland, België, Duitsland, Italië en Spanje toe tot deze Intergovernmental Agreement. Het voor-

NIET FILMEN TIJDENS OPERATIES DEN HAAG - Het is militairen niet toegestaan om voor privé-doeleinden opnames te maken tijdens operationele handelingen. Wel wordt er voor evaluatie- en inlichtingendoeleinden gefilmd tijdens patrouilles. Dat meldt minister Eimert van Middelkoop in antwoord op vragen van het Kamerlid Van Bommel (SP). De socialist had zich verbaasd over beelden van de slag om Chora, in juni vorig jaar, die op de site

Aanstelling islamitische GV’er medio dit jaar DEN HAAG - Het is de bedoeling de islamitische geestelijke verzorgers halverwege dit jaar aan te stellen, zo meldt staatssecretaris Jack de Vries aan de Tweede Kamer. De kandidaat die wordt voorgedragen door het Contactorgaan Moslim en Overheid (CMO) dient te beschikken over een ‘Verklaring van geen bezwaar’ van de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD), kennis te hebben van en deel te nemen aan de Nederlandse samenleving, bereid te zijn militairen met een andere religieuze achtergrond bij te staan en psychologisch en medisch te zijn goedgekeurd. De staatssecretaris meldt tevens dat het niet mogelijk bleek het CMO en de Contactgroep Islam samen te laten werken in het ‘Forum Islamitische Geestelijke Verzorging in de Krijgsmacht’. “Aangezien overeenstemming uitbleef, zag Defensie zich in het belang van de islamitische militairen, genoodzaakt het CMO te verzoeken op te treden als zendende instantie”, stelt De Vries.●

van het weekblad Elsevier werden vertoond. “Het betreft hier beelden die bij interne evaluatiebijeenkomsten werden gebruikt en niet eerder publiekelijk zijn vertoond. De beelden zijn door Defensie vrijgegeven”, onderstreept de bewindsman. Omdat er nogal wat onduidelijkheid bestond, heeft Van Middelkoop de regelgeving voor het gebruik van camera’s voor privé-doeleinden verduidelijkt en aangescherpt. Foto: Arief Rorimpandey-AVDD●

SAP VAN START BMS naamste doel van de EAG is het ontwikkelen en implementeren van beleid, aanwijzingen en initiatieven om de operationele capaciteiten van de aangesloten luchtstrijdkrachten te verbeteren. Ze wordt tevens gebruikt om de rendabiliteit en effectiviteit van projecten waarover binnen de EAG-landen verschil van mening bestaat te analyseren. Zo loopt momenteel een onderzoek naar de meest geschikte locatie voor het European Air Transport Centre, waarvoor de vliegbasis Eindhoven kandidaat is. Ten slotte vormt de EAG een forum waarin de landen informeel kennis kunnen nemen van de organisatie, werkwijzen en culturen van de diverse luchtmachten. De EAG-staf is gehuisvest in het Verenigd Koninkrijk op de Royal Air Force basis High Wycombe. Na de commandowisseling bij het Commando Luchtstrijdkrachten op 29 mei wordt de functie van directeur European Air Group automatisch overgenomen door luitenant-generaal Jac Jansen, de opvolger van generaal De Jong. Foto: Peter Wiezoreck●

DEN HAAG - Het zogenoemde SAP-systeem is sinds deze maand operationeel binnen Defensie. In mei gaat de rest van de financiële administratie erop over, de materieellogistieke processen volgen hierna. Het programma SPEER, één van de grootste verandertrajecten binnen Defensie ooit, levert hieraan een belangrijke bijdrage. Zo’n 35 financieel-administratieve medewerkers werken nu met de nieuwe applicatie. Dit is de eerste stap naar een brede invoering van SAP en eenduidige processen binnen Defensie. SPEER (Strategic Process & ERP Enabled Reengineering) richt zich op verbetering van de informatievoorziening via vervanging

van de huidige systemen door SAP voor wat betreft de financiële en materieellogistieke processen. Deze verbetering vindt gefaseerd plaats. Het financiële domein heeft de primeur om met de door de Duitse firma SAP (Systeme, Anwendungen, Produkte) geleverde applicatie te werken. Dit werd gevierd tijdens een officiële bijeenkomst op de marinekazerne in Amsterdam, in bijzijn van luitenant-generaal Hans Sonneveld (Supervisor SPEER) en de hoofddirecteur Financiën en Control, drs. Hanneke Schuiling. Meer informatie: intranet. mindef.nl/portaal/bedrijfsvoering/projecten/speer/programma_speer/finad/vraagbaak_finad.aspx●

Het is de bedoeling dat er door discussies in de raad meer aandacht komt voor het ontwikkelen van Inlichtingen & Veiligheid (I&V). Ook moet I&V door een integrale benadering ervan een sterke positie binnen Defensie krijgen. “De omgeving van de krijgsmacht is veranderd en daardoor zijn de inlichtingen & veiligheidstaken re-

Het Command and Control Support Centre van de DMO heeft het BMS zelf ontwikkeld en is verantwoordelijk voor de integratie. Het systeem draagt bij aan de verbetering van de commandovoering. Het zorgt ervoor dat eenheden elkaars locatie kennen en vergroot de zogenoemde situational awareness, oftewel het omgevingsbewustzijn. Daarnaast kunnen gebruikers ook andere operationele informatie met elkaar delen. Het DCMO maakt onderdeel uit van het BMS en verzorgt de datacommunicatie tussen verschillende eenheden. De introductie van het BMS vindt plaats tot op bataljonsni-

veau. Het Logistiek Centrum Woensdrecht en het Instandhoudingsbedrijf Landsystemen installeren het systeem in het wagenpark van de landmacht. In totaal zullen beide bedrijven er ongeveer 1800 voertuigen en wapensystemen (zoals Fennek, CV90, PzH2000 en MercedesBenz) mee uitrusten. Volgens de planning is de eerste eenheid in het laatste kwartaal van dit jaar aan de beurt. Foto: Peter Wiezoreck●

Nieuwe plaatsvervangend SG DEN HAAG - Drs. Jeroen Sikkel (foto) wordt met ingang van 1 maart benoemd tot plaatsvervangend secretaris-generaal. Hij is sinds 2005 in dienst van het ministerie van Defensie als plaatsvervangend directeur Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst. Daarvoor was Sikkel directeur Beveiliging bij de Algemene Inlichtingen en Vei-

DEFENSIE INLICHTINGEN & VEILIGHEIDSRAAD DEN HAAG - De Defensie Inlichtingen & Veiligheidsraad (DIVR) is een feit. Deze maand werd de instelling ervan goedgekeurd door secretaris-generaal Ton Annink. “Er moet op het hoogste ambtelijke niveau aandacht zijn voor inlichtingen. De raad maakt dat mogelijk”, zegt secretaris luitenant-kolonel Peter Loukes.

Vervolg van pagina 1

latief van groter belang”, licht Loukes toe. “Er is geen uitzending denkbaar zonder dat inlichtingen een cruciaal onderdeel van de voorbereiding en uitvoering vormen. De inlichtingenketen moet zo georganiseerd zijn dat verschillende onderdelen van de organisatie operationele commando’s, Directie Operaties èn de MIVD - collectief optreden.” De raad gaat de Inlichtingen- & Veiligheidstaken coördineren en afstemmen op het hoogste ambtelijke niveau. Ook behandelt hij vraagstukken over I&V, bijvoorbeeld over de functie ervan in de krijgsmacht en de werking en sturing binnen de I&V-keten. Tot slot spreekt de DIVR zich uit over prioriteiten voor de organisaties die behoren tot die keten. De raad wordt voorgezeten door de secretarisgeneraal. De overige leden zijn de Commandant der Strijdkrachten, de Hoofddirecteur Financiën en Control, de Hoofddirecteur Algemene Beleidszaken, de Directeur Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) en de Directeur Juridische zaken.●

ligheidsdienst en bekleedde hij diverse functies binnen het ministerie van Binnenlandse Zaken, waaronder die van directeur Arbeidszaken Overheid. De huidige plaatsvervangend secretarisgeneraal, drs. Paul de la Chambre, treedt per 1 maart 2008 aan als nieuwe voorzitter van de Raad van Bestuur van ‘s Heeren Loo.●

BEKKERS NAAR PEKING Vervolg van pagina 1

Uiteindelijk noteerde de scheidsrechter Bekkers na verlenging als winnaar. In de daaropvolgende wedstrijd tegen Manuel Mark uit Oostenrijk ging het vlotter. Bekkers zegevierde met 7-0, maar verloor daarna in de halve finale met 2-1 van de Duitser Daniël Manz. Dankzij een herkansing bleef hij echter in de race voor Beijing. Door de Albanees Elezaj Perparin met 6-1 te kloppen, bemachtigde hij het felbegeerde startbewijs alsnog. Een medaille was ook een must, anders had Bekkers plaatsing voor de Spelen, voor topsporters het absolute hoogtepunt van hun sportieve carrière, kunnen vergeten. Ondanks het succes sprak hij naderhand toch van een ‘niet zo’n lekkere dag’. Dat gevoel werd echter al weer snel uitgewist door het binnenhalen van het Olympisch ticket. Overigens staat daarop geen naam, omdat Bekkers in de aanloop naar het sportspektakel in China bijvoorbeeld geblesseerd of uit vorm kan raken. In dat geval neemt een ander zijn plek in. De kandidaat moet echter wel aan de Olympische kwalificatie-eis voldoen.●


SOESTERBERG - De luchtmacht kan sinds vorige week terecht op het paradepaardje onder de simulators, de Desdemona. De futuristische machine staat op het erf van de eigenaar, het Instituut voor Technisch en Natuurwetenschappelijk Onderzoek (TNO) in Soesterberg, buurman van het Centrum voor Mens en Luchtvaart (CML) van Defensie. De nieuweling geeft onderzoekers van TNO en de luchtmacht een nog beter inzicht in desoriëntatie in de luchtvaart. Dit onaangename verschijnsel steekt de kop op bij vluchten in rotweer, bij duisternis en tijdens beschietingen van militaire toestellen en helikopters. De Desdemona lost het probleem niet op, maar leert piloten wel ermee omgaan. Uiteindelijk moet dit de kans op ongelukken verder reduceren. TEKST: JACK OOSTHOEK

Het woord Desdemona doet in eerste instantie denken aan een pepmiddel voor sporters. De eerste twee lettergrepen staan voor desoriëntatie en demonstratie, terwijl de a de naam van de fabrikant symboliseert. Dat is AMST uit Oostenrijk, marktleider voor simulators voor hoofdzakelijk de luchtvaart en ook voor andersoortige fysiologische trainingsapparatuur. De Desdemona maakt nog geen deel uit van het wereldwijde arsenaal aan nabootsers. Toch herbergt hij deze voorziening wel degelijk, en het ligt ook in de bedoeling om vliegers er in de toekomst op te laten trainen. Voorlopig echter doet de Desdemona alleen dienst als ‘onderzoeksplatform’, weet luitenant-kolonel drs. Ted Meeuwsen, hoofd van de afdeling Luchtvaart- en Bewegingsfysiologie van het circa 120 burgers en (luchtmacht)militairen tellende CML. Samen met helikoptervlieger (Alouette III) en vliegfysioloog kapitein Marjon de Graaff vertegenwoordigt hij de luchtmacht in het peperdure project.

NRF-10 staat paraat

De Desdemona is gelijktijdig een rijsimulator. Foto: TNO

NIEUWE SUPERSIMULATOR DESDEMONA GAAT DESORIËNTATIE TE LIJF

HACHELIJKE VLUCHT NAAR DE WERKELIJKHEID Kosten tussen de tien en twaalf miljoen euro, grotendeels betaald door AMST. Het ministerie van Economische Zaken, de luchtmacht en TNO kwamen eveneens over de brug. SLECHT WEER

De behoefte van TNO om zijn inventaris uit te breiden met de Desdemona, spruit voort uit de snel voortschrijdende ontwikkelingen in de luchtvaart. De Graaff: “Vliegen is een high tech-aangelegenheid. Piloten krijgen via beeldschermen steeds meer en diverse inlichtingen te verwerken. In nieuwe gevechtsvliegtuigen als de Joint Strike Fighter zal dit alleen maar toenemen en dáár dienen vliegers tegen beschermd te worden. De Desdemona laat je ‘lezen’ waar je de ‘werkelijkheid’ kunt vinden. Het heeft allemaal te maken met het menselijk lichaam dat fysiologisch gezien niet op vliegen is ingesteld. Dit merk je vooral in slecht weer of, zoals bij een militaire piloot, tijdens een beschieting in een crisisgebied. Maar ook in een zogeheten brown of white out, het vliegen in een

stof- respectievelijk sneeuwwolk, en tijdens het werken met nachtzichtapparatuur, de night vision googles. In deze gevallen word je

Luitenant-kolonel Ted Meeuwsen en kapitein Marjon de Graaff, de luchtmachtvertegenwoordigers in het Desdemonaproject. Foto Eric Vorstenbosch

teruggeworpen op je gevoel. Dat wil zeggen dat je je ‘op zicht’ oriënteert en nagaat waar je je precies bevindt. Maar daarbij kan je evenwichtsorgaan je bedonderen. Denkt de piloot bijvoorbeeld dat hij met zijn vliegtuig op de kop vliegt, terwijl dit in werkelijkheid niet klopt. Hij worstelt kortom met een mismatch, met alle mogelijk fatale gevolgen van dien. De Desdemona leert hem de juiste informatie van de instrumenten af te lezen om zo verwarring tegen te gaan. Het systeem lost het probleem dus allesbehalve op.” Vult Meeuwsen aan: “De Desdemona bouwt bij de vlieger een soort alarmbel in die desoriëntatie beter onderkent en de consequenties ervan probeert te voorkomen, voor zover dat kan.” Een Desdemonabezoeker moet echter door diepe dalen voordat hij met ‘de sirene’ overweg kan. Een vlucht in de centrifuge vormt

MUNSTER - Het is vrijwel geruisloos gepasseerd, maar inmiddels staan zo’n 2700 Nederlandse militairen zes maanden lang gereed voor de snel inzetbare internationale troepenmacht van de NAVO. De landcomponent van deze NATO Response Force wordt sinds twee weken geleid door luitenant-generaal Tony van Diepenbrugge. In het Italiaanse Solbiate Olona nam hij het commando over van zijn collega luitenant-generaal Giuseppe Gay. Van Diepenbrugge is tevens commandant van het Duits-Nederlandse Legerkorps. De NRF wordt om de zes maanden door andere eenheden van NAVO-landen gevuld en kan binnen vijf tot dertig dagen waar ook ter wereld in actie komen. Ze bestaat uit een land-, zee-, lucht-, en Special Forces-component, een Joint Logistic Support Group en een multinationaal CBRN (Chemisch, Biologisch, Radiologisch en Nucleair)-bataljon. Het Duits-Nederlandse Legerkorps levert de staf, 1 Logistieke Brigade de bevoorradings-, transport-, herstel- en medische eenheden. Brigadegeneraal Jan Broeks, erkende bij het gereedstellingsappel dat daadwerkelijke inzet niet gegarandeerd is. Dat doet echter niets af aan het voorbereidingstraject van de eenheden, zo hield hij zijn mensen voor. “Het (…) maakt van u een meer ervaren en dus nog completere en meer geschikte militair.”

De mogelijkheden van de Desdemona gaan het menselijk bevattingsvermogen te boven. Foto: TNO

De landmacht draagt verder nog een geniebataljon, een ISTAR-bataljon, een afdeling veldartillerie, een NBC-detachement, beveiligingseenheden en elementen van het CISbataljon bij. Het Duits-Nederlandse Legerkorps neemt met het hoofdkwartier ook het eigen CIS- en stafondersteuningsbataljon mee. Zij vormen het commando voor de landcomponent van NRF-10.

- zacht uitgedrukt - een hachelijk avontuur. Al van het opsommen van de (onbegrensde) mogelijkheden van het apparaat raak je duizelig. Een greep: hij wekt G-krachten op tot en met een maximum van drie, met daaraan gekoppeld negen zogeheten ‘vrijheidsgraden’. Het ding kan 360 graden in de rondte draaien en ook nog eens zijwaarts. Hij manoeuvreert van boven naar beneden en om het een vlieger nog lastiger te maken, kantelt de gondel op alle denkbare manieren. Volgens Meeuwsen kan er geen twijfel over bestaan: de mogelijkheden van de Desdemona, tegelijkertijd een rijsimulator, gaan het menselijk bevattingsvermogen ruimschoots te boven. “Het is een superding.”●

Dat deze club gereed is voor de inzet, bleek tijdens Steadfast Jaw. Lager Trauen, een van de militaire kampen voor oefenende troepen bij de Truppenübungsplatz BergenHohne, was voor die exercitie omgebouwd tot een commandopost die de kritiek van de NAVO kon doorstaan. Zo’n duizend militairen namen deel aan de oefening, waarin 1 GNCorps werd getest voor zijn taak als NRF. Een team van NAVO-specialisten beoordeelde de geschiktheid van de staf om ingezet te worden voor NRF 10. Zij constateerden dat de binationale eenheid berekend was op de taken. Het eindoordeel luidde “excellent”. (Bijdrage: Frans Verburg)●


CHORA - Twee mannen gaan met een hamer een rotsblok te lijf, ernaast worden de steenresten weggeschept en even verderop voeren andere mannen die weer met kruiwagens af. Volop activiteit met als doel het beschikbaar maken van de ‘karesh’, een natuurlijke waterbron in de berg. Het in het district Chora gelegen dorp Awi hoog, ook wel Awi 1 genoemd, lijkt op het eerste gezicht niet meer dan gehucht, maar er leven verrassend veel mensen. Naast Awi hoog ligt op nog geen kilometer afstand Awi laag. Een grote, dorre zand- en rotsvlakte scheidt beide van elkaar, het geheel omgeven door een 2000 meter hoge bergmassa. Omstandigheden waardoor je je in een ‘Lord of the Rings’ film waant, mooi om te zien, zwaar om in te moeten (over)leven. TEKST: TLT MARTIN HUIJDINK

“De ‘doorn van Awi’ noem ik hem wel eens gekscherend”, vertelt opperwachtmeester Werner, afkomstig van 14 Afdeling Veldartillerie en lid van het Provinciaal Reconstructie Team (PRT) in Uruzgan. Werner doelt op het immens grote rotsblok dat op mysterieuze wijze op het beginpunt van de natuurlijke waterbron is beland en door zijn massa de stroom tot een stroompje reduceert. “Hoe het hier precies is gekomen, weten zelfs de Afghanen niet echt, het lag er ineens.” Bij de aanleg van het ondergrondse buizenstelsel waarmee het water wordt afgevoerd naar bovengrondse afvoerkanalen van het dorpje, moet het zijn losgekomen en op zijn huidige locatie zijn beland. Het vorige missieteam van het PRT boog zich al over manieren om het rotsblok weg te krijgen. “Ook wij hebben er verschillende specialisten naar laten kijken, maar ook die kwamen er niet uit”, geeft Werner aan. De massa, de steile wanden en de slappe ondergrond, sloten het opblazen of vervoeren per kraan of heli al snel uit, een drilboor bleek ook geen oplossing. “Dus hebben we samen met de bevolking besloten hem te laten liggen en er omheen te werken.” Door het rotsblok zo te verstevigen dat het geen kant meer op kan, kan straks ook het laatste deel van het afvoersysteem worden aangelegd. Dat zal er op zo’n tien meter diepte onderdoor gaan lopen. HET BELANG VAN WATER

Het draait hier om overleven. Een goede watervoorziening is

WERKEN AAN DE TOEKOMST daarin essentieel en dat niet alleen voor de gezondheid. Ze kan naast het produceren van elektriciteit ook het dorre landschap vruchtbaar maken, waardoor er op bepaalde stukken weer gewassen verbouwd kunnen worden en ten zuiden van de beide dorpjes wellicht ooit nog eens een groene zone terugkeert. Het hele dorp is in meer of mindere mate betrokken bij het project. Het missieteam waartoe Werner behoort, doet zaken met een lokale aannemer. Die stuurt samen met de malik (dorpsoudste) de inwoners aan. “Een deel van de werkers staat niet eens op de loonlijst, maar doet dit om dat ze trots zijn op hun dorp en iets willen betekenen. Hier zijn ze al zover dat ze zich realiseren dat ze zelf aan hun eigen toekomst moeten werken, dat de overheid daar een ondersteunende rol in speelt en ook echt iets voor ze kan betekenen. Ze staan achter hun eigen overheid, hebben er vertrouwen in.” Werner denkt dat dit komt doordat Awi vanwege de ligging echt een buitengebied vormt, waar de invloed van tribale leiders minder is. “Ze zijn al langer op zich zelf aangewezen en hebben dus ook een eigen mening gevormd”, luidt zijn verklaring. De inwoners hebben al veel werk verricht; een compleet gedeelte is uit de berg weggehakt om zo een route te creëren voor de afvoer van het water. Honderden meters van betonnen afvoerkanalen en buizen zijn met de hand vervaardigd en neergelegd. Ondanks tegenslagen zoals het instorten van bepaalde gedeeltes, waardoor opnieuw gegraven moest worden, en de dreiging van Taliban, is duidelijk te zien dat er vooruitgang wordt geboekt. Dat Afghanen zich op deze manier inzetten voor hun eigen toekomst geeft tevens hoop voor andere gebieden waar de Nederlandse militairen werkzaam zijn. EIGEN KEUZES MAKEN

Ook op financieel gebied komt er steeds meer in de handen van Afghanen zelf te liggen. Werner: “We willen er naartoe dat er vanuit Kabul rechtstreeks geld gaat naar de district chief waarmee de

inwoners zelf projecten kunnen opzetten, maar zo ver zijn we nog niet.”

In de praktijk blijkt de afstand tussen Kabul en Chora nog erg groot en moeten ook de uitvoerende functionarissen eerst nog bewijzen over langere periode over voldoende draagkracht on-

der de bevolking te beschikken. Op termijn zou ISAF op dat vlak dan overbodig zijn. Hier wordt langzaam naartoe gewerkt door alle aanvragen voor projecten in Chora niet alleen zelf te beoordelen, maar ook over te dragen aan Rosie Khan, de districtschef van Chora. “Het moet niet zo zijn dat die er alleen een stempel op zet, en mensen vervolgens doorverwijst naar ons om een project

aan te bieden. We willen hem er juist bij betrekken en vragen welke projecten echt nodig zijn. Dat hij uit de aanvragen keuzes maakt en die naar de inwoners toe ook verantwoordt”, legt Werner uit. Community Based Operations (CBO) wordt deze manier van werken genoemd, waarbij het gaat om wat de inwoners belangrijk vinden, zij zelf met plannen en oplossingen komen en voor de financiering en uitvoering zorgen. In Awi worden daar dus nu al de vruchten van geplukt. Het begin van een hopelijk mooie toekomst.●


Rechts: De accu’s staan opgelijnd om te worden opgelapt met de hulp van het laadstation. Jos Gunterman ziet dat het goed is.

Links: Voor de Armasafe moest wel dieper in de buidel worden getast, maar de accu betaalt de investering dubbel en dwars terug.


ENTHOUSIAST OVER INGENIEUS APPARAAT

SOESTERBERG - Als het aan Cor Dorreboom, Jaap van Kleunen en Jos Gunterman had gelegen, was er een complete Defensiekrant aan hun troetelkindje besteed. De eerste twee Defensiemedewerkers zijn al even met pensioen, maar met een niet aflatend enthousiasme reizen ze stad en land af om de zegeningen van de nieuwe ‘Armasafe’ accu’s en het acculaadstation aan de man te brengen. “En dat is ook nodig”, zegt Gunterman. “Nog steeds worden er accu’s niet goed behandeld en bijvoorbeeld de polen onnodig ingevet. We hebben zelfs al een exemplaar teruggekregen waarin gaten waren geboord, omdat ze ‘m wilden bijvullen met gedestilleerd water.” TEKST: EVERT BROUWER FOTO’S: FRANK VAN BIEMEN

Het begon allemaal een jaar of acht geleden. Het viel op dat het verbruik van accu’s (officieel: startbatterijen) binnen met name de Koninklijke Landmacht wel erg hoog lag: circa 9000 per jaar. De Afdeling Materieelbeproeving en Logistiek Advies (MBLA) in Huijbergen ging ermee aan de slag.“We hebben meetapparatuur gekocht. Het bleek dat de accu van een YPR tijdens een oefening na een week al bijna leeg was en nooit meer op de normspanning van zo’n twaalf volt kwam”, verklaart Van Kleunen. De oorzaak was snel gevonden: het gebruik bij Defensie is nu eenmaal anders. Trillingen, de aparte omstandigheden tijdens oefeningen, het had allemaal zijn invloed. “Dus moesten we op zoek naar een accu die deze eisen wel aankan.” Het onderzoek stelde snoeihard vast dat juist de accu’s die in de Nederlandse voertuigen zaten het slechtst uit de test kwamen. De topper, de Britse Hawker Armasafe, is dan wel een flink stuk duurder, maar bleek na uitgebreide beproeving de investering meer dan waard. “Als je die na het laden een jaar wegzet, zijn ze nog in goede conditie. Dat is van groot belang. Het betekent dat er ook minder voorraden nodig zijn”, schetst Dorreboom, voorheen van de MBLA.

Het is overigens niet alleen hosanna wat deze gesloten accu’s betreft. Zo zijn ze niet bestand tegen langdurig laden met te hoge spanning en daarom kunnen de meeste laders van de KL er niet mee overweg. Door de sterk verminderde problemen bestaat daar echter veel ook minder behoefte aan. Inmiddels zijn sinds eind 2004 in totaal ongeveer 25.000 vliesaccu’s verstrekt. De ervaringen van de gebruikers zijn zeer positief: geen onderhoud, veel minder defecten en daardoor aanmerkelijk

minder in- en uitbouwen, veelal een lastige klus. “De voertuigen zijn dus sneller en langer operationeel inzetbaar”, schetst Gunterman. Kapotte of slechte accu’s gaan terug naar de accuwerkplaats van het Algemeen Goederenbedrijf (AGB) Soesterberg. “Dit moet zo snel mogelijk”, stelt Van Kleunen met nadruk, “om verdere achteruitgang in kwaliteit te voorkomen. Daar wijzen we de gebruikers telkens weer op.” Bij de accuwerkplaats wordt vervolgens getracht de startbatterijen

Een wirwar van draden om de staat van de accu’s te controleren.

te herstellen. Omdat dit een langdurig en arbeidsintensief proces vormt, is het nieuwe acculaadstation ontwikkeld. Op verzoek van

het AGB heeft de Productie Eenheid Grondsystemen en Missieondersteuning (PE GSM) te Dongen, in samenwerking met de accuwerkplaats en de MBLA, een intelligent test/conditioneer/laadsysteem (reconditioner) ontwikkeld. PE GSM leverde hierbij de kennis voor het systeemontwerp, de vermogens- en regelelektronica en alle bijbehorende software. De accuwerkplaats en de MBLA brachten op grond van hun jarenlange ervaring en specifieke expertise de kennis in over hoe een bepaald type startbatterij het best behandeld kan worden. “Een heel goed voorbeeld van samenwerking binnen Defensie”, omschrijft Dorreboom. RECONDITIONERS

Cor Dorreboom controleert op het display en het bedieningspaneel de werkzaamheden van de reconditioner.

“Op dit moment zijn vier reconditioners in gebruik”, weet hij, “waarop gelijktijdig zes accu’s worden aangesloten. Daarmee kunnen 24 batterijen tegelijkertijd getest en weer in optimale conditie gebracht worden. Hierbij is nog maar een minimaal aantal handelingen noodzakelijk: de accu aansluiten, het type accu (NAVO Stock Nummer) kiezen, het

Jaap van Kleunen bij een deel van de landsvoorraad nieuwe accu’s.

serienummer invoeren en op de startknop drukken. Al het overige gebeurt automatisch. Na afloop is de accu weer helemaal in orde. Mocht er iets mis zijn, dan kan dat al in een vroeg stadium worden vastgesteld. Dat is ook nodig, want het hele proces duurt maximaal zo’n vijf dagen.” Tot de komst van de Armasafe gingen elk jaar zesduizend van de negenduizend ingeleverde batterijen naar de schroothoop. Nu wordt circa 75 procent van de ingeleverde accu’s weer in goede conditie gebracht. Tel uit je winst! Onlangs is besloten de komende tijd het aantal reconditioners uit te breiden van vier naar tien. “Dit biedt voor de toekomst voldoende verwerkingscapaciteit, ook tijdens periodiek onderhoud of storing”, aldus Gunterman. De Duitsers en Britten hebben inmiddels interesse getoond in het Nederlandse ontwerp. “Dat geeft aan dat de typering succesverhaal niet overdreven is”, vindt Van Kleunen.●


MAARTENSDIJK Muizen feestend in de voorraadkast, kakkerlakken trippelend over het fornuis of wespen zoemend rond een ventilatiekanaal. De gedachte alleen doet adviseur Ron Daselaar naar lokdoos of gifspuit grijpen. Toch zoekt hij het bij voorkeur in preventie. Biedt die benadering geen soelaas, dan gaan de mannen van het Bureau Pestmanagement het ongedierte met radicale middelen te lijf.

ONGEDIERTE BIJ BUREAU PESTMANAGEMENT AAN VERKEERDE ADRES

Vanwege de aangescherpte wetgeving mogen veel insecticiden niet meer. Gevolg is dat plaagdieren sneller resistent worden. Links: Wespennesten pakt het Bureau Pestmanagement met de gifspuit aan.

‘GEEN VLIEGER VERTREKT MET EEN MUIS AAN BOORD’ TEKST: ANDRÉ TWIGT FOTO’S: REMCO SCHOONDERWOERTAVDD

Vanwege de volksgezondheid worden plaagdieren op kazernes, vliegbases of marineschepen fel bestreden. Het driekoppige bureau, dat valt onder het Commando Diensten Centra, neemt daarbij wel allerlei wetten en regels in acht. Zo gaan gevangen zwerfkatten netjes naar de dierenarts voor sterilisatie, daarna mogen ze verderop weer los. Nu veroorzaken poezen en katers zonder baasje op zich de minste overlast op militaire locaties. Sterker, soms helpen ze mee vijand nummer één te bestrijden: de muis. Met zijn soepele lijfje heeft die aan een gaatje of kier van een halve centimeter genoeg om een - bij voorkeur - oud gebouw binnen te dringen. Vervolgens doet hij zich onder meer te goed aan de houten constructie en allerlei kabels. Gevaarlijk wordt het als hij zich onder de beplating van een F-16 of helikopter wringt. Betrapt iemand zo’n kleine knager in de buurt van een vliegmachine, dan rinkelt in gebouw H op mobilisatiecomplex Maartensdijk de telefoon. “Geen vlieger vertrekt met een muis aan boord.” De luchtmacht is een goede klant van het Bureau Pestmanagement. De landelijk gelegen vliegbases trekken veel bruine ratten aan. Langs de slootjes hebben ze voldoende gelegenheid te nestelen en in de gebouwen valt voor de nieuwsgierige vreetzakken altijd wat te halen. Om ze te weren, beschikken defensielocaties over een toegepast bestrijdingsplan. Dat voorziet onder meer in het handhaven van een goede hygiëne en het afdichten van allerlei openingen. Dergelijke maatregelen verkleinen de kans dat een rat voedsel vindt en houden de populatie in toom. Daselaar herinnert zich

de enorme rattenplaag op de vliegbasis Soesterberg midden jaren negentig. “Strooide je in de bosjes brood, dan was je in no time net de rattenvanger van Hamelen.” Met behulp van veel gif slaagde het bureau erin de overlast de kop in te drukken. Door de aangescherpte regelgeving mogen al te radicale methoden tegenwoordig echter niet meer. Was tot voor kort een breed assortiment giffen voorhanden, nu zijn dat nog maar enkele. “Om die reden is preventie vandaag de dag een belangrijk wapen in de strijd, want veel plaagdieren zijn inmiddels immuun.” OPEN ARMEN

Menigeen walgt bij de gedachte aan krioelend, kruipend ongedierte. Daselaar doet niets liever dan de strijd met al te opdringerige wespen, mieren of kakker-

lakken aan te binden. Vooral die laatste groep insecten kan er wat van. Regelmatig worden defensiekeukens of marineschepen door de irritante zespoters ‘overvallen’. Ondanks dat een kakkerlak zich de hele dag wast en schoner is dan bijvoorbeeld een bromvlieg, verspreidt hij wel schadelijke schimmels, bacteriën en soms een hinderlijke geur. Reden om lokdoos en gifspuit ter hand te nemen, hoewel succes niet altijd verzekerd is. Kakkerlakken kruipen namelijk weg in allerlei moeilijk te bereiken spleten en kieren. Bovendien zijn ook zij vaak resistent. De twee tot drie centimeter metende beestjes komen doorgaans met het voedsel aan boord. Schepen die de West aandeden, hebben ze geheid bij zich. Niet zo gek dat Daselaar in Den Helder met open armen wordt ontvangen.

In zijn achttien jaar als adviseur maakte Daselaar al heel wat uitbraken mee. Echter, de terreur waaronder de keuken van de Ermelose Jan van Schaffelaarkazerne zo’n tien jaar geleden gebukt ging, sloeg alles. Om voorgoed met de taaie rakkers af te rekenen, bracht men in de kruipruimte een laagje cement van twee centimeter aan. Dat hielp tot een leiding knapte en arbeiders de dunne afdekking verwijderden. Toen kwam een leger van honderdduizenden kakkerlakken tevoorschijn. Gelukkig kon ‘Pestmanagement’ ook dit onheil de baas. WEINIG INDRUK

Het bureau rukt tussen de drieduizend en 3500 keer per jaar uit, met bestemmingen in Nederland en in Afghanistan. Daarbij ligt het accent steeds meer op preventie. In de prak-

Links: Kakkerlakken verspreiden bacteriën en schimmels waarmee ze mensen en huisdieren kunnen besmetten. Ze planten zich razendsnel voort. Binnen een half jaar kan één vrouwtje tweehonderd nakomelingen produceren.

De bruine rat brengt onder meer de Ziekte van Weil en rattenbeetkoorts over, en vroeger het hantavirus en tularemie. De grootste verspreider van de pest was vooral de zwarte rat.

tijk nemen veel militairen het niet al te nauw met de hygiëne. Niet afgesloten vuilniszakken, stinkende etensresten in het keukentje van de legering en gore oventjes trekken als een magneet ongedierte aan. Vroe-

Krijgsmachtbreed Het bureau Pestmanagement richt zich krijgsmachtbreed op de bestrijding van plaagdieren (insecten, knaagdieren), maar voert ook (micro)biologische ontsmettingen van verblijfs- en werkruimtes uit. Tevens doet het aan ongediertepreventie binnen voedingsverzorgende afdelingen. Het bureau is actief op vredeslocaties, bij oefeningen en desgewenst tijdens crisisbeheersingsoperaties. Meer informatie: intranet. mindef.nl/portaal/pp/gezondheidszorg_defensie/preventievezorg/ pestmanagement.aspx of bel met 030-236 54 44, Fax: 030 - 236 54 41 of via Email: CEMGCDC/BGGZ/ CEMG/ [email protected]●

Sommige soorten muizenkorrels zijn effectief om een plaag in te dammen of zelfs voor langere tijd te stoppen.

ger vonden geregeld kamerinspecties plaats en smoorde het kader wantoestanden in de kiem. Tegenwoordig is het regime volgens Daselaar een stuk vrijer en dat biedt meer ruimte voor ongewenste situaties. Maar sowieso blijken ziekteoverbrengers als de bruine rat of kakkerlak door de eeuwen heen onuitroeibaar. En een strenge winter maakt, anders dan vaak gedacht, weinig indruk. Bij aanhoudende kou kruipen ze dieper weg om in het voorjaar weer op te duiken. Periodieke explosies van ongedierte vallen daarom niet toe te schrijven aan het klimaat. “Wetenschappers hebben er domweg geen verklaring voor”, zegt Daselaar. Verminderen renovatie en nieuwbouw de aantrekkingskracht op allerlei knagend, kruipend en vliegend gespuis, ze kunnen het niet laten verdwijnen. Daarbij ontwikkelen zich ook nog eens andere populaties. In opmars zijn bijvoorbeeld het zilver-, papier- en ovenvisje, die onder meer allergieën op de mens overbrengen. Deze twee centimeter lange, wortelvormige, diertjes voeden zich met papier en lijmresten van behang. “Preventie helpt niet altijd om van deze plaagdiertjes af te komen. Gelukkig is de gifspuit in zo’n geval geduldig.”●


IN HET KORT

DEKAATJES heten de gratis advertenties in de Defensiekrant. De tekst van een Dekaatje mag niet langer zijn dan veertig woorden en kan alleen schriftelijk of per e-mail worden ingediend. Plaatsing geschiedt zo spoedig mogelijk. De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud, noch voor de gevolgen van de plaatsing. Op de envelop of in de e-mail graag ‘Dekaatje’ vermelden. Dekaatjes kunnen worden ingestuurd naar de Defensiekrant, postbus 20701, 2500 ES Den Haag of [email protected], onder vermelding van naam, adres, woonplaats eventueel telefoonnummer, onderdeel en registratienummer. Let op: de Defensiekrant wordt iedere week ook op internet gepubliceerd. Uw gegevens, zoals telefoonnummer en adres, kunnen door zoekmachines worden gevonden.

BIJZONDERE MEDAILLE DEN HAAG - Kapitein Piet de Boer (mi) en Adjudant Ron Schoonman (re) van het Bureau Ceremonieel van het Regionaal Militair Commando West zijn 23 januari aangenaam verrast op Paleis Noordeinde. Zij kregen de herinneringsmedaille Buitenlandse Bezoeken uit handen van de Chef van het Militaire Huis van Hare Majesteit de Koningin, luitenant-generaal André Blomjous (li). De toekenning van het ereteken gebeurde op voordracht van het bureauhoofd Ceremonieel en namens de minister van Buitenlandse Zaken. De Boer en Schoonman zijn sinds 2002 verantwoordelijk voor de organisatie van het Militair Ceremonieel ten behoeve van de Koningin, waaronder de inkomende Staatsbezoeken, officiële Bezoeken en Ceremonieel van Staat. De Herinneringsmedaille Buitenlandse Bezoeken is op 20 december 2000 ingesteld en wordt in bijzondere gevallen toegekend aan diegenen die zijn betrokken bij de voorbereidingen en uitvoering van een buitenlands bezoek van of aan ons staatshoofd. Het bureau van De Boer en Schoonman is de spin in het web van al het militaire ceremonieel ten behoeve van het Koninklijk Huis, zo ook bij Staatsbezoeken.●

COUGAR IN GRIJS TENUE SOESTERBERG - Een Cougar transporthelikopter in nieuwe egaal grijze kleur landde onlangs op vliegbasis Soesterberg. Tijdens het reguliere groot onderhoudsprogramma bij Eurocopter in Duitsland werd van het toestel (staartnr. 454) gelijk de verflaag vernieuwd. Tevens verdween het opschrift ‘Koninklijke Luchtmacht’ en is het roundel in zogeheten tonedown tinten aangebracht. Het grijs lijkt meer geschikt voor missies, zowel in woestijn-, sneeuw-, en tropisch gebied. Het oorspronkelijke beige vlekkenpatroon voegt qua veiligheid niets toe. Het komende jaar wordt de nieuwe tint uitgebreid getest tijdens (tactische) oefeningen. Daarna valt het besluit of alle transporthelikopters van Defensie dezelfde kleur krijgen. Naast de tactische overweging speelt de milieuvriendelijkheid van de gebruikte nieuwe chromaatarme verfsoort een belangrijke rol. Daar komt bij

dat een effen kleur minder kostbaar is dan een arbeidsintensiever vlekkenpatroon. Vorig jaar werden ook twee C-130 Hercules transportvliegtuigen grijs geverfd.●

IDEM DAG OP 20 MAART DOORN - De Werkgroep IDEM houdt weer een IDEM dag. Traditiegetrouw is deze op Witte Donderdag, dit jaar op 20 maart in de Basis in Doorn (voorheen het veteraneninstituut). Deze elfde versie heeft het thema ´Impact!?´. Naast diverse sprekers, die ingaan op hun eigen ervaringen, spreekt de directeur MGGZ, luitenant-kolonel drs. J. Ambaum, over de impact van uitzendingen. Niet alleen in het (recente) verleden individueel uitgezonden luchtmachtmilitairen zijn uitgenodigd voor de IDEM dag 2008, ook zij die op de rol staan voor een individuele uitzending. Partners mogen meekomen, evenals de buddy’s van tijdens de IDEM dag uitgezonden luchtmachtpersoneel. Aanmelden kan bij de secretaris van de Werkgroep IDEM, majoor Ron van Vugt: [email protected] of telefonisch tot 1 februari via 0164 - 69 28 12 en na 1 februari via 06 - 221 015 36.●

onder meer de vloer. De wanden, voorzien van tekeningen, zijn beschermd tegen instortingen en er is elektra vervangen en aangelegd. In Ossendrecht knapte een peloton voor de stichting ‘De Luchtballon’ het park van een voormalig Defensieterrein op en bouwde medische en sanitaire ruimtes in een oude loods van het voormalige mobilisatiecomplex. De NBC-compagnie voert tijdens de opleiding geregeld constructiewerk, dat een neventaak is, uit. Door hun functieopleiding te combineren met

een goed doel slaan de genisten twee vliegen in één klap.●

BIDKL RUIMT STOFFELIJKE RESTEN UIT WO II AFFERDEN - De Bergings- en Identificatiedienst Koninklijke Landmacht (BIDKL) heeft begin deze maand de stoffelijke resten van een Duitse Luftwaffe militair uit de Tweede Wereldoorlog geborgen. Dat gebeurde in het Noord-Limburgse Afferden. Een metaaldetectorhobbyist had

de vondst gedaan en deze bij de boswachter gemeld. Via de politie Limburg-Noord werd vervolgens de BIDKL geïnformeerd. Die trof ook diverse uitrustingstukken aan, maar helaas geen herkenningsplaatje, wat de kans op identificatie aanzienlijk reduceert. De stoffelijke resten zijn overgebracht naar het BIDKL-laboratorium in Soesterberg. Na een uitgebreid onderzoek worden ze uiteindelijk bijgezet op de Duitse militaire begraafplaats in het Limburgse Ysselsteyn.●


EONIC LEVERT AAN VS DELFT - De Amerikaanse marine heeft data-acquisitiesystemen van Eonic uit Delft gekocht. Het betreft het SR-5124 Multi-Channel Signals Acquisition System. De Amerikanen zetten de geavanceerde elektronica in voor spionage, verkenning en herkenningstoepassingen. De apparatuur maakt het mogelijk signalen voor video, radio, satcom en radar tegelijk te detecteren, te monitoren, op te slaan en te analyseren. Eerder koos ook het Duitse Ministerie van Defensie voor het SR-5124-systeem.●

GENIE STEUNT GOEDE DOELEN BERG EN TERBLIJT - 101 NBC verdedigingscompagnie van 101 Geniebataljon heeft deze maand goede doelen in Limburg en Brabant gesteund. In de Geulhemmergroeve van Berg en Terblijt knapten de militairen samen met vrijwilligers van de stichting ‘De Rotswoning’ een kapel op in de grotten. De genisten egaliseerden

WONINGEN Te koop: Ermelo, Wielewaal 198. Nette hoekwoning met garage. Bjr ‘92. Kindvr. buurt Kunststof + dubbel glas. Plavuizen met vloerverwarming. 1e verd.: 3 slpkmrs. 2e verd.: voorzolder en 4e slpkmr met dubbele dakkapel. Vr.pr. N 279.000,- k.k. Per direkt te aanvaarden. Inl: www.bbvastgoed.nl 0341 - 55 69 63 Te koop: Rijen, Zaaren 58, goed onderhouden eengezinswoning. Ind.: hal, woonkmr, open keuken met inb.app. (2005), halletje met toilet. Tuin op ZW, schuur. 1e verd.: 3 slpkmrs, badkmr. Vaste trap naar zolder. Vr.pr. N 209.000,- k.k. Inl.: makelaar zie www.Jaap.nl Te koop: Rijnsburg, Akkerwinde 6, eengezinswoning, goed onderhouden met vier slaapkamers. Bjr 1998. Loopafstand van dorpskern, voldoende parkeerruimte. Bgg. plavuizen met vloerverwarming, kwaliteitskeuken. Fraai aangelegde tuin. Ruime houten berging en poort aan slop. Vr.pr. N 307.000,- k.k. Inf.: tel. 06 - 537 149 65 of zie www.keunhuis.nl Te koop: Winsum (Frl), De Nije Herne 6. Uitstekend onderhouden, royale halfvrijstaande nieuwbouwwoning met garage, erf en tuin, op goede stand gelegen in ruim opgezette nieuwbouwwijk. Vr.pr. N 219.500,- k.k. Info 0517 - 39 52 25 of zie www.vdwalmakelaars.nl Te koop: Eindhoven, Simon van Leeuwenstraat 10. Vlb Eindhoven en Legerpl. Oirschot op fietsafstand. Leuk appartement aan park en dichtbij A2. 80m2, 2 slaapkamers, 2 balkons, 2 bergingen. Vr.pr. N 155000. Info: www.funda.nl of 06 - 305 153 36.

DIVERSEN

HOSPITAAL BLIJFT WEKEN STAAN ENSCHEDE - De opbouw van het Mobiel Geneeskundig Operatiekamer Systeem voor het ziekenhuis Medisch Spectrum Twente (MST) is vrijdagochtend nog in volle gang. Ruim vijftig militairen van 400 Geneeskundig Bataljon uit Ermelo, een onderdeel van 1 Logistieke Brigade, werken met man en macht om alle twaalf bouwelementen van het MOGOS in elkaar te zetten.

Gezocht: ‘Handleiding voor den militairen ziekenverpleger en ziekendrager’ van 18 januari 1929. Peter Stultiens, tel 030 - 236 63 81 of *06 - 557 663 81. Meezeilen op een kajuitzeiljacht voor een dagje of weekend op het IJsselmeer of Waddenzee. IJsselmeerzeilers zeilen regelmatig met mensen voor wie het zeilen een uitdaging is. U beleeft veel plezier aan het zeilen, u bent actief met het roer en zeilen. Zie www.ijsselmeerzeilers.nl Info: 06 - 106 244 16; email: [email protected]

RECREATIE TEKST: TLT MARLOUS DE RIDDER FOTO: KPL HASAN YIMAZ

Op het terrein van het MST ziet het sinds donderdag 24 januari ‘groen’ van de voertuigen en containers. Toch doet het de bezoekers en het ziekenhuispersoneel ogenschijnlijk weinig. Ze laten alle drukte gelaten over zich heen komen en moeten soms letterlijk onder het tentdoek door kruipen om via de speciale zijingang het MST te verlaten. Hier en daar wordt wel een camera gepakt en even gestopt bij de containers, want niemand houdt voor mogelijk dat er in zo’n korte tijd een bijna compleet hospitaal van de grond komt. “We gaan straks eerst proef draaien”, zegt locatiecommandant kapitein Martijn Reuvers. “Kunnen we kijken of alle me-

dische apparatuur werkt en of er voldoende benodigdheden aanwezig zijn. Pas als wij de zekerheid hebben dat de situatie veilig genoeg is en dat de verpleegkundigen van het MST ook met ons materieel overweg kunnen, kan de afdeling worden geopend. Dit zal naar verwachting nog enkele dagen duren.” Volgens Reuvers voldoet het mobiele hospitaal aan precies dezelfde eisen als een IC van een ziekenhuis. “De inrichting van onze operatiekamer is nagenoeg identiek. Al zullen de verpleegkundigen wel moeten wennen, want de werkruimte is beperkter. Om hen wegwijs te maken, koppelen we de eerste weken acht militairen aan het ziekenhuispersoneel. De aanleiding van onze komst is natuurlijk niet leuk, maar voor onze eigen mensen vormt dit een prachtige training.”

MST-woordvoerder

Aad Arkenbout toont zich ‘buitengewoon blij’ met deze snelle inzet van de landmacht. “Het MST is een relatieziekenhuis van Defensie en één van onze chirurgen vertrekt binnenkort naar Afghanistan om daar te werken in een soortgelijk mobiel hospitaal. Die contacten zorgen er mede voor dat er nu zo adequaat kon worden gereageerd en dat de continuïteit van het ziekenhuis is gewaarborgd.” De tijdelijke intensive care van de landmacht blijft naar verwachting zes weken tot drie maanden staan. In die periode krijgen de nieuwe patiënten een behandeling op de ‘schone’ IC van 1 Logistieke Brigade en wordt de intensive care afdeling van het MST ontsmet en weer gebruiksklaar gemaakt.●

Te huur: Luxe stacaravan op het zonnige vakantie eiland Ile de Ré in Zuidwest Frankrijk. Heeft TV met alle NL kanalen en staat op een gezellige ANWB erkende familiecamping met zwembad. Prijzen N 350- tot N 699,-.Inf. en foto’s: 033 - 258 88 19. Te huur: Luxe 6-pers. vakantiehuis aan het. Lago Maggiore, Luino, Italië. Nwe keuken en badkmr, prachtig uitzicht. Op vakantiepark Villaggio Olandese met o.a. zwembad, restaurant, speeltuin en midgetgolf. Nog vrij tot 12 juli en vanaf 16 augustus (meivakantie bezet). Inf.: [email protected] Te huur: Boerderijtje op Franse platteland in Natuurpark Perigord-Limousin te huur; heerlijk vakantieplekje met authentieke sfeer, rust, ruimte en natuur. Inf.: 0164 - 24 97 22.

REÜNIE 11 Tankbat.Regiment Huzaren van Sytzama is op 6 jan 1958 opgericht. Dit feit wordt gevierd met een reünie op 10 mei op de legerplaats Oirschot. Voor programma of inschrijven kunt u terecht op www.sytzama.nl Sluitingsdatum inschrijvingen is 1 maart.●


LEZEN & GAMEN

Colofon

Gratis Battlefield Politieke spotprenten

DEN HAAG - Battlefield Heroes, een compleet nieuwe Play 4 Free-shooter, wordt de eerste titel van ‘Electronic Arts’ die deze zomer gratis valt te downloaden. De meeste gamers zijn bekend met de voorgangers Battlefield 1942 en Battlefield 2. Met deze klassieker in cartoonstijl hoopt EA een nieuwe schare fans aan zich te binden. Het bevat een geïntegreerd matchmaking-systeem dat ervoor zorgt dat je het altijd opneemt tegen spelers van een gelijkwaardig niveau. Battlefield Heroes, ontwikkeld door DICE in Stockholm, vormt het startschot van EA’s nieuwe businessmodel, waarbij gratis downloaden en spelen centraal staan. Het is een toegankelijke game, met daarbij uitgebreide mogelijkheden je personage aan te passen. EA heeft duidelijk gemaakt dat ook het spel zelf de komende jaren diverse aanpassingen krijgt, waardoor het fris en uitdagend blijft. Er wordt tevens geluisterd naar de ervaringen van de spelers. Voor een introductie: www.battlefield-heroes. com●

De kracht van de SCO DEN HAAG - De NAVO doet enorm haar best om Afghanistan te pacificeren. Na het wegvallen van het Warschaupact lijkt zij momenteel de enige organisatie die kan trachten de wereldvrede en orde te bewaken en te herstellen. Dat is onjuist, denkt Marcel de Haas van het Instituut voor in-ternationale betrekkingen Clingendael. Want The Shanghai Cooperation Organisation, kortweg SCO, vormt zeker in de genoemde regio een steeds grotere factor van belang. In het boek ‘The Shanghai Cooperation Organisation. Towards a full-grown security alliance’ vraagt de onderzoeker zich af waarom de SCO, met twee grootmachten binnen de poorten, zich niet laat gelden in de regio. Een groep die later bekend werd als ‘De Vijf van Shanghai’ - Rusland, China, Kazakstan, Kirgizië en Tadzjikistan - legden na vier jaar overleg in 1996 de basis. Ze verklaarden samen te werken tegen terrorisme, separatisme en extremisme. Daarvoor is de RATS (Regional Anti-Terrorist Structure) opgericht, die zetelt in Tasjkent. De SCO kijkt echter ook naar andere invloeden in de regio, zoals economie en cultuur, en kent tevens een militaire poot die regelmatig oefent. Inmiddels zijn Mongolië, Iran, Pakistan en India als waarnemers toegetreden. Om het belang van de SCO te schetsen: in het gebied woont de helft van de wereldbevolking, er staat een enorm wapenarsenaal (ook nucleair) en de landen beschikken over (schaarse) grondstoffen. ‘The Shanghai Cooperation Organisation’ is eigenlijk verplichte kost voor iedere Defensiemedewerker, ambtenaren van Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking. In ruim tachtig bladzijden wordt een duidelijk beeld geschapen van de SCO. Dat het in het Engels is geschreven, vormt door de prettige woordkeuze en zinsopbouw geen enkel probleem. Het werkje kan voor 10 euro worden besteld bij Clingendael Security and Conflict Programme, Postbus 93080, 2509 AB Den Haag, telefoon 070 - 374 66 54, email: [email protected]●

DELFT - Bij de tentoonstelling ‘Tussen Grebbeberg en Uruzgan’ in het Delftse Legermuseum, met prenten van politiek tekenaar Fritz Behrendt over de Nederlandse krijgsmacht in de periode 1940 tot heden, is ook een gelijknamig boek verkrijgbaar. Met volgens hemzelf als rode draad: “Als je een klap van een terrorist of een politieke crimineel krijgt, moet je in staat zijn er twee terug te geven.” De getoonde politieke prenten becommentariëren de Nederlandse strijdkrachten wat betreft hun imago, de overzeese missies (Nederlands-Indië, Balkan, Afghanistan), de bezuinigingen, de vredes- en antikernwapenbeweging en het NAVOlidmaatschap. Het vroegste werk weerspiegelt Behrendts persoonlijke ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daaraan heeft hij ook een hartgrondige afkeer van eenzijdige ontwapening overgehouden. Maar hoewel hij uit zijn tekeningen naar voren komt als een duidelijke voorstander van een sterke krijgsmacht met een ruim mandaat, laat Behrendt zich niet verleiden tot propaganda. De misdragingen van sommige Nederlandse militairen in Nederlands-Indië bijvoorbeeld blijven niet buiten schot. Tegelijk straalt de prent waarop een Indië-veteraan, die het verleden letterlijk op de schouders torst, wordt geïnterviewd door een frisse tv-ploeg, mededogen uit. ‘Tussen Grebbeberg en Uruzgan’ ligt op de korte termijn in de boekhandel voor de prijs van N 12,50. De expositie loopt nog tot en met 25 mei. Meer informatie: www.legermuseum.nl●

De Defensiekrant is een wekelijkse uitgave van de directie Voorlichting & Communicatie van het Ministerie van Defensie bestemd voor het gehele Defensiepersoneel. Hoofd Defensiemedia Ellen Eggink (070 - 318 83 35) Eindredactie: Wiebren Tabak (070 - 318 66 77) Redactie: Evert Brouwer (070 - 318 83 30) Jack Oosthoek (070 - 318 83 41) Monique van Rijen-Bos (070 - 318 83 74) André Twigt (070 - 318 83 36) De uitrusting van een commando. Foto: Legermuseum, Casper van Bruggen

‘Meet and greet’ de Special Forces DELFT - Het Legermuseum in Delft heeft van zaterdag 23 februari tot en met zondag 2 maart elke dag commando’s in huis. Nu ze even niet op geheime missie zijn, staan ze tijdens de Meet and greet open voor alle vragen. Bestaat er bijvoorbeeld een speciale commando-school? Is een commando wel eens bang? Wat moet je kunnen om bij de Special Forces te komen? Wat maakt hen anders dan gewone militairen? Ook kunnen kinderen zien én voelen wat voor uitrusting een commando bij zich heeft en hoe zwaar die is. In de tentoonstelling Special Forces kun-

nen ze bovendien zelf een missie voorbereiden vanuit een commandopost. Zo gaan ze met een nachtkijker aan de slag, moeten ze geheime boodschappen kunnen ontcijferen en mogen ze hun vaardigheden als sluipschutter testen op de lasergun-schietbaan. Naast dat er veel te doen valt, is er ook veel te zien. In verschillende nagebootste gebieden maken de bezoekers kennis met de Special Forces en hun werk. Voertuigen, wapens, high-tech-uitrustingen, filmbeelden en interviews, vanaf de Tweede Wereldoorlog tot nu in Afghanistan, vertellen de verhalen. Voor meer informatie: www.legermuseum.nl●

TRAUMAVERWERKING VIA OPBOUWWERK DEN HAAG - Steeds meer veteranen zetten hulpprojecten op in landen waar ze als militair hebben gediend. Zo kunnen zij hun missie persoonlijk afmaken. Ze hebben zelf baat bij deze projecten, die hen de gelegenheid bieden hun soms traumatische ervaringen te verwerken. De ‘humanitaire initiatieven’ moeten daarom onderdeel zijn van de nazorg die Defensie veteranen biedt. Dat bepleiten het Veteraneninstituut en de Nationale Commissie voor Internationale Samenwerking en Duurzame Ontwikkeling. (NCDO) in het onderzoek ‘Veteranen met een missie’, dat zaterdag 26 januari op een conferentie in Amsterdam werd gepresenteerd. Hulpprojecten in bijvoorbeeld Indonesië, ex Nederlands Nieuw-Guinea en Bosnië zijn voor oudmilitairen een manier om ‘iets goeds te doen’ voor de bevolking die zij destijds niet konden of mochten helpen. De machteloosheid en frustratie van toen worden omgezet in persoonlijke inzet voor en voldoening over een geslaagd project. “Er is grote persoonlijke betrok-

kenheid. Die heeft geregeld ook te maken met de verwerking van aan een uitzending verbonden indrukwekkende (en soms traumatiserende) beelden en ervaringen. En eveneens met het gevoel de mensen ter plekke niet in de steek te mogen laten”, schrijven onderzoekers Fred Lardenoye en Rein Bijkerk. Terugkeerreizen naar vroegere uitzendgebieden (met name Indonesië, Papua, Bosnië-Herzegovina en Kosovo) zijn vaak de aanleiding om een hulpproject te beginnen. Veteranen zien dat de bevolking er qua gezondheidszorg en onderwijs nog steeds beroerd of zelfs beroerder aan toe is dan tijdens hun uitzending. Ze besluiten geld in te zamelen voor een weeshuis in Libanon, het laten studeren van Papoea-kinderen of gaan ter plaatse aan de slag om waterputten te slaan of een buurtcentrum op te knappen. De budgetten variëren van enkele honderden of duizend euro’s per jaar tot 100.000 euro en meer. Voor het onderzoek werden 33 humanitaire initiatieven doorgelicht waarbij zo’n 150 veteranen

betrokken zijn. Het is niet bekend hoeveel er zich in totaal met hulpprojecten bezighouden, maar het moeten er toch wel enkele honderden zijn. Vijftig- en zestigplussers voeren de boventoon. Het vorderen van de leeftijd en de kleinschaligheid van veel projecten maken de initiatieven kwetsbaar. De onderzoekers pleiten daarom voor het ontwikkelen van een netwerk van ‘veteranen met een missie’ waardoor het makkelijker wordt taken over te dragen aan jongere oud-strijders en gebruik te maken van elkaars deskundigheid. Veteraneninstituut en NCDO kunnen volgens de onderzoekers behulpzaam zijn bij het opstellen van projectplannen en aanvragen voor subsidie. Als een project aan de eisen van de NCDO voldoet, verdubbelt de commissie het begrote bedrag. Tot nu toe gebeurt dat amper. Behalve dat het NCDO relatief onbekend is, zijn veteranen met een missie volgens het onderzoek doeners, die weinig ophebben met bureaucratische rompslomp. Meer informatie: www.veteranenmeteenmissie.nl●

DEFENSIE EVENEMENTENKALENDER De verkorte versie van de Defensie Evenementenkalender vermeldt voor de komende tijd de volgende evenementen:

3 februari: Romeinse tijden herleven in het Legermuseum, Delft 8 februari: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meijer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Hilversum 9 februari: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meijer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Weert

10 februari: Cultureel programma ‘Koloniale architectuur in Indonesië’ in museum Bronbeek, Arnhem 10 februari: Museumtour (vrije rondleidingen) in het Militaire Luchtvaartmuseum, Soesterberg 10 februari: Romeinse tijden herleven in het Legermuseum, Delft 14 februari: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meijer en het Orkest van: Koninklijke Luchtmacht, Lelystad 15 februari: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meijer en

het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Winterswijk 16 februari: ‘Hollywood in Concert’ met Anita Meijer en het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht, Rijswijk 17 februari: Romeinse tijden herleven in het Legermuseum, Delft Voor meer informatie surf naar www.defensie.nl en klik via ‘Actueel’ op de link Evenementen. Voor veel medewerkers van Defensie ook bereikbaar via intranet.●

Redactiesecretariaat en administratie: Marianne Beck Telefoon: (070) 318 83 26, via het militaire net: 501, tst. 88326 Fax (070) 318 74 32 Defensiesite: www.mindef.nl E-mail: [email protected] Bezoekadres: Spui 32, 2511 BS Den Haag Postadres: Postbus 20701, 2500 ES Den Haag, MPC 58B De inhoud van de artikelen in de Defensiekrant hoeft niet noodzakelijkerwijs de mening van de minister van Defensie of de krijgsmachtleiding weer te geven. Ingezonden brieven dienen betrekking te hebben op eerder in de Defensiekrant geplaatste artikelen. Zij geven uitsluitend de mening van de inzender weer en kunnen door de redactie worden bekort. Overname van artikelen of delen daarvan is alleen toegestaan met toestemming van de redactie. Aan rechtspositionele informatie kan geen recht worden ontleend. Deze informatie wordt in algemene bewoordingen en met terzijde lating van details weergegeven. Voor volledige informatie wordt verwezen naar de officiële stukken. Abonnementen: Per jaar N 13,61. Voor het buitenland N 15,88. Opgave schriftelijk bij administratie Defensiekrant (zie boven), in het geval van een dienstabonnement. Particuliere abonnees kunnen zich opgeven bij: Abonnementenland, postbus 20, 1910 AA Uitgeest, tel. 0900 - 226 52 63 of www.aboland.nl, waarna een acceptgirokaart wordt toegezonden. Adreswijziging: Het verdient aanbeveling adreswijzigingen vroegtijdig en uitsluitend schriftelijk op te geven; het kost enkele weken voor het nieuwe adres in het verzendbestand is opgenomen. Layout: Theo Olsthoorn (UnitedGraphics, postbus 659, 2700 AR Zoetermeer) Druk: DeltaHage, Den Haag ISSN: 0167-0808

MISSIE VERGT VEEL VAN MATERIEEL

Recommend Documents