MIRABILE LECTU
Januari 2014 Vaste rubrieken 4 Ita Est 5 Waar is dit in de school? 6 Horoscoop 12 Klassieke Citaten En verder 3 Strip 9 Straling uit mobiele telefoons 17 Een normatief afwasdoekje
DOOR MAYA NACHESA3
Beste lezers, Dit keer een spannende voorkant, het Stedelijk als Zweinstein! Ik vond ‘m erg leuk. Verder in deze editie stukken over een normatief afwasdoekje (hebben wij een eigen wil?) en over de straling uit mobieltjes. Iedereen heeft er een, maar is er eigenlijk wel onderzoek gedaan naar deze straling? Daarnaast natuurlijk een horoscoop, foto’s uit de school, een stripje en niet te vergeten natuurlijk de klassieke citaten. Verder heb ik besloten het hoofdredacteurschap dit jaar over te dragen. Ik vond het werk als hoofdredacteur erg leuk, en kijk met veel plezier terug op alles wat we de afgelopen twee jaar hebben gedaan. Nu wordt het tijd om me meer bezig te gaan houden met schoolwerk, en is de krant toe aan vernieuwing. Volgende editie is hier een stukje te lezen van de nieuwe hoofdredacteur. Ik wens hem én de redactie alvast veel succes. Tot ziens! Vera Broek
4
Waar is dit in de school?!
DOOR PAREL WILMERING
5
MIRABILE LECTU
HOROSCOOP JANUARI
STEENBOK
Alles moet anders, Steenbok DOOR MICKEY DIRKZWAGER
23 december - 20 januari
Deze maand krijg jij een plotselinge bevlieging en zal je je hele lifestyle omgooien. Je kledingkast, je favoriete koffiemerk, en zelfs je vrienden moeten eraan geloven: alles moet anders! Veel plezier met het overschilderen van je kamer en het knippen van je haar. WATERMAN
21 januari - 18 februari
Voor jou brengt deze maand helaas niet veel goeds. Je zult slechte cijfers terugkrijgen, natregenen en als je in de eerste klas zit eindig je hoogstwaarschijnlijk aan de kapstok. Maar blijf positief: na regen komt zonneschijn! Waarschuwing van de maand: Pas op voor angstaanjagende mensen die meer dan tien cm langer zijn dan jij. VISSEN
19 februari - 20 maart
Het is een maand van grote veranderingen! Wat voor stap ga jij zetten in je leven? Misschien maak je het eindelijk uit met die partner die op je zenuwen begint te werken. Of je stopt met de sport die je al vanaf je vijfde doet, omdat je er schoon genoeg van hebt. Of je gaat op de vuist met de pestkop die je al maanden lastigvalt. Of je gooit eindelijk dat groen uitslaande shirt dat op je kamervloer ligt in de was. Het is jouw keus! (maar dat shirt wordt er echt niet witter op) 6
RAM
21 maart - 20 april
Helaas, er zal niks spannends gebeuren deze maand: het leven gaat gewoon door. Maar ook al had ik voor jou een uitbundige crisis voorspeld, met jouw nuchtere en kritische blik had je me gewoon genegeerd. Je zou rustig door zijn gegaan met je leven leiden. Want een maand is een maand. En een horoscoop is ook maar verzonnen door een of andere scholier die niks beters te doen had. STIER
21 april - 21 mei
Deze maand voel jij je erg fit en creatief. Doe er wat mee! Schilderen, tekenen, films maken en dansen, probeer het eens uit. Wie weet heb je er de rest van je leven plezier van. TWEELINGEN
22 mei - 21 juni
Deze maand wordt geweldig! Ondanks het feit dat je fiets wordt opgehangen in de fietsenstalling loopt alles op rolletjes! Je trekt je niets aan van het verslechterende weer, je gaat nieuwe vrienden maken en op het gebied van liefde zit het je ook mee... Tip: het wordt tijd voor een nieuw stopwoordje. KREEFT
22 juni - 23 juli
Je bent een vrij verlegen type en praat niet zoveel. Zin om nieuwe mensen te ontmoeten? Stap eens op een stier af, dat kan alleen maar goed uitpakken! En grote kans dat je verkouden wordt. Dus niet zonder jas naar buiten gaan! LEEUW
24 juli - 23 augustus
LUIWAMMES! Kom van de bank af en doe een goede daad. Help een oud taartje oversteken, red een kat uit de boom en blus de keuken nadat je zusje probeerde een ei te bakken. Voor de rest wordt jouw maand wel oké. En draag niet te veel geel. Geel is niet jouw kleur.
7
MAAGD
24 augustus - 23 september
Je bent een erg actief persoon en sport veel. Vergeet alleen niet om soms even uit te rusten, anders kan het nog best een allemaal teveel worden... WEEGSCHAAL
24 september - 23 oktober
Jij leeft van obsessie naar obsessie. Wat zal het deze maand worden? Een tv-serie? Een boekenreeks? Een Amerikaanse filmster of een make-up merk? Het is aan jou, maar een ding is zeker: Je zal je vrienden de oren van het hoofd kletsen over dit leuks... SCHORPIOEN
24 oktober - 22 november
Gefeliciteerd schorpioen! Dit is jouw geluksmaand! Wat zeg ik? Geluksjaar! GeluksEEUW!! Met jouw schoonheid vanbinnen en vanbuiten, je vriendelijkheid, talenten en onuitputtelijke optimisme sla je je overal doorheen. Niets en niemand staat je in de weg. Het zou me niks verbazen als je binnenkort razend beroemd wordt of de lotto-hoofdprijs wint. BOOGSCHUTTER
23 november - 22 december
Ongeluk, ongeluk, ongeluk. Als je ‘s morgens opstaat, kun je het beste meteen weer gaan liggen. Echt. Begin er maar niet aan. Het enige wat je zou kunnen doen is in een kroeg je verdriet wegdrinken met een waterman, die heeft ook z’n maand niet.
8
STRALING
UIT MOBIELE TELEFOONS DOOR VERA BROEK
Iedereen heeft er een. En nee, ze zijn niet meer alleen om mee te bellen. De mobiele telefoon van tegenwoordig kan veel meer. Je kunt er op internetten, je agenda bijwerken, spelletjes spelen, naar muziek luisteren, duizenden apps downloaden, routeplanners bekijken enz. Maar gaat deze trend niet iets te snel? Zijn er ook risico’s verbonden aan straling uit mobieltjes? Al in 2011 bracht de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) naar buiten dat straling uit mobiele telefoons mogelijk kankerverwekkend is en er misschien een verhoogde kans bestaat op bepaalde type hersentumoren. Reden tot paniek? Sommige wetenschappers vinden van niet. Er is namelijk nog weinig onderzoek gedaan naar de effecten van deze straling. Daarnaast tonen niet alle studies een verhoogd risico op hersenkanker aan. Bovendien is het verschrikkelijk lastig de daadwerkelijke gevolgen van de straling te meten, omdat hersentumoren in de regel langzaam groeien en laat worden ontdekt. Er is nog veel onduidelijk over de precieze effecten van straling uit mobiele telefoons. Onlangs was een onderzoek van Deense brugklassers in het nieuws. Met een eenvoudig experiment toonden ze aan dat straling ernstige gevolgen kan hebben op de groei van tuinkers. De opzet van hun onderzoek was simpel. Ze plaatsten 12 bakjes tuinkers in twee ruimtes, de helft van de bakjes werd gedurende 2 weken blootgesteld aan straling van wifi. Zie het resultaat op de volgende pagina: 9
Tuinkers, niet blootgesteld aan straling (gezond)
Tuinkers, blootgesteld aan wifi (dood, spontane mutaties)
De meisjes kwamen in het nieuws in heel Europa. Wetenschappers en stralingsexperts toonden interesse, er is namelijk nog maar weinig onderzoek gedaan naar deze vorm van straling. Inmiddels heeft België zelfs een verbod gelegd op de verkoop van mobiele telefoons aan kinderen. Ook reclame voor kindermobieltjes is verboden. De Belgen zijn bang voor eventuele risico’s, omdat er zo weinig bekend is over deze straling. En nu? Ondanks de verdeeldheid onder wetenschappers, adviseert de WHO voorzorgsmaatregelen te nemen. Houd daarom zoveel mogelijk afstand van mobieltjes. Je telefoon een paar centimeter van je oor houden en het handsfree bellen zouden de risico’s al aanzienlijk beperken. Ik ben ondertussen ook gaan nadenken. Mijn mobiel ligt ’s nachts in een andere kamer, en ik houd ‘m niet meer de hele dag bij me! 10
Meer weten? Op www.stralingswijzer.nl vind je meer informatie en kun je ook de stralingswaarde van je eigen mobiel checken.
11
MIRABILE LECTU
Klassieke Sitaten
“Ja, het is toch zo, want meestal als je niks kan dan word je leraar” -LEERLING
Weiler: “Grieken zijn echte alfa’s. Romeinen ook trouwens, je kunt geen staartdeling maken met Romeinse cijfers” Klas: “we hadden geen huiswerk!” Weiler: “Oh oh, ben ik dan de enige die het huiswerk overschrijft van het bord?” Jansen: “Een dubbel plusje is héél moeilijk in dit vak. Behalve natuurlijk als je met een essay aan komt zetten met een fles wijn erbij” Jansen: “Thucydides, de grootste historicus ever!” Jansen: “Dat is mijn probleem, dat ik na 40 jaar nog steeds geen orde kan houden. Ik kan nooit iets serieus zeggen” Jansen: “Teveel zuipen, daar word je ziek van. Teveel eten, daar word je dik van!” Slagter: “De Vrije Universiteit van Amsterdam deed het met poelslakken. Onderzoeken bedoel ik dus” 12
ll: “Wir haben 23 Schüler. 13 Mädchen und 15 Jünge”
Bierman: “Zij moeten dan dus gras eten, omdat ik het geld niet heb” Bierman: “Je kan je niet verzekeren tegen een invasie van marsmannetjes ofzo...” Bouma: “Mijn vrouw maakt zich helemaal zorgen over jullie rapporten!” ll: “echt?” Bouma: “nee!” Ouwerkerk: “Zijn jullie echt nooit in de Efteling in de kurkentrekker geweest? Echt niet? (stilte) ….of heet dat anders? Oh, de Python” Zoon: “we maken hem nu even kneppeltje groen in plaats van kneppeltje rood, want mijn rode stift is op” Zoon: “Die rotzooi wil ik niet in mezelf als speelgoed hebben, want als een kind op me zuigt... Oké, dat klinkt een beetje dubieus…” Slagter: “Nee joh, jij hebt geen bladgroenkorrels in je lichaam. Je bent niet groen, als je groen bent ben je gewoon ziek” Slagter: “Ruw endoplasmatisch reticulum. Het heeft pukkels. Lasagna met pukkels, puberlasagna!” Slagter, over konijnen: “En die zitten allemaal in een hokje met een slaatje bla, een blaadje euh.. slaapje.. een slaatje bla. Nee, dat bedoel ik niet!” ll: “Ich sollte ein Brödchen essen aber ich konnte nicht, ich hatte Hausaufgaben” 13
ll: “De vertaling van zij is het slimste? ..sie ist am schlimmsten” Bouma: “Zo’n blokfluit is toch geen ergonomisch verantwoord instrument?!” ... “Oh! Verkeerde knopje” Bouma: “We nemen even de toon twee-gaatjes-dicht” Bouma: “Oh! Misschien is het leuk om hier een keer op te klikken... geen idee waarvoor” Blommesteijn: “Jongens, moet ik met dingen gaan gooien ofzo?!” ll: “Ja, het is toch zo, want meestal als je niks kan dan word je leraar” Bosch: “En zij bevalen haar... Bevolen? Bevalen? Ik zit met bevallen in mijn hoofd..!” Bosch: “Wat is er zo grappig? Heb ik wc-papier ofzo aan me hangen?” Bouma duwt met een ijzertje op zijn vinger: “Nu zit er een deuk, maar als je met een punaise druk uitoefent komt er een gaatje, en dan heb je bloed” Bouma: “Het zal je inmiddels waarschijnlijk wel een beetje de keel uit komen...” ll: “Een ramp, nee, een vrouw!” Bosch: “Ik ga je niet op de nek zitten. Ik heb geen zin in orde houden.” 14
Bosch: “Ga lekker naar de HEMA, koop een worstenbroodje en een etui.” Bosch: “Prometheus en Epimetheus kun je eigenlijk vergelijken met Bert en Ernie” Heb jij nog leuke citaten? Maakt een leraar een leuke of ronduit gênante opmerking? Schrijf het op en lever het bij ons in! Dat kan in de ML-box (tegenover conciërge oude gebouw), via de mail (
[email protected]) of op ons Facebook account (Mirabile Lectu).
15
Invulverhaal
DOOR PAREL WILMERING
...........................(doordeweekse dag)middag, vijf uur. ................................................(docent Nederlands) heeft jou speciaal gevraagd of je misschien een verhaal zou willen schrijven voor .............................................(oude leraar), die dit jaar met pensioen gaat. Jij, niet denkend aan de ......(eerste cijfer van je telefoonnummer) meter hoge stapel huiswerk die je nog moet doen, hebt ja gezegd. Met enige tegenzin – toen je thuiskwam zag je de ................................. (hoge berg) aan huiswerk alweer liggen – begin je aan het verhaal. Na .....(eerste cijfer van je leerlingnummer) pogingen, waarvan bij allemaal de eerste zin begint met “.............................................(diezelfde oude leraar) is aardig omdat...”, gooi je gefrustreerd je ....................................................(iets om op te schrijven) in een hoek van je kamer. Moedeloos zak je in elkaar. Maar opeens krijg je een geweldig idee: het moet he-le-maal anders. De eerste zin, je weet ‘m gewoon! Tevreden en blij dat het eindelijk lukt ga je aan de slag: “Iedere dag komt ...............................................(weer die oude leraar) in/op zijn ........................(voertuig) de docentenstalling in rijden. Hoewel hij de laatste jaren zo te zien ...... (aantal mensen dat in je klas zit) kg is aangekomen, is de dagelijkse aanblik van ...................................... .. (nog een keer die oude leraar) die over het Prinsenhof aan komt rijden nog even blits. We zullen hem nooit vergeten, mede dankzij de keer dat u teveel .............................. (zoete drank) had gedronken en dronken voor de klas stond in een .............................(outfit). En die ene keer dat hij een ................................ (emotie, bijv. nw) leerling ............ (cijfer) dagen had opgesloten in de ........................................ ... (ruimte in de school), en de politie kwam en hij in een ....................... (voertuig) mee moest naar ...............................(een gebouw in Haarlem) en een nachtje met een ...................................... (iemand die je liever niet tegen wilt komen) in de cel zat. We hebben veel lol gehad dankzij u, ....................................... (de oude leraar nog een keer). Dankuwel!” 16
EEN NORMATIEF
AFWASDOEKJE DOOR TED FENTON
Het is zaterdagavond negen uur en ik kijk televisie. Tja, niet iedereen kan echt ‘een leven’ hebben. Ik houd van televisie en ongeveer de helft van de tijd dat ik kijk, vermaak ik mezelf. Je beleeft zonder iets te doen. Het is de meest avontuurlijke lamlendigheid. Naast spannende series en intrigerende documentaires houd ik ervan om serieus naar reclames te kijken. In reclames zie je een heel spectrum aan persoonlijke versieringen: diëten, trainingen, megavitamine supplementen, cosmetische ingrepen, etc. (kortgezegd: de nieuwe perfecte wereld). Verschaft zonder er iets voor te doen. En ook nog ‘ns vertrouwelijk: het is namelijk zo gebracht dat het in mij wordt gemaakt, dit gevoel: een mix van ontspanning en stimulatie, die speciale mengelmoes van vruchtbare productiviteit en neerbuiging die wordt verkocht onder verschillende uitvoeringen van het werkwoord ‘pamperen.’ Aan de ene kant voel ik me iets opgelegd en aan de andere kant laten ze mij zo vrij als ik maar wil zijn. Het idee van vrijheid in strijd met een gevoel van onderwerping zetten mij in de richting van dit stuk. Een stuk dat over ‘individualisme’ en ‘ons’ wil gaan. Eén van de dingen waar wij als scholieren, tieners en pubers namelijk mee bezig zijn, is ‘een zelf’ te vormen. We leren vrienden en geliefdes te vinden, eigen interesses te ontwikkelen, eigen dromen te hebben, eigen manieren om de tijd te vullen. We leren hoe we in het leven (willen) staan als individu. Het is niet dat wij hier alleen naar op zoek gaan, maar het wordt ook van ons gevraagd: in onze tijd en plaats wordt er de nadruk gelegd op het zo eigen mogelijk zijn. 17
Denk maar aan de Apple ‘Think Different’ reclame, waarin er clipjes van grote rebelse genieën afgespeeld worden en een mooie mannenstem zegt: ‘Here’s to the crazy ones, the misfits, the rebels, the troublemakers, the square pegs in the round holes etc. etc.’ Deze andersdenkende worden ook wel als de creatieveling gezien, de toekomst van onze economie. Daarom is het ook niet gek dat vandaag de dag de andersdenkenden in het zonnetje worden gezet. En iedereen wil natuurlijk wel in het zonnetje gezet worden. Dus waarom gewoon niet laten zien dat jij ook zo’n creatieveling bent? En de snelste en beste manier waarop je kunt laten zien dat je individualiteit bezit, of juist dat deze gedragsregels over individualiteit je niets boeien (wat door sommigen ten onrechte aangezien wordt voor creativiteit), is door een bepaald imago te dragen.
18
Maar de markt is niet dom: we gaan bijvoorbeeld winkelen om kleren te kiezen en te kopen die wij mooi vinden, die bij ons wensimago past. Het ‘kiezen en kopen’ is waar we volgens mij een vraag moeten stellen? Waarom kiezen we voor het ene en niet voor het andere? De keuze van kleding kan gezien worden als een expressie van individualiteit. Je kan het daarentegen ook zien als een gehoorzaamheid aan de verkoper, aan de beloftes van de verkoper. Het kiezen zit per slot van rekening in het kopen verwikkeld en zo ook weer in het verkopen. Kijk bijvoorbeeld naar het filmpje van Simon Pruijn over de eindexamenstunt – het kleurenfeest - van vorig jaar. Daar wordt, zoals in de beschrijving staat, ‘Een ludieke knipoog naar de Nikonreclame’ gemaakt. Het filmpje maakt je blij: het is goed gefilmd en leuk in elkaar gezet. Wat hier nou zo interessant aan is, is dat het filmpje laat zien hoe een merk zijn producten kan verkopen door een gevoel en imago aan zijn producten vast te plakken. ‘I am artistic’ zegt de Nikoncamera. Nu het rare: hierdoor koop (kies) je uiteindelijk niet het product zelf maar het gevoel en imago, de beloftes die de reclame maakt over jouw leven.
Dit wordt ook wel commodificatie genoemd. Ik geloof dat dit in ons leven constant gebeurt om ons producten te laten kopen. Lees bijvoorbeeld dit Mad Men – een serie over reclamemakers in de jaren zestig – citaat: ‘Don Draper: By love you mean big lightning bolts to the heart, where you can’t eat and you can’t work, and you just run off and get married and make babies. The reason you haven’t felt it is because it doesn’t exist. What you call love was invented by guys like me...to sell nylons.’ Gaat het dan nog wel om een keuze die we maken? Ik zei eerder dat de markt niet dom is en dat klopt. De markt is zo slim dat het weet dat jij volgend jaar blauwe sigaretten wil roken en speelt daarop in. Of wil jij alleen blauwe sigaretten omdat zij daarvoor zorgen? Ik geloof in het laatste en in mijn nachtmerries krijg ik opdrachten als: ‘Houd onze klanten zo dat ze zelf geen keuzes hoeven te maken, maar wel denken dat ze keuzes maken.’ Individualistische luiheid. Inderdaad, ik ben lui, wat boeit dat? Meneer Garulli zei laatst in de KCV filosofie les nog dat filosofie en wetenschap pas ontstaan als er genoeg eten, geld en tijd voor is. Dat is ook zo. Zonder zorgen kun je pas over problemen nadenken. Wat er volgens mij nu aan de hand is, is dat we worden vertroeteld en we ons bed niet hoeven uit te komen, om te rennen. We hoeven niet meer na te denken over zinloze dingen, want ons wordt verteld wat zinvol is. We leren op school wat nodig is, want zonder school kom je nergens. Ons doel in het leven wordt nu, zoals Icona Pop uitkraamt, werken zodat je in het weekend, na een auto in de prak te hebben gereden, ‘I don’t care, I love it!’ kunt zingen. Ik denk dat we ons moeten afvragen of onze Westerse denkbeelden wel zo vrij zijn, als wij ervan uitgaan dat ze zijn, voordat we allemaal auto’s van bruggen afrijden en zingen dat het ons allemaal niet boeit en dat we ervan houden. Het westen staat immers voor vrijheid. 19
COLOFON Hoofdredactie Vera Broek Redactie Vera Broek Micky Dirkzwager Ted Fenton Maya Nachesa Parel Wilmering Lay out Parel Wilmering Supervisie de heer D.A.G. Kwast WAAR IS DIT IN DE SCHOOL?! 1 Eén van de geel-met-grijze kluisjes in de oudbouw 2 Het gangetje naar lokaal 2
