Ministerie van Veiligheid en Justitie
>
Retouradres Postbus 20301 2500 H Den Haag Dfrecte Wetqevng en )u,idsche Zaken Sector juridische zaken Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag
www rijksoverheid .ni/venj Contactpersoon Senior adviseurjuridische za ken T F
Datum 6 mei 2015 Onderwerp Besluit op uw verzoek om informatie
Ons kenmerk 633824
Geachte
&ij beantwoording de datum en ons kenmerk vermelden. Wilt u slechts één zaak in uw brief behandelen.
Bij brief van 25 februari 2015 heeft u met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (hierna: Wob) informatie verzocht over, samengevat weergegeven, de kosten die de ministeries in de periode 2012 2014 hebben gemaakt voor het inschakelen van de landsadvocaat. Daarnaast heeft u verzocht om informatie over de kosten van juridische bijstand aan de overheid in een groot aantal nader aangeduide dossiers die onderwerp waren van maatschappelijk en/of politiek debat. -
Voor zover uw verzoek betrekking heeft op informatie die andere ministeries dan het ministerie van Veiligheid en Justitie betreft, heb ik dit op 2 maart 2015 aan mijn ambtsgenoten op de desbetreffende departementen doorgestuurd. Bij brief van 26 maart 2015 is de termijn om op uw verzoek te beslissen met vier weken verlengd. Na telefonisch overleg met van mijn ministerie heeft u ingestemd met verdere verlenging van de beslistermijn tot 6 mei 2015. Wettelijk kader Uw verzoek valt onder de reikwijdte van de Wob. Voor de relevante Wob artikelen verwijs ik u naar de bijlage. Inventarisatie documenten In uw verzoek heeft u verwezen naar een eerder verzoek om soortgelijke informatie dat u in 2011 bij mijn ministerie heeft ingediend. Dat verzoek betrof de kosten voor inschakeling van de landsadvocaat in 2009, 2010 en de eerste helft van 2011, alsmede de kosten voor juridische bijstand in enkele nader aangeduide dossiers. Die informatie is destijds bij besluit van 24 oktober 2011 openbaar gemaakt in de vorm van een overzicht. Uit uw verzoek om informatie volgt dat u ook thans prijs stelt op de ontvangst van een dergelijk overzicht en niet op openbaarmaking van de hieraan Pagina t van 6
onderliggende facturen en declaraties. Aan dit verzoek geef Ik gevolg. Beoordeling
Onderstaand wordt uw Wob-verzoek beoordeeld. Ik zal hierbij eerst ingaan op het eerste deel van dit verzoek, dat betrekking heeft op de bedragen die de rijksoverheid en mijn ministerie in de jaren 20 12-2014 aan de landsadvocaat hebben betaald. Vervolgens behandel ik de diverse 5pecifleke dossiers die u in uw verzoek heeft genoemd, voor zover die binnen mijn ministerie zijn behandeld.
Directie Wetgeving en Juridische Zaken Sector Juridische zaken
Ons kenmerk 633824
Deel 1 van uw verzoek Gelet op de verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie voor het contract met de landsadvocaat heb ik, evenals in 2011, in overeenstemming met de andere ministeries de coördinatie van de afhandeling van uw verzoek ter hand genomen. In overleg met de andere ministeries Is een overzicht opgesteld van de kosten die de diverse departementen hebben gemaakt voor het inschakelen van de landsadvocaat in de jaren 20 12-2014. Dit overzicht treft u aan als bijlage 1 bij dit besluit. De hierin vermelde kosten bestaan uit honoraria, kantoorkosten, verschotten en BTW. Uit het overzicht blijkt dat de kosten die de ministeries gezamenlijk hebben gemaakt voor het inschakelen van de landsadvocaat in 2012 afgerond €22,7 miljoen, in 2013 afgerond €23,5 en in 2014 afgerond €23,0 miljoen bedroegen. Hieruit blijkt dat de totale kosten van de rijksoverheid voor het inschakelen van de landsadvocaat beduidend lager liggen dan in voorgaande jaren. Ter vergelijking: de totale kosten bedroegen in 2009 nog afgerond €27,3 miljoen en in 2010 en 2011 afgerond €25,0 miljoen. De kosten die mijn mInisterie heeft gemaakt voor het inschakelen van de landsadvocaat bedroegen in 2012 afgerond €5,5 miljoen, in 2013 afgerond €5,9 miljoen en in 2014 afgerond €6,0 miljoen. Deze bedragen zien op alle onderdelen van mijn ministerie, waaronder de Immigratie- en Naturalisatiedienst en de Dienst Justitiële Inrichtingen. Ook de kosten die het Openbaar Ministerie en de Raad voor de Rechtspraak hebben gemaakt zijn meegenomen. De toename van de kosten die mijn ministerie heeft gemaakt voor het inschakelen van de Landsadvocaat ten opzichte van voorgaande jaren, kan voor een belangrijk deel worden verklaard door de departementale herindeling in 2012 waarmee de Immigratie- en Naturalisatiedienst bij het ministerie van Veiligheid en Justitie is ondergebracht. Voor de jaren 2012, 2013 en 2014 zijn de kosten die de Immigratie- en Naturalïsatiedienst heeft gemaakt voor het inschakelen van de landsadvocaat, meegenomen in het kostenoverzicht van mijn ministerie. Met betrekking tot uw verzoek om een omschrijving van de onderwerpen waarop de ingeschakelde juridische bijstand betrekking heeft, overweeg ik als volgt. Zoals ook uiteengezet in mijn meergenoemde besluit van 24 oktober 2011, dient de Staat der Nederlanden net als andere frechts)personen in privaatrechtelijke procedures te worden vertegenwoordigd door een advocaat. —
—
Pagina 2 van 6
De Staat is geheel vrij in het kiezen van een advocaat, maat met name om de eenheid in vertegenwoordiging te bevorderen is het van belang dat niet in elke procedure een ander kantoor de belangen van de Staat behartigt. Daarom wordt de Staat in beginsel zoveel mogelijk door hetzelfde advocatenkantoor vertegenwoordigd. Bij koninklijk besluit is bepaald dat aan de advocaat die geregeld voor de Staat optreedt, de titel ‘landsadvocaat’ kan worden verleend. Op dit moment is de landsadvocaat verbonden aan het advocatenkantoor Pels Rijcken & Droogleever Fortuijn. Bij dat kantoor is een groot aantal advocaten werkzaam, die allen een deel van hun tijd besteden aan werkzaamheden voor de Staat en de hiervan deel uitmakende bestuursorganen. Aan de titel ‘landsadvocaat’ zijn geen bijzondere rechten of plichten verbonden. Wel is tussen de Staat en de landsadvocaat een contract van kracht, waarin de landsadvocaat zich ertoe heeft verbonden om zijn kantoor zodanig in te richten dat alle zaken die de Staat aanbrengt naar behoren kunnen worden behaftigd. Daarnaast heeft de landsadvocaat zich verbonden om geen zaken aan te nemen die strijdig zouden kunnen zijn met de belangen van de Staat, Deze verplichtingen voor de landsadvocaat gelden ook voor al zijn kantoorgenoten. Het contract tussen de Staat en de landsadvocaat biedt de Staat de ruimte om desgewenst een andere advocaat dan de landsadvocaat in te schakelen. In voorkomende gevallen wordt van die mogelijkheid ook gebruik gemaakt.
DlrectJe Wetgeving en Juridische Zaken Sector juridische zaken 0 6mei2015 Ons kenmerk
Hoewel het merendeel van de juridische aangelegenheden binnen de ministeries zelf wordt behandeld, maken alle ministeries gebruik van de diensten van de landsadvocaat. Het grootste deel van de zaken betreft verplichte procesvertegenwoordiging in civiele procedures. Voor het ministerie van Veiligheid en Justitie gaat het bijvoorbeeld om kort gedingen in uitlevecingsprocedures, incassozaken en procedures in verband met vermeende wanprestatïes of onrechtmatige daden. Naast civielrechtefijke procedures wordt de fandsadvocaat soms ook ingeschakeld in specialistische bestuursrechtelijke zaken, bijvoorbeeld als in een procedure specifieke deskundigheid vereist is. Uitgangspunt is echter dat de Staat en haar bestuursorganen ervoor zorg dragen dat voldoende juridische deskundigheid aanwezig is binnen de rijksoverheid, zodat gepaste terughoudendheid kan worden betracht bij het inschakelen van de landsadvocaat en andere externe juridische bijstand. Deel 2 van uw verzoek
Het tweede deel van uw verzoek betreft een groot aantal nader aangeduide dossiers. U heeft mij verzocht om Informatie te verschaffen over de kosten die zijn gemaakt voor juridische bijstand in deze dossiers. Hieronder worden de zaken genoemd en wordt per dossier een korte toelichting gegeven. Alvorens dit te doen, merk ik op dat ik uitsluitend informatie openbaar maak over de kosten van juridische bijstand in dossiers die zijn afgerond. Ik maak geen informatie openbaar over deze kosten in nog lopende procedures. Zoals u ook is toegelicht in het besluit uit oktober 2011, biedt deze informatie inzicht in de omvang van de juridische werkzaamheden die in een dossier zijn verricht door de landsadvocaat. Uit dergelijke informatie kan de processtrategie van de Staat of zijn bestuursorganen in een concreet dossier worden afgeleid. Het bekend worden hiervan zou de procespositie van de Staat of zijn bestuursorganen kunnen ondergraven, hetgeen onevenredig Pagina 3 van 6
benadelend zou zijn. Artikel 10, tweede lid, aanhef en onder g, van de Wob, verzet zich daarom tegen openbaarmaking van deze informatie. De thans nog lopende zaken die bij mijn ministerie in behandeling zijn waarin de landsadvocaat juridische bijstaand verleent, betreffen de Griekse vakantiewoning van de Koning, de zaak Demmink (deels), het schietincident in Alphen aan den Rijn (deels) en de overeen komst met Cees H. .
•.
Voor de goede orde merk ik op dat de kosten voor juridische bijstand in lopende dossiers wel zijn verwerkt in de totaalbedragen voor zowel mijn ministerie als alle departementen gezamenlijk.
Directie Wetçevln en Juridische Zaken Sector jundische zaken
Dat S mei2015 Ons kenmerk 633824
Onderstaand wordt informatie verschaft over de kosten voor juridische bijstand in afgeronde zaken. Als bijlagen bij dit besluit treft u per zaak een overzicht van de ontvangen declaraties van de landsadvocaat. De zaak Demmink (bijlage 2) Onder deze noemer kan een aantal zaken worden geschaard waarin juridische bijstand is verleend door de landsadvocaat. In de afgesloten zaken uit dit dossier is in 2012 niet gedeclareerd door de landsadvocaat. In 2013 werd voor afgerond €5.521,- gedeclareerd (5 declaraties), in 2014 voor afgerond €24.118,- (13 declaraties) en in 2015 voor afgerond €1.482 (1 declaratie). Het proe&erlof van Volkert van der G. (bijlage 3) Rond het (proeflverlof van Volkert van der G. is in twee gevallen juridische bijstand verleend door de landsadvocaat. hiervoor is in 2013 voor afgerond €57.121,- gedeclareerd (6 declaraties) en in 2014 voor afgerond €38.895,(10 declaraties). Het schietincident in Alphen aan den Rijn (bijlage 4) Ook onder deze noemer kan een aantal zaken worden geschaard, waarvan een aantal nog loopt. In de afgesloten zaken is in 2011 voor afgerond €12.313,- gedeclareerd (2 declaraties), in 2012 voor afgerond €28.683,(12 declaraties), in 2013 voor afgerond €39.399 (11 declaraties) en in 2014 voor afgerond €8.616,- (5 declaraties). De transactie met de Rabobank inzake Libor (bijlage 5) In deze zaak zijn in 2013 in totaal drie declaraties ingediend voor een afgerond totaalbedrag van €17.040,-. Voor zover u heeft verzocht om informatie over de dossiers MH17 en de eventuele vervolging van Geert Wilders, kan ik u melden dat de landsadvocaat in deze dossiers geen Juridische bijstand aan mijn ministerie heeft verleend.
Pagina 4 van 6
Besluit
Ik verstrek de door u gevraagde informatie, met uitzondering van informatie over de kosten in procedures die nog niet zijn afgerond.
Directie Wetgeving en )undische Zaken Sector Juridische zaken Datum 6 mei 2015 Ons kenmerk 633824
-Generaal
Pagina 5 van 6
Wettelijk kader Wet openbaarheid van bestuur
Artikel 3 1. Een ieder kan een verzoek om informatie neergelegd in documenten over een bestuurlijke aangelegenheid richten tot een bestuursorgaan of een onder verantwoordelijkheid van een bestuursorgaan werkzame instelling, dienst of bedrijf.
5.
Een verzoek om informatie wordt ingewilligd met inachtneming van het bepaalde in de artikelen 10 en 11.
Artikel 7 Het bestuursorgaan verstrekt de informatie met betrekking tot de documenten die de verlangde 1. informatie bevatten door: a. kopie ervan te geven of de letterlijke inhoud ervan in andere vorm te verstrekken, b. kennisneming van de inhoud toe te staan, c. een uittreksel of een samenvatting van de inhoud te geven, of d. inlichtingen daaruit te verschaffen. 2. a. b.
Het bestuursorgaan verstrekt de informatie in de door de verzoeker verzochte vorm, tenzij: het verstrekken van de informatie in die vorm redelijkerwijs niet gevergd kan worden, de informatie reeds in een andere, voor de verzoeker gemakkelijk toegankelijke vorm voor het publiek beschikbaar is.
Artikel 10
t...) 2.
Het verstrekken van informatie ingevolge deze wet blijft eveneens achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen de volgende belangen:
t...) g.
het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van bij de aangelegenheid betrokken natuurlijke personen of rechtspersonen dan wel van derden.
BIJLAGE 1
Directie Wetgeving en JuHdlsche Zaken Sector Juridische Zaken
Kosten inschakeling Landsadvoceat ten behoeve van alle departementen in de jaren 2012, 2013 en 2014. De weergegeven bedragen betreffen de volledige kosten, dat wil zeggen honoraria plus BTW, kantoorkosten en verschotten. De bedragen zijn weergegeven in miljoenen euro’s. Ministerie AZ BZK BZ DEF EZ FIN I&M OCW SZW VenJ VWS
2012 0,1 2,9 0,2 1,4 2,3 2,0 5,8 0,6 0,5 5,5 1,4
2013 0,2 2,6 0,2 1,4 3,0 2,3 5,7 0,3 0,6 5,9 1,3
2014 0,1 2,4 0,2 1,2 3,6 2,4 5,2 0,3 0,5 6,0 1,1
Totaal*
22,7
23,5
23,0
Datum 6mei 2015 Ons kenmerk 633824
*Door de afrondingen zouden kleine verschillen kunnen ontstaan bij de optellingen.
Pagina 6 van 6
2-5-2014
1243579
Staat / Stichting De Roestige Spijker
2015 1256730
31-3-2014
9-2-2015
20-2-2014
1239975 1241649
Staat / Stichting De Roestige Spijker
ZD14
26-8-2013
Date
1231855
Bill
Staat / Stichting De Roestige Spijker
Matter name
2013
Year
Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Payor Name
€ 1.482,78
€ 1.707,44
€ 763,86
€1.303,05
€1.104,28
Total Billed
Bijlage 2
2014
Vear -
Staat / Stichting De Roestige Spijker (declaratie Storm)
Matter name’ 1241648
Bill 31-3-2014
Date Servicepunt IFAD
Payor Nâme € 17,74
total BiNéd
2014
Year
Staat/ Stichting De Roestige Spijker (beroep)
Matter name 24-2-2014 24-6-2014 23-12-2014
1245793 1254674
Date
1240105
Bill
Servicepunt IFAD
Servkepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Payor Name
€404,40
€ 1482,78
€ 673,99
Total Billed
Staat (V&J); claim Chipshol en Poot
Staat (V&J); claim Chipshol en Poot
2014
Matter name
2013
Year
21-3-2014 22-4-2014 21-5-2014 24-6.2014
1241279 1242746 1244366 1245796
22-1-2014 24-2-2014
1240106
17-9-2013
1232616 1238510
23-7.2013
Date
1230208
Bill Payor Name
Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD
Servicepunt WAD
Servicepunt IFAD
€ 2.553,96
€ 718,92
€ 6.982,11
€ 2.842,71
€ 2.066,91
€ 2.438,43
€132,52
€ 1.678,51
Total Billed
2013
Year
Staat; Demmink; claim Baybasin
Matter name
______
31-10-2013 21-11-2013
1235548
Date
1234534
BIll Payor Name Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Bli1
€ 2.076,05
€ 530,06
Total
Staat? Graaf, V. van der- beroep RSJ
2014
-
Staat! Graaf, V. van der beroep RSJ
Matter name
2013
Year
20-2-2014 21-3-2014 22-4-2014 21-5-2014 24-6-2014 17-7-2014 22-8-2014
1241266 1242739 1244354
1245806 1247513 1269074
1237175 22-1-2014
18-11-2013 18-12-2013
1235469
1239996
24-10-2013
1233981
1238495
19-9-2013
Date
1232671
Bill
Shared Service Center Dii
Shared Service Center Dii Shared Service Center Dii
Shared Service Center Dii Shared Service Centet Dii
Shared Service Centet Dii Shared Service Center Dii
Shared Service Center Dii
Payor Name Dienst Justitiële inrichtingen Dienst Justitiële Inrichtingen Shared Service Center Dii Shared Service Center Dii
€ 100,52 € 1.531,53
€ 1.559,33
€ 3.582,00
€5.844,30
€ 16.958,03
€ 3.886,69
€3.410,33
€ 10.650,97
€ 25.364,99
€ 6.373,33
€ 9.227,23
Total Billed
Bijlage 3
Staat / V. van der Graaf (verlofaanvraag 2 en 3)
2014
-
Staat / V. van der Graaf (verlofaanvraag 2 en 3)
Matter name
2013
Vear
20-2-2014 21-3-2014
1239997 1241267
18-12-2013
1237176
Date 1841-2013
-
1235471
Bill Payor Name
Shared Service Center Dii Shared Service Center Dii
Shared Service Center Dii Shared Service Center Dii
€ 359,46
€ 1.662,52
€ 1.485,07
€ 4.019,59
Total Billed
Staat / A c.s. (Alphen ad Rijn, verzoekschriftprocedure)
Staat! A c.s. (A(phen ad Rijn, verzoekschriftprocedure)
Staat / A c.s. (Alphen ad Rijn, verzoekschriftprocedure)
Staat! A c.s. (Alphen ad Rijn, verzoekschriftprocedure)
2012
2013
2014
Matter name
2011
Year
27-8-2013 4-10-2013 28-10-2013 15-11-2013 12-12-2013
1231924 1233454 1234302 1235259 1236695
Payor Name
Servicepunt IFAD
21-3-2014 24-6-2014 17-7-2014
1245799 1247525
Servicepunt IFAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD Servicepunt WAD
29-1-2014 24-2-2014
Servicepunt IFAD SeMcepunt IFAD
Servicepunt IFAD Servicepunt WAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD
Servlcepunt WAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD
Servicepunt WAD Servicepunt WAD
Servicepunt WAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD Servicepunt IFAD
Servicepunt IFAD Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD Servicepunt IFAD
Servicepunt WAD
Servicepunt IFAD
1240107 1241250
1238816
24-7-2013
1230486
19-12-2012
1220251
20-6-2013
30-11-2012
1219129
1228799
29-10-2012
19-4-2013
18-9-2012
1215138 1217337
28-3-2013
30-8-2012
1214212
1225201
16-7-2012
1212013
1225983
14-6-2012
1210151
21-2-2013
31-5-2012
1209840
25-1-2013
20-4-2012
1207819
1222091
23-3-2012
1206361
1223359
17-1-2012 24-2-2012
1202986
23-12-2011
1201592
1205081
18-11-2011
Date
1200017
Bill
Bijlage 4
€ 449,33
€1.842,25
€2.365,46
€2.341,08 € 1.617,58
€3.975,42
€5.825,63
€8.324,77
€1.305,59
€1.501,83
€4.211,59
€3.710,39
€557,98
€ 1.583,82
€ 405,41 €4.997,07
€ 2.102,60
€2.978,25
€3.515,49
€ 143,80
€ 3.167,62
€4.455,96
€790,18
€ 3.091,81
€ 1.189,14
€ 340,79
€ 775,46
€ 6.132,07
€ 9.953,28
€ 2.359,31
Total Bifled
2013
Year
Staat (FP Amsterdam) / Advies UBOR-onderzoek Rabobank
Matter name DVOM/F
25-10-2013 18-11-2013
1234144 1235346 DVOM/F
DVOM/F
Payor Name
3-10-2013
Date
1233434
Bill .
€5.419,99
€ 5.142,66
€6.477,39
Total Bifled
Bijlage 5
