MINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA EN TOERISME VLAAMS MINISTER VAN FINANCIEN EN BEGROTING EN RUIMTELIJKE ORDENING NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING
Betreft: Invoering reguleringsimpactanalyse begeleidende maatregelen. 1
(RIA)
in
Vlaanderen:
Situering
Op 4 juni 2004 nam de Vlaamse Regering een beslissing m.b.t. de invoering van een lichte reguleringsimpactanalyse (RIA) in Vlaanderen (VR/2004/28.05/DOC.0732). Vanaf 1 januari 2005 moet voor alle regelgeving die een regulerend effect heeft op de burger, het bedrijfsleven of nonprofit organisaties een ‘lichte’ reguleringsimpactanalyse opgesteld worden. Een RIA is gestructureerde analyse van de beoogde doelstellingen en van de verwachte positieve en negatieve effecten van een voorgenomen regelgeving in vergelijking met alternatieven. Een (lichte) RIA resulteert in een kort document van een 3 tot 5-tal pagina’s waar de volgende aspecten of vragen worden behandeld: 1. Titel: omschrijving van de voorgenomen regelgeving; 2. Aanleiding en doel: Beschrijving van de problemen of omstandigheden waaraan de regulering wil verhelpen en van de vooropgestelde doelstelling van de regelgeving; 3. Opties: Identificatie van de meest relevante opties (zowel regelgeving als andere vormen van regulering) om die doelstelling te realiseren; 4. Effecten: Analyse van de verwachte voor- en nadelen (positieve en negatieve effecten) van elke optie; 5. Consultatie: Vermelding van de consultaties die hebben plaatsgevonden bij de voorbereiding van de regelgeving; 6. Uitwerking, uitvoering en monitoring: Bespreking van de aanbevolen implementatie- en nalevingsstrategie van de verkozen optie, en van de aangewezen procedures voor opvolging en herziening van die regelgeving; 7. Samenvatting: Samenvatting van de argumentatie waarom voor de gekozen regelgeving werd geopteerd; 8. Contactinformatie: Naam en contactgegevens van de persoon die beschikbaar is voor vragen over de impactanalyse of de voorgestelde regelgeving. Het doel is de wetgeving, vroeg in het regelgevingsproces af te stemmen op de beoogde doelstellingen en ervoor zorgen dat de regels voldoen aan de kenmerken van goede regelgeving. Ook in het buitenland worden reguleringsimpactanalyses gebruikt.
2 Het is raadzaam ook in Vlaanderen zo snel mogelijk over te gaan tot invoering van RIA. Dit blijkt o.m. uit het doorlichtingsrapport van het reguleringsmanagement in Vlaanderen. De Europese Unie en de Oeso dringen aan op invoering van reguleringsimpactanalyse. Zo zal de E.U. tegen eind 2007 een RIA aan de Lidstaten vragen voor de wettelijke vereisten en vergunningen (zie het Ontwerp van Dienstenrichtlijn. De Oeso pleit ervoor zo snel als mogelijk de RIA toe te passen. Uit het onderzoek blijkt immers dat de kwaliteit van de regelgeving hierdoor sterk verbetert. Ook in het Vlaams regeerakkoord 2004 – 2009 ‘vertrouwen geven, verantwoordelijkheid nemen’ wordt de invoering van reguleringsimpactanalyse in Vlaanderen aangekondigd. In deze nota wordt een stand van zaken gegeven van de voorbereidingen voor de inwerkingtreding van de lichte RIA en worden anderzijds een aantal beslissingen voorgesteld ter begeleiding van deze inwerkingtreding. 2
Voorbereiding van de invoering van lichte reguleringsimpactanalyse
De Kenniscel Wetsmatiging heeft ter voorbereiding van de inwerkingtreding van de lichte reguleringsimpactanalyse een handleiding uitgewerkt voor het opstellen van een lichte reguleringsimpactanalyse. In deze handleiding worden de hierboven vermelde 8 aspecten van een lichte RIA verder uitgewerkt en verduidelijkt met een aantal voorbeelden. De handleiding zal verspreid worden onder de ambtenaren die belast zullen worden met het opstellen van een reguleringsimpactanalyse. Aansluitend hierbij worden verschillende opleidingsessies georganiseerd, waarbij het gebruik van de handleiding verder wordt toegelicht. 3
Aanpassing van het huishoudelijk reglement van de Vlaamse Regering
De nota aan de Vlaamse Regering, die de ontwerp regelgeving vergezelt voor de eerste principiële goedkeuring, moet vanaf 1 januari 2005 een ‘RIA paragraaf’ bevatten. Die bevat een korte samenvatting van de RIA die als bijlage is toegevoegd. Als de regelgeving niet onderworpen is aan de lichte RIA wordt vermeld waarom dat het geval is. De aanwezigheid van die paragraaf wordt door de Secretarie van de Vlaamse Regering gecontroleerd. Als de nota aan de Vlaamse Regering de vereiste RIA paragraaf niet bevat, kan die niet worden geagendeerd. Om deze werkwijze afdwingbaar te maken, moet het huishoudelijk reglement van de Vlaamse Regering in die zin te worden aangepast. Hiertoe wordt in artikel 7, § 1, 2° de huidige bepaling g) verschoven naar h) en wordt een nieuwe bepaling g) toegevoegd met de woorden “Elke nota die tot doel heeft een bestaande reglementering te wijzigen of een nieuwe reglementering in te voeren moet in een afzonderlijke rubriek een korte samenvatting van de reguleringsimpactanalyse (RIA) vermelden, conform de omzendbrief VR 2004/10 van 17/12/2004. Als de regelgeving niet onderworpen is aan de lichte RIA wordt vermeld waarom dit het geval is. Deze bepaling treedt in werking op 1 januari 2005.” De overige toetsen (de weerslag op de lokale besturen, het uitvoeringsplan met de gevolgen op overheidspersoneel en organisatorisch vlak, en de budgettaire weerslag) blijven als afzonderlijke rubrieken of hoofdstukken in de nota aan de Vlaamse Regering behouden.
3 4
Integratie van andere toetsen in het RIA-document
Een van de doelstellingen van reguleringsimpactanalyse is om de veelheid van ‘toetsen’ over Vlaamse regelgeving te stroomlijnen en te integreren in het RIA-document, dat als bijlage aan de nota aan de Vlaamse Regering wordt toegevoegd. Inspectie van Financiën Bij de aanvraag van het advies aan de Inspectie van Financiën moet voor de dossiers waarvoor een RIA verplicht is, geen afzonderlijk document “met aan de Inspectie van Financiën voor te leggen beheers- en beleidsinformatie in het kader van de a priori toetsing” worden opgemaakt. Deze beheers- en beleidsinformatie moet in het RIA-document geïntegreerd worden. Dit RIAdocument moet dan ook bij de adviesaanvraag worden overgemaakt aan de Inspectie van Financiën. Dit veronderstelt dan ook dat de methodologische vereisten, zoals bepaald in omzendbrief FB 2000 van 26 mei 2000 “met betrekking tot het voorleggen van beheers- en beleidsinformatie aan de Inspectie van Financiën ter verantwoording van de dossiers in het kader van de a priori toetsing”, worden nageleefd bij de opmaak van het RIA-document. De door de Inspectie van Financiën vereiste beheers- en beleidsinformatie die niet in de eigenlijke RIA, zoals beschreven in hoofdstuk I van deze nota, is opgenomen, moet alsnog als een negende hoofdstuk aan het RIA-document worden toegevoegd. De Inspectie van Financiën moet immers over dezelfde informatie kunnen blijven beschikken om haar adviesbevoegdheid ten volle te kunnen uitoefenen. Samengevat moet er ofwel een RIA-document worden opgemaakt wanneer een RIA verplicht is, ofwel enkel een nota aan de Inspectie van Financiën met de vereiste beheers- en beleidsinformatie wanneer er geen RIA nodig is. Andere toetsen Ook de andere verplichte toetsen moeten uitgevoerd blijven worden, maar het resultaat van deze toetsen moet in het RIA-document geïntegreerd worden. Dit geldt voor de weerslag op de lokale besturen, het uitvoeringsplan met de gevolgen op overheidspersoneel en organisatorisch vlak, de budgettaire weerslag de toets van de lokale besturen en de kindeffectrapportage (KER). Hetzelfde geldt voor de beslissing van de Vlaamse Regering van 12 maart 2004 Vlaams actieplan armoedebestrijding 2004 dat "bij elk nieuw ontwerp van reglementering of beleidsmaatregel dat ter beslissing aan de Vlaamse Regering wordt voorgelegd, rekening moet worden gehouden met de sectorspecifieke doelstellingen en concrete maatregelen voor 2004, zoals opgenomen in het Vlaams actieplan armoedebestrijding 2004". Het volstaat dan in al die gevallen in de nota aan de Vlaamse Regering te verwijzen naar het bijgevoegde RIA-document. Uiteraard blijven de bestaande regels en richtlijnen qua toepassingsgebied en inhoud van die toetsen gelden. Gelet op de verschillende toetsen en de verschillende juridische status ervan, wordt dan ook voorgesteld om ook een specifieke omzendbrief over de toepassing van de lichte reguleringsimpactanalyse te verspreiden.
4 In het Vlaams regeerakkoord 2004 – 2009 ‘vertrouwen geven, verantwoordelijkheid nemen’ worden tenslotte een aantal nieuwe ‘toetsen’ aangekondigd: - In de ‘Brusseltoets’ wordt alle Vlaamse regelgeving op hun toepasbaarheid in Brussel en hun effect op de band met Vlaanderen getoetst. Deze Brusseltoets kan ook geïntegreerd worden in de lichte reguleringsimpactanalyse. - In de Vlaamse rand-toets wordt bij de regelgeving in alle beleidsdomeinen rekening gehouden met de effecten ervan in de Vlaamse rand rekening houdend met de eigen, specifieke situatie van elke gemeente uit de Vlaamse rand. Ook deze toets kan geïntegreerd worden in de lichte reguleringsimpactanalyse. Zodra de Vlaamse Regering beslist heeft om deze toetsen daadwerkelijk in te voeren, kunnen ze eventueel in de RIA geïntegreerd worden. Samengevat bevat het RIA-document dus op een resultaat van de toepassing van alle toetsen. 5
geïntegreerde
manier
het
Financiële weerslag op de Vlaamse begroting
De opmaak van een lichte RIA's vergt geen bijkomende financiële middelen. Die taak behoort immers tot het normale takenpakket van ambtenaren belast met de voorbereiding van nieuwe regelgeving. De ondersteunende taken van de Kenniscel Wetsmatiging in het kader van de lichte RIA vallen binnen de normale werkingsmiddelen van de Kenniscel en vergen geen bijkomende personele of financiële middelen. De voorstellen van beslissing hebben bijgevolg geen enkele budgettaire weerslag. Het advies van de Inspectie van Financiën is bijgevoegd. 6
Weerslag van het voorstel op de lokale besturen
Het voorliggend voorstel van beslissing heeft geen gevolgen wat betreft de inzet van in dienst zijnde of bijkomend personeel, de werkingsuitgaven, investeringen, schuld of ontvangsten van gemeenten, OCMW's’ intercommunales of provincies. 7
Weerslag van het personeelsbudgetten
voorstel
op
personeelsbehoeften
Het voorliggend voorstel van beslissing heeft personeelsbehoeften en/of personeelsbudgetten.
geen
weerslag
en/of op
de
De voorgestelde RIA is een methodiek om op een efficiënte wijze tot een kwaliteitsvolle regelgeving te komen. Het gebruiken van deze methode resulteert in een tijdswinst omdat bij de opmaak van regelgeving een stramien gehanteerd wordt. De informatie die gebruikt wordt in de RIA wordt thans ook reeds gebruikt en overwogen, weliswaar op een weinig geordende wijze. Kwaliteitsvolle regelgeving zal bovendien minder aanleiding geven tot geschillen en herzieningen van regelgeving. Minder personeelsinzet zal op termijn nodig om deze geschillen op te lossen en deze herzieningen voor te bereiden. 8
Voorstel van beslissing
De Vlaamse Regering beslist:
5 1. De beslissing van de Vlaamse regering van 4 juni 2004 tot invoering van de lichte reguleringsimpactanalyse vanaf 1 januari 2005 te bevestigen; 2.
De volgende wijzigingen in het Huishoudelijk Reglement goed te keuren: “1° in artikel 7 §1, 2° wordt g) vervangen door wat volgt: ‘g)° elke nota die tot doel heeft een bestaande reglementering wijzigen of een nieuwe reglementering in te voeren moet in afzonderlijke rubriek een korte samenvatting van reguleringsimpactanalyse (RIA)vermelden, conform de omzendbrief 2004/x van x/x/2004. Als de regelgeving niet onderworpen is aan lichte RIA wordt vermeld waarom dat het geval is.’
te een de VR de
2° in artikel 7 §1, 2° wordt er een h) toegevoegd dat luidt als volgt: ‘h) elke nota eindigt met een ‘voorstel van beslissing’ waarin duidelijk en volledig het voorstel wordt geformuleerd waarvoor de goedkeuring wordt gevraagd.’ 3° in artikel 7 §2 wordt een 6° toegevoegd dat luidt als volgt: ‘6° in voorkomend geval een lichte reguleringsimpactanalyse, conform de omzendbrief VR 2004/x van x/x/2004.’” 3. Wanneer beslist wordt de in het Vlaams regeerakkoord aangekondigde Brussel-toets en Vlaamse rand-toets daadwerkelijk in te voeren, ze te integreren in de lichte reguleringsimpactanalyse; 4. De omzendbrief VR 2004/13 van 17/12/2004 over de opmaak van een lichte reguleringsimpactanalyse, als bijlage bij de nota toegevoegd, goed te keuren.
DE MINISTER PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING
YVES LETERME VLAAMS MINISTER VAN BESTUURSZAKEN, BUITENLANDS BELEID, MEDIA EN TOERISME
GEERT BOURGEOIS VLAAMS MINISTER VAN FINANCIËN EN BEGROTING EN RUIMTELIJKE ORDENING
DIRK VAN MECHELEN
6 Bijlage: - Advies Inspectie van Financiën
