Mindful op vakantie, een exploratie van een opkomende trend

Mindful op vakantie, een exploratie van een opkomende trend

Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor Mevrouw Laenen Griet Interne begeleider bachelorproef Student Jasmien Vanneste

Howest Professionele bacheloropleidingen Kortrijk , Renaat De Rudderlaan 6, 8500 Kortrijk

Mindful op vakantie, een exploratie van een opkomende trend

Studiegebied Handelswetenschappen en Bedrijfskunde Opleiding Bachelor in het Toerisme en het recreatiemanagement Academiejaar 2012-2013 Promotor Mevrouw Laenen Griet Interne begeleider bachelorproef Student Jasmien Vanneste

Inhoudsopgave Woord vooraf........................................................................................ 7 Verklarende woordenlijst ...................................................................... 8 Abstract ............................................................................................... 9 Inleiding............................................................................................. 10 Hoofdstuk 1: De geest van Mindfulness ............................................... 13 1.1 Inleiding ............................................................................................................................. 13 1.2 Wat is mindfulness? ....................................................................................................... 13 1.2.1 Definitie ...................................................................................................................... 13 1.2.2 Historiek ..................................................................................................................... 14 1.2.3 Basisprincipes ........................................................................................................... 15 1.2.4 Hoe wordt het aangeleerd? .................................................................................. 16 1.2 Succes van mindfulness................................................................................................ 18 1.2.1 De doelgroep volgens de aanbieder .................................................................. 19 1.2.2 Het werkelijke publiek ........................................................................................... 20 1.2.3 Mindfulness voor kinderen ................................................................................... 22 1.3 Organisaties ...................................................................................................................... 22 1.3.1 IAM = Instituut voor Aandacht en Mindfulness ............................................. 22 1.3.2 ITAM = Instituut voor Training van Aandacht en Meditatie....................... 23 1.4 Wetenschappelijk onderzoek & stellingen ............................................................... 23 1.5 Conclusie ........................................................................................................................... 24 Hoofdstuk 2: Mindfulness als trend ..................................................... 26 2.1 Inleiding ............................................................................................................................. 26 2.2 Haasten .............................................................................................................................. 26 2.2.1 Definitie ...................................................................................................................... 26 2.2.2 Symptoom van „haasten‟ ...................................................................................... 26 2.2.3 Behandeling .............................................................................................................. 29 2.3 Onthaasten ....................................................................................................................... 29 2.3.1 Behoeften aan onthaasting .................................................................................. 29 2.3.2 Toeristische producten die aan onthaasting behoeften voldoen .............. 30 2.4 Conclusie: .......................................................................................................................... 36 Hoofdstuk 3: Mindfulness als toeristisch product ................................. 37 3.1 Inleiding ............................................................................................................................. 37

3.2 Vzw‟s ................................................................................................................................... 37 3.2.1Een 7-daagse mindfulness training in vakantiesfeer..................................... 37 3.3 Toeristische organisaties .............................................................................................. 44 3.3.1 Burn-out / anti-stress ayurveda reis in Italië ................................................. 45 3.3.2 Body & Balance reis Longevity – Portugal ....................................................... 50 3.3.3 Een reis alleen voor vrouwen .............................................................................. 54 3.3.4 Mindfulness in Spanje ............................................................................................ 57 3.3.5 Practicing in Paradise ............................................................................................. 62 3.4 Conclusie ........................................................................................................................... 65 3.4.1 Concept ...................................................................................................................... 65 3.4.2 Profiel van de reisorganisator.............................................................................. 65 3.4.3 Aantal dagen............................................................................................................. 65 3.4.4 Onderdelen van het programma ........................................................................ 66 3.4.5 Doelgroep .................................................................................................................. 66 3.4.6 Accommodatie .......................................................................................................... 66 3.4.7 Aandacht voor voeding .......................................................................................... 66 3.4.8 Begeleiding ................................................................................................................ 66 3.4.9 Prijs.............................................................................................................................. 67 3.4.10 Bestemming............................................................................................................ 67 Hoofdstuk 4: Hoe moet eigen reis er uitzien?....................................... 68 4.1 Inleiding: ........................................................................................................................... 68 4.2

Ingrediënten van de reis .......................................................................................... 68

4.2.1

Concept .................................................................................................................. 68

4.2.2

Aantal dagen ......................................................................................................... 69

4.2.3

Onderdelen van het programma .................................................................... 69

4.2.4

Doelgroep .............................................................................................................. 71

4.2.5

Grootte van de groep ......................................................................................... 72

4.2.6

Accommodatie ...................................................................................................... 73

4.2.7

Aandacht voor voeding ...................................................................................... 76

4.2.8 Begeleiding .............................................................................................................. 77 4.2.9 4.2.10

Prijs .......................................................................................................................... 77 Bestemming ...................................................................................................... 78

Conclusie: ................................................................................................................................. 80

5. Case ............................................................................................... 82 5.1 Inleiding ............................................................................................................................. 82 5.2 Uitgewerkt product ......................................................................................................... 82 5.2.2 Dag aan dag programma ...................................................................................... 83 5.2.3 Uitleg over bestemming ........................................................................................ 90 5.2.4 Bereikbaarheid ......................................................................................................... 92 5.2.5 Accommodatie .......................................................................................................... 92 5.2.6 Eetgelegenheden ..................................................................................................... 92 5.3 Prijsberekening ................................................................................................................ 92 5.4 Programma in brochurevorm ...................................................................................... 93 5.5 Promotie van het product............................................................................................. 93 5.5.1 Promotie ..................................................................................................................... 93 5.5.2 Distributie .................................................................................................................. 94 5.6 Conclusie ........................................................................................................................... 94 6 Conclusie ......................................................................................... 96 Bibliografie ......................................................................................... 98 Websites ................................................................................................................................ 98 Rapporten / Boeken ........................................................................................................ 101 Personen.............................................................................................................................. 101 Lijst van tabellen .............................................................................. 102 Lijst van figuren ............................................................................... 102 Bijlagen ............................................................................................ 103 Bijlage I : Artikel Het belang van Limburg – 27/02/2013 ................................... 103 Bijlage II: Artikel Stampmedia – 04/12/2012 ......................................................... 104 Bijlage III: Artikel Het laatste nieuws – 30/03/2013 ............................................ 107 Bijlage IV: Verslag Panorama – Aflevering Mindfulness: 16/05/2013 ............. 108 Bijlage V: Verslag VTM – Telefacts: Mindfulness bij kinderen – 12/03/2013 109 Bijlage VI : Voorbeeld mindfulness oefeningen ...................................................... 110 Bijlage VII: Artikel – 10 beroepen met garantie op burn out............................. 116 Bijlage VIII: Contacten met Mindfulness begeleiders en organisaties. ........... 118 Bijlage IX: Prijsberekening eindproduct .................................................................... 132 Bijlage X: Programma in Brochure vorm .................................................................. 134

Woord vooraf Als laatstejaars studente in de richting Toerisme en Recreatie management, aan de hogeschool West – Vlaanderen, kreeg ik de kans om een bachelorproef te schrijven met een zelfgekozen onderwerp. De reden dat ik voor dit onderwerp koos, had te maken met mijn eigen interesses in meditatie en het ontwikkelen van een eigen product. Deze bachelorproef heeft me inzicht gegeven in een nieuwe levenswijze die heel wat mensen kan helpen. Door het te combineren met toerisme ontstaat er een nieuwe trend. Bij deze zou ik graag enkele mensen willen bedanken die me geholpen hebben om deze bachelorproef tot stand te brengen. In eerste instantie wil ik het volledig docententeam van Toerisme – en recreatiemanagement bedanken voor de begeleiding en alles wat ze me hebben geleerd gedurende die driejarige opleiding. In het bijzonder wil ik mijn interne begeleider, mevrouw Laenen, bedanken voor alle feedback en tips die ik van haar kreeg gedurende deze bachelorproef. Ze stond steeds klaar met raad en daad. Verder wil ik ook mijn dank betuigen aan Chris Vanderhaeghen. Deze mindfulness begeleider heeft me erg geholpen bij het uitwerken van mijn eindproduct. Ik kon steeds bij hem terecht voor allerlei vragen. Als laatste wil ik ook David Dewulf bedanken voor de hulp die hij me geboden heeft tijdens deze bachelorproef. Samen met de hulp van deze mensen kan ik een bachelorproef indienen waar ik zelf volledig achter sta.

Verklarende woordenlijst MBCT: Mindfulness Based Cognitive Therapy MBM: Mind body medicine I AM: Instituut voor aandacht en mindfulness FOD: Federatie overheidsdienst MBSR: mindfulness based stress reduction

Abstract In deze bachelorproef ga ik onderzoeken of mindfulness en toerisme kan gecombineerd worden. Mindfulness is een levenswijze die de laatste jaren alleen maar aan populariteit wint. Dit zeggen niet alleen de mindfulness organisaties maar dit merk je ook duidelijk in de actualiteit. Mindfulness is een booming business. Er ontstaan heel wat boeken en cursussen over mindful kinderen opvoeden, mindful eten, mindful leven, etc. Een laatste nieuwe trend zijn mindfulness reizen waarbij een mindfulness cursus wordt aangeleerd op reis. Deze reizen draaien uitsluitend om mindfulness. Geen enkel van deze reizen wordt gecombineerd met toerisme. Dit wordt nu net het doel van mijn bachelorproef, het uitwerken van een mindfulness reis die niet enkel rond dat onderwerp draait. Maar waarbij de deelnemers ook de regio waarin ze verblijven kunnen ontdekken.

10

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Inleiding In de huidige maatschappij leven heel wat mensen een te gejaagd leven. Dit lijdt ondermeer tot stress en burn outs. Een opkomende trend om deze problemen te lijf te gaan is mindfulness. Dit is een levenswijze waarbij men gaat werken op aandacht. Als je volgens de principes van mindfulness leeft dan ga je enkel aandacht hebben voor het nu moment en niet piekeren over wat gebeurd is of wat komen zal. Deze aandacht wordt aangeleerd via meditatie, de juiste ademhaling en verschillende oefeningen. Deze levenswijze is de laatste jaren alleen maar populairder aan het worden. Het komt meer en meer in de actualiteit terug. Het is wetenschappelijk bewezen dat mindfulness mensen helpt tegen depressies, burn outs, sombere gedachten, etc. Er ontstaan de laatste jaren heel wat cursussen waarbij men deze levenswijze gaat aanleren. Maar er ontstaan ook heel wat boeken over mindful eten, mindful kinderen opvoeden, etc. Dit is niet het enige dat opkomt. Meer en meer ontstaan er ook mindfulness reizen. Daarbij wordt de cursus, die anders thuis wordt aangeleerd nu op reis aangeleerd. Deze reizen draaien puur om mindfulness alleen. Dit zette me aan het denken of deze reizen niet gecombineerd kunnen worden met toerisme. Of dit mogelijk is dan ook mijn opdracht voor deze bachelorproef. In het hoofdstuk 1 wordt er een soort van technische uitleg gegeven over deze bepaalde levenswijze. Hier komen verschillende zaken aan bod. Wat is mindfulness precies? Ik geef ondermeer enkele definities mee over wat mindfulness nu precies is. Daarna neem ik de historiek kort even onder loep. Daarbij richt ik me vooral op de laatste 5 jaar, want dan is mindfulness werkelijk beginnen doorbreken. Waar draait het om bij mindfulness? Hierbij geef ik enkele basisprincipes mee. Met deze basisprincipes zou het duidelijk moeten zijn waar het rond draait bij mindfulness. Het volgend onderdeel richt zich meer op de praktische aanpak, namelijk hoe wordt mindfulness aangeleerd? Dit gebeurt aan de hand van een acht weken programma. Dit programma wordt kort even uitgelegd samen met vier leerpunten waarop het programma gebaseerd is. Daarna gaan we verder met het succes van mindfulness. Zoals eerder vermeld is mindfulness momenteel een booming business. Hier bespreek ik kort de doelgroep. Ik bekijk deze doelgroep langs twee kanten. Langs de ene kant bespreek ik de doelgroep volgens de aanbieder. Langs de andere kant bekijk de werkelijke consument. Wie volgt er nu echt zo‟n cursus? Zijn het voornamelijk mannen of vrouwen? Uit welke regio zijn ze afkomstig? Uit welke leeftijdscategorie komen de voornaamste deelnemers? Op deze vragen geef ik een antwoord in hoofdstuk 1. Verder bekijk ik ook even het aanbod van

11

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. mindfulness voor kinderen. Als voorlaatste onderdeel van hoofdstuk 1 bespreek nog de twee grootste mindfulness organisaties in België. Dit zijn het I AM en het ITAM. Als laatste onderdeel heb ik het kort nog even over wetenschappelijke onderzoeken die aantonen dat mindfulness wel degelijk helpt tegen stress en sombere gedachten. In hoofdstuk 2 bekijk ik mindfulness meer als trend. Dit doe ik aan de hand van twee grote trends die zich momenteel in de maatschappij bevinden, namelijk haasten en onthaasten. In het onderdeel over haasten geef ik enkele definities mee. Wat zijn de gevolgen van haasten? Ik richt me daar voornamelijk op burn outs. Mensen die te gehaast leven kunnen makkelijk in een burn out sukkelen. Ik geef enkele definities mee over wat burn out nu precies zijn. Daarna bespreek ik enkele cijfers om aan te tonen dat heel wat mensen lijden aan een burn out of een depressie. Wat zijn de symptomen en hoe kan het behandeld worden? We zien dat een burn out het makkelijkst kan opgelost raken door weer te ontspannen en toerisme is een sector die daar op kan inspelen. Met andere woorden, door de gejaagde manier van leven lijden heel wat mensen aan burn outs. Dit geeft tot gevolg dat ze meer manieren zoeken om zich te ontspannen en toerisme gaat zich daar op focussen. Dit bespreek ik dan ook in hoofdstuk 2. Welke behoeftes ontstaan door die nood aan onthaasting? Daarbij denk ik vooral aan authenticiteit, beleving en tijd voor jezelf. Uiteraard ontstaan er heel wat producten die aan deze behoeften kunnen voldoen. De voornaamste toeristische producten voor deze behoeften bespreek ik in dit hoofdstuk 2. Ik bespreek daarbij voornamelijk producten als yogavakanties, stiltevakanties, off line vakanties, etc. Hoofdstuk 3 bestaat uit een marktanalyse van de bestaande mindfulness reizen. Welke reizen zijn er op de markt? Wie biedt deze reizen aan? Wat zijn de voornaamste kenmerken van deze reizen? In dit hoofdstuk bekijk ik twee grote markten, namelijk de markt van de VZW‟s en de markt van de toeristische organisaties die mindfulness reizen aanbieden. Ik onderwerp alle mindfulness reizen aan hetzelfde onderzoek. Dit wil zeggen dat ik bij alle reizen de volgende onderdelen met elkaar vergelijk: concept, profiel reisorganisator, aantal dagen, onderdelen van het programma, doelgroep, accommodatie, maaltijden, begeleiding, prijs en bestemming. Met dit hoofdstuk wil ik een duidelijk beeld krijgen van een hoe mindfulness reis er uit ziet als ze enkel bestaat uit mindfulness. In hoofdstuk 4 bespreek ik alle keuzes die gemaakt heb voor mijn eigen reis. Naar waar gaat mijn reis? Hoe groot wordt mijn groep? Hoe zit het programma in elkaar? Hoe lang duurt de reis? Dit doe ik aan de hand van de onderdelen die ik in hoofdstuk 3 heb besproken. De punten waaraan ik alle mindfulness reizen heb getoetst, gebruik ik nu ook voor mijn eigen reis. In dit hoofdstuk verantwoord ik alle keuzes die ik gemaakt heb voor mijn eindproduct.

12

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Deze bachelorproef wordt afgesloten met een praktisch gedeelte. In het laatste hoofdstuk wordt mijn eigen mindfulness reis gecombineerd met toerisme voorgesteld. Het programma wordt voorgesteld aan de hand van een kort overzicht en een meer gedetailleerd dag aan dag programma. De voornaamste vragen die ik me daar stel zijn de volgende. Werd er rekening gehouden met voorgaande hoofdstukken? Zal mijn eindproduct voldoen aan wat de klant er van verwacht? Als voorlaatste geef ik de prijsberekening weer van mijn product. Als laatste onderdeel van hoofdstuk 4 bespreek ik de promotie van mijn product. Hoe ik deze reis verkopen bij het grote publiek? Deze bachelorproef wordt afgesloten met een eindconclusie. Kan mindfulness gecombineerd worden met toerisme? Bestaat er een markt voor? Kan dit trend worden in de sector? Ik hoop op deze vragen een antwoord te geven op het einde van de bachelorproef

13

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Hoofdstuk 1: De geest van Mindfulness 1.1 Inleiding In hoofdstuk 1 ga ik dieper in op Mindfulness op zich. Hierbij geef ik een definitie van mindfulness, om daarna de geschiedenis en de basisprincipes onder de loep te nemen. Als iemand deze levenswijze wil leren kennen, zijn ze genoodzaakt om een acht weken programma volgen. Hoe het programma in elkaar zit en aan welke leerpunten men aandacht moet geven, wordt uitgelegd onder 1.2.3. Daar worden de verschillende basisprincipes van mindfulness uitgelegd. Onder 1.2 volgt uitleg over de doelgroep van mindfulness, daarbij heb ik zowel de kant van de aanbieder bekeken als het werkelijke publiek. U zal merken dat de doelgroep van mindfulness erg uiteenlopend is, de organisaties richten zich zowel op kinderen, bedrijven, studenten, etc. Onder 2.3 vindt u de bekendste organisaties terug die zich bezig houden met mindfulness in België. Daarnaast toon ik aan de hand van enkele wetenschappelijke onderzoeken aan dat mindfulness wel degelijk effect heeft op mensen. Het doel van dit hoofdstuk is om een algemene kijk te geven op mindfulness. Het hoofdstuk is te weinig uitgebreid om alle details weer te geven waar het om draait bij mindfulness. Maar deze details zouden me te ver brengen van de essentie van deze bachelorproef.

1.2 Wat is mindfulness? 1.2.1 Definitie Uiteraard bestaan er heel wat verschillende definities van mindfulness. Aandachtstraining is ondermeer een synoniem ervan. Dit woord is de vertaling uit het Sanskriet woord Vipassana. Dit is een eeuwenoude meditatievorm uit het boeddhisme en betekent letterlijk „de dingen zien zoals ze werkelijk zijn.‟ Hieronder som ik enkele definities op om zo al een eerste beeld van mindfulness te vormen. „Mindfulness, het centrale begrip in MBCT is bewust je aandacht ergens op richten, waarbij je in het nu blijft en niet oordeelt over wat je gewaar bent.‟1 In een encyclopedie wordt mindfulness als volgt gedefinieerd: „ Mindfulness: aandachtsgericht, oplettend, alert en bewustzijnsgericht 2 Het woord aandacht komt in beide definities terug en is dan ook het kernwoord van mindfulness. Daarbij draait alles om aandacht te hebben voor het numoment en niet blijven piekeren over zaken die gebeurd zijn of nog moeten gebeuren. 1 2

Definitie is een citaat van Jon Kabat Zin Afkomstig uit de online encyclopedie „Encyclo‟

14

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 1.2.2 Historiek A. Door de eeuwen heen… Mindfulness is ongeveer zo‟n 2500 jaar oud. Het is ontstaan in India en van daaruit overgekomen naar het Westen. Vroeger was het gekend onder de naam „Vipassana‟, wat betekent „helder zien‟. Dat betekent dat je echt naar de realiteit leert kijken, zonder emoties of vooroordelen. Mindfulness is gekend als een vorm van meditatie. De oefeningen die je aangeleerd krijgt, richten zich op de menselijke geest en daardoor ontwikkel je een helder inzicht. Vandaar dat de oefeningen „inzichtmeditatie‟ heten. B. De 20 en 21ste eeuw In de westerse wereld is mindfulness een groot succes. Het draait bij mindfulness om het loslaten van oordelen, gedachten, zorgen en plannen & je focussen op het hier en nu. Deze meditatievorm is zeer populair bij westerlingen. Het acht weken programma, om mindfulness te leren, is uitgevonden door JonKabat Zinn. Hij heeft het in 1979 overgebracht naar de westerse wereld. Zijn programma, genaamd „Stressreductie door mindfulness‟, was in eerste instantie bedoeld voor mensen met onbehandelbare lichamelijke pijn. Al snel ontstonden er nieuwe vormen die hielpen tegen stresshantering en psychische klachten. Intussen is mindfulness gekend in verschillende landen. C. De laatste 5 jaar In 2001 brak mindfulness pas echt door. Dat kwam toen Zindel Segal en Marc Williams een aantal oefeningen uit het standaardprogramma selecteerden en daar enkele cognitieve en gedragsmatige technieken aan koppelden. Deze techniek noemden ze MBCT: mindfulness based cognitive therapy. In 2002 werd MBCT geïntroduceerd in het UZ Gent, dienst psychiatrie, door David Dewulf. Mindfulness is niet enkel gekend in psychiatrische sector, maar in heel Vlaanderen ondermeer door het internationaal onderzoek. Een onderdeel van mindfulness is MBM, mind body medicine. In de Verenigde Staten heeft dit onderdeel al een belangrijke plaats gekregen in de verschillende universitaire instellingen, zoals Harvard. MBM in België staat nog deels in zijn kinderschoenen. Mindfulness is bekend geraakt in België door David Dewulf, die zich richtte op buitenlandse onderzoeken. Om de kwaliteit van mindfulness te bewaken, heeft David Dewulf het I AM 3 opgericht. Daar kan je een kwalitatieve opleiding volgen om alles te leren over mindfulness. In het I AM geeft men niet alleen opleidingen, maar de therapeuten die er werken, helpen verder aan de integratie van mindfulness in verschillende

3

I AM: Instituut voor aandacht en mindfulness

15

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. sectoren zoals onderwijs en mindfulness steeds bekender.

openbare

instellingen.

Ondertussen

wordt

Ik heb een korte samenvatting van de historiek vermeld om aan te tonen dat mindfulness al een hele tijd bestaat en niet zomaar een trend is die eventjes op komt. Zoals aangetoond is mindfulness steeds populairder aan het worden. Dit zeggen niet alleen de organisaties maar dat wordt ook aangetoond in kranten en artikels. In de bijlagen vindt u enkele artikels terug waarin mensen getuigen dat mindfulness hun geholpen heeft bij stress. U vindt er ook een verslag van een reportage op Panorama. (Bijlagen I - IV ) Mindfulness is een trend die meer en meer opkomt in de huidige maatschappij en die mensen werkelijk kan helpen bij het bewuster leven. 1.2.3 Basisprincipes De grondlegger van mindfulness is Jon Kabat Zinn. Hieronder bevindt zich een van zijn bekendste citaten die de essentie van mindfulness weergeeft. „Mindfulness beoogt een innerlijke balans te vormen, · die je helpt het leven te benaderen met een grotere stabiliteit, begrip en wijsheid‟.4 De basis is heel eenvoudig: aandacht geven, althans volgens het I AM, instituut voor aandacht en mindfulness. Dit soort van leven richt zich op de kwaliteit van het leven hier en nu. Bij mindfulness draait het er voornamelijk om dat iedereen zich aan ieder moment van het leven kan geven, ook aan de moeilijke momenten. Heel wat mensen piekeren over de toekomst of het verleden, zijn voortdurend bezig met oordelen of plannen. Je mag niet blijven stilstaan bij dingen die gebeurd zijn of nog moeten gebeuren. Het is de bedoeling bij mindfulness dat de persoon zich richt op het huidige moment en zichzelf blijft of de ervaring nu prettig, onprettig of neutraal is. Waar het om draait bij mindfulness wordt verwoord in volgend gedicht. „Yesterday is history Tomorrow is a mystery Today is a gift It is called present‟ 5 Je leert om te gaan met uitdagingen en hoe daarop te reageren. De basis is aandacht geven voor wat je kunt, wie je bent en wat zich aanbiedt.

4 5

Citaat van Jon Kabat Zinn Quote van A. A. Milne

16

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Ook Phil Kleingeld, een biograaf in Nederland geeft tips om te onthaasten & je leven te veranderen zodat je meer aandacht krijgt voor het nu moment. Hieronder citeer ik Phil Kleingeld. 1. „Vindt een balans tussen de productieve tijd en niet productieve tijd.‟ 2. „Ontspan u meerdere keren per dag.‟ 3. „Zet elke dag wat kwaliteitstijd opzij en laat je er niet van afleiden.‟ 4. „Wees weer eens spontaan.‟ 5. „Let eens op de snelheid waarmee u loopt.‟ 6. „Doorbreek routines.‟ 7. „Haal de vaart er letterlijk uit.‟ 8. „Gun uzelf nog even een paar minuten rust voordat u uw huis binnen gaat.‟ 9. „Douchen na het werk kan ook ontspannend en onthaastend werken.‟ 10. „Als een ander haast heeft, betekent dat nog niet dat u zich moet haasten.‟ Deze principes vormen de basis van mindfulness. Ik heb deze besproken omdat het uiteraard belangrijk is dat deze principes dan ook terug komen in mijn uitgewerkte reis. Mijn reis zal gericht zijn op beginnelingen. Mensen die niet eerder in contact kwamen met mindfulness. Deze basisprincipes zullen ze dan ook aanleren tijdens mijn reis. Mijn reis zal bestaan uit een combinatie van mindfulness en toerisme. De activiteiten die op het programma zullen staan, zijn zorgvuldig uitgekozen dat de deelnemers aan de hand van de activiteiten ook iets bijleren over mindfulness. Alles wordt aan elkaar gelinkt met als rode draad mindfulness. 1.2.4 Hoe wordt het aangeleerd? Vandaag worden er heel wat cursussen aangeboden om mindvol te leven. Ik baseer me op de acht weken cursus van het I AM. Ik denk dat ik op deze manier mij het beste kan inleven. Het programma is internationaal gekend, onder de naam „mindfulness based cognitive therapy‟. Tijdens de lessen wordt een combinatie van westerse psychologie en oosterse filosofie toegepast. Tijdens die acht weken leer je contact te maken met je gevoelens en gedachten. Je leert er je eigen geest en neigingen te observeren en ontdekt hoe je jouw eigen geluk saboteert. Vooral de training voor aandacht staat centraal. Aan de hand van oefeningen leer je vrede te nemen met wie je nu bent en wat is. Als mensen zich willen richten tot de mindfulness levenswijze, is het belangrijk dat ze die acht weken volgen. Daarin worden oefeningen aangeleerd en gespreken gehouden. Het is de beste manier om mindfulness te leren kennen. Vandaar dat dit niet mocht ontbreken in mijn eindwerk. Hieronder vindt u de onderwerpen tijdens de cursus week per week opgesomd.6 6

Week 1: Aandacht voor het nu en de adem Week 2: Aandacht voor het lichaam en aangename momenten

Deze opsomming is gebasseerd op Mindfulness Werkboek: krachtig en mild leven in het nu van David Dewulf.

17

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. -

Week Week Week Week Week Week

3: 4: 5: 6: 7: 8:

Aandacht Aandacht Aandacht Aandacht Aandacht Aandacht

voor voor voor voor voor voor

je houding en onaangename momenten innerlijke stilte en stress gedachten en gevoelens je interpretaties en communicatie je leven je heartfulness

Zoals je kan zien is het kernwoord tijdens die acht weken „Aandacht‟. Ik geef deze onderwerpen mee omdat deze ook terug zullen komen in mijn reis en ook daar zal aandacht het kernwoord worden. Tijdens die acht weken kom je iedere week samen voor een groepsmoment dat wordt ondersteund door een ervaren trainer. Je krijgt cd‟s en een werkboek mee, op die manier kan je thuis oefenen. Er is ook een wekelijks studieforum. Tijdens het acht weken programma wordt op 4 leerpunten gewerkt. Ik baseer me hiervoor op het boek van David Dewulf7, oprichter van het IAM. A. Aandacht Zoals ik eerder al vermeld heb, is aandacht de basis voor mindfulness. Het is belangrijk dat je aandacht uit gaat naar het „nu – moment‟, niet naar het verleden of de toekomst. Anders gaat er heel wat schoonheid van het moment verloren. Door die aandacht leer je genieten van het leven die zich momenteel afspeelt. Volgens David Dewulf helpt aandacht je om rust te vinden tijdens een drukke dag, depressies te voorkomen en leer je met pijn en emoties om te gaan. „Het is aandacht die kleur geeft aan bloemen, ·geur aan vers gemaaid gras, ·smaak aan wijn, ·en gezang aan vogels ‟8 B. Inzicht Met het leerpunt inzicht wil David Dewulf de mensen laten inzien dat het niet enkel de bedoeling is mindful te leven maar ook om deze manier van leven te begrijpen en er bewust over na te denken. Tijdens dit leerpunt leer je omgaan met de automatische piloot, een onbewuste toestand waarbij negatieve gedachtespiralen vrij spel krijgen. Volgens mr. Dewulf is het eenvoudig: „Willen ontspannen, geeft spanning. Spanning toelaten, geeft ontspanning.‟ Hij probeert aan de cursisten ook duidelijk te maken hoe stress ontstaat en hoe je deze uit je leven bant. Hij leert hoe negatieve gedachten en gevoelens elkaar versterken en hoe we dit kunnen voorkomen.

7 8

‘Mindfullness, een pad van vrijheid. David Dewulf. Acco. 2008, 215 pag.’ Citaat van David Dewulf

18

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. C. Emotionele intelligentie Bij emotionele intelligentie wordt de nadruk vooral gelegd op aandacht voor gevoelens en emoties en het ontdekken van een diepere emotionele wereld. De bedoeling is om de negatieve emoties te weren en de positieve emoties te blijven vast houden, om zo uit een negatieve vicieuze cirkel te raken. Je leert er om op een andere manier om te gaan met de dagdagelijkse problemen, wat betekent dat je creatief en intelligent moet zijn. D. Integere actie Tijdens de cursus wordt gewerkt aan een welzijn- en gezondheidsplan om beter te kunnen omgaan met uitdagingen van de toekomst. Aan de hand van oefeningen en actiestappen wordt gewerkt aan jezelf. Het is belangrijk om eerlijk tegen jezelf te zijn en verantwoordelijkheid te nemen om zo de opbouw van stress tegen te houden. Onthaasten… Heel wat mensen lopen zichzelf voorbij en genieten niet met volle teugen van het leven. Ze willen altijd meer en meer, maar „te‟ leidt tot stress. Heel wat mensen zeggen „we zullen wel genieten als we met pensioen zijn,‟ maar op dat moment is het te laat. ‟Mindfulness is een levenskunst om grenzen te respecteren en te leven in harmonie met je eigen ritme. Loop het leven niet voorbij!‟ Uiteraard kan dit acht weken programma niet aangeleerd worden tijdens mijn reis. Dit door een te korte duur van de reis. Maar ook door het feit dat ik niet de volledige reis wil focussen op mindfulness. Het is wel de bedoeling dat de reizigers een eerste kennismaking ervaren met mindfulness. Tijdens mijn reis is het doel dat de begeleider de reizigers warm maakt om na de reis het acht weken programma te volgen. Ik zie mijn reis als een springplank naar mindfulness en zijn 8 weken programma. Ook al wordt het acht weken programma niet aangeleerd tijdens mijn reis, de oefeningen en theorie zullen wel gebaseerd zijn op deze acht weken. Dit is ook de reden dat ik dit acht weken programma uitgebreid beschreven heb in dit hoofdstuk.

1.2 Succes van mindfulness Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mindfulness wel degelijk een succes is. Het is een wetenschappelijk onderbouwde aandachtstraining. Daarnaast is het ook trend die de laatste jaren steeds populairder wordt. Maar wat is nu de doelgroep van deze levenswijze? Deze wordt hieronder beschreven. De doelgroep wordt langs twee kanten bekeken. De ene kant is de kant van aanbieder, op welke doelgroep richten de organisaties zich? Langs de andere kant wordt het werkelijk publiek bekeken. Daarmee bedoel ik wie volgt de mindfulness cursus nu echt?

19

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 1.2.1 De doelgroep volgens de aanbieder In dit onderdeel onderzoek ik de doelgroep van mindfulness bekeken langs de kant van de organisator. Wie zien zij als hun consumenten? Op wie willen de organisatoren zich richten? Volgens de organisaties is mindfulness toegankelijk voor de gehele bevolking. Het maakt niet uit welk beroep je beoefent, geslacht, leeftijd, … Iedereen kan deze vorm van leven volgen. Mindfulness wordt ondermeer gebruikt in de medische wereld, maar wordt sinds kort ook toegepast in scholen, de juridische wereld, gevangenissen en als algemeen stressmangement. Het I AM organiseert verschillende cursussen naargelang leeftijd. Er zijn cursussen voor particulieren, voor het werkveld en voor kinderen en jongeren. Het is geschikt voor iedereen die de kwaliteit van zijn leven wil bevorderen. Iedereen kan mindfulness beoefenen. Tijdens een training wordt geen onderscheid gemaakt tussen geslacht, beroep, sociale klasse. Je kunt mindfulness zowel thuis beoefenen of op het werk. Het is haalbaar om jezelf mindfulness aan te leren. Er bestaan een aantal werkboeken, waaronder van David Dewulf. In deze werkboeken worden de acht weken beschreven en staan er oefeningen bij vermeld. Het nadeel van deze werkboeken is dat je geen feedback krijgt van een professionele begeleider. Je weet met andere woorden niet of je juist bezig bent. Deze werkboeken dienen voornamelijk als aanvulling op het acht weken programma om thuis verder te oefenen of als inleiding. Bij het Itam 9 maakt men daartussen een onderscheid tussen de verschillende doelgroepen. Itam organiseert cursussen voor drie soorten doelgroepen nl. bedrijven, therapeuten en jongeren en scholen. A. Mindfulness op het werk Bij bedrijven gaat men zich vooral toespitsen op kwaliteitsvolle bedrijfstrainingen en professionele, individuele coaching. Tijdens een training gaat men westerse psychologie en oosterse meditatieve aandachtsoefeningen combineren. Itam organiseert heel wat trainingen voor bedrijven. Hun bekendste klanten zijn P&G, Belgacom, Proximus en Unilever. B. Mindfulness als studierichting Door de vele media aandacht voor mindfulness en onderzoek naar de impact ervan, ontstaat er interesse bij studenten als therapeut in mindfulness. Vandaar dat het Itam samenwerkt met Artevelde Hogeschool uit Gent. Artevelde organiseert een gestandaardiseerde opleiding voor trainers. Deze opleiding bestaat uit een pakket van theorie en praktijk. Op deze manier ontstaan nieuwe 9

Instituut voor training van aandacht en mindfulness

20

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. therapeuten gespecialiseerd in mindfulness. Ook in Nederland kun je in de Hogeschool van Utrecht een opleiding volgen tot mindfulnesstrainer. Ze geven ook trainingen op Universiteit Gent en de Vlerick Managementschool. C. Mindfulness voor jongeren & leerkrachten Een derde doelgroep voor Itam zijn jongeren en scholen. Het Itam heeft zowel trainingen voor de directie en leerkrachten als de leerlingen en de ouders. Mindfulness leert hoe leerkrachten rustig kunnen blijven tijdens conflicten met studenten of collega‟s. Itam biedt een pedagogische studiedag aan om kennis te maken met mindfulness. Daarna kan het zes tot acht weken programma plaatsvinden wanneer de school het verkiest. Er bestaan ook mindfulness trainingen voor leerlingen. Daarbij worden de leerlingen aangeleerd hoe mindfulness een positieve invloed kan hebben op hun concentratievermogen en algemene gezondheid. Bij een training voor ouders wordt aangeleerd hoe ouders rustig kunnen blijven bij conflicten met hun kinderen en ook hoe ouders moeten omgaan met stresssituaties, zoals examenperiodes. Aan de vraag naar trainingen merk je dat mindfulness populair is. Er bestaat geen specifieke doelgroep voor mindfulness, iedereen kan deze manier van leven volgen. D. Mindfulness at home Uiteraard kunnen ook particulieren een mindfulness training volgen. Dit kunnen ze doen aan de hand van een acht weken training. Het Itam heeft een groot aanbod voor mensen die mindfulness willen leren kennen. Particulieren kunnen een basistraining volgen, een meditatieavond, een mindfulnessdag of weekend. Er bestaan ook mindfulness trainingen voor personen die aan MS leiden. Werkelijk iedereen kan een mindfulness training volgen. 1.2.2 Het werkelijke publiek Uit 1.2.1 is gebleken dat de organisatoren zich op iedereen baseren als doelgroep. Dit is ook logisch, ze willen uiteraard zoveel mogelijk mensen overtuigen om mindful te gaan leven. Maar welke mensen bereiken ze nu echt? Op deze vraag geef ik hieronder een antwoord. Ik ben te rade geweest bij de twee grootste organisaties voor mindfulness in België, namelijk het I AM en het ITAM. A. ITAM Bij het ITAM konden ze mij vertellen dat er meer vrouwen dan mannen een mindfulness cursus volgen. In het volgend hoofdstuk zult u merken dat er ook meer vrouwen dan mannen lijden aan stress en burn outs. Deze conclusie klopt dus. Ze konden mij ook vertellen dat de gemiddelde leeftijd van de deelnemers ligt tussen 30 en 55 jaar.

21

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. B. I AM Bij het I AM konden ze mij meer informatie geven over de deelnemers van de cursussen. Na een telefonisch contact met de heer David Dewulf beschikte ik over alle informatie om mij een beeld te vormen van de werkelijke doelgroep. Hieronder vindt u daarvan een analyse terug. Bij de volwassenen zijn er 2/3 vrouwen aanwezig en 1/3 mannen tijdens de cursussen. De leeftijd van de deelnemers ligt tussen 30 en 55 jaar. We zien dat dit hier hetzelfde is als bij het ITAM. De meeste deelnemers zijn afkomstig uit de steden Gent en Leuven, dit is mede bepaald omdat het I AM zich daar bevindt. Qua beroep die de deelnemers beoefenen kon meneer Dewulf mij geen exact antwoord geven. Deze waren zeer uiteenlopend, dit gaat van poetsvrouw tot tandarts tot advocaat. De meeste deelnemers hebben mindfulness leren kennen via een vorige deelnemers, dus via mond tot mond reclame of via internet. De website van het I AM is sinds ook vernieuwd. Bij kinderen liggen de zaken anders. Er is geen grote groep die de cursus volgt, het gaat om 10% van het aantal deelnemers bij de volwassenen. Het I AM heeft drie groepen die toegankelijk zijn voor kinderen. De eerst groep daarin bevinden zich kinderen tussen 7 – 9 jaar. In de tweede groep zitten de kinderen die de leeftijd hebben van 10 – 12 jaar. Het I AM gaat voor de eerste een groep oprichten voor kleuters van 5 tot 6 jaar. Voorlopig weten ze niet of dit zal aanslaan. Qua geslacht is het bij kinderen uiteenlopend. Deze cijfers vindt u hieronder nog eens terug in een overzichtelijke tabel. Tabel 1Deelnemers cursus I AM

Vraag Hoeveel mensen in een groep? Mannen of vrouwen? Leeftijdsklasse? Uit welke regio afkomstig?

Welk beroep beoefenen de cursisten? Hoe hebben ze mindfulness leren kennen? Volgen er veel kinderen een cursus? Welke leeftijd?

Voornamelijk jongens of meisjes?

Antwoord 20 personen – In Amerika 35 personen 2/3 vrouwen, 1/3 mannen 75% is tussen 30 – 55 jaar 30% uit Gent 30% uit Leuven 30% uit de rest van Vlaanderen Totaal uiteenlopend - Van vorige deelnemer - Internet Geen grote groep, 10% van het aantal deelnemers bij de volwassenen Groep 1: 7, 8 en 9 jaar Groep 2: 10 – 12 jaar Groep 3: 5 – 6 jaar Uiteenlopend

22

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 1.2.3 Mindfulness voor kinderen De laatste jaren richten organisaties zich ook meer en meer op kinderen, buiten het ITAM. Zij zijn er geen voorstander van. Er zijn kinderen die in plaats van zwemles te volgen een mindfulness cursus volgen. Enkele weken geleden is dit onderwerp aan bod gekomen in het actualiteitsprogramma Telefacts op VTM10. Daarin werden kinderen geïnterviewd die een training volgen en op die manier zich beter kunnen concentreren op school. In de aflevering komt huisarts Adinda De Poorter aan bod, zij schrijft een mindfulness cursus voor aan haar patiënten die lijden aan stress. Ook psycholoog Bjorn Prins komt aan het woord, hij heeft het erover hoe zinvol het is om kinderen mindfulness te laten volgen. Een samenvatting, afkomstig van de website van VTM, vindt u terug in de bijlagen. (Bijlage V) A. Onderzoek Twee jaar geleden heeft kiddyminds een acht weken mindfulness programma geïntroduceerd in veertien lagere scholen, gespreid over Oost-Vlaanderen en West-Vlaanderen. Dit project is ontstaan in samenwerking met Ga voor geluk vzw en mindfulness vzw van dokter Dewulf. Het doel van het project was ervoor zorgen dat kinderen op jonge leeftijd al goed met stress kunnen omgaan, zodat ze daar hun hele leven van kunnen profiteren. Iedere week vond een sessie van anderhalfuur uur plaats. De kinderen leerden hun aandacht beter te gebruiken en zonder oordeel naar hun ervaringen te kijken. Dit gebeurde aan de hand van oefeningen die speciaal ontwikkeld waren voor dit onderzoek. In totaal hebben 755 kinderen tussen 6 en 13 jaar meegedaan aan het onderzoek. Het onderzoek bestond uit twee delen, namelijk een belevingsonderzoek en een effectiviteitonderzoek. Het project was een succes. Zo‟n 65% van de kinderen gaf aan nog meer mindfulness oefeningen te willen doen. Er werd een positief effect aangetroffen op de volgende parameters: aandacht, emoties, zelfvertrouwen, empathie en stress. Er is nog meer onderzoek nodig om mindfulness volledig te integreren in lagere scholen, maar dit onderzoek is een stap in de goede richting.

1.3 Organisaties Er bestaan een aantal organisaties waarbij je mindfulness trainingen kan volgen. Deze verduidelijk ik hieronder. 1.3.1 IAM = Instituut voor Aandacht en Mindfulness In 2001 werd het I AM opgericht door David Dewulf, in Heusden. Het instituut organiseert trainingen voor zowel particulieren als voor deskundigen. Het I AM is toegankelijk voor Belgen en Nederlanders. Je hebt er ook de mogelijkheid om

10

Deze aflevering vond plaats op 12 maart 2013.

23

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. een opleiding tot mindfulness trainer te volgen. Voor hun wetenschappelijke onderzoeken werkt het I AM samen UGent en KULeuven. Dewulf introduceerde mindfulness in Vlaanderen en heeft ook heel wat boeken geschreven over dit onderwerp. Vandaag de dag bestaat het team van het I AM al uit 30 specialisten. In 2010 werd het I AM beloond voor zijn kwalitatieve dienstverlening met het Qfor-label. Het I AM steunt enkele goede doelen, zoals mindfulness voor kinderen met kanker en mindfulness voor kansarmen. De helft van hun opbrengsten gaan naar deze twee organisaties. 1.3.2 ITAM = Instituut voor Training van Aandacht en Meditatie Itam bestaat sinds enkele jaren en bevindt zich in Deinze. Het instituut werkt samen met Dokter Edel Maex en dokter David Dewulf en behoren zo tot de mindfulnesspioniers in Vlaanderen. In samenwerking met Artvelde Hogeschool in Gent ontwikkelde ITAM in 2008 een postgraduaat opleiding voor mindfulnesstrainers. Al hun trainers hebben meditatieve training en passende beroepsopleiding achter de rug. Ze richten zich op de eerste plaats op bedrijven, maar ook particulieren zijn welkom bij Itam. Daarnaast helpen ze ook verschillende wetenschappelijke onderzoeken naar de effecten van een mindfulness training. Sinds 2008 zijn ze actief in het bedrijfsleven. Ze beschikken ondermeer over de volgende klanten: Procter & Gamble, Veritas, Heinz en Unilever.

1.4 Wetenschappelijk onderzoek & stellingen Werkt deze manier van leven nu werkelijk? Haalt het iets uit? Er is wetenschappelijk onderzoek gevoerd naar het effect van de acht weken durende cursus. Dit onderzoek toonde aan dat het programma wel degelijk efficiënt is. Bij mindfulness leer je omgaan met hoogtes en laagtes van de dagelijkse realiteit. Het programma helpt je bij de aanpak van stress, langdurige pijn, angst en depressie. Mensen die de cursus gevolgd hebben, vertellen ook dat het helpt tegen psychische pijnen, verdriet en boosheid. Mindfulness helpt niet enkel tegen stress gerelateerde problemen maar ook bij medische aandoeningen zoals hartziekten, hoge bloeddruk, … Maar mindfulness helpt ook tijdens een strijd tegen kanker. Wetenschappelijk onderzoek toonde, na de cursus van acht weken, een positief effect aan op de immuniteit. Mindfulness richt zich vooral op vijf soorten toepassingen. Deze zijn stress, piekeren & emoties, depressies, angst en pijn. Na verschillende onderzoeken is gebleken dat mindfulness helpt bij deze toepassingen. Bij de meeste mindfulness cursussen werkt men rond deze toepassingen. Deze vijf toepassingen zullen aan bod komen tijdens de mindfulnessoefeningen die op mijn reis zullen worden aangeleerd. Hoogstwaarschijnlijk zal mijn reis zich richten op carrièremensen. Deze doelgroep lijdt aan stress, dit lijdt dan weer tot piekeren en angst om te falen. Vandaar dat er zal gewerkt op deze toepassingen

24

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. tijdens de reis. Vandaar dat ik het belangrijk vond om deze toepassingen dan toch even te vermelden in dit hoofdstuk.

1.5 Conclusie Mindfulness is niet zomaar een meditatievorm maar werkelijk een levenswijze. Je moet ervoor openstaan en bereid zijn je leven eraan aan te passen. Het is wel degelijk een levenswijze die succes heeft bij de huidige maatschappij. Hiermee bedoel ik dat mindfulness vaak wordt toegepast door verschillende doelgroepen. Dit merk je aan de vele positieve resultaten van verschillende wetenschappelijke onderzoeken. Wie mindful wil leven, kan maar best een training volgen. Het is beter om het acht weken programma te volgen. Na het programma is het belangrijk om tijdens het dagelijkse leven nog steeds aandacht te hebben voor de vier leerpunten. Op die manier is een leven volgens mindfulness principes te volgen. Zoals uitgelegd onder 1.4 is mindfulness wetenschappelijk onderbouwd. Door de verschillende onderzoeken die men heeft gevoerd, zijn de resultaten aan het licht gekomen. Het zorgt ervoor dat men beter met stress kan leren omgaan en dat men meer kan genieten van het nu moment en aandacht geven aan dagelijkse momenten die men anders gewoon liet passeren. Aangezien mindfulness als een manier van leven wordt gezien, is het simpel om de training te volgen op het werk of thuis. Zoals gezien onder 1.2.1-A organiseren heel wat bedrijven voor hun werknemers mindfulness cursussen zodat ze beter met stress kunnen omgaan in verschillende situaties, dit leidt dan weer tot positieve resultaten op de werkvloer. Zoals gezien onder 1.2.3 is het project kiddyminds geslaagd. Dit onderzoek heeft proberen aan te tonen dat het niet slecht is om kinderen op te voeden volgens de mindfulness principes. Als men op jonge leeftijd al leert om te gaan met stress, heeft dit alleen maar positieve gevolgen voor later. I AM en ITAM zijn de bekendste mindfulness organisaties in België. Je kan bij hen terecht voor een mindfulness cursus te volgen. Het doel van dit hoofdstuk is om een algemene kijk te geven op mindfulness en zo deze levenswijze te leren kennen. Dit is ook wat ik ga doen tijdens mijn reis, een algemene kijk meegeven en de deelnemers warm maken voor deze levenswijze. De basisprincipes en de leerpunten die ik hier vermeld heb, komen terug in mijn reis aan de hand van verschillende oefeningen. Deze oefeningen zullen uitgebreider besproken worden in mijn eind case. Ik vond het belangrijk om de doelgroep van mindfulness in dit hoofdstuk al mee te geven. Ook ik zal een bepaalde doelgroep moeten uitkiezen voor mijn eindproduct, het is onmogelijk om iedereen aan te spreken. Ik heb geleerd uit dit hoofdstuk dat de voornaamste doelgroep volwassenen zijn tussen 30 – 55 jaar en ik ga me dan ook op hen richten.

25

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Het is duidelijk dat vrouwen zich meer aangesproken voelen tot mindfulness dan mannen. Maar dit wil niet zeggen dat ik mijn reis enkel toegankelijk ga maken voor vrouwen. Qua geslacht maak ik geen onderscheid in mijn doelgroep. Het worden carrièremensen tussen 30 en 55 jaar. Dit hoofdstuk is een algemene omschrijving van mindfulness. Er bestaan uiteraard heel wat boeken waarin men dieper ingaat op het thema. De beste manier om er alles over te weten blijft uiteraard het acht weken programma. Ik sluit dit hoofdstuk graag af met een citaat van David Dewulf, oprichter van het I AM. „Mindfulness is een uitnodiging om het leven ten volle te beleven. Om jezelf te zijn, in je vreugde en je verdriet. En om ondanks alle uitdagingen die op je pad komen, het leven lief te hebben.‟

26

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Hoofdstuk 2: Mindfulness als trend 2.1 Inleiding In hoofdstuk 2 onderzoek ik twee grote trends in de maatschappij, namelijk haasten en onthaasten. Onder 2.2 toon ik aan dat de bevolking meer stress heeft door de gejaagde manier van leven in de huidige maatschappij. Deze stress uit zich ondermeer in burn outs. Daarbij geef ik een definitie mee van wat een burn out is, gevolgd door enkele cijfers. Als laatste geef ik de symptonen mee van deze trend. Door meer stress heeft de bevolking nood aan onthaasting en ontspanning, dit wordt uitgelegd onder punt 2.3. De mensen gaan op zoek naar manieren om zich te ontspannen, dit uit zich in verschillende behoeften die u terug vindt onder 2.3.1. Toerisme is een sector die kan inspelen op deze behoeften en dit ook al volop doet. De producten die ontstaan zijn in de toeristische sector, om aan de behoefte ontspanning te voldoen, worden toegelicht in punt 2.3.2. Ik geef deze twee grote trends mee omdat deze vaak lijden tot volgen van een mindfulness cursus. Ook mindfulness is een product die kan inspelen op de behoefte aan ontspanning. Toerisme kan daar zeker gebruik van maken.

2.2 Haasten 2.2.1 Definitie In de Van Dale wordt „haasten‟ omschreven als „te grote snelheid, spoed‟. Volgens Encyclo is haasten „iets snel doen omdat je te weinig tijd hebt‟. De maatschappij van 2012 is een zeer dynamische maatschappij, maar ook een complexe waarin alles snel verandert. Er zitten 24 uren in een dag, maar toch lijkt dit niet genoeg momenteel. Alles moet alsmaar sneller gaan, volwassenen en studenten hebben minder tijd, maar willen toch meer dingen doen. De bevolking lijdt onder de huidige druk van de maatschappij en zijn verplichtingen. Mensen piekeren over hun bankrekening of lijden onder de hoge werkdruk. Daarnaast zijn er de verplichtingen van een gezin en het onderhouden van een huis en sociale contacten. Deze gejaagde manier van leven doet mensen vaak denken: „is dit het nou?‟ 2.2.2 Symptoom van ‘haasten’ Heel wat mensen kunnen de druk niet meer aan van de gejaagde maatschappij en lijden aan burn-outs. Hieronder zet ik enkele definities op een rijtje van deze symptonen. A. Definities In België bestaat de stichting voor burn outs. Daar geeft de stichting informatie over wat het precies, welke programma‟s je kan volgen om te herstellen. Men kan er ook een test volgen om te zien of men aan een burn out lijdt. De stichting

27

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. volgt de definitie van Christina Malash, hoogleraar aan de universiteit van California. „Een burn-out is een toestand (of dreiging van) emotionele uitputting naar aanleiding van menselijke interactie. De emotionele uitputting wordt vaak gevolgd door 'depersonalisatie of cynisme, en minder vertrouwen in de eigen capaciteiten.‟ In 2010 heeft de Federale Overheidsdienst werkgelegenheid, arbeid en sociaal overleg een onderzoek gevoerd naar burn outs bij de Belgische bevolking. Zij omschrijven een burn out als volgt: “Burnout is een negatieve, aanhoudende gemoedstoestand die verband houdt met het werk, die voorkomt bij “normale” individuen en die gekenmerkt wordt door uitputting, een gevoel van onbekwaamheid, demotivatie en disfunctioneel gedrag op het werk. Deze gemoedstoestand blijft vaak lange tijd verborgen voor de werknemer en vloeit voort uit een onevenwicht tussen de intenties en de realiteit op het werk. Vaak houden de werknemers deze gemoedstoestand in stand door copingstrategieën die inefficiënt zijn” Hieronder citeer ik Isabel Gonzalez, een Antwerpse psychologe met haar definitie van burn outs: „Een burnout is het laatste redmiddel van je lichaam (en je geest). De noodrem. De burnout is hetgevolg van een langdurig proces van overspanning. Als je eenmaal een burn out hebt, heb je geen smoesjes meer om jezelf niet serieus te nemen. Daarom wil ik het eerst even hebben over alles wat er gebeurt vóór een burn-out. In de meeste gevallen ben je niet meer gelukkig in je baan. De dingen waar je eerst energie van kreeg vallen je zwaar. Je bent vermoeid. Niet lekker moe, maar vermoeid. Je hebt een kort lontje, slaapt slechter. Over het algemeen ben je cynischer óf geladener. Al met al heb je eigenlijk geen idee meer waarom je aan het doen bent wat je doet. B. Cijfers De laatste jaren stijgen de cijfers voor burn-outs. Volgens de stichting Burn out Nederland kampt 14% van de werknemers met een burn out. Volgens deze stichting heeft er een stijging van 11% plaatsgevonden in 2011 ten opzichte van 2010. Volgens cijfers lijdt 56% van die 14% van alle vrouwen in Nederland aan een burn out en maar 44% van die 14% zijn mannen. Dit wijst erop dat vrouwen gevoeliger zijn voor burn outs dan mannen. Zoals we gezien hebben in hoofdstuk 1 volgen meer vrouwen dan een mannen een mindfulness cursus. Ook in het onderzoek van het FOD kwam aan het licht dat meer vrouwen lijden aan een burn out (62% van de gevallen). De leeftijdscategorie waar burn outs of zich ziek voelen op het werk het meest voorkomt, ligt tussen 45 en 55 jaar. Deze leeftijdscategorie zien we ook terug keren in de doelgroep bij hoofdstuk 1. Ook in het onderzoek van het FOD komen enkele cijfers naar voren. Het liep van april tot augustus 2010, de cijfers zijn gebaseerd op de diagnose van enkele deelnemende artsen. In de onderzoeksmaanden zijn 1089 gevallen van burn out geregistreerd. Algemeen genomen bedraagt de prevelantie van burn out in de steekproef 0,8%.

28

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Dit onderzoek werd zowel in Vlaanderen als in Wallonië gevoerd. Na het onderzoek kwam aan het licht dat een totaal van 19. 000 werknemers lijden aan een burn out of zich ziek voelen op het werk, wat kan evolueren naar een burn out. Uit het onderzoek van het FOD naar de meest voorkomende arbeidsfactoren werd de volgende conclusie geformuleerd. „Deze schatting is goed voor bijna 19.000 werknemers in België. We moeten benadrukken dat deze personen zich al slecht genoeg voelen om een arts te raadplegen. Dit is dus nog maar het topje van de ijsberg, want een deel van de werknemers vertoont bepaalde vroege tekenen van burnout zonder te rade te gaan bij een gezondheidswerker. Ze vechten ertegen om actief te kunnen blijven op de arbeidsmarkt. C. Symptonen Het onderzoek vermeldt volgende essentiële symptomen van een burn out. We zien dat een burn out het meest gepaard gaat met slaapstoornissen. Daarna volgt minder energie, functionele klachten en een daling van de motivatie. Als laatste volgt asthenie, een soort van algehele lichaamszwakte. Burn outs gaan het minst gepaard met frustraties in vergelijking met andere symptonen. Deze symptonen komen het vaakst voor, zowel voor gevallen van ziekte door het werk als voor de ernstigere vormen. Uit het onderzoek stelde men vast dat in meer dan 30% van de gevallen de symptomen zich langer dan 12 maanden voordeden. Daarmee wordt bevestigd dat een burn out een proces is dat langzaam ontwikkelt en lang kan aanslepen. Uit het onderzoek bleek dat een burn out vaak ontstaat door werkdruk. Deze factor wordt er meest mee in verband gebracht. Burn-outs zijn ondermeer het gevolg van onverwerkte gebeurtenissen, destructief denkpatroon of chronische stress. Een burn-out is niet hetzelfde als een depressie, maar beide kunnen wel tegelijkertijd voorkomen. Terwijl een burn-out een energiestoornis is, is een depressie eerder een stemmingstoornis. Bij een burn out heb je geen fut om iets te doen. Dit komt vaak tot uiting in het lichaam onder de vorm van blokkades, huilen, enz. Bij een depressie beleef je geen plezier meer aan de zaken waar je vroeger wel plezier aan beleefde. Ik geef deze symptomen mee omdat tijdens de acht weken cursus gewerkt wordt op deze symptomen van burn outs. Mindfulness kan voor een oplossing dienen bij mijn mensen die lijden aan burn outs of stress. In hoofdstuk drie zal u zien dat er heel wat burn out reizen bestaan waarbij de organisatie de burn out te lijf gaat met de mindfulness cursus. Voor mijn eindproduct richt ik mij op carrièremensen die vaak aan stress lijden en die een job uitoefenen die burn out gevoelig is. Mijn doelgroep is met andere woorden een groep die gevoelig is aan burn outs. Vandaar dat ik dit iets specifieker heb toegelicht in dit hoofdstuk.

29

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 2.2.3 Behandeling Een burn out is een syndroom, geen ziekte. Je kunt er dus geen medicatie tegen nemen. Het belangrijkste is dat je professionele hulp zoekt en toegeeft aan jezelf dat je een probleem hebt. Een deskundige kan je laten zien waarmee je meeste moeite hebt. Er bestaan klassieke burn out therapieën bij psychologen en artsen. Het is ook belangrijk dat je aan jezelf werkt. Op die manier kan men zichzelf en rust terug vinden. Zo maken de mensen die eraan lijden keuzes die voor zichzelf echt belangrijk zijn. Mindfulness is een manier van leven die hierbij kan helpen. Bij het genezen van een burn out is rust belangrijk en moet je leren terug aandacht te schenken aan de kleine dingen in het leven die echt belangrijk zijn. Dit kan gaan van simpele dingen zoals een douche nemen tot gezellig samenzijn met je familie. Zoals eerder vermeld is het kernwoord van mindfulness aandacht geven. Het is een levenswijze die zeker kan helpen in de strijd tegen burn outs, dit is ook bewezen aan de hand van wetenschappelijk onderzoek.

2.3 Onthaasten Onthaasting is een woord dat 10 jaar geleden nog niet werd gebruikt en vandaag de dag niet meer uit de maatschappij is weg te denken. De huidige maatschappij is snel en flitsend; onthaasten is de tegenbeweging ervan. Deze trend bestaat al een tijdje en blijft maar groeien. Mensen kunnen mindfulness gebruiken om te onthaasten. 2.3.1 Behoeften aan onthaasting A. Algemene trends Wegens het gejaagde leven van de huidige maatschappij kiezen mensen bewust voor ontspanning. Stress, te hoge werkdruk, burn-out zorgen ervoor dat mensen kiezen voor onthaasting, het kalmer aandoen, meer genieten van het leven en het nu, met andere woorden aandacht schenken aan het nu moment. Het is duidelijk dat mensen meer nood hebben aan ontspanning in de huidige maatschappij. Toerisme is een sector die daar zeker kan op inspelen. Mensen gaan altijd op reis om eventjes weg te zijn uit hun dagelijkse omgeving. Uiteraard is het de bedoeling dat mensen die deelnemen aan mijn reis ontspannen terug komen. Het is daarom dat ik mijn reis niet enkel wil richten op mindfulness. Uiteraard moet het luik toerisme zeker aan bod komen. Dit aan de hand van een aantal activiteiten waarbij mensen tot rust kunnen maar ook kunnen genieten van gastronomie. Hieronder volgen enkele trends die ook in toerisme terug komen die een persoon in kwestie kan helpen in zijn zoektocht naar onthaasting. Ik licht deze trends toe omdat ik ze wil integreren in mijn eindproduct.

30

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. B. Authenticiteit Toeristen zoeken naar persoonlijke contacten die een essentieel onderdeel vormen van de toeristische beleving. Ze willen weg van de platgetreden paden, de bezienswaardigheden die iedereen bezoekt. Toeristen zijn op zoek naar datgene wat nog niemand heeft gezien en ze alleen kunnen bezoeken. Toeristen willen vaak ook meer contact met de lokale bevolking. Daarbij draait het om aandacht hebben, genieten en niet te veel piekeren. C. Beleving Bij authenticiteit en mindfulness staat beleving centraal. Dit is ook een belangrijke trend in het toerisme. Toeristen willen niet „gewoon‟ op vakantie gaan, ze willen iets beleven. Dit kan zich bijvoorbeeld uiten in extreme sporten die men enkel beoefent op vakantie. Uiteraard zijn mindfulness vakanties echte belevingsvakanties. Je ondergaat meditatie en yoga oefeningen. Maar je leert aan de hand van oefeningen je ademhaling aan te passen zodat je op die manier alles intensiever beleeft. Deze manier van reizen is niet enkel ontspannen, maar de reiziger beleeft ook enkele activiteiten die hij op een gewone vakantie niet zou meemaken. Bij beleving draait het niet alleen om de activiteiten die je onderneemt, maar ook de manier waarop je die activiteiten beleeft. Hieraan ga ik aandacht schenken tijdens mijn reis. De activiteiten die op mijn reis zullen voorkomen, zijn zorgvuldig gekozen activiteiten waarbij de oefeningen die de deelnemers hebben geleerd, kunnen toegepast worden. Het is belangrijk dat alles aan elkaar gelinkt wordt, daarom dat ik ook deze behoeften bespreek. D. Tijd voor jezelf Om niet ten onder te gaan aan de huidige druk van de maatschappij is het belangrijk dat mensen soms wat tijd neemt voor zichzelf. Hoe je deze tijd invult, hangt af van persoon tot persoon. Dit kan gaan van tijd nemen om een bad te nemen tot een goed boek lezen. Voor anderen mensen is een bezoek aan een wellness center dan weer de ideale manier om wat tijd voor zichzelf te nemen. Als je te weinig tijd hebt voor jezelf, is dit teken dat je te veel met andere mensen bezig bent. Het is belangrijk om dingen los te laten, sommigen hebben het daar moeilijker mee dan anderen. Meer tijd nemen voor jezelf betekent ondermeer keuzes maken. 2.3.2 Toeristische producten die aan onthaasting behoeften voldoen Onder 2.3.1 werd verduidelijkt dat de huidige maatschappij nood heeft aan onthaasting omwille van de drukte van de maatschappij. Toerisme is een sector

31

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. die op deze behoeften kan inspelen. Mensen gaan nu eenmaal op reis om te ontspannen en te genieten. Er bestaan op de dag van vandaag al heel wat relaxarrangementen, vakantiehuizen, ontspanningsweekends, etc. Na een rustig weekend in een sfeervol gelegen hotelletje kunnen mensen er vaak terug tegen aan. Maar om te onthaasten hoef je niet per se op weekend te gaan. Er bestaan verschillende andere manieren om te ontspannen en te onthaasten zoals een sfeervolle maaltijd in een rustieke omgeving, gezond voedsel, een lekker glas wijn. Hieronder worden de verschillende toeristische producten uitgelegd die de reiziger kan helpen om volledig te onthaasten. Deze producten worden uitgelegd omdat ik zal proberen zoveel mogelijk van deze producten te integreren in mijn eindproduct. A. Zorgvakantie Zorgvakanties zijn reizen voor mindervalide, zorgbehoevende en rolstoelgebruikers. Zo kunnen mensen met een beperking ook genieten van een deugddoende vakantie. Deze doelgroep heeft ook heel wat last van stress, niet zozeer van op het werk. Ook deze doelgroep heeft nood aan ontspanning. Voor hen is het vaak moeilijk om de perfecte reis te vinden met correcte accommodatie. Toeristische organisaties gaan zorgen voor de correcte accommodatie en eventuele zorgverlening op de bestemming. Zorgvakanties worden steeds op de noden van de klant afgestemd. Er bestaan verschillende organisaties die zich specialiseren in vakanties voor deze doelgroep. De organisatie „Aro Travel‟ is gespecialiseerd in zorgvakanties. Ze zijn gevestigd in Nijlen. Vorig jaar hebben ze de Gulliver 2011 gewonnen, dit is de tweejaarlijkse toegankelijkheidsaward van het Infopunt Toegankelijk reizen, een dienst van Toerisme Vlaanderen. Ze hebben deze award gewonnen omwille van hun professionele manier waarop ze zorgvakanties organiseren voor mensen met een beperking. Maar zorgvakanties worden niet alleen georganiseerd voor mensen met medische problemen maar ook voor mensen met psychische problemen zoals depressies en burn-outs. Deze mensen hebben nood aan een rustige, ontspannende omgeving. Buitenlucht en buiten bewegen is belangrijk voor hen. Een van de therapieën is reizen naar een rustige, ontspannen omgeving. Mensen met een burn-out hebben behoefte aan vrije tijd. Op die reizen wordt er professionele, geestelijke hulp aangeboden. De organisatie voorziet een rustige, ontspannende en natuurlijke omgeving, met de mogelijkheid om buiten te bewegen. Aro Travel voorziet uiteraard activiteiten die de mensen helpen om hun batterijen weer op te laden, zoals een sauna

32

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. bezoek, een massage, yoga en meditatie. Maar ook wandelen en hardlopen wordt aangeraden om „geestelijk‟ weer op je positieven te komen. In Nederland wordt dit soort van reizen herstellingstoerisme en preventief toerisme genoemd. Zoals eerder vermeld is mindfulness een booming business en wordt het steeds populairder. Er bestaan ook al cursussen die aangepast zijn aan mindervaliden. De organisaties richten zich ook al op deze doelgroep. Voorlopig ben ik nog geen mindfulness reizen tegen gekomen voor deze doelgroep. Ik heb mijn eindproduct niet op deze doelgroep gericht omdat ik te weinig kennis heb van de omgang met deze doelgroep. B. Wellness, verwenarrangementen, gastronomie Wellness is een van de populairste vorm van ontspanning. Het is een ultieme vorm tegen ontstressen en preventief tegen bepaalde ziekten. En dat is in onze maatschappij niet onbelangrijk. Wellness is de verzamelnaam voor heel wat zaken zoals sauna, massages, schoonheidsverzorgingen, infraroodcabine, Turks stoombad, etc. Wellness valt onder de noemer gezondheidstoerisme. Het is een Engels woord dat staat voor Well-being en fit-Ness. Er bestaan heel wat verschillende wellness centra verspreid over de ganse wereld. De laatste jaren is wellness erg in trek bij de bevolking. Het gaat over je fit voelen, nieuwe energie krijgen en gelukkig zijn. Ons lichaam krijgt het hard te verduren in het dagelijkse leven. Daardoor stijgt de behoefte naar een gezonde geest en een ontspannen lichaam. Maar er is ook meer en meer behoefte aan een fit lichaam, denk maar aan het VTM programma Let‟s Get Fit die heel Vlaanderen op de been kreeg om meer te sporten. Dit bewijst nogmaals dat mensen inzitten met hun lichaam en een gezonder en ontspannend leven willen. Er bestaan uiteraard ook heel wat organisaties die deze wellness reizen organiseren. Deze reizen gaan zowel naar het binnenland als buitenland. Er bestaan enorm veel soorten wellness reizen. Dit kan gaan van een hotel met spamogelijkheid maar ook tot een heuse anti stress vakantie met alles erop en eraan. Deze reizen zijn ontwikkeld om de klant letterlijk „nieuw leven in te blazen‟. Dit gebeurt aan de hand van coachingsgesprekken, ontspannende behandelingen, gezonde maaltijden en rustgevende activiteiten zoals wandelen en yoga. Wellness vakanties hebben de laatste jaren een enorme boost gekregen. Mensen gaan op reis om zich werkelijk te ontspannen. Heel wat kuuroorden hebben een facelift gekregen. Er zijn ook een aantal nieuwe producten ontstaan, waaronder aromatherapieën en kruiden. Op een wellness reis draait het niet enkel om massages en bezoeken aan de sauna, maar vaak komt het aspect gastronomie terug tijdens deze reizen. Alle soorten wellness reizen opsommen, zou mij te ver brengen maar er bestaan heel

33

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. wat verschillende soorten zoals thalasso break, healthy break, pilates weekend, etc. In hoofdstuk drie zal u zien dat er heel wat mindfulnessreizen bestaan die gecombineerd worden met wellness. Deze vorm van ontspanning zal dan ook niet ontbreken tijdens mijn reis, vandaar dat ik deze vorm hier heb besproken. C. Plattelandstoerisme Een laatste trend in toerisme die je ook kan linken aan mindfulness is de grotere belangstelling voor hoeve – en plattelandstoerisme. Toeristen willen de drukte van grote steden ontwijken en trekken meer en meer naar het platteland. Je kunt deze terugkeer ook linken aan onthaasting. Ontspanning gaat vaak samen een lekkere maaltijd. Toeristen genieten bij een vakantie op het platteland vaak van de streekproducten van de regio. Mijn reis zal doorgaan in Italië, namelijk in de streek Piemonte. Kenmerkend voor het Italië is de prachtige natuur en de uigestrekte vlakten. De deelnemers van mijn reis zullen dan ook logeren in een klein Italiaans dorpje die omringd zal worden door deze gekende vlaktes. Tijdens mijn eindproduct komt er een deel plattelandstoerisme aan te pas. D. Offline toerisme Een nieuwe trend binnen de toeristische sector is offline op vakantie gaan. Daarbij verblijf je in hotels waar gsm‟s en internet bewust geweerd en/of geblokkeerd word. Er bestaan ook enkele offline vakantie eilanden waar gsm‟s geen bereik hebben en er geen internet bestaat. Op die manier kan je ten volle genieten van je vakantie. Je vindt heel wat blogs over mensen die „verslaafd‟ waren aan internet, social media, hun Iphone, … Zij trokken op een offline vakantie. Offline toerisme is zeker en vast te linken aan mindfulness. Een offline vakantie gaat vaak gepaard met meditatie en yoga oefeningen of het beoefenen van een bepaalde sport. Mensen trekken vaak voor een offline vakantie naar exotische plaatsen. Ter plaatste hebben ze enkele dagen nodig om „af te kicken‟ van het feit dat ze niet bereikbaar zijn. E. Slow travel Slow travel is reizen in een rustig tempo. Het grootste verschil met gewone reizen is dat alles in een rustiger tempo verloopt. De reiziger verblijft langer op dezelfde plaats, zo heeft de reiziger meer tijd om de directe omgeving beter te bekijken. Vaak logeert de reiziger in kleinschaliger en rustige accommodaties, waarbij hij in contact komt met de lokale bevolking en hun tradities leert kennen. Soms

34

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. heeft men ook de kans om deel te nemen aan meditatie lessen bij de lokale bevolking. De reiziger ziet misschien minder, maar beleeft des te meer. Op traditionele vakanties draait het vaak om het bezichtigen van zoveel mogelijk bezienswaardigheden en highlights. Reizigers willen zoveel mogelijk van het land gezien hebben tegen de tijd dat ze terug naar huis vertrekken. Bij slow travel is het net het omgekeerde. Als men niet alle bezienswaardigheden heeft gezien, is dit voor hen niet erg. Voor de slow travel reiziger is het belangrijker om vooral tot rust te komen. Slow travel komt terug in mijn eindproduct. Er staan zeker en vast activiteiten op het programma, maar de dagen zijn er niet mee volgepropt. Alle activiteiten zullen ook optioneel zijn. Dat wil zeggen dat de gasten altijd de keuze hebben of ze deelnemen aan de activiteit of niet. Uiteraard worden ze aangemoedigd om aan alles deel te nemen. Het is ook niet zo dat de reizigers de volledige streek van Piemonte zullen gezien hebben. F. Yogavakanties Uiteraard is yoga een vorm van ontspanning. Het is een ideale manier om tot jezelf te komen. Als je yoga beoefent, heb je de keuze uit meerdere soorten yogastijlen zoals bikram yoga; daarbij wordt yoga beoefend bij een tempratuur van 40°C. Yoga zorgt voor een positieve invloed zowel op lichaam als geest. Het is ook positief om yoga te beoefenen bij een zwangerschap. Het is belangrijk dat je op een juiste manier de yoga oefeningen uitvoert. De bekendste yoga houding is waarschijnlijk de zonnegroet. Die is makkelijk uitvoerbaar zonder enige yoga ervaring. Op yogavakanties wordt de reiziger helemaal ondergedompeld in de yoga sfeer. De yogalessen maken een belangrijk deel uit van het reisprogramma. De reiziger zal snel merken hoe yoga je lichaam en geest terug in balans brengt. Het is niet zo dat je op een yoga vakantie alleen maar aan yoga doet. Vaak heeft de reiziger de mogelijkheid om in de voormiddag verschillende yoga lessen te volgen. Daarna volgt er een gezonde lunch. De namiddag kan de reiziger volledig zelf bepalen. Hij kan er voor kiezen om een namiddag te rusten of aan sightseeing te doen, maar hij kan uiteraard nog extra lessen yoga volgen. Na het diner staat er vaak een bezoek aan de spa op het programma. De yogalessen worden steeds gegeven door een professionele lesgever. Op deze soort vakantie logeert de reiziger vaak in een yogaoord, waar alles aanwezig is wat hij op dat moment nodig heeft qua accommodatie en maaltijden. De reiziger hoeft het oord eigenlijk niet te verlaten en komt er volledig tot rust.

35

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Je hebt veel verschillende formules voor yogavakanties. Bijvoorbeeld yoga reizen waarbij de kinderen geïntroduceerd worden in de wereld van de yoga. Het is ook mogelijk om een skireis en yoga te combineren. Er bestaan ook yogacruises of yoga surf vakanties. De vakanties die hierboven vermeld zijn, kunnen allemaal geboekt worden met Happy Soul Travel 1. De mogelijkheden zijn enorm. Bij bepaalde organisaties heb je ook de mogelijkheid om yoga en vrijwilligerswerk te combineren, bijvoorbeeld in Thailand. Ook tijdens mijn eindproduct komen yoga oefeningen aan bod. G. Stiltevakanties Een stiltevakantie is ideaal voor mensen die houden van de natuur en de rust. Het is de ideale vakantie om goed te kunnen nadenken. Voor sommigen is het moeilijk om eens werkelijk stil te staan en eens goed te kunnen nadenken. Op een stiltevakantie heeft de reiziger geen keus. Een stiltevakantie doe je alleen, zonder partner of vrienden. Je leert er wel mensen kennen die hetzelfde ondergaan, maar het is de bedoeling dat gesprekken met anderen zich beperken tot de gezamenlijke maaltijden. Stilte dient gerespecteerd te worden. Op een dergelijke stiltevakantie zijn er begeleide stiltemeditaties en ook gezamenlijke maaltijden. Voor de rest is de reiziger vrij om te doen wat hij wil. Tijdens een stiltevakantie wordt gevraagd om afstand te doen van gsm, mp3, iPod of internet. Het effect van een stiltevakantie hangt eigenlijk voornamelijk af van de persoon zelf en hoe ver hij bereid is te gaan. Mijn eindproduct zal geen volledige stiltereis worden. Maar er zal wel een dag in het teken staan van de stilte. H. Mindfulness vakantie Mindfulness is een nieuwe soort niche. Bij een grote groep mensen is het nog niet gekend, maar dat het aan belangstelling wint, is een feit. Mindfulness wordt op heel wat zaken toegepast, zoals mindful kinderen opvoeden, mindful eten, … Dus waarom niet mindful op reis gaan? Het is weer belangrijk om in het nu te leven en bewuste ervaringen op te zoeken. Om mindfulness volledig onder de knie te krijgen, is het aangeraden om een acht weken programma te volgen. Dit programma werd uitgebreid uitgelegd in hoofdstuk 1. Op mindfulness vakantie heb je de kans om een intensieve cursus te volgen waarbij het acht weken programma wordt uitgelegd op een zevendaagse reis. Op een mindfulness vakantie is er een groot aanbod beschikbaar voor de reizigers. Zij kunnen ondermeer een training volgen over de kwaliteit van aandacht of stress opbouw en aanpak. Daarnaast leer je meditatie, yoga en stilte 1

Deze organisatie wordt verder besproken in hoofdstuk 3.

36

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. oefeningen. Hoe communiceren en de kracht van de stilte zijn ook zaken die worden aangeleerd op een mindfulness vakantie. Op deze vakantie komen yoga, meditatie, stilte en wellness eigenlijk samen in één reis. Deze zaken komen ook samen op mijn reis en dit alles gecombineerd met toerisme.

2.4 Conclusie: We zien dat haasten en onthaasten zeker twee grote trends zijn in de maatschappij. De bevolking heeft meer stress door het gejaagde leven. Het feit dat men meer wil bereiken dan vroeger, maar in dezelfde tijdspanne heeft er mee te maken. Deze stress kan leiden tot burn outs en depressies. Een van de manieren om deze te bestrijden is meer ontspanning. De laatste jaren zijn er nieuwe soort reizen ontstaan die aan populariteit winnen zoals zorgvakanties, wellnessarrangementen, plattelandsreizen, off line reizen, yogavakanties, stiltevakanties en mindfullness vakanties. De toeristische sector kan aan de behoefte ontspanning voldoen. In dit hoofdstuk hebben we gezien dat de toeristische sector meer en meer inspeelt op de behoefte van onthaasting. Uiteraard heb ik deze toeristische producten niet meer zomaar toegelicht. Het is de bedoeling om deze producten te laten terug komen in mijn case. Zoals eerder gezegd zal mijn eindproduct bestaan uit een toeristisch en mindfulness gedeelte. Het toeristisch gedeelte is er om de reizigers volledig te laten ontspannen en de regio waarin ze vertoeven te leren kennen. Het is niet de bedoeling dat de reizigers tijdens mijn reis eerst tot rust komen aan de hand van mindfulness oefeningen om dan in de namiddag weer stress te krijgen door bepaalde activiteiten. Vandaar dat ik deze toeristische producten extra heb toegelicht. Tijdens mijn reis zal er zeker een bezoek aan een wellness centra op het programma staan. Naast mindfulness zal ook yoga en meditatie toegelicht worden. Yoga is de ideale manier om ‟s morgens vol goede moed aan de dag te beginnen. Meditatie is dan weer de perfecte manier om een dag af te sluiten. Deze producten komen dus zeker aan bod. Ik ben ervan overtuigd dat ze zullen bijdragen tot het slagen van mijn doel, nl dat mijn gasten naar huis met een ontspannen en gelukkig gevoel, vol goeie moed om er terug tegen aan te kunnen.

37

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Hoofdstuk 3: Mindfulness als toeristisch product 3.1 Inleiding In hoofdstuk 3 onderzoek ik de markt van de mindfulness reizen. Is mindfulness een toeristisch product? Daarbij onderzoek ik vooral de Vlaamse en de Nederlandse markt. Eerst bekijk ik de markt van de vzw‟s, de niet toeristische organisaties en enkele nieuwe organisaties. Hierna volgt de markt van de toeristische organisaties. Ik onderwerp alle mindfulness reizen aan het zelfde onderzoek. Dit onderzoek is gebaseerd aan de hand van volgende punten: concept, profiel van de reisorganisator, prijs, duur, aantal deelnemers, doelgroep, onderdelen van het programma, aandacht voor voeding, begeleiding, accommodatie en bestemming. De reizen worden niet onderverdeeld onder organisator maar wel onder de titel van de reis. In dit hoofdstuk geef ik ook extra informatie over de organisatie die de reis organiseert. Door dit hoofdstuk krijg ik een duidelijk beeld van hoe een mindfulness reis in elkaar zit, welke soorten reizen er op de markt zijn maar ook welke doelgroep de organisatoren aan trekken. Een van de belangrijkste punten voor mij is het programma. Aan de hand van deze analyse zie ik welke activiteiten er steeds terug komen en van essentieel belang zijn tijdens een mindfulness reis. Dit hoofdstuk is met andere woorden een springplank naar mijn eigen reis.

3.2 Vzw’s Mindfulness reizen worden vaak georganiseerd door niet toeristische organisaties, vzw‟s of yogacentra die mindfulnessreizen organiseren voor hun klanten. Zeker met het wegvallen van het reisbureau decreet zullen heel wat niet toeristische organisaties mindfulness reizen beginnen organiseren. Mindfulness reizen worden vooral georganiseerd door Nederlandse vzw‟s of organisaties. In Nederland is mindfulness populairder dan in België. Maar uiteraard bestaan er ook Belgische vzw‟s die dit soort reizen organiseren. Hieronder volgt een marktanalyse van verschillende vzw‟s die mindfulness reizen organiseren op eigen initiatief. 3.2.1Een 7-daagse mindfulness training in vakantiesfeer A. Concept Het I AM omschrijft het programma van de reis als volgt: „De totale werktijd in deze week bedraagt 30 uren. Men kan de dag optioneel starten met een sessie yoga. Na het ontbijt vindt de les plaats. In de namiddag is men vrij om te wandelen, zwemmen, rusten, bij te praten met de andere deelnemers, enz. Voor

38

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. het slapengaan is er nog een meditatie om te ontspannen. Er is 1 dag in volledige stilte.‟ 1 Het I AM omschrijft de reis als volgt: „Voor iedereen die zich wil verdiepen in Mindfulness en graag eens een andere vakantie wil.‟ B. Profiel van de reisorganistor I AM is de organisatie bij uitstek om mindfulness te leren. Deze organisatie werd uitgebreid besproken onder hoofdstuk 2. Dit instituut organiseert elk jaar een zevendaagse mindfulness training in vakantiesfeer. Tijdens die reis volgen de reizigers een intensieve MBCT training maar ook een MBSR2 training. Deze training wordt normaal aangeleerd in het acht weken programma. Dit wordt verkort naar zeven dagen, een intensieve reis. De training is gebaseerd op twee pijlers: mindfulness en cognitieve therapie. C. Aantal dagen – duur Deze mindfulnessreis bedraagt in totaal 7 dagen en 6 nachten. De totale werktijd tijdens de reis bedraagt zo‟n 30u. Iedere reiziger is op de eerste dag welkom vanaf 17u. De reis eindigt de laatste dag rond 10u. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Bij aankomst op de eerste dag staat er nog een oriëntatiegesprek op het programma. Daarna volgt een eerste inleiding op de cursus. Iedere deelnemer kan de dag optioneel beginnen met een yogasessie. Het programma is ongeveer iedere dag hetzelfde. De dag begint met een stevig ontbijt, gevolgd door een theoretische of praktische les over mindfulness. In de namiddag is iedere deelnemer vrij om te doen waar hij zin in heeft. Ze kunnen van de faciliteiten van het domein genieten of de streek op eigen houtje gaan verkennen. Voor het slapengaan staat er een meditatie sessie op het programma. Op die manier gaan de deelnemers op een ontspannen manier slapen. In het programma is er ook een dag in volledige stilte opgenomen, op die manier toont men de kracht van de stilte aan. II. Onderwerpen die aan bod komen Aandachtstraining is een synoniem voor mindfulness. Vandaar dat de training „kwaliteit van aandacht‟ dan ook centraal staat op deze reis. Maar niet alles tijdens deze reis draait rond mindfulness. Er komen uiteraard ook nog andere onderwerpen aanbod.

1 2

Afkomstig van de website van het I AM. MBSR: Mindfulness based stress reduction

39

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Er wordt ook gewerkt aan de aanpak van de deelnemers in verband met stress. Iedere morgen start met een optionele sessie yoga en iedere dag eindigt met een sessie meditatie. Tijdens deze sessies wordt gewerkt aan de juiste houding en ademhaling. Daarnaast komt Tai chi 3 ook aan bod. Er wordt ook van iedere deelnemer een bodyscan gemaakt. Naast deze grote onderwerpen besteed men ook aandacht aan iets kleinere onderwerpen zoals minitips, cognitieve technieken en communicatie. Na deze reis hebben de deelnemers een volledige mindfulnesscursus achter de rug en is het de bedoeling dat ze deze oefeningen ook na de reis nog verder zetten. E. Doelgroep en aantal deelnemers Hoeveel mensen aan deze reis kunnen deelnemen is niet bekend. Deze reis is ideaal voor mensen die zich willen verdieping in de mindfulness sfeer en die eens willen genieten van een totaal andere reis. Deze reis richt zich vooral op mensen die nog niet eerder een mindfulness cursus hebben gevolgd. De deelnemers moeten dus nog geen voorkennis hebben van deze niche. F. Accommodatie De reizigers verblijven in Chateaux Frandeux in Rochefort, België. Rondom het verblijfsoord ligt een landgoed van zo‟n 25 hectare, een groot bos en twee meren, waarin men kan zwemmen. De reizigers kunnen in het kasteel ook genieten van zonnebank en sauna. Er wordt dagelijks een uitgebreid buffet voorzien. Alle kamers beschikken over de nodige comfort. Iedere kamer beschikt over een eigen wastafel. Niet iedere kamer beschikt over zijn eigen badkamer. Maar door het betalen van een extra kost kan de deelnemer een kamer kiezen die beschikt over zijn douche of met zicht op het meer. Er zijn ook enkele kamers beschikbaar met een lager tarief. Deze zijn voorbehouden voor mensen met een lager inkomen. Op die manier is deze reis voor iedereen toegankelijk. G. Maaltijden Mindfulness heeft ook te maken met gezonde voeding. Op deze reis worden uitsluitend vegetarische maaltijden aangeboden. Iedere dag maakt de kok een uitgebreid buffet klaar voor de deelnemers. Als zij een bepaald dieet volgen en dit wordt op tijd meegedeeld, dan maakt de kok voor deze deelnemer een speciale maaltijd klaar. H.

Bestemming

De reis gaat door in de streek van „Les Faiences‟ in Wallonië, België op zo‟n 10 km van Rochefort. Het is niet nodig om naar een exotische bestemming te 3

Een Chinese vechtkunst

40

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. trekken om te mediteren of mindfulness aan te leren, deze vakantieweek bewijst dat het even goed mogelijk is om in eigen land tot rust te komen. Activiteiten in de buurt zoals vermeld op de website: „Tijdens de vrije momenten kunnen de deelnemers een bezoekje brengen aan het stadje Rochefort, de domeinen en kloosters van Chevetogne, het Archeopark of de grotten van Han. Op 20 km van Frandeux kunnen ze gaan kanoën op de Lesse. Het is ook de ideale omgeving om te gaan wandelen, mountainbiken of paardrijden.‟ I. Prijs Voor een mindfulness vakantieweek wordt een bijdrage vanaf €725 gevraagd op basis van een tweepersoonskamer, zonder eigen badkamer. Voor een tweepersoonskamer met eigen douche wordt €870 pp gevraagd. Daarbij geniet de deelnemer van zicht op het meer. In de prijs is het logies (6 nachten all inclusive), cursus en cursusmateriaal en ochtend yoga en meditatie inbegrepen. Als de deelnemer een 1-persoonskamer wenst, dan bedraagt hij €825 zonder eigen badkamer. Met eigen badkamer komt dit op een bedrag van €970 per persoon. J. Begeleiding De begeleiding op zo‟n reis is meer dan ooit van belang. Bij deze reis is de begeleider van dienst David Dewulf. Hij is de oprichter van het instituut voor mindfulness en aandacht. Hij heeft onder meer meerdere bestsellers geschreven waaronder ook enkele werkboeken over mindfulness. Hij is met andere woorden de ideale begeleider voor deze reis. Na deze uitgebreide uitleg over deze reis, samenvatting van de reis aangeboden door I AM.

volgt

hieronder

een

kleine

Tabel 2Analyse 7-daagse mindfulness training in vakantiesfeer

Elementen Concept

Reisorganisator Duur Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Inbegrepen? Wat? Voor iedereen die zich wil verdiepen in Mindfulness en graag eens een andere vakantie wil I AM 8 dagen, 7 nachten Optionele yoga sessie in de ochtend Les in de morgen Namiddag vrij Voor slapengaan meditatiemoment 1 dag in stilte Training van kwaliteit van aandacht Stress opbouw en aanpak Meditatie, bodyscan, kracht van stilte Yoga Tai-chi Inzicht in geest en haar mechanismen

41

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Doelgroep Accommodatie Aandacht voor voeding Begeleiding

Prijs

Bestemming

Welzijnsplan voor een optimaal leven Minitips Cognitieve technieken Communicatie Mensen die nog geen inleiding mindfulness heeft gehad Les Faiences, Rochefort - België Uitgebreid buffet, rekening houdend met dieet Inge de Leeuw: klinisch psychologe Ingeborg verheyden: psychotherapeute David Dewulf 725€ pp op basis van 2 persoonskamer 800€ pp op basis van 1 persoonskamer Inbegrepen: - Logies (all inn) - Cursusmateriaal (werkmap en 8 cd‟s) - Cursus (30 uren) Rochefort - België

3.2.2 Ontwikkel jezelf, help een ander in Gambia A. Concept Zo omschrijven ze zelf hun reizen: ‘Er is in Nederland een groeiende behoefte aan reizen met een diepere betekenis. Zag je twee jaar geleden nog dat mensen zichzelf ontwikkelden door spirituele reizen te maken naar verre oorden, tegenwoordig hebben we ook oog voor de ontwikkeling van de lokale bevolking. We willen met de lokale bevolking in contact treden en helpen in vrijwilligersprojecten door middel van inspiratie en transpiratie.‟ 4 Zoals we al weten staat Mindfulness voor bewustwording en aandacht hebben. Daarbij draait het niet alleen om aandacht hebben voor jezelf maar ook voor anderen en de leefomgeving. De ideale manier om dit te doen, volgens Travel Mindfulness, is dan ook via vrijwilligerswerk. Tijdens de reis helpt men mee in kleinschalige projecten. Het is een ultieme ervaring, zeker voor mensen die openstaan voor andere culturen en Afrika. Travel mindfulness omschrijft het als volgt: „Door de locale bevolking actief te hebben geholpen bij hun ontwikkeling, ben je zelf ook bewuster geworden.‟ B. Profiel reisorganisator Travel Mindfulness is een vrijwilligers organisatie in Nederland. Ze organiseren verschillende projecten in een aantal dorpjes in Gambia. Ze maken een combinatie tussen vrijwilligerswerk en op reis gaan. Ze sturen ook regelmatig spullen op in een container richting Gambia om de lokale bevolking te steunen. C. Aantal dagen 4

Afkomstig van de website van Travel Mindfulness.

42

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bij Travelmindfulness heb je de keuze uit twee mogelijkheden qua duur. De reiziger kan ervoor kiezen om een tweeweeks programma te volgen. Hierbij maken ze een combinatie tussen een week helpen aan het project en een week de natuur van Gambia ontdekken. Maar de reizigers hebben ook de mogelijkheid om één week programma te boeken. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Deze reizen staan grotendeels in het teken van vrijwilligerswerk. Het dagprogramma draait dan ook grotendeels rond het helpen van de lokale bevolking bij projecten. Maar er wordt uiteraard niet alleen maar gewerkt. Er is ook tijd om alleen of in groep de regio te verkennen. De deelnemers kunnen verschillende bezoeken inplannen. Dit kan gaan van een bezoek aan simpel vismarktje of een namiddag luieren op het strand. Ze kunnen ook deelnemen aan het openbaar vervoer, wat op zich al een behoorlijk avontuur is. Gambia is ook een ideaal land voor een fietstochtje. Echte mindfulness oefeningen staan op deze reis niet op het programma. Deze reisorganisator neemt het anders aan. Door andere mensen die het minder hebben te helpen, wordt je zelf veel bewuster over je wat allemaal bezit. Door deze ervaring verandert je kijk op het leven en pas je dit ook sneller toe op je dagelijkse omgeving. Je hebt je steentje kunnen bijdragen aan een betere wereld voor iedereen en dit geeft veel voldoening. II. Onderwerpen die aan bod komen Op deze reis draait het niet om de onderwerpen die aan bod komen maar wel om de projecten waarbij de deelnemers kunnen helpen. Reizigers kunnen kiezen uit vijf verschillende projecten. Bij het project „Gardens‟ helpen de reizigers de lokale bevolking bij het vergroten van hun oogst door het bouwen van waterputten. Bij het project „Schooltjes‟ helpen de reizigers mee op een school door les te geven aan de kinderen van het dorp. Dit kan gaan van Engelse les tot zang of dansles. Er zijn nog tal van andere projecten, voornamelijk bouwprojecten, waarbij de reizigers helpen bij het bouwen van onder meer vissersboten. Door deze reizen helpt men zowel de lokale bevolking, maar ook zichzelf. De reiziger wordt bewuster van het leven en heeft meer aandacht door het zien van de ellende in deze dorpen. E. Doelgroep en aantal deelnemers Het aantal deelnemers die zich mogen inschrijven op deze reis is niet gekend. Qua doelgroep richt Travelmindfulness zich op deelnemers die uiteraard openstaan voor de Afrikaanse cultuur en vrijwilligerswerk. Als je enkel aan het strand wilt liggen, dan is deze reis niet de juiste reis voor jou.

43

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. De deelnemers moeten ook tegen een stootje kunnen. De mensen in Gambia leven met veel minder luxe dan in België en hebben het vaak ook moeilijker. Uiteraard moet iedere deelnemer daar tegen kunnen. Zelf verblijven de deelnemers niet in een luxueus resort. De deelnemers moeten dan ook kunnen omgaan met weinig comfort. Uiteraard is het ook belangrijk dat de reizigers sociaal zijn, want ze komen constant in contact met de lokale bevolking. Als iemand zijn steentje wil bijdragen tot een beter leven voor deze mensen, niet bang is om te werken tijdens zijn vakantie en een liefde heeft voor Afrika, dan is deze reis een ideale reis voor hem. E. Accommodatie De reizigers verblijven in eenvoudige chalets maar met alle nodige comfort. Iedere kamer beschikt over een toilet en een douche. Hun „resort‟ heet Picca Laa en bevindt zich aan de rand van het dorpje Tanji. De verblijfplaats bevindt zich dicht bij alle projecten, zodat je helemaal betrokken bent. Door van nabij bij de lokale bevolking te leven, ervaar je alles beter en merk je vanzelf hoe het leven in de derde wereld er aan toe gaat. Op die manier kan je jezelf ook nuttiger maken. De deelnemers hebben de westerse luxe om een toilet op de kamer te hebben. Maar deze luxe wordt dan weer gecombineerd met de Afrikaanse inrichting, uw eigen koude douche. Het resort is gebouwd door een Engelsman John Bolton. Picca Laa beschikt over een eigen watervoorziening, wat op zich al uniek is in Afrika. Het resort wordt iedere dag voorzien van enkele uren stroom. Als de stroom uitvalt, dit kan wel eens voorkomen in Afrika, dan zijn er genoeg kaarsen beschikbaar. De deelnemers slapen dicht bij de lokale bevolking, dit heeft Travel mindfulness express gedaan. As de deelnemers in een vijfsterrenresort zouden overnachten, zou het veel moeilijker zijn om een band op te bouwen met de lokale bevolking en hun vertrouwen te winnen. G. Maaltijden Er is een kokkin aanwezig om maaltijden te voorzien voor de deelnemers. Uiteraard maakt zij typische Afrikaanse maaltijden klaar en niet de westerse maaltijden die de deelnemers kennen. Alle maaltijden worden samen verorberd uit een grote schaal. H. Begeleiding Een echte mindfulness begeleider is niet mee op deze reizen. Er zijn uiteraard wel begeleiders mee op de reis en aanwezig in Gambia. Er zijn zo‟n 6 deelnemers aanwezig tijdens de reis. Iedere begeleider heeft een bepaalde specialiteit. Dit gaat van voedselbereiding, zonne-energie, persoonsbegeleiding, schooltjes, tuin & onderhoud. Iedere begeleider helpt dus ook mee aan het project van zijn specialisatie. De deelnemers zijn daar nooit alleen.

44

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. I. Prijs De prijs voor deze reis is niet gekend. Wat wel gekend is, is dat vervoer naar Gambia is inbegrepen. De reizen zijn op basis van halfpension. J. Bestemming Deze reis gaat dus door in Gambia, meer bepaald in 2 kleine vissersdorpjes Tanji en Sanboyang. Tanji is een oud vissersdorpje en dit is ook het dorpje waar de deelnemers verblijven. Sanboyang is een relatief jong dorpje die het vooral moet hebben van de landbouw. Na deze uitgebreide uitleg over deze reis, volgt hieronder een kleine samenvatting, op basis van de punten hierboven, van de reis aangeboden door Travelmindfuness. Tabel 3Analyse ontwikkel jezelf, help een ander in Gambia

Elementen Concept

Reisorganisator Duur Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers

Accommodatie Aandacht voor voeding

Begeleiding Prijs Bestemming

Inbegrepen? Wat? Door de locale bevolking actief te hebben geholpen bij hun ontwikkeling, ben je zelf ook bewuster geworden Travelmindfulness 8 dagen – 15 dagen Meewerken aan een zelfgekozen project, samen met de lokale bevolking Enkele vrije dagen om de omgeving te verkennen. Reizen met bewustzijn Door samen te werken met de lokale bevolking, reist men met volle aandacht Niet bekend – Mensen die houden van Afrika & openstaan voor vrijwilligerswerk Piccaa Laa: een eenvoudig resort met alle nodige comfort Maaltijden worden samen met de lokale bevolking benuttigd uit 1 grote schaal. Voedsel wordt zelf ingekocht en klaar gemaakt. Nederlandse begeleiders aanwezig bij de projecten Op basis van halfpension Vervoer is inbegrepen Gambia: dorpjes Tanji & Sanboyang

3.3 Toeristische organisaties Mindfulnessreizen worden voornamelijk door niet toeristische organisaties uitgevoerd, maar uiteraard zijn er ook enkele toeristische organisaties die zich

45

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. specialiseren in deze soort reizen. Het gaat hierbij niet om de klassieke touroperators, maar eerder om gespecialiseerde reisorganisaties. Meestal bevinden deze zich in Nederland en niet in België. Hieronder vindt u de grootste organisaties. 3.3.1 Burn-out / anti-stress ayurveda reis in Italië A. Concept Het doel van deze reis is om even uit de dagelijkse sleur te stappen en aan de hand van wandelingen, gezonde voeding en massages volledig te ontspannen. Door de gesprekken met David Hofstede komt aan het licht wat de deelnemer dwars zit. David helpt de reiziger om samen een nieuwe start te maken. Een samenvatting van de reis kan als volgt gemaakt worden: „De individuele en liefdevolle begeleiding op het gebied van dilemma's in gezondheid, relatie, gezin en werk staan hierbij voorop.‟ B. Profiel van de reisorganisator I. Algemeen Puur en kuur is de nummer één wellness reisorganisatie van Nederland, gesticht in 2005. Kuur en wellness reizen zijn de specialiteit van Puur en Kuur. Al de medewerkers hebben ervaring in de reisbranche. Het gaat hierbij om een professionele reisorganisatie, de organisatie werkt samen met mondial assistance voor hun reisverzekeringen, ze zijn ook aangesloten bij SGR en het calamiteitenfonds. 5 Volgens de website zijn transparantie, eerlijkheid en gedrevenheid de pijlers van het bedrijf. Ze richten zich niet alleen op Nederland maar op de volledige Benelux. Al hun reizen zijn gericht op wellness, alle soorten dat men maar kan bedenken. Ze hebben onder meer reizen die gericht zijn op fitness, detox & gewichtsverlies, thallaso, ayurveda, yoga & pilates, anti-stress & burn out maar ook wellness breaks. Uiteraard ontwikkelen ze ook reizen die gericht zijn op mindfulness & coaching. II.

Mindfulnessreizen

Puur en kuur biedt verschillende soorten reizen aan qua verblijfsduur en bestemming. Men kan kiezen tussen reizen vanaf minimum drie dagen tot maximum acht dagen. Qua bestemmingen kan men kiezen tussen Nederland, Italië, Spanje en Thailand. Iedere reis heeft een bepaald thema en op iedere reis wordt men deskundig gecoacht. Zo heb je bijvoorbeeld de Body en Balance reis 6 naar Portugal, waarbij bijtanken, opladen en nieuwe energie opdoen centraal staan. Iedere mindfulness reis bij Puur en Kuur is verschillend, zodat zeker iedereen zijn gading vindt. 5 6

Stichting Garantiefonds Reisgelden Deze reis wordt verder in dit hoofdstuk uitgebreider besproken.

46

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Puur en kuur biedt teveel mindfulness reizen aan om ze allemaal in detail te gaan vergelijken. Vandaar dat ik een kleine selectie van twee reizen heb gemaakt. De reizen verschillen qua duur en bestemming. Hieronder vindt je een kleine samenvatting van de andere mindfulnessreizen van Puur & Kuur.            

Borstkanjer reis Body & Balance weekend in Fontana Bad Nieuweschans Zakelijk verleiden weekend Kortenbos Mental Balance reis Detoxkuur op Vlieland Body & Balance in Cascade Essentrics reis in Algarve Intensieve ayurveda kuur in Italië Spanish Inspiration holiday Het beter slapen arrangement in Thailand Burn out stress management reis in Alicante Stoppen met roken in Alicante

C. Aantal dagen Deze reis duurt acht dagen, zeven nachten. De deelnemers zijn dus een week weg. Het is de bedoeling dat de deelnemers op de eerste dag rond 18h aankomen op het landgoed. Op de dag van het vertrek is om 7u30 nog een yoga sessie voorzien. De deelnemers kunnen deze nog volgen afhankelijk van hun vlucht. Het transport naar de bestemming is niet inbegrepen in de prijs. Iedere deelnemer kan dus op een apart moment aankomen of vertrekken. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Het programma is het belangrijkste onderdeel van een mindfulnessreis. De reis begint pas echt op dag 2 met een intake samen met uw ayurvedische massage therapeut. De reiziger bespreekt zijn persoonlijke punten en daarna volgt de allereerste behandeling. Deze bestaat uit Ayurvedische Abyangha behandeling en een oliemassage waarbij rekening wordt gehouden met lichamelijke klachten. Iedere dag begint met een yogales en eindigt met een meditatie oefening. Iedere yogales richt zich op een ander onderwerp. De onderwerpen zijn ondermeer gericht op ademhalingstechnieken, innerlijke kracht en stilte vergroten, etc. Op dag 3 staat er een bijzondere wandeling over de bergtoppen heen op het programma. Op dag 4 staat een Ayurvedische Ubtan behandeling. Hierbij wordt de gast ingesmeerd met modderpasta om uw lichaam te ontgiften. Dag 5 is de reiziger vrij om te doen wat hij wilt en om te genieten van de spa en de omgeving in de voormiddag. In de namiddag staat een bezoek aan het zwavelbad bij Viterbo op het programma. Dit zwavelbad heeft een sterk reinigend en weldadig effect op

47

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. het lichaam. Op dag 6 staat een yogales en nieuwe ayurvedische behandeling op het programma. De voorlaatste dag staat in het teken van ontspanning. Hiervoor kan de gast genieten van het zwembad, een extra behandeling, een wandeling of een bezoek aan Rome. Op de laatste wordt nog een herhalingsles yoga gepland. II.

Onderwerpen die aan bod komen

Tijdens deze reis zijn er ongeveer vier onderwerpen die veel aan bod komen. Het start op dag 2 met een ayurvedische behandeling. Deze behandeling komt zo‟n drie keer voor in het programma. Ayurveda is een hindoeïstische gezondheidsleer uit India. Ze richten zich daarbij op lichamelijke en fysische klachten. Er volgt eerst een intake gesprek, zodat de begeleiding weet op welke vlakken ze vooral moeten werken. Tijdens de drie behandeling wordt de deelnemer steeds gemasseerd om zo de klachten weg te werken. Eerst volgt een massage gebaseerd op een kruidenolie, als tweede is er een moddermassage om het lichaam te ontgiften. Als laatste staat er weer een massage met kruidenolie op het programma om psychische en lichamelijke klachten weg te werken. Het tweede onderwerp die regelmatig aan bod komt is yoga. Iedere morgen is er om 7u30 een yoga les gepland om in harmonie te blijven. Een derde onderwerp die in de reis is opgenomen is wandelen. Op dag drie staat een heuse wandeling op het programma. Het laatste onderwerp die aan bod komt, is het zwavelbad die ze gaan bezoeken. Dit zwavelbad heeft een sterk reinigend en weldadig effect op de deelnemers. Uiteraard hebben de deelnemers ook telkens de mogelijkheid tot een persoonlijk gesprek met een van de begeleiders. E. Doelgroep & aantal deelnemers Het minimum aantal deelnemers voor deze reis is 1 persoon, het maximum aantal deelnemers zijn er zes. De doelgroep voor deze reis zijn uiteraard mensen die lijden aan stress en burn outs en die ervoor open staan om geholpen te worden. De groep wordt bewust klein gehouden voor deze reis door de begeleiding. Dit omdat alles in een huishoudelijke sfeer zou kunnen gebeuren. F. Accommodatie De gasten overnachten op een Italiaans landgoed. Daarop bevinden zich zeven appartementen die gezellig zijn ingericht met antieke Italiaanse meubelen. Vroeger stond op dit landgoed een klooster, alleen een kapel herinnert de gasten hieraan.

48

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Op het landgoed zijn verschillende faciliteiten aanwezig die de gasten helpen om volledig tot rust te komen. Zo beschikt het landgoed over een grote tuin met prachtige bloemen, een romantische rozenboog, oude bomen, etc. Er is ook een zwembad en een spa aanwezig en uiteraard enkele yoga zalen. Van op het dakterras heb je een prachtig zicht op het landschap. Elk appartement bevat een lounge, een keukentje, een badkamer en een kingsize bed. Alle appartementen zijn met alle nodige comfort ingericht zodat de deelnemers zich ook kunnen terug trekken in hun appartement om tot rust te komen. G. Aandacht voor voeding De reis is op basis van halfpension. De deelnemers beschikken over een eigen keuken in hun appartement zodat ze op die manier zelf kunnen koken. Er wordt sterk opgelet dat alle maaltijden van gezonde aard zijn. Er staan ook 2 ayurvedische maaltijden op het programma. Kenmerken van deze maaltijden zijn zes smaken die verplicht moeten aanwezig zijn zoals: zoet, zuur, zout, bitter, scherp en samentrekkend. H. Begeleiding Deze reis wordt begeleid door David Hofstede en zijn team. Hij bezit ook de villa waar de gasten overnachten. Hij is een persoonlijke coach voor alle levensvragen. Hij beschrijft zijn werk op de volgende manier: ''Het is mijn passie open en liefdevol met iemand op te trekken en samen te bekijken hoe je de regie over je eigen leven hebt en die dan in een gewenste richting brengt. Het draait daarbij altijd om de totale mens met aandacht voor lichaam, geest, hart en ziel. Het is meer gericht op ''zijn'' dan op handelen. Dat leidt niet alleen tot meer ontspanning, energie en vitaliteit, maar ook tot grotere prestaties in je werk en meer voldoening in relaties, gezin en de balans tussen werk en privé''.7 I. Prijs Alle prijzen zijn exclusief vluchten en transfers. Daar moeten de deelnemers zelf voor kijken. Met een toeslag van 75€ kunnen ze een transfer bijboeken. De prijs bedraagt 1095€ per persoon. Wenst de deelnemers een single kamer, dan volgt er een toeslag van 200€. Het is ook mogelijk om de kamer te delen met een onbekende persoon. Dit gebeurt enkel als de persoon in kwestie daar ook mee tevreden is. Wat allemaal inbegrepen is in de prijs, vindt u terug in de tabel hieronder. J. Bestemming Deze reis gaat door in Italië, meer bepaald in de streek Sabina. Deze streek bevindt zich op een uur ten noorden van Rome. Het landgoed bevindt zich in het 7

Citaat van David Hofdstede

49

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. stadje Collevechio. Dit is een typisch Italiaans klein stadje met prachtige landschappen die ideaal zijn om te wandelen. Na de reis hebben de deelnemers de keuze om bijvoorbeeld nog enkele dagen in Rome te verblijven om de stad te leren kennen. Hieronder volgt een kleine analyse van de reis waarbij dezelfde zaken nog even terug komen. Tabel 4Analyse Burn Out / Antistress ayurveda reis in Italië

Elementen Concept

Reisorganisator Duur Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers Accommodatie Aandacht voor voeding Begeleiding

Prijs

Inclusief

Inbegrepen? Wat? De individuele en liefdevolle begeleiding op het gebied van dilemma's in gezondheid, relatie, gezin en werk staan hierbij voorop Puur & Kuur 8 dagen, 7 nachten Ayurvedische massages en behandelingen Meditatie Yoga Wandelen Bezoek aan een zwavelbad Ayurveda Yoga Meditatie Gesprekken met David Hofstede Min. 1 – Max. 6 deelnemers – Mensen die lijden aan burn out & stress Villa San Gio Steeds gezonde maaltijden + 2 ayurvedische maaltijden David Hofstede: ervaren verpleegkundige, coach, trainer, yogaen meditatie docent Arrangementprijzen: (Excl vluchten) 06/07 – 13/07: € 1095 pp 31/08 – 07/09: €1095 pp - 7 overnachtingen in een appartement op basis van een gedeelde kamer - 2 Ayurvedische maaltijden per dag (half pension) - Het vaststellen van de persoonlijke dosha - 3 ayurvedische massages - 10 sessies met Yoga, meditatie en ontspanning - 3x gebruik spa whirlpool en Turks stoombad

50

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. -

Bestemming

Persoonlijk afgestemde voeding en voedingsadviezen. - Dagelijks individuele coachingsessies - Dagelijks wandelen Italië, in de streek Sabina (op 1u rijden van Rome) stadje Collevecchio

3.3.2 Body & Balance reis Longevity – Portugal A. Concept Puur & kuur omschrijft deze reis het beste als volgt: „Gezonde voeding, super de luxe suites met zalige bedden, mooie natuur, rust en schone lucht maken deze retreat tot een waardevolle ervaring die, volgens sommigen die eerder mee gingen, levensveranderend en de investering méér dan waard is. Niets moet, alles mag: dat is het motto voor deze 6 dagen die u als herboren doen voelen!‟ B. Profiel reisorganisator Deze reis wordt ook georganiseerd door Puur & Kuur. Dezelfde organisator als de vorige reis, van daar dat ik deze niet opnieuw volledig bespreek. C. Aantal dagen Deze reis bestaat uit zes dagen en vijf nachten. Bij deze reis is uitzonderlijk het vervoer inbegrepen. De volledige groep komt samen toe op de bestemming en het programma begint direct. Het gaat om een vroege heenvlucht, waardoor de groep om 10u al op de bestemming is. Op de laatste dag is de terugvlucht voorzien rond 19u, waardoor de groep terug in Nederland is rond 22h50. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Iedere dag volgt ongeveer hetzelfde programma zoals vermeld op de website van Puur & Kuur. Het programma 8 ziet er als volgt uit: Tabel 5Voorbeeld van een dag met Nannet

Dag 1 - 6: 08.00-09.00 09.00 10.00-11.00

8

Dit programma is afkomstig van de website van Puur & Kuur.

Voorbeeld van een dag met Nannet Ochtend stretch – Zonnegroet + walk Ontbijtbuffet Pilates / Nan Chi

51

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Workshop „Lichter hoofd, lijf en leven

18.30-19.30 19.30

Diner 21.30

Relaxation Sessie

22.30 Er zit een groot gat tussen de 11u & 18u. Daartussen zijn de deelnemers vrij om te doen wat ze willen. Op deze reis verblijven ze in een groot wellness resort waar je makkelijk in verdwaalt omwille van de grootte. De deelnemers zullen zich dus geen moment vervelen. „Niets moet, alles mag‟ is dan ook het motto van deze reis. II.

Onderwerpen die aan bod komen

De reis bevat verschillende ingrediënten waaronder pure lucht, gezonde maaltijden, luxe kamers, verschillende behandelingen, grote spa en uitgebreide weekactiviteiten. Elke dag is verschillend en worden er andere activiteiten aangeboden. Waaronder wandelingen, pilates, danslessen, meditatie, aqua-fit en fitness voor de mind. Men kan ook verschillende yogalessen volgen. In die zes dagen is een dag vrije tijd gepland, waarbij de gasten naar het strand van de Algarve kunnen trekken of gaan shoppen in het nieuwste shoppingcenter of genieten van de spa. E. Doelgroep & aantal deelnemers Deze reis gaat enkel door als er minimum vijf deelnemers zijn ingeschreven. Er kunnen zich maximum 17 deelnemers inschrijven. Deze reis is ideaal voor iemand die wil genieten van een weekje niets doen & zich alleen maar wil laten verwennen. Het doel van deze reis is werkelijk ervoor zorgen dat de deelnemers als herboren terug keren naar huis. Vandaar dat er heel wat vrije tijd is ingepland in het programma waarbij de gasten zelf kunnen kiezen wat ze doen. Ze verblijven in een heus wellness resort waar het geen probleem is om tot rust te komen. Net zoals alle andere mindfulness reizen is deze reis ideaal voor mensen die lijden aan stress en eventjes willen ontspannen uit het dagelijkse leven. F. Accommodatie De gasten verblijven tijdens de reis in een vijfsterren luxe wellness resort nl eco luxe hotel Longevity Wellness Resort, dit is gelegen in het natuurgebied van het Montechique gebergte. Het resort is omringd door een grote verscheidenheid aan planten en dieren en dit zorgt voor een bepaalde rust in het resort. De gasten kunnen er genieten van magnifieke vergezichten.

52

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Het resort beschikt over verschillende faciliteiten waaronder zwembaden, bars & meditatieruimtes. Er is ook 1 beauty spa en 1 medical spa aanwezig. Daar kunnen de gasten een volledige gezondheidstest ondergaan onder leiding van enkele dokters en verpleegkundigen. Elke dag worden een of meerdere activiteiten georganiseerd, die ik hierboven al vernoemde. Het pluspunt van dit resort is zijn uitgebreide spa. Hij is uitgerust met sauna, stoombad, binnenbad, sensatiedouches, relax ruimte en fitness ruimte. Alles is er aanwezig zodat de gasten volledig kunnen ontspannen. G. Maaltijden Het resort beschikt over verschillende restaurants waar gezonde voeding wordt aangeboden. De menu‟s zijn speciaal samengesteld door de Portugese celebrity chef-kok Olivier. De gasten kunnen kiezen uit verschillende menu‟s waaronder een detox menu of caloriearme maaltijden. Chef Olivier werkt samen met artsen en voedingsdeskundigen en zorgt hierdoor voor licht, gezond en gastronomisch eten. Op de zevende etage van het resort is een à la carte restaurant gesitueerd waar de gasten kunnen genieten van verschillende heerlijke keuzemenu‟s of à la carte. H. Begeleiding Deze reis wordt begeleid door Nannet, een ervaren gewichts- en bewegingscoach. Haar filosofie is de volgende „Overgewicht zit tussen de oren. „lichter leven verloopt in een cirkel: een zwaar lijf is vaak het gevolg van een zwaar hoofd; heb je een lichter lijf, dan heb je ook meer energie om je hoofd lichter te maken.‟ Nannet motiveert de gasten opdat ze een lichter en gelukkiger leven te bereiken. I. Prijs Mensen betalen voor deze reis 899€. Wat allemaal inbegrepen is in deze reis, vindt u in de tabel hieronder. Lunches, dranken, verzekeringen en persoonlijke uitgaven zijn niet inbegrepen in deze reis. Zoals ik vermeld heb, zijn bij deze reis de vluchten en transfer wel inbegrepen. Dit is verschillend van andere reizen. Voor Puur & Kuur gasten zijn er enkele extra‟s in de prijs inbegrepen. Dit gaat van een gratis deelname aan de yogalessen. Voor deze lessen wordt er anders een toeslag van 20€ gereken. De Puur & Kuur gasten ontvangen ook gratis fruit, kruidenthee en bronwater op de kamer bij aankomst.

53

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. J. Bestemming Deze reis gaat door in een van de mooiste natuurgebieden van de Algarve in Portugal, namelijk het Monchique gebergte. Dit gebied wordt ook wel eens „de tuin van de Algarve‟ genoemd omwille van zijn verscheidenheid aan planten en dieren door het milde klimaat van de Algarve. Vanuit het resort kunnen de gasten genieten van prachtige vergezichten. Op zo‟n 15 minuten rijden liggen Portimao en Silves, typische Portugese stadjes die de deelnemers kunnen bezoeken tijdens de reis. Dichtbij het resort liggen ook de thermale bronnen van Monchique, deze zijn meer dan 2000 jaar oud. Je vindt er puur & kristalhelder water vol mineralen. Hieronder volgt net zoals bij alle andere reizen een kleine analyse gebaseerd op de punten die ik hierboven heb beschreven. Tabel 6Analyse Body & Balance reis Longevity - Portugal

Elementen Concept Reisorganisator Aantal dagen Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers Accommodatie Aandacht voor voeding Begeleiding Prijs Inclusief

Inbegrepen? Wat? „Alles mag, niets moet‟ Puur & Kuur 6 dagen, 5 nachten Beweginslessen Wandelingen Workshops Wellness activiteiten naar keuze Zonnegroet Dagelijks een uur Pilates/Nan chi Dagelijkse wandelingen Dagelijkse workshops 'Lichter Leven' Yoga Pilates & Nan chi Lichter hoofd, lijf & leven oefeningen Min. 5 – Max 17 – Mensen die lijden aan stress & burn outs Eco Luxe Longevity Wellness Resort Gezonde voeding Life, gewichts & bewegingscoach Nannet Arragementsprijs: (excl. Vluchten) 15/09 – 20/09: 899€ - Gratis deelname aan de yogalessen (normaal € 20 per les) - Gratis fruit, kruidenthee en Monchique bronwater op de kamer - Retourtransfer luchthaven - hotel met de groepstransfer - 5 overnachtingen in een tweepersoons Classic Suite - 5 keer ontbijt buffet

54

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. -

Bestemming

5 keer diner op basis van een gezond, uitgebreid driegangen wellnessdiner gebaseerd op pure, onbewerkte ingrediënten, passend in een vitaliteitsprogramma Natuurgebied in de Algarve, het Monchique gebergte

3.3.3 Een reis alleen voor vrouwen A. Concept „RA reizen biedt woestijnreizen aan met een persoonlijke tint die net iets verder gaan dan gewone reizen.‟ Op deze manier omschrijven RA reizen hun reizen op de website. B. Profiel van de reisorganisator Ra reizen biedt georganiseerde privé woestijnreizen aan naar Egypte. Deze reis wordt georganiseerd door Ra reizen. Deze reizen worden georganiseerd door Ima van Bergen, zij heeft heel wat ervaring in mindfulness en cursussen. RA reizen biedt ook de mogelijkheid om de reis volledig op maat samen te stellen. Daarbij kiest de klant zelf de lengte, de inhoud en de manier van vervoer. De klant kan ook kiezen voor bepaalde thema‟s:       

Neutraal Mindfulness Spiritueel Gemengd Retraite kamp Gezinsreis Teambuilding reis

Ra reizen biedt ook reizen aan die niet alleen voor vrouwen bedoeld zijn. Ik heb er deze uitgekozen omwille van deze specifieke doelgroep. Dit is dan ook het grootste kenmerk van deze reis. Het is de specifieke doelgroep dat deze reis onderscheidt van andere reizen. C. Aantal dagen Deze reis duurt in totaal tien dagen, negen nachten. De deelnemers bevinden zich ongeveer zes dagen in de woestijn. De andere dagen bevinden de deelnemers zich in de hoofdstad Caïro en aan de rand van de woestijn.

55

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Tijdens deze reis maakt men een zevendaagse woestijntrip met kamelen en jeeps. In de namiddag hebben de reizigers steeds de mogelijkheid tot het volgen van mindfulness en spiritualiteit workshop. Er wordt steeds tijd vrij gemaakt om te wandelen, te fotograferen of te mediteren. „s Avonds overnacht de groep in een bedoeïenendorp, waarbij ze een zelfgemaakte maaltijd verorbert. Het programma ziet er als volgt uit. Op dag 1 komt de groep toe in de hoofdstad Caïro en staan er geen echte activiteiten meer op het programma. De deelnemers hebben de tijd om zich op te frissen en te installeren in het hotel. Daarna gaat de groep samen nog iets eten en wordt het programma overlopen. Op dag 2 start het werkelijke programma. De groep brengt een bezoek aan de tempel Ebenheazer, daarna gaan ze op weg naar Bahariya. Rond de avond zal de groep aankomen in dit stadje en begint de werkelijke woestijn reis. Vanaf dag 3 tot en met dag 8 bevindt de groep zich in de woestijn. De tocht door de woestijn wordt enkel voortgezet in de morgen. Dit doet Ra Reizen omdat het in de namiddag te warm is om te rijden. De namiddag is steeds vrij. De deelnemers kunnen deelnemen aan een workshop of andere activiteiten volgen. ‟s Avonds kunnen de deelnemers gebruik maken van gesprekken met een persoonlijke begeleider of mediteren. Op dag 9 vertrekt de groep terug naar het dorpje Bahariya aan de rand van de woestijn. Hier hebben de gasten de mogelijkheid om het stadje te gaan verkennen. Op dag 10 staat de vlucht terug naar huis gepland. II. Onderwerpen die aan bod komen Als de reiziger kiest voor een mindfulness programma, dan heeft hij de mogelijkheid om een workshop te volgen. Daarbij wordt mindfulness in de praktijk omgezet. Volgens de website bestaan die workshops uit: tekensessies, het maken van een zandcirkel, spellen, gesprekken en geleide meditaties. ‟S Avonds kan er steeds gebruik gemaakt worden van een persoonlijke consult. Maar er kan ook gemediteerd worden of gewoon gezellig bijkletsen met de bedoeïen. Het programma bestaat uit mindfulness, spiritualiteit, healing en retraite momenten. Deze reis is zeer uniek omwille van het vrouwelijke karakter. E. Doelgroep & aantal deelnemers Zoals de naam van de reis al doet vermoeden, is deze reis enkel toegankelijk voor vrouwen. Daarmee richt Ra Reizen zich op een specifieke doelgroep. RA reizen is ervan overtuigd dat deze reis een speciale energie zal hebben omdat de deelnemers enkel vrouwen zijn. Het aantal deelnemers is nog niet gekend.

56

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. F. Accommodatie Omwille van het feit dat deze reis doorgaat in de woestijn slaapt de groep niet in een traditioneel hotel. Iedere avond slaapt de groep in een bedoeïenen dorp. Daar slapen ze onder een fenomenale sterrenhemel, beschermd door een windzeil. Deze unieke accommodatie vorm zorgt voor dat extra tintje aan de reis. Zeker voor vrouwen wordt het „moeilijk‟ om zonder een douche te leven. Hiermee gaan deze vrouwen merken dat ze ook zonder luxe kunnen leven. Dit zal hen doen nadenken aan hun manier van leven. In Caïro en Bahariya slaapt de groep wel in traditionele hotels. Op die manier kunnen ze vol goeie moed aan de reis beginnen. G. Maaltijden De deelnemers overnachten telkens in een bedoeïen dorp. Het is dan ook vanzelfsprekend dat ze samen eten met de lokale bevolking. Uiteraard eet de groep hetzelfde als de lokale bevolking. H. Begeleiding Op elke reis is er begeleiding aanwezig maar het is nog niet gekend wie dit is. Iedereen heeft sowieso de mogelijkheid tot een persoonlijk consult met deze begeleiding. Het is ook deze persoon die de workshop zal leiden tijdens namiddag. I. Prijs De reis is voorzien voor december 2014 en nog niet alle informatie is beschikbaar. Er zijn nog geen prijzen of data beschikbaar. Voorlopig is enkel het programma en de bestemming gekend. J. Bestemming Deze reis gaat door in de woestijn van Egypte. De reis begint in de hoofdstad Caïro en gaat daarna door naar Bahariya. Dit plaats is een gekende oase, op zo‟n 250 km van Caïro. Deze oase beschikt over heel wat waterbronnen en er zijn talrijke fossielen gevonden. Het is de ideale plaats voor arceologen. Van hieruit vertrekt de groep op woestijnreis. Hieronder vindt u de samenvatting van deze woestijnreis voor vrouwen terug. De samenvatting volgt dezelfde punten als hierboven. Tabel 7Analyse van woestijn reizen voor vrouwen

Elementen Concept

Inbegrepen RA reizen biedt woestijnreizen aan met een persoonlijke tint die net iets verder gaan dan gewone reizen

57

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Reisorganisator Aantal dagen Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers Accommodatie Maaltijden Begeleiding Prijs Bestemming

RA Reizen 10 dagen – 9 nachten Woestijnreis Bezoek aan Caïro Workshop met bepaalde activiteiten Mindfulness Persoonlijke consult Meditatie Vrouwen – deelnemers niet gekend Bedoeïenen dorp – sterrenhemel Zelf gemaakte maaltijd in bedoeïenen dorp Niet gekend Niet gekend Egypte – Caïro & woestijn (Bahariya)

3.3.4 Mindfulness in Spanje A. Concept Happy Soul Travel omschrijft de reis als volgt: „Mindfulness is een ervaringsleer. Je leert door je persoonlijke ervaring. Die ervaring doe je op middels geleerde technieken. Oefeningen in „aanwezig zijn‟ in het moment, je gedachten, gevoelens en lichaam observeren vanuit een vriendelijke open houding. Hoe? Formele oefeningen zijn meditaties, informele oefeningen zijn oefeningen die je door de gehele dag door kunt doen. Voor zowel beginners als gevorderden is dit een fijne week omdat we voornamelijk veel oefenen, iedere dag een nieuwe teaching, en de natuur ons laten begeleiden.‟ Uniek aan deze reis is het partnerprogramma. Het is mogelijk om als koppel deel te nemen aan deze reis. Als je partner niet geïnteresseerd is in yoga en meditatie wordt voor hem een gepersonaliseerd programma gemaakt met daarin andere activiteiten. Dit is ideaal voor koppels waarbij de partner graag andere activiteiten onderneemt dan yoga en meditatie. B. Profiel van de reisorganisator Happy Soul Travel is een reisbureau dat zich specialiseert in yoga, wellness en spiritualiteit. Als mensen de behoefte hebben om hun batterijen weer op te laden of een burn out te voorkomen, dan zijn deze inspiratiereizen ideaal. Op deze reizen staat aandacht voor jezelf centraal. Via het tijdschrift Happinez kunnen lezers inspirerende adressen vinden voor een ontspannende vakantie. Deze reizen zijn geselecteerd in samenwerking met Happy Soul Travel en Happinez. Enkele voorbeelden van reizen:     

Opladen op de Veluwe Inspiratie op Ibiza Wellness op Thailand Wellness in het weiland Detoxweek in Frankrijk

58

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Je hebt een ruime keuze aan bestemmingen. Met Happy Soul Travel kan de klant op yogaretraite naar Bali, op stiltereis in de woestijn van Egypte, maar ook dichter bij huis is mogelijk via een sapvasten in de Ardennen. Men kan zijn reis ook kiezen via een thema zoals yoga, wellness of spirituele reizen waar lichaam en geest terug in balans worden gebracht. Happy Soul Travel biedt ook enkele mindfulness reizen aan. Het zijn deze mindfulnessreizen die ik verder ga bespreken. Naast deze mindfulnessreis biedt Happy Soul Travel ook heel wat yogareizen aan op verschillende bestemmingen, zoals Ibiza, Bali, Italie, India, etc. Het gaat hierbij om verschillende soorten reizen, van skireizen tot surfvakanties en zelfs cruises. Een tweede product die Happy Soul Travel aanbiedt, zijn wellness reizen. Het aanbod is hier bijzonder groot en verschillend. Hieronder volgt een samenvatting van de aangeboden wellness reizen:            

Vasten in de Ardennen Body & Soul in Ibiza Totale rust op Texel Detox, yoga en raw food in Frankrijk Wellness in het weiland Zen in Zweden Detox in Thailand Wellness, yoga en detoxweekend op de Veluwe Wellness in Thailand Wellness & Detox op maat Thailand Vinotherapie in Bordeaux Ayurveda in Limburg

Happy Soul Travel is een populair reisbureau, die heel wat succes heeft. Dit succes is er mede door hun groot aanbod en de almaar toenemende populariteit van deze trends. C. Aantal dagen Deze reis bestaat uit 8 dagen, 7 nachten. Deze reis heeft vaste afreisdata. Je kan deze reis boeken in januari, mei, september of december. Ook bij deze reis is de vlucht inbegrepen, waardoor de groep op het zelfde moment aankomt. Dit betekent dat de reis voor iedereen op hetzelfde moment begint als eindigt. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Voor de reizigers vertrekken naar hun bestemming krijgen ze een begeleidend en individueel gesprek in Nederland. Ze kunnen zich voorbereiden op hun reis aan

59

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. de hand van een online programma. Het programma van de reis is gebaseerd op 3 grote delen. De reizigers gaan zich richten op mindfulness, vipassana en yoga. De groep begint elke ochtend met een inspirerend programma op deze 3 elementen. In de middag staan er verschillende activiteiten op het programma, waaronder een persoonlijke coaching, workshops en stiltewandelingen. ‟s Avonds is een groot buffet beschikbaar om zo op krachten te blijven. In de avond is er tijd voor ontspanning, dit kan aan de hand van een massage of een meditatie moment. Na de reis kan de reiziger zich uiteraard nog verder verdiepen in mindfulness aan de hand van enkele coachingsessies. II. Onderwerpen die aan bod komen De reis is gebaseerd op drie grote onderwerpen, namelijk mindfulness, yoga & vipassana. De eerste twee onderwerpen heb ik al uitgebreid besproken in vorige hoofdstukken. Vipassana is een soort van inzichtsmeditatie. Het woord betekent dan ook „helder zien‟ en de dingen zien zoals ze werkelijk zijn. Naast deze drie grote onderwerpen komt er ook heel wat vrije tijd aan bod. Op die manier kunnen de mensen nadenken over alles wat ze geleerd hebben en hoe ze dit kunnen toepassen in hun dagelijkse leven. Net zoals bij andere reizen is het ook hier mogelijk om persoonlijke gesprekken te hebben met de begeleider. E. Doelgroep & aantal deelnemers Voor deze reis zijn er minimum zes deelnemers vereist. Het is onmogelijk nog in te schrijven voor deze reis vanaf er veertien deelnemers zijn. De doelgroep voor deze reis is gelijkaardig als voor de andere reizen. Hier richten ze zich ook op mensen die even willen ontsnappen aan het dagelijkse leven. Belangrijk is wel dat de mensen die zich inschrijven geïnteresseerd zijn in mindfulness. Want bij deze reis wordt werkelijk een cursus aangeboden. Dit is soms niet zo bij voorafgaande reizen. De reis is toegankelijk voor iedereen. Ook mensen die al een mindfulness cursus hebben gevolgd, kunnen zeker nog iets bijleren op deze reis. Zowel beginners als gevorderden kunnen zich inschrijven. F. Accommodatie De groep verblijft toepasselijke naam een zwembad met prachtige planten

in een kleinschalig resort of appartement met een „Carpe Diem‟. Het is gelegen vlakbij de zee en beschikt 100% natuurlijk bronwater. Dit zwembad is omgeven en bloemen. Op deze reis deelt iedere deelnemer

zeer over door zijn

60

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. appartement met 1 of 2 personen. Het resort is opgetrokken in Moorse stijl, kenmerkend voor de streek waarin de groep logeert. G. Maaltijden In de prijs is ontbijt, lunch en diner inbegrepen. Alcohol wordt alleen op de laatste avond aangeboden omdat dit niet gezond is. ‟s Avonds is er telkens een uitgebreid diner buffet voorzien voor de gasten. Uiteraard bestaan alle maaltijden alleen maar uit gezonde maaltijden. H. Begeleiding Happy Soul Travel is ervan overtuigd dat reizigers op deze bestemming kunnen ondervinden hoe mindfulness je anders in het leven kan doen staan. De groep wordt begeleid door Sabine Van der Post. Zij is een mindfulness trainster die haar eigen studio heeft en onder andere de politie van Amsterdam traint. Zij laat de reizigers groeien in bewustwording en focus, zodat ze betere keuzes kunnen maken. Op die manier meer van het leven kunnen genieten, want daar draait het uiteindelijk om bij mindfulness. I. Prijs De prijs voor deze reis bedraagt € 1495 per persoon. Deze prijs is op basis van een gedeelde kamer. Als de deelnemer wil beschikken over een eigen kamer, dan moet hij een toeslag van € 125 betalen. Het is ook mogelijk om de reis te boeken zonder vlucht en je vervoer zelf te regelen, dan bedraagt deze reis €1195 per persoon. In de prijs is ontbijt, lunch en dinerbuffet inbegrepen. Dit wordt allemaal benuttigd in het resort. Een opmerkelijk punt is dat er geen alcohol te verkrijgen is, buiten op de laatste avond. In de analyse vindt je terug wat er allemaal inbegrepen is in de reis. J. Bestemming Deze reis gaat door in een beschermd natuurgebied in het zuiden van Spanje. Het draait bij deze reis niet enkel om het inhoudelijke, maar er is ook tijd om te genieten van de Spaanse regio waar de reizigers zich bevinden. Zo kunnen reizigers genieten van de natuur, rust, stilte, Spaanse keuken, etc. De groep logeert in Las Negras, een heel klein vissersdorpje in zuidelijk Spanje. Het dorpje telt slechts 300 inwoners, waardoor het een kleinschalig dorpje is. Hierdoor wordt de groep niet geconfronteerd met hoogbouw en massatoerisme. Ideaal om tot rust te komen!

61

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Hieronder volgt een kleine analyse aangeboden door Happy Soul Travel.

van

de

mindfulnessreis

in

Spanje,

Tabel 8Analsye mindfulness in Spanje

Elementen Concept

Reisorganisator Aantal dagen Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers Accommodatie Aandacht voor voeding Begeleiding Prijs

Inclusief

Bestemming

Inbegrepen? Wat? Voor zowel beginners als gevorderden is dit een fijne week omdat we voornamelijk veel oefenen, iedere dag een nieuwe teaching, en de natuur ons laten begeleiden Happy Soul Travel 8 dagen, 7 nachten Persoonlijke coaching Workshops Stiltewandelingen Massage Meditatie Mindfulness Vipassana Yoga Min 6 – max 14 – mensen die geïnteresseerd zijn in mindfulness Kleinschalig resort „Carpe Diem‟ Gezonde maaltijden Sabine van der Post € 1495 pp, all inn op basis van een gedeelde kamer Toeslag single kamer: 125€ Zonder vliegticket: 1195€  Vliegticket Retour Weeze (Duitsland) – Almeria ( 2.5 uur directe vlucht).  Transfer vanaf Vliegveld Almeria – Las Negras ( 40 km )  Volpension. Alcohol wordt alleen op de laatste avond aangeboden.  Vijf dagen Mindfulness teachings, begeleide meditatie & yoga.  Twee creatieve workshops  Massage van 1 uur  Online persoonlijk magazine en coachingsgesprek in Nederland voor vertrek Las Negras, Cabo de Gata, Zuid-Spanje

62

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 3.3.5 Practicing in Paradise A. Concept De organisators omschrijven de reis als volgt: „Dit unieke programma combineert elementen van retraite, studie en vakantie in een prachtige omgeving. We zullen leren, zitten en samen oefenen, verdiepen onze waardering en versterking van onze praktijk in een prachtige natuurlijke omgeving.‟ B. Profiel van de reisorganisator & begeleiding Deze reis wordt georganiseerd door Bill and Susan Morgan. Bill is een klinische psycholoog en Susan is een psychotherapeute. Zij organiseren deze reis op zelfstandige basis. Susan en Bill zijn 3-jaar lang op een meditatiereis geweest, hierbij hebben ze ook mindfulness leren kennen en zich daarop toegespitst. C. Aantal dagen Deze reis bestaat uit 8 dagen, 7 nachten ter plaatse. Ook op deze reis is de vlucht niet inbegrepen, dit wil zeggen dat alle deelnemers apart kunnen toekomen. De eerste dag begint om 19u met een diner. De reis eindigt op zaterdag om 21u. De gasten kunnen nog een nacht in het resort blijven en de dag erna terug naar huis vertrekken. D. Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel Het programma combineert zowel elementen als rust, vakantie, cursussen en dit alles op een magnifieke locatie. Het eiland is de ideale bestemming voor een ecoreiziger. Hieronder volgt het programma 9 van de reis: Tabel 9Voorbeeld dag aan dag programma

Sunday Monday Tuesday

Wednesday

9

7:30 pm 7:00 pm 7:00 am-8:15 am 8:15 am-10:00 am 10:00 am-12:00 pm 12:00 pm-4:00 pm 4:00 pm-6:30 pm 6:30 pm 7:00 am-8:15 am 8:15 am-11:15 am 11:15 am-1:15 pm 1:15 pm-4:00 pm 4:00 pm-6:30 pm

Dit programma is afkomstig van de website van de reis.

Informal dinner at Concordia cafe Course opening on the Pavilion Morning meditation practice Breakfast & free time Study Lunch & free time Meditation instruction & mindful adventure Sangha Dinner at local restaurant Morning meditation practice Breakfast & free time Study Lunch & free time Meditation instruction & mindful adventure

63

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Thursday

7:00 am-8:15 am 8:15 am-10:00 am 10:00 am-12:00 pm 12:00 pm-4:00 pm 4:00 pm-6:30 pm

Friday

Morning meditation practice Breakfast & free time Study Lunch & free time Meditation instruction & mindful adventure

7:00 am-8:15

Morning meditation practice

8:15 am-11:15

Breakfast & free time

11:15 am-1:15

Study

1:15 pm-4:00 pm

Lunch & free time

am am pm 4:00 pm-6:30 pm

Meditation instruction & mindful adventure

Saturday

7:00 am-8:15 am 8:15 am-10:00 am 10:00 am-12:00 pm 12:00 pm-6:30 pm 6:30 pm-9 pm

Morning meditation practice Breakfast & free time Study Lunch, free time, dinner Mindful hike & course closing

II. Onderwerpen die aan bod komen Het programma bestaat uit 3 grote delen, deze komen dan ook elke dag terug. De dag start met een meditatie oefening samen met Bill en Susan. In het ecodorp, waar de groep logeert, vindt men The Pavillon terug. Deze locatie is gelegen op het strand en biedt een prachtig uitzicht over het eiland en de zee. Het is een ideale locatie om volledig tot rust te komen aan de hand van meditatie terwijl de zon langzaam opkomt. Na de meditatie oefeningen volgt een verkwikkend ontbijt. Hierna starten de lessen met Andrew. Tijdens deze sessies worden de 3 kenmerken van het bestaan onderzocht, dit volgens de leer van Boeddha. De 3 kenmerken zijn vergankelijkheid, onbevredigendheid en niet-zichzelf zijn. De groep onderzoekt deze kenmerken op 2 manieren. Langs de ene kant bekijken ze traditionele teksten van Boedhisten. Langs de andere kant gebruiken ze hun eigen ervaring om de betekenis van de 3 kenmerken te begrijpen. Na deze sessie is de groep vrij om het eiland te verkennen of te rusten. In de late namiddag volgt een 3de sessie, mindful adventure met Bill en Susan. Hierbij worden extra meditatie oefeningen aangeleerd. Bill en Susan leren de deelnemers oefeningen om correct om te gaan met de 3 kenmerken die ze in de les van Andrew leren. Maar ze ondernemen ook enkele avontuurlijke activiteiten met de groep. Deze verschillen van dag tot dag en laten ook het uitzonderlijke eiland zien. Deze activiteiten gaan van een fietstocht tot een jeep tour.

64

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. E. Doelgroep & aantal deelnemers Er mogen twintig deelnemers deelnemen aan de reis. Deze reis richt zich op mensen die geïnteresseerd zijn in mindfulness en nog geen cursus hebben gevolgd. De organisatoren zijn geen Belgen, dus de cursus wordt in het Engels gegeven. F. Accommodatie De deelnemers hebben de keuze om in eco-tent of een eco-studio te logeren. Ze logeren op deze reis in hotel concordia, een eco-resort sinds 1993. Dit hotel is gelegen op het meest private deel van het eiland. G. Maaltijden Zowel ontbijt, lunch als diner zijn inbegrepen in de reis. Uiteraard staan er alleen maar gezonde maaltijd op het programma. Verder is geen extra informatie bekend over de maaltijden. H. Prijs Aangezien het gaat om engelse begeleiding en organisatoren is de prijs gegeven in dollar. Voor deze reis betaalt de deelnemer $2060. Deze prijs is op basis van een dubbele premium eco tent. In de prijs zit ondermeer de lessen inbegrepen maar ook de accommodatie, maaltijden, gedeelde jeep om het eiland te verkennen en extra‟s. I.

Bestemming

Deze reis gaat door op St. John eiland, een zeer tropische bestemming, onderdeel van de Maagdeneilanden. Dit eiland is gelegen in de Caribische zee. Het is een van de drie grootste eilanden van de Maagdeneilanden. De andere twee zijn Saint Thomas en Saint Croix. Het is een uniek programma. Het gaat niet uit van een toeristische organisatie of vzw. Wel vanuit de eigen ervaring van 2 psychologen. Hieronder volgt een analyse van de reis „Practicing in Paradise‟: Tabel 10Analyse practicing in Paradise

Elementen Concept

Reisorganisator Aantal dagen

Inbegrepen? Wat? Dit unieke programma combineert elementen van retraite, studie en vakantie in een prachtige omgeving. We zullen leren, zitten en samen oefenen, verdiepen onze waardering en versterking van onze praktijk in een prachtige natuurlijke omgeving. Bill & Susan Morgan 8 dagen, 7 nachten

65

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Activiteiten

Onderwerpen die aan bod komen

Doelgroep & aantal deelnemers Accommodatie Aandacht voor voeding Begeleiding

Prijs

Bestemming

Optionele activiteiten: - Boot ferry - Jeep tour 3 grote delen: - Meditatie oefeningen - 2 uur studie sessie - Mindfulness avontuur 20 deelnemers – Mensen die geïnteresseerd in mindfulness Eco hotel concordia Niet gekend Andrew Olendzki: boedhisme docent aan universiteit van Massachusettes Bill Morgan: Klinisch psycholoog Susan Morgan: Psychotherapeute 2060$ pp op basis van dubbele premium eco tent Inbegrepen: accommodatie en lessen St. John Island

3.4 Conclusie Mindfulness is wel degelijk een toeristisch product. Er bestaan heel wat wellness reizen en steeds meer komen daar ook mindfulness reizen bij. Het is wel degelijk een trend in de huidige maatschappij, dit merk je aan de groeiende populariteit en het ontstaan van meerdere reizen in deze niche. Hieronder geef ik mijn conclusies weer aan de hand van de punten hierboven. 3.4.1 Concept Het concept van iedere reis verschilt uiteraard bij iedereen. Maar iedere organisator streeft naar dezelfde uitkomst en dat is de mensen leren kennis maken met mindfulness en ze een ontspannende vakantie te bieden. Dit is de rode draad die in iedere reis terug komt. Rust en ontspanning zijn de kernwoorden van een mindfulness reis. Dit zullen dan ook mijn kernwoorden worden tijdens mijn eindproduct. 3.4.2 Profiel van de reisorganisator Het zijn niet enkel vzw‟s die dit soort reizen organiseren. De toeristische markt heeft de mindfulness niche ondertussen ook ontdekt. Of mindfulness zal opgenomen worden in het aanbod van een grotere touroperator blijft de vraag. Voorlopig bieden enkele kleine specialisten deze reizen aan en voornamelijk in Nederland. De Belgische markt komt wat achter. Dit wil zeggen dat er zeker nog plaats is voor Belgische reisorganisatoren om zich toe te spitsen op mindfulness reizen. 3.4.3 Aantal dagen Wat mij opviel binnen deze analyse is het feit dat geen enkele mindfulness reis langer dan een week duurt. De minimum lengte van een reis is beperkt tot een

66

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. weekend. Verder gaan de reizen van 4 tot 5 of tot 6 dagen. Bij mijn eindproduct kies ik dan ook voor de gulden middenweg van 5 dagen. 3.4.4 Onderdelen van het programma Aan de hand van deze analyses van enkele mindfulness reizen is mij duidelijk geworden dat er geen vast programma bestaat voor deze soort reizen. Iedere reis verschilt van elkaar, zeker qua activiteiten. Er zijn wel heel wat onderwerpen die in iedere reis terug komen, dat is ondermeer yoga en meditatie. Maar ook stilte is een vaak terug kerend onderwerp. Verder viel me ook op dat de deelnemers kunnen genieten van heel veel vrije tijd. Vaak staat de voormiddag in het teken van mindfulness terwijl de namiddag volledig vrij is. Persoonlijk vind ik dit zonde, de begeleiders zouden bijvoorbeeld de deelnemers kunnen meenemen op een activiteit die gelinkt is aan mindfulness en op die manier leert de deelnemer de bestemming kennen. Uit deze analyse is gebleken dat deze reizen zich enkel richten op mindfulness. Toerisme komt bij hen niet aan bod. Dit is een punt die ik net wil vermijden in mijn eindproduct. Mijn doel is toerisme en mindfulness te combineren in een reis. Door deze analyse heb ik ondervonden dat zo‟n reis zich momenteel nog niet op de markt bevindt. 3.4.5 Doelgroep De doelgroep is bij iedere reis ongeveer dezelfde. Er is een reis die eruit springt en dat is de reis enkel voor vrouwen. Zoals we gezien hebben in hoofdstuk 1 volgen meer vrouwen dan mannen een mindfulness cursus, dus ligt de belangstelling zeker bij dit geslacht. Verder richten de algemene reizen zich op mensen die nog geen mindfulness cursus hebben gevolgd. 3.4.6 Accommodatie Wat me opviel is dat op heel wat mindfulness reizen er gelogeerd wordt in een wellness resort of een all inclusive hotel, buiten de reis naar Egypte uiteraard. Kenmerkend is ook dat alle hotels zich in een klein dorpje bevinden omringd door de natuur. Er is geen enkele reis waarbij de groep in een grootstad logeert. Een rustige omgeving is dan ook kenmerkend voor mindfulness. 3.4.7 Aandacht voor voeding Een vast punt die in elke reis terug komt, is de aandacht voor voeding. Op elke reis zijn gezonde maaltijden aanwezig. De aandacht voor voeding hangt af van organisatie tot organisatie. Opvallend is ook dat er geen alcohol geserveerd wordt tijdens een mindfulness reis. Dit komt omdat mindfulness een open geest hanteert die niet beïnvloedt is door alcohol. 3.4.8 Begeleiding Uiteraard is begeleiding op zo‟n reis een van de belangrijkste punten. Zonder een goeie begeleider is je reis niet geslaagd. Het moet iemand zijn die kwaliteit kan bieden en over heel wat ervaring beschikt. Voor de deelnemers is het belangrijk

67

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. dat ze zich goed voelen bij hun begeleider want ze moeten persoonlijke dingen kunnen tegen vertellen. 3.4.9 Prijs Wat me opviel is dat deze reizen niet goedkoop zijn. Een opvallend punt is ook dat vervoer vaak niet inbegrepen is in de reis. De klanten moeten zelf zien te regelen en zorgen dat ze aanwezig zijn op het moment dat de reis begint. Bovenop de pakketprijs komt dan nog eens de prijs voor hun vervoer, wat het al zeker niet goedkoop maakt. Uiteindelijk betaal je wel voor kwaliteit en ben je geholpen na de reis. 3.4.10 Bestemming Wat mij opviel is dat de bestemming er niet toe doet op deze soort reizen. Een vooroordeel over mindfulness reizen is dat deze altijd op een tropische bestemming doorgaat. Maar dit hoeft zeker niet het geval te zijn. Zo‟n reis kan even goed in België doorgaan.

Dit hoofdstuk is zeer nuttig voor mijn eindproduct. Want hierdoor heb ik verschillende mindfulness trainers leren kennen en hun manier van werken. Uiteraard zal ik zelf een deskundige trainer nodig hebben tijdens mijn reis. Deze analyse heeft me ook duidelijk gemaakt dat ik me niet enkel op mindfulness alleen moet concentreren maar ook op andere spirituele zaken zoals yoga en meditatie. Deze zaken komen zeker ook aan bod in mijn eindproduct. Er bestaan mindfulness reizen in alle soorten en maten, ontwikkeld door heel uiteenlopende organisaties maar ook voor heel uiteenlopende doelgroepen. Een ding is zeker, er bestaat geen vaste handleiding voor het organiseren van een mindfulness reis. Alles is mogelijk! Dus ook een mindfulnessreis met een vleugje toerisme erin verwerkt.

68

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Hoofdstuk 4: Hoe moet eigen reis er uitzien? 4.1 Inleiding: In dit hoofdstuk bespreek ik de verschillende keuzes die ik gemaakt heb voor mijn eigen reis. Hier ga ik de verschillende ingrediënten van mijn reis onder de loep nemen en verantwoorden waarom ik deze keuzes gemaakt heb. Het gaat om de volgende ingrediënten: concept, aantal dagen, onderdelen van het programma, doelgroep, accommodatie, maaltijden, begeleiding, prijs en bestemming. Deze ingrediënten zijn zeer belangrijk voor mijn reis. De belangrijkste kenmerken zijn uiteraard de begeleiding op de reis maar ook de inhoud en de accommodatie. Iedere klant moet open staan voor de reis, anders heeft deze weinig nut. Een van de belangrijkste kenmerken van deze reis is dat het niet puur om mindfulness draait maar dat toerisme erin gecombineerd wordt. Dit wordt gedaan aan de hand van bepaalde activiteiten. In hoofdstuk drie heb ik verschillende mindfulness reizen besproken aan de hand van bepaalde onderdelen. Nu bespreek ik mijn reis aan de hand van dezelfde onderdelen. Op die manier leg ik de link met mijn marktanalyse.

4.2 Ingrediënten van de reis 4.2.1 Concept Een mindfulnessreis is niet te vergelijken met een gewone reis die reizigers in de brochures van de touroperators vindt. Er komen andere zaken aan bod. Toch zijn er ook wel gelijkenissen tussen beide producten. Mijn case wordt geen pure mindfulnessreis. Ik ga toerisme & mindfulness combineren. De bedoeling van mijn reis is een combinatie van mindfulness en authentieke beleving. Die beleving ga ik toevoegen aan mijn reis aan de hand van streekgastronomie, workshops, natuurbeleving etc. Tijdens mijn reis wordt het belangrijk om een balans te vinden tussen mindfulness & toerisme. De deelnemers mogen niet overrompeld worden door het toerisme. Het is belangrijk dat er ook genoeg vrije tijd wordt voorzien voor de deelnemers. Uiteindelijk is het de bedoeling dat de gasten relaxt terug keren en niet met nog meer stress door van het ene dorpje naar het andere te rennen om het te bezoeken. De activiteiten die op het programma zullen staan, zijn activiteiten waarvoor men niet teveel inspanning moet doen. In de voormiddag staat alles in het teken van tot rust komen, dan zou het niet juist zijn om in de namiddag alles omgekeerd te doen.

69

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Het concept van mijn reis is om een mooie balans te vinden tussen mindfulness en toerisme. Langs de ene kant wil ik dat mijn deelnemers een nieuwe levenswijze leren kennen om zo minder stressvol te leven. Aan de andere kant wil ik dat de deelnemers een nieuw deel van de wereld leren kennen. Ik wil aantonen dat toerisme met de juiste activiteiten kan bijdragen aan een mindfulness programma om zo de deelnemers tot rust te laten komen. De kernwoorden van mijn reis zijn traagheid, rust en aandacht. Het is de bedoeling de activiteiten die ‟s middags op het programma staan, gelinkt kunnen worden aan de oefeningen die deelnemers hebben leren kennen. 4.2.2

Aantal dagen

Omdat de doelgroep waar ik me op richt vaak weinig tijd heeft en graag werkt, heb ik gekozen om de reis niet te lang te maken. Het wordt geen volledige week maar wel een midweek. Daaronder versta ik 5 dagen – 4 nachten. Ik had ook voor een weekend kunnen kiezen maar dat vind ik iets te weinig. Om de betekenis van mindfulness volledig te leren kennen, vind ik dat 3 dagen te weinig zijn. Daar ik me ook richt op mensen die echt lijden onder stress of burn-outs is 3 dagen te weinig om er volledig terug boven te raken. Het is dus uiteindelijk de gulden middenweg geworden. 4.2.3

Onderdelen van het programma I. Aantal activiteiten per dagdeel

Zoals vermeld bij mijn concept, ga ik voor een combinatie tussen toerisme en mindfulness. De reizen die vermeld staan in mijn marktanalyse zijn voornamelijk gericht op mindfulness. Maar daar wil ik verandering in brengen. Ik vind het belangrijk dat mijn gasten de streek waarin ze verbleven hebben, leren kennen. Iedere voormiddag staat in het teken van mindfulness. In de namiddag gaat de groep de regio verkennen. Ik ga mijn gasten niet meenemen naar de drukke steden van Italië. Het is niet de bedoeling dat ze in de morgen tot rust kunnen komen om dan in de namiddag ze los te laten in alle drukte. Ik ga mijn gasten de regio laten leren kennen op een rustige manier. De belangrijkste troef van mijn reis is een combinatie tussen mindfulness en authentieke beleving. Ik voorzie ook enkele vrije momenten in mijn reis. Dit vind ik belangrijk zodat mijn gasten rustig de tijd hebben om goed na te denken over hun leven en wat ze al geleerd hebben tijdens de oefeningen. Ik ga ook een stiltedag in mijn programma te verwerken. Op die manier kunnen mijn gasten werkelijk volledig tot zichzelf komen. Dit idee komt van de stiltevakanties, die ik besproken heb onder hoofdstuk 2. De dag eindigen, zal ik doen aan de hand van een meditatiesessie. Deze inspiratie heb ik gehaald uit mijn marktanalyse van hoofdstuk drie. Deze

70

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. meditatiesessie volgt na het diner. In de morgen voor het ontbijt staat ook regelmatig een yoga sessie op het programma. Op die manier zijn de gasten al van in het begin van de dag goed wakker. Deze sessie is niet iedere dag gepland. Uiteraard zijn de activiteiten en oefeningen niet verplicht, maar wel aangeraden. Het is volkomen verstaanbaar dat de reizigers soms geen zin hebben in een meditatiesessie. Het is niet de bedoeling dat mijn gasten zich verplicht gaan voelen. Als de activiteit hen niet ligt, dan zijn ze volledig vrij om niet deel te nemen. Als laatste voorzie ik enkele persoonlijke gespreken met de begeleider. Ik ben ervan overtuigd dat een persoonlijk gesprek met een mindfulness begeleider of levenscoach de gasten kan helpen. Met een persoonlijk gesprek bereik je toch altijd net iets meer dan tijdens een groepssessie. Als laatste ga ik de deelnemers de keuze geven om hun gsm in het begin van de reis af te leggen zodat ze werkelijk volledig zijn afgesloten van hun dagelijkse leven thuis. Dit idee komt van de off line vakantie en het is bewezen dat mensen veel sneller tot rust komen als ze niet steeds het gevoel hebben van bereikbaar te zijn. Uiteraard is deze keuze vrij, ik ga de deelnemers tot niets verplichten. II.

Onderwerpen die aan bod komen:toerisme

Zoals eerder vermeld is het de bedoeling dat iedere namiddag in het teken staat van toerisme. Ik ga verschillende componenten van toerisme combineren, cultuur als natuur maar ook speciale activiteiten. De Alpen zijn deels gelegen in de regio Piemonte, van daaruit vertrekken heel wat wandeltochten. Uiteraard zal 1 namiddag in het teken staan van wandelen. Gastronomie is ook een belangrijk onderdeel van toerisme. Ik zal dit proberen te integreren in bepaalde activiteiten. Er zijn heel wat workshops die toeristen kunnen volgen in de streek van Piemonte. Ik denk maar aan een truffeljacht, een Italiaanse kookcursus of een wijnproeverij. De voormiddag staat altijd in het teken van mindfulness. Dus de voormiddagen verlopen redelijk rustig. Vandaar dat er ook enkele activiteiten in mijn programma gaan zitten die iets actiever zijn. Daarbij denk ik aan enkele sportactiviteiten. In Piemonte zijn heel wat golfbanen te vinden, een ideale manier om ontspanning en sport te combineren. Het is ook mogelijk om tochten te doen met paarden of op de moto. Piemonte is een uitgestrekte regio die voor ieder wat wils heeft. Er is ook heel wat cultuur aanwezig. Binnen de regio vind je een groot aantal kastelen maar ook enkele kleine gezellige stadjes die zeker een bezoek waard zijn. De gasten gaan er zich zeker niet vervelen.

71

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Welke activiteiten er werkelijk in mijn programma zullen komen is momenteel nog niet duidelijk. Wel is het zo dat alle activiteiten zullen gelinkt worden aan mindfulness. III.

Onderwerpen die aan bod komen:mindfulness

Tijdens de mindfulness voormiddag staat alles in het teken van deze nieuwe levenswijze. De lessen zullen bestaan uit een combinatie van theorie en oefeningen. Tijdens de reis zal het acht weken programma niet volledig worden aangeleerd. Het is de bedoeling dat er een inleiding wordt gegeven op mindfulness om zo de deelnemers te overtuigen om na de reis deze cursus te volgen. Hierna volgen enkele oefeningen die ondermeer zullen worden aangeleerd tijdens de lessen. Het zullen oefeningen zijn die focussen op de ademfocus en de bodyscan. Maar er zal ook mindful yoga gegeven worden. Er wordt gewerkt met je zintuigen en met je automatische piloot. Tijdens de namiddag staat er een wandelmeditatie op het programma. In de bijlagen vindt u voorbeeld oefeningen met daarbij de uitleg hoe deze zal aangeleerd worden (zie bijlage VI). Ik heb deze oefeningen ontvangen van een mindfulness begeleider van het ITAM. In het werkboek van David Dewulf staan ook verschillende oefeningen die gebruikt worden tijdens de reis. Naast de oefeningen wordt er ook een stukje theorie gegeven die zich zal richten op tips voor het dagelijkse leven, zoals voor eten, praten, douchen, … Maar ook oefeningen en theorie op het „doen‟ en „zijn‟. Uiteraard komen er ook oefeningen aan bod die zich richten op stress en het omgaan ermee. Het is belangrijk dat er een mooie balans ontstaat tussen theorie en oefeningen. Er wordt zeker voor een afwisseling gezorgd door de begeleider. 4.2.4

Doelgroep

Zoals eerder vermeld in hoofdstuk 1 ligt de doelgroep in de leeftijdscategorie 30 en 55 jaar. Zoals besproken in hoofdstuk drie heeft iedere reis een bepaalde doelgroep. Die kan heel verschillend zijn. De mindfulnessreizen die besproken zijn in hoofdstuk drie richten zich op verschillende doelgroepen, die gaan van enkel tot vrouwen tot mensen die lijden aan een burn out. Maar sommige mindfulness reizen zijn meer gericht op wellness en deze spreken dan weer een andere doelgroep aan. Ik ga me richten op single carrièremensen. Een mindfulness reis is meestal een groepsreis die bestaat uit allemaal mensen die elkaar niet kennen, single mensen dus. Op een mindfulnessreis is het de bedoeling volledig tot rust te komen en goed te kunnen nadenken. Uiteraard kan dit het best gedaan worden als je alleen bent.

72

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Vandaar dat mijn reis enkel toegankelijk voor single reizigers. Dit wil daarom niet zeggen dat zij geen partner mogen hebben buiten de reis. Ik richt me op carrière mensen omdat zij diegene zijn die meestal het dichtst bij een burn-out staat en vaak ook te maken hebben met veel stress. Uit vorige hoofdstukken is al gebleken dat mindfulness helpt tegen stress en burn-outs. Vandaar dat ik ervan overtuigd ben dat deze doelgroep het meest geschikt is voor als doelgroep van een nieuwe reis. Uiteraard heeft bijna iedereen een carrière. Ik richt me dan ook op sectoren die het meest vatbaar zijn voor een burn out. Dokter Luc Swinnen is een bedrijfsconsulent in stressmanagement en teambuilding. Hij heeft onderzocht welke beroepen de meeste kans hebben op een burn out. Hij kwam tot de volgende conclusie 1: verpleegkundigen, tandartsen, onderwijzers, medewerkers callcenter en operatoren hebben de meeste kans op een burn out. Uit deze conclusie zien we dat mensen die werken in de sociale sector het meeste kans hebben op burn out. Dit wordt ook dan mijn doelgroep. Het zijn ook deze mensen die er het meeste nood aan hebben om eens volledig hun dagdagelijkse omgeving te verlaten. Mijn doelgroep werkt in de sociale sector, samen met mensen, vandaar dat deze doelgroep er ook meestal niet mee in zit om met volledig onbekenden op avontuur te vertrekken. Deze reis is toegankelijk voor zowel mannen als vrouwen. Ik richt me op een leeftijdsgroep van 30 jarigen tot 45 jarigen. Uit contact met mindfulness organisaties is gebleken dat ook deze leeftijdsgroep het meest de cursus volgen. Verder richt ik me op mensen die nog geen cursus gevolgd hebben. Het is de bedoeling dat mindfulness voor hen nog volledig onbekend terrein is. Op die manier kunnen de deelnemers tijdens de reis volledig overtuigd worden om volgens deze levenswijze te leven. 4.2.5

Grootte van de groep

Mijn groep zal bestaan uit maximum 8 deelnemers. Op die manier zijn we op reis met een groep van 9 personen als je de begeleider erbij telt. Dat is de ideale grootte om een minibus te huren voor de transfers. Uit mijn marktanalyse is gebleken dat de meeste groepen uit 10 à 12 personen bestaat. Ik heb express gekozen voor een relatief kleine groep. Op die manier kan iedereen elkaar goed leren kennen en vergroot dit het zelfvertrouwen in ieder individueel lid. Tijdens de cursus zijn er enkele groepsgesprekken, dus vertrouwen is belangrijk. Vandaar mijn keuze voor een kleine groep.

1

Artikel is te vinden in de bijlagen. (Zie bijlage VII)

73

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 4.2.6

Accommodatie A. Algemene accommodatie vormen

Piemonte beschikt over vele verschillende logiesmogelijkheden. Je hebt er de klassieke hotels maar ook heel wat charmehotels. Uiteraard zijn ook de klassieke bed & breakfasts en vakantiewoningen aanwezig. Italië is het land bij uitstek voor agriturismo verblijven, deze ontbreken zeker niet in Piemonte. Agriturismo verblijven zijn boerderijen die openstaan voor toerisme. Daarbij verblijft de gast bij de boer op zijn erf. Dit soort toerisme is er gekomen doordat boeren niet meer rond kwamen met hun gewone activiteiten. Er bestaan verschillende soorten agriturismo, van eenvoudig tot luxueus. Bij eenvoudige agriturismi huurt de klant eigenlijk gewoon een kamer in het huis van de boer en eet gewoon mee aan tafel met de gastheer. Bij luxueuze agriturismi beschikt de toerist over zijn eigen huis op de boerderij met daarbij vaak ook hun eigen zwembad, etc. Bij sommige agriturismi is het mogelijk dat de toeristen mogen helpen op de boerderij. B. Eigen gekozen accommodatie I. Ligging Tijdens mijn reis zullen de deelnemers logeren in het familiehotel Mongalletto. Het is gelegen in de streek van de Roero, meer bepaald in het kleine stadje Castellinaldo. Het is een volledig gerestaureerde boerderij die zich bovenop een heuvel bevindt. Zijn ligging zorgt voor prachtige vergezichten. Het hotel is gelegen in het dorpje Castellinaldo, dit werd gebouwd rond een zestiende eeuwse kasteel dat vroeger het dorpje domineerde. Typische kenmerken van het dorpje zijn kerken, kapellen en prachtige landschappen. Het uitzicht wordt gedomineerd door wijngaarden, bossen, heuvels en kastelen. Slechts een paar kilometer van Castellinaldo zijn de steden Alba en Bra, en de interessante regio's van de Langhe en Monferrato. Hieronder vindt je twee kaarten met daarop de ligging van de Langhe en de Roero Regio en de ligging van het hotel.

74

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Figuur 1 Langhe en Roero Regio

Figuur 2Ligging hotel Mongellatto

II.

Faciliteiten

Het hotel wordt uitgebaat door Angelo en Luciana, zij beschikken over enorm veel ervaring in het uitbaten van een hotel en verzorgen van hun klanten. Ze krijgen de steun van hun dochters, Valentina en Arianna, en hun schoonzoon Giulio. Je voelt je enorm welkom in dit hotel en voelt meteen de familiale sfeer. De gasten kunnen genieten van het openlucht zwembad. Van hieruit hebben ze een prachtig uitzicht op het landschap en het oude kasteel. In het gebied rond de boerderij zijn er kilometers aan verbonden voetpaden, heuvels, oude

75

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. wijngaarden en geurige boomgaarden. De gasten gaan zich moeilijk vervelen tijdens hun vrije tijd. Hieronder vindt je een foto van het uitzicht van het hotel.

Figuur 3 Uitzicht van het hotel

III.

Kamers

De kamers worden als volgt beschreven door de familie: "There are places where the ambience is elegant and refined yet also delicate and light, in which one is aware of a balance between sensations evoked by recollections of the past and others inspired by wonderful new moments. Soft colours, furniture made with the craftsmanship of the past, the view from the windows: all contribute to creating an atmosphere: the fragrance of time.." Het hotel beschikt maar over 9 kamers, dit wil zeggen dat het hotel zal volgeboekt zijn met onze groep. Iedere kamer is vernoemd naar een bepaalde bloem, voorbeelden zijn: fleur de lis, zonnebloem, roos, … Elke kamer is anders ingericht maar ze beschikken allemaal over 19e eeuwse familiestukken. Iedere gast beschikt over een badge om de toegangspoort te kunnen openen, waardoor iedereen vrij is om te doen wat hij wilt. Hieronder vindt u een voorbeeld van een hotel kamer.

76

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Figuur 4 Voorbeeld van een kamer

IV. Gastronomie Het hotel beschikt over een uitstekend restaurant. Ze serveren er voornamelijk traditionele seizoensgebaseerde menu‟s waaronder champignon en truffel gerechten, vers gemaakte pasta‟s maar ook verschillende vleesgerechten. Als dessert serveren ze zelfgemaakt ijs en sorbets. 4.2.7

Aandacht voor voeding

Uiteraard is voeding uitermate belangrijk op zo‟n reis. Er zal met zorg gekeken worden naar de producten waarmee gekookt wordt. We bevinden ons in de regio van Piemonte die rijk is aan heel wat lekkernijen. Er wordt uiteraard gewerkt met lokale producten. De reis is een all inclusive reis, dit wil zeggen dat alle maaltijden inbegrepen zijn. In de voormiddag staat er een uitgebreid ontbijtbuffet ter beschikking van de gasten. In de middag zal er telkens een lunch beschikbaar zijn. ‟s Avonds staat er een diner op het programma. Dit diner zal niet overdreven uitgebreid en ook niet te zwaar. Want na het diner staat nog een meditatie oefening op het programma. Daarvoor is het belangrijk dat de gasten geen last hebben van een overvolle maag. Op de reis zal er gekookt worden aan de hand van Slow Food. „Slow Food is een internationale beweging voor ecogastronomie. We vinden dat voedsel lekker, puur en eerlijk moet zijn. Daarmee bedoelen we dat ons eten goed moet smaken; dat het zonder schade voor de leefomgeving, het dierenwelzijn en de gezondheid moet worden geproduceerd en dat producenten een eerlijke vergoeding moeten krijgen voor hun werk.‟ Slow food is ontstaan als reactie op fast food. De kenmerken daarvan zijn smaakvervlakking en eenvormigheid van voedsel. Bij slow food streeft de

77

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. organisatie naar kwaliteitsvol voedsel die van goede kwaliteit zijn en daarbovenop duurzaam geproduceerd zijn. Ook op mijn reis zal ik proberen om slow food te integreren. Uiteraard worden er alleen maar gezonde producten genuttigd op mijn reis. Dit zou anders ingaan tegen de filosofie van Nannet. Zij zal ook tijdens haar sessies de groep laten kennis maken met gezonde voeding. Daarenboven zal ze aantonen dat gezonde voeding leidt tot een gelukkiger leven. 4.2.8 Begeleiding Als begeleiding heb ik gekozen voor Nannet van der Ham. Zij is begeleidster voor de puur & kuur reizen. Ze beschikt over jaren ervaring in mindfulness. Ze begeleidt ook meerdere groepen per jaar in opdracht voor Puur & Kuur. Nannet kan enorm goed met mensen omgaan. Door al haar ervaring is ze in staat om mensen te helpen met het beantwoorden van bepaalde vragen en ze op weg te helpen een gelukkig leven te leiden. Dit is nu net het doel van mijn reis. Nannet heeft onder andere acht boeken geschreven over spiritualiteit en gezonder leven. Nannet is eigenlijk een gediplomeerde gewichts -, bewegingsen lifecoach, maar ook reikitherapeute en schrijfster. Ook voor allerlei vragen over het leven kunnen de gasten bij haar terecht. De doelstelling van Nannet is de volgende: haar cliënten een lichter lijf en vooral een lichter hoofd bezorgen door samen te zoeken naar de kern van de letterlijke en figuurlijke ballast en deze met wortel en tak te verwijderen zodat het lichte leven geleid kan worden. Er volgen enkele opmerkingen van mensen die al op reis zijn geweest met Nannet: „Ik ben met een koffer vol nieuwe energie naar huis gegaan.‟ „ Nannet weet steeds de juiste toets te raken waardoor haar coaching onopvallend was maar zeker niet minder effectief‟. Dit zijn maar twee voorbeelden van alle lovende kritiek over Nannet. Ik ben er zeker van dat ook mijn gasten alleen maar vol lof over haar zullen spreken. 4.2.9

Prijs

In deze fase van mijn eindwerk weet ik uiteraard nog niet wat de prijs van mijn eindproduct zal zijn. Wat ik wel al weet is dat ik de prijs zo laag mogelijk ga houden. Dit wil niet zeggen dat de kwaliteit daardoor gaat dalen. Ik streef naar de perfecte prijs – kwaliteitsverhouding. In mijn prijs zal er geen transport inbegrepen zijn. De deelnemers moeten dit zelf regelen. Dit heb ik gedaan om op die manier de deelnemers de vrijheid te geven om te kiezen over hun eigen vervoersmiddel. Hierdoor hebben ze ook de kans om eventueel nog enkele dagen langer in Piemonte te blijven.

78

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 4.2.10 Bestemming A. Algemeen Als bestemming heb ik gekozen voor Italië, meer bepaald voor de regio Piemonte. Mijn keuze voor Italië is er gekomen door verschillende redenen. Onder andere omwille van de uitstekende Italiaanse gastronomie, wat toch wel belangrijk is op een mindfulnessreis. Ik heb ook gekozen voor Italië omwille van het klimaat. Het is er toch beter weer dan in eigen land en iedereen wordt gelukkig als hij de zon ziet. Italië is ook een land met prachtige natuur en dit is ook belangrijk voor een mindfulnessreis. Mensen worden rustiger als ze omgeven worden door groene velden. Rust is een van de kenmerken van mijn reis. Hieronder vindt u twee kaarten die de ligging van de regio Piemonte aanduiden.

Figuur 5 Kaart regio's Italië

79

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Figuur 6 Kaart regio Piemonte

B. Gastronomie Ik heb voor de regio Piemonte gekozen om verschillende redenen. Piemonte is gekend voor zijn gastronomie. Het is een regio waar uitstekende wijnen worden gebrouwen. Piemonte is ook de regio voor de truffels. Ieder jaar is er ook een truffelbeurs, waar de beste truffels dan per opbod verkocht worden. Deze beurs gaat ieder jaar door in het stadje Alba, gelegen in de regio Piemonte. Deze typische producten zijn belangrijke troeven voor mijn reis. Ik zou graag als activiteit een workshop of self-cooking class integreren in mijn reis. C. Natuur Naast de gastronomie is Piemonte ook gekend voor zijn ligging. De Alpen liggen deels in de regio Piemonte, waardoor de gasten makkelijk wandelingen kunnen gaan maken. De zuivere lucht is een pluspunt van de Alpen. D. Wellness Daarnaast is Piemonte ook de wellness regio van Italië. Je vindt er een aantal resorts terug maar ook heel wat wellness faciliteiten. Die zijn ook belangrijk op een mindfulness reis. E. Bereikbaarheid Daarnaast is Piemonte ook makkelijk te bereiken. Je kan vliegen op Milaan en van daaruit is het ongeveer 1u30 rijden naar Piemonte. Milaan wordt

80

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. aangevlogen vanuit Brussel door maar liefst 3 maatschappijen, namelijk Sn Brussels Airlines, Alitalia & de lowcost maatschappij Easyjet. Vanuit Charleroi wordt Milaan aangevlogen door lowcost maatschappij Ryan Air. Op amper 1u30 sta je vanuit België in Milaan. Het is ook mogelijk om te vliegen op Turijn, de hoofdstad van Piemonte. Vanuit Brussel vlieg je rechtstreeks op Turijn met SN Brussels Airlines. Het is ook mogelijk om te vliegen met Alitalia vanuit Brussel, maar hierbij maak je een stop in Rome. Vanuit Charleroi is het mogelijk om te vliegen op Turijn met de lowcost maatschappij Ryan Air. Het is ongeveer 1u30 vliegen naar Turijn. F. Verdediging keuze bestemming Ik heb niet gekozen voor een toeristische regio in Italië zoals Toscane of Umbrië. Die regio‟s zijn veel te druk voor de reis die ik voor ogen heb. Piemonte daarentegen is een rustige regio waar toch alle troeven van Italië aanwezig zijn. De regio is ook niet overspoeld door toeristen, dat is net wat mijn gasten nodig hebben. Ik heb niet gekozen voor een exotische bestemming. Dit was wel het idee toen ik aan dit eindwerk begon. Aangezien mijn reis maar 5 dagen duurt, zou het zonde zijn als ze al een dag verliezen door onderweg te zijn. Mocht ik voor een exotische bestemming gekozen hebben, dan was het hoogstwaarschijnlijk Bali geworden.

Conclusie: Dit zijn zowat de voornaamste kenmerken van mijn reis. In mijn case zullen enkele zaken terug komen en daar zal ook het programma volledig worden uitgelegd. Mijn doel is uiteraard dat mijn reis zal voldoen aan alle zaken die mijn klant ervan verwacht. Daarnaast is mijn hoofddoel dat ik de klant heb kunnen helpen en dat hij tevreden naar huis gaat. Met deze ingrediënten ben ik er toch van overtuigd dat dit moeten lukken. Vooral met de hulp van Nannet moet iedereen tevreden naar huis gaan. Mindfulness en toerisme combineren is geen gemakkelijke opdracht voornamelijk omdat de toeristische activiteiten een mindfulness toets moeten bezitten. Door de marktanalyse in hoofdstuk drie sta ik al een stuk verder in het ontwikkelen van de mindfulness voormiddag. Door deze marktanalyse zijn de keuzes voor mijn eigen eindproduct gemakkelijker gegaan. Ik heb al veel ideeën opgedaan door de verschillende producten te vergelijken. Met de ingrediënten die ik in dit hoofdstuk heb vermeld, ben ik er zeker van dat mijn eindproduct zal slagen. Tijdens mijn onderzoek voor hoofdstuk drie ben ik nog geen enkele reis tegen gekomen die hetzelfde doel heeft als ik. Er is met andere woorden nog plaats op de markt.

81

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Ik heb ook verschillende mindfulness begeleiders aangeschreven met de vraag of ze mij konden helpen voor mijn eindproduct. Van enkelen heb ik positief antwoord terug gekregen dat ze het zouden zien zitten om zo‟n reis te begeleiden. Deze begeleiders kennen de doelgroep uiteraard het best en zij zijn er van overtuigd dat zo‟n reis zou aanslaan. Mijn contacten met deze begeleiders kunt u terug vinden in de bijlagen. (Zie bijlage VIII) Mijn mindfulnessreis is het ideale product voor mensen die lijden aan stress, die graag op reis gaan en hun leven willen veranderen. Al deze zaken worden aangepakt in mijn eindproduct.

82

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

5. Case 5.1 Inleiding In dit hoofdstuk bespreek ik mijn uiteindelijk eindproduct. Ik heb een eigen mindfulness reis uitgewerkt. Deze vindt plaats in de regio Piemonte, in het noorden van Italië. De reis vindt plaats van 7 tot 11 oktober. Ik heb voor deze periode gekozen omwille van het truffelseizoen die dan begint. De kernwoorden voor deze reis zijn rust, aandacht en gastronomie. Die eerste twee woorden zijn kenmerkend voor het luik mindfulness, wat de rode draad is van de reis. Maar deze reis draait niet enkel rond mindfulness. Toerisme en gastronomie worden erbij gecombineerd. In dit hoofdstuk vindt u mijn uitgewerkt product terug in een overzicht en in een uitgebreider dag aan dag programma. Daarna volgt er informatie over de bestemming en praktische zaken. Ik heb ook een „reclame‟ folder ontwikkeld met daarin het programma van de reis. Deze kunt u terug vinden in de bijlagen. Als laatste bespreek ik welke marketing campagne ik zou voeren om het product te verkopen. Deze bespreek ik aan de hand van de promotie en distributie. Het einddoel van mijn reis om de deelnemers een fantastische week te bezorgen waarin ze volledig ontspannen kunnen terug keren naar hun dagelijkse omgeving. Uiteraard is het de bedoeling dat ze na terugkeer van de reis zich toespitsen op mindfulness en de oefeningen die ze geleerd hebben ook toepassen thuis en in hun dagelijkse leven.

5.2 Uitgewerkt product 5.2.1 Dag per dag overzicht

Dag 1- Aankomst Namiddag

Diner Overnachting

Aankomst in het hotel Check in & rondleiding op het domein Eerste mindfulness kennismaking Oefening: Aandacht voor adem Licht diner Hotel Mongalleto

Dag 2 – Truffel hunting Voormiddag Lunch Namiddag Diner Overnachting

Ontbijt Mindfulness oefeningen: Aandacht voor het hier en nu. Persoonlijke gesprekken Lunch in het hotel Persoonlijke gesprekken / vrije tijd Truffel hunting gecombineerd met mindfulness oefening Diner in het hotel Hotel Mongalleto

83

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Dag 3 – Stilte Dag Voormiddag Lunch Namiddag Diner Overnachting

Ontbijt Mindfulnessoefening : Aandacht voor innerlijke stilte en stress Begin wandeling in de Alpen Picnic lunch in de bergen Verderzetting van de wandeling, gecombineerd met oefeningen. Terug naar het hotel Vrije tijd Diner in het hotel Hotel Mongalleto

Dag 4 – Wellness Voormiddag Lunch Namiddag Diner Overnachting

Ontbijt Mindfulnessoefeningen: Yoga als levenshouding Lunch in het hotel Bezoek aan wellness in de stad Alba Bodyscan Ca Del Ra Hotel Mongalleto

Dag 5 Voormiddag

Lunch Namiddag

Ontbijt Mindfulnessoefeningen: Aandacht voor interpretatie, communicatie en de kracht van ja. Rollenspellen Lunch in het hotel Vrije tijd Bewegingslessen met Nannet Afscheid

5.2.2 Dag aan dag programma Dag 1

Maandag 07/10/13 - Brussel - Turijn

17h00

Aankomst in het hotel. In dit programma is er geen vervoer inbegrepen. De klanten moeten dit zelf zien te regelen. Het is de bedoeling dat ze om 17u allemaal aanwezig zijn op het terrein van het hotel. Als er deelnemers vroeger aankomen, dan is dit geen probleem. De begeleider zal aanwezig zijn. Na aankomst volgt een rondleiding op het domein van het hotel. Hierna kunnen de deelnemers zich gaan installeren op hun kamer en zich opfrissen.

17h30

Eerste kennismaking met Nannet.

84

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Na het opfrissen volgt een eerste kennismakingsgesprek met Nannet in groep. Dit verloopt in een informele sfeer in de tuin van het hotel. De gasten kunnen genieten van een niet alcoholische gezonde cocktail tijdens het eerste gesprek. Op dat moment legt Nannet uit wat er allemaal op het programma zal staan tijdens de reis. Hierbij geeft ze ook haar filosofie meer „lichter en gelukkig leven‟. Na de eerste kennismaking volgt er een eerste oefening die in het teken staan van aandacht voor de adem 1. 19h30

Na deze kennismaking staat er een gezellig diner op het programma die licht verteerbaar is. Op die manier hebben de gasten geen last van een zware maag voor het slapengaan.

21u00

Meditatie oefeningen om tot rust te komen. Iedere dag wordt afgesloten met enkele meditatie oefeningen onder leiding van Nannet. Op die manier kunnen de deelnemers tot rust komen voor ze gaan slapen. Uiteraard kiest iedereen zelf wanneer hij gaat slapen.

Overnachting in Hotel Mongalleto. Dag 2: Dinsdag 08/10/13 08u00

Ontbijt in het hotel. Iedere morgen is er een ruime keuze aan verschillende producten aanwezig zodat de gasten alle nodige energie kunnen opdoen om aan de dag te beginnen.

09u00

Mindfulness oefeningen in de villa. Op dag 2 staat de eerste echte mindfulesssessie op het programma. De gasten zijn ondertussen al geïntroduceerd in deze levenswijze, dus wordt er dit maal verder gebouwd op wat ze al gezien hebben. Deze les staat in het teken van „Aandacht voor het hier & nu.‟ Na 2u oefeningen en gesprekken hebben de gasten de mogelijkheid om een eerste persoonlijk gesprek met Nannet te doen. Daarbij kunnen ze in alle rust met hun vragen en problemen terecht bij onze levenscoach. Zij zal ook klaar staan met tips voor een gezondere levensstijl. Ondertussen hebben de andere gasten wat vrije tijd om te bezinnen of te genieten van de faciliteiten van de villa of het mooie weer.

12u30 1

Lunch in een Agriturismo

Deze oefening is afkomstig uit het werkboek van David Dewulf.

85

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Lunch in een Piemontese Agriturismo betekent lekker eten met verse lokale gerechten in een rustieke omgeving in de prachtige natuur. Nadat de groep het hotel heeft verlaten voor een tour te midden van het groene landschap, zal de groep worden ontvangen in een authentiek restaurant met een warme sfeer. Dit is de plek om de authentieke Piemontese keuken te leren kennen. Probeer bijvoorbeeld gerechten met witte truffel, agnolotti al plin (een speciaal soort vlees ravioli), of tajarin al sugo di carne (een variatie op de beroemde pasta alla Bolognese) en de afwerking van een Piemontese lunch met een dessert van panna cotta Tipica ! De lunch voor de groep zal bestaan uit verschillende kleine hapjes. Hierdoor leren ze proeven van verschillende zaken en wordt de lunch niet te zwaar. Er zullen Piemontese wijnen beschikbaar zijn voor de mensen die daar zin in hebben, maar het proeven is zeker niet verplicht. 14u00

Truffel hunting en proeverij Vandaag kan de groep genieten van het beste van de Italiaanse gastronomie. Beleef de emotie van truffel plukken! Vandaag gaat de groep lid worden van de truffel picker en zijn honden. Tijdens een rondleiding richting de natuurlijke truffelgronden, gaat de groep de stormloop van truffelplukken in de prachtige heuvels van Monferrato ervaren, dit terwijl ze genieten van een verbazingwekkend uitzicht! De Trifulau, de truffel picker, zal zijn kennis van de lokale geschiedenis en tradities en de typische prodotti aanbieden door de regio te delen. Ze krijgen zelfs een bezoek aan zijn huis, waar hij zal herinneringen aan het verleden zal delen met hen. Na de rondleiding volgt er uiteraard een proeverij van deze lekkernij. Uiteraard is deze activiteit niet zomaar gekozen. Het is de bedoeling om de theorie die de groep in de voormiddag heeft gezien, nu toe te passen op een oefening. In de voormiddag heeft de groep geleerd om aandacht te hebben voor het hier en nu. Geen aandacht te hebben voor zaken die al gebeurd zijn of nog moeten gebeuren. Je leeft op dit moment. Deze oefening laat zien hoe je door aandacht te geven aan het huidig moment een enorme rijkdom kan ervaren. Tijdens deze oefening wordt er gebruik gemaakt van alle direct zintuigen. De oefening werkt als volgt: iedere deelnemer neemt een truffel bij de hand. Je laat alles wat je van een truffel weet los. Beeld je in dat je van Mars komt en gedropt wordt op planeet Aarde. Je missie is de aardse voorwerpen te leren kennen en je focust je op de zintuiglijke kenmerken van het voorwerp. Het is de bedoeling dat iedere deelnemer aandacht schenkt aan het gewicht, de vorm, de samendrukbaarheid van het voorwerp. Daarna moeten ze luisteren

86

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. naar het voorwerk, er aan ruiken, er naar kijken en er van proeven. Na deze oefening wordt besproken welke kenmerken iedere deelnemer heeft waargenomen. 2 Het doel van deze oefening is aandacht te hebben voor enkel die truffel en na te denken wat je er allemaal bij voelt. Bij deze oefening wordt gastronomie, zintuigen en mindfulness gecombineerd. 16h30

Persoonlijke gesprekken met Nannet. Na het bezoek is er nog tijd over voor persoonlijke gesprekken met Nannet voor de deelnemers die nog geen kans hebben gehad. De andere gasten kunnen ondertussen genieten van vrije tijd. Deze kunnen ze spenderen in de spa van het hotel of ze kunnen ook de regio op zichzelf gaan bezoeken.

19u30

Dinner in hotel. Na de persoonlijke gesprekken kunnen de gasten genieten van een heerlijk diner in het hotel. Dit diner verloopt weer volgens de principes van slow food. Het wordt geen uitgebreid diner maar iets lichts dat makkelijk verteerbaar is. Op die manier hebben de gasten geen last van een gevulde maag tijdens de meditatie oefeningen.

21u00

Meditatie oefeningen om tot rust te komen voor het slapengaan.

Overnachting in Hotel Mongalleto. Dag 3: Woensdag 09/10/13 – Stilte dag 08h00

Ontbijt in het hotel.

09u00

Mindfulness oefeningen in de voormiddag. Deze dag staat in teken van de stilte. Tijdens mijn marktanalyse heb ik gemerkt dat dit vaak terugkomt in mindfulnessprogramma‟s. Ik vond het een tof idee, vandaar dat het niet kon ontbreken in mijn programma. Het is dus de bedoeling dat er zo weinig mogelijk gepraat wordt vandaag. Dit geldt voornamelijk voor de deelnemers. Uiteraard zal Nannet wel praten en de oefeningen uitleggen. De oefeningen in de voormiddag staat in het teken van „Aandacht voor innerlijke stilte en stress‟. Deze voormiddag wordt gewerkt op het loslaten van stress aan de hand van het mind/body effect. In de namiddag staat een wandeling in de Alpen op het programma, de ideale excursie dus voor een stilte dag.

2

Deze oefening is afkomstig uit het werkboek van David Dewulf.

87

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Tijdens een stiltedag kunnen de deelnemers op een rustige manier nadenken over hun leven en vragen of problemen waarmee ze op dit moment kampen. Zo‟n stiltedag om eens goed na te denken, leidt vaak tot positieve resultaten. 11h00

In de late voormiddag: wandeling richting de Alpen De groep wordt in busje naar de vertrekplaats Sasselo gebracht. Dit kleine Italiaanse stadje ligt in de regio Ligurië en op zo‟n 90 minuten rijden. Van daaruit vertrekt de wandeling in de natuur. De wandeling zelf duurt zo‟n 3 uur en de moeilijkheidsgraad is gemakkelijk. De groep zal een picknick meekrijgen met allerlei Italiaanse lekkernijen. Deze zal verorberd worden in de natuur tijdens de wandeling. De wandeling begint aan de ingang van het Parco Naturale Regionale del Beigua. Aanvankelijk loopt de groep door een sparrenbos met voornamelijk Douglas sparren. De wandeling leidt ondermeer naar Castello Bellavista en volgt de ring route. Deze route leidt ondermeer tot de Bric della Rama, Cima di Deiva en Bric di Salmaceto. Het pad kruist verschillende omgevingen waaronder gemengde bossen, struikachtige gebieden. Maar de groep zal ook ook verschillende flora elementen tegenkomen waaronder beukenbomen, kastanjebomen, zwarte dennen en Schotse dennenbossen. Omdat het gebied zo geïsoleerd is, is het mogelijk om bepaalde vogelsoorten en andere fauna waaronder reeën, damherten en wilde zwijnen tegen te komen. Tijdens de wandeling wordt er af en toe een pauze gehouden om een mindfulness oefening uit te voeren. Hieronder vindt u een aantal voorbeeld oefeningen terug: -

Stop & adem: ben je nu eerder rustig of onrustig? Adem ermee en laat het zijn. Beeld je in dat je in een zure citroen bijt. Wat voel je? Wat merk je in je lichaam? Dit is het mind body effect. Sluit de ogen en adem, observeer je gedachten. Wat „moet‟ er nog allemaal?

Dit zijn voorbeeld oefeningen die gebaseerd zijn op het loslaten van stress en die aantonen wat de kracht van stilte kan betekenen voor iemand. 17u30

Na de verkwikkende wandeling zal de groep terug begeleid worden naar het hotel waar ze vrij zijn tot aan het diner. Bij aankomst aan het hotel heeft de groep de mogelijkheid om nog een extra persoonlijk gesprek met Nannet te doen.

19u00

Dinner in het hotel.

88

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 21u30

Na het diner staat de gekende meditatie oefening op het programma. Op die manier kan iedereen genieten van een rustige nachtrust.

Overnachting in Hotel Mongalleto. Dag 4: Donderdag 10/10/13 08u00

Ontbijt in het hotel.

09h00

Mindfulness oefeningen in de voormiddag Zoals iedere voormiddag staat ook deze in het teken van mindfulness. Ondertussen is de 4de dag al aangebroken en de groep heeft al goed kunnen kennis maken met mindfulness. Deze dag gaat Nannet weer een stapje verder in de oefeningen om zo iedereen te overtuigen deze levenswijze te volgen. Vandaag staat in het teken van „yoga als levenshouding‟ en „aandacht voor je houding en onaangename momenten‟.

12h30

Lunch in het hotel.

14u00

Bezoek aan Golf Relais Monforte. Dit wellness center is onderdeel van een hotel. Dit hotel beschikt over een van de betere wellness centra in de Piemontese regio. Het ligt op zo‟n halfuurtje van ons hotel. Omdat de wellness faciliteiten in ons hotel maar beperkt zijn en wellness toch de ultieme vorm van ontspanning vormt, bezoekt de groep eens ander wellness center. De spa beschikt onder meer over volgende zaken: sauna, Turks stoombad, jacuzzi met onderwater bedden, nekmassage jets, multisensory douches, Kneipp-behandelingen en een ontspanningsruimte. Iedere deelnemer heeft ook de kans om een massage te volgen. Daarbij gaan ze met zachte bewegingen de gewrichten in de nek en de rug gaan vrijmaken. De ideale manier om tot rust te komen. Na dit bezoek aan de spa staat er nog mindfulness oefening op het programma. Het gaat over de bodyscan, deze helpt mensen „thuis te komen‟ in hun lichaam. Deze oefening duurt zo‟n 40 minuten. De oefening gaat als volgt: De deelnemers gaan op hun rug liggen met beide armen langs het lichaam. Het is de bedoeling dat ze aandacht schenken aan hun ademhaling en dat deze steeds dezelfde blijft. Daarna is het de bedoeling dat ze elk van hun lichaam overlopen, beginnend bij de voeten. Ze moeten dus van elke lichaamsregio welke gewaarwordingen veranderen en welke blijven. Ze moeten

89

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. hun adem laten doordringen openstellen voor wat ze voelen.

in

ieder

lichaamsdeel

en

zich

Deze oefening richt zich op drie leerpunten. Het eerste leerpunt gaat erover om de aandacht te stabiliseren in het lichaam. Het tweede leerpunt bestaat er in jezelf toe te laten wat je voelt zonder oordelen en zonder reactiviteit. Als laatste gaat het om een verkenning van moment tot moment. Deze oefening dient om mensen tevreden te laten zijn met hun eigen lichaam en hun aandacht daarop te focussen. 16h30

Vrije tijd tot aan het diner.

19u30

Dinner in Ristorante Ca Del Ra, Alba. Op de laatste avond wordt er niet gegeten in het hotel, maar in een gezellig restaurant in het stadje Alba. Dit restaurant ligt op zo‟n 20 minuten van het hotel. Het is een klein gezellig restaurantje die kookt volgens de principes van Slow Food. Ze serveren er een typische Italiaanse keuken. De groep heeft de mogelijkheid om buiten in de tuin te zitten met een prachtig uitzicht op het Italiaanse landschap. Omdat deze avond een zwaarder diner op het programma staat, is de keuze voor de meditatie volledig optioneel. Als het diner te zwaar op de maag ligt, dan komen de deelnemers niet volledig tot rust tijdens de oefeningen. Vandaar dat ik de keuze aan hen laat. Ik heb dit diner in het programma gestoken omdat de gasten dan eens op een andere plaats dineren en dat in een van de top restaurant in Piemonte.

22h00

Meditatie om tot rust te komen Uiteraard staat ook op de laatste avond een meditatie oefening op het programma. Op die manier wordt de laatste avond in rust afgesloten. Het was de natuurlijk de bedoeling om de groep tot rust te brengen deze reis.

Overnachting in Hotel Mongalleto. Dag 5: Vrijdag 11/10/13 09h00

Ontbijt in het hotel.

10u00

Mindfulness oefeningen in de late voormiddag. Het moment is aangebroken om de laatste mindfulness oefeningen uit te testen. Deze voormiddag staat in het teken van „aandacht voor interpretatie en communicatie + de kracht van ja‟. Hopelijk

90

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. hebben we tegen dan iedereen overtuigd om ook mindfulness te blijven beoefenen eens ze thuis zijn. Deze voormiddag staat in het teken van een aantal rollenspellen waarin de deelnemers worden geconfronteerd met hun manier van communiceren. Je gaat merken dat mensen vaak snel boos kunnen worden terwijl dit weinig nut heeft. Deze voormiddag gaan de deelnemers aan de hand van enkele oefeningen zien hoe ze op een andere manier kunnen communiceren en wat de kracht van ja betekent. 12u30

Lunch in het hotel.

13u30

Na de lunch zijn de deelnemers vrij tot aan de laatste activiteit. Hierbij kunnen ze beginnen inpakken.

15h00

Als laatste activiteit staan er enkele bewegingslessen op het programma. Deze gebeuren in het zwembad van het hotel. Nannet is naast een mindfulness begeleider ook een bewegingscoach. Als laatste oefening geeft ze de deelnemers nog wat extra tips mee in verband met beweging.

16h00

Op dit moment is de reis afgelopen. De deelnemers zijn vanaf dan volledig vrij. Ze hebben de mogelijkheid om terug naar huis te keren of om nog enkele dagen in Italië te blijven om zo de regio nog wat verder te ontdekken. Na het afscheid is iedereen vrij om te vertrekken wanneer hij wilt.

5.2.3 Uitleg over bestemming Piemonte is een van de 20 regio‟s van Italië met Turijn als hoofdstad. De naam Piemonte is een samentrekking van het Italiaanse "ai piedi del monte", wat betekent „Aan de voet van de berg‟. Turijn is een bloeiende, vlijtige en kosmopolitische Europese stad, die van state-of-the art technologie en architecturale ontwikkelingen geniet. De stad heft een rijke cultuur en geschiedenis. Maar Turijn is vooral bekend om haar barok, rococo en neo-klassieke Franse stijl architectuur. Turijn is bekend als de thuisbasis van de lijkwade van Turijn, de voetbalteams Juventus FC, het hoofdkwartier van autofabrikanten Fiat, Lancia en Alfa Romeo en beroemd om zijn wijnen. Piemonte wordt soms aangeduid als „Toscane zonder toeristen‟. De glooiende heuvels van Piemonte gekenmerkt met wijngaarden dragen meer dan een passende gelijkenis met zijn beroemde zuidelijke tegenhanger. Maar, om een onverklaarbare reden, omzeilen vele bezoekers van Italië deze regio. De eerste toeristen van Piemonte dateren van een decennium geleden, zij kwamen voornamelijk uit Zwitserland en Duitsland. Vandaag de dag blijft het een oase

91

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. van rust waar je kan genieten van een van de beste wijnen tussen de wijngaarden. Piemonte is een ideale regio voor iedereen die verzot is van gastronomie. Het is de regio om op zoek te gaan naar de witte truffel, hazelnoten, chocolade en wijngaarden zoals Barberesco, Barolo en Asti. De overvloed aan verse producten en ambachtelijke tradities inspireerde de Slow Food Movement hier. Slow Food is gebaseerd op het genieten van de eenvoudige genoegen van het leven, een kunst die de Piemontesen hebben geperfectioneerd. De Olympische winterspelen werden in 2006 georganiseerd in de Piemontese hoofdstad Turijn en langs de nabijgelegen pistes van Via Lattea. Dit bracht Piemonte wat internationale aandacht. In dit proces vond Turijn en haar industriële imago zichzelf opnieuw uit als een chique, verfijnde wereldstad. Toch zal Piemonte je verwonderd achter laten waarom deze regio nog niet meer ontdekt is door het grote publiek. Reisinfo: Bagage: Je mag 20 kg bagage en 6 kg handbagage meenemen. Er is aan boord de gelegenheid om snacks en dranken te kopen. (niet inbegrepen in de pakketprijs) Formaliteiten: Deelnemers met de Belgische nationaliteit dienen in het bezit te zijn van hun Belgische identiteitskaart. Deelnemers die een andere nationaliteit dragen, dienen contact op te nemen met hun ambassade. Munteenheid : In Italië kan u betalen met de Euro. Geldautomaten zijn overal beschikbaar. Taal: Italiaans is uiteraard de voertaal. In de grote toeristische steden spreken of begrijpen ze Frans of Engels. Met Duits kan je alleen terecht in Noord-Italië (Zuid-Tirol) en langs de badplaatsen in het noorden van Italië. Wie zich buiten de toeristische hoogtepunten begeeft moet een woordje Italiaans kunnen spreken of zijn taalgidsje bijhebben. Tijdsverschil : Zelfde tijd als in België Elektriciteit: 220 volt Klimaat: Zachte winters en hete zomers. Het voor- en najaar zijn dan ook ideaal voor een actief stadsbezoek.

92

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. 5.2.4 Bereikbaarheid De regio Piemonte is bereikbaar vanuit 2 grote luchthavens, namelijk Milaan & Turijn. Ik heb gekozen om te vliegen op Turijn, omdat de verbindingen mij het beste uitkwamen. Onder meer Sn Brussels Airlines en Alitalia vliegen vanuit Zaventem op Turijn. Als je vliegt met Alitalia maak je een kleine tussenstop in Rome. Ook de lowcost maatschappij Ryan Air vliegt op Turijn om de 2 dagen. Je kan de regio Piemonte ook bereiken door te vliegen op Milaan. Het zijn dezelfde maatschappijen die erop vliegen, namelijk Sn Brussels Airlines, Alitalia & Ryan air. Maar ook de lowcostmaatschappij Easyjet vliegt op Milaan. De regio is met andere woorden behoorlijk goed bereikbaar met het vliegtuig. Uiteraard is het ook mogelijk om met de wagen tot in Piemonte te rijden. De regio ligt in het noorden van Italië, waardoor de afstand met België redelijk goed meevalt. 5.2.5 Accommodatie Qua accommodatie heb ik gekozen voor het hotel Mongalleto. Dit hotel heb ik uitgebreid besproken in hoofdstuk 4. Alle elementen voor een zorgeloze vakantie zijn er aanwezig. Een andere groot pluspunt vond ik de ligging. Het hotel is omgeven door groen en bossen, dit brengt de groep alleen maar meer in ontspanning. 5.2.6 Eetgelegenheden Ik heb er voor gekozen om toch niet steeds in het hotel te eten maar ook af en toe buitenshuis. Dit zorgt voor meer variatie in het programma. Uiteraard staat de voeding in het teken van Italië, maar er wordt ook naar gekeken dat het steeds gezonde voeding die wordt voorgeschoteld aan de groep. Ik heb er ook opgelet dat het gaat om eerlijke en traditionele producten. Daarom dat ik er voor gekozen heb om in een andere agriturismo te gaan eten.

5.3 Prijsberekening Prijzen en voorwaarden Totale prijs: € 982.73 Een volledig overzicht van de prijsberekening vindt u terug in de bijlagen. (Zie bijlage IX) Deze prijzen omvatten:   

Accommodatie voor 1 persoon op basis van een tweepersoonskamer Transfers ter plaatse Alle maaltijden vermeld zoals in het programma

93

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.   

Mindfulness begeleider Gidsen zoals vermeld in het programma Alle activiteiten zoals vermeld in het programma

Deze prijzen omvatten niet:     

Alle maaltijden die niet specifiek vermeld worden (voor eigen rekening) Excursies en uitstappen die niet vermeld zijn in het programma Persoonlijke uitgaven en fooien. Verzekeringen. Transport naar de bestemming

Opmerkingen:  

Een geldige Belgische identiteitskaart is verplicht (geldig tot 6 maanden na retour) Er zijn geen specifieke vaccinaties nodig voor een reis naar Italië.

Deelnemers kunnen een vlucht bijboeken mits een toeslag van € 168,82. Deze vlucht wordt uitgevoerd door Brussels Airlines en vliegt op Turijn.

5.4 Programma in brochurevorm Het programma in brochurevorm is te vinden in de bijlagen. (Zie bijlage X)

5.5 Promotie van het product 5.5.1 Promotie Promotie is van essentieel belang bij de verkoop van een reis. Er bestaan verschillende manieren om een reis te promoten. Je kan kiezen uit verschillende kanalen zoals internet, kranten, televisie, radio, … om reclame te maken. Voor mijn eindproduct zal ik voornamelijk reclame maken via internet. Een website waar alle informatie te vinden is over de reis lijkt me dan ook van essentieel belang. Daarnaast mogen de sociale media uiteraard ook niet ontbreken. In de huidige maatschappij bereik je heel veel mensen aan de hand van sociale media. Dan heb ik het over facebook, twitter, blogs, youtube, … Het is heel gemakkelijk om via deze kanalen reclame te maken. Het kost geen geld om via deze kanalen te werken. Als beginnende reisorganisator beschik je nog niet over een uitgebreid klantenbestand. In het begin kan het handig zijn om samen te werken met een gekende mindfulness organisator. Op die manier kan je gebruik maken van zijn klantenbestand. Zo kan je alle mensen die ooit een cursus hebben gevolgd of al deelgenomen hebben aan een reis nog eens uitnodigen. Mond tot mond reclame is ook niet te onderschatten. Als je eerste reis een succes is, dan gaan je klanten sowieso ook andere mensen overtuigen om deel te nemen aan een volgende editie. Tijdens mijn contact met David Dewulf kon hij

94

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. me ook vertellen dat de meeste mensen mindfulness leren kennen aan de hand van een vroegere deelnemer. Voor mijn eindproduct zal ik me dus voornamelijk baseren op promotiekanalen zoals internet en sociale media. Verder zal ik samenwerken met een erkende mindfulness organisatie om zo van hun klantenbestand gebruik te maken. 5.5.2 Distributie A. Magazines Er bestaan ook heel wat magazines die zich richten op mindfulness en wellness. Deze magazines zijn dan ook de ideale distributievorm om reclame te maken voor mijn product. Hieronder vindt u twee van meest gekende magazines. In deze tijdschriften draait het om bewust trager leven, onthaasten en mindfulness. Flow Hierbij een citaat van de website van het magazine: „Flow is een tijdschrift voor vrouwen die graag wat meer tijd voor zichzelf willen, die op zoek zijn naar authenticiteit en rust, die het leven net anders willen aanpakken en nuchtere en praktische oplossingen zoeken voor dat overvolle bestaan.‟ In elk Flow magazine komen thema‟s aan bod als Live mindfully: aandachtig leven, aandacht voor het nu. Maar ook Simplify your life, Feel connected en Spoil yourself. Flow heeft sinds kort een eigen mindfulness doeboek uitgebracht. Daarin vind je allerlei informatie over wat mindfulness is, hoe mindfulness de lezer kan helpen in zijn dagelijkse leven en wat het oplevert. De redactie van het tijdschrift Flow heeft de bekende acht weken mindfulness training 3 gevolgd. Je kunt uit dit tijdschrift heel wat informatie halen. Happinez Happinez is het eerste mindstyle magazine in Nederland. „Mindstyle slaat de brug tussen hoofd en hart, tussen uiterlijke en innerlijke schoonheid. Het is gericht op mensen die interesse hebben in zingeving in combinatie met een stijlvolle manier van leven.‟ Het tijdschrift bespreekt een brede waaier aan onderwerpen op het gebied van wijsheid, psychologie en spiritualiteit met thema‟s zoals werken, wonen, gezondheid, reizen, voeding, …

5.6 Conclusie Na het uitwerken van deze reis heb ik ondervonden dat het niet gemakkelijk is om zo‟n reis in elkaar te steken. Piemonte beschikt over heel wat troeven om een volledige toeristische reis uit te werken. Maar het is moeilijk om de activiteiten te kunnen linken aan mindfulness. Want daar draait het tenslotte om, mindfulness is de rode draad in mijn reis.

3

Acht weken mindfulness training: Hierop wordt dieper ingegaan in hoofdstuk 2.

95

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Een ander moeilijk punt was om activiteiten te vinden die gelinkt waren aan elkaar. Je kan niet zomaar eender welke activiteit in je reis plaatsten. Deze activiteiten moeten iets met elkaar te maken hebben en de geest van mindfulness bevatten. Een derde punt waar ik zeker aandacht aan heb geschonken tijdens het maken van deze reis, is voldoende rust. Het is belangrijk dat je jouw programma niet volledig volpropt met allerlei activiteiten. Dit is een fout die vaak gemaakt wordt, niet alleen in toerisme maar ook in het dagelijkse leven. Het is net dat wat we de deelnemers willen afleren, om teveel te willen doen op een dag. Vandaar dat rust en traagheid enorm belangrijk waren tijdens deze reis. Het was geen gemakkelijke oefening maar naar mijn gevoel toe zit alles in de reis wat ik erin wou. Ik ben ervan overtuigd dat mensen die aan deze reis deelnemen met een positief gevoel zullen terugkeren en hun leven zullen aan passen aan de principes van mindfulness.

96

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

6 Conclusie De hoofdvraag van deze bachelorproef was of mindful op vakantie gaan een nieuwe trend kan worden binnen de toeristische sector. Met onderstaande conclusie zal duidelijk worden of hier op volmondig ja kan gezegd worden of dat het spijtig genoeg niet haalbaar is. Uit het volledig onderzoek dat hieraan vooraf is gegaan kunnen we kleine conclusies trekken die we nu tot een eindconclusie kunnen vormen. Daarom trekken we conclusies uit de voorafgaande hoofdstukken. We hebben gezien dat mindfulness niet zomaar iets waar je een halfuur per dag tijd aan besteed. Het is werkelijk een levenswijze waaraan je jouw hele leven moet aan aanpassen. De beste manier om mindful te leven is het volgen van een acht weken programma. Daar wordt er aan de hand van oefeningen uitgelegd hoe belangrijk het is om in het nu te leven en niet te piekeren over de toekomst of het verleden. De nadruk van dit programma ligt op aandacht hebben. We hebben aangetoond dat mindfulness wetenschappelijk onderbouwd. Dat is een reden die heel wat mensen overtuigd om de cursus te volgen. Wat nog gebleken is uit voorafgaand onderzoek is dat mindfulness meer en meer in de actualiteit verschijnt. Er ontstaan meer en meer boeken die over dit onderwerp gaan en het aantal mensen die een acht weken programma volgt stijgt ieder jaar. De voornaamste doelgroep bevindt zich tussen 30 en 55 jaar. Dit is ook de leeftijd waarop je met de meeste stress te maken krijgt zowel op werkvlak als in je gezin. Uit cijfers is ook gebleken dat vrouwen zich meer aangetrokken voelen tot mindfulness. Uit voorafgaand onderzoek is gebleken dat mindfulness wel degelijk een trend is die de laatste jaren meer en meer aan populariteit wint. Haasten en onthaasten zijn de twee grote trends die momenteel de huidige maatschappij typeren. Door het gejaagde leven die er momenteel heerst, stijgen de cijfers van burn outs en depressies meer en meer. Mensen kunnen het leven moeilijker en falen onder de druk. Het is algemeen aangetoond dat mensen die lijden aan een burn out nood hebben aan ontspanning om er weer bovenop te geraken. Deze nood aan ontspanning leidt tot enkele behoeften waar men vroeger minder nood aan had. Ik spreek dan over ontspanning en tijd voor jezelf. Toerisme is een sector die aan deze behoeften kan voldoen en dit dan ook doet. De laatste jaren komen er heel wat producten op de markt die zich richten op deze behoeften. Deze producten zouden niet ontstaan als er geen vraag naar is. We kunnen mindfulness reizen ook onder de groep plaatsten van producten die ontstaan zijn om aan die bepaalde behoeften te voldoen. Het is aangetoond dat mindfulness helpt tegen het bestrijden van een burn out. Deze bestrijding kan ook plaatsvinden op reis.

97

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Er bestaan een aantal spelers op de markt die mindfulness reizen organiseren. Ik denk daarbij aan de grote mindfulness organisaties maar ook wellness reisorganisators richten zich op deze markt. Wat opvalt aan deze reizen is dat ze uitsluitend rond mindfulness draaien. Het programma van de reis bestaat vaak uit het acht weken programma die wordt aangeleerd. We zien dat er in de voormiddag theorie en praktijk lessen op het programma staan om mindfulness aan te leren. In de namiddag zijn de deelnemers vrij om te doen wat ze willen. Deze reis gaat dan wel door in een ander land maar er wordt tijdens de reis geen aandacht besteed aan de bestemming op zich. Deze mindfulness reizen hebben weinig voeling met toerisme. We zien dat dit anders is tijdens de wellness reizen. Daarbij wordt er vooral gewerkt op meditatie en yoga, mindfulness komt maar een klein deel aan bod. In de namiddag zijn de deelnemers niet vrij maar bezoeken ze enkele spa‟s of zwavelbadden of andere vorm van wellness. Deze reizen beschikken over iets meer toerisme dan de pure mindfulnessreizen. Maar deze wellness reizen richten zich enkel op het luik wellness toerisme. Echte reizen die bestaan uit een voormiddag mindfulness en een namiddag toerisme zijn momenteel nog niet op de markt. We zien ook dat de echte touroperators zich momenteel nog niet op deze markt begeven. Deze reizen vind je voornamelijk terug in het aanbod van wellness organisatoren of de mindfulness organisaties. We zien ook dat de markt in Nederland veel groter is dan deze in België. Daar zijn deze reizen al veel populairder dan in eigen land. Hier is deze vorm van toerisme nog niet volledig van de grond gekomen. Aangezien er zich nog weinig spelers op deze markt bevinden, liggen alle kansen nog open voor toekomstige touroperators. Of mindfulness en toerisme kan gecombineerd worden in een reis? Mijn antwoord daarop is ja, maar het wordt moeilijk. Dit omdat de toeristische activiteiten die je in je programma opneemt, gelinkt moet worden aan mindfulness. Het is moeilijk om mindfulness oefeningen te integreren in toeristische activiteiten. Alle hoofdstukken hebben me een grondige kijk gegeven over wat mindfulness nu werkelijk inhoudt. Het is me duidelijk geworden dat mindfulness wel degelijk een trend is momenteel. Er is een grote doelgroep die geïnteresseerd is in mindfulness en er is ook een grote doelgroep die je kan overtuigen om mindfulness te volgen. Als een touroperator de juiste toeristische activiteiten kan vinden die gelinkt worden aan mindfulness, is dat zeker een product die zal aanslaan. Het is zeker een product die zou aanslaan op de Nederlandse markt. De Belgische markt zal nog wat meer tijd nodig hebben. Het wordt een moeilijke opdracht maar het is haalbaar.

98

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Bibliografie Websites Burn Out: http://www.burnout.nl/index.htm Onthaasten: http://www.rentapen.nl/stress-tien-tips-om-te-onthaasten/ Happy Soul Travel: http://www.happysoultravel.nl/ Happinez - Tijdschriften: http://www.wpg.nl/uitgeverijen/tijdschriften/Happinez1.htm Happinez – Reizen: http://www.happinez.nl/Reizen.htm Off line vakantie: http://www.in10.nl/weblog/category/grenzeloos/ Flow – Tijdschrift: http://www.flowmagazine.nl/ Burn Out – Behandeling: http://www.antwerpen-psychotherapie.be/burn-outbehandeling-therapie-stress-antwerpen.html Burn out bij de Belgische beroepsbevolking: http://www.werk.belgie.be/moduleDefault.aspx?id=33630 Zorg vakanties: http://www.zorgvakanties.com/ Zorgvakanties – Artikels: http://www.zorgvakanties.com/pers.html ITAM: http://www.itam.be/ I AM: http://www.aandacht.be/NL/index.html I AM – Vakantieweek: http://www.aandacht.be/NL/documents/120803120810MINDFULNESSVAKANTIEWEEKFRANDEUX.pdf Puur en Kuur – Body Balance reis: http://www.puurenkuur.nl/reis/427/bodybalance-reis-longevity-portugal Innerfire: http://www.innerfire.nl/ Puur en Kuur – Ayurveda kuur: http://www.puurenkuur.nl/reis/450/intensieveayurveda-kuur-in-villa-vallerosa Puur en Kuur – Stress reductie week: http://www.puurenkuur.nl/reis/560/nieuwstress-reductie-weekend-aan-zee Happy Soul Travel – Mindfulness in Spanje: http://www.happysoultravel.nl/nature-spirit/spanje/mindfulness-in-spanje Sabine Van der Post: http://www.puur-studio.nl/sabine-van-der-post

99

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Elixir: http://www.elixer-it.nl/Eindhoven/ Mindful vacation – Practicing in Paradise: http://www.mindfulvacation.com/ The mindful traveler: http://www.themindfultraveler.com/ Ra reizen: http://www.ra-reizen.nl/ Truffel seizoen: http://www.fieradeltartufo.org/Sezione.jsp?titolo=Truffle%20Fair%202013&idSe zione=246 Vacature: http://www.vacature.com/blog/5-beroepen-met-garantie-op-eenburn-out Travelmindfulness: http://www.travelmindfulness.nl/ The institute for meditation and psychotherapy: http://www.meditationandpsychotherapy.org/2013-04-14/practicing-paradisemindful-vacation GPS Tracks – Wandelroutes: http://gpstracks.nl/wandelroutesoverig.php?id=4065 Verdita: http://www.verdita.com/wandelen.html Parco Nationale Regionale del Beigua: http://www.parcobeigua.it/Eiti_dettaglio.php?id_iti=1008 Cascina Nuova: http://www.cascinanuova.com/eng/index.php?id=dovesiamo Golf Relais Monforte: http://golfrelaismonforte.marachellagruppo.it/PDF/percorsi_spa_EN.pdf Golf Relais Monfore: http://golfrelaismonforte.marachellagruppo.it/EN/wellnesscenter.html Booking – Hotel Mongelatto: http://www.booking.com/hotel/it/mongalletto.html?tab=1&origin=hp&error_url= %2Fhotel%2Fit%2Fmongalletto.nl.html%3Faid%3D356988%3Blabel%3Dgog235 jc-index-XX-XX-XX-unspec-becom%3Bsid%3Dc8c3b3fed4eb58c2c84f2cfb898b69ca%3Bdcid%3D1%3B&do_av ailability_check=on&aid=356988&dcid=1&label=gog235jc-index-XX-XX-XXunspec-becom&sid=c8c3b3fed4eb58c2c84f2cfb898b69ca&checkin_monthday=7&checkin_y ear_month=2013-10&checkout_monthday=11&checkout_year_month=201310#HotelFacilities Hotel Mongelatto – Restaurant http://www.mongalletto.it/testi/menu_carta.htm Brussels Airlines: http://www.brusselsairlines.com/nl_be/

100

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Alitalia: http://www.brusselsairlines.com/nl_be/ Easyjet: http://www.easyjet.com/nl Ryan Air: http://www.ryanair.com/nl-be Albergo Dell‟Agenzia: http://www.albergoagenzia.it/ Agriturismo Piemonte: http://www.agriturismo.it/en/farmhouse/piedmont Telefacts – Mindfulness: http://vtm.be/telefacts/mindfulness-voor-kinderen Wikipedia – Mindfulness: http://nl.wikipedia.org/wiki/Mindfulness One Aware: http://www.oneaware.be/Oneweb.mei2011/Mindfulness_volwassenen.html Mi Yo: http://mi-yo.be/wetenschappelijke-onderbouw/ New York Times: http://travel.nytimes.com/2012/07/01/travel/vacationsabotage-dont-let-it-happen-to-you.html?pagewanted=1&_r=0&emc=eta1 Encyclo: http://www.encyclo.nl/begrip/mindfulness Heartfulness: http://heartfulness.be/Mindfulness/definities.html#.UZSwTMqtS2A Eurocottage: http://www.eurocottage.com/nl/Itali%C3%AB/Piemonte Jetair: http://www.jetair.be/autovakanties/Italie/Piemonte/Piemonte/zomer/hotel/7344 1/-Piemonte-per-Vespa--%3Csite%3Eeen-6-daagse-ontdekkingsreis-in%3Csite%3Ehet-land-van-truffels,-hazelnoten-en-wijn.htm Hertz: http://www.hertz.nl/ Europcar: http://nl.europcar.be/ Tripadvisor – Ca Del ra: http://www.tripadvisor.co.uk/Restaurant_Reviewg194664-d1140729-Reviews-Ca_del_Re-Alba_Province_of_Cuneo_Piedmont.html Tripadvisor – Mongellatto: http://www.tripadvisor.nl/Hotel_Review-g187851d1500366-Reviews-Mongalletto-Piedmont.html Wikipedia – Alba: http://nl.wikipedia.org/wiki/Alba_%28Itali%C3%AB%29$ Truffel beurs Alba: http://verdita.blogse.nl/log/activiteiten/internationale-wittetruffelbeurs-in-alba.html Truffel beurs – Alba: http://nl.visititaly.com/gidsen/piemonte/alba/truffelbeurs.aspx Italië – Piemonte: http://www.italie.nl/Algemene+informatie+Piemont/3126/default.html

101

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Mediargus: http://academic.mediargus.be/pg/mediasearch/simple#mediargus_services_sear ch_results

Rapporten / Boeken FOD België. Onderzoek naar burn out bij de Belgische bevolking VZW Mindfulness. (2008-2010) Kiddyminds: een op mindfulness gebaseerd programma voor lagere schoolkinderen Katho, L. R. (2011-2012) Gezondheidspsychologie – Individueel stressmanagement, Mindfulness. Howest, C. Europa – Middellands Zeegebied Dewulf, D. (2010) – Mindfulness werkboek – Krachtig en mild leven in het nu Siegel, D. Germer, C. Olendzki, A. (2009) - „Clinical handbook of - Hoofdstuk 2: Mindfullness: What is it? Where did it come from? Pag. 17 – 35. Personen Toerisme Vlaanderen: Katrien Van Ginderachter I AM:David Dewulf ITAM: Inge Mindfulness begeleider: Chris Vanderhaeghen Wellness begeleider: Nannet Van Der Ham

102

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Lijst van tabellen Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel Tabel

1 Deelnemers cursus I AM ........................................................................................... 21 2 Analyse 7-daagse mindfulness training in vakantiesfeer ............................... 40 3 Analyse ontwikkel jezelf, help een ander in Gambia ....................................... 44 4 Analyse Burn Out / Antistress ayurveda reis in Italië ..................................... 49 5 Voorbeeld van een dag met Nannet ..................................................................... 50 6 Analyse Body & Balance reis Longevity - Portugal ........................................... 53 7 Analyse van woestijn reizen voor vrouwen ........................................................ 56 8 Analsye mindfulness in Spanje ............................................................................... 61 9 Voorbeeld dag aan dag programma ..................................................................... 62 10 Analyse practicing in Paradise .............................................................................. 64

Lijst van figuren Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur Figuur

1 Langhe en Roero Regio ........................................................................................... 74 2Ligging hotel Mongellatto ......................................................................................... 74 3 Uitzicht van het hotel ............................................................................................... 75 4 Voorbeeld van een kamer ...................................................................................... 76 5 Kaart regio's Italië .................................................................................................... 78 6 Kaart regio Piemonte ............................................................................................... 79

103

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Bijlagen Bijlage I : Artikel Het belang van Limburg – 27/02/2013 "Enorme behoefte aan stilte" HassElt - "Er is een enorme behoefte aan stilte, aan stilstaan", zegt de Antwerpse psychiater Edel Maex, nadat in de talkshow 'Reyers Laat' maandag twee volle minuten bewust gezwegen werd. Maex helpt mensen in de stresskliniek van het Ziekenhuis Netwerk Antwerpen met behulp van mindfulness. "Dat is een grote hype geworden juist omdat we die levensnoodzakelijke momenten van rust en stilte zijn kwijtgespeeld", zegt Maex. "Vroeger zorgde de kerk daarvoor. Nu is de zondag van een rustdag vaak de drukste dag geworden." Leo Bormans beschreef stilte als 'kwaliteitsvolle aandacht'. Die formulering had hij van Dirk Sturtewagen, coördinator van Waerbeke, een beweging rond stilte en leefkwaliteit. "We houden ons bijvoorbeeld bezig met stiltegebieden, waar je ook overdag de rust hebt die je elders alleen in het holst van de nacht ervaart", zegt Sturtewagen. "Ik zie landschappelijke stilte als een opstap naar innerlijke stilte. En dat is een leefkwaliteit die je ook kunt bewaren temidden van de grootste herrie of stresserende toestanden." Mindfulness Innerlijke stilte is een kerngegeven in mindfulness, de vorm van meditatie waarbij mensen met een rustige bedachtzaamheid en open geest naar zichzelf kijken. "Het is inderdaad een hype", zegt psycholoog en trainer in mindfulness Björn Prins, die opmerkelijk kritisch is over de trend. "Het is niet zomaar een wondermiddel voor stress of pijn of angsten, dat hangt er erg van af. Voor sommigen is het ook een soort van vlucht, of een illusie. Het eindpunt van mindfulness is niet rust en stabiliteit, maar psychologische flexibiliteit." Daarom is Prins niet meteen opgetogen met oproepen tot stilte: "Stilte kan zeker helend zijn, maar er zijn geen simpele oplossingen. Het klinkt me wat teveel als goedkope marketing."

104

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage II: Artikel Stampmedia – 04/12/2012 Mediterende jongeren voelen zich beter Jeroen De Vroede Filip Raes: "Er is geen onderzoek naar verricht dus er zijn geen cijfers. Maar wij merken dat psychologen het vaker aanraden." (foto: flickr - alisonleighlilly) Meditatie wordt in onze contreien steeds populairder. Tegenwoordig doen meer Belgische dertigers meditatieoefeningen dan tien jaar geleden. De laatste jaren hebben wetenschappers onderzoek verricht naar het nut van deze oefeningen. De resultaten zijn positief. Johan Janssens (37) beoefent al ruim elf jaar Tai Chi en geeft er les in. Volgens Johan was er de afgelopen jaren een toename van het aantal dertigers dat Tai Chi beoefent. Hij meent dat de meeste jongeren niet rijp genoeg zijn om Tai Chi te beoefenen. "In Tai Chi doen we alles trager om naar ons lichaam te luisteren. Jongeren hebben daar vaak het geduld niet voor. Er zijn echter speciale opleidingen voor jongeren, met een meer dynamische aanpak." Geen paniek Alison Cool (20) zocht hulp in Mindfulness toen ze gepest werd. "Iedere keer gebeurde hetzelfde: ik was bang, ik sloot mezelf op en ik raakte in paniek, waardoor ik hyperventileerde." Mindfulness hielp haar van die systematische reactie af. "Door me te concentreren op mijn ademhaling of een lichaamszone verbrak ik de routine. Dat zorgde ervoor dat ik niet in paniek geraakte. Iedereen die met stress, angst of sociale problemen zit, kan Mindfulness gebruiken. Het kan ook helpen tegen concentratieproblemen, want het is een soort aandacht training." Alison volgde acht weken les. Na twee weken voelde ze zich mentaal al sterker. Tot rust komen "Het mentale evenwicht van de moderne mens is, door de huidige maatschappij en regelgeving, uit balans geraakt", zegt Johan. "Elk lichaam is anders en kan hier goed of slecht mee om. Het staat echter vast dat er meer depressies en meer stress bij zowel jong als oud aanwezig zijn. De Westerling is zo ver uit zijn natuurlijk evenwicht gegroeid dat alle behandelingen, zoals Eutonie (lichaamspedagogie), Sofrologie (de wetenschap van het bewustzijn), Mindfulness en Westerse meditatie een mens kunnen helpen om opnieuw tot rust te komen." Na elf jaar staat het voor Johan vast dat je met Tai Chi veel dieper in de geest kunt graven dan met Mindfulness. "Mindfulness is slechts een onderdeel van Tai Chi", aldus Johan. Mark Koel beoefent al meer dan twintig jaar yoga. Ook hij ziet in zijn les een toename van dertigers. Koel verklaart dat doordat yoga een mens stressbestendig maakt. Voor wetenschappelijk bewijs daarvan verwijst hij naar de medische google PubMed.

105

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Onderzoek Filip Raes, hoofddocent Psychologie aan de K.U. Leuven, onderzocht het voorbije jaar 400 Vlaamse leerlingen uit het middelbaar onderwijs op wat Mindfulness met hun brein deed. David Dewulf, die meewerkte als Mindfulnesstrainer, zegt dat dit het eerste onderzoek van deze omvang ter wereld was. De resultaten van het onderzoek worden later dit jaar gepubliceerd, maar het is nu al duidelijk dat Mindfulness psychische problemen en zelfdoding kan helpen bestrijden. Raes vermoedt overigens dat meer jongeren meditatieoefeningen doen dan in het verleden. "Er is geen onderzoek naar verricht dus er zijn geen cijfers. Maar wij merken dat psychologen het vaker aanraden dan vroeger." Volgens Raes is er echter geen verband tussen stress of depressie en het feit dat meer jongeren mediteren. Eric Deschepper, Teva Pharma Belgium, legt haar bedoeling uit: 'De diagnose van MS bij mensen heeft meestal negatieve implicaties op hun verdere leven omdat het gedrag en emoties van deze mensen veranderen wat de relatie met anderen bemoeilijkt, wat op zijn beurt wederom negatieve gevolgen heeft op hun gedrag en relaties. Wij willen deze vicieuze cirkel doorbreken op verschillende manieren en een daarvan is deze campagne. Mijn steun bij MS omvat een website met belangrijke informatie, informatiebrochures over MS, de hulp van gespecialiseerde verpleegkundigen en magazines. Maar de belangrijkste pijler is de actieve deelname van de patiënten aan hun verbetering en demindfulnesstraining .' MS-telecoach Op het eerste gezicht heeft de term tele-geneeskunde een hoog science-fictiongehalte maar prof. dr. ir. Guy Nagels, MS-expert van het NMSC en UZ Brussel, bewijst het tegendeel: 'Oververmoeidheid is een van de grootste gevolgen van MS en rusten is hierop niet het juiste antwoord. Wat we wel willen bereiken met de MS-telecoach is een verhoogde fysieke activiteit en een beter energiemanagement.' Hoe gaat de MS-telecoach dan precies in zijn werk? Nagels legt uit: 'Tijdens de duur van het project, zo'n twaalf weken, draagt de patiënt een smartphone aan zijn lenden dat activiteitsmetingen doet. Na twee weken beschikken we over genoeg gegevens om een baseline in te stellen. Aan de hand hiervan stelt het toestel dagelijks doelstellingen in op het vlak van activiteit en energie die de patiënt moet behalen. Op die manier willen we patiënten tot een meer actievere houding engageren.' Naast het fysieke wordt er ook meer aandacht besteed aan het cognitieve aspect van MS. 'Het verwerkingsproces voor personen met MS is minstens zo belangrijk als een actieve houding', zegt Walter Daes, mindfulness trainer bij ITAM. 'Door de personen met MS te trainen in hun gedachten, emoties en handelingen willen wij hun leven verbeteren. Want een kalm bewustzijn zal het contact met anderen verbeteren wat op zijn beurt de kans op stress en depressies zal doen verlagen.'

106

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Getuigenis Tot slot kwam Carmen Dickens getuigen over deze innovatieve aanpak: 'Tijdens deze sessies moest ik in de rol van observator kruipen waarin ik mijn eigen gevoelens en gedrag analyseerde. Op die manier ontdek je opnieuw wie je bent, wie je al die tijd al kwijt bent. Maar het leert je ook de diagnose aanvaarden, zodat de zenuwachtigheid en angst over wat komen zal grotendeels verdwijnt. Mijn relatie met anderen is hierdoor opnieuw verbeterd.' Eind 2013 worden de gegevens van de deelnemers geanalyseerd met de hoop om deze aanpak in 2014 naar alle MS-patiënten uit te breiden.

107

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage III: Artikel Het laatste nieuws – 30/03/2013 „Mindfulness leert kinderen beter omgaan met emoties‟ "Mindfulness helpt kinderen om zich beter te concentreren, stimuleert hun creatief denken en leert hen beter omgaan met emoties", vertelt relaxatietherapeute Veronique Benoit (45) uit Bachte-Maria-Leerne. Zij is zaakvoerster van Kiddyminds, een centrum voor het welzijn van kinderen, en één van de grondleggers van mindfulnesstrainingen voor kinderen in ons land. "Mindfulness wordt nog te veel in het negatieve getrokken als iets zweverig, maar dat is het zeker niet." "Mindfulness leert je de dingen waar te nemen zoals ze werkelijk zijn, zonder vooroordelen", zegt Veronique Benoit. "Op die manier kan je bewuster keuzes maken. Een concreet voorbeeld uit mijn praktijk: een man had kritiek gekregen op zijn werk en hij vond dit terecht, dus hij voelde zich er niet slecht bij. Maar toen hij erover begon na te denken, begon hij meer en meer te doemdenken en kreeg hij zelfs lichamelijke klachten zoals hoofdpijn. Mindfulness leert je om zulke doemgedachten op te merken en ze met een glimlach te laten komen en gaan", zegt Benoit. Vast programma "Velen zien dit als zweverige yoga en geldklopperij, maar dat is het niet. Er worden wel houdingen uit de yoga gebruikt als middel om de aandacht te richten in het moment. Het is ook geen therapie, maar een training. Zo'n training duurt acht weken en dit is een vast programma dat wetenschappelijk onderbouwd is en dat zijn effectiviteit al meermaals heeft bewezen." Na haar jarenlange ervaringen met volwassenen begon Veronique in 2007 met een mindfulnessprogramma voor kinderen. "De training voor volwassenen is niet toegankelijk voor kinderen tussen acht en twaalf jaar. Bij kinderen is dit allemaal veel speelser, maar het doel blijft hetzelfde", vertelt Benoit. "Zo gebruik ik verhaaltjes, metaforen en laat ik de kinderen kennismaken met hun gedachten aan de hand van tekeningen. Zo leren ze dat ze anders denken afhankelijk van hun stemming. De meeste kinderen die bij mij trainingen volgen, komen omwille van klachten of zorgen. Ze komen via de ouders, leerkrachten of het CLB bij mij terecht. De aanleiding kan vanalles zijn, bijvoorbeeld faalangst, slaapstoornissen, maagkrampen, aandachtsproblemen of woedeaanvallen. Mindfulness kan een goed hulpmiddel zijn om deze problemen aan te pakken. Ik leer die kinderen dan technieken om rustiger te worden en zich te concentreren op het hier en nu." Scholen Veronique ziet ook heil in Mindfulnesstrainingen op school. Zo werkte ze al mee aan een onderzoeksproject dat op twaalf basisscholen liep en waarbij een 500-tal leerlingen het mindfulnessprogramma volgden. "Dankzij die kinderen heb ik mijn 8-wekenprogramma op punt kunnen stellen. Deze training opleggen aan alle leerkrachten is natuurlijk niet haalbaar, maar het zou mooi zijn, mocht men kinderen op school laten proeven van mindfulness, maar dan wel begeleid door een expert. Wanneer we dit op jonge leeftijd aanbieden, kunnen de kinderen op een ongedwongen manier al kennismaken met deze technieken zodat ze ze ook op latere leeftijd kunnen gebruiken."

108

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage IV: Verslag Panorama – Aflevering Mindfulness: 16/05/2013 Hoe langer hoe meer mensen gebruiken mindfulness, een meditatietechniek oorspronkelijk afkomstig uit het boeddhisme. Mindfulness wil mensen terugbrengen naar het hier en nu, en wil hen onvermijdelijke negatieve ervaringen leren aanvaarden. Is mindfulness meer dan een hype? Helpt het mensen echt depressies, angsten of pijn te verwerken? Peter gaat met de verborgen camera naar een therapeute, en veinst een diepe depressie. Binnen de tien minuten biedt de therapeute hem een wel heel speciale vorm van mindfulness aan: hij moet 'ademen door zijn geslacht', zijn geslacht ook vastpakken, en in een latere fase belooft ze dat zelf ook te doen. Grensoverschrijdend gedrag is dat, onder mindfulness-vlag, en dan nog voor een aandoening waarvoor mindfulness helemaal niet is aangewezen. Mindfulness dreigt beschadigd te worden door charlatans die de hype misbruiken. Dàt mindfulness in veel gevallen heilzaam werkt, is nochtans wetenschappelijk bewezen. Veel bedrijven bieden hun personeel mindfulness-training aan, op zoek naar evenwichtiger werknemers. Het Amerikaanse leger leert zijn frontsoldaten hun oorlogstrauma's te verwerken met mindfulness. Marina heeft borstkanker gehad. Ze is genezen verklaard, maar worstelde met de angst dat ze zou hervallen. Marina: "Het heeft mij heel veel geholpen, echt waar. En voor mensen die met angsten zitten is het echt wel een aanrader. Het leert je terug je eigen leven leiden, zal ik maar zeggen, en de kanker een beetje op een zijspoor te zetten." Filip Kowlier, zanger van 't Hof van Commerce, heeft met mindfulness een beginnende depressie teruggedrongen. "Op dat moment heb ik dan gehoord over mindfulness, en het feit dat ik leerde daarover dat dat eigenlijk een soort training was, iets vrij praktisch, en niets noodzakelijk iets spiritueels, gaf voor mij wel de doorslag van: misschien moet ik dat eens proberen. Want ik ben iemand die redelijk down to earth is." En het is gelukt. Panorama scheidt het kaf van het koren in 'De mindfulness-business'. Een reportage van Peter Brems

109

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage V: Verslag VTM – Telefacts: Mindfulness bij kinderen – 12/03/2013 Dinsdag 12 maart - Tibo is vijf en op woensdagmiddag volgt hij mindfulness als remedie tegen stress. Op school of in een groep communiceert hij heel moeilijk. Tijdens de les mindfulness leert hij z‟n gevoelens te uiten. “We merken wel resultaat. Hij kan al beter met z‟n gevoelens omgaan. Nu kan hij zeggen: ik heb pijn in m‟n hart”, vertelt Kimberly, de moeder van Tibo. Mindfulness is een meditatietechniek die mensen leert om hun gevoelens te uiten en bewuster met jezelf om te gaan. Maar bovenal is het een booming business. Er zijn cursussen voor mensen met kanker, zwangere vrouwen, bejaarden, kansarmen en gevangenen, zelfs online en op de werkvloer en nu ook voor kinderen. Ook huisarts Adinda De Poorter is helemaal gewonnen voor mindfulness. Ze oefent de techniek samen met haar twee dochters van acht en tien en schrijft het voor aan haar patiënten. “Ik vind dat we in een tamelijk stressy maatschappij leven en als je dat niet als kind hebt aangeleerd daarmee om te gaan, beland je vaak in de hulpverlening om bepaalde zaken op te lossen en ik zou het leuk vinden moesten mijn kinderen zelf een soort van veilige basis hebben om naar terug te grijpen op dergelijke momenten.”, aldus Adinda. Intussen gaan stemmen op om mindfulness te integreren in het onderwijs. Op dit ogenblik krijgen leraren al opleidingen om mindfulness-sessies te geven. Maar hoe zinvol is het om kinderen mindfulness te laten volgen. “ De vraag is: zijn kinderen in staat om die afstandsname te doen? Als ik zie naar de ontwikkelingspsychologie van kinderen dan vermoed ik dat dat toch maar kan vanaf de leeftijd van 10-11 jaar. Het vermogen om te kunnen reflecteren over de eigen gedachten, over de eigen emoties zou pas op latere leeftijd waardevol zijn, zegt klinisch psycholoog Björn Prins.

110

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage VI : Voorbeeld mindfulness oefeningen 1) Oefening sensaties-gevoelens-gedachten: goede vriend Voorbereiding: Als we goedgezind zijn, gaan we niet met ons hoofd in de grond lopen, als we verdrietig zijn lopen we eerder gebukt, iedereen onder jullie weet dat stemmingen zich vertalen in lichaamstaal. We gaan nu een oefening doen om dit nog eens te ervaren. Je gaat rustig zitten, focust op het contact met de stoel…, de AH. In gedachten stel je je voor, je loopt over straat….je ziet, wat ruik je?, wat door je?, En plots zie je aan de overkant iemand die je kent, die je lang niet meer gezien hebt en die je eigenlijk wel graag nog eens zou ontmoeten. Je lacht, steekt je hand op en zwaait. Maar hoe kan dat nu, de ander lijkt het niet te zien en loopt door, verdwijnt achter de hoek. Wat voel je nu? Wat is je ervaring op het moment dat je merkt dat de persoon verdwenen is? Welke gedachten komen op? Welke sensaties/gewaarwordingen? De antwoorden in tabel plaatsen Sensaties

Gevoelens

Gedachten

Mensen denken meestal veel, gevoelens komen op de 2de plaats, sensaties soms niet. We zijn verleerd naar ons lichaam te luisteren. Verschillende reacties? Iedereen interpreteert op zijn manier, (interpretatie = gedachte), meestal wordt de gedachte gekleurd door de stemming (laag zelfwaardegevoel, depressief..) maakt dat we negatieve gedachten hebben. Voor een persoon die eerder een depressie gehad heeft is dit nefast, omdat een negatieve gedachtespiraal in gang wordt gezet. MFN helpt om hier sneller van bewust te zijn en geeft handvatten om hiermee om te gaan. 2) Ademfocus Laat ons beginnen met te affirmeren om dagelijks tijd te nemen voor onszelf. Een gelegenheid om aandacht en ruimte te geven aan wie we nu zijn. Laat ons ook beseffen dat we van het begin al oké zijn en dat we niets bijzonders hoeven te bereiken.

111

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Ga zitten in een gemakkelijke houding, op een stoel of een bankje; beide voeten op de grond, de handen losjes op de leuning of in je schoot. Je rug rechtop, liefst een beetje verwijderd van de rugleuning. Je hoofd rechtop en je handen rusten ergens op je bovenbenen, je handpalmen naar boven of naar beneden. Zie of je met je houding een zekere alertheid kan uitstralen.Je zit ontspannen en straalt toch een zekere alertheid, aanwezigheid uit. En als het voor jou veilig voelt kan je de ogen zachtjes sluiten of ze ev. laten rusten voor jou op de grond. Je brengt je aandacht naar het zitten zelf, het contact van je voeten met de grond, je zitvlak met de stoel of het kussen. Weten dat je zit, hier in dit moment, zitten met waardigheid. (2X) En terwijl je aandacht geeft aan je lichaam, merk je waarschijnlijk ook de beweging van de ademhaling op. Je volgt de volgende ademhaling tot diep in je buik en onderzoek daar de veranderende gewaarwordingen. Soms kan het helpend zijn om je hand op je onderbuik te leggen en zo af te stemmen op deze streek (4x) Je bemerkt het rijzen en dalen van de buik tijdens het in en uitademen, je adem gewoon volgen, niet sturen. Je hoeft niets bijzonders te doen, gewoon toelaten. (3x) Volledig aanwezig zijn met de veranderende lichamelijke gewaarwordingen terwijl de adem je lichaam binnenkomt en de adem je lichaam weer verlaat. Eventueel kan je het gewaarzijn van de ademhaling ondersteunen door het inademen met “in” en het uitademen met “uit” te benoemen. Heel zachtjes, als een gefluister op de achtergrond, en daarbij de aandacht in de eerste plaatsen richten op het voelen van de ademhaling ter hoogte van de buik............( 4 xah.) Waarschijnlijk heb je opgemerkt dat je aandacht vaak afdwaalt door geluiden of gedachten. Gedachten zoals plannen, zorgen, dromen, herinneringen. Dat is allemaal oké, dat is wat de geest nu eenmaal doet. Je kunt dit vriendelijk benoemen vb.: denken of horen.... en dan zonder oordeel en vastberaden de aandacht terugbrengen naar het voelen van de adem ter hoogte van de buik........ ( 8 ah) En nu je aandacht geven aan de uitademing tot aan het begin van de inademing.( 8 ah.) En nu je aandacht geven aan de inademing tot aan het begin van de uitademing........ ( 8 ah.) En aandacht geven aan de volledige duur van het inademen en uitademen.( 6xah.)

112

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Hoe vaak je ook opvalt dat je aandacht afdwaalt, jezelf iedere keer feliciteren dat je weer ontwaakt bent, en dat je weer in contact bent met je ervaring in dit moment en dan je aandacht vriendelijk en vastberaden terugbrengen naar de adem, naar het voelen van de buik. ( 8 a. h.) Je geest zal afgeleid worden, dat is oké, dat kan 1000 keer gebeuren in een meditatie, de geest is dit gewoon. Het doen van meditatie is niet zozeer zonder gedachten te zijn maar gewaar te zijn als gedachten of andere afleidingen komen en bereid te zijn de aandacht terug te brengen naar de fysieke gewaarwordingen ter hoogte van de buik, steeds opnieuw vriendelijk herbeginnen en het continu afgeleid zijn van je aandacht als gelegenheid zien om geduld en interesse te cultiveren voor je ervaring. ( 7 ah.) Gewoon met zachtheid de aandacht op de bewegingen van de buik houden, van moment tot moment adem per adem, zonder oordeel, zonder te vergelijken met de vorige adem, zonder te anticiperen, hier zitten open voor de dingen zoals ze nu zijn en open voor ieder nieuw moment. ( 8 a. h.) En zie of je nu het veld van uw aandacht kan laten uitbreiden naar uw flanken en je hele buik voelen, de veranderende fysieke gewaarwordingen van je buik tijdens het inademen en uitademen.( 6 ah.) Nu je aandacht inzoomen in je onderrug en exploreren wat je hier ervaart, en misschien voelen hoe ook je onderrug heel zachtjes mee beweegt met het in -en uitademen of gewoon ademen met wat je voelt op deze plek, ( 2 ah.) En nu zowel je buik als je onderrug in het veld van je gewaarzijn omvatten, met alle veranderende gewaarwordingen, van moment tot moment ( 4 ah.) En nu je gewaarzijn brengen naar je borst en deze regio van je lichaam observeren, voelen wat er hier is, en hoe ook deze regio beweegt op het ritme van de adem en je openen en verzachten voor wat je voelt, zonder te oordelen, observeren in stilte.( 6 ah.) Nu het veld van je gewaarwording laten uitbreiden naar de bovenrug, en ook hier exploreren en ademen, en als je merkt dat je aandacht meegenomen wordt door gedachten dit vastberaden loslaten en je aandacht terug inzoomen in deze regio van je lichaam. Nu de aandacht brengen naar de schouders en ervaren hoe je schouders meebewegen tijdens het ademproces, ( 6 ah.). Zie of je nu het veld van je gewaarwording kan laten uitbreiden zodat het je gehele romp omvat, de buik, de onderrug, de borst, de bovenrug, en de schouders en de beweging van de adem waarnemen in deze hele regio ( 6 ah.) En het veld van je gewaarzijn nog verder laten uitbreiden zodat het ook je armen omvat, ( ah.) en je benen en je hoofd (2 ah.) Je lichaam als geheel staat nu op

113

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. de voorgrond in het veld van je gewaarzijn. Je hele lichaam dat hier zit en ademt ( 4 ah.) Als je merkt dat je aandacht meegenomen wordt door geluiden, herinneringen, plannen, reacties op wat je voelt of andere gedachten, terugkomen naar het gevoel van je lichaam als geheel en je centeren in je lichaamsgewaarwordingen. 3) Staande oefeningen

CD 2 (22‟)

Laat ons aandacht geven aan het staan zelf, de voeten op schouderbreedte, en het lichaam in een waardige houding, de armen hangen langszijden, de blik is zacht en naar voor je gericht of gesloten, het doel is je lichaamssensaties gewaar te zijn Richt dan je aandacht op contact van je voeten met de grond, het gewicht van je lichaam gelijk verdelen over de 3 steunpunten, achter de grote teen, achter de kleine teen, en thv de hiel, het congtact van je voeten met de grond helemaal ervaren, een paar keer naar voor en achter wiegen, en de steveigheid en stabiliteit van de aarde voelen, en ook de soepelheid waarmee je lichaam uitijst uit de grond; en terug tot stilstand komen, je adem voelen hoe hij je lichaam ingaat en weer verlaat, En nu bij de volgende inademing je adem volgend tot diep in je buik, je aandacht er laten rusten en de sensaties voelen, en zo helemaal in je lichaam komen, je centrum van je lichaam, als het ware thuiskomen in deze houding, de houding van de berg. Staan als een berg, stevig gevestigd in de grond en gericht naar de hemel, en focussen op het behoud van moment tot moment niet oordelend gewaarzijn Tijdens de oefeningen gaan we onze grenzen op een vriendelijke manier exploreren, dit betekent het lichaam niet forceren, de beweging uitvoeren vlgs ons eigen kunnen en in contact met ons dieper lichaamsgewaarzijn, we exploreren wat we voelen en leren zo ons lichaam kennen, het is dus belangrijke onze aandacht erbij te houden, een ontdekkingstocht met een moment tot moment niet –oordelend gewaarzijn En als je er klaar voor bent bij het inademen je armen horizontaal naar voor (inademen) brengen en bij het uitademen de armen laten zakken , bij de volgende inademing opnieuw horizontaal heffen en bij uitademen opnieuw laten zakken en nogmaals herhalen; tijdens die beweging misschien de lucht voelen tussen je vingers en je gewaarzijn in je lichaam uitnodigen, en exploreren hoe die beweging voelt, tot rust komen en je volle aandacht richten op je ademhaling en merken of er iets veranderd is En dan nu de gestrekte handen voor je houden de handpalmen tegen elkaar en dan tijdens het inademen, de handen tot boven je hoofd brengen, en bij het

114

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. uitademen de handen lossen en de , armen in grote kring naar achter bewegen, je handen komen naar voor voor je lichaam, En hetzelfde in de andere richting, je armen in een cirkel naar achter tot boven je hoofd brengen, handen sluiten, de gestrekt armen verder naar beneden brengen tot in de uitgangspositie en opnieuw, gestrekte handen voor je houden de handpalmen tegen elkaar en dan tijdens het inademen, de handen tot boven je hoofd brengen, de handen lossen en en bij het uitademen, de armen in grote kring naar achter bewegen, je handen komen naar voor voor je lichaam, en hetzelfde in de andere richting, je armen in een cirkel naar achter tot boven je hoofd brengen, handen sluiten, de gestrekt armen verder naar beneden brengen tot in de uitgangspositie, je gewaarijn inzoemenin de strech die je rvaart ; terugkomen naar de berghouding, jezelf centeren en tot stilte komen en nu je handen op de hoogte van je zijden brengen, handpalmen naar beneden, je vingers wijzen naar voor; je blik blijft naar voor gericht, en bij inademen op de tenen komen te staan en de handen naar beneden duwen , de vingers blijven naar voor, en terug, en herhalen de strech in je borst en je rug voelen tijdens deze beweging en nu beide handen op je buik of je hart leggen, en de levendigheid van je lichaam ervarenen nu bij het inademen. Bij inademen de gestrekte armen zijwaarts brengen tot boven je hoofd, en de duimen in elkaar haken, en verder ademen terwijl je naar boven stretcht, die strecht ervaren in je armen en je borst, overal in je lichaam, van je borst tot aan te tenen, de armen terug zijwaarts naar beneden brengen, en je ogen sluiten en de flow van je adem observeren, terugkomen naar de stilte en stabiliteit van de berg. En nu je linkerarm zijwaarts b brengen tot boven je hoofd, de appel proberen te plukken die net buiten je bereik hangt, je rechterhiel komt hierbij los van de grond, en je kijkt naar je linkerhand en die stretch voelen in de schouder en je rechterheup en dan langzaam je arm terug naar beneden brengen, en hetzelfde met de rechterarm, de appel proberen te plukken, je linkerhiel komt van de grond en je kijkt naar je rechterhand, en stretchen in die houding, en de arm langzaam terug laten zakken terugkomen in berghouding, armen langs je lichaam lagten hangen, jezelf centeren in je lichaam, in de houding van de berg. En nu gaan we een rolbeweging met de schouders uitvoeren, in 4 bewegingen, de schouders naar de oren, naar voor , dan naar beneden laten komen en dan de schouders naar achter brengen, de schouderbladen komen naar elkaar toe en op deze manier een grote rollende beweging uitvoeren, en ev. De bovenrug en de borst in de beweging betrekken, als je klaar bent de schouders in de andere richting draaien en terugkomen in de berghouding, je ogen sluiten en de adem tot diep in je lichaam voelen, jezelf centeren en tot stilte komen. En nu je handen op de heupen plaatsen , in en uit ademen, en terwijl de heupen

115

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. naar voor gericht blijven tijdens het inademen- naar rechts draaien en zo ver mogelijk naar achter kijken, en bij het uitademen – terugkomen naar het midden; en nu naar links draaien , zover mogelijk naar achter kijken, en bij het uitademen terugkomen naar het midden , de handen op de heupen houden en herhalen. En nu draaien vanuit onze enkels zodat het hele lichaam behalve de voeten naar rechts draait, en met de ogen zo ver mogelijk naar rechts kijken, en doorademen terwijl je dit doet, en langzaam terugkomen naar het midden, en de andere richting, doorademen, en terugkomen naar het midden, gewaarzijn van wat je lichaam voelt op dit moment, terugkomen naar het midden ; de handen ontspannen naast je lichaam, en je terug verbinden met de stilte en de stabiliteit van de berg, en aandacht geven aan de sensaties, ev. Warmte tintelingen, gewoon aandacht geven. En wanneer je er klaar voor bent beide armen zijwaarts heffen op schouderhoogte en tezelfdertijd je rechter knie heffen, en terugkeren inademen en uit, en nu beide armen zijwaarts tot op schouderhoogte en je linker knie heffen, en je gewaarzijn van ieder deel van de beweging (als een vogel die zijn vleugels spreidt) en je kan ook je aandacht inzoomen op de lucht die tussen je vingers stroomt terwijl je je handen naar boven en beneden beweegt, gewoon waarnemen, gedachten over goed of niet goed zijn loslaten. En als je klaar bent terugkomen naar de houding van de berg, terugkomen naar de stilte. En nu beide hielen bij elkaar brengen, de voeten wijzen lichtje naar buiten de handen langzaam en met aandacht zijwaarts heffen de handpalmen zijn naar beneden gericht, ter hoogte van de schouders je handpalmen draaien naar boven,en de handen boven je hoofd samenbrengen, iets dieper inademen en stretchen naar boven toe en bij het naar beneden komen de samengebrachte handen voor je naar beneden brengen. Je handen naast je lichaam laten hangen, en de beweging herhalen, de handen langzaam en met aandacht zijwaarts heffen de handpalmen zijn naar beneden gericht, ter hoogte van de schouders je handpalmen draaien naar boven En wanneer je handen zich ter hoogte van je schouders bevinden je hielen heffen,en de handen boven je hoofd samenbrengen, iets dieper inademen en stretchen naar boven toe en bij het naar beneden komen de samengebrachte handen voor je naar beneden brengen en pas je hielen laten zakken op het moment dat je handen thv je keel bevinden. Je handen naast je lichaam laten hangen, en een laatste maal de beweging herhalen; en terug komen naar het midden, je handen naast je laten hangen en je terug verbinden met de de stilte en de stabiliteit van de berg? De levendigheid van je lichaam ervaren. Je centeren in je lichaam En nu je ogen terug openen en je blik richten op wat je ziet, vanuit dit gecenterd zijn, en ervaren hoe dit is?

116

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage VII: Artikel – 10 beroepen met garantie op burn out 10 beroepen met garantie op een burn-out Geen enkel beroep is gevrijwaard van een burn-out. Toch zijn er enkele beroepen waar de kans op een burn-out aanzienlijk groter is. Dokter Luc Swinnen werkt sinds 1994 als bedrijfsconsultant in stressmanagement en teambuilding. Op basis van de klachten uit zijn persoonlijk databank stelde hij een lijstje van risiscoberoepen samen. 1. Verpleegkundigen De emotionele inzet van een verpleegkundige is bijzonder groot. Afhankelijk van de afdeling waarop men werkt komen verpleegkundigen dagelijks in contact met menselijk lijden, verdriet en sterven. Tel daar de hoge werkdruk en een slechte onderlinge communicatie bij en het recept voor een burn-out van formaat is compleet. 2. Tandarts Ook bij tandartsen zijn de klachten die wijzen op een burn-out torenhoog. Vreemd, want boren, trekken en gaten vullen lijkt op het eerste gezicht niet veel van het denkvermogen te eisen. De patiënt ligt met een bang hart in een comfortabele stoel, maar de posities die de tandarts soms moet aannemen zijn vaak minder ergonomisch. Gevolg: lichamelijke klachten, maar ook energieverslindende patiënten en een vervelende administratie dragen één voor één bij tot een nummer 2-positie. Bij uitbreiding kunnen we alle medische beroepen als risicoberoepen categoriseren. Mensen die lijdende personen moeten helpen, lijden zelf ook. 3. Onderwijzers Leraars hebben het nog altijd moeilijk om toe te geven dat ze het zwaar te verduren hebben. Om die reden en een gebrek aan onderzoeksmateriaal zijn onderwijzers maar beperkt aanwezig in de databank van dokter Swinnen. Toch is het geen geheim dat leerkrachten vaak te kampen hebben met het burnoutsyndroom, vandaar deze nummer 3-notering. 4. Medewerker callcenter Wellicht het 'pispaalberoep' bij uitstek en volgens dokter Swinnen de toekomstige nummer 1 van deze lijst. Werknemers in een callcenter worden dagelijks uitgescholden voor het vuil van de straat en het zal er wellicht niet beter op worden. 5. Operatoren Dagelijks naar een computerscherm staren zonder dat er iets gebeurt, geen wonder dat veel operatoren te kampen krijgen met een bore-out, een depressie

117

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. als gevolg van verveling. Van de 15% mensen die te maken hebben met een burn-out, kampen er eigenlijk 6% met een bore-out. 6. Arbeiders die zwaar fysiek werk doen Vermoeidheid en fysieke uitputting blijven belangrijke veroorzakers van stress. Het is dan ook geen wonder dat arbeiders na een aantal jaren zwaar werk een opgebrand gevoel hebben. Bovendien gaat zware fysieke arbeid vaak gepaard met machinaal werk, wat dan weer tot een arbeidsongeval kan leiden met alle gevolgen van dien. 7. Leidinggevenden Leidinggevenden worden dag in dag uit geconfronteerd met problemen die zij zo goed mogelijk proberen op te lossen. Wanneer de verwachtingen en aspiraties van deze gedreven mensen niet ingevuld worden, vervallen ze makkelijk in een burn-out. 8. Bankiers Herinner je je de ex-topman van Fortis nog? Door de moeilijke positie van Fortis in 2008 en de financiële crisis werd Jean-Paul Votron met een burn-out opgenomen in het ziekenhuis. Maar het zijn niet alleen de topmannen die een risicogroep vormen, ook het personeel ontsnapt niet aan de klauwen van een burn-out. Bankiers kenden vroeger veel aanzien, tegenwoordig voelen zij zich meer een verkoper dan een adviseur. Wie veel verkoopt, ontvangt een bonus en vanzelfsprekend zorgt dat voor de nodige portie stress. 9. Werknemers in de chemie Veranderingen in een sector brengen altijd klachten met zich mee. In de chemie vond de laatste jaren een aantal herstructureringen plaats met als gevolg meer klachten over burn-outs. Volgens dokter Swinnen zal binnenkort de autoassamblage deze positie invullen. 10. Kleine zelfstandigen Mensen die moeten afrekenen met een burn-out wagen wel eens de overstap naar een eigen zaak. Niet altijd even verstandig, want een zelfstandige is dag en nacht bezig. Een loodzware job dus.

118

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage VIII: Contacten met Mindfulness begeleiders en organisaties.

A. Contact met medewerkers van ITAM: Inge en Chris Vanderhaeghen Van: [email protected] [[email protected]] Verzonden: dinsdag 14 mei 2013 18:23 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: reis/mindfulness Dag Jasmien, Ik heb een kennis die zo'n gezondheidreis organiseert en dat vraagt w el wat meer tijd en voorbereiding om alles juist uit te zoeken. ik kan je de teksten van de begeleidingen zoals de bodyscan en de ademfocus doorsturen, een aantal staande oefeningen en yoga. een aantal ervaringsgerichte oefeningen om de verbinding tussen voelen/denken en gewaarwordingen te onderzoeken, maar dit vraagt toch ook wat bespreking. ik kan dit echt niet zo alles maar doormailen. een voorbeeld is de oefening mbt sensaties en ik stuur de begeleiding van de ademfocus mee. de kostprijs is voor iemand die dit als werk doet niet te berekenen, maar als je die persoon kosteloos laat meegaan op reis, zou ik verder +/- 65 € per uur rekenen voor de gepresteerde tijd op reis. groeten, Chris 0477299349 Van: Vanneste Jasmien Verzonden: maandag 13 mei 2013 Aan: [email protected] [[email protected]] Onderwerp: RE: reis/mindfulness Beste Chris, Het zou niet de bedoeling zijn dat ik de mindfulness oefeningen zou geven. Daarvoor zou ik professionele begeleiding meenemen. Ik zou dan instaan voor de toeristische kant van de reis. Voorlopig bestaat deze reis enkel theoretisch voor mijn eindwerk, waarvan de deadline vrijdag is. Het zou gaan om een reis van 5 dagen. Het is niet de bedoeling om een volledige cursus in de reis te plannen. Ik zou de deelnemers graag een initiatie van mindfulness willen geven tijdens die dagen maar het zou teveel mindfulness worden als de hele cursus wordt gegeven.

119

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Een afwisseling van praktijk en theorie zou ideaal zijn met daarbij de focus voornamelijk op het omgaan met stress en oefeningen daartegen. Kunt u mij hiervan voorbeeld oefeningen geven? Ik heb dan nog een indiscretere vraag. Het is uiteraard de bedoeling dat ik een prijs kleef op deze reis. Maar ik heb geen idee hoeveel ik zou moeten inrekenen voor een professionele mindfulness begeleider die mee is op de reis. Zou u me dit kunnen laten weten? Een schattingsprijs is ook voldoende. Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste Van: [email protected] [[email protected]] Verzonden: dinsdag 06 mei 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: reis/mindfulness dag Jasmien, als je zelf de oefeningen wil geven , dan lukt dit niet echt zonder een beetje ervaring. als je echt elke voormiddag mindfulness wil geven dan kan de hele MFN cursus gegeven worden op een reis van 8 dagen. is dit de bedoeling? ik kan je het Mindfulness werkboek van David Dewulf aanraden, daar staan allerlei oefeningen in, maar deze geven in groep is een andere dimensie bvb de ademfocus, de bodyscan, mindful yoga, werken met je zintuigen, wandelmeditatie, tips voor het dagelijks leven ( voor het eten/ praten/ douchen...), je automatische piloot leren kennen, het verschil tussen 'doen' en 'zijn'. zo zie je , er zijn stukjes theorie bv ook over stress ed. en ook praktisch oefeningen. als er een hele voormiddag aan besteed wordt dan dient er wat afwisseling te zijn. tegen wanneer moet dit klaar zijn? kom eens af bel me eens, dan praten we zo wat bij en hoor ik wat kan. groetjes, Chris

120

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Van: Vanneste Jasmien Verzonden: 06 mei 2013 Aan: [email protected] [[email protected]] Onderwerp: RE: reis/mindfulness Beste Chris, In de eerste plaats bedankt dat je me wilt helpen met mijn eindwerk. Als praktisch deel van mijn eindwerk probeer ik een toeristische mindfulness reis samen te stellen. Hierbij is het de bedoeling dat de voormiddag bestaat uit mindfulness oefeningen. In de namiddag is het dan de bedoeling om de regio te verkennen. Als doelgroep van mijn reis zou ik me richten op jonge carrièremensen die lijden aan stress. Het zou gaan om een groepje van 10 personen. Het is de bedoeling dat mijn doelgroep nog geen mindfulness cursus heeft gevolgd en dat ze op deze reis een eerste kennismaking kunnen ervaren met mindfulness. Kunt u me een paar voorbeeld oefeningen geven die jij als trainer zou gebruiken op‟n reis? Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste Studente TRM Howest - RDR Van: [email protected] [[email protected]] Verzonden: dinsdag 03 mei 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: reis/mindfulness dag Jasmien, ik kreeg je mail via itam met je vraag naar deskundige hulp mbt mindfulness; ik ben al 7 jaar trainer en heb talrijke lezingen en trainingen gegeven. misschien heb je al iemand maar bij mij kan je terecht met vragen en hulp en evt op reis wil ik ook wel! laat maar horen chris vanderhaeghen opperije 35 9700 oudenaarde 0477/299349

121

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.

Van: [email protected] Verzonden: 03 mei 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Dag Jasmien, Er zijn al een 2-tal trainsters die met jou contact zullen opnemen. Onderstaande vragen kan je dan misschien beter met hen eens overlopen. Ik geef al kort door wat ik weet: Aan kinderen geven wij zelf geen training, we zijn hier ook geen voorstander van. (onder de 12 jaar) De gemiddelde leeftijd in een groep zit tussen de 30 en 55 jaar, met meer vrouwen dan mannen. Hartelijk, Inge Van: Vanneste Jasmien Verzonden: 01 mei 2013 Aan: [email protected] Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Inge, Bedankt voor je hulp. Ik heb nog een klein vraagje. Voor mijn theoretisch gedeelte moet ik de doelgroep van mindfulness bespreken. Uiteraard kan iedereen het 8 weken programma volgen. Maar ik zou moeten wie het werkelijk volgt. Kunt u mij hierbij helpen? Alle info in verband met mensen die het programma volgen is welkom. Ik begrijp dat dit uiteraard vertrouwelijke informatie is. Maar ook algemene informatie is welkom. Daarbij dacht ik aan informatie over het volgende: - Zijn het voornamelijk mannen of vrouwen die de cursus volgen? - Uit welke leeftijdsklasse zijn de meeste mensen afkomstig?

122

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. - Uit welke regio zijn meeste mensen afkomstig? - Volgen er veel kinderen een cursus? Zo ja, welke leeftijd ongeveer? Vanaf welke leeftijd is de cursus toegankelijk? Met deze informatie zou u mij enorm kunnen helpen! Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste TRM (Bachelor Toerisme en Recreatiemanagement) S6 Howest Van: [email protected] Verzonden: 29 april 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Dag Jasmien, Ik heb het net doorgestuurd aan al onze trainers om direct met jou in contact te gaan als dit hun zou liggen. Hartelijk, Inge Van: Vanneste Jasmien Verzonden: 29 april 2013 Aan: [email protected] Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste, Dit is geen enkel probleem voor mij. Hopelijk krijg ik dan positief antwoord. Alvast bedankt voor uw hulp! Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste TRM (Bachelor Toerisme en Recreatiemanagement) S6 Howest

123

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Van: [email protected] Verzonden: 25 april 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Dag Jasmien, Ik stuur je vraag, samen met je mailadres (als dat ok is voor jou?) anders gewoon door aan al onze trainers. Indien iemand interesse heeft, vraag ik hen om direct met jou contact op te nemen. Hartelijk Inge Van: Vanneste Jasmien Verzonden: 29 april 2013 Aan: [email protected] Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Inge, Allereerst bedankt om mijn vraag voor te leggen aan enkele trainers en bestuurders. Ik heb de mindfulness levenswijze inderdaad niet volledig onder de knie. Maar ik zou op deze reis uiteraard deskundige begeleiding meenemen om de deelnemers er alles over te leren. Ikzelf zou dan eerder de toeristische kant voor mijn rekening nemen. Terwijl mijn begeleider dan alle uitleg geeft over mindfulness. Zou u me een begeleider kunnen aanbevelen? Iemand die al ervaring heeft in het begeleiden van mindfulness reizen en de mensen kan overtuigen voor deze levenswijze te kiezen. Hartelijk dank voor uw hulp. Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste

124

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Studente Bachelor TRM - Howest R. De Rudderlaan, 8500 Kortrijk. Van: [email protected] Verzonden: 25 april 2013 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Dag Jasmien, Ik legde je vraag even voor aan enkele van onze trainers en bestuurders en kreeg heel erg gelijklopende antwoorden. Ik vat hieronder even samen. Dit project lijkt me weinig body te krijgen als je enkel over mindfulness las. Het zou hetzelfde zijn als wanneer je mensen op reis dwarsfluit gaat leren spelen en er alleen maar over las, omdat je de tijd niet vond het te leren. Het zou ook jammer zijn omdat deelnemers zouden een compleet verkeerd beeld kunnen krijgen van deze mooie, heilzame levenshouding. Ons advies in deze is dit niet te doen zonder kundige, kwaliteitsvolle begeleiding. Hartelijk, Inge Van: Vanneste Jasmien Verzonden: 15 april 2013 Aan: [email protected] Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Geachte, In het kader van mijn eindwerk onderzoek ik of mindfulness en toerisme te combineren valt. Ik doe dit onderzoek naar aanleiding van mijn eindwerk binnen de opleiding toerisme en recraetiemanagement binnen Howest. Momenteel ben ik een reis aan het ontwikkelen in de Italiaanse regio Piemonte. Hierbij combineer ik mindfulness en toerisme. Ik heb het op de volgende manier aangepakt. De voormiddag staat steeds in het teken van mindfulness / meditatie / yoga. In de namiddag bezoeken de gasten de streek.

125

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Voor het theoretisch gedeelte heb ik me verdiept in de mindfulnesscultuur. Spijtig genoeg ontbreekt me de tijd om het 8 weken programma te volgen. Daar ik dit 8 weken programma niet heb kunnen volgen, is het voor mij onduidelijk welke oefeningen er worden aangeleerd. Concreet ben ik opzoek naar voorbeelden en ideeën van mindfulness oefeningen die ik zou kunnen opnemen in mijn reis. Ik hoopte dat u mij hiermee kunt helpen. Uiteraard zal ik graag, als u geïnteresseerd bent, mijn onderzoek en reis met u delen. In de hoop op een positieve reactie, Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste Studente Bachelor TRM - Howest R. De Rudderlaan, 8500 Kortrijk.

B. Contact met David Dewulf – oprichten I AM Van: David Dewulf Verzonden: 07-mei-13 16:51 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen

Doe maar op goed geluk vanaf 10.00 u en voor 17.00 u maar niet tussen 1200 u en 15.00 u Van: Vanneste Jasmien [mailto:[email protected]] Verzonden: maandag 6 mei 2013 15:39 Aan: David Dewulf Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste meneer Dewulf, Op welk moment past het best voor u dat ik u even opbel? Donderdag past het best voor mij. Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste

126

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Van: David Dewulf Verzonden: 05-mei-13 16:51 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Jasmien U kan me daar best voor bellen…. teveel te veel emails…. Donderdag of vrijdag of de week erna…. 0495220707 Mvg David Dewulf Van: Vanneste Jasmien Verzonden: woensdag 1 mei 2013 16:49 Aan: David Dewulf Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste meneer Dewulf, Als eerste bedankt voor uw antwoord. Ik begrijp uiteraard dat je inderdaad de cursus moet gevolgd hebben om alles volledig te begrijpen. Uw boeken hebben me in ieder geval al veel geholpen met mijn eindwerk. Voor mijn theoretisch gedeelte ben ik momenteel bezig met het toelichten van de doelgroep van mindfulness. Uiteraard ben ik me ervan bewust dat jullie iedereen willen overtuigen om voor mindfulness te kiezen. Maar ik zou graag weten wie werkelijk het 8 weken programma volgt. Zou u me hierbij kunnen helpen? Alle info in verband met mensen die het programma volgen is welkom. Ik begrijp dat dit uiteraard vertrouwelijke informatie is. Maar ook algemene informatie is welkom. Daarbij dacht ik aan informatie over het volgende: - Zijn het voornamelijk mannen of vrouwen die de cursus volgen? - Uit welke leeftijdsklasse zijn de meeste mensen afkomstig? - Uit welke regio zijn meeste mensen afkomstig? - Volgen er veel kinderen een cursus? Zo ja, welke leeftijd ongeveer? Vanaf welke leeftijd is de cursus toegankelijk? Met deze informatie zou u mij enorm kunnen helpen! Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste TRM (Bachelor Toerisme en Recreatiemanagement) S6 Howest

127

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Van: David Dewulf Verzonden: 17-apr-13 9:53 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Jasmien Als u Mindfulness wil aanbieden, dan denk ik dat u moet kiezen voor kwaliteit en dit kan alleen maar als u minstens een 8 weken hebt gevolgd, dit is zelf een absoluut minimum. Zo wordt je zelf mindfulness en zullen de oefeningen vanuit je diepste zelf duidelijk worden… En geen tijd, dit is de illusie die we willen doorbreken in mindfulness… het gaat om prioriteit… En er zijn natuurlijk veel boeken, ook die van mij, met oefeningen in…met oa ook cd boekjes met meditaties… Succes wel met je initiatief! Mvg David Dewulf Van: Vanneste Jasmien Verzonden: maandag 15 april 2013 20:49 Aan: David Dewulf Onderwerp: Op zoek naar mindfulness oefeningen Geachte, In het kader van mijn eindwerk onderzoek ik of mindfulness en toerisme te combineren valt. Ik doe dit onderzoek naar aanleiding van mijn eindwerk binnen de opleiding toerisme en recraetiemanagement binnen Howest. Momenteel ben ik een reis aan het ontwikkelen in de Italiaanse regio Piemonte. Hierbij combineer ik mindfulness en toerisme. Ik heb het op de volgende manier aangepakt. De voormiddag staat steeds in het teken van mindfulness / meditatie / yoga. In de namiddag bezoeken de gasten de streek. Voor het theoretisch gedeelte heb ik me verdiept in de mindfulnesscultuur. Spijtig genoeg ontbreekt me de tijd om het 8 weken programma te volgen. Daar ik dit 8 weken programma niet heb kunnen volgen, is het voor mij onduidelijk welke oefeningen er worden aangeleerd. Concreet ben ik opzoek naar voorbeelden en ideeën van mindfulness oefeningen die ik zou kunnen opnemen in mijn reis. Ik hoopte dat u mij hiermee kunt helpen. Uiteraard zal ik graag, als u geïnteresseerd bent, mijn onderzoek en reis met u delen. In de hoop op een positieve reactie, Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste

128

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Studente Bachelor TRM - Howest R. De Rudderlaan, 8500 Kortrijk.

C. Contact met het I AM Van: I AM_CONTACT Verzonden: 19-apr-13 12:41 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Jasmien, Het is erg druk, de antwoorden staan onder in uw mail. Met vriendelijke groeten, Myriam Degraeve Email: [email protected] IAM - Instituut voor Aandacht & Mindfulness Mindfulbiz - Mindfulness en focus voor bedrijven

www.aandacht.be www.mindfocus.be

I AM Team Steenstraat 25 9070 Heusden +32(0)9 328 60 90 +32(0)9 336 03 31 +32(0)4 94 94 60 60 Mooie klanken geven een mooie echo.... Van: Vanneste Jasmien Verzonden: woensdag 1 mei 2013 16:50 Aan: I AM_CONTACT Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste mevrouw Degraeve, Als eerste bedankt voor uw antwoord. Uw boeken hebben me in ieder geval al veel geholpen met mijn eindwerk. Voor mijn theoretisch gedeelte ben ik momenteel bezig met het toelichten van de doelgroep van mindfulness. Uiteraard ben ik me ervan bewust dat jullie iedereen willen overtuigen om voor mindfulness te kiezen. Maar ik zou graag weten wie werkelijk het 8 weken programma volgt. Zou u me hierbij kunnen helpen? Alle info in verband met mensen die het programma volgen is welkom. Ik begrijp dat dit uiteraard vertrouwelijke informatie is. Maar ook algemene informatie is welkom.

129

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Daarbij dacht ik aan informatie over het volgende: - Zijn het voornamelijk mannen of vrouwen die de cursus volgen? Zowel mannen als vrouwen, mss nog net iets meer vrouwen - Uit welke leeftijdsklasse zijn de meeste mensen afkomstig? Zeer verscheiden van 18j tot 60‟ers - Uit welke regio zijn meeste mensen afkomstig? Vlaanderen - Volgen er veel kinderen een cursus? Zo ja, welke leeftijd ongeveer? Vanaf welke leeftijd is de cursus toegankelijk? Kinderen met ouders volgen de training, nog niet zoveel maar het komt Op onze nieuwe site kunt u ook info nalezen. Met deze informatie zou u mij enorm kunnen helpen! Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste TRM (Bachelor Toerisme en Recreatiemanagement) S6 Howest Van: I AM_CONTACT Verzonden: 19-apr-13 12:41 Aan: Vanneste Jasmien Onderwerp: RE: Op zoek naar mindfulness oefeningen Beste Jasmien, Dank voor uw bericht. Indien u de basistraining niet kunt volgen, raden we u aan het Mindfulness werkboek beter lezen. (www.bol.com) We wensen u veel plezier met het ontwikkelen van uw reis. http://www.mindfulness.be/NL/hulpbronnen_boeken.html 'Mindfulness werkboek'- Krachtig en gelukkig leven in het nu. Auteur David Dewulf (Roularta/Servire) Dit boek biedt een prachtige meerwaarde aan de waarde van Mindfulness. De heldere en inspirerende woorden van David Dewulf zullen veel mensen de kracht en moed geven om dit pad van heling en heelheid te bewandelen. Of je nu beginner bent of al vele jaren mediteert dit boek zal je nieuwe inzichten geven voor je innerlijke reis. Mark Williams Prof Klinische Psychologie aan de universiteit Oxford en grondlegger van mindfulness voor preventie van depressie. Dr. Dewulf combineert gestaafde onderzoeksmethoden, Mindfulness-gebaseerde stressreductie (MBSR) en Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT) methoden met zijn eigen praktische wijsheid en biedt lezers daarmee een krachtig, gevoelsmatig en hoog effectief programma aan voor een groter zelfbewustzijn en innerlijke vrede. Rick Hanson

130

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Ph.D. en auteur van "Buddha’s Brain: The Practical Neuroscience of Happiness, Love and Wisdom" Met mindfulness kun je een nieuwe waarde ontdekken in je leven, ook als er stress en ongemak is. Mindfulness richt zich op de kracht van het NU moment. Je ontwikkelt een heldere focus en emotionele intelligentie. Dit boek leert je dit stap voor stap in een 8-wekenplan. De korte teksten, afgewisseld met citaten, verhalen en praktijkvoorbeelden, zorgen ervoor dat het boek makkelijk te lezen is. Het kan onder andere gebruikt worden bij stress, burn-out, emotionele intelligentie, positieve houding, pijn, STARR-communicatie en preventie van depressie. Dit boek combineert op een unieke manier mindfulness met sleutelelementen uit de positieve en cognitieve psychologie en de Mind/Body Medicine. Op deze manier kun je optimaal de kwaliteit van je leven in handen nemen. Inhoudstafel ***** Met vriendelijke groeten, Myriam Degraeve Email: [email protected] IAM - Instituut voor Aandacht & Mindfulness Mindfulbiz - Mindfulness en focus voor bedrijven

www.aandacht.be www.mindfocus.be

I AM Team Steenstraat 25 9070 Heusden +32(0)9 328 60 90 +32(0)9 336 03 31 +32(0)4 94 94 60 60 Mooie klanken geven een mooie echo.... Van: Vanneste Jasmien Verzonden: maandag 15 april 2013 20:50 Aan: I AM_CONTACT Onderwerp: Op zoek naar mindfulness oefeningen Geachte, In het kader van mijn eindwerk onderzoek ik of mindfulness en toerisme te combineren valt. Ik doe dit onderzoek naar aanleiding van mijn eindwerk binnen de opleiding toerisme en recraetiemanagement binnen Howest. Momenteel ben ik een reis aan het ontwikkelen in de Italiaanse regio Piemonte. Hierbij combineer ik mindfulness en toerisme. Ik heb het op de volgende manier aangepakt. De voormiddag staat steeds in het teken van mindfulness / meditatie / yoga. In de namiddag bezoeken de gasten de streek.

131

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Voor het theoretisch gedeelte heb ik me verdiept in de mindfulnesscultuur. Spijtig genoeg ontbreekt me de tijd om het 8 weken programma te volgen. Daar ik dit 8 weken programma niet heb kunnen volgen, is het voor mij onduidelijk welke oefeningen er worden aangeleerd. Concreet ben ik opzoek naar voorbeelden en ideeën van mindfulness oefeningen die ik zou kunnen opnemen in mijn reis. Ik hoopte dat u mij hiermee kunt helpen. Uiteraard zal ik graag, als u geïnteresseerd bent, mijn onderzoek en reis met u delen. In de hoop op een positieve reactie, Met vriendelijke groeten, Jasmien Vanneste Studente Bachelor TRM - Howest R. De Rudderlaan, 8500 Kortrijk.

132

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage IX: Prijsberekening eindproduct Prijsbereking Mindfulness reis Op basis van 8 personen - Vol pension Item Opmerkingen Transport Huurwagen ter plaatse (5 dagen) - Hertz Overnachting Hotel Mongalletto

Programma Dag 1 Welkomst cocktail Diner in het hotel Dag 2 Lunch in agriturismo

Truffel hunting Diner in het hotel Dag 3 Picnic lunch

Prijs in €

Aantal Pax

Prijs per persoon

Opel Vivaro Minibus (9 pax)

620

8

77,55

Dubbele kamer 4 nachten ontbijt

280

1

280

Tijdens receptie op eerste dag

5

1

5

2 gangen dinner met drank

25

1

28

Verschillende hapjes met dranken Met degustatie 2 gangen dinner met drank

30

1

30

15 25

1 1

15 28

Tijdens wandeling

15

1

15

133

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Diner in het hotel Dag 4 Lunch in het hotel Spa met massage Diner Ca Del Ra Dag 5 Lunch in het hotel

2 gangen dinner met drank

25

1

28

Met dranken Met dranken

20 40 40

1 1 1

20 40 40

Met dranken

20

1

20

626,55

8

78,32

1300

8

162,5

Landarrangement mindfulness begeleider Mindfulness begeleider

TOTAAL NETTO Winst (10 %) BTW en Garantie fonds (3%) TOTAAL KLANTENPRIJS

65€ per gepresteerd uur 20u

867,37 86,74 954,11 28,62 982,73

134

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend. Bijlage X: Programma in Brochure vorm

135

Mindful op vakantie, exploratie van een opkomende trend.