Buitenlandse handel
1 Vlaamse handelsbalans met Finland Van 2004 tot en met 2012 realiseerde Vlaanderen nog ieder jaar op rij een handelsoverschot met Finland. In 2011, toen iedere € 100 Vlaamse export nog in de weegschaal lag met € 78 invoer uit Finland, benaderde dat surplus zelfs € 400 miljoen, het op één na beste resultaat sinds we beschikken over bilaterale handelscijfers. Daarna is de Vlaamse goederenuitvoer richting Finland stelselmatig gekrompen, terwijl de invoer uit Finland in stijgende lijn ging. In 2014 bleef de invoer weliswaar nipt onder zijn recordniveau van 2013, maar dat neemt niet weg dat Vlaanderens handelsbalans met Finland voor het tweede jaar op rij rood kleurde. Moest in 2013 iedere € 100 uitvoer al opboksen tegen € 108 invoer, die is die ratio in 2014 nog verder verslechterd tot 113%. 2015 ging beter van start: Vlaanderen exporteerde in januari – maart 2015 voor € 392,2 miljoen en importeerde voor ‘slechts’ € 379,3 miljoen. Dat bracht de invoer-uitvoerratio op 97%. Vergeleken met het eerste kwartaal van 2014 ging Vlaanderen 19,07% minder invoeren uit Finland, terwijl de uitvoer op niveau bleef (+ 0,01% jaar-op-jaar). In de marge merken we op dat de handel met Finland in 2015 traag op gang kwam: het was al van 2010 geleden dat de totaalhandel (de som van uit- en invoer) tijdens het eerste kwartaal minder beliep dan € 800 miljoen.
€ miljoen
Export
2010
1 701,3
2011
1 815,1
6,69%
1 423,8
0,49%
391,3
2012
1 730,8
-4,64%
1 596,2
12,11%
134,6
2013
1 669,6
-3,53%
1 798,2
12,66%
-128,6
2014
1 579,3
-5,41%
1 778,3
-1,11%
-199,0
Var in %
Import
Var in %
1 416,8
Handelsbalans 284,5
Handel Vlaanderen - Finland (€ miljoen) 2 000 1 800 1 600 1 400 1 200 1 000 800 600 400 200 0
uitvoer invoer
2010
2011
2012
2013
2014
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Landendossier Finland | Buitenlandse handel | juni 2015 ____________________________________________________________ 1
€ 1,579 miljard (29ste exportmarkt)
2 Vlaamse uitvoer naar Finland (2014)
De Vlaamse uitvoer naar Finland was op zijn hoogst net voordat de financieel-economische crisis mondiaal toesloeg (2008: € 1,944 miljard uitvoer, of 0,739% van Vlaanderens wereldwijde uitvoer). In 2009 daalde onze afzet in Finland met zowat 28%, maar twee jaar later stond er weer € 1,815 miljard op de teller. Daarmee vond in 2011 0,643% van de Vlaamse export zijn weg naar Finland. Daarna beleefde de Vlaamse goederenuitvoer naar Finland drie slechte jaren: terwijl Vlaanderen wereldwijd nog vooruitgang boekte (2012 – 2014: + 4,04%) viel de afzet op de Finse markt terug met 12,99%. Finland nam in 2014 nog slechts 0,537% van de Vlaamse uitvoer voor zijn rekening. Welke plaats neemt Finland als importerende natie in op het wereldtoneel? Wereldwijd importeerde het in 2014 voor € 57,588 miljard aan goederen. Op het wereldvlak bezette het daarmee de 40ste plaats onder de importerende landen (na Roemenië en voor Israël), met een aandeel in de mondiale invoer van 0,402% achter de naam. Met een exportportefeuille van € 1,579 miljard in 2014 leverde Vlaanderen 2,74% van de Finse totaalimport.
Uitvoersectoren
Sectorale uitvoer naar Finland (2014, in % van totaal)
onedele metalen 4,44%
optica, precisieapparatuur 4,07%
overige 16,07%
chemie, farmaceutica 19,35%
voeding, dranken 5,58% houtpulp, papier, karton 8,06%
vervoermaterieel 14,52% machines, elektrisch matereieel 13,50%
kunststoffen, rubber 14,41%
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Vlaanderen zag in 2014 zijn uitvoer terugvallen met 5,41% (of - € 90,3 miljoen) en daarbij gingen slechts drie grote branches niet in het rood: vervoermaterieel (+ 16,12% of + € 31,8 miljoen), kunststoffen (+1,72% of + € 3,8 miljoen) en optische instrumenten (+21,05% of + € 11,2 miljoen). De eerstgenoemde branche deed het de vorige jaren niet goed – op twee jaar tijd daalde de uitvoer van auto’s met zowat een kwart – maar leverde in 2014 zijn op één na beste prestatie sinds de mondiale crisis: bijna € 230 miljoen export. De export van optische instrumenten lag in 2014 zelfs hoger dan in enig voorgaand jaar. De overige grote branches kenden in 2014 een terugval, al past daarbij één kanttekening: de ‘vertrouwelijke trafiek’ (waarover verder geen details verstrekt kunnen worden) schoot de hoogte in: van nauwelijks meer dan € 10 miljoen in 2013 naar € 28 miljoen in 2014. In 2014 kreeg de sector van minerale producten (lees: brandstoffen) het het zwaarst te verduren: de uitvoer halveerde (- € 61,1 miljoen tegenover het recordjaar 2013) en deze branche werd verwezen naar het restsegment ‘overige’. Forse verliescijfers waren er ook voor de branches van voeding en dranken (-17,95% of - € 19,3 miljoen) en onedele metalen (-28,11% of - € 27,4 miljoen). De voedingssector (die ook tabak omvat) deed het na 2009 beter dan in de voorgaande jaren, maar werd in 2014 geconfronteerd met een tegenvallende export van vooral groentenbereidingen, alcoholische dranken en tabaksproducten. Voor wat de onedele metalen betreft, slaan de tegenvallende cijfers vooral op nikkel: de uitvoer daarvan was in 2013 nog uitzonderlijk hoog, maar viel nu weer terug naar zijn gebruikelijke peil. Minder dramatisch (maar nog steeds fors) waren de verliezen bij pulp, papier en karton (-8,89% of - € 12,4 miljoen), machines en elektrisch materieel (-6,54% of - € 14,9 miljoen) en chemie en farma (-4,21% of - € 13,4 miljoen). Waren
2 ______________________________________________________________________________
het de voorbije jaren vooral de farmaceutica die kampten met tegenvallende exportcijfers, dan liep het in 2014 vooral moeilijk voor wat betreft anorganische chemie, meststoffen en enzymen. Tot slot stippen we aan dat ook de kleinere branches, die zijn samengebracht in het taartsegment ‘overige’, het in 2014 veelal slechter deden dan in 2013. Tijdens het eerste kwartaal van 2015 exporteerde Vlaanderen voor € 392,2 miljoen naar Vlaanderen. Dat bedrag werd ook in januari – maart 2014 opgetekend, maar op sectoraal niveau zijn er wel verschuivingen: er was bijna dubbel zoveel vertrouwelijke trafiek dan een jaar eerder en voor pulp- en papierproducten, voeding en dranken en optica kwam de uitvoer jaar-op-jaar circa 20% hoger te liggen. De uitvoer van kunststoffen en minerale producten ging dan weer veel trager van start dan in 2015. In de tussenstand na drie maanden vonden we Finland terug op de 28ste positie van de ranglijst van leveranciers voor Vlaanderen; van Vlaanderens uitvoer tijdens dit kwartaal vond 0,535% zijn weg naar Finland.
Uitvoerproducten Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Finland (2014): -
auto’s, tractoren, motorrijwielen, fietsen kunststoffen machines en mechanische werktuigen houtpulp en pulp van andere cellulosehoudende vezelstoffen farmaceutische producten
14,47% 12,63% 9,85% 7,66% 7,58%
€ 1,778 miljard (25ste leverancier)
3 Vlaamse invoer uit Finland (2014)
Niet alleen werd in 2009 de Vlaamse invoer uit Finland minder zwaar getroffen dan Vlaamse uitvoer daar naartoe (- 20,71% tegenover -27,90%); ook slaagde de invoer er in zich (snel) te herstellen tot het pre-crisisniveau. Al in 2012 exporteerde Finland meer goederen naar Vlaanderen dan ooit tevoren, en in 2013 werd aan die recordwaarde nog eens 12,66% toegevoegd. Vlaanderen importeerde toen voor € 1,798 miljard uit Finland, wat correspondeert met 0,625% van onze wereldwijde invoer tijdens 2013. In 2014 kon die stijgende lijn echter niet worden verdergezet (-1,11% ) en viel het aandeel van Finland in onze wereldwijde invoer terug tot 0,617%. Welke plaats komt Finland toe in de mondiale goederenuitvoer? In 2014 exporteerde het wereldwijd voor € 55,758 miljard aan goederen. Het werd daarmee de 47ste wereldexporteur met een aandeel van 0,391% in de totale wereldgoederenuitvoer (na Chili en voor Argentinië). In 2014 beliep het aandeel van de Vlaamse import (€ 1,778 miljard) 3,19% in de Finse totaalexport.
Invoersectoren
Sectorale invoer uit Finland (2014, in % van totaal) kunststoffen 3,24%
overige 10,21% houtpulp, papier, karton 32,28%
onedele metalen 3,91% machines, elektrisch materieel 10,00% chemie, farmaceutica 12,72%
minerale producten 27,64%
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Landendossier Finland | Buitenlandse handel | juni 2015 ____________________________________________________________ 3
Vlaanderen ging in 2014 – voor het eerst in zes jaar – weer wat minder invoeren uit Finland: we noteerden -1,11% (of - € 20 miljoen). Achter dat bescheiden percentage gaan vanuit sectoraal oogpunt behoorlijk wat grote schommelingen schuil. Toenames met een forse impact op het totaalcijfer vonden we vooral bij de branche van pulp, papier en karton (5,76% of + € 31,2 miljoen) en die van machines en elektrisch materieel (+ 28,16% of + € 39,1 miljoen). Ook verdriedubbelde de vertrouwelijke trafiek (tot € 19,4 miljoen). Daartegenover stond een sterk ingeperkte invoer van vooral brandstoffen (-9,30% of - € 50,4 miljoen), onedele metalen (-31,53% of - € 32 miljoen; net zoals bij de uitvoer was nikkel de spelbederver), kunststoffen (-21,54% of - € 15,8 miljoen) en vervoermaterieel (-38,57% of - € 11,5 miljoen). Tijdens het eerste kwartaal van 2015 importeerde Vlaanderen voor in totaal € 379,3 miljoen uit Finland, terwijl het een jaar eerder nog ging om bijna € 470 miljoen. Voor wat de grote sectoren betreft, was er maar één die een toename van de invoer rapporteerde: die van pulp, papier en karton. De overige branches deden het veel slechter dan een jaar eerder: uitgezonderd de sector van de onedele metalen (- 7,77% tegenover het eerste kwartaal van 2014) noteerden we minpercentages van een ordegrootte van 30% à 40%. Het mag dan ook niet verbazen dat we Finland in de tussenstand na één kwartaal aantroffen op de 29ste plaats op de ranglijst van leveranciers voor Vlaanderen. Slechts 0,546% van onze mondiale invoer tijdens dit kwartaal kwam op het conto van Finland. In (januari – december) 2014 was Finland als leverancier nog goed voor 0,617% van wat Vlaanderen importeerde aan goederen.
Invoerproducten Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Finland (2014): cellulose-, papier- en kartonwaren minerale brandstoffen organische chemische producten machines, mechanische werktuigen kunststoffen
-
31,98% 26,95% 10,41% 7,79% 2,47%
4 Gewestelijke verdeling Belgische uitvoer naar Finland (2014) Ondanks de afkalvende Vlaamse uitvoer richting Finland, kwam in 2014 nog steeds ruim 84% van de Belgische uitvoer naar Finland op het conto van Vlaanderen. Dat is bijna 2 procentpunt meer dan het aandeel van Vlaanderen in Belgiës wereldwijde export (82,39%). In 2014 slaagde Wallonië er als enige gewest in om zijn export naar Finland op te voeren, al ging dat wel gepaard met forse schommelingen op sectoraal vlak: de Waalse export van farmaceutica viel in 2014 stevig terug, maar daar stond tegenover dat andere branches beduidend beter presteerden dan in 2013. Dat was vooral zo voor minerale delfstoffen, kunststoffen, optische instrumenten, machines en ferrometalen. De Brusselse export kampte met tegenvallende resultaten voor wat betreft optische instrumenten, machines en vervoermaterieel.
Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar Finland (€ miljoen) 2500 2000 1500
Vlaanderen België
1000 500
84,84%
85,29%
84,06%
0
2012
2013
2014
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
4 ______________________________________________________________________________
Waarde (in miljoen EUR)
Aandeel
Aandeel
Variatie in %
UITVOER 2012
2013
2014
2013 in %
2014 in %
2012-2013
2013-2014
1 730,8
1 669,6
1 579,3
85,29%
84,06%
-3,53%
-5,41%
Wallonië
281,0
260,5
275,0
13,31%
14,64%
-7,33%
+5,58%
Brussel
28,2
27,4
24,6
1,40%
1,31%
-2,90%
-10,28%
2 040,1
1 957,5
1 878,9
100%
100%
-4,05%
-4,02%
Aandeel
Aandeel
Vlaanderen
TOTAAL BELGIË
Waarde (in miljoen EUR)
Variatie in %
INVOER 2012
2013
2014
2013 in %
2014 in %
2012-2013
2013-2014
1 596,2
1 798,2
1 778,3
88,75%
87,24%
+12,66%
-1,11%
Wallonië
166,9
194,7
189,5
9,61%
9,30%
+16,66%
-2,67%
Brussel
42,7
33,3
70,6
1,64%
3,46%
-22,07%
+112,00%
1 805,8
2 026,2
2 038,3
100%
100%
+12,20%
+0,60%
Vlaanderen
TOTAAL BELGIË
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Landendossier Finland | Buitenlandse handel | juni 2015 ____________________________________________________________ 5
5 Belgische in- en uitvoer van diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Op het Belgische niveau zijn er wél cijfers beschikbaar, geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank. In wat volgt, gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse. In 2014 exporteerde België wereldwijd voor 91,57 miljard euro aan diensten. Dat was 6,58 miljard euro meer (+7,74%) dan de 84,99 miljard euro uitvoer in 2013. Toen was de toename t.o.v. het jaar dáárvoor – 2012 – nog een stuk minder indrukwekkend geweest, met “amper” 1,8 miljard meeruitvoer aan Belgische diensten (+2,12%). In 2014 kwam de invoer van diensten in België op 86,36 miljard euro uit, niet minder dan 8,1 miljard euro meer (+10,34%) dan in 2013 (78,27 miljard euro). De dienstenbalans bleef in 2014 voor een comfortabele 5,21 miljard euro in het groen, een surplus dat toch anderhalf miljard lager lag dan de 6,72 miljard euro overschot in 2013. In 2014 maakten diensten 27,2% uit van de Belgische totaaluitvoer (van goederen en diensten samen). 72,8% ervan was voor rekening van goederen. Bij de invoer lag de verhouding licht anders en resulteerde in 25,85% voor diensten en 74,15% voor goederen. Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2014 de 12e plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,40% in de werelduitvoer en dat na Singapore (2,73%) en voor Zwitserland (2,34%). Als wereldimporteur van diensten werd ons land 14e in 2013, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Italië – met 2,36% inbreng – en vóór Canada met een mondiaal aandeel van 2,23%).
Belgische uitvoer van diensten naar Finland Volgens de Nationale Bank exporteerde België in 2014 voor 441,3 miljoen euro aan diensten naar Finland. Dat was 54,5 miljoen euro meer dan in 2013 of een toename met 14,1%. Dat was meteen een fikse remonte na de 12,4% daling die de dienstenexport in 2013 nog had laten zien. In het klassement met exportmarkten voor Belgische diensten stond Finland 26e in 2014 met een aandeel van 0,48% in de totale Belgische uitvoer van diensten (na Canada en voor Turkije). SECTOREN (x EUR 1000) Andere commerciële diensten (*) Transport Telecom, ICT en berichtgeving Reisverkeer Financiële diensten
2012 184 489 139 402 56 943 28 388 12 479
2013 158 589 114 288 58 879 27 179 19 816
2014 162 267 127 637 63 952 28 418 25 513
% aandeel 2014 36,77% 28,92% 14,49% 6,44% 5,78%
Overige diensten
19 440
8 061
33 537
7,60%
Totaal diensten
441 141
386 812
441 324
100%
(*) Worden tot die veelomvattende branche gerekend: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten , makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer...
Belgische invoer van diensten uit Finland In 2014 importeerde België voor 307 miljoen euro aan diensten uit Finland, wat alweer 33,3 miljoen euro meer of 12,2% erbij t.o.v. de invoerwaarde in 2013. De dienstenbalans bleef voor België positief (+134,3 miljoen euro), een surplus dat ook nog eens 18,7% hoger lag dan in 2013 (113 miljoen euro). Voor België was Finland in 2014 de 33e leverancier met een aandeel in de totale diensteninvoer van 0,36% (na Bulgarije en voor Marokko).
6 ______________________________________________________________________________
SECTOREN (x EUR 1000) Andere commerciële diensten (*) Transport Telecom, ICT en berichtgeving Reisverkeer Royalties en licenties
2012 91 639 102 151 41 989 27 098 2 083
2013 77 928 101 652 28 759 27 493 20 703
2014 113 214 94 129 32 274 28 931 17 065
% aandeel 2014 36,87% 30,66% 10,51% 9,42% 5,56%
Overige diensten
17 068
17 164
21 425
7,0%
Totaal diensten
282 028
273 699
307 038
100%
Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Finland en de wereldhandel voor diensten In 2014 voerde Finland wereldwijd voor 22,64 miljard euro aan diensten in. Dat invoerbedrag zette het land op de 34e plaats op in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 0,63% in de mondiale diensteninvoer (na Qatar en voor Turkije). Met 441,2 miljoen euro uitvoer in 2014 tekende Belgïe als leverancier voor 1,95% van het Finse invoertotaal aan diensten wereldwijd. In 2014 exporteerde Finland voor 20,7 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en werd daarmee de 35 e exporteur van 0,63% van de totale wereldexport (na Portugal en voor de Filipijnen). Als exportmarkt voor diensten die Finland in 2014 uitvoerde stond België - met 307 miljoen euro aan import - in voor 1,48% van de Finse totaaluitvoer. BRON:
Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) (laatste bijwerking cel Kennisopbouw: juni 2015)
Landendossier Finland | Buitenlandse handel | juni 2015 ____________________________________________________________ 7
