Buitenlandse handel 1 Vlaamse handelsbalans met China Sinds 2002, het jaar waarin er voor het eerst handelscijfers beschikbaar waren op het niveau van de gewesten, heeft Vlaanderen steeds een handelstekort gekend met China. Tussen 2002 en 2008 noteerden we – ieder jaar op rij – een stijging van zowel de Vlaamse uitvoer naar China als de Vlaamse invoer vanuit China. In die zeven jaar groeide onze export met 73 % (van € 1,749 miljard in 2002 naar € 3,028 miljard in 2008). De import vanuit China deed toen veel beter: + 223 % (van € 3,675 miljard in 2002 naar € 11,872 miljard in 2008). Daaruit volgt dat ons handelstekort met China, dat in 2002 nog onder € 2 miljard lag, sterk aanzwol. Op zijn hoogtepunt in 2008 beliep het tekort zelfs € 8,844 miljard. Op dat ogenblik stond tegenover iedere € 100 die Vlaanderen uitvoerde naar China, een invoerwaarde van maar liefst € 392. Sindsdien is de uitvoer bijna altijd gunstiger (of minder ongunstig) geëvolueerd dan de invoer. Dat vertaalt zich niet enkel in een slinkend handelstekort (nog ‘slechts’ - € 4,737 miljard in 2014) maar ook in een gestaag verbeterende export-importratio. In 2009 stond tegenover iedere € 100 export nog een invoerwaarde van € 239 . In 2014 bedroeg de invoer-uitvoerratio 168%.
In € miljard
Export
2010
4,916
2011
6,735
+36,99%
12,917
+15,95%
-6,183
2012
7,104
+5,48%
11,876
-8,06%
-4,772
2013
6,789
-4,43%
11,216
-5,55%
-4,427
2014
6,968
+2,63%
11,705
+4,36%
-4,737
Var in %
Import
Var in %
Handelsbalans
11,141
-6,224
Handel Vlaanderen - China (€ miljard) 14 12 10 8
uitvoer invoer
6 4 2 0
2010
2011
2012
2013
2014
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Landendossier China | Buitenlandse handel | april 2015 ________________________________________________________________ 1
2 Vlaamse uitvoer naar China (2014)
€ 6,968 miljard (9de exportmarkt)
In 2013 ging onze uitvoer naar China vervolgens - voor het eerst sinds we beschikken over Vlaamse handelscijfers - in dalende lijn (-4,43%). In 2014 daarentegen, is er opnieuw sprake van een vooruitgang van de Vlaamse export naar China met + 2,63%. Daarmee presteerde de Vlaamse export naar China 2,14 procentpunt beter dan gemiddeld (Vlaamse uitvoer wereldwijd: +0,49% in 2014). Verdrong China in 2012 Spanje nog van de 8ste stek op de ranglijst van exportmarkten voor Vlaanderen, dan viel het in 2013 en 2014 weer terug naar de 9 de plaats. Het aandeel van China in onze mondiale uitvoer staat in 2014 op 2,37%. De wereldhandelscijfers voor 2014 zetten China op de tweede plaats als wereldgoederenimporteur met een totale jaarinvoer van 1 475,6 miljard euro. Dat correspondeerde met een aandeel van 10,3% in de hele mondiale invoer. Dat aandeel lag net zo hoog als in 2013 (10,32%), maar wel 0,53 procentpunten hoger dan in 2012 (9,77% aandeel). Als wereldgoederenimporteur lag China nog 338 miljoen euro – of 2,36 procentpunt aandeel – achter op importkampioen Verenigde Staten (12,66% van de wereldimport), maar ging dan weer 559 miljoen euro – of 3,9 procentpunt aandeel — hoger dan importeur nummer 3, Duitsland (6,4 % inbreng in de mondiale invoer). Met een exportportefeuille van 6,97 miljard euro speelde Vlaanderen als leverancier een rol van 0,47% in de Chinese totaalimport. In 2013 was dat ook al 0,46%, in 2012 zelfs nog 0,50%.
Uitvoersectoren
Sectorale uitvoer naar China (2014, in % van totaal) overige 20,78%
chemie, farmaceutica 25,48%
edelstenen, edele metalen, diamant 7,80%
machines, elektrisch materieel 14,08%
vertrouwelijke trafiek 8,33% kunststof, rubber 9,48%
vervoermaterieel 14,05%
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Onze uitvoer naar China steeg in 2014 met € 179 miljoen. Van de belangrijke sectoren konden vooral die van de chemie en farma (+32,10% of + € 432 miljoen) en die van de machines en elektrisch materieel (+7,23% of + € 67 miljoen) hun resultaat van 2013 overtreffen. Twee grote branches verloren terrein, vooral het vervoermaterieel (-15,16% of - € 179 miljoen) en die van de kunststoffenbranche (-5,86% of - € 41,0 miljoen). Nog harder getroffen werd echter de branche van de onedele metalen: de uitvoer van deze producten meer dan gehalveerd tot € 479 miljoen. In de context van deze dalingen stippen we wel aan dat de vertrouwelijke trafiek in 2014 verdrievoudigde tot ruim € 479 miljoen. Anders dan de term laat vermoeden, kan het bij confidentialiteit over heel uiteenlopende producten gaan. Het hoeft dan ook niet per definitie om wapens of militair materieel te gaan. Confidentialiteit uit concurrentieoverwegingen kan ook een rol spelen bij productcategorieën als diamant, edele metalen, chemicaliën, gevoelige technologische componenten/systemen of bepaalde strategisch belangrijke grondstoffen (b.v. zeldzame aardmetalen).
Landendossier China | Buitenlandse handel | april 2015 ________________________________________________________________ 2
Uitvoerproducten Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar China (2014) : -
auto’s, tractoren, motorrijwielen, fietsen organische chemische producten machines en mechanische werktuigen vertrouwelijke trafiek edelstenen, diamant
13,88% 12,55% 9,97% 8,33% 7,80%
€ 11,704 miljard (7de leverancier)
3 Vlaamse invoer uit China (2014)
Na twee moeilijke jaren (2012 en 2013) scheerde de import uit China weer hoge toppen (+4,36%). In 2014 schurkte de Chinese afzet in Vlaanderen zelfs opnieuw tegen € 12 miljard aan. Het aandeel van China in onze invoer steeg opnieuw twee jaar tijd naar 4,09% (in 2013 was dit nog 3,90%). China behield daarmee in 2014 de zevende plaats op onze ranglijst van leveranciers voor Vlaanderen. Wereldwijd exporteerde China in 2014 voor 1 763 miljard euro aan goederen, wat overeenstemde met een aandeel van 12,37% in de mondiale goederenuitvoer. In 2013 had de totale werelduitvoer van China nog een volle 100 miljard euro lager gelegen (1 663 miljard euro); het aandeel toen beliep 11,74%, ineens 0,63 procentpunt lager). Als wereldgoederenexporteur nummer 1, loopt China inmiddels almaar verder uit op de Verenigde Staten, de “runnerup” die in 2014 al 542 miljard euro achteroplag met maar 8,57% van de mondiale uitvoer achter de naam . Met een invoer uit China ter waarde van 11,7 miljard euro speelde Vlaanderen als klant een rol van 0,66% in het Chinese uitvoertotaal.
Invoersectoren
Sectorale invoer uit China (2014, in % van totaal)
kunststof, rubber 5,49%
overige 19,32%
machines, elektrisch materieel 23,15%
onedele metalen 14,11%
schoeisel, hoofddeksels 6,58% diverse goederen 9,19%
chemie, farmaceutica 10,54%
textiel 11,62%
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Aan de invoerzijde noteerden we voor 2014 een stijging met € 488 miljoen. Er was een opvallende toegenomen invoer van onedele metalen (+23,47% of + € 314 miljoen; vooral de invoer van ijzer en staal nam aanzienlijk toe ), en van chemische en farmaceutische producten (+28,07% of + € 271 miljoen; de grootste toenames betreffen organische chemische producten en farmaceutica). Ook de invoer van textiel (+9,38%), schoeisel (+10,45%) en kunststoffen (+19,26%) nam toe. Daarentegen was er de dalende invoer van machines en materieel (-5,10% of - € 146 miljoen; vooral de invoer van elektrische machines ging in dalende lijn) en edelstenen (-15,72% of - € 91 miljoen).
Landendossier China | Buitenlandse handel | april 2015 ________________________________________________________________ 3
Invoerproducten Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit China (2014) : -
elektrische machines en apparatuur machines en mechanische werktuigen gietijzer, ijzer en staal organische chemische producten schoeisel
12,78% 10,38% 7,30% 6,50% 6,16%
4 Gewestelijke verdeling Belgische uitvoer naar China (2014) Doordat – vergeleken bij de exportprestaties van de overige gewesten – de Vlaamse uitvoer naar China het in 2014 minder goed deed (+2,63%) zakte ook het aandeel van Vlaanderen in de nationale export erheen met 1,3 procentpunt tot 91,95%. Dat is liefst 9,5 procentpunten meer dan de rol die Vlaanderen in 2014 speelde in de globale Belgische uitvoer (alle markten wereldwijd: 82,41%). Brussel wist in 2014 zijn afzet in China nogmaals erg fors op te drijven (+68,6%, na de ruime verdubbeling die er in 2013 al was gekomen). Het hoofstedelijke aandel in de totaaluitvoer loopt nu tegen 2% aan (1,96%). Ook de Waalse uitvoer richting China bleek in goeden doen en steeg 14,4% tegenover 2013, waardoor Wallonië zijn aandeel in de Belgische export naar China weer boven de 6% uittilde (6,08%).
Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar China (x EUR miljard)
Vlaanderen 8,00 7,50 7,00 6,50 6,00 5,50 5,00 4,50 4,00 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00
92,61%
2012
93,25%
2013
België
91,95%
2014
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Landendossier China | Buitenlandse handel | april 2015 ________________________________________________________________ 4
waarde (in miljoen EUR) UITVOER
% aandeel % aandeel 2013 2014
variatie in %
2012
2013
2014
7 104
6 789
6 968
93,25%
91,95%
-4,43%
+2,63%
Wallonië
527
403
461
5,54%
6,08%
-23,51%
+14,41%
Brussel
39,8
88
149
1,21%
1,96%
+121,60%
+68,61%
TOTAAL BELGIË
7 671
7 281
7 578
100%
100%
-5,09%
+4,09%
Vlaanderen
waarde (in miljoen EUR) INVOER
% aandeel % aandeel 2013 2014
2012-2013 2013-2014
variatie in %
2012
2013
2014
Vlaanderen
11 876
11 216
11 705
86,28%
85,91%
-5,55%
+4,36%
Wallonië
1 438
1 534
1 563
11,80%
11,47%
+6,67%
+1,87%
259
250
357
1,92%
2,62%
-3,54%
+42,85%
13 573
13 000
13 624
100%
100%
-4,22%
+4,80%
Brussel TOTAAL BELGIË
2012-2013 2013-2014
BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
5 Belgische in- en uitvoer van diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Op het Belgische niveau zijn er wél cijfers beschikbaar, geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank. In wat volgt, gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse. In 2014 exporteerde België wereldwijd voor 91,57 miljard euro aan diensten. Dat was 6,58 miljard euro meer (+7,74%) dan de 84,99 miljard euro uitvoer in 2013. Toen was de toename t.o.v. het jaar dáárvoor – 2012 – nog een stuk minder indrukwekkend geweest, met “amper” 1,8 miljard meeruitvoer aan Belgische diensten (+2,12%). In 2014 kwam de invoer van diensten in België op 86,36 miljard euro uit, niet minder dan 8,1 miljard euro meer (+10,34%) dan in 2013 (78,27 miljard euro). De dienstenbalans bleef in 2014 voor een comfortabele 5,21 miljard euro in het groen, een surplus dat toch anderhalf miljard lager lag dan de 6,72 miljard euro overschot in 2013. In 2014 maakten diensten 27,2% uit van de Belgische totaaluitvoer (van goederen en diensten samen). 72,8% ervan was voor rekening van goederen. Bij de invoer lag de verhouding licht anders en resulteerde in 25,85% voor diensten en 74,15% voor goederen. Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2014 de 12e plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,40% in de werelduitvoer en dat na Singapore (2,73%) en voor Zwitserland (2,34%). Als wereldimporteur van diensten werd ons land 14e in 2013, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Italië – met 2,36% inbreng – en vóór Canada met een mondiaal aandeel van 2,23%).
Landendossier China | Buitenlandse handel | mei 2015 ________________________________________________________________ 5
Belgische uitvoer van diensten naar China Uit cijfers van de Nationale Bank komt naar voor dat België in 2014 voor 673,9 miljoen euro aan diensten heeft uitgevoerd naar China. Dat uitvoerbedrag lag ruim 30,7 miljoen euro hoger (+4,77%) dan in 2013, het jaar waarin onze dienstenuitvoer naar China niet langer een miljard euro haalde als in 2011 én 2012, maar met 643 miljoen euro zelfs het laagste peil aanstreepte sinds 2008. Ondanks de lichte vooruitgang in 2014 (+4,77%) zakte China dat jaar toch nog 3 posities — tegenover 2013 — op onze exportmarktenlijst en werd 20e , na Singapore en voor Noorwegen, met een aandeel van 0,74% in de totale jaarexport aan diensten. In 2013 was al een eind gekomen aan de dominantie van de transportsector in de dienstenuitvoer naar China. Toen tuimelden transportdiensten naar een exportpeil dat nog amper 35% bedroeg van de transportfactuur die België in 2012 nog aan China had gepresenteerd (-64,8% of ruim 337 miljoen euro minder). In 2014 liep de vervoersbranche dan nog eens met een vijfde terug (-19,9%) en hield daar uiteindelijk nog een aandeel aan over van 21,80%. Daarmee bleef het ook in 2014 — sectoraal gezien — de tweede exporttak na andere commerciële diensten. Daarvan ging de exportgroei gestaag door (+4,8% in 2014) en qua aandeel zaten die inmiddels al aan 30,65% van de Belgische jaaruitvoer van diensten naar China. Tot de veelomvattende branche andere commerciële diensten rekent men de volgende transacties: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten , makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer... Kwamen verder nog voor in de top 5: de bouwsector, die na een ferme groei (+77%) in 2014 een aandeel wist te strikken van 13,4% in het uitvoertotaal en over royalties en licenties wipte (+8,6% en 9,9% aandeel). Hekkensluiter op 5 werd reisverkeer (+8% in 2014 en 8,90% aandeel). SECTOREN (in 1.000 EUR) Andere commerciële diensten Transport Bouwsector Royalties en licenties Reisverkeer
2012 174 708 520 588 52 247 64 050 47 314
2013 197 179 183 380 50 926 61 150 55 538
2014 206 555 146 932 90 087 66 413 59 982
% aandeel 2014 30,65% 21,80% 13,37% 9,86% 8,90%
Overige diensten
230 777
94 985
103 899
15,42%
Totaal diensten
1 089 684
643 158
673 868
100%
Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
Belgische invoer van diensten uit China Net als in de jaren ervoor bleef ook in 2014 de dienstenbalans nog behoorlijk positief (217 miljoen euro), al was dat wel bijna 10 miljoen euro minder in het groen (-4,31%) dan in 2013. In 2014 had België immers 9,75% meer diensten uit China geïmporteerd dan in 2013 en viel de jaarteller stil op 456,12 miljoen euro aan invoer. Daarmee ging China in 2014 een plaatsje hoger in de rangorde van dienstenleveranciers en werd 22 e , goed voor 0,53% van de totale Belgische diensteninvoer wereldwijd (na Roemenië en voor Hongkong). Transport, waarvan de invoer in 2013 al een tik had gekregen van 17%, ging in 2014 nauwelijks vooruit (+2,4%) en werd nu pas tweede, met 156,2 miljoen euro aan invoer en 34,24% aandeel in het importtotaal. Op één werd het verdrongen door de sterk presterende branche van de andere commerciële diensten (+31% en een aandeel van net onder 40% (39,83%). Samen bleven beide dienstencategorieën in 2014 nog altijd goed voor driekwart van de Belgische diensteninvoer uit China. De overige dienstentakken aan importzijde braken geen potten, met op 3 een statisch presterend reisverkeer (7,6% aandeel), op 4 telecom en ICT (met 6,1% van het invoertotaal) en de vage restbranche niet toegewezen diensten (3,25% inbreng).
Landendossier China | Buitenlandse handel | mei 2015 ________________________________________________________________ 6
SECTOREN (in 1.000 EUR)
2012
2013
2014
% aandeel 2014
Andere commerciële diensten Transport Reisverkeer Telecommunicatie, informatica en berichtgeving Niet-toegewezen diensten
161 861 183 908 34 991
138 645 152 496 34 871
181 677 156 184 34 641
39,83% 34,24% 7,59%
10 821
28 480
27 775
6,09%
23 781
9 113
14 845
3,25%
Overige diensten
144 764
51 995
41 001
9,0%
Totaal diensten
560 126
415 600
456 123
100%
Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade
China en de wereldhandel voor diensten In 2014 voerde China wereldwijd voor 287,62 miljard euro aan diensten in. Dat invoerbedrag zette het land op de 2 e plaats op in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 8,06% in de mondiale diensteninvoer (na de Verenigde Staten en voor Duitsland). Met een in 2014 matig toegenomen uitvoerwaarde (+4,77%) van zo goed als 674 miljoen euro tekende Belgïe als dienstenleverancier voor 0,23% van het Chinese invoertotaal aan diensten wereldwijd. In 2014 exporteerde China voor 222 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en bleef daarmee de 5 e exporteur van 4,57% van de totale wereldexport (na Frankrijk en voor Japan). Als exportmarkt voor diensten die China in 2014 uitvoerde, stond België – met 456 miljoen euro aan import – in voor 0,27% van de Chinese totaaluitvoer. BRON:
Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB)
(meest recente bijwerking cel Kennisopbouw: mei 2015)
Landendossier China | Buitenlandse handel | mei 2015 ________________________________________________________________ 7
