¡ADELANTE! jaargang 28 - 2012 nieuwsbrief
Mijn eigen bedrijf Kleinschalige economische projecten
• Wat doen andere stedenbanden met León? • Monic Schaapveld keert na 12 jaar Nicaragua terug • Utrechtse politie op werkbezoek in León
pag. 5-7
2
nieuws en Agenda ❚ Utrecht-León heeft een nieuw logo
❚ Utrecht-León bij Team 2015
De jonge grafisch ontwerpster Birte Ketting heeft een logo gemaakt voor de Vriendschapsband, passend bij de kleuren van de website en de digitale nieuwsbrief.
Team 2015 is een initiatief van de gemeente Utrecht om alle Utrechtse organisaties die werken aan de realisatie van de Millenniumdoelen met elkaar te verbinden zodat de Millenniumdoelen een grotere bekendheid krijgen bij de Utrechtse burgers en bedrijven. Team 2015 wil vanaf dit najaar activiteiten en ideeën van verschillende organisaties met elkaar combineren en samenwerken met grote Utrechtse evenementen. Meer info op: http://millenniumgemeente.nl/gemeente/utrecht/team-2015/
❚ Blijf de projecten in León steunen!
❚ Utrecht-León en Social Media De Vriendschapsband maakt al ruim een jaar veel gebruik van de nieuwe media. Hier enkele voorbeelden: Op YouTube vind je de films van de Vriendschapsband, als je zoekt op ‘utrechtleon1’. Op onze blog op www.utrecht-leon.nl/blog kun je reisverhalen, de geschiedenis van de stedenband en nieuws uit Nicaragua lezen. Op Facebook kun je onze pagina www. facebook.com/utrechtleon bekijken ook zonder lid te zijn. Maar als je wilt reageren, moet je je wel bij Facebook registeren. Doneren kan inmiddels ook met een mobieltje: SMS DONATIE 2869 naar 1008 of scan deze QR-code en volg de aanwijzingen.
❚ Meer stages in León Het International Office van de Hogeschool Utrecht heeft in samenwerking met de Vriendschapsband ruim 40 Leonese overheidsinstellingen, bedrijven, onderwijsinstellingen en niet-gouvernementele organisaties benaderd om te vragen of zij stageplekken voor Utrechtse studenten ter beschikking willen stellen. Ze moeten aangeven wat de taak van de stagiaires precies zal zijn. De Hogeschool gaat beoordelen welke stages in aanmerking komen en zal dan een vacaturebank voor stages in León samenstellen.
2
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
Stichting Vriendschapsband Utrecht-León is voor de uitvoering van haar projecten volledig afhankelijk van donaties en subsidies. Uw geld komt rechtstreeks ten goede aan de doelgroep. Elk bedrag, hoe klein ook, betekent in Nicaragua een wereld van verschil! Doneren kan door een machtiging, een (periodieke) aftrekbare gift of een schenking via notariële akte.
Wat doen andere stedenbanden met León? door het Utrechtse Instituto Cervantes. Op donderdag 15 november, 19.00-22.00 uur, Instituto Cervantes, Domplein 3, Utrecht. Entree: € 5,- (bibliotheekleden, studenten, 65+: € 3,-; studenten van het Instituto Cervantes: gratis). De opbrengst gaat naar de projecten in León.
❚ Concert met het Ad Hoc Orkest Op 23 november treedt het Ad Hoc Orkest uit Utrecht gratis op en steunt daarmee de projecten in León. Het Ad Hoc Orkest is een symfonieorkest en bestaat uit ongeveer 40 enthousiaste amateursmusici die onder leiding van Haiko Boonstra met veel plezier samenspelen. Dat plezier willen zij graag delen met mensen die in hun dagelijkse leven niet zo makkelijk in aanraking komen met klassieke muziek. Op zaterdag 23 november, 2015 uur, Willibrordkerk, Minrebroederstraat 21, Utrecht. Kijk voor het programma op www. utrecht-leon.nl/agenda-utrecht.html
Vrijwilligers van de Vriendschapsband helpen mee met de organisatie van de Singelloop op 30 september. De kleine vergoeding hiervoor gaat naar de projecten in León. Als je meeloopt, laat je dan sponsoren voor Utrecht-León!
❚ FilmBlik op Nicaragua In november organiseert de Vriendschapsband voor de negende keer een filmavond met nieuwe films uit en over Nicaragua. Er zullen drie producties van vrouwelijke filmmakers te zien zijn (zie ook pagina 12 in deze nieuwsbrief). De avond is mede mogelijk gemaakt
Meer dan 26.000 medewerkers van de gemeente Hamburg doneren elke maand de centen achter de komma van hun salaris. Deze ‘rest-cent-actie’ levert gemiddeld € 13.000 per maand op. Dit geld wordt onder meer gebruikt om projecten voor drinkwater en riolering te financieren.
Als resultaat van de samenwerking tussen de openbare bibliotheek in León en de bibliotheek Otxarkoaga in Bilbao kunnen nu mensen in Bilbao ook Nicaraguaanse boeken lenen.
❚ Singelloop
In oktober hoopt de Vriendschapsband samen met het Milieucentrum Utrecht een debat te organiseren over het klimaatbos project in León, over de mondiale klimaatproblematiek en lokale energiesystemen, over globalisering naast regionale economie. Meer informatie binnenkort op onze website.
Hamburg:
Baskenland:
AGENDA
❚ Debat over Klimaatbos
In juli kwamen stedenbandenorganisaties uit Europa en Noord-Amerika, vertegenwoordigers van Leonese partnerorganisaties en de gemeente bij elkaar in León. Doel was om iets over de lokale ontwikkelingen te horen, ervaringen uit te wisselen en projecten in León af te stemmen. Maar de Leonese counterparts hoorden ook iets over onze activiteiten in de donorlanden, over successen en problemen bij voorlichting en fondswerving. Coördinator Katrin Sturhan hield hierover een presentatie en noemt voor de nieuwsbrief enkele voorbeelden van bijzondere acties.
Salzburg: Leonese jongeren die met een beurs aan het ‘Instituut voor Toerisme en Hotelmanagement’ in Salzburg studeren, geven cursussen Spaans. De opbrengst hiervan komt weer ten goede aan de projecten in León.
Het Ad Hoc Orkest. Foto: Gerben de Klerk
In dit nummer Andere stedenbanden actief met León 3 Twee voorbeelden van kleinschalige economie 5 Interview met Monic Schaapveld 8 Politie Utrecht op werkbezoek in León 10 Lucy Drost in León 11 Creoolse film bij Filmblik op Nicaragua 12 NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
3
Prodemujer helpt vrouwen in coöperaties
Zaragoza: Profiterend van Spaans als gezamenlijke taal, bestaan er veel partnerschappen tussen onderwijsinstellingen in León en Zaragoza. Scholieren en studenten, maar ook leerkrachten wisselen ervaringen uit en maken kennis met elkaars cultuur, zoals hier Spaanse kinderen met Nicaraguaanse legenden.
De één verbouwt groente, de ander maakt jam. Veel alleenstaande vrouwen hebben een eigen bedrijfje om in hun levensonderhoud te voorzien. Steeds vaker gaan de vrouwen samenwerken in één vrouwencoöperatie. Dat geeft hen meer kans op krediet, ze krijgen meer opleiding en versterken hun marktpositie. De Vriendschapsband zamelt geld in om dit mogelijk te maken.
Oxford:
New Haven:
Oxford organiseert elk jaar een uitvoering van de ‘Misa Campesina Nicaragüense’ (Nicaraguaanse boerenmis) van de componist en tekstschrijver Carlos Mejía Godoy. Het publiek kan zo kennis maken met elementen van de traditionele folklore muziek uit Nicaragua en bevrijdingstheologische ideeën.
In León wordt het educatief theater zoals het ‘Theater van de Onderdrukten’ vaak ingezet om sociale gerechtigheid te promoten. In de Amerikaanse zusterstad New Haven hebben ze dit idee opgepikt en presenteren dit soort theater om problemen in de eigen stad aan de orde te stellen.
Deze plattelandsvrouwen hebben duidelijk zin in het project! Foto: Gioconda Arostegui
Vriendschapsband zet in op kleinschalige economie Nicaragua is een arm land waar mensen creatief moeten zijn om te overleven. Zo bloeit de zogenaamde informele economie. Veelal vrouwen verbouwen groenten of maken producten en proberen daarmee een handeltje op te zetten. De Vriendschapsband tracht deze vrouwen op verschillende manieren te helpen. Daar hebben we een speciale campagne voor gestart om geld in te zamelen. Op de komende pagina staan twee voorbeelden van ondersteu-
Een van de projecten waarvoor de Vriendschapsband dit jaar geld inzamelt is het opzetten van drie vrouwencoöperaties, in 2013 volgen nog drie coöperaties. Vrouwen in plattelandswijken van León die voorheen ieder voor zich als kleine ondernemer in hun levensonderhoud hebben voorzien, willen gaan samenwerken. Partnerorganisatie Prodemujer helpt bij het oprichten van de coöperaties. Het grote voordeel voor de vrouwen is dat ze hun krachten bundelen. Hierdoor kunnen ze gezamenlijk kredieten aanvragen en door het aanbieden van verschillende producten verbeteren ze ook hun marktpositie. Het aanbod van producten en diensten is diverser. Hun economische perspectief gaat er zo aanzienlijk op vooruit.
ning. De één is een samenwerkingsproject met de Leonese partnerorganisatie Prodemujer die vrouwen helpt bij het oprichten van coöperaties. Het ander is het project met het verstrekken van microkrediet aan startende jonge ondernemers.
Katrin Sturhan Foto’s: stedenbanden
4
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
Prodemujer heeft ruime ervaring met het opzetten van coöperaties en het adviseren van kleine bedrijven. De organisatie heeft al 80 coöperaties bij hun ontstaan begeleid. De toekomstige coöperatieleden volgen 40 uur scholing over coöperatierecht, -structuur en –organisatie. Ook worden zij juridisch, organisatorisch en bedrijfskundig geschoold, zodat zij zelfstandig de coöperatie kunnen runnen. En van elke coöperatie worden statuten voorbereid en beleid ontwikkeld. De vrouwen doen niet alleen kennis op. Door de scholingen krijgen zij meer eigenwaarde en assertiviteit. Veel Nicaraguaanse vrouwen zijn namelijk alleenstaande moeders en hebben bijzonder sterk onder de ongelijkheid tussen mannen en vrouwen te lijden. Het project helpt hen zich te ontwikkelen als vrouw én als ondernemer. NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
5
'Gelukkig met mijn eigen zaak'
Een van de toekomstige coöperatieleden vertelt over haar verwachtingen. Foto: Prodemujer
Tijdens een werkbezoek in juli maakte coördinator Katrin Sturhan kennis met enkele coöperaties in wording in de wijk Goyena. Vijftien vrouwen vertelden volgden een workshop over de bedrijfsvoering van een coöperatie. “Veel van de vrouwen zeiden economisch afhankelijk te zijn van hun man, enkelen zijn huisvrouwen. Met de coöperatie hopen ze te profiteren van elkaar. Door samen te werken of door geld binnen te halen. Zo heeft een vrouw een irrigatiesysteem om haar groentes ook in de droge tijd te gieten. Daarvan zouden ook andere vrouwen kunnen profiteren. Vrouwen die geen eigen terrein hebben, willen jam maken van fruit dat door anderen wordt geproduceerd. Gezamenlijk willen zij het transport naar de markt in León organiseren. Zo hoopt elke vrouw met haar eigen plannen haar economische situatie te verbeteren.” Als coöperatie komen zij sneller in aanmerking voor kredieten. De directrice van Prodemujer vertelt dat er bijzondere kredietprogramma’s van de regering zijn voor deze doelgroep. Maar Prodemujer gaat ook een spaarproject stimuleren in deze groep, zodat de vrouwen eigen kapitaal kunnen opbouwen. Op dit moment is Prodemujer bezig met de oprichting van drie vrouwencoöperaties in de Leonese plattelandswijken. Over enkele maanden zijn de scholing en de ingewikkelde legaliseringsprocedure afgerond. Dan gaan de vrouwen gezamenlijk aan de slag. De motivatie is aanwezig, evenals de hoop op een betere toekomst. Het succes lijkt nu al verzekerd: in plaats van het oorspronkelijk geplande aantal van 15 vrouwen, hebben zich al 20 vrouwen aangemeld. Zodra de coöperatie is opgericht, kunnen er altijd meer vrouwen bijkomen. De komenden twee jaar blijft Prodemujer de vrouwen ook na oprichten van de coöperatie begeleiden. Hun medewerkers bezoeken de vrouwen een keer per maand, waardoor de opgedane kennis goed kan beklijven. Corrie van de Weerd
Het project is al begonnen, maar we hebben nog veel donaties
Als je het kleine, uit zinkplaten opgebouwde huisje ten zuidwesten van de arme wijk Sutiaba ziet, zou je het niet direct zeggen, maar hier woont een ambitieuze, jonge zakenvrouw. Dankzij het door Utrecht-León gesteunde microkrediet project van de Leonese organisatie 'Fundación León 2000', kon Gilma María Muñoz (24 jaar) haar eigen onderneming opzetten.
opleidingen ik nog nodig had. Vervolgens leerde ik hoe ik een bedrijfsplan moest opstellen, wat marktwerking is, om de visie en missie van mijn bedrijf te beschrijven en wat de financiële mogelijkheden zijn. Mijn moeder werd er ook bij betrokken. Zij moest aanwezig zijn bij de bijeenkomsten, om te laten zien dat ze me echt steunt bij het verkrijgen van het krediet. Als laatste moest ik voor een jury mijn bedrijfsplan verdedigen. Ik was erg nerveus, maar het ging heel goed. Nu ben ik erg gelukkig met mijn eigen bedrijf. Ik verdien meer dan die tweehonderd córdoba per week en mijn verkoop stijgt nog steeds.”
Normaal gesproken is het in Nicaragua voor jonge volwassenen uit arme gezinnen bijna onmogelijk om leningen te krijgen voor een eigen bedrijf. De eisen die banken stellen bij het verstrekken van kredieten zijn simpelweg te zwaar. Voor Gilma betekent het microkrediet en de ondersteuning die ze daarbij krijgt, een eigen inkomen en onafhankelijkheid, en dus een kans om haar economische situatie te verbeteren. De hardwerkende jonge moeder, die tot haar spijt nooit de basisschool heeft kunnen afmaken, vertelt vol trots over haar winkel.
Hoeveel krediet heb je uiteindelijk gekregen?
“Ik had al ervaring met het verkopen van kleding. Ik heb een tijd voor mijn zus gewerkt, die een verkoopstalletje op het busstation van León heeft. Zij gaf me kleding waarmee ik langs de huizen ging om te verkopen. Ik werkte hard en verkocht best goed, maar mijn zus kon me slechts tweehonderd córdoba (ongeveer € 7,-) per week betalen. Omdat dat veel te weinig is om van te leven, stimuleerde mijn moeder me om een eigen zaak te beginnen en daarvoor een krediet aan te vragen.”
Hoe wist je eigenlijk van het microkrediet af?
Hoe zie je de toekomst voor je bedrijf?
“Een vriendin van me had het erover, toen ik haar vertelde dat ik graag mijn eigen bedrijf wilde beginnen. Zij zei dat er bij de organisatie Fundación León 2000 een project liep voor jongeren die, zoals ik, arm zijn, maar graag hard willen werken om die situatie te veranderen.”
“Ik ben ambitieus. Ik wil graag mijn eigen kledingwinkel bij ons aan huis, maar daar is ons huis nu helemaal niet geschikt voor. Mijn broer, die momenteel in het leger dient, heeft beloofd om te zijner tijd een winkeltje bij het huis te bouwen. Als het zover is heb ik eindelijk de zekerheid van een eigen winkel. Tot die tijd blijf ik de huizen langs gaan om mijn spullen te verkopen, en zorg ik ervoor dat mijn klantenkring zich blijft uitbreiden. En dat ik veel geld verdien!”
Wat voor bedrijf heb je? “Ik verkoop kleding: Bloezen, rokken, bh's, onderbroeken, sokken en noem maar op, tegen de laagst mogelijke prijs. Ik koop het in op de Mercado Oriental in Managua en verkoop het in mijn wijk en in de plattelandswijken Goyena en Abangasca. Ik verkoop van deur tot deur. Mijn klanten kunnen bij mij contant betalen, maar ook op afbetaling kopen. Ik weet gelukkig wel wie er in staat is netjes zijn rekening te betalen!”
Hoe kwam je erbij om kleding te gaan verkopen?
inkomen te steunen. Elke euro helpt!
Wat moest je allemaal doen om het krediet te krijgen?
Geef een aftrekbare bijdrage op giro 5548182 t.n.v. Stichting
“Dat had wel wat voeten in de aarde. Eerst moet je een test doen, zodat ze kunnen inschatten of je het in je hebt om ondernemer te zijn. Ook werd ik geïnterviewd, om te weten te komen wat voor
6
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
Hoe verlopen je dagen sinds je ondernemer bent? “Voornamelijk met hard werken! Doordeweeks sta ik erg vroeg op om mijn dochter van tien te helpen zich klaar te maken voor school en haar daarheen te brengen, wat hier vier blokken verderop is. Ze zit in de vierde klas van de lagere school. Dan ruim ik ons huisje op. Ons huis bestaat uit één kamer die als woonen slaapkamer fungeert en we hebben een buitenruimte waar de keuken is. We wonen er met z'n drieën: Mijn dochter, mijn moeder en ik. Ik zorg dat het eten voor de lunch klaar staat en doe verder van alles in het huishouden, zoals schoonmaken, kleding wassen, enz. 's Middags zorg ik ervoor dat mijn dochter haar huiswerk doet. Ik kan haar er helaas niet mee helpen, omdat ik zelf amper naar school ben geweest. Als kind moesten wij al vroeg onze moeder helpen om geld te verdienen en we konden daardoor niet naar school, maar ik let erop dat mijn dochter al haar taken doet. Daarna gaan we langs de huizen om kleding te verkopen. Op zaterdag en zondag ga ik de hele dag naar het platteland om te verkopen. Meestal blijft mijn dochter dan thuis bij mijn moeder, maar als zij moet werken, - ze wast en strijkt kleding -, neem ik mijn dochter mee en kan ze me helpen.”
nodig om deze vrouwen op hun weg naar meer onafhankelijkheid en
Vriendschapsband Utrecht-León of SMS DONATIE 2869 naar 1008
“Ze hebben me een krediet van vierduizend córdoba (ongeveer € 137,-) gegeven. Eigenlijk wilde ik het dubbele, maar mijn moeder vond dat zoveel geld onverantwoord was en dat het beter was om met een klein bedrag te beginnen. Vandaar dat het dat bedrag is geworden.”
Astrid Leistra en Gioconda Arostegui
Gilma laat trots haar handelswaar zien. Foto: Katrin Sturhan
Gilma en haar moeder voor hun huis. Foto: Katrin Sturhan
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
7
‘Laat Nicaraguanen ook de Nederlandse cultuur leren kennen’ Bijna twaalf jaar woonde Monic Schaapveld in Nicaragua. Ze ging er in 2000 voor een jaartje naar toe, om een organisatie op te zetten voor de stedenband Eindhoven-Chinandega. Uiteindelijk bleef ze en verhuisde naar León waar ze enige tijd coördinator was voor de Vriendschapsband Utrecht-León. Deze zomer kwam ze terug naar Nederland, maar blijft nog wel werk voor Nicaragua doen.
ambassade, de andere keer voor de stedenbanden of voor ontwikkelingsorganisaties. Een eerste grote opdracht was de vertaling van een masterthesis over lesbiennes in Managua, gefinancierd door Mama Cash.”
In Chinandega is een Nicaraguaanse vertegenwoordiger van de stedenband, in Utrecht is het werk lange tijd door een Nederlander gedaan. Wat werkt beter? “De interactie tussen de Nederlanders en de Nicaraguanen is altijd een lastige opgave. In Nederland willen we op de hoogte blijven wat er gebeurt, ook als het niet goed gaat. Nicaraguanen willen liever vertellen wat er goed gaat en niet wat er slecht gaat. Bovendien praten Nicaraguanen graag, maar zijn ze minder enthousiast als ze een rapport of evaluatie moeten schrijven. Toch denk ik dat het beter is dat er een Nicaraguaanse counterpart is. De Nicaraguanen hebben een goed overzicht wat er nodig is en kunnen makkelijker tot de kern doordringen. Ze kunnen makkelijker door het promotiepraatje heen prikken en signaleren wat er minder goed gaat. Mijn indruk is dat Nicaraguaanse begeleiders kritischer zijn dan de Nederlandse. Daarom vind ik het goed dat Gioconda de coördinator van de stedenband in León is, dat doet ze al zes jaar uitstekend. Het is wel nodig dat er goede communicatie is tussen beide landen en dat er over en weer regelmatig mensen op bezoek komen.”
Wat ga je missen van Nicaragua? “Al vanaf het begin is me de levendigheid van de Nicaraguanen opgevallen. Ze hebben zo’n energie om zaken aan te pakken. Die spirit en dat optimisme ga ik wel missen. En ook de makkelijke vorm van contact. Je maakt geen afspraak, maar loopt gewoon binnen. Of het uitkomt of niet.”
Heeft de stedenband nog toekomst? “Ik vind van wel. De stedenband heeft veel goede dingen gedaan en je ziet dat meerdere organisaties, zoals de universiteiten, met elkaar contact aanknopen. Dat is mooi. Ook vanuit León wordt er zakelijker gekeken naar wat nodig is voor de ontwikkeling en op welke fronten financiële en informatieve uitwisseling gewenst is. Wat volgens mij beter kan, is de uitwisseling. Het accent ligt heel erg op Nicaraguaanse cultuur in Nederland en Nederlandse expertise in Nicaragua. Dat kan gelijkwaardiger. Waarom zou je Nicaraguanen niet laten kennismaken met Nederlandse cultuur? Zo’n DJ Tiësto was een keer hier. Dat vond men geweldig. En er is zeker meer Nederlandse cultuur die de Nicaraguanen zal aanspreken.” Ries Agterberg
Wat is er in de afgelopen jaren allemaal veranderd in Nicaragua?
Monic (links) bij haar afscheidsfeest met Gioconda Arostegui.
Foto: Petra de Bruin
Wat was je eerste kennismaking met Nicaragua? “Eigenlijk kwam ik heel toevallig met Nicaragua in aanraking. Ik had een vriendje die voor de stedenband Utrecht-León bij een boomkwekerij in León heeft gewerkt. Dat was in de Sandinistische periode. In die tijd werkten mensen zelf actief mee aan projecten. Het was een bijzondere periode omdat wij aanwezig waren toen de Sandinisten de verkiezingen verloren.”
Je bent toch weer teruggegaan. “Ja, in Nederland heb ik na de lerarenopleiding tekenen en handvaardigheid gekozen voor een tolk/vertaalopleiding Spaans. Dat
8
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
had wel degelijk te maken met mijn interesse voor Nicaragua. Ik was actief bij het ‘Nicaragua Komitee Nederland’, onder meer met het opzetten van het ’Vrouwen Informatie Punt’. Na de tolkopleiding kreeg ik de kans om naar Chinandega te gaan. Ik moest daar in één jaar een plaatselijke stichting helpen oprichten die de kant van Chinandega in de stedenband zou oppakken. Dat is gelukt en die organisatie bestaat nog steeds. Na dat jaar ben ik gebleven. Ik ben op een gegeven moment naar León verhuisd. Daar ben ik tijdelijk coördinator van Utrecht-León geweest namens de stichting. Als beëdigd tolk/vertaler kon ik in Nicaragua voldoende werk krijgen. De ene keer werkte ik voor de
“Ooit waren wij positief over de Sandinistische revolutie. Nu de Sandinisten weer aan de macht zijn, ervaar je de negatieve aspecten. En eigenlijk met terugwerkende kracht. Tijdens die revolutie was niet alles zo mooi als we dachten. Met name de gedwongen binding aan de partij werkt verlammend. Je bent voor ons of tegen ons. Een tussenweg bestaat niet. En dat gaat ver. Als je de partij ondersteunt, krijg je baantjes. Wie zich kritisch uit, loopt grote kans ontslagen te worden. In de tijd dat de Sandinisten niet aan de macht waren, werden heel veel sociale project overgenomen door lokale ngo’s (niet gouvernementele organisaties). Die konden onafhankelijk zijn. Maar onder de Sandinisten mogen ze niet meer kritisch zijn. De partij trekt al deze taken naar zich toe. En dat is slecht. Bovendien zag je de afgelopen tien jaar een middenklasse ontstaan. En dat is voor de economie goed. Maar nu zie je dat die middenklasse langzaam weer verdwijnt. Je ziet dat veel ambassades en organisaties uit de westerse landen verdwijnen. Vroeger kreeg Nicaragua heel veel steun uit WestEuropa. Steun is er nog steeds, maar die komt nu uit landen als Venezuela, China of Korea. De westerse mensen die nu naar Nicaragua komen, beginnen een bedrijf. Je ziet in León veel toeristische activiteit. Dat is goed, al hoop ik dat het niet zo wordt als in Granada. Daar zie je dat buitenlanders alle mooie koloniale panden hebben opgekocht en exploiteren.”
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
9
UTRECHTERS IN LEÓN
GEMEENTE UTRECHT
Huiselijk geweld en veiligheid in León De politie van Utrecht is sinds kort betrokken bij de stedenband met León, op het thema veiligheid en dan specifiek huiselijk geweld. In augustus bracht een delegatie op verzoek van de gemeente León een werkbezoek met als hoofddoel het uitwisselen van kennis rondom de aanpak van huiselijk geweld.
Eind 2011 hebben León en Utrecht een overeenkomst gesloten om nog voor 5 jaar met elkaar op te trekken in het programma León Zuidoost. In het programma 2011-2015 werken de gemeenten op verschillende thema’s samen, zoals: economische ontwikkeling, woningbouw, water & sanitatie en veiligheid. Dit alles moet bijdragen aan het einddoel van León Zuidoost, namelijk: een veilige wijk waar mensen met plezier wonen en werken. De gemeente León nodigde de politie Utrecht uit voor een werkbezoek met als doel het uitwisselen van kennis rondom de aanpak van huiselijk geweld. Daarnaast is bekeken of er mogelijkheden zijn tot samenwerking. Namens de politie heeft Mirjam Verheij deelgenomen aan het werkbezoek. In een kort interview vertelt Mirjam iets over zichzelf, haar ervaringen op dit werkgebied en over haar allereerste bezoek aan León en aan Latijns Amerika.
“Mijn naam is Mirjam Verheij. Ik ben 37 jaar, getrouwd en heb twee kinderen. Sinds 1995 werk ik bij de politie Regio Utrecht en sinds 2008 als coördinator huiselijk geweld, de laatste jaren doe ik dit voor de hele stad Utrecht.”
Waarom ben je op dit moment in Nicaragua? “Op uitnodiging van de gemeente Utrecht ben ik gevraagd mee te gaan in verband met de aanpak van huiselijk geweld in León en Utrecht.”
Hoe bevalt het? “Goed, ik heb een prachtige week gehad, León is mooie, levendige stad met zeer vriendelijke inwoners. Ik voelde me welkom zowel in de stad als op het platteland.”
Welke verschillen en overeenkomsten zie je als je jouw werk vergelijkt met het werk van de politie in Nicaragua? “We hebben een bezoek gebracht aan het politiebureau in de wijk Sutiaba, een wijk met ongeveer 57.000 inwoners. Ze werkten daar met 16 agenten en kregen ondersteuning van zo’n 20 vrijwilligers. Ze draaiden diensten van 24 uur op en 24 uur af. Ze hadden de beschikking over één politiemotor, helaas was de surveillanceauto kapot en deze kon niet meer worden gerepareerd. De agenten doen hun surveillance dus op de fiets, hun eigen fiets (!!) die ze van huis meenemen. Dit zou naar onze maatstaven bizar en onwerkbaar zijn. Ondanks dat voeren deze collega’s hun werk met enthousiasme uit en willen zij werken, net als wij in Nederland, aan veilige en leefbare stad.”
10
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
Wie ben je en wat heeft je in León gebracht? “Ik ben Lucy Drost, 31 jaar, en projectleider wijkaanpak bij woningcorporatie Ymere. Ik wilde altijd graag Spaans leren. Daarom leek het me goed om een keer een iets langere tijd in een Spaanstalig land te wonen én te werken. Gelukkig bood mijn werkgever mij deze mogelijkheid. Via mijn schoonzus, die in Utrecht woont, leerde ik de Stichting Vriendschapsband Utrecht-León kennen. Op de website las ik over het project op het gebied van microkrediet voor jongvolwassenen. Dat sprak mij erg aan. Via de Vriendschapsband ben ik in contact gekomen met de organisatie die dit project uitvoert (Fundación León 2000).”
Wat doe je in León? Waarom heb je besloten om naar León te gaan?
Mirjam Verheij (links) in gesprek met een collega van de Leonese politie.
Wie ben je?
‘Ik ga León straks heel erg missen!’
Foto: gemeente León
Wat is het meest verrassende wat je deze week bent tegen gekomen? “Hoeveel er al is geregeld op het gebied van huiselijk geweld. Er is sinds kort een nieuwe wet aangenomen ter bescherming van de vrouw in geweldsituaties. In alle grote steden is er een ‘comisaría de la mujer’. Hier kunnen vrouwen aangifte doen van huiselijk geweld maar ook hulp krijgen: politie, maatschappelijk werk, psycholoog, arts en een advocaat onder één dak. Deze vallen onder de leiding van de politie. Er zijn ook veel organisaties die voorlichting geven aan vrouwen en meisjes met betrekking tot geweld. Er is een jongerentheatergroep die met steun van de Vriendschapsband Utrecht-León zelf theaterstukken schrijft over geweld en hiermee de plattelandswijken rond trekt.”
Welke conclusies kun je trekken als je terugkijkt op je bezoek aan León? “Er wordt al heel veel georganiseerd rond het thema huiselijk geweld en zowel de politie, gemeente als hulpinstanties zien ook daadwerkelijk de noodzaak hier van in alleen zijn niet alle instanties van elkaars activiteiten op de hoogte. Maar ja, dat probleem kennen wij ook wel ;-). Voor de vrouwen op het platteland is de politie letterlijk een figuurlijk moeilijk te bereiken, het zou mooi zijn als er in de toekomst een soort inloopspreekuur zou komen in de buurthuizen vanuit het ‘comisaría’ zodat de drempel lager is.” Desirée van de Ven
“Inmiddels ben ik alweer 7 weken in Nicaragua, en bijna 4 weken in León. In de ochtenden leer ik Spaans bij Ileana, een leuke en slimme dame die me goed verder helpt met m’n Spaans. Daarnaast loop ik 3 middagen per week mee bij de Fundación León 2000, waar op dit moment een groep jongeren wordt klaargestoomd voor het ondernemerschap. Jongeren uit León die een eigen micro onderneming willen starten, maken via het project dat de Vriendschapsband financiert, kans op een lening. Om in aanmerking te komen voor de lening, dienen de jongeren wel aan een aantal voorwaarden te voldoen, en de verplichte cursus te volgen bij de Fundación. Deze week start een nieuwe groep van 22 jongeren met de cursus over ondernemerschap. En ik mag hierbij aanwezig zijn. Verder bezoek ik samen met collega’s ondernemers die inmiddels hun eigen onderneming hebben kunnen verwezenlijken.”
Met welke verwachtingen ben je naar León gegaan en in hoeverre zijn deze uitgekomen? “Mijn verwachtingen met betrekking tot León, de Spaanse lessen en het werk zijn eigenlijk allemaal uitgekomen. Voordat ik vertrok heb ik een keer afgesproken met Sara Vida Coumans. Zij heeft vorig jaar in León gewoond
Lucy met Lelia Salgado van Fundación León 2000. Foto: Nidia Cabrera
en onder meer als vrijwilliger gewerkt bij de Fundación León 2000. Daardoor kreeg ik een beter beeld van de mogelijkheden en wist ik wat ik ongeveer kon verwachten. Misschien zijn m’n verwachtingen zelfs wel overtroffen! Ik heb het hier erg naar m’n zin!”
Wat is jouw indruk van León? “León is een levendige studentenstad. Ik woon in het centrum vlakbij de Fundación León 2000 en alle gezellige restaurants en cafee tjes. Het is geweldig om rond te wandelen en elke keer weer iets nieuws te ontdekken. Verder zijn er ‘s avonds vaak live optredens van (salsa) bands en wordt er veel gedanst! Een vrolijke sfeer!”
Wat is het leukste dat je het meegemaakt en wat het minst leuk? “Ondanks alle gezelligheid die de stad biedt, is er ook veel armoede. Dit is vooral zichtbaar als je het centrum verlaat en in de buitenwijken en op het platteland terechtkomt. Veel Nicaraguanen hebben moeite om rond te komen. Nicaragua is één van de armste landen van Latijns Amerika. De werkeloosheid is hoog. Gelukkig ondersteunt de Vriendschapsband diverse projecten om de situatie een beetje beter te maken, zoals het microkrediet project.”
Wat valt je op aan de Nicaraguanen? “Veel Nicaraguanen die ik heb ontmoet zijn heel behulpzaam en vriendelijk. En geïnteresseerd in Nederland! Zo wil één van mijn collega’s graag wat woorden Nederlands leren, waar ik hem tijdens onze busritjes naar de
buitenwijken van de stad dan een beetje mee help.”
Welke verschillen en overeenkomsten zie je tussen het leven in León en Utrecht? “Er zijn zeker grote verschillen tussen het leven in Utrecht en in León. Dat heeft vooral te maken met het grote verschil in welvaart, maar ook met de cultuur, het klimaat, het leven op straat (zoals de verkopers en barbecue restaurantjes) en de bebouwing; veel in vrolijke kleuren geverfde huizen met grote houten deuren. Maar daarnaast zijn er ook veel huizen van golfplaten of hout. Een overeenkomst is dat León net als Utrecht een studentenstad is. Er zijn veel jongeren en dat zorgt voor een levendige sfeer, net als in Utrecht!”
Zijn er nog andere dingen de je wilt vertellen? “León biedt veel mogelijkheden voor mensen die Spaans willen leren of vrijwilligerswerk willen doen. Er zijn veel projecten gericht op educatie, empowerment, gezondheid, en zo meer. Extra hulp is vaak welkom. Ook voor toeristen is León een interessante stad om te bezoeken. Er zijn veel musea en een prachtige kathedraal, is mooi gelegen en overal zijn er vulkanen! Verder ligt León niet ver van het strand. Ik ga het straks allemaal heel erg missen als ik weer terug in Nederland ben!” Lucy Drost en Marit Mathijsen Lees de reisverhalen van Lucy op www.utrecht-leon.nl/blog
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
11
Creoolse dromen te zien in FilmBlik Rond de Caraïbische kust van Nicaragua leven groepen Creolen. In een documentaire tonen Nicaraguaanse filmmakers de cultuur en tradities van deze oorspronkelijk uit Afrika afkomstige inwoners. De film is op 15 november te zien in de negende editie van ‘FilmBlik op Nicaragua’.
De Creolen hebben een eigen cultuur en tradities die deels afstammen van de oervaderen uit Afrika. Hun taal en gewoontes zal je nergens anders in Nicaragua tegenkomen. Een voorbeeld is het bekende Palo de Mayo Festival. Tijdens dit event worden regen en nieuw leven verwelkomd met passionele Creoolse dansen rond een meiboom: een lange houten paal tot aan de top versierd met gekleurde linten die sierlijk naar beneden vallen. Het is een kleurige mix van Afro-Caraïbische en Europese tradities en het vindt plaats langs de Caraïbische kust. De Nicaraguaanse documentairemaaksters María Jose Álvarez en Martha Clarissa Hernández zochten de groep op en verzamelden getuigenissen van de bewoners. Hoe ervaren zij het leven aan de kust? Wat is er nog over van de Afrikaanse cultuur? Het resultaat is een negentig minuten durende documentaire onder de naam ‘The Black Creoles: Memories and Identities’. De film is de hoofdfilm van de door de Vriendschapsband georganiseerde ‘FilmBlik op Nicaragua’. “Het is simpelweg de beste productie is van het afgelopen jaar”, zegt Ronal Porras, zelf afkomstig uit Nicaragua en oud medewerker van het Nicaraguaans Filminstituut, die ook dit jaar de samensteller is van het programma. “De documentaire geeft op een succesvolle manier een stem aan een groep die vaak ongehoord en ongezien blijft. Het opent op bijzondere wijze het debat over wat het betekent om in een multiculturele samenleving te leven. Het zien van de film geeft een goed zicht in de processen die spelen binnen een dergelijke samenleving en het belicht het interculturele burgerschap vanuit verrassende perspectieven.”
FilmBlik op Nicaragua Wanneer: 15 november, 19.00-22.00 uur Waar: Instituto Cervantes, Domplein 3, Utrecht Entree: € 5,- (bibliotheekleden, studenten, 65+: € 3,-; studenten van het Instituto Cervantes: gratis). De opbrengst gaat naar de projecten in León.
Filmposter, Luna Films
Naast de documentaire over de Black Creoles zijn tijdens FilmBlik nog twee andere films te zien. De intrigerende documentaire ‘El Engaño’ van Florence Jaugey over de vrouwenhandel in Nicaragua en de lyrische korte speelfilm ‘La Siesta’ van Laura Baumeister. Deze film gaat over een oude weduwe die iedere middag haar middagslaapje doet in een bouwval en vervolgens allerlei herinneringen krijgt aan haar overleden echtgenoot. De Vriendschapsband zet zich in voor de ontwikkeling van films in Nicaragua. De stichting draagt bij aan het tot stand komen van contact tussen filmmakers en filmfestivals, sponsors, filmdistributeurs en andere geïnteresseerden in Nicaragua. Ook wordt er hulp geboden bij het vertalen en ondertitelen van Nicaraguaanse films. Dit laatste is essentieel voor de filmmakers om een groter publiek te kunnen bereiken. Marit Mathijsen
Mede mogelijk gemaakt door: Instituto Cervantes
Colofon De Nieuwsbrief is een uitgave van Stichting Vriendschapsband Utrecht-León. De Stichting werkt samen met organisaties in León aan het verbeteren van de levensomstandigheden van de bevolking in de Utrechtse zusterstad in Nicaragua. De Stichting stimuleert contacten en uitwisseling tussen vergelijkbare organisaties in Utrecht en León. In de Nieuwsbrief geeft de Stichting informatie over de situatie in León en Nicaragua, de voort-
12
NIEUWSBRIEF ADELANTE - nr 2 - 2012
gang van de projecten en de activiteiten in Utrecht. De Nieuwsbrief verschijnt drie keer per jaar. Redactie: Ries Agterberg, Virry Schaafsma, Astrid Leistra, Marit Mathijsen en Katrin Sturhan Foto voorkant: Met hoop op een betere economische toekomst. Foto: : Dorien Koppenberg Ontwerp: Pakweg, Utrecht Druk: ZuidamUithof Drukkerijen, Utrecht
Stichting Vriendschapsband Utrecht-León Oudegracht 36, 3511 AP Utrecht 030-236 42 82
[email protected] www.utrecht-leon.nl Uw aftrekbare bijdrage voor projecten is welkom op giro 5548182 t.n.v. Stichting Vriendschapsband Utrecht-León.
